Tabela 1

PROBLEMY KLINICZNE
Tabela 1. Wyniki badania pozwalające na postawienie rozpoznania oraz właściwe metody leczenia w zakażeniach górnych dróg oddechowych
Kluczowe wyniki badania
Schorzenie
pozwalające na postawienie
Leczenie
rozpoznania
Ostre zapalenie oskrzeli
Kaszel, możliwość tworzenia Leczenie objawowe; antybiotyki nie są
i zapalenie tchawicy
wydzieliny
zalecane3-6
Ostre zapalenie
Nagły początek objawów, obec- Amoksycylina w dawce 80-90 mg/kg
ucha środkowego
ność wysięku w uchu środ- m.c./dobę w dwóch dawkach podziekowym, objawy przedmiotowe lonych (leczenie pierwszego rzutu)7-9
zapalenia ucha środkowego
Ostre zapalenie jamy nosowej Zatkanie nosa, wydzielina z noz- „Czujne wyczekiwanie” w łagodnych
i zatok przynosowych
drzy przednich lub tylnych, ból przypadkach; amoksycylina w ciężkim
twarzy, kaszel, osłabienie węchu lub powikłanym bakteryjnym zapaleniu nosa i zatok przynosowych10
Przeziębienie
Wyciek z nosa, kaszel, ból gardła, Leczenie objawowe; antybiotyki nie są
kichanie, zatkanie nosa
zalecane11
Zapalenie nagłośni
Utrudnienie połykania (dysfa- Podawane dożylnie skojarzenie cefalogia), zmiany dotyczące głosu, sporyny trzeciej generacji oraz środka
częstoskurcz (częstość uderzeń skierowanego przeciwko gronkowserca > 100/min), ślinienie się, com, aktywnego względem szczepów
gorączka, subiektywne uczu- Staphylococcus aureus opornych na
cie braku tchu, tachypnoë (czę- metycylinę12, lub podawanie dożylne
stość oddechów > 24/min), świst w monoterapii ceftriaksonu, cefokrtaniowy (stridor), niewydol- taksymu albo ampicyliny/sulbakność oddechowa, pochylanie się tamu13-15
pacjenta do przodu
Grypa
Nagły
początek
w postaci Szczepienie przeciwko grypie jako
gorączki, bólu głowy, bólu środek zapobiegawczy; opieka wspiemięśni, uczucia zmęczenia
rająca; rozpoczęcie terapii przeciwwirusowej w ciągu 48 godzin od
początku wystąpienia objawów może
skrócić czas trwania choroby o jeden
dzień16,17
Zapalenie krtani
Utrata lub ściszenie głosu, ból Leczenie objawowe; antybiotyki są
gardła, kaszel, gorączka, wyciek zbędne18
z nosa, ból głowy
Zapalenie gardła
Ból gardła, gorączka, brak Leczenie oparte na wyniku w zmodyfii zapalenie migdałków
kaszlu
kowanej skali Centora (Tabela 2)
podniebiennych
Informacje z piśmiennictwa poz. 3-18
przypadków tej choroby prowadziłoby do zbyt
częstego przepisywania antybiotyków. 26 Nie
należy stawiać rozpoznania ostrego bakteryjnego
zapalenia jamy nosowej i zatok przynosowych,
dopóki objawy nie będą utrzymywać się
przynajmniej 10 dni lub kiedy po początkowej
poprawie następuje nasilenie objawów.10 Cztery
objawy mają większą wartość predykcyjną
w rozpoznawaniu bakteryjnego zapalenia jamy
nosowej i zatok w porównaniu z zapaleniem
o etiologii wirusowej. Są to: ropna wydzielina
z nosa, ból zębów szczęki lub ból twarzy,
jednostronna tkliwość nad zatoką szczękową oraz
nasilenie objawów po początkowej poprawie.27,28
Postępowanie w łagodnych przypadkach ostrego
bakteryjnego zapalenia jamy nosowej i zatok
może polegać na „czujnym wyczekiwaniu”, jeśli
można zapewnić, że pacjenci będą zgłaszać się na
odpowiednio ustalone wizyty kontrolne.10 Nasilenie
objawów w ciągu 7 dni uzasadnia włączenie
114
antybiotyków u tych pacjentów. Antybiotykoterapia
jest do zaakceptowania u pacjentów z ciężkim lub
powikłanym ostrym bakteryjnym zapaleniem
j a m y n o s o w e j i z a t o k p r z y n o s o w y c h . 28I
W przeglądzie Cochrane’a obejmującym pięć
badań wykonywanych w warunkach podstawowej
opieki zdrowotnej (n = 631 pacjentów) stwierdzono,
że antybiotykoterapia w ostrym zapaleniu zatoki
szczękowej ma niewielką statystyczną przewagę
nad placebo. 29 Jednak znaczenie kliniczne
tego faktu nie jest jednoznaczne, ponieważ
częstość wyleczeń klinicznych była wysoka
w obu grupach (90% w grupie poddanej leczeniu
w porównaniu z 80% w grupie placebo). Wybrany
antybiotyk powinien swoim spektrum działania
pokrywać Streptococcus pneumoniae, Haemophilus
influenzae oraz Moraxella cararrhalis,30 przy czym
lekiem pierwszego wyboru jest amoksycylina
lub trimetroprim/sulfametoksazol w przypadku
alergii na penicylinę II . 10 Stosowanie innych
Lekarz Rodzinny, LUTY 2013, ROK XVIII, NR 2