Od zakupów grupowych do optymalizacji zużycia energii

Struktura prezentacji
 Diagnoza problemu niskiej emisji [skala
zanieczyszczeń, negatywne skutki – zdrowie, koszty
zewnętrzne, czy istnieją strategie rozwiązania problemu
(lokalnie i regionalnie)?]
 Uwagi i rekomendacje do programu NFOŚiGW
Niska emisja w Polsce – brak
kompleksowych strategii
 Brak jest kompleksowych strategii – obecne
plany i programy takiej funkcji nie spełniają.
 Zmiana paradygmatu - przejście z działań
zorientowanych finansowanie wymiany pieców do
strategii zorientowanych na przywrócenie jakości
powietrza do poziomów zgodnych z prawem.
 Nie ma uniwersalnego wzoru strategii – inne
rozwiązania dla dużych miast inne dla terenów
wiejskich.
 Gdzie takie strategie powinny postawać? –
poziom gminy czy wojewódzki.
Brak strategii
Studium przypadku: Kraków
1. Wiadomo gdzie jesteśmy: diagnoza dotycząca stanu
powietrza oraz przyczyn powodujących przekroczenia jest
wystarczająco udokumentowana.
2. Wiadomo czego wymaga prawo (krajowe i UE):
poziomy stężeń PM10, PM2,5, B(a)P
3. Wiadomo jak można to osiągnąć: jedynym sposobem
jest zaprzestanie stosowania paliw stałych w piecach domowych
(węgla, drewna, odpadów) w Krakowie.
4. Nie ma strategii działań zorientowanej na
osiągnięcie celu: celem jest przywrócenie jakości powietrza do
poziomów zgodnych z prawem.
5. Proponowane działania są niewystarczające
Obecne działania
 Rozwój miejskich sieci ciepłowniczych;
 Dotacje do wymiany węglowych źródeł ciepła na źródła
ekologiczne;
 Umieszczanie wymogów w zakresie dopuszczalnych
źródeł ciepła w planach zagospodarowania
przestrzennego;
 Działania kontrolne w zakresie spalania odpadów w
piecach;
 Akcje edukacyjne.
Brak strategii
Dlaczego proponowane działania są
niewystarczające?
W Krakowie jest 30,000 a …
pieców węglowych (obecne szacunki).
W 2008 r. na terytorium Krakowa według Planu zaopatrzenia miasta Krakowa w ciepło, energię
elektryczną i paliwa gazowe, istniało jeszcze ok. 65 000 pieców węglowych, a centralnych
systemów ogrzewania mieszkań opalanych paliwami stałymi około 2 800.
Według planów miasta dzięki dotacjom możliwa
będzie wymiana ok. 1,000 pieców rocznie.
Podążając tą logiką można stwierdzić, iż za 30 lub 65 lat wszystkie piece powinny być wymienione.
Brak odpowiedzi na podstawowe pytania:
 Jaki jest szacunkowy popyt na dotacje?
 Jaką politykę przyjmuje miasto wobec nowych źródeł
niskiej emisji?
Działania krótkoterminowe?
Działania związane z zakazem stosowania
paliw stałych nie mogą być traktowane
jako działania krótkoterminowe!
Nie można oczekiwać, iż w czasie alarmu użytkownik
pieca węglowego, nie posiadający innego źródła
ciepła, przestanie go używać na kilka dni.
Często powtarzany mit, że działania
związane z ograniczeniem ruchu
rozwiążą problem niskiej emisji
[PM10, PM2,5, B(a)P].
Działania te należy wspierać, ale z innego powodu
[przestrzeń publiczna, NO2 itd.]
Gdyby kilka, kilkanaście lat temu
ogłoszono horyzont czasowy dla
wprowadzenia zakazu stosowania
pieców na paliwa stałe problemu
niskiej emisji dziś by nie było.
Brak strategii
Studium przypadku: Kraków
Brak strategii
Studium przypadku: Kraków
Kompleksowa strategia powinna zawierać:
Program NFOŚiGW
uwagi i rekomendacje
Program NFOŚiGW
Cele programu
 NFOŚiGW, zarządzający programem „stoi na
straży” osiągnięcia efektu ekologicznego [jakość
powietrza a nie liczba wymienionych pieców];
 Z uznaniem należy podejść do faktu, iż cele
strategiczne zapisane w projekcie programu to
poprawa jakości powietrza a nie liczba
wymienionych pieców [można dofinansować dużą
liczbę pieców bez najmniejszej gwarancji efektu
ekologicznego];
Program NFOŚiGW
Zakres programu
 Budżet programu NFOŚiGW nie pozwoli na
rozwiązanie problemu niskiej emisji w całej
Polsce – należy zdefiniować priorytetowe
obszary wsparcia;
 Propozycja alokowania środków dla miast o
najwyższych przekroczeniach jest
uzasadniona (oparcie kwalifikowalności o
wskaźniki średniorocznych stężeń
PM10, PM2,5)
Program NFOŚiGW
Zakres programu
Program NFOŚiGW
Wymagania wobec beneficjentów aby
była gwarancja efektu ekologicznego



Środki NFOŚiGW powinny iść tam gdzie ich
wykorzystanie przyniesie efekt ekologiczny – tam
gdzie tworzone są kompleksowe strategie
przywrócenia jakości powietrza do poziomów
zgodnych z prawem.
NFOŚiGW jako udostępniający środki powinien
oceniać czy strategie mają charakter kompleksowy.
Powołanie panelu ekspertów przy NFOŚiGW – do
oceny kompleksowości realności strategii.
Pozostałe rekomendacje
 Zadbać o środki UE 2014 – 2020 na
zlikwidowanie problemu niskiej emisji. Należy
zadbać o to aby w przyszłej perspektywie finansowej znalazły się
środki na zlikwidowanie niskiej emisji (m.in. rozwój miejskich sieci
ciepłowniczych).
 Działania prawne – zapisy dotyczące administracyjnego
zakazu stosowania paliw stałych, systemu kontroli i sankcji za palenie
odpadów w piecach domowych.
Dziękuję za uwagę
Andrzej Gula