Uchwała nr 66/14/II/02 - Towarowa Giełda Energii SA

Transkrypt

Warunki obrotu dla programu tygodniowych instrumentów terminowych na
energię elektryczną.
Tekst jednolity
Zatwierdzony Uchwałą Zarządu Nr 208/49/15 z dnia 23 września 2015 r.
Warunki obrotu wchodzą w życie z dniem 1 października 2015 r.
Warunki obrotu dla instrumentów terminowych na energię elektryczną
Rozdział 1
Wykaz terminów i skrótów użytych w tekście.

Członek Giełdy – podmiot posiadający status Członka Giełdy, zgodnie z Regulaminem
Giełdy,

Dzień Dostawy – dzień, w którym energia zakontraktowana na giełdzie w Dniu
Obrotu, zostanie dostarczona lub odebrana,

Dzień Obrotu – dzień, kiedy odbywa się sesja RTT w zakresie instrumentów
terminowych na energię elektryczną,

Dzień wygaśnięcia – ostatni dzień obrotu,

giełda – Rynek Towarów Giełdowych, prowadzony przez Towarową Giełdę Energii S.A.
zgodnie z Regulaminem Giełdy,

Giełda, TGE – Towarowa Giełda Energii S.A.,

Grafik Pracy – program dostaw lub odbioru energii elektrycznej dla pojedynczej
Jednostki Grafikowej, w każdej godzinie terminu wykonania kontraktu terminowego,
obejmujący energię zakontraktowaną na RDN oraz RTT,

Instrument bazowy – energia elektryczna, której kurs jest określony na RDN zgodnie
z zasadami obowiązującymi w Regulaminie Giełdy,

Instrument terminowy – instrument terminowy towarowy w rozumieniu Regulaminu
Giełdy,

Izba Rozliczeniowa – Izba Rozliczeniowa Giełd Towarowych S.A. z siedzibą w
Warszawie prowadząca izbę rozliczeniową i rozrachunkową, która pełni funkcję
giełdowej izby rozrachunkowej, zgodnie z ustawą o obrocie instrumentami
finansowymi,

Jednostka Grafikowa – zbiór miejsc dostarczania energii rynku bilansującego
prowadzonego przez Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A.,

Jednostka Grafikowa Udostępniona – Jednostka Grafikowa udostępniana Członkowi
Giełdy na zasadach określonych w Regulaminie Giełdy,

Kontrakt, kontrakt terminowy – umowa zawarta na RTT, w wyniku której powstają
prawa lub obowiązki związane z posiadaniem instrumentów terminowych,

Kontrakt tygodniowy – kontrakt terminowy o tygodniowym terminie wykonania,

Kurs instrumentu terminowego – określona w momencie zawarcia
terminowego cena energii elektrycznej w terminie wykonania,

Otwarcie pozycji długiej (pozycja długa) – kupno (nabycie) instrumentu terminowego,

Otwarcie pozycji
terminowego,

Portfel – jeden lub grupa obiektów wytwórczych lub odbiorczych, należących do tego
samego Członka Giełdy, dla których przygotowywany jest jeden Grafik Pracy,

Pozycja długa w terminie wykonania kontraktu terminowego – pozycja długa w
momencie wygaśnięcia kontraktu terminowego,

Pozycja krótka w terminie wykonania kontraktu terminowego – pozycja krótka w
momencie wygaśnięcia kontraktu terminowego,

Pozycja przeciwstawna - pozycją przeciwstawną do pozycji krótkiej jest pozycja długa
dotycząca instrumentów terminowych tej samej serii; pozycją przeciwstawną do
krótkiej
(pozycja
krótka)
–
sprzedaż
(zbycie)
kontraktu
instrumentu
strona 2
pozycji długiej jest pozycja krótka dotycząca instrumentów terminowych tej samej
serii,

Regulamin Giełdy – Regulamin obrotu Rynku Towarów Giełdowych Towarowej Giełdy
Energii S.A.,

Rozporządzenie – Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 grudnia 2009 r. w
sprawie szczególnego trybu i warunków wprowadzania do obrotu giełdowego praw
majątkowych (Dz. U. z 2010 r., Nr 6, poz. 30),

Rynek bazowy – rynek instrumentu bazowego, Rynek Dnia Następnego energii
elektrycznej prowadzony przez Giełdę,

RDN – wyodrębniony w ramach RDNiB Rynek Dnia Następnego, prowadzony przez
Giełdę,

RDNiB – Rynek Dnia Następnego i Bieżącego, prowadzony przez Giełdę,

RTT– Rynek Terminowy Towarowy prowadzony przez Giełdę,

Seria instrumentu terminowego – instrumenty terminowe odpowiadające
określonemu przez Giełdę standardowi, charakteryzujące się w szczególności tym
samym instrumentem bazowym i tą samą datą wygaśnięcia,

system informatyczny giełdy – zespół urządzeń i oprogramowania, w szczególności
wyspecjalizowany program komputerowy, za pośrednictwem, którego odbywa się
obrót na RTT,

Tabela zleceń – uporządkowane zestawienie zleceń kupna i sprzedaży,

Transakcja pozasesyjna – umowa sprzedaży instrumentów terminowych zawarta
między Członkami Giełdy na giełdzie poza sesją RTT zgodnie z warunkami
określonymi w Warunkach obrotu,

Ustawa – Ustawa z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych (j.t. Dz. U. z
2010 r., Nr 48, poz. 284, z późn. zm.),

ustawa o obrocie instrumentami finansowymi – ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o
obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2005 r., Nr 183, poz. 1538, z późn.
zm.),

Wartość kontraktu – kurs instrumentu terminowego lub cena
pomnożona przez liczbę godzin w terminie wykonania kontraktu,

Warunki obrotu – niniejsze Warunki obrotu dla programu tygodniowych instrumentów
terminowych na energię elektryczną,

Zamknięcie pozycji – zajęcie pozycji odwrotnej w stosunku do pozycji zamykanej,

Zamknięcie Portfela – jednoczesne zamknięcie wszystkich pozycji długich i pozycji
krótkich w odniesieniu do danego Portfela Członka Giełdy oraz otwarcie tych pozycji w
odniesieniu do Portfela innego Członka Giełdy.
rozliczeniowa
strona 3
Spis treści
Rozdział 1
Wykaz terminów i skrótów użytych w tekście. .............................. 2
Rozdział 2
Wstęp. ........................................................................................... 5
Oddział 1
Oznaczenie rodzaju instrumentów terminowych oraz opis programu
instrumentów terminowych. .......................................................................... 5
Oddział 2
Termin rozpoczęcia obrotu instrumentami terminowymi lub sposób jego
ustalenia. ................................................................................................... 5
Oddział 3
Terminy prowadzenia obrotu instrumentami terminowymi w
poszczególnych cyklach. ............................................................................... 5
Oddział 4
Informacja o miejscu zamieszczenia w Warunkach obrotu punktu
"czynniki ryzyka" ......................................................................................... 5
Oddział 5
Data sporządzenia Warunków obrotu. ................................................. 5
Oddział 6
Określenie miejsc, form i terminów publicznego udostępniania Warunków
obrotu. 6
Rozdział 3
Osoby odpowiedzialne za informacje zawarte w Warunkach
obrotu.
6
Oddział 1
Firma oraz siedziba i adres sporządzającego Rozdziały 1 – 4 Warunków
obrotu i Załączniki nr 1 - 3 do Warunków obrotu. ............................................ 6
Oddział 2
Osoby działające w imieniu Towarowej Giełdy Energii S.A. .................... 6
Oddział 3
Oświadczenia o odpowiedzialności ...................................................... 6
Oddział 4
Firma oraz siedziba i adres sporządzającego Załącznik nr 4 do Warunków
obrotu. 7
Oddział 5
Osoby działające w imieniu Izby Rozliczeniowej Giełd Towarowych S.A. .. 7
Oddział 6
Oświadczenia o odpowiedzialności ...................................................... 7
Rozdział 4
Dane o warunkach obrotu instrumentami terminowymi................ 7
Oddział 1
Opis czynników ryzyka dla nabywców lub sprzedawców instrumentów
terminowych. .............................................................................................. 7
Oddział 2
Warunki jakie powinni spełniać nabywcy i sprzedawcy instrumentów
terminowych. .............................................................................................. 9
Oddział 3
Uprawnienia i obowiązki wynikające z kontraktów terminowych. ............ 9
Oddział 4
Terminy notowania instrumentów terminowych. ................................... 9
Oddział 5
Sposób ustalenia dziennych kursów rozliczeniowych oraz tryb i terminy
udostępnienia do publicznej wiadomości. ........................................................ 9
Oddział 6
Termin wykonania kontraktu terminowego. ........................................10
Oddział 7
Termin wygaśnięcia instrumentów terminowych. .................................11
Oddział 8
Podstawowe zasady obrotu instrumentami terminowymi. Tryb
dokonywania ewentualnych zmian tych zasad. ...............................................11
Oddział 9
Informacje, które mogą mieć istotny wpływ na ocenę instrumentów
terminowych i ryzyka związanego z ich nabyciem. ..........................................16
Załącznik nr 1. Standard instrumentu terminowego tygodniowego na energię
elektryczną. ...................................................................................................... 17
elektryczną w godzinach od 7 do 22 w dni robocze. ......................................... 18
elektryczną w godzinach od 0:00 do 7:00 i od 22:00 do 24:00 w dni robocze
oraz od 0:00 do 24:00 w dni wolne od pracy. ................................................... 19
Załącznik nr 4. Szczegółowe zasady rozliczeń rynków prowadzonych przez TGE
S.A….. ............................................................................................................... 20
strona 4
Rozdział 2
Wstęp.
Oddział 1
Oznaczenie rodzaju instrumentów terminowych oraz opis programu
instrumentów terminowych.
Przez instrument terminowy rozumie się instrument terminowy towarowy, o którym
mowa w § 84 Regulaminu Giełdy, którego cena zależy bezpośrednio od ceny energii
elektrycznej.
Instrumenty terminowe na energię elektryczną, stanowią program praw majątkowych
w rozumieniu § 3 ust. 3 Rozporządzenia.
Przez kontrakt terminowy na energię elektryczną rozumie się umowę, której
przedmiotem jest instrument terminowy na energię elektryczną, zobowiązującą
sprzedającego (wystawcę instrumentu) do dostarczenia energii elektrycznej, w
określonym terminie, po określonej cenie oraz zobowiązującą kupującego (nabywcę
instrumentu) do odbioru energii elektrycznej w określonym terminie i zapłaty określonej
ceny.
Instrumenty terminowe na energię elektryczną notowane są w seriach. Jednocześnie
notowanych jest sześć serii tygodniowych instrumentów terminowych.
Termin wykonania kontraktu tygodniowego jest określony w odpowiednim standardzie
instrumentu, stanowiącym załącznik do niniejszych Warunków obrotu oraz zgodny z
„Kalendarzem notowania instrumentów terminowych i wykonania umów”.
Oddział 2
Termin rozpoczęcia obrotu instrumentami terminowymi lub sposób
jego ustalenia.
Termin rozpoczęcia obrotu pierwszych serii instrumentów terminowych określa Zarząd
Giełdy przy wprowadzaniu instrumentów terminowych do obrotu giełdowego. Zarząd
Giełdy określa terminy notowania instrumentów terminowych i wykonania umów dla
wszystkich wprowadzanych instrumentów terminowych w „Kalendarzu notowania
instrumentów terminowych i wykonania umów”.
„Kalendarz notowania instrumentów terminowych i wykonania umów” zostaje ustalony i
przekazany do publicznej wiadomości najpóźniej na 14 dni przed rozpoczęciem obrotu.
Oddział 3
Terminy prowadzenia obrotu instrumentami terminowymi w
poszczególnych cyklach.
Zarząd Giełdy określa terminy notowania dla wszystkich wprowadzanych instrumentów
terminowych w „Kalendarzu notowania instrumentów terminowych i wykonania umów”.
Oddział 4
Informacja o miejscu zamieszczenia w Warunkach obrotu punktu
"czynniki ryzyka"
Opis czynników ryzyka dla nabywców lub sprzedawców instrumentów terminowych został
zamieszczony w Oddziale 1 Rozdziału 4 Warunków obrotu. Członkowie Giełdy dokonujący
obrotu instrumentami terminowymi powinni dokonać szczególnej analizy treści tego
punktu.
Oddział 5
Data sporządzenia Warunków obrotu.
Niniejsze Warunki obrotu zostały sporządzone w dniu 20 marca 2014 r.
strona 5
Oddział 6
Określenie miejsc, form i terminów publicznego udostępniania
Warunków obrotu.
Warunki obrotu udostępniane są co najmniej na 7 dni przed rozpoczęciem obrotu
instrumentami terminowymi w siedzibie Giełdy oraz na jej stronach internetowych.
Rozdział 3
Osoby odpowiedzialne za informacje zawarte w Warunkach obrotu.
Oddział 1
Firma oraz siedziba i adres sporządzającego Rozdziały 1 – 4
Warunków obrotu i Załączniki nr 1 - 3 do Warunków obrotu.
Firma :
Towarowa Giełda Energii S.A.
Siedziba:
Warszawa
Adres:
ul. Poleczki 23 , 02-822 Warszawa
Numery telekomunikacyjne :
Telefon:
+48 22 341 99 12
Fax:
+48 22 341 99 10
Adres poczty elektronicznej:
[email protected]
Adres strony Internetu:
http://www.tge.pl
Oddział 2
Osoby działające w imieniu Towarowej Giełdy Energii S.A.
Ireneusz Łazor - Prezes Zarządu
Michał Tryuk- Wiceprezes Zarządu
Osoby te są odpowiedzialne za wszystkie informacje zawarte w Rozdziałach 1 – 4
Warunków obrotu i Załącznikach nr 1 - 3 do Warunków obrotu.
Oddział 3
Oświadczenia o odpowiedzialności
Oświadczamy, że informacje zawarte w Rozdziałach 1 – 4 Warunków obrotu i
Załącznikach nr 1 - 3 do Warunków obrotu są prawdziwe i rzetelne oraz nie pomijają
żadnych faktów ani okoliczności, których ujawnienie jest wymagane przepisami prawa.
Ireneusz Łazor
Michał Tryuk
Prezes Zarządu
Wiceprezes Zarządu
strona 6
Oddział 4
Firma oraz siedziba i adres sporządzającego Załącznik nr 4 do
Warunków obrotu.
Firma :
Izba Rozliczeniowa Giełd Towarowych S.A.
Siedziba:
Warszawa, Al. Jana Pawła II 80 lok. F 35
Adres:
ul. Poleczki 23 , 02-822 Warszawa
Numery telekomunikacyjne :
Telefon:
+48 22 341 99 01
Fax:
+48 22 341 99 83
Adres poczty elektronicznej:
[email protected]
Adres strony Internetu:
http://www.irgit.pl
Oddział 5
Osoby działające w imieniu Izby Rozliczeniowej Giełd Towarowych
S.A.
Dariusz Bliźniak - Prezes Zarządu
Andrzej Kalinowski – Członek Zarządu
Osoby te są odpowiedzialne za wszystkie informacje zawarte w Załączniku nr 4 do
Warunków obrotu.
Oddział 6
Oświadczenia o odpowiedzialności
Oświadczamy, że informacje zawarte w Załączniku nr 4 do Warunków obrotu są
prawdziwe i rzetelne oraz nie pomijają żadnych faktów ani okoliczności, których
ujawnienie jest wymagane przepisami prawa.
Dariusz Bliźniak
Prezes Zarządu
Rozdział 4
Oddział 1
Andrzej Kalinowski
Członek Zarządu
Dane o warunkach obrotu instrumentami terminowymi.
Opis czynników ryzyka dla nabywców lub sprzedawców
§1
Informacje ogólne
1. Wszelkie decyzje inwestycyjne powinny być podejmowane na podstawie odpowiedniej
znajomości mechanizmów regulujących obrót instrumentami terminowymi oraz ze
świadomością występowania ryzyka specyficznego dla tych instrumentów.
2. Giełda nie ponosi żadnej odpowiedzialności z
wynikającego z obrotu instrumentami terminowymi.
tytułu
ryzyka
inwestycyjnego
strona 7
§2
Ryzyko rynkowe
1.
Ryzyko rynkowe związane jest ze zmianą kursów instrumentów terminowych i ceny
instrumentu bazowego. Kurs instrumentu terminowego zależy głównie od ceny
instrumentu bazowego. Członek Giełdy zawierający transakcje na Rynku Terminowym
Towarowym jest narażony na większe ryzyko zmiany kursów niż na rynku instrumentu
bazowego w związku z istnieniem tzw. efektu dźwigni finansowej.
2.
Efekt dźwigni finansowej jest spowodowany faktem, że wartość wpłaconego
zabezpieczenia stanowi część wartości instrumentu terminowego, w związku z czym
straty bądź zyski spowodowane zmianą kursu instrumentu terminowego odniesione do
wartości zaangażowanego kapitału (czyli wartości zabezpieczenia) mogą przyjmować
znaczne wartości, niespotykane na rynku instrumentu bazowego.
3.
Ewentualna strata poniesiona na Rynku Terminowym Towarowym może przekroczyć
wartość początkową inwestycji, rozumianą jako kwota wpłaconego zabezpieczenia.
4.
W przypadku spadku środków w depozycie wstępnym i depozycie uzupełniającym
poniżej określonego przez Izbę Rozliczeniową minimalnego poziomu, inwestor
posiadający otwarte pozycje zostaje wezwany do uzupełnienia depozytu. Gdy
uzupełnienie nie zostanie dokonane w określonym czasie, pozycje danego inwestora
będą zamykane.
5.
Zamknięcie pozycji po kursie niższym od kursu otwarcia pozycji długiej oraz
zamknięcie pozycji po kursie wyższym od kursu otwarcia pozycji krótkiej oznacza
stratę na transakcji. Strata ta przewyższa wielkość początkowej inwestycji, jeżeli
odpowiednia różnica między wartością otwarcia i zamknięcia pozycji jest wyższa
niż wartość wniesionego depozytu.
§3
Ryzyko płynności
1.
Na Rynku Terminowym Towarowym, szczególnie w początkowym okresie, mogą
wystąpić trudności w zawarciu dużej transakcji lub zawarcie takiej transakcji może
niekorzystnie wpłynąć na poziom kursów rynkowych.
2.
Członek Giełdy może mieć problemy z zamknięciem uprzednio otwartej pozycji, po
spodziewanej cenie z powodu braku zleceń przeciwstawnych.
3.
Płynność obrotu może również zależeć od aktywności animatorów rynku.
§4
Ryzyko specyficzne
Ryzyko specyficzne wynika ze zmian cen energii elektrycznej notowanej na Rynku Dnia
Następnego prowadzonym przez Giełdę, które mogą podlegać znacznej zmienności
wpływając
na
kurs
instrumentu
terminowego
oraz
wysokość
depozytów
zabezpieczających.
§5
Ryzyko prawne
Sektor energetyczny podlega aktom prawnym ustawodawczym i wykonawczym, które
mogą mieć wpływ na cenę instrumentu bazowego.
strona 8
§6
Ryzyko dostawy.
1.
Giełda nie ponosi odpowiedzialności za fizyczną dostawę lub odbiór energii
elektrycznej
w ramach kontraktów terminowych zawartych na RTT.
2.
W przypadku braku możliwości dokonania zgłoszenia do fizycznej realizacji
dostawy energii elektrycznej, wolumen transakcji zawartej na RTT ulegnie
odpowiedniemu zmniejszeniu o wolumen właściwy dla tych Dni Dostawy.
Oddział 2
Warunki jakie powinni spełniać nabywcy i sprzedawcy
§7
Nabywcami i sprzedawcami instrumentów terminowych na zasadach określonych w
niniejszych Warunkach obrotu mogą być Członkowie Giełdy dopuszczeni do działania na
RTT w zakresie instrumentów terminowych na energię elektryczną zgodnie z
Regulaminem Giełdy, posiadający status Członka Izby Rozliczeniowej.
Oddział 3
Uprawnienia i obowiązki wynikające z kontraktów terminowych.
§8
Kontrakt terminowy rozumiany jest jako umowa, o której mowa w §87 Regulaminu
Giełdy, zobowiązująca sprzedającego (wystawcę) do dostarczenia energii elektrycznej w
określonym terminie i po określonej cenie, oraz zobowiązująca kupującego (nabywcę) do
odbioru energii elektrycznej w określonym terminie i zapłaty określonej ceny. Wykonanie
zawartej na giełdzie umowy następuje poprzez rozliczenie pieniężne i dostawę fizyczną
energii elektrycznej.
Oddział 4
Terminy notowania instrumentów terminowych.
§9
Rozpoczęcie i zakończenie obrotu kolejnymi seriami instrumentów terminowych
następuje zgodnie z „Kalendarzem notowania instrumentów terminowych i wykonania
umów”, określanym przez Zarząd Giełdy.
Oddział 5
Sposób ustalenia dziennych kursów rozliczeniowych oraz tryb i
terminy udostępnienia do publicznej wiadomości.
§ 10
Dzienny kurs rozliczeniowy.
1. Dzienny kurs rozliczeniowy jest obliczany na podstawie transakcji zawartych w
systemie notowań ciągłych po zakończeniu sesji giełdowej z dokładnością do 1 grosza
(0,01 PLN).
2. Dzienny kurs rozliczeniowy określany jest jako średnia arytmetyczna kursów ostatnich
10 transakcji zawartych podczas sesji giełdowej w systemie notowań ciągłych.
strona 9
3. Jeżeli podczas sesji giełdowej zawarto mniej niż 10 transakcji za dzienny kurs
rozliczeniowy przyjmuje się średnią arytmetyczną kursów wszystkich transakcji
zawartych w systemie notowań ciągłych.
4. Wyznaczenie pierwszego dziennego kursu rozliczeniowego dla danego instrumentu
następuje na podstawie transakcji zawartych w systemie notowań ciągłych. Jeżeli
dzienny kurs rozliczeniowy nie został określony na podstawie transakcji zawartych w
systemie notowań ciągłych, wówczas dzienny kurs rozliczeniowy określony jest jako
ostatnia wyznaczona średnia cena ważona na sesji w systemie aukcji.
5.
W szczególnie uzasadnionych przypadkach Giełda może ustalić kurs rozliczeniowy na
innych zasadach niż określone powyżej. W szczególności, jeżeli podczas sesji giełdowej
nie zawarto żadnej transakcji w systemie notowań ciągłych ani w systemie aukcji, za
dzienny kurs rozliczeniowy przyjmuje się średnią arytmetyczną z limitów cen w
najlepszych zleceniach kupna i sprzedaży biorących udział w notowaniach ciągłych,
będących jednocześnie na rynku, przy czym każde z tych zleceń musi znajdować się
na rynku przez czas określony przez Giełdę.
6. Dzienny kurs rozliczeniowy wyznaczany na zasadach opisanych w ust. 5 podlega
ograniczeniu wahań względem ostatniego znanego dziennego kursu rozliczeniowego.
Dopuszczalny limit wahań dziennego kursu rozliczeniowego określa Giełda. W
przypadku przekroczenia dopuszczalnego limitu wahań względem ostatniego znanego
dziennego kursu rozliczeniowego, za dzienny kurs rozliczeniowy przyjmuje się kurs
rozliczeniowy odpowiadający wartości górnego limitu wahań w przypadku
przekroczenia górnego limitu oraz wartości dolnego limitu wahań, w przypadku
przekroczenia dolnego limitu. W przypadku braku możliwości wyznaczenia kursu
zgodnie z ust. 5 za dzienny kurs rozliczeniowy przyjmuje się ostatni znany dzienny
kurs rozliczeniowy.
§ 11
Tryb i terminy udostępnienia cen do publicznej wiadomości.
1.
Informacje o wolumenie, kursach oraz wartości zawartych transakcji są udostępniane
Członkom Giełdy na niepublicznej stronie internetowej, dostępnej tylko dla danego
Członka Giełdy i Giełdy.
2.
Po zakończeniu sesji giełdowej informacje o wolumenie i kursach zawartych transakcji
Giełda publikuje na swojej publicznej stronie internetowej.
Oddział 6
Termin wykonania kontraktu terminowego.
§ 12
1.
Rozpoczęcie i zakończenie terminu wykonania umów obejmujących kolejne serie
instrumentów
terminowych
następuje
zgodnie
z
„Kalendarzem
notowania
instrumentów terminowych i wykonania umów”, określanym przez Zarząd Giełdy.
2.
Każdego dnia w okresie wykonania kontraktu jest realizowana dostawa energii
elektrycznej zgodnie z zasadami określonymi dla Rynku Dnia Następnego, z
zastrzeżeniem § 6.
strona 10
Oddział 7
Termin wygaśnięcia instrumentów terminowych.
§ 13
Dniem wygaśnięcia jest ostatni dzień obrotu daną serią instrumentów terminowych.
Oddział 8
Podstawowe zasady obrotu instrumentami terminowymi. Tryb
dokonywania ewentualnych zmian tych zasad.
§ 14
Dopuszczenie instrumentów terminowych do obrotu giełdowego
Dopuszczenia instrumentów terminowych do obrotu giełdowego dokonuje Zarząd Giełdy.
§ 15
Wprowadzenie instrumentów terminowych do obrotu giełdowego
Wprowadzenia instrumentów terminowych do obrotu giełdowego dokonuje Zarząd Giełdy,
określając jednocześnie terminy notowania i wykonania dla wszystkich wprowadzanych
serii instrumentów terminowych, zwane „Kalendarzem notowania instrumentów
terminowych i wykonania umów”.
§ 16
Instrument bazowy
Instrumentem bazowym jest energia elektryczna, której kurs jest określany na Rynku
Dnia Następnego, wyrażony jako PLN/MWh z dokładnością do 1 grosza (0,01 PLN).
§ 17
System notowań
1.
Obrót na instrumentach terminowych odbywa się w systemie notowań ciągłych lub
poprzez zawieranie transakcji pozasesyjnych, wyłącznie przy użyciu systemu
informatycznego giełdy.
2.
Transakcje pozasesyjne mogą być zawierane na zasadach
Regulaminie Giełdy i Warunkach obrotu.
3.
Transakcja pozasesyjna może zostać zawarta na wniosek Członka Giełdy, jeżeli w
jej wyniku nastąpi Zamknięcie pozycji lub Zamknięcie Portfela.
4.
Po otrzymaniu wniosku o przeprowadzenie Transakcji pozasesyjnej Zarząd Giełdy
określa szczegółowe warunki złożenia i realizacji zleceń dla danej transakcji.
5.
Zarząd Giełdy może nie wyrazić zgody na zawarcie Transakcji pozasesyjnej, jeżeli
uzna, że zawarcie transakcji może naruszać obowiązujące prawo albo, gdy
wymaga tego bezpieczeństwo obrotu lub rozliczeń.
6.
Zarząd Giełdy może zażądać od wnioskodawcy przedstawienia dodatkowych
informacji niezbędnych do oceny wniosku lub do określenia szczegółowych
warunków złożenia i realizacji zleceń. W szczególności, Zarząd Giełdy może
zażądać od wnioskodawcy przedstawienia dokumentów dotyczących zobowiązania,
w celu którego wykonania ma być zawarta transakcja pozasesyjna.
określonych w
strona 11
§ 18
Godziny trwania notowań
Notowania odbywają się od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00 – 14:00, zgodnie z
„Kalendarzem notowania instrumentów terminowych i wykonania umów” określanym
przez Zarząd Giełdy, o ile Zarząd Giełdy nie postanowi inaczej.
§ 19
Zlecenia
1.
Członkowie Giełdy składają zlecenia w odniesieniu do Portfeli. W systemie
informatycznym giełdy Portfel jest zdefiniowany jako konto.
2.
Każdy Członek Giełdy, posiada w systemie informatycznym giełdy tyle Portfeli ile
posiada Jednostek Grafikowych. Członek Giełdy może posiadać Portfele dla
Jednostek Grafikowych Udostępnionych.
3.
Do Portfela Członka Giełdy przyporządkowana jest Jednostka Grafikowa.
4.
Członek Giełdy może złożyć więcej niż jedno zlecenie w odniesieniu do danego
Portfela.
§ 20
1.
2.
Każde zlecenie Członka Giełdy składane na RTT powinno zawierać w szczególności
następujące parametry:
a)
oznaczenie (kod) instrumentu
przedmiotem zlecenia,
terminowego
danego
rodzaju
będącego
b)
rodzaj zlecenia (kupno / sprzedaż),
c)
portfel, w odniesieniu do którego zlecenie jest składane,
d)
liczba instrumentów terminowych,
e)
limit ceny wyrażony w PLN/MWh z dokładnością do jednego grosza lub
polecenie wykonania zlecenia bez określania limitu ceny,
f)
termin ważności,
g)
warunki realizacji zlecenia, których szczegółowy opis zawarty jest w Warunkach
obrotu,
h)
oznaczenie Członka Giełdy wystawiającego zlecenie,
i)
datę i godzinę wystawienia zlecenia,
j)
numer zlecenia.
Jedno zlecenie nie może obejmować więcej niż 100 instrumentów terminowych.
Na wniosek Członka Giełdy, TGE może jednorazowo zwiększyć limit instrumentów
terminowych w zleceniu.
§ 21
1.
Zlecenia wprowadzane do notowań powinny zawierać warunki realizacji i termin
ich ważności. W zależności od warunków i terminu realizacji występują
następujące typy zleceń:
a) Zlecenie dzienne (Rest of day) - zlecenie jest ważne w dniu przekazania na giełdę.
strona 12
b) Zlecenie ważne do końca okresu notowań (Good until expiry) - zlecenie jest ważne
do końca notowania instrumentu. Niezrealizowana część zlecenia przechodzi na
kolejną sesję notowania instrumentu.
c) Zlecenie do dnia (Good until date) - zlecenie jest ważne do daty określonej na
etapie składania zlecenia. Niezrealizowana część zlecenia przechodzi na kolejną
sesję notowania instrumentu. Notowanie odbywa się do daty dnia, w którym
upływa określony termin.
d) Zlecenie czasowe (Timed order) - zlecenie jest ważne w dniu przekazania na
giełdę do czasu określonego na etapie składania zlecenia.
e) Zlecenie typu zrealizuj i anuluj (Fill and kill) - zlecenie jest ważne do momentu
zawarcia pierwszej transakcji (lub pierwszych transakcji, jeżeli zlecenie jest
realizowane w kilku transakcjach jednocześnie), przy czym niezrealizowana część
zlecenia traci ważność. Zlecenie może być realizowane w całości, częściowo lub
nie zostać zrealizowane w ogóle. Zlecenie to można złożyć bez podania limitu
ceny.
f)
2.
Zlecenie typu zrealizuj lub anuluj (Fill or kill) - zlecenie jest ważne do momentu
zawarcia pierwszej transakcji (lub pierwszych transakcji, jeżeli zlecenie jest
realizowane w kilku transakcjach jednocześnie), przy czym zlecenie musi być
zrealizowane w całości albo nie zostać zrealizowane w ogóle. Jeżeli układ zleceń
nie pozwala na realizację zlecenia w całości, zlecenie traci ważność.
Zlecenia typu Fill and kill i Fill or kill nie są ujęte w tabeli zleceń. Po złożeniu takich
typów zlecenia następuje zawarcie transakcji albo są one usuwane.
§ 22
1.
Zlecenia mogą zostać złożone na rynek (zlecenie rynkowe) albo lokalnie (zlecenie
lokalne). Zlecenia lokalne nie biorą udziału w notowaniach.
2.
Zlecenie lokalne może zostać złożone na rynek przez aktywowanie. Czas
aktywowania wyznacza czas przyjęcia zlecenia na giełdę.
3.
Zlecenie rynkowe może stać się zleceniem lokalnym przez zawieszenie.
Aktywowanie i zawieszenie zleceń można wykonać podczas prowadzenia notowań
na RTT.
4.
Weryfikacja zleceń lokalnych ze względu na okres ważności zlecenia następuje wg.
poniższych zasad:
a)
Zlecenia lokalne nie są weryfikowane ze względu na okres ważności zlecenia i
pozostają ważne do ich usunięcia,
b)
Zlecenia lokalne są weryfikowane ze względu na okres ważności zlecenia w
momencie aktywowania.
5.
Składanie zleceń na rynek możliwe jest tylko podczas fazy notowań na RTT. Poza
okresem prowadzenia notowań na RTT Członek Giełdy może złożyć zlecenie
lokalne.
6.
Zlecenie złożone na rynek pozostaje aktywne do czasu zakończenia procesu
modyfikacji albo anulowania.
strona 13
§ 23
1.
Zlecenie może zawierać dodatkowo warunek, od którego zależy pojawienie się
tego zlecenia na rynku – zlecenie z warunkiem aktywacji (Stop Loss), na zasadach
określonych w niniejszym paragrafie:
2.
Warunek aktywacji obejmuje następujące parametry:
a) instrument warunku aktywacji – nazwa instrumentu, którego dotyczy warunek
aktywacji
b) limit warunku aktywacji – kurs lub limit ceny instrumentu warunku aktywacji
c) rodzaj warunku aktywacji – oznaczenie, czy spełnienie warunku aktywacji
zlecenia nastąpi z chwilą, gdy:
i) kurs ostatniej transakcji będzie równy lub niższy od limitu warunku
aktywacji,
ii) kurs ostatniej transakcji będzie równy lub wyższy od limitu warunku
aktywacji,
iii) w tabeli zleceń pojawi się zlecenie rynkowe określonego rodzaju (kupno /
sprzedaż) z limitem ceny równym lub niższym od limitu warunku aktywacji,
z zastrzeżeniem ust. 5 poniżej,
iv) w tabeli zleceń pojawi się zlecenie rynkowe określonego rodzaju (kupno /
sprzedaż) z limitem ceny równym lub wyższym od limitu warunku
aktywacji, z zastrzeżeniem ust. 5 poniżej.
3.
Do momentu aktywacji zlecenie z warunkiem aktywacji jest zleceniem lokalnym.
4.
Aktywacja zlecenia z warunkiem aktywacji następuje w chwili spełnienia warunku
aktywacji. W wyniku aktywacji zlecenie z warunkiem aktywacji zostaje złożone na
rynek, a jego modyfikacja, zawieszenie, anulowanie oraz realizacja następuje
zgodnie z zasadami określonymi dla zleceń bez warunku aktywacji. O kolejności
aktywacji zleceń z warunkiem aktywacji decyduje czas przyjęcia zlecenia na
giełdę.
5.
Zlecenie rynkowe, które podlega
spełnienia warunku aktywacji.
6.
Aktywacja zlecenia z warunkiem aktywacji następuje wyłącznie w fazie notowań
ciągłych.
7.
Zlecenie z warunkiem aktywacji przed jego aktywacją ma termin ważności do
końca okresu notowania instrumentu. Zlecenie z warunkiem aktywacji po jego
aktywacji ma termin ważności zgodny z wybranym typem zlecenia.
8.
Zlecenia z warunkiem aktywacji nie podlegają modyfikacji w zakresie warunków
aktywacji.
natychmiastowej
realizacji
nie
powoduje
§ 24
1.
Członkowie Giełdy
podlegać:
mogą
modyfikować
własne
zlecenia.
Modyfikacji
mogą
a) oferowana liczba instrumentów terminowych,
b) limit ceny.
strona 14
2.
Zlecenia można modyfikować podczas fazy notowań na RTT oraz poza fazą
notowań, w dniach prowadzenia notowań, w godz. od 14:00 do 15:00. Jeśli
modyfikacja polega na zmniejszeniu wolumenu, czas złożenia zlecenia nie ulega
zmianie. W pozostałych przypadkach modyfikacji (zwiększenie wolumenu i zmiana
ceny), zlecenie otrzyma nowy czas złożenia.
3.
Zlecenie złożone na rynek pozostaje aktywne do czasu zakończenia procesu
modyfikacji albo anulowania.
4.
W przypadku, gdy notowania na instrumencie terminowym są zawieszone,
zlecenia nie mogą być modyfikowane.
§ 25
Zlecenie może zostać anulowane przez Członka Giełdy, który złożył to zlecenie,
przed upływem terminu ważności zlecenia. Nie mogą być anulowane zlecenia
będące przedmiotem zawartych transakcji.
§ 26
Zasady ustalania kursu, realizacja zleceń i transakcji.
1.
Transakcje zawierane są po kursie równym limitowi ceny, jaki został podany w
zleceniu wcześniej wprowadzonym, oczekującym w tabeli zleceń na realizację,
zgodnie z następującymi zasadami:
a)
w pierwszej kolejności będą realizowane zlecenia o najwyższym limicie ceny
w przypadku zleceń kupna i o najniższym limicie ceny w przypadku zleceń
sprzedaży,
b) w przypadku zleceń z równymi limitami ceny będą one realizowane według
czasu przyjęcia zlecenia (zlecenie przyjęte wcześniej zostanie zrealizowane w
pierwszej kolejności).
2.
Zlecenia mogą być realizowane częściowo, przy czym każda częściowa transakcja
będzie dotyczyć przynajmniej jednego instrumentu terminowego.
§ 27
Transakcje giełdowe.
1. Stroną transakcji mogą być wyłącznie Członkowie Giełdy dopuszczeni przez
Zarząd Giełdy do działania na Rynku Terminowym Towarowym w zakresie
instrumentów terminowych na energię elektryczną.
2. Transakcje zawarte na RTT zgłaszane są razem z transakcjami zawartymi na RDN,
zgodnie z zasadami przedstawionymi w Szczegółowych zasadach obrotu i rozliczeń
dla energii elektrycznej na Rynku Dnia Następnego.
3. W przypadkach określonych w Regulaminie Giełdy, Giełda ma prawo do składania
w imieniu Członka Giełdy zleceń, których realizacja doprowadzi do zmniejszenia
jego zobowiązań. Zamykanie pozycji otwartych w ramach transakcji zawartych na
RTT może polegać na złożeniu w imieniu Członka Giełdy zlecenia na RDN. Koszty
wynikające z różnicy kursów otwarcia i zamknięcia pozycji ponosi Członek Giełdy
§ 28
Tryb dokonywania zmian w Warunkach obrotu.
Niniejsze Warunki obrotu mogą być zmieniane przez Zarząd Giełdy. Zmiana
Warunków obrotu powinna zostać podana do wiadomości publicznej co najmniej
strona 15
na 7 dni przed jej wejściem w życie.
Oddział 9
Informacje, które mogą mieć istotny wpływ na ocenę instrumentów
terminowych i ryzyka związanego z ich nabyciem.
Poza informacjami zawartymi w Warunkach obrotu nie są znane Giełdzie inne
informacje, które mogą mieć istotny wpływ na ocenę instrumentów terminowych i
ryzyka związanego z ich nabyciem.
strona 16
elektryczną.
Nazwa instrumentu
terminowego
Instrument bazowy
Nominał
instrumentu
terminowego
Kurs instrumentu
terminowego
Wartość kontraktu
Termin wykonania
Okres wykonania
Okres notowania
Jednostka dostawy
Dzień wygaśnięcia
Pierwszy dzień
obrotu nowej serii
Jednostka
notowania
Sposób rozliczenia
kontraktu
terminowego
BASE_W-ww-yy, gdzie :
BASE_W – rodzaj instrumentu terminowego,
ww – kolejny numer tygodnia w roku, w którym wypada
termin wykonania kontraktu terminowego.
yy – dwie ostatnie cyfry roku, w którym wypada termin
wykonania kontraktu terminowego
Energia elektryczna, której kurs jest określony na Rynku Dnia
Następnego, wyrażony jako PLN/MWh z dokładnością do 1
grosza.
1MW pomnożony przez określoną w „Kalendarzu notowania
instrumentów terminowych i wykonania umów” liczbę godzin,
która zależy od liczby godzin w dobie: 167-169 MWh.
Wyrażony jako PLN/MWh z dokładnością do 1 grosza.
Nominał instrumentu terminowego pomnożony przez kurs
instrumentu terminowego.
Jeden tydzień kalendarzowy, od poniedziałku do niedzieli
włącznie (7 dni) w godzinach od 0:00 do 24:00.
Zgodnie z „Kalendarzem notowania instrumentów terminowych
i wykonania umów”.
1MWh dla każdej godziny terminu wykonania kontraktu.
Ostatni dzień obrotu. Ostatni dzień sesyjny ustalony w
kalendarzu notowania i wykonania.
Pierwszy dzień sesyjny ustalony w „Kalendarzu notowania
instrumentów terminowych i wykonania umów”.
1 instrument terminowy.
Fizyczna dostawa energii elektrycznej w równych ilościach w
każdej godzinie terminu wykonania.
strona 17
elektryczną w godzinach od 7 do 22 w dni robocze.
PEAK5_W-ww-yy, gdzie :
PEAK5_W – rodzaj instrumentu terminowego,
Nazwa instrumentu ww – kolejny numer tygodnia w roku, w którym wypada
terminowego
dostawa kontraktu terminowego.
Instrument bazowy Następnego, wyrażony jako PLN/MWh z dokładnością do
1 grosza.
Nominał
instrumentu
instrumentów terminowych i wykonania umów” liczbę godzin,
terminowego
która zależy od liczby dni roboczych w tygodniu: 45-75 MWh.
Kurs instrumentu
terminowego
Wartość kontraktu Nominał instrumentu terminowego pomnożony przez kurs
terminowego
Jeden tydzień kalendarzowy uwzględniający wyłącznie dni
Termin wykonania
robocze (od 3 do 5 dni) w godzinach od 07:00 do 22:00.
Okres wykonania
Okres notowania
Jednostka dostawy 1MWh dla każdej godziny terminu wykonania kontraktu.
Dzień wygaśnięcia „Kalendarzu notowania instrumentów terminowych i
wykonania umów”.
Pierwszy dzień
obrotu nowej serii instrumentów terminowych i wykonania umów”
Jednostka
notowania
Sposób rozliczenia
Fizyczna dostawa energii elektrycznej w równych ilościach
kontraktu
w każdej godzinie terminu wykonania.
terminowego
strona 18
elektryczną w godzinach od 0:00 do 7:00 i od 22:00 do 24:00 w dni robocze
oraz od 0:00 do 24:00 w dni wolne od pracy.
OFFPEAK_W-ww-yy, gdzie :
OFFPEAK_W – rodzaj instrumentu terminowego,
Nazwa instrumentu ww – kolejny numer tygodnia w roku, w którym wypada
terminowego
dostawa kontraktu terminowego.
Instrument bazowy Następnego, wyrażony jako PLN/MWh z dokładnością do
1 grosza.
Nominał
instrumentu
instrumentów terminowych i wykonania umów” liczbę godzin.
terminowego
Kurs instrumentu
terminowego
Wartość kontraktu Nominał instrumentu terminowego pomnożony przez kurs
terminowego
Jeden tydzień kalendarzowy, od poniedziałku do niedzieli
włącznie (7 dni) w godzinach od 0:00 do 7:00 i od 22:00 do
Termin wykonania
24:00 w dni robocze oraz od 0:00 do 24:00 w dni wolne od
pracy.
Okres wykonania
Okres notowania
Jednostka dostawy 1MWh dla każdej godziny terminu wykonania kontraktu.
Dzień wygaśnięcia „Kalendarzu notowania instrumentów terminowych i
wykonania umów”.
Pierwszy dzień
obrotu nowej serii instrumentów terminowych i wykonania umów”
Jednostka
notowania
Sposób rozliczenia
Fizyczna dostawa energii elektrycznej w równych ilościach
kontraktu
w każdej godzinie terminu wykonania.
terminowego
strona 19
Załącznik nr 4.
Szczegółowe zasady
rozliczeń rynków
prowadzonych przez TGE
S.A.
Wchodzą w życie w dniu 1 października 2015 r.
strona 20
Definicje
1)
Bank Płatnik Członka Izby lub BPCI – bank, który na podstawie umowy z Izbą,
BPI oraz umów z Członkami Izby zapewnia Członkom Izby usługi finansowe
związane z rozrachunkiem Transakcji zawartych przez nich na giełdzie;
2)
Bank Rozliczeniowy, Bank Płatnik Izby lub BPI – bank, który na podstawie
umowy z Izbą oraz umów z Bankami Płatnikami Członków Izby zapewnia Izbie
usługi finansowe związane z rozrachunkiem Transakcji zawartych na giełdzie;
3)
Członek Giełdy – podmiot, który zawarł z Giełdą umowę o członkostwo;
4)
Dzień Dostawy – dzień, w którym towar giełdowy sprzedany lub zakupiony w
Dniu Obrotu, zostanie dostarczony lub odebrany;
5)
Dzień N – dzień przeprowadzania przez Izbę bieżących rozliczeń Transakcji.
Dni poprzedzające lub następujące po dniu N oznacza się odpowiednio N-1 lub
N+1;
6)
Dzień Obrotu – dzień, kiedy odbywa się określenie kursów na rynkach TGE dla
danego Dnia Dostawy;
7)
Gaz – paliwa gazowe, o których mowa w art. 3 pkt 3 a) Ustawy Prawo
Energetyczne będący towarem giełdowym dopuszczonym do obrotu na Rynku
Towarów Giełdowych zgodnie z odpowiednimi uregulowaniami wewnętrznymi
Giełdy;
8)
giełda – Rynek Towarów Giełdowych prowadzony przez Giełdę;
9)
Giełda, TGE – Towarowa Giełda Energii S.A.;
10) Harmonogram
– szczegółowy plan przebiegu rozrachunku pieniężnego
prowadzonego przez Izbę, będący załącznikiem do niniejszego dokumentu;
11) IRGiT – spółka Izba Rozliczeniowa Giełd Towarowych S.A. z siedzibą w
Warszawie;
12) IRiESPe – rozumie się przez to Instrukcję Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej
opracowaną przez OSPe;
13) IRiESPg – rozumie się przez to Instrukcję Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej
opracowaną przez OSPg;
14) Izba – giełdowa izba rozrachunkowa (w rozumieniu Ustawy) prowadzona przez
Izbę Rozliczeniową Giełd Towarowych S.A.;
15) Jednostka Grafikowa – podstawowy obiekt rynku bilansującego w rozumieniu
IRiESPe, przydzielony przedsiębiorstwu energetycznemu przez OSPe lub
udostępniony przez przedsiębiorstwo energetyczne Członkowi Izby lub
klientowi Członka Izby w celu fizycznej realizacji dostawy energii elektrycznej;
16) KOBiZE – Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami – podmiot
odpowiedzialny za prowadzenie ewidencji Uprawnień do emisji na terenie
strona 21
Rzeczypospolitej Polskiej, wyznaczony przez ministra właściwego do spraw
środowiska;
17) Kod ZUP – kod przydzielony danemu Członkowi Izby przez OSPg służący do
identyfikacji Zleceniodawcy Usługi Przesyłania zdefiniowany w IRiESPg lub
kod udostępniony Członkowi Izby lub klientowi Członka Izby zgodnie z
regulacjami obowiązującymi na Giełdzie w celu fizycznej realizacji dostawy
gazu;
18) Komunikaty SWIFT – komunikaty przesyłane pomiędzy bankami biorącymi
udział w procesie rozrachunku, zgodne ze standardami Society for Worldwide
Interbank Financial Telecommunication;
19) Konta ewidencyjne – urządzenia ewidencyjne służące do rejestrowania pozycji
w towarach giełdowych prowadzone przez IRGiT według kodu Rozliczającego
Członka Izby, kodu klienta, kodu serii towarów giełdowych, kodu rodzaju
działalności, kodu portfela;
20) Konta
obrachunkowe – urządzenia ewidencyjne służące do ustalania
zobowiązań i należności wynikających z rozliczeń Transakcji giełdowych i
aktualizacji wymaganych depozytów zabezpieczających, prowadzone przez
IRGiT według kodu Rozliczającego Członka Izby oraz kodu klienta;
21) Konto zabezpieczeń – urządzenie ewidencyjne służące do rejestrowania łącznej
wartości zabezpieczeń wniesionych przez Rozliczającego Członka Izby w
środkach pieniężnych zdeponowanych na subkontach Rachunków depozytów
transakcyjnych i depozytów zabezpieczających, jak również w uznanych
zgodnie z regulacjami Izby formach zabezpieczeń niepieniężnych
zarejestrowanych w Rejestrze Zabezpieczeń Niepieniężnych;
22) Limit Transakcyjny – maksymalna łączna dzienna wartość Transakcji kupna
możliwych do zawarcia w danym dniu na RDN, RDB, RDNg, RDBg, RPM i RUE
przez danego Rozliczającego Członka Izby;
23) Niepubliczna Strona Internetowa – strona internetowa dostępna tylko dla
danego Członka Izby, dla Izby oraz Komisji Nadzoru Finansowego;
24) Nominacja – nominacja zdefiniowana w IRiESPg;
25) OSPe lub Operator Systemu Przesyłowego Elektroenergetycznego – rozumie
się przez to Polskie Sieci Elektroenergetyczne Spółkę Akcyjną z siedzibą w
Konstancinie-Jeziornie;
26) OSPg lub Operator Systemu Przesyłowego Gazowego – rozumie się przez to
Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM Spółka Akcyjna z siedzibą
w Warszawie;
27) Podmiot zagraniczny – Członek Izby działający na terytorium RP z siedzibą za
granicą;
strona 22
28) Portfel –
pozycje w towarach giełdowych zarejestrowane na Kontach
ewidencyjnych oznaczonych tym samym kodem Członka Izby oraz tym samym
kodem Portfela;
29) Prawa Majątkowe ŚP – prawa majątkowe ze świadectw pochodzenia w
rozumieniu przepisów Ustawy Prawo Energetyczne oraz prawa majątkowe ze
świadectw efektywności energetycznej w rozumieniu przepisów Ustawy o
efektywności energetycznej;
30) Rachunek depozytów transakcyjnych – rachunek Izby w BPI wraz z
subkontami dedykowanymi Członkom Izby, na których księgowane są środki
stanowiące depozyty transakcyjne wnoszone przez Członków Izby;
31) Rachunek depozytów zabezpieczających – rachunek Izby w BPI wraz z
subkontami dedykowanymi Członkom Izby, na których księgowane są środki
stanowiące depozyty zabezpieczające dla RTT wnoszone przez Członków Izby;
32) Rachunek rozliczeniowy – rachunek Rozliczającego Członka Izby w BPCI
służący do obsługi rozrachunku pieniężnego dla Transakcji zawartych na RDN,
RDB, RDNg, RDBg, RPM, RTT i RUE, oraz aktualizacji depozytów
zabezpieczających dla RTT;
33) Rachunek rozliczeniowy Izby – rachunek Izby w BPI dedykowany do obsługi
transferów międzybankowych podczas rozrachunku
aktualizacji wymaganych depozytów zabezpieczających;
pieniężnego
oraz
34) Rachunek techniczny – rachunek Izby w BPCI dedykowany do obsługi
rozrachunku pieniężnego
zabezpieczających;
oraz
aktualizacji
wymaganych
depozytów
35) Raport Kontrolny – raport wysyłany przez Izbę do BPCI w każdym dniu
roboczym zawierający informacje o płatnościach poszczególnych Rozliczających
Członków Izby z tytułu rozliczeń Transakcji zawartych na giełdzie oraz
aktualizacji wymaganych depozytów zabezpieczających;
36) Raport Rozliczeniowy – raport dostępny dla Członka Izby w Systemie
rozliczeniowym zawierający wartości depozytów oraz płatności na dany dzień z
tytułu rozliczeń Transakcji zawartych na giełdzie;
37) RDB – Rynek Dnia Bieżącego, prowadzony przez Giełdę;
38) RDBg – Rynek Dnia Bieżącego gazu, prowadzony przez Giełdę;
39) RDN – Rynek Dnia Następnego, prowadzony przez Giełdę;
40) RDNg – Rynek Dnia Następnego gazu, prowadzony przez Giełdę;
41) Regulamin – Regulamin Giełdowej Izby Rozrachunkowej (Rynek towarowy);
42) Regulamin TGE – Regulamin obrotu Rynku Towarów Giełdowych Towarowej
Giełdy Energii S.A.;
strona 23
43) Rejestr Unii – system ewidencji Uprawnień do emisji prowadzony przez
KOBiZE zgodnie z właściwymi przepisami;
44) Rejestr Zabezpieczeń Niepieniężnych – Rejestr prowadzony przez Izbę, w
którym rejestrowane są Prawa Majątkowe ŚP, Uprawnienia do Emisji CO2,
Gwarancje Bankowe
stanowiące zabezpieczenie pokrycia zobowiązań
Rozliczających Członków Izby oraz odpowiednio ich klientów z tytułu
depozytów zabezpieczających oraz depozytów transakcyjnych;
45) Rozliczający Członek Izby – podmiot, który uzyskał członkostwo w Izbie na
mocy uchwały Zarządu IRGiT i dopuszczony został przez Izbę do rozliczania
Transakcji zawartych na giełdzie;
46) RPM – Rynek Praw Majątkowych, prowadzony przez Giełdę;
47) RTT – Rynek Terminowy Towarowy Energii Elektrycznej i Rynek Terminowy
Towarowy Gazu, prowadzone przez Giełdę;
48) RUE – Rynek Uprawnień do Emisji CO2, prowadzony przez Giełdę;
49) System rozliczeniowy – zespół urządzeń i oprogramowania, w szczególności
wyspecjalizowany program komputerowy,
prowadzony jest proces rozliczenia Transakcji;
za
przy
pomocy
którego
50) Toe – rozumie się przez to tonę oleju ekwiwalentnego w rozumieniu Ustawy o
efektywności energetycznej;
51) Transakcja – umowa sprzedaży towaru giełdowego zawarta na giełdzie, której
stroną rozliczeń jest Rozliczający Członek Izby;
52) Transakcja pozasesyjna – umowa sprzedaży towaru giełdowego zawarta poza
sesją na giełdzie, której stroną rozliczeń jest Rozliczający Członek Izby;
53) Ustawa – ustawa z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych (t. jedn.
Dz. U. z 2005 r., Nr 121 poz. 1019 z późn. zm.);
54) Ustawa o efektywności energetycznej – rozumie się przez to ustawę z dnia 15
kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej (Dz. U. z 2011 r., Nr 94, poz. 551 z
późn. zm.);
55) Ustawa Prawo Energetyczne – rozumie się przez to ustawę z dnia 10 kwietnia
1997 r. Prawo Energetyczne (Dz. U. z 2006 r., Nr 89. poz. 625 z późn. zm.);
56) Zagraniczna izba rozliczeniowa – podmiot działający samodzielnie wobec Izby,
który dokonuje rozliczenia Transakcji w obrocie energią elektryczną
zawieranych na giełdach i wykonywanych poza systemem, o którym mowa w
art. 3 pkt 23 Prawo Energetyczne;
57) Zlecenie – złożona przez Członka Giełdy oferta kupna lub sprzedaży towarów
giełdowych na giełdzie.
strona 24
Część I - Zabezpieczenie rozliczeń
1. System zabezpieczenia rozliczeń Transakcji.
1.1.
Izba tworzy i zarządza systemem zabezpieczeń rozliczeń Transakcji sesyjnych i
pozasesyjnych zawartych na giełdzie w oparciu o środki finansowe zgromadzone na
subkontach Rachunku depozytów transakcyjnych i subkontach Rachunku
depozytów zabezpieczających Rozliczających Członków Izby w Banku Płatniku Izby
oraz o uznane zabezpieczenia niepieniężne, zarejestrowane w Rejestrze
Zabezpieczeń Niepieniężnych, z zastrzeżeniem postanowień pkt. 1.6.
1.2.
Wpłaty i wypłaty z subkonta Rachunku depozytów transakcyjnych dokonywane są
przez Członka Izby oraz wpływają bezpośrednio na Limit Transakcyjny.
Aktualizacja środków zgromadzonych na subkontach Rachunku depozytów
zabezpieczających odbywa się w sposób automatyczny, na podstawie zleceń
płatniczych składanych przez IRGiT w każdym dniu roboczym.
1.3.
Każdy Rozliczający Członek Izby posiada w Systemie rozliczeniowym Konto
zabezpieczeń odzwierciedlające bieżący stan wniesionych zabezpieczeń dla
Transakcji zawieranych przez niego na giełdzie.
1.4.
W każdym dniu roboczym po zakończeniu rozliczeń do godziny 18:30 stan Konta
zabezpieczeń jest aktualizowany w oparciu o wniesione środki pieniężne
i uznane zabezpieczenia niepieniężne.
1.5.
Przed każdym Dniem Obrotu Izba przesyła do Giełdy aktualne Limity Transakcyjne
Rozliczających Członków Izby. Sposób wyliczania Limitu Transakcyjnego opisany
jest w pkt. 7.3.
1.6.
W przypadku domów maklerskich oraz towarowych domów maklerskich, które
spełniły warunki wymienione w pkt. 8.7. poniżej, za Rachunek depozytów
transakcyjnych lub depozytów zabezpieczających Izba może uznać wskazany
Rachunek rozliczeniowy prowadzony w BPCI.
1.7.
Limit Transakcyjny umożliwiający złożenie Zlecenia, które wykonywane będzie poza
systemem, o którym mowa w art. 3 pkt 23 Ustawy Prawo Energetyczne ustanawiany
jest przez Zarząd IRGiT w formie uchwały.
2. Urządzenia do prowadzenia ewidencji.
2.1.
Izba prowadzi odrębne zespoły Kont ewidencyjnych dla poszczególnych
Rozliczających Członków Izby, a w przypadku jeżeli Rozliczający Członek Izby
rozlicza klientów, również dla klientów tego Członka Izby oraz dla poszczególnych
rynków rozliczanych przez Izbę, w których uczestniczy Rozliczający Członek Izby.
2.2.
Zespół Kont ewidencyjnych dla rynków, na których przedmiotem obrotu jest energia
elektryczna, składa się z kont ewidencyjnych dla godzin dostawy grupowanych w
Portfele przyporządkowane do Jednostek Grafikowych.
strona 25
2.3.
Zespół Kont ewidencyjnych dla Rynku Praw Majątkowych składa się z Kont
ewidencyjnych dla świadectw pochodzenia z Praw Majątkowych ŚP wytwarzanych
w poszczególnych źródłach wytwarzania, zgodnie z zasadami, na których Prawa
Majątkowe ŚP są przedmiotem obrotu na giełdzie.
2.4.
Dla Rynku Uprawnień do Emisji CO2 Izba prowadzi dla każdego Rozliczającego
Członka Izby, a także dla każdego z jego klientów jedno Konto ewidencyjne
Uprawnień do Emisji CO2.
2.5.
Zespół Kont ewidencyjnych dla rynków, na których przedmiotem obrotu jest Gaz,
składa się z kont ewidencyjnych dla godzin dostawy lub dla dni dostawy
grupowanych w Portfele przyporządkowane do Kodów ZUP.
3. Depozyty zabezpieczające dla RTT.
3.1.
Wartość depozytu zabezpieczającego naliczana jest codziennie dla każdego
Rozliczającego Członka Izby.
3.1.1. Wartości zobowiązań z tytułu depozytów zabezpieczających dla
Rozliczającego Członka Izby rejestrowane są na subkontach depozytów
wstępnych i depozytów uzupełniających prowadzonych w ramach konta
obrachunkowego.
3.1.2. Jeżeli Rozliczający Członek Izby rozlicza inne podmioty to wartość depozytu
zabezpieczającego naliczana dla Rozliczającego Członka Izby stanowi sumę
depozytów zabezpieczających naliczanych odrębnie dla każdego klienta tego
Członka Izby oraz depozytów zabezpieczających od pozycji własnych
Rozliczającego Członka Izby.
3.2.
W celu
określenia wartości depozytów zabezpieczających (wstępnych oraz
uzupełniających), o których mowa w §39 Regulaminu, pozycje zajmowane przez
danego Rozliczającego Członka Izby oraz jego klientów umieszczane są w
koszykach uformowanych według okresów dostawy z uwzględnieniem
kompensacji pozycji w ramach okresów dostawy.
3.2.1. Wstępne depozyty zabezpieczające.
3.2.1.1. Depozyty wstępne dla kontraktów terminowych na energię elektryczną,
wyznaczone w dniu N, obejmują wszystkie dni dostawy począwszy od
dnia N+3 dla kontraktów, które zostały zawarte do dnia N włącznie.
Depozyty wstępne naliczane są wg poniższego algorytmu:
Gdzie:
Dw – wartość depozytu wstępnego [zł],
strona 26
LKi – ilość niedostarczonej energii przypadającej na kontrakty kupna dla i – tego
okresu dostawy [MWh],
LSi – ilość niedostarczonej energii przypadającej na kontrakty sprzedaży dla i tego okresu dostawy [MWh],
Kri – kurs rozliczeniowy dla i – tego okresu dostawy,
i – okres dostawy,
Pi – parametr ryzyka dla ostatniego dnia i – tego okresu dostawy,
N - liczba okresów dostawy kontraktów terminowych.
3.2.1.2. Depozyty wstępne dla kontraktów terminowych na Gaz wyznaczone w
dniu N obejmują wszystkie dni dostawy począwszy od dnia N+3 dla
kontraktów, które zostały zawarte do dnia N włącznie.
Depozyty wstępne naliczane są wg poniższego algorytmu:
Gdzie:
Dw – wartość depozytu wstępnego [zł],
LKi – ilość niedostarczonego Gazu przypadającego na kontrakty kupna dla i –
tego okresu dostawy [MWh],
LSi – ilość niedostarczonego Gazu przypadającego na kontrakty sprzedaży dla i tego okresu dostawy [MWh],
Pi – parametr ryzyka dla ostatniego dnia i – tego okresu dostawy,
3.2.2. Depozyty uzupełniające
3.2.2.1. Depozyty uzupełniające dla kontraktów terminowych na energię
elektryczną wyznaczone w dniu N obejmują wszystkie dni dostawy
począwszy od dnia N+3 dla kontraktów, które zostały zawarte do dnia
N włącznie.
Depozyty uzupełniające naliczane są wg następującego algorytmu:
Gdzie:
Du – wartość depozytu uzupełniającego,
LKi – ilość niedostarczonej energii przypadającej na kontrakty kupna dla i - tego
strona 27
LSi – ilość niedostarczonej energii przypadającej na kontrakty sprzedaży dla i tego okresu dostawy [MWh],
Kki – średni ważony kurs Transakcji kupna kontraktów dla i – tego okresu
dostawy [zł/MWh],
Ksi – średni ważony kurs Transakcji sprzedaży kontraktów dla i –tego okresu
dostawy [zł/MWh],
3.2.2.2. Depozyty uzupełniające dla kontraktów terminowych na Gaz
wyznaczone w dniu N obejmują wszystkie dni dostawy począwszy od
dnia N+3 dla kontraktów, które zostały zawarte do dnia N włącznie.
Depozyty uzupełniające naliczane są wg następującego algorytmu:
Gdzie:
Du – wartość depozytu uzupełniającego,
LKi – niedostarczonego Gazu przypadającego na kontrakty kupna dla i - tego
LSi – niedostarczonego Gazu przypadającego na kontrakty sprzedaży dla i - tego
Kki – średni ważony kurs Transakcji kupna kontraktów dla i – tego okresu
dostawy [zł/MWh],
Ksi – średni ważony kurs Transakcji sprzedaży kontraktów dla i –tego okresu
dostawy [zł/MWh],
3.2.3. Jeżeli Rozliczający Członek Izby rozlicza wyłącznie własne Transakcje, to
wartość depozytu zabezpieczającego wyliczana jest według następującego
wzoru:
Gdzie:
– całkowity depozyt zabezpieczający,
- depozyt wstępny dla kontraktów na energię elektryczną,
- depozyt uzupełniający dla kontraktów na energię elektryczną,
- depozyt wstępny dla kontraktów na Gaz,
- depozyt uzupełniający dla kontraktów na Gaz.
strona 28
3.2.4. W przypadku gdy Rozliczający Członek Izby rozlicza Transakcje swoich
klientów, to zasada przedstawiona w punkcie 3.2.3. obowiązuje na poziomie
poszczególnych klientów, a całkowity depozyt zabezpieczający liczony dla
tego Rozliczającego Członka Izby jest równy sumie depozytów
zabezpieczających naliczonych dla poszczególnych klientów i depozytów
zabezpieczających od pozycji własnych Rozliczającego Członka Izby.
3.3.
Okres dostawy dla energii elektrycznej.
3.3.1. Depozyt wstępny obliczany jest osobno dla każdego okresu dostawy. Za okres
dostawy przyjmuje się jeden dzień, jeżeli dostawa nastąpi w okresie od dnia
N+3 do:
a) 14 dni, gdy dniem naliczania depozytu jest piątek,
b) 13 dni, gdy dniem naliczania depozytu jest sobota,
c) 12 dni, gdy dniem naliczania depozytu jest niedziela,
d) 11 dni, gdy dniem naliczania depozytu jest poniedziałek,
e) 10 dni, gdy dniem naliczania depozytu jest wtorek,
f) 9 dni, gdy dniem naliczania depozytu jest środa,
g) 8 dni, gdy dniem naliczania depozytu jest czwartek.
3.3.2. Dla kolejnych dni tworzy się tygodniowe okresy dostawy pokrywające się z
terminami wykonania kontraktów tygodniowych będących w notowaniu.
3.3.3. Dni, które zawierają się w kontrakcie tygodniowym obejmującym przełom
dwóch miesięcy rozbijane są na dwa koszyki: do pierwszego zaliczają się dni z
kończącego się miesiąca, a do drugiego z miesiąca rozpoczynającego się.
3.3.4. Jeśli okres dostawy ostatniego z notowanych kontraktów tygodniowych nie
kończy się w ostatnim dniu miesiąca to tworzy się koszyk z dni począwszy od
dnia, który jest pierwszym następującym po ostatnim Dniu Dostawy
ostatniego notowanego kontraktu tygodniowego aż do ostatniego dnia tego
miesiąca.
3.3.5. Kolejne okresy dostawy tworzone są dla dni, które pokrywają się w całości z
notowanymi kontraktami miesięcznymi i tworzą koszyki miesięczne.
3.3.6. Jeśli okres dostawy ostatniego z notowanych kontraktów miesięcznych nie
kończy się w ostatnim dniu kwartału to tworzy się koszyk z dni począwszy
od dnia, który jest pierwszym następującym po ostatnim Dniu Dostawy
ostatniego notowanego kontraktu miesięcznego aż do ostatniego dnia tego
kwartału.
3.3.7. Kolejne dni, których nie obejmują okresy dostawy notowanych kontraktów
miesięcznych grupuje się w koszyki kwartalne.
3.3.8. Jeśli okres dostawy ostatniego z notowanych kontraktów kwartalnych nie
kończy się w ostatnim dniu roku to tworzy się koszyk z dni począwszy od
ostatniego notowanego kontraktu kwartalnego aż do ostatniego dnia roku.
strona 29
kwartalnych grupuje się w koszyki roczne.
3.4.
Okresy dostawy dla Gazu
3.4.1. Depozyt wstępny obliczany jest osobno dla każdego okresu dostawy. Za okres
dostawy przyjmuje się jeden dzień, jeżeli dostawa nastąpi w okresie od dnia
N+3 do:
a) 14 dni, gdy dniem naliczania depozytu jest piątek,
b) 13 dni, gdy dniem naliczania depozytu jest sobota,
c) 12 dni, gdy dniem naliczania depozytu jest niedziela,
d) 11 dni, gdy dniem naliczania depozytu jest poniedziałek,
e) 10 dni, gdy dniem naliczania depozytu jest wtorek,
f) 9 dni, gdy dniem naliczania depozytu jest środa,
g) 8 dni, gdy dniem naliczania depozytu jest czwartek.
3.4.2. Dla kolejnych dni tworzy się tygodniowe okresy dostawy pokrywające się z
terminami wykonania kontraktów tygodniowych będących w notowaniu.
3.4.3. Dni, które zawierają się w kontrakcie tygodniowym obejmującym przełom
dwóch miesięcy rozbijane są na dwa koszyki: do pierwszego zaliczają się dni z
kończącego się miesiąca, a do drugiego z miesiąca rozpoczynającego się.
3.4.4. Jeśli okres dostawy ostatniego z notowanych kontraktów tygodniowych nie
kończy się w ostatnim dniu miesiąca to tworzy się koszyk z dni począwszy od
ostatniego notowanego kontraktu tygodniowego aż do ostatniego dnia tego
miesiąca.
3.4.5. Kolejne okresy dostawy tworzone są dla dni, które pokrywają się w całości z
notowanymi kontraktami miesięcznymi i tworzą koszyki miesięczne.
3.4.6. Jeśli okres dostawy ostatniego z notowanych kontraktów miesięcznych nie
kończy się w ostatnim dniu kwartału to tworzy się koszyk z dni począwszy
od dnia, który jest pierwszym następującym po ostatnim Dniu Dostawy
ostatniego notowanego kontraktu miesięcznego aż do ostatniego dnia tego
kwartału.
miesięcznych grupuje się w koszyki kwartalne.
3.4.8. Jeśli okres dostawy ostatniego z notowanych kontraktów kwartalnych nie
kończy się w ostatnim dniu sezonu (przez który rozumie się okres drugiego i
trzeciego kwartału roku (sezon letni) lub ostatni kwartał roku wraz
pierwszym kwartałem roku następnego (sezon zimowy)) to tworzy się koszyk
z dni począwszy od dnia, który jest pierwszym następującym po ostatnim
Dniu Dostawy ostatniego notowanego kontraktu kwartalnego, aż do
ostatniego dnia tego sezonu.
strona 30
kwartalnych grupuje się w koszyki sezonowe.
3.4.10. Okres od dnia, który jest pierwszym następującym po ostatnim Dniu
Dostawy ostatniego notowanego kontraktu sezonowego aż do ostatniego
dnia roku tworzy kolejny koszyk.
sezonowych grupuje się w koszyki roczne.
3.5.
Kurs rozliczeniowy dla i – tego okresu dostawy energii elektrycznej obliczany jest w
dni robocze wg następujących algorytmów:
3.5.1. Dla wszystkich okresów dostawy, które nie pokrywają się z żadnym
notowanym oraz umożliwiającym zawarcie Transakcji w dniu następnym
kontraktem terminowym, kurs rozliczeniowy wyznaczany jest:
a) jako średnia arytmetyczna indeksu IRDN24 z ostatnich 7 dni w przypadku
kontraktów typu BASE;
b) jako średnia arytmetyczna indeksu IRDN8.22 z ostatnich 5 dni roboczych w
przypadku kontraktów typu PEAK5;
c) jako średnia ważona z ostatnich 7 dni (wagami są liczby godzin na
podstawie których wyznaczany jest indeks na dany dzień), w tym: indeksu
IRDN23.7 (w przypadku dni roboczych) oraz indeksu IRDN24 (w przypadku
dni wolnych od pracy) dla kontraktów typu OFFPEAK.
3.5.2. W okresie od dnia 24 grudnia danego roku do dnia 6 stycznia kolejnego roku
dla okresów dostawy wymienionych w punkcie 3.5.1. za kurs rozliczeniowy
przyjmuje się kurs wyznaczony zgodnie z wyżej wymienioną konwencją w
dniu 23 grudnia, z zastrzeżeniem pkt 3.7.
3.5.3. Dla okresów dostawy pokrywających się wyłącznie z kontraktami
tygodniowymi będącymi w notowaniu na giełdzie kurs rozliczeniowy jest
liczony jako średnia kursu danego kontraktu tygodniowego odpowiadającego
danemu okresowi dostawy oraz średnich wymienionych w pkt 3.5.1. (7dniowej dla kontraktów BASE, 5-dniowej dla kontraktów PEAK5 oraz 7dniowej dla kontraktów OFFPEAK). W przypadku gdy kurs kontraktu
tygodniowego wynosi 0, do obliczenia kursu rozliczeniowego dla okresu
dostawy przyjmuje się kurs najbliższego kontraktu tygodniowego. W
przypadku gdy kurs wszystkich kontraktów tygodniowych o bliższym
okresie dostawy wynosi 0, kurs rozliczeniowy dla okresu dostawy liczony jest
jak w punkcie 3.5.1.
3.5.4. Dla pozostałych okresów dostawy dla kontraktów typu BASE, PEAK5, kurs
rozliczeniowy jest liczony jako średnia ważona kursów rozliczeniowych
kontraktów będących w notowaniach TGE, odpowiadających danemu
okresowi dostawy:
strona 31
Gdzie:
– kurs rozliczeniowy kontraktu,
tygodniowego/miesięcznego/kwartalnego/rocznego.
– liczba otwartych pozycji na kontraktach,
tygodniowych/miesięcznych/kwartalnych/rocznych.
3.5.5. Dla pozostałych okresów dostawy dla kontraktów typu OFFPEAK do
momentu pojawienia się otwartych pozycji w kontraktach miesięcznych,
kwartalnych lub rocznych, kurs wyznaczany jest według wzoru:
Gdzie:
OFFPEAK - kurs rozliczeniowy zabezpieczający kolejny okres,
BASE i PEAK5 - giełdowe kursy rozliczeniowe odpowiadające danemu okresowi.
Kursy rozliczeniowe dla koszyków, które pokrywają się z kontraktami, w których są
otwarte pozycje, wyznaczane są według wzoru przedstawionego w pkt 3.5.4.
3.5.6. W przypadku gdy obliczony według wymienionych w pkt 3.5.1.-3.5.5.
powyżej kurs wynosi 0, kurs rozliczeniowy dla okresu dostawy jest równy
kursowi z poprzedniego okresu dostawy.
3.5.7. Kursy rozliczeniowe ustalone do wyznaczenia depozytów w dni wolne od
pracy równe są kursom ustalonym w dzień roboczy poprzedzający te dni.
3.6.
Kurs rozliczeniowy dla i – tego okresu dostawy Gazu obliczany jest w dni robocze
wg następujących algorytmów:
3.6.1. Dla wszystkich okresów dostawy, które nie pokrywają się z żadnym
notowanym oraz umożliwiającym zawarcie Transakcji w dniu następnym
kontraktem terminowym kurs rozliczeniowy wyznaczany jest jako średnia
arytmetyczna indeksu POLPX gas z ostatnich 7 dni.
3.6.2. W przypadku braku możliwości wyznaczenia kursów rozliczeniowych
wspomnianych w pkt 3.6.1. kursem rozliczeniowym jest ostatni kurs
kontraktu miesięcznego, którego dostawa pokrywała się z wymienionymi w
pkt 3.6.1. okresami dostawy.
3.6.3. Dla okresów dostawy pokrywających się wyłącznie z kontraktami
tygodniowymi będącymi w notowaniu na giełdzie kurs rozliczeniowy jest
liczony jako średnia kursu danego kontraktu tygodniowego odpowiadającego
danemu okresowi dostawy oraz średniej wymienionej w pkt 3.6.1. W
przypadku gdy kurs kontraktu tygodniowego wynosi 0, do obliczenia kursu
strona 32
rozliczeniowego dla okresu dostawy przyjmuje się kurs najbliższego
kontraktu tygodniowego. W przypadku gdy kurs wszystkich kontraktów
tygodniowych o bliższym okresie dostawy wynosi 0, kurs rozliczeniowy dla
okresu dostawy liczony jest jak w pkt 3.5.1.
3.6.4. W przypadku gdy istnieją dni, które następują po okresie notowania
ostatniego notowanego kontraktu tygodniowego i które nie pokrywają się z
okresem dostawy żadnego notowanego kontraktu miesięcznego, za kurs
rozliczeniowy dla okresu składającego się z tych dni przyjmuje się kurs
rozliczeniowy dla poprzedniego okresu dostawy.
3.6.5. Dla pozostałych okresów dostawy, kurs rozliczeniowy jest liczony jako
średnia ważona kursów rozliczeniowych kontraktów będących w
notowaniach TGE, odpowiadających danemu okresowi dostawy:
Gdzie:
– kurs rozliczeniowy kontraktu,
tygodniowego/miesięcznego/kwartalnego/sezonowego/rocznego.
– liczba otwartych pozycji na kontraktach,
tygodniowych/miesięcznych/kwartalnych/sezonowych/rocznyc
h.
3.6.6. W przypadku gdy obliczony zgodnie z zasadami, o których mowa w pkt 3.6.3.
kurs wynosi 0, kurs rozliczeniowy dla okresu dostawy jest równy kursowi z
poprzedniego okresu dostawy.
3.6.7. Kursy rozliczeniowe ustalone do wyznaczenia depozytów w dni wolne od
pracy równe są kursom ustalonym w dzień roboczy poprzedzający te dni.
3.7.
Ustalanie kursów rozliczeniowych dla okresów dostawy energii elektrycznej lub
Gazu w warunkach szczególnych:
3.7.1. W przypadku, gdy ustalany przez Giełdę kurs kontraktu znacząco odchyli się
od kursu z dnia poprzedniego oraz sytuacja taka wpływa (lub może wpływać)
na kurs rozliczeniowy dla okresów dostaw, Zarząd IRGiT może dokonać
korekty kursu kontraktu przyjętego do ustalenia kursu rozliczeniowego w
danym dniu tak, aby odpowiadał on wartościom rynkowym lub przyjąć kurs
z dnia poprzedniego.
3.7.2. W przypadku, gdy kurs rozliczeniowy dla i-tego okresu dostawy ustalony
zgodnie z punktem 3.5. lub 3.6. znacząco odchyli się od wartości rynkowych,
Zarząd IRGiT może dokonać korekty tego kursu rozliczeniowego.
3.8.
Zarząd IRGiT może w drodze uchwały przydzielić Rozliczającym Członkom Izby
oraz określonym klientom Rozliczającego Członka Izby indywidualne
współczynniki korygujące depozyt wstępny dla energii elektrycznej lub Gazu ze
względu na generowane przez tych Rozliczających Członków Izby lub ich klientów
strona 33
ryzyko. Współczynniki korygujące mogą być odmienne dla zajmowanych pozycji
długich lub pozycji krótkich. Współczynniki korygujące modyfikują parametry
ryzyka wykorzystywane do obliczania depozytów wstępnych.
3.9.
Wymagany depozyt zabezpieczający może zostać pokryty środkami pieniężnymi
oraz wniesionymi zabezpieczeniami niepieniężnymi na zasadach określonych przez
Zarząd IRGiT. Środki pieniężne wpłacane na depozyty zabezpieczające są, z
zastrzeżeniem pkt 1.6., gromadzone na dedykowanych Rozliczającym Członkom
Izby subkontach Rachunku depozytów zabezpieczających w Banku Płatniku Izby.
Aktualizacja wysokości wymaganych depozytów zabezpieczających publikowana
jest codziennie do godziny 17:00 w Raporcie Rozliczeniowym. W dni robocze o
godzinach 11:00 oraz 13:00 w Systemie rozliczeniowym dokonywana jest prognoza
wartości depozytów zabezpieczających w oparciu o śróddzienne kursy
rozliczeniowe, które wyliczane są na podstawie wszystkich Transakcji zawartych na
RTT do momentu wykonania prognozy. W przypadku gdy prognozowana wartość
zobowiązań z tytułu depozytów przekroczy łączną wartość wniesionych
zabezpieczeń, Członek Izby wzywany jest niezwłocznie do uzupełnienia środków na
subkoncie Rachunku depozytów zabezpieczających.
3.10. Rozliczający Członkowie Izby mają obowiązek regulowania zobowiązań
wynikających z naliczonych depozytów zabezpieczających w najbliższym dniu
roboczym w procesie realizacji paczki zleceń płatniczych nr 3, o której mowa w pkt.
15.8.3. pod rygorem niedopuszczenia do działania na RTT.
3.11. Jeżeli Rozliczający Członek Izby nie dysponuje środkami na pokrycie swoich
zobowiązań, o których mowa w pkt 3.10., jest on zobowiązany na wezwanie Izby do
zredukowania liczby swoich pozycji na RTT do stanu, w którym wartość
zdeponowanych przez niego środków pieniężnych i możliwa uznana wartość
zabezpieczeń niepieniężnych będzie wystarczająca do pokrycia jego zobowiązań.
3.12. Jeżeli Rozliczający Członek Izby w terminie 2 dni roboczych nie uzupełni
wymaganych środków na pokrycie swoich zobowiązań lub nie wykona polecenia
Izby, o którym mowa w pkt 3.11., Zarząd IRGiT ma prawo zawiesić Rozliczającego
Członka Izby lub wdrożyć procedury związane z jego niewypłacalnością.
3.13. Dla kontraktów będących w okresie dostawy zamykanie pozycji dokonywane jest
poprzez otwarcie pozycji przeciwstawnych do zajmowanych pozycji na
instrumentach notowanych na RTT oraz na RDN, RDB, RDNg i RDBg. Wolumen
oraz termin wykonania pozycji nowo otwartych musi pokrywać się z wolumenem
i terminem pozycji zamykanych.
3.14. W przypadku, gdy BPCI Rozliczającego Członka Izby, który działając na Giełdzie nie
posiada otwartych pozycji na rynku terminowym zgłosi zastrzeżenie zlecenia
płatniczego, o którym mowa w pkt. 14.16. dotyczącego tego Członka Izby, IRGiT ma
prawo do natychmiastowego przystąpienia do zamykania pozycji tego Członka Izby
na RDB, RDBg, RDN, RDNg, RPM i RUE.
strona 34
4. Podział pozycji kontraktów terminowych z RTT, których przedmiotem obrotu jest
Gaz.
4.1.
Podział pozycji z kontraktów rocznych na kontrakty kwartalne:
Na jeden dzień przed wykonaniem kontraktu rocznego, w procesie bieżących
rozliczeń Izba dokonuje podziału zarejestrowanych przez Izbę pozycji z kontraktu
rocznego o najbliższym okresie dostawy na analogiczną ilość pozycji na czterech
najbliższych kontraktach o kwartalnym okresie dostawy, tym samym łącząc pozycje
z podzielonego kontraktu rocznego z wcześniej zarejestrowanymi przez Izbę
pozycjami na kontraktach kwartalnych o pokrywających się okresach dostawy z
ulegającym podziałowi kontraktem rocznym.
4.2.
Podział pozycji z kontraktów sezonowych na kontrakty kwartalne:
Na jeden dzień przed wykonaniem kontraktu sezonowego, w procesie bieżących
sezonowego o najbliższym okresie dostawy na analogiczną ilość pozycji na dwóch
najbliższych kontraktach o kwartalnym okresie dostawy, tym samym łącząc pozycje
z podzielonego kontraktu sezonowego z wcześniej zarejestrowanymi przez Izbę
pozycjami na kontraktach kwartalnych o pokrywających się okresach dostawy z
ulegającym podziałowi kontraktem sezonowym.
4.3.
Podział pozycji z kontraktów kwartalnych na kontrakty miesięczne:
Na jeden dzień przed wykonaniem kontraktu kwartalnego, w procesie bieżących
kwartalnego o najbliższym okresie dostawy na analogiczną ilość pozycji na trzech
najbliższych kontraktach o miesięcznym okresie dostawy, tym samym łącząc
pozycje z podzielonego kontraktu kwartalnego z wcześniej zarejestrowanymi przez
Izbę pozycjami na kontraktach miesięcznych o pokrywających się okresach dostawy
z ulegającym podziałowi kontraktem kwartalnym.
5. Depozyt transakcyjny.
5.1.
Depozyt transakcyjny służy zabezpieczeniu rozrachunków pieniężnych oraz
zobowiązań z tytułu zmian wartości depozytów zabezpieczających.
5.2.
Wartość depozytu transakcyjnego stanowi suma środków wpłaconych na poczet
wymaganego depozytu dostawy oraz środków wniesionych na rzecz Limitu
Transakcyjnego.
5.3.
Środki depozytu transakcyjnego wniesione przez Rozliczającego Członka Izby
gromadzone są na dedykowanym temu Członkowi subkoncie Rachunku depozytów
transakcyjnych w Banku Płatniku Izby oraz w Rejestrze Zabezpieczeń
Niepieniężnych z zastrzeżeniem pkt. 1.6.
5.4.
Wypłaty środków pieniężnych wniesionych na depozyt transakcyjny są dokonywane
w dni robocze na zlecenie Członka Izby pod warunkiem uzyskania uprzedniej
akceptacji Izby.
strona 35
5.5.
Uzyskanie akceptacji zlecenia wypłaty środków pieniężnych wniesionych z tytułu
depozytu transakcyjnego nie później niż następnego dnia roboczego po dniu
złożenia odpowiedniej dyspozycji przez Członka Izby, pod warunkiem, że środki
pozostałe na subkoncie Rachunku depozytów transakcyjnych nie są mniejsze od
wartości wymaganego depozytu dostawy zgodnie z pkt. 6.1.
5.6.
Akceptacja zleceń wypłat środków wniesionych na depozyt transakcyjny następuje w
dni robocze w godz. 16:00 – 16:30.
5.7.
Zarząd Izby określa w drodze Uchwały
transakcyjnych dla poszczególnych rynków.
minimalną
wartość
depozytów
6. Depozyt dostawy.
6.1.
Rozliczający Członek Izby zobowiązany jest do wniesienia i utrzymywania określonej
przez Izbę wartości depozytu dostawy na dedykowanym mu subkoncie Rachunku
depozytów transakcyjnych w BPI, z zastrzeżeniem pkt. 1.6.
6.2.
Środki zgromadzone jako depozyt dostawy Rozliczającego Członka Izby zapewniają
pokrycie zobowiązań w wypadku dokonania przez Bank Płatnik Członka Izby
zastrzeżenia zlecenia płatniczego z tytułu dostawy towarów giełdowych, o którym
mowa w pkt. 14.15.
6.3.
Algorytm wyznaczania oraz tryb regulacji wymaganego depozytu określa Zarząd
Izby w drodze Uchwały.
6.4.
Wartość wymaganego depozytu dostawy musi zostać pokryta w całości w środkach
pieniężnych.
6.5.
Dniem regulacji przez Członków Izby wymaganego depozytu dostawy jest pierwszy
dzień miesiąca, o ile jest to dzień roboczy lub pierwszy dzień roboczy następujący
po pierwszym dniu miesiąca. Regulacja wymaganej wartości depozytu dostawy
następuje, z zastrzeżeniem pkt 1.6., na dedykowanych Rozliczającym Członkom
Izby subkontach Rachunku depozytów transakcyjnych w BPI, wpływając na
zmniejszenie lub zwiększenie Limitu Transakcyjnego. W przypadku, gdy w wyniku
aktualizacji stan środków pieniężnych na subkoncie Rachunku depozytów
transakcyjnych nie jest wystarczający do pokrycia zaktualizowanej wartości
depozytu dostawy, Rozliczający Członek Izby wzywany jest do niezwłocznej
dopłaty środków. Do momentu wniesienia wymaganych środków Limit
Transakcyjny danego Członka Izby wynosi 0. W przypadku nieuzupełnienia
środków do wymaganej wartości, Zarząd Izby może podjąć działania, o których
mowa w §54 Regulaminu.
6.6.
W wypadku wykorzystania środków depozytu dostawy do pokrycia zastrzeżonego
zlecenia płatniczego, o którym mowa w pkt. 14.15., Rozliczający Członek Izby
zobowiązany jest do uzupełnienia wartości depozytu dostawy do wymaganego
poziomu nie później niż do godz. 16:00 w danym dniu . W wypadku gdy wpłata
odtworzeniowa nie zostanie wniesiona lub nie może być pokryta poprzez
strona 36
zmniejszenie Limitu Transakcyjnego Członka Izby, Zarząd Izby może podjąć
działania, o których mowa w §54 Regulaminu.
6.7.
W przypadku gdy wszystkie środki na subkoncie Rachunku depozytów
transakcyjnych są niewystarczające do pokrycia zastrzeżonego zlecenia płatniczego
danego Członka Izby, IRGiT do przeprowadzenia rozrachunku wykorzystuje środki
pieniężne zgromadzone na subkoncie Rachunku depozytów zabezpieczających
danego Rozliczającego Członka Izby.
7. Limit Transakcyjny.
7.1.
Wartość Limitu Transakcyjnego danego Rozliczającego Członka Izby wyznacza suma
środków wniesionych na depozyt transakcyjny pomniejszona o wymaganą wartość
depozytu dostawy.
7.2.
Wpłaty zasilające Limit Transakcyjny mogą być wnoszone w środkach pieniężnych
oraz w środkach niepieniężnych na zasadach określonych w Uchwale Zarządu
IRGiT.
7.3.
Wartość Limitu Transakcyjnego obliczana jest jako wartość wniesionego depozytu
transakcyjnego, pomniejszona o wymaganą wartość depozytu dostawy oraz
pomniejszona lub powiększona o saldo zobowiązań lub należności z tytułu rozliczeń
Transakcji giełdowych z RDB i RDBg z dostawą w dniu N+1, RDN z dostawą w dniu
N+2, N+3 (w czwartki) oraz RDNg z dostawą w dniu N+2 (w czwartki i piątki), N+3
(w czwartki) z zastrzeżeniem pkt. 7.4.
7.4.
Wartość Limitu Transakcyjnego w dni wolne od pracy jest powiększana lub
pomniejszana o saldo zobowiązań lub należności z tytułu rozliczeń Transakcji
giełdowych z RDB, RDBg, RDN i RDNg.
strona 37
Część II - Rozliczenie finansowe
8. Postanowienia ogólne.
8.1.
W procesie rozliczeń rynków prowadzonych przez TGE Izba staje się stroną
rozliczeń.
8.2.
Naliczenie i rozliczenie podatku VAT oraz podatku akcyzowego następuje zgodnie z
obowiązującymi przepisami.
8.3.
Rozliczający Członek Izby posiada co najmniej jedno Konto obrachunkowe w
Systemie rozliczeniowym, na którym prowadzone są rozliczenia Transakcji
zawartych na RDN, RDB, RDNg, RDBg, RPM, RTT lub RUE.
8.4.
W procesie rozliczenia następuje kompensata pomiędzy należnościami
i zobowiązaniami poszczególnych Rozliczających Członków Izby wynikającymi z
Transakcji zawartych na RDN, RDB, RDNg, RDBg, RPM, RTT lub RUE.
8.5.
Proces rozliczeń rozpoczyna się po otrzymaniu przez Izbę od Giełdy danych
wszystkich Transakcji zawartych na giełdzie w danym Dniu Obrotu i potwierdzenia
ostateczności tych danych. Z chwilą potwierdzenia Transakcji przez Giełdę stają się
one nieodwołalne dla Giełdy i podmiotów trzecich.
8.6.
Rozliczający Członek Izby zobowiązany jest wskazać IRGiT Rachunek rozliczeniowy
w BPCI.
8.7.
W przypadku domów maklerskich oraz towarowych domów maklerskich Zarząd
IRGiT, na wniosek danego podmiotu, może wyrazić zgodę aby dla działalności na
rachunek klientów, Rachunek rozliczeniowy, o którym mowa w pkt. 8.6. powyżej,
pełnił jednocześnie rolę subkonta Rachunku depozytów transakcyjnych lub
subkonta Rachunku depozytów zabezpieczających. Zarząd IRGiT w stosownej
uchwale określi warunki na jakich udzielana jest zgoda, o której mowa powyżej.
8.8.
Rozliczający Członek Izby zobowiązany jest do udzielenia BPCI pełnomocnictwa do
składania dyspozycji w zakresie dokonania przelewu środków z Rachunku
rozliczeniowego Rozliczającego Członka Izby na Rachunek techniczny w danym
BPCI w wysokości wskazanej przez Izbę w Raporcie Rozliczeniowym.
8.9.
Funkcję Banku Płatnika Izby dla rozrachunków pieniężnych Transakcji zawartych na
giełdzie oraz aktualizacji depozytów zabezpieczających pełni Deutsche Bank Polska
S.A.
8.10. Rozrachunek pieniężny Transakcji oraz aktualizacja depozytów zabezpieczających
dla wszystkich Rozliczających Członków Izby, będących
stroną Transakcji
zawartych na RDN, RDB, RDBg, RDNg, RPM, RTT i RUE, Izba prowadzi za
pośrednictwem BPI oraz wszystkich BPCI.
8.11. W celu zapewnienia bezpiecznego i sprawnego przebiegu rozrachunków pieniężnych
Transakcji giełdowych oraz aktualizacji depozytów zabezpieczających Izba
współpracuje z BPI oraz wszystkimi BPCI zgodnie z Harmonogramem.
strona 38
8.12. Rozrachunek pieniężny Transakcji z Zagraniczną izbą rozliczeniową może być
prowadzony poza Bankiem Rozliczeniowym. W takim przypadku Zagraniczna izba
rozliczeniowa jest zobowiązania do regulowania swoich zobowiązań poprzez
wpłatę środków bezpośrednio na rachunek wskazany przez IRGiT przed
dokonaniem rozrachunku pieniężnego przez Izbę w terminie określonym uchwałą
Zarządu IRGiT.
8.13. Zobowiązania bądź należności Zagranicznej izby rozliczeniowej mogą być
powiększone lub pomniejszone o płatności wynikające z Transakcji zawartych na
giełdzie, które wykonywane będą poza systemem, o którym mowa w art. 3 pkt 23
Ustawy Prawo Energetyczne.
9. Zasady ustalania wysokości należności i zobowiązań z tytułu Transakcji
zawartych na RDN i RDB.
9.1.
W każdym Dniu Obrotu po zarejestrowaniu pozycji z Transakcji rozliczanych przez
danego Rozliczającego Członka Izby, Izba na poszczególnych Kontach
obrachunkowych Rozliczającego Członka Izby i odpowiednio jego klientów
dokonuje bieżących rozliczeń Transakcji sesyjnych zawartych na RDN i RDB w Dniu
Obrotu i pozasesyjnych, dla których otrzymała polecenie rozliczenia.
9.2.
Suma sald rozliczeń poszczególnych Kont obrachunkowych, za których rozliczenie
odpowiada dany Rozliczający Członek Izby, jest określana jako wartość Transakcji
sprzedaży zawartych na RDN i RDB w Dniu Obrotu pomniejszonych o wartość
Transakcji kupna zawartych na RDN i RDB w Dniu Obrotu przy jednoczesnym
powiększeniu o wartość podatku VAT.
9.3.
Dla Podmiotów zagranicznych, o ile nic innego nie wynika z obowiązujących
przepisów prawa, saldo rozliczeń nie jest powiększane o podatek VAT.
9.4.
Wartość Transakcji zawartych na RDN i RDB w Dniu Obrotu obliczana jest jako
iloczyn wolumenu Transakcji, nominału instrumentu liczonego w MWh oraz kursu
Transakcji wyrażonego jako PLN/MWh.
10. Zasady ustalania wysokości należności i zobowiązań z tytułu realizacji Transakcji
zawartych na RTT.
10.1. W każdym roboczym Dniu N Izba na poszczególnych Kontach obrachunkowych
Rozliczającego Członka Izby i odpowiednio jego klientów, dokonuje bieżących
rozliczeń Transakcji sesyjnych zawartych na RTT i pozasesyjnych, dla których
otrzymała polecenie rozliczenia, których dostawa nastąpi w Dniu N+1. W
pierwszym dniu roboczym następującym po dniu wolnym od pracy Izba dokonuje
bieżących rozliczeń Transakcji sesyjnych zawartych na RTT i pozasesyjnych, dla
których otrzymała polecenie rozliczenia które nie zostały rozliczone do Dnia N+1.
10.2. Suma sald rozliczeń poszczególnych Kont obrachunkowych, za których rozliczenie
odpowiada dany Rozliczający Członek Izby, jest określana jako wartość dostarczanej
w Dniu N+1 energii elektrycznej lub Gazu wynikającej z Transakcji sprzedaży
zawartych na RTT pomniejszonych o wartość dostarczanej w Dniu N+1 i energii
elektrycznej lub Gazu wynikającej z Transakcji kupna zawartych na RTT przy
strona 39
jednoczesnym powiększeniu o wartość podatku VAT oraz podatku akcyzowego
naliczonego zgodnie z obowiązującymi przepisami.
10.3. Dla Podmiotów zagranicznych, o ile nic innego nie wynika z obowiązujących
przepisów prawa, saldo rozliczeń nie jest powiększane o podatek VAT, jest
natomiast, o ile wymagają tego przepisy prawa, powiększane o podatek akcyzowy.
10.4. Wartość Transakcji zawartych na RTT obliczana jest jako iloczyn wolumenu
Transakcji, nominału instrumentu liczonego w MWh oraz kursu Transakcji
wyrażonego jako PLN/MWh.
zawartych na RPM.
11.1. W każdym Dniu Obrotu po zarejestrowaniu pozycji z Transakcji rozliczanych przez
dokonuje bieżących rozliczeń Transakcji sesyjnych zawartych w Dniu Obrotu na
RPM i pozasesyjnych, dla których otrzymała polecenie rozliczenia.
sprzedaży zawartych na RPM w Dniu Obrotu pomniejszonych o wartość Transakcji
kupna zawartych na RPM w Dniu Obrotu przy jednoczesnym powiększeniu o
wartość podatku VAT.
11.4. Wartość Transakcji zawartych na RPM w Dniu Obrotu obliczana jest jako:
11.4.1. iloczyn wolumenu Transakcji liczonego w kWh oraz kursu Transakcji
wyrażonego jako PLN/MWh podzielony przez 1 000, dla Praw Majątkowych
ŚP ze świadectw pochodzenia, w rozumieniu przepisów Ustawy Prawo
Energetyczne,
11.4.2. iloczyn wolumenu Transakcji liczonego w Toe oraz kursu Transakcji
wyrażonego jako PLN/Toe podzielony przez 1 000, dla Praw Majątkowych
ŚP ze świadectw efektywności energetycznej, w rozumieniu przepisów
Ustawy o efektywności energetycznej.
zawartych na RUE.
dokonuje bieżących rozliczeń Transakcji sesyjnych zawartych w Dniu Obrotu na
RUE i pozasesyjnych, dla których otrzymała polecenie rozliczenia.
strona 40
sprzedaży zawartych na RUE w Dniu Obrotu pomniejszonych o wartość Transakcji
kupna zawartych na RUE w Dniu Obrotu. Rozliczenie podatku VAT następuje
zgodnie z obowiązującymi przepisami.
12.4. Wartość Transakcji zawartych na RUE w Dniu Obrotu obliczana jest jako iloczyn
wolumenu Transakcji liczonego w tonach (Mg) oraz kursu Transakcji wyrażonego
jako PLN/Mg.
zawartych na RDNg i RDBg.
dokonuje bieżących rozliczeń Transakcji sesyjnych zawartych na RDNg i RDBg w
Dniu Obrotu i pozasesyjnych, dla których otrzymała polecenie rozliczenia.
sprzedaży zawartych na RDNg i RDBg w Dniu Obrotu pomniejszonych o wartość
Transakcji kupna zawartych na RDNg i RDBg w Dniu Obrotu przy jednoczesnym
powiększeniu o wartość podatku VAT oraz podatku akcyzowego naliczonego
zgodnie z obowiązującymi przepisami.
przepisów prawa, saldo rozliczeń nie jest powiększane o podatek VAT, jest
natomiast, o ile wymagają tego przepisy prawa, powiększane o podatek akcyzowy.
13.4. Wartość Transakcji zawartych na RDNg i RDBg w Dniu Obrotu obliczana jest jako
iloczyn wolumenu Transakcji, nominału instrumentu liczonego w MWh oraz kursu
Transakcji wyrażonego jako PLN/MWh.
strona 41
Część III - Rozrachunek pieniężny
14. Zasady przekazywania informacji pomiędzy Izbą, BPI oraz BPCI.
14.1. W każdy dzień roboczy Izba przygotowuje dane do rozrachunku pieniężnego i
aktualizacji depozytów zabezpieczających, wykonywanych za pośrednictwem
Banku Płatnika Izby we współpracy ze wszystkimi BPCI. Dane mają formę Raportu
Rozliczeniowego i Raportów Kontrolnych.
14.2. Raport Rozliczeniowy zawiera płatności wszystkich Rozliczających Członków Izby
wynikające z aktualizacji depozytów zabezpieczających dla rynku RTT oraz salda
płatności obliczone jako suma sald rozliczeń Transakcji z rynków RDN, RDB, RDNg,
RDBg, RPM, RTT i RUE. Raport rozliczeniowy jest przekazywany do Banku Płatnika
Izby i stanowi podstawę rozrachunku realizowanego przez Izbę za pośrednictwem
BPI.
14.3. Do Raportu Rozliczeniowego, sporządzanego w roboczym Dniu N, wliczane są
zobowiązania i należności wynikające z aktualizacji depozytów zabezpieczających
dla rynku RTT oraz zobowiązania i należności wynikające z Transakcji zawartych na
rynkach RPM i RUE w Dniu N, wynikające z rozliczenia rynku RDB i RDBg z
dostawą na Dzień N oraz wynikające z rozliczenia rynku RDN, RDNg i RTT z
dostawą na Dzień N+1, z zastrzeżeniem pkt. 14.4.
14.4. Raport Rozliczeniowy może zostać rozszerzony na wniosek Giełdy o inne
zobowiązania bądź należności Rozliczających Członków Izby wobec Giełdy
wynikające z ich członkostwa w Giełdzie.
14.5. Raport Rozliczeniowy przekazywany jest do BPI w każdym Dniu Obrotu do godziny
17:30. Jeżeli Dzień Obrotu jest dniem wolnym od pracy, Raport Rozliczeniowy
przekazywany jest w pierwszy następujący po tym dniu dzień roboczy jako
skompensowane saldo płatności za dni wolne od pracy i pierwszy następujący po
nich dzień roboczy.
14.6. W przypadku dokonania przez Giełdę rekalkulacji Ceny Rozliczeniowej opisanej w
„Szczegółowych zasadach obrotu i rozliczeń dla energii elektrycznej na Rynku Dnia
Następnego” Raport Rozliczeniowy może zostać przekazany do BPI po godzinie
17:30. W takim przypadku Izba informuje Rozliczających Członków Izby oraz BPI o
zaistniałej sytuacji.
14.7. Raporty Kontrolne dla poszczególnych BPCI stanowią potwierdzenie informacji
zawartych w Raporcie Rozliczeniowym.
14.8. Raport Kontrolny przekazywany jest do BPCI w każdym Dniu Obrotu do godziny
17:30. Jeżeli Dzień Obrotu jest dniem wolnym od pracy, Raport Kontrolny
przekazywany jest w pierwszy następujący po tym dniu dzień roboczy jako
skompensowane saldo płatności za dni wolne od pracy i pierwszy następujący po
nich dzień roboczy.
strona 42
14.9. W przypadku dokonania przez Giełdę rekalkulacji Ceny Rozliczeniowej opisanej w
„Szczegółowych zasadach obrotu i rozliczeń dla energii elektrycznej na Rynku Dnia
Następnego” Raport Kontrolny może zostać przekazany do BPCI po godzinie 17:30.
W takim przypadku Izba informuje BPCI o zaistniałej sytuacji.
14.10. W pierwszym dniu roboczym po dniu przekazania Raportu Rozliczeniowego, BPI
przy współpracy z BPCI wykonuje operacje zgodnie z Harmonogramem oraz
dyspozycjami Raportu Rozliczeniowego.
14.11. Podstawą wymiany informacji pomiędzy BPI, a BPCI są następujące komunikaty
SWIFT:
14.11.1. SWIFT MT101 – wysyłany przez BPI zawiera wszystkie zlecenia płatnicze
do zrealizowania przez BPCI;
14.11.2. SWIFT MT942 – wysyłany przez BPCI zawiera informacje o wszystkich
operacjach wykonanych na Rachunku technicznym, do momentu jego
wygenerowania;
14.11.3. SWIFT MT 940 – wysyłany przez BPCI, zawiera informacje o wszystkich
operacjach wykonanych na Rachunku technicznym.
14.12. W celu zapewnienia możliwie największej szybkości wykonania operacji
składających się na rozrachunek pieniężny i aktualizację depozytów
zabezpieczających w danym dniu, wszystkie przelewy pomiędzy bankami,
realizowane są przy użyciu systemu SORBNET2, prowadzonego przez Narodowy
Bank Polski.
14.13. IRGiT przekazuje do realizacji dyspozycje płatnicze, o których mowa w pkt. 15.8.
zgodnie z Harmonogramem.
14.14. BPCI realizuje dyspozycje płatnicze otrzymane od BPI w formie komunikatów SWIFT
MT 101. Dyspozycje te są zgodne z Raportami Kontrolnymi.
14.15. BPCI ma prawo zastrzec wykonanie zlecenia płatniczego obciążającego Rachunek
rozliczeniowy wybranego Członka Izby, na zasadach i w sposób określony w
umowie BPCI z IRGiT.
14.16. Zastrzeżenie płatności dla rozrachunku pieniężnego Transakcji giełdowych, o
których mowa w pkt. 15.8.1, może nastąpić tylko w przypadku, gdy dodatkowe
zabezpieczenia płynności, o których mowa w pkt. 15.9. nie wystarczają na pokrycie
zobowiązań Rozliczającego Członka Izby.
14.17. Zastrzeżenie płatności dla aktualizacji depozytów zabezpieczających, o których
mowa w pkt. 15.8.3. może nastąpić w przypadku, gdy Członek Izby nie zapewnił
odpowiedniej ilości środków na swoim Rachunku rozliczeniowym.
14.18. W wypadku zastrzeżenia płatności przez BPCI, wartości przelewu pomiędzy
Rachunkiem technicznym i Rachunkiem rozliczeniowym w Raporcie kontrolnym
wysłanym przez Izbę do BPCI zgodnie z pkt. 14.8., a rzeczywistą kwotą dyspozycji
wysyłaną przez BPI za pomocą komunikatu SWIFT MT 101, mogą być różne. W
strona 43
takim wypadku Izba wysyła do BPCI, który zastrzegł płatność korektę Raportu
kontrolnego.
14.19. Po wykonaniu każdej z paczek zleceń płatniczych, o których mowa w pkt 15.8.,
każdy BPCI wysyła komunikat SWIFT MT 942 dla Rachunku technicznego zgodnie
z Harmonogramem.
14.20. Po zakończeniu procesu rozrachunku, BPCI wysyła komunikat SWIFT MT 940 dla
Rachunku technicznego zgodnie z Harmonogramem.
14.21. BPCI, który złożył pisemne zobowiązanie, do wysyłania komunikatów SWIFT MT942
oraz MT940 z Rachunku rozliczeniowego domu maklerskiego lub towarowego
domu maklerskiego wykonuje operacje zgodnie z Harmonogramem.
15. Obsługa Rozliczających Członków Izby w ramach rozrachunku pieniężnego.
15.1. Do obsługi finansowej Rozliczającego Członka Izby dedykowane są następujące
rachunki bankowe:
15.1.1. Subkonto Rachunku depozytów transakcyjnych w Banku Płatniku Izby;
15.1.2. Rachunek rozliczeniowy w BPCI;
15.1.3. Subkonto Rachunku depozytów zabezpieczających w BPI, jeśli dany
Członek Izby jest dopuszczony do działania na RTT.
15.2. Rachunkiem Członka Izby uznawanym lub obciążanym z tytułu rozliczeń Transakcji
jest Rachunek rozliczeniowy. Rachunek rozliczeniowy służy także do regulacji
zobowiązań lub należności z tytułu aktualizacji wymaganych depozytów
zabezpieczających dla RTT.
15.3. Na subkontach Rachunku depozytów transakcyjnych znajdują się środki stanowiące
depozyt dostawy oraz środki pieniężne stanowiące podstawę wyznaczania Limitów
Transakcyjnych Rozliczających Członków Izby. Wpłaty na subkonto Rachunku
depozytów transakcyjnych są wykonywane przez Członka Izby.
15.4. Na subkontach Rachunku depozytów zabezpieczających znajdują się środki
pieniężne stanowiące pokrycie depozytów zabezpieczających dla RTT wymaganych
od Rozliczających Członków Izby. Wpłaty i wypłaty z subkonta Rachunku
depozytów zabezpieczających są wykonywane automatycznie przez Izbę.
15.5. W celu wykonywania rozrachunku Członków Izby w BPCI, IRGiT posiada Rachunek
techniczny w każdym BPCI oraz Rachunek rozliczeniowy w BPI.
15.6. W wypadku, gdy z tytułu rozliczeń Transakcji oraz z tytułu aktualizacji depozytów
zabezpieczających Rozliczający Członek Izby posiada:
15.6.1. Saldo zobowiązań, wtedy rachunkiem obciążanym
rozliczeniowy, zaś uznawanym Rachunek techniczny;
jest
Rachunek
15.6.2. Saldo należności, wtedy rachunkiem obciążanym jest Rachunek techniczny,
zaś uznawanym Rachunek rozliczeniowy.
strona 44
15.7. Transfery międzybankowe wykonywane są jako salda zobowiązań i należności
wszystkich Członków Izby w BPCI, za pośrednictwem Rachunku rozliczeniowego
Izby w BPI.
15.8. Dyspozycje płatnicze zgodne z Raportem Rozliczeniowym przekazywane są do
realizacji przez BPI oraz BPCI w podziale na cztery paczki zleceń:
15.8.1. Paczka zleceń płatniczych numer 1 – dotyczy rozrachunku Transakcji
zawartych na giełdzie i zawiera zlecenia przelewów obciążających Rachunki
rozliczeniowe w BPCI dla Członków Izby, posiadających saldo zobowiązań;
15.8.2. Paczka zleceń płatniczych numer 2 – dotyczy rozrachunku Transakcji
zawartych na giełdzie i zawiera zlecenia przelewów uznających Rachunki
rozliczeniowe w BPCI dla Członków Izby, posiadających saldo należności
oraz zlecenia transferów międzybankowych za pośrednictwem Rachunku
rozliczeniowego w BPI;
15.8.3. Paczka zleceń płatniczych numer 3 – dotyczy aktualizacji depozytów
zabezpieczających dla RTT i zawiera zlecenia przelewów obciążających
Rachunki rozliczeniowe w BPCI dla Członków Izby, posiadających saldo
zobowiązań oraz obciążających subkonta Rachunku depozytów
zabezpieczających dla Członków Izby, posiadających saldo należności;
15.8.4. Paczka zleceń płatniczych numer 4 – dotyczy aktualizacji depozytów
zabezpieczających dla RTT i zawiera zlecenia przelewów uznających
Rachunki rozliczeniowe w BPCI dla Członków Izby, posiadających saldo
należności
oraz
uznających
subkonta
Rachunku
depozytów
zabezpieczających dla Członków Izby, posiadających saldo zobowiązań.
15.9. Członkowie Izby, przy współpracy z wybranymi przez siebie BPCI, zobowiązani są
do utrzymywania i zabezpieczania odpowiedniej płynności finansowej na
Rachunkach rozliczeniowych, w sposób umożliwiający realizację zleceń płatniczych,
o których mowa w pkt 15.8., zgodnie z Harmonogramem.
15.10. Rozrachunek pieniężny Zagranicznej izby rozliczeniowej, prowadzony poza Bankiem
Rozliczeniowym realizowany jest poprzez pobranie środków wpłaconych na konto
wskazane przez IRGiT w przypadku posiadania przez Zagraniczną izbę
rozliczeniową salda zobowiązań oraz poprzez wpłatę środków przez Izbę na konto
wskazane przez Zagraniczną izbę rozliczeniową w przypadku posiadania przez
Zagraniczną izbę rozliczeniową salda należności.
strona 45
Część IV - Rozrachunek w towarach
16. Rozrachunek energii elektrycznej.
16.1. Transakcje, których przedmiotem jest energia elektryczna, rozliczane przez Izbę,
zgłaszane są saldem do OSPe w podziale na Jednostki Grafikowe przydzielone przez
OSPe Rozliczającym Członkom Izby i odpowiednio ich klientom oraz Giełdzie.
16.2. Zgłoszenie wykonywane jest na Jednostkach Grafikowych należących do TGE.
Zmiana Jednostek Grafikowych, na które zgłaszane będą Transakcje, dokonywana
jest uchwałą Zarządu IRGiT i jest podawana do wiadomości Rozliczających
Członków Izby najpóźniej na tydzień przed jej dokonaniem.
16.3. Szczegółowe zasady rozrachunku energii elektrycznej określone są w IRiESPe oraz
Szczegółowych Zasadach Obrotu i Rozliczeń Towarowej Giełdy Energii S.A.
17. Rozrachunek Praw Majątkowych ŚP.
17.1. W Dniu Obrotu po zakończeniu rozliczenia Transakcji Izba przekazuje do rejestru
plik zawierający salda zobowiązań i należności poszczególnych Rozliczających
Członków Izby wyrażone w Prawach Majątkowych ŚP
17.2. Realizacja Transakcji zawartych na RPM następuje poprzez zmianę stanu posiadania
poszczególnych Praw Majątkowych ŚP na Kontach ewidencyjnych Rozliczających
Członków Izby w odpowiednim rejestrze prowadzonym przez Giełdę:
17.2.1. rejestrze świadectw pochodzenia, o którym mowa w Ustawie Prawo
Energetyczne,
17.2.2. rejestrze świadectw efektywności energetycznej, o którym mowa w Ustawie
o efektywności energetycznej.
17.3. W przypadku zawarcia Transakcji przez Rozliczającego Członka Izby na rachunek
klienta, proces przeksięgowania Praw Majątkowych ŚP jest dokonywany z
wykorzystaniem Konta ewidencyjnego klienta w rejestrze.
17.4. Zawieszenie rozliczeń Transakcji. Postępowanie w przypadku braku dostatecznej
ilości Praw Majątkowych ŚP na koncie Członka rejestru w trybie normalnym.
Transakcja kupna na TGE brakującej ilości Praw Majątkowych ŚP w trybie
Transakcji pozasesyjnej lub sesyjnej na RPM.
17.4.1. W przypadku konieczności zawieszenia rozliczenia przez Izbę Transakcji
giełdowej z RPM z powodu braku w rejestrze dostatecznej ilości Praw
Majątkowych ŚP Rozliczającego Członka Izby, IRGiT niezwłocznie
komunikuje się ze stronami Transakcji, nie później niż w dniu następującym
po dniu zawarcia takiej Transakcji do godziny 9:00.
17.4.2. W przypadku gdy stroną Transakcji zobowiązaną do dokupienia Praw
Majątkowych ŚP jest dom maklerski, realizuje on zlecenie na rzecz klienta,
na rachunek którego dokonał sprzedaży.
strona 46
17.4.3. W przypadku gdy stroną Transakcji zobowiązaną do dokupienia Praw
Majątkowych ŚP jest inny Rozliczający Członek Izby niż dom maklerski,
realizuje on zlecenie na własny rachunek.
17.4.4. Izba blokuje, na własnym rachunku w Banku Rozliczeniowym, środki
pieniężne wpłacone przez stronę kupującą na rozliczenie Transakcji, która
została zawieszona.
17.4.5. Środki pieniężne, o których mowa w pkt 17.4.4., wykorzystane zostają do
rozrachunku pieniężnego Transakcji kupna brakującej ilości Praw
Majątkowych ŚP. Strona zobowiązana do dokupienia Praw Majątkowych ŚP
pokrywa różnicę kursową przy rozrachunku pieniężnym tej Transakcji.
17.4.6. Strona zobowiązana do dokupienia brakującej ilości Praw Majątkowych ŚP,
na bieżąco informuje Izbę o podjętych działaniach i ich rezultatach.
17.4.7. Uzupełnienie brakującej ilości Praw Majątkowych ŚP następuje poprzez
złożenie przez Rozliczającego Członka Izby zlecenia kupna i zawarcie
Transakcji sesyjnej lub pozasesyjnej rozliczanej na TGE. Strona kupująca
zobowiązana jest niezwłocznie poinformować Izbę o złożeniu zlecenia w
Systemie Informatycznym Giełdy oraz przekazać jej pisemne potwierdzenie
tego zlecenia.
17.4.8. Uzupełnienie brakującej ilości Praw Majątkowych ŚP powinno nastąpić w
najbliższym terminie przewidywanym w harmonogramie tzn. w trakcie
najbliższego Dnia Obrotu na giełdzie.
17.5. Transakcja kupna brakującej ilości Praw Majątkowych ŚP w trybie Transakcji
pozasesyjnej na RPM.
17.5.1. Zarząd Giełdy w porozumieniu z Izbą może zezwolić na zawarcie Transakcji
pozasesyjnej, na pisemny wniosek podmiotu zobowiązanego do kupna
brakującej ilości Praw Majątkowych ŚP.
17.5.2. Transakcja pozasesyjna zostaje zawarta na RPM i rozliczona przez Izbę poza
ustalonymi w odpowiednich regulacjach Giełdy i Izby dniami.
17.6. Tryb postępowania po wykonaniu dokupienia Praw Majątkowych ŚP.
17.6.1. Po zawarciu Transakcji dokupienia Praw Majątkowych ŚP następuje
ostateczne rozliczenie przez Izbę Transakcji, które zostało zawieszone.
17.6.2. Transakcja dokupienia Praw Majątkowych ŚP zostaje rozliczona finansowo
oraz w Prawach Majątkowych ŚP.
17.6.3. W przypadku Transakcji dokupienia Praw Majątkowych ŚP w trybie
transakcji pozasesyjnej, rozliczenie w Prawach Majątkowych ŚP następuje
niezwłocznie po zawarciu Transakcji. Rozliczenie finansowe następuje w
najbliższym terminie wykonywania rozrachunku pieniężnego przez Bank
Rozliczeniowy.
17.6.4. Po rozliczeniu Transakcji nabycia dodatkowych Praw Majątkowych ŚP
wykonywane jest rozliczenie Transakcji, której rozliczenie zostało
strona 47
zawieszone, poprzez rozliczenie finansowe i wprowadzenie do Systemu
Informatycznego rejestru parametrów takiej Transakcji.
17.6.5. Rozliczenia finansowe dokonywane są z wykorzystaniem środków
pieniężnych, o których mowa w pkt 17.4.4., oraz korygowane są o
ewentualne różnice kursowe. Izba oblicza korektę oraz wystawia stosowne
dokumenty płatnicze.
18. Rozrachunek uprawnień do emisji.
18.1. W celu dokonania rozrachunku Transakcji zawartych na RUE Izba wykorzystuje
własny rachunek w Rejestrze Unii.
18.2. Każdy Rozliczający Członek Izby dopuszczony do uczestnictwa w RUE zobowiązany
jest posiadać rachunek w Rejestrze Unii.
18.3. Rozliczający Członek Izby jest zobowiązany poinformować Izbę o numerze swojego
rachunku w Rejestrze Unii oraz odpowiednio go skonfigurować dodając numer
rachunku Izby do listy rachunków zaufanych w ustawieniach dostępnych w
Rejestrze Unii.
18.4. W przypadku zmiany numeru rachunku, o którym mowa w pkt 18.2., Rozliczający
Członek Izby jest zobowiązany przekazać aktualne dane Izbie oraz powtórzyć
czynności opisane w pkt. 18.3.
18.5. Warunkiem dopuszczenia Rozliczającego Członka Izby do działania na RUE jest
dodanie przez Izbę rachunku tego Członka do listy rachunków zaufanych w
ustawieniach dostępnych w Rejestrze Unii.
18.6. Rozliczający Członek Izby, który zamierza dokonać Transakcji sprzedaży Uprawnień
do Emisji na Giełdzie musi uprzednio dokonać transferu Uprawnień do Emisji z
własnego rachunku w Rejestrze Unii na rachunek Izby w tymże rejestrze.
18.7. Ilość wniesionych przez danego Rozliczającego Członka Izby Uprawnień do Emisji
aktualizowana jest przez Izbę do godziny 10:20 w dniu sesji na RUE.
18.8. Przedmiotem Zlecenia sprzedaży mogą być wyłącznie Uprawnienia do Emisji, które
znajdują się na rachunku Izby w Rejestrze Unii.
18.9. Izba prowadzi ewidencję Uprawnień do Emisji zdeponowanych na rachunku Izby w
Rejestrze Unii.
18.10. Izba prowadzi własny, wewnętrzny rejestr Uprawnień do Emisji z kontami
przypisanymi do konkretnych Rozliczających Członków Izby dopuszczonych do
działania na RUE. Wartość Uprawnień do Emisji przypisana Rozliczającemu
Członkowi Izby odzwierciedla aktualny stan posiadania Uprawnień do Emisji oraz
odzwierciedla wartość zabezpieczenia na najbliższą sesję RUE.
18.11. Izba rejestruje zmiany stanu posiadania Uprawnień do Emisji wynikające z
zawartych Transakcji rozliczanych przez Rozliczających Członków Izby do godz.
15:45 w dniu, w którym odbyła się sesja RUE, na której zawarto daną Transakcję.
strona 48
18.12. W wyniku dokonania Transakcji oraz w przypadku gdy Rozliczający Członek Izby
chce wycofać Uprawnienia do Emisji z rachunku Izby na swój rachunek w Rejestrze
Unii, Izba na wniosek Rozliczającego Członka Izby po jego akceptacji dokonuje
odpowiedniego transferu Uprawnień do Emisji. Wniosek należy przekazać do Izby
drogą poczty elektronicznej do godziny 14:30 na wskazany przez Izbę adres.
18.13. Akceptacja wniosku następuje jeżeli wolumen przedstawiony we wniosku nie
przekracza liczby Uprawnień do Emisji na koncie danego Rozliczającego Członka
Izby w wewnętrznym rejestrze Uprawnień do Emisji.
18.14. Jeżeli wniosek o Transfer wpłynął do Izby w dniu sesji RUE, operacja złożenia
zlecenia transferu Uprawnień do Emisji dokonywana jest przez Izbę w tym samym
dniu do godziny 15:45 z zastrzeżeniem pkt. 18.13.
19. Rozrachunek Gazu.
19.1. Transakcje, których przedmiotem jest Gaz, rozliczane przez Izbę, zgłaszane są saldem
do OSPg w podziale na Kody ZUP przydzielone przez OSPg Rozliczającym
Członkom Izby i odpowiednio ich klientom.
19.2. Zgłoszenie wykonywane jest przez TGE w imieniu Rozliczających Członków Izby i
odpowiednio ich klientów poprzez złożenie Nominacji, na podstawie danych
uzyskanych z Systemu rozliczeniowego Izby.
19.3. Szczegółowe zasady dostawy Gazu określone są w IRiESPg oraz Szczegółowych
Zasadach Obrotu i Rozliczeń Towarowej Giełdy Energii S.A.
20. Rozrachunek i rozliczenie Transakcji w obrocie energią elektryczną zawieranych
na giełdach i wykonywanych poza systemem, o którym mowa w art. 3 pkt 23
Ustawy Prawo Energetyczne.
20.1. W ramach organizacji i prowadzenia rozliczeń Transakcji zawieranych w obrocie
energią elektryczną na giełdzie, które są wykonywane poza systemem, o którym
mowa w art. 3 pkt 23 Ustawy Prawo Energetyczne, Izba w szczególności:
20.1.1. ustala wielkość świadczeń niepieniężnych, do spełnienia których są
zobowiązani, lub do których uzyskania są uprawnieni Rozliczający
Członkowie Izby dla danego połączenia międzysystemowego (w
rozumieniu pkt 20.2. poniżej),
20.1.2. ustala wielkość świadczeń pieniężnych Rozliczających Członków Izby
wynikających z ustalenia wielkości świadczeń, o których mowa w pkt
20.1.1.,
20.1.3. umożliwia spełnienie świadczeń, o których mowa w pkt 20.1.2., poprzez
przygotowanie dyspozycji powodujących uznanie lub obciążenie
rachunków bankowych wskazanych przez Rozliczających Członków lub
poprzez uznanie lub obciążenie odpowiedniego rachunku bankowego Izby,
20.1.4. w zakresie określonym w regulaminie Izby organizuje i zarządza systemem
gwarantowania rozliczeń, w tym ustala wartość Limitów Transakcyjnych dla
strona 49
poszczególnych Rozliczających Członków Izby lub Zagranicznych izb
rozliczeniowych na dany dzień,
20.1.5. wystawia lub akceptuje w imieniu Rozliczających Członków Izby
odpowiednie dokumenty księgowe obejmujące świadczenia pieniężne, o
których mowa w pkt 20.1.2.
20.2. Zgłaszanie dostaw do OSPe dokonywane jest w podziale na Jednostki Grafikowe
przydzielone przez OSPe Członkom Izby lub odpowiednio ich klientom, z
uwzględnieniem
dostaw
realizowanych
z
wykorzystaniem
połączeń
międzysystemowych. Za połączenie międzysystemowe rozumie się udostępnianie
przez Giełdę dla celów handlowych zdolności przesyłowych przez połączenie
pomiędzy krajowym systemem elektroenergetycznym przesyłowym i systemami
przesyłowymi państw sąsiednich.
20.3. Podmiotem odpowiedzialnym za zapewnienie odpowiednich mocy przesyłowych w
połączeniach międzysystemowych pozwalających na wykonanie przez Członków
Izby świadczeń niepieniężnych wynikających z Transakcji rozliczanych przez Izbę
jest dana giełda. Zasady udostępnienia mocy przesyłowych dla Członków Izby
określa Izba w umowie dotyczącej rozliczania Transakcji zawieranej z daną giełdą.
strona 50
Część V - Inne Operacje
21. Transfer pozycji.
21.1. Transfer pozycji polega na przeniesieniu zapisów wyrażających stany posiadania
pozycji w towarach giełdowych z Konta ewidencyjnego prowadzonego dla
Rozliczającego Członka Izby na inne Konto ewidencyjne prowadzone dla tego
samego lub innego podmiotu, bez przeniesienia własności towarów giełdowych.
21.2. Transfer pozycji odbywa się poprzez zmianę konta ewidencyjnego przypisanego
wszystkim Transakcjom, które składają się na pozycję wskazaną do transferu.
21.3. Transfer, o którym mowa w pkt 21.1., wykonywany jest przez Izbę na podstawie
złożonego przez Rozliczającego Członka Izby pisemnego wniosku, który powinien
zawierać nazwy Kont ewidencyjnych, z których i na które ma być dokonany transfer
oraz zawierać szczegółowe informacje opisujące transferowane Transakcje, w tym
m.in. typ, numer, kurs, datę i czas zawarcia, ilość kontraktów oraz nazwę
instrumentu.
21.4. Możliwe jest także wykonanie przez Izbę transferu pozycji – w przypadkach, gdy
dopuszczają to właściwe przepisy prawa – polegającego na przeniesieniu zapisów
wyrażających stany posiadania pozycji w towarach giełdowych z Konta
ewidencyjnego prowadzonego dla Rozliczającego Członka Izby na Konto
ewidencyjne prowadzone dla innego Rozliczającego Członka Izby, w związku z ich
nabyciem na skutek określonego zdarzenia prawnego, z przeniesieniem prawa
własności towarów giełdowych.
21.5. Transfer, o którym mowa w pkt 21.4., wykonywany jest przez Izbę na podstawie
złożonego pisemnego wniosku zarówno przez Rozliczającego Członka Izby, który
przyjmuje transfer jak i Rozliczającego Członka, z którego konta transfer jest
wykonywany. Wniosek powinien wskazywać nazwy Kont ewidencyjnych, z których
i na które ma być dokonany transfer oraz zawierać szczegółowe informacje opisujące
transferowane Transakcje, w tym m.in. typ, numer, kurs, datę i czas zawarcia, ilość
kontraktów oraz nazwę instrumentu. Dodatkowo do wniosku Rozliczający Członek
Izby załącza odpowiednie dokumenty potwierdzające zajście określonego zdarzenia
lub dokonanie czynności, których przedstawienia zażąda Izba w terminie
wskazanym przez Izbę.
21.6. Opłata za transfer pozycji, naliczana i pobierana jest przez Izbę na podstawie tabeli
opłat Regulaminu, od każdej transferowanej Transakcji osobno.
21.7. Transfer pozycji wykonywany jest w przedostatnim dniu miesiąca, po wcześniejszym
dokonaniu rozliczeń Transakcji skutkujących dostawą w ostatnim dniu miesiąca.
21.8. Jeśli przedostatni dzień miesiąca nie jest dniem roboczym to transfer wykonywany
jest w najbliższym dniu roboczym spełniającym warunek opisany w pkt. 21.7.
21.9. W uzasadnionych przypadkach Izba może wyznaczyć w danym miesiącu inny
termin wykonywania transferu pozycji, niż termin, o którym mowa w pkt. 21.7.
strona 51
22. Działania Izby w przypadku wystąpienia ograniczeń w poborze lub dostawach
energii elektrycznej lub Gazu.
22.1. W przypadku wystąpienia ograniczeń w poborze lub dostawach energii elektrycznej
lub Gazu, Rozliczający Członkowie Izby lub ich klienci objęci takim ograniczeniem
nie są zwolnieni z obowiązków wynikających z posiadania pozycji otwartych na
RTT (których przedmiotem obrotu jest energia elektryczna lub Gaz), na RDN lub
RDNg, chyba że zostanie podjęta decyzja o zawieszeniu rozrachunków, o której
mowa w pkt 22.2. Jeśli Rozliczający Członek Izby lub jego klient nie ma możliwości
zbilansowania dostaw za pomocą dostępnych na giełdzie instrumentów, wtedy
podlega on usłudze bilansowania (fizycznego i handlowego), przewidzianej w
IRiESPe lub IRiESPg. W takim też przypadku przepisy niniejszych Szczegółowych
Zasad Rozliczeń stosuje się odpowiednio do rozliczeń oraz rozrachunku Transakcji,
których przedmiotem jest energia elektryczna lub Gaz.
22.2. W przypadku powzięcia przez Izbę informacji o wprowadzeniu lub wystąpieniu
ograniczeń w poborze lub dostawie energii elektrycznej lub Gazu, Izba zastrzega
sobie możliwość zawieszenia na czas określony dokonywania rozrachunków lub
rozliczeń Transakcji, których przedmiotem jest energia elektryczna lub Gaz. Po
ustaniu przyczyny podjęcia decyzji o wprowadzeniu zawieszenia, o którym mowa
w niniejszym punkcie 22.2, Zarząd IRGiT podejmie decyzję o wznowieniu
prowadzenia rozrachunków lub rozliczeń Transakcji.
22.3. W okresie zawieszenia przez Izbę dokonywania rozrachunku lub rozliczeń, o którym
mowa w pkt 22.2, Izba nie będzie wykonywała:
22.3.1. rozrachunku energii elektrycznej, o którym mowa w pkt. 16 lub rozrachunku
Gazu, o którym mowa w pkt. 19;
22.3.2. rozrachunku finansowego dla Transakcji zawartych na RDN, RDB, RDNg,
RDBg lub RTT (w przypadku, gdy przedmiotem jest energia elektryczna lub
Gaz), których dostawa pokrywa się z okresem zawieszenia. Dodatkowo Izba
dla wskazanego okresu zawieszenia nie będzie wystawiała faktur VAT dla
Transakcji, których przedmiotem jest energia elektryczna lub Gaz.
22.4. Decyzja w zakresie, o którym mowa w pkt 22.2., podjęta zostanie w drodze uchwały
Zarządu IRGiT.
23. Działania Izby w przypadku zawieszenia świadczenia usług przesyłowych przez
OSPe lub OSPg dla Członka Izby.
23.1. W przypadku otrzymania przez Izbę informacji od Giełdy o wstrzymaniu przez
OSPe lub OSPg świadczenia usług przesyłowych dla Członka Izby lub jego klienta
na wskazanych Jednostkach Grafikowych lub Kodach ZUP, Izba uniemożliwi od
daty dostawy wskazanej przez Giełdę danemu Członkowi Izby lub klientowi
Członka Izby zgłaszanie zarejestrowanych na tych Jednostkach Grafikowych lub
Kodach ZUP pozycji.
23.2. Członek Izby, który na Kontach ewidencyjnych w Izbie, pod którymi zdefiniowane są
Jednostki Grafikowe lub Kody ZUP, dla których OSPe lub OSPg wstrzymał
strona 52
świadczenie usług przesyłowych, posiada zarejestrowane pozycje do wykonania,
zobowiązany jest na wezwanie Izby do zamknięcia tych pozycji najpóźniej do
godziny 9:00 na jeden dzień przed ich datą dostawy.
23.3. Jeżeli Członek Izby, o którym mowa w pkt 23.2, nie zamknął pozycji do godziny 9:00
na jeden dzień przed datą dostawy, Izba może za pośrednictwem Giełdy podjąć
działania w imieniu Członka Izby w celu zamknięcia otwartych pozycji. Koszty
wynikające z różnicy kursów zamykanych pozycji obciążają Członka Izby.
24. Działania Izby w przypadku nie przyjęcia przez OSPe lub OSPg zgłoszenia do
fizycznej realizacji Transakcji, których przedmiotem jest energia elektryczna lub
Gaz.
24.1. W przypadku nie przyjęcia do fizycznej realizacji przez OSPe zgłoszenia, o którym
mowa w pkt. 16, lub nie przyjęcia do fizycznej realizacji przez OSPg zgłoszenia, o
którym mowa w pkt. 19, Izba zastrzega sobie możliwość zawieszenia na czas
określony dokonywania rozrachunków lub rozliczeń Transakcji, których
przedmiotem jest energia elektryczna lub Gaz. Zawieszenie, o którym mowa w
zdaniu powyżej, może dotyczyć wszystkich Transakcji lub części Transakcji w
stosunku do których zaistniały przyczyny, o których mowa w zdaniu pierwszym,
pokrywających z się z datą dostawy nie przyjętych zgłoszeń do fizycznej realizacji
przez OSPe lub OSPg. Po ustaniu przyczyny podjęcia decyzji o wprowadzeniu
zawieszenia, o którym mowa w niniejszym pkt 24.1, Zarząd IRGiT podejmie decyzję
o wznowieniu prowadzenia rozrachunków lub rozliczeń Transakcji.
24.2. W okresie zawieszenia przez Izbę dokonywania rozrachunku lub rozliczeń, o którym
mowa w pkt 22.1, Izba nie będzie wykonywała:
24.2.1. rozrachunku energii elektrycznej, o którym mowa w pkt. 16, lub
rozrachunku Gazu, o którym mowa w pkt. 19;
24.2.2. rozrachunku finansowego dla Transakcji zawartych na RDN, RDB, RDNg,
RDBg lub RTT (w przypadku, gdy przedmiotem jest energia elektryczna lub
Gaz), których dostawa pokrywa się z okresem zawieszenia. Dodatkowo Izba
dla wskazanego okresu zawieszenia nie będzie wystawiała faktur VAT dla
Transakcji, których przedmiotem jest energia elektryczna lub Gaz.
24.3. Decyzja w zakresie, o którym mowa w pkt 24.1, podjęta zostanie w drodze uchwały
Zarządu IRGiT.
strona 53
Część VI - Załączniki
25. Załącznik - Harmonogram
Godzina
Dzień N
17:00
Do 17:30
Do 18:00
Dzień N+1
Do 8:30
Do 8:30
Do 9:00
Do 9:00
Do 10:30
10:30-12:00
11:30-12:00
Do 12:30
12:00-13:00
Do 13:30
Do 13:30
Do 15:00
15:00-16:00
Do 16:30
Dzień N+2
Do 8:30
Zadanie
Wykonawca
Wysłanie komunikatów SWIFT MT 942 do BPI (tylko dla
rachunków domów maklerskich oraz towarowych domów
maklerskich zwolnionych z obowiązku wnoszenia depozytu
transakcyjnego)
Przekazanie Raportów Kontrolnych do BPCI
Przekazanie do realizacji paczki zleceń płatniczych numer 1
BPCI
Wysłanie komunikatów SWIFT MT 940 do BPI (tylko dla
rachunków domów maklerskich oraz towarowych domów
maklerskich zwolnionych z obowiązku wnoszenia depozytu
transakcyjnego)
Księgowanie płatności z paczki zleceń płatniczych numer 1
(księgowania wewnętrzne)
Zgłaszanie zastrzeżeń zleceń płatniczych z paczki numer 1
BPCI
Wysłanie komunikatu SWIFT MT 942 z rachunku
technicznego Izby do BPI
Księgowanie płatności oraz przesłanie środków zgodnie z
paczką zleceń płatniczych numer 2
BPCI
Księgowanie płatności z paczki zleceń płatniczych numer 3
(księgowania wewnętrzne)
Zgłaszanie zastrzeżeń zleceń płatniczych z paczki numer 3
BPCI
BPCI
Księgowanie płatności oraz przesłanie środków zgodnie z
paczką zleceń numer 4
BPCI
BPCI
IRGiT
IRGiT
BPCI
BPCI
IRGiT
BPCI, BPI
IRGiT
BPCI, BPI
BPCI
IRGiT
BPCI
strona 54

Uchwała nr 66/14/II/02 - Towarowa Giełda Energii SA

Transkrypt

Podobne dokumenty

DEKLARACJA CZŁONKA IZBY PRZEMYSŁOWO

KONKURS WIEDZY O KRAJACH EUROPEJSKICH

strony 1-8 - Dolnośląska Izba Rzemieślnicza

Porządek dzienny 15.05.2008 I. Wprowadzenie 08.00 – 08.15

Prosba o przygotowanie nowego projektu papieru

pobierz - Gmina Radomyśl nad Sanem

DEKLARACJA CZŁONKOWSKA Imieniem własnym lub działając z

victor santisteban członek rady

Czas miniony i czas nowy

zapis czatu