Spis treści

Spis treści
1. Wstęp. Religijność z wyboru w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.1. Kłopoty ze współczesną duchowością. O religii i procesach
modernizacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.2. Czas przemian? Kościół rzymskokatolicki w Polsce w rzeczywistości
pluralizmu światopoglądowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3. Oblicza protestantyzmu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.4. Cel i struktura pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
8
13
17
23
2. Religia i konflikt. W okolice teorii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
2.1. Kilka wstępnych założeń o naukach społecznych i rzeczywistości
religijnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
2.2. Formy organizacji życia religijnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37
2.3. Nowe ruchy religijne jako nowe ruchy społeczne. Szkic porównawczy . . . . 44
2.3.1. NRS i NRR – kwestie definicyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
2.3.2. NRS i NRR – aspekty innowacyjności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
2.3.3. NRS i NRR – próba połączenia perspektyw . . . . . . . . . . . . . . . 63
2.4. Teorie ruchów społecznych a nowe ruchy religijne . . . . . . . . . . . . . . . 68
2.5. Rynkowa teoria religii Rodneya Starka i Williama Bainbridge’a . . . . 73
2.5.1. Podstawowe założenia i pojęcia teorii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
2.5.2. Powstawanie schizm religijnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76
2.6. Religia i teorie konfliktu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82
2.6.1 Funkcjonalna teoria konfliktu Lewisa Cosera . . . . . . . . . . . . . . . 83
2.6.2. Konflikt społeczny jako proces – syntetyczny model Turnera . . . 87
2.7. Kategorie analityczne przyjęte w pracy, metody badawcze i przebieg badań . . . 90
2.7.1. Podstawowe terminy i pojęcia używane w pracy . . . . . . . . . . . . 90
2.7.2. Schizma jako proces konfliktowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96
2.8. Metodologia i przebieg badań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100
3. Schizmy wielkie, małe i te, do których nie doszło. W okolice historii . . . . . . . 109
3.1. W stronę historyczno-porównawczego badania schizm . . . . . . . . . . . 109
3.2. Schizmy w historii chrześcijaństwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
3.3. Ruch mariawicki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123
3.4. Kult Bożego Miłosierdzia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135
3.5. W stronę herezji, w stronę świętości – hipotezy porównawcze . . . . . . 142
4. Konflikt i jego rozstrzygnięcia. W okolice empirii . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
4.1. Katolicki ruch charyzmatyczny – katolickie nadzieje i obawy . . . . . . 145
4.1.1. Katolickie nowe ruchy religijne w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . . 146
4.1.2. Historia katolickiego ruchu charyzmatycznego . . . . . . . . . . . . . 149
4.1.3. Kontrowersje i konflikty wokół katolickiego ruchu
charyzmatycznego w świetle publikacji katolickich . . . . . . . . . . . 155
4.2. W okolice schizmy. Wybrane przykłady społeczności wywodzących się
z katolickiego ruchu charyzmatycznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162
4.2.1. Współczesne przypadki schizmy w Kościele rzymskokatolickim
w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163
4.2.2. Wspólnota Chrześcijańska „Pojednanie” . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
4.2.3. Centrum Chrześcijańskie „Woda Życia” . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173
4.2.4. Centrum Chrześcijańskie „Kanaan” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179
4.2.5. Kościół Chrześcijański „Dobra Nowina” . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185
4.2.6. Kościół „Spichlerz” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 192
4.2.7. Kościół Jezusa Chrystusa w Krakowie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199
4.3. Przyczyny i przebieg schizmy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207
4.3.1. Perspektywa grup mniejszościowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207
4.3.2. Perspektywa grupy dominującej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214
4.3.3. Perspektywa badacza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220
4.3.4. Perspektywa historyczno-porównawcza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228
4.4. Kierunki i dynamika rozwoju grup schizmatyckich . . . . . . . . . . . . . . 232
4.5. Zagadnienie adekwatności przyjętego modelu teoretycznego . . . . . . . 242
5. Zakończenie. Od „Kościoła wyboru” do „Kościoła konfliktu”? . . . . . . . 249
Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 259
Aneksy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277
Indeks . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 285
Summary: In the Realm of Schisms: Evangelical Communities
Emerging from the Roman Catholic Charismatic Movement . . . . . . . . 289