Podsumowanie panelu plenarnego

PANEL I: EFS SZANSĄ DLA MŁODYCH: WYKSZTAŁCENIE, ZATRUDNIENIE, MOBILNOŚĆ
Moderator:
Jacek Męcina - Sekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej
Paneliści:
Prof. dr hab. Jarosław Górniak - Uniwersytet Jagielloński
Jakub Wojnarowski - Zastępca Dyrektora Generalnego Konfederacji Lewiatan
Jakub Radzewicz - Przewodniczący Polskiej Rady Organizacji Młodzież
Celem panelu było przeprowadzenie dyskusji na temat możliwości, jakie daje osobom młodym
Europejski Fundusz Społeczny w latach 2014-2020, w tym w kontekście realizacji "Gwarancji dla
młodzieży".
Jak podkreślono we wstępie do dyskusji, głównym problemem w Polsce jest niski poziom zatrudnienia
osób młodych. W Polsce, podobnie jak w całej Unii Europejskiej, sytuacja młodzieży na rynku pracy
jest zdecydowanie trudniejsza niż osób ze starszych grup wiekowych, co przejawia się niewielkim
poziomem aktywności zawodowej oraz stosunkowo wysokim poziomem bezrobocia wśród osób
młodych. Jako główne przyczyny tego stanu wskazano niedostosowanie systemu edukacji, w tym
nabywania kluczowych kompetencji adekwatnych do potrzeb rynku pracy, mało elastyczny rynek
pracy, który nie oferuje odpowiedniej ilości miejsc zatrudnienia dla ludzi młodych oraz niską mobilność
zawodową ludzi młodych. Barierą, na którą wskazywano, jest także brak doświadczenia zawodowego.
Pan Minister Jacek Męcina podkreślił, że odpowiedzią na te problemy na poziomie centralnym jest
nowelizacja Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, która wprowadza nowe
instrumenty, narzędzia i rozwiązania o charakterze horyzontalnym, które znacząco mają zmienić
sposób prowadzenia usług rynku pracy świadczonych m.in. na rzecz ludzi młodych. Wspomniał o
dużej roli projektów Ochotniczych Hufców Pracy oraz przedsiębiorczości akademickiej, które będą
finansowane ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w latach 2014-2020 i przyczynią się
do poprawy sytuacji ludzi młodych.
Pan Prof. Jarosław Górniak z Uniwersytetu Jagiellońskiego podkreślił, że najważniejszym problemem
wyłaniającym się z licznych badań ewaluacyjnych jest z jednej strony brak odpowiednich kompetencji
społecznych u młodych ludzi wchodzących na rynek pracy, a z drugiej brak ścisłego powiązania
edukacji formalnej z rynkiem pracy. W jego opinii przygotowanie ludzi młodych do wejścia na rynek
pracy musi przebiegać w trakcie edukacji formalnej i należy przede wszystkim zainwestować w proces
kształcenia, tak aby będąc w szkole młodzi ludzie zdobywali niezbędne kompetencje społeczne
potrzebne im do podjęcia zatrudnienia.
Istotnym głosem w dyskusji była prezentacja stanowiska i oczekiwań środowiska pracodawców wobec
osób młodych wchodzących na rynek pracy. Jak podkreślił Pan Jakub Wojnarowski z Konfederacji
Lewiatan dużym problemem w kontekście zatrudnienia ludzi młodych jest struktura przedsiębiorstw w
Polsce, w której duży udział stanowią mikro przedsiębiorstwa. Na podstawie badania kondycji MSP
przeprowadzonego przez Konfederację wynika, że głównym celem tych firm jest utrzymanie się na
rynku i że są one niechętnie nastawione do inwestowania w rozwój i zatrudnianie pracowników, co
sprawia, że nie tworzą one nowych miejsc pracy. Pan Jakub Wojnarowski zgodził się z prof.
Górniakiem, że z punktu widzenia pracodawców kluczowe są kompetencje społeczne wśród
przyszłych pracowników. Stąd w nowej perspektywie wsparcie powinno skupić się szczególnie na
kształtowaniu tych kompetencji wśród ludzi młodych.
W dyskusji uczestniczył również Pan Jakub Radziewicz, Przewodniczący Polskiej Rady Organizacji
Młodzieżowych, który przedstawił, jakie są oczekiwania ludzi młodych w kwestii zatrudnienia. W
pierwszej kolejności zwrócił uwagę, na potrzebę włączenia ludzi młodych do dyskusji na temat
planowanego dla nich wsparcia. Jako dobrą praktykę podał powołanie przez MPiPS grupy roboczej
ds. młodzieży i włączenie do jej prac organizacji młodzieżowych. Ponadto podkreślił, że w obecnej
chwili brakuje kompleksowego spojrzenia na sytuację ludzi młodych w Polsce i że projektowanie
skierowane do nich powinno być ograniczone wyłącznie do kwestii rynku pracy, ale musi być
kompleksowe.
W jego opinii dobrym pomysłem byłoby stworzenie punktów informacyjnych dla młodzieży,
rozumianych, jako jedno publiczne miejsce, gdzie młodzi ludzie będą mogli otrzymać kompleksowe
wsparcie zarówno w poszukiwaniu pracy jak również zapoznać się z dostępną dla nich ofertą
kulturalną, czy sportową. Zwrócił również uwagę na potrzebę większego wsparcia ludzi powyżej 25
roku życia, kończących studia wyższe, którzy znajdują się w jeszcze trudniejszej sytuacji niż osoby w
kohorcie wiekowej 15-24 lata.
W trakcie dyskusji plenarnej podniesiono kwestię zmiany formuły dodatków mobilnościowych
w projektach EFS, a także podkreślono potrzebę dalszej pracy nad poprawą jakości staży i praktyk,
które pozwalają ludziom młodym nabyć niezbędnego doświadczenia. Zwrócono także uwagę na
trudną sytuację młodych osób niepełnosprawnych oraz na młodzież ze środowisk patologicznych czy
znajdującą się w pieczy zastępczej. Uczestnicy panelu zwrócili również uwagę na potrzebę
zaplanowania dla nich nie tylko odpowiednich działań ułatwiających im wejście na rynek pracy, ale
przede wszystkim integrujących ich na nowo ze społeczeństwem.
W podsumowaniu dyskusji Pan Minister Jacek Męcina, podkreślił, że wszelkie pomysły, które zostały
zaprezentowane podczas dyskusji panelowej zostaną wzięte pod uwagę przy projektowaniu wsparcia
dla ludzi młodych. Projekt „Gwarancji dla Młodzieży”, to dużo szerszy projekt, niż tylko działania
zmierzające do ułatwienia wejścia na rynek pracy ludziom młodym. Jest to raczej próba stworzenia
zintegrowanego systemu wsparcia ludzi młodych w doskonaleniu umiejętności zawodowych i
społecznych przy udziale wszystkich środowisk zaangażowanych w tę tematykę. Jak podkreślił,
system edukacji i szkolnictwa wyższego musi reagować na zmieniającą się gospodarkę i rynek pracy,
a naszym celem na najbliższe lata jest próba stworzenia kompleksowego systemu wsparcia dla ludzi
młodych.