docBadanie kapitału społecznego i innowacyjności polskich
download 
Reklamacja Transkrypt
Badanie kapitału społecznego i innowacyjności polskich
Aleksander Żołnierski Instytut Badań Edukacyjnych managerowie – innowatorzy – filantropi badanie kapitału społecznego i innowacyjności polskich przedsiębiorców Polskie Towarzystwo Ekonomiczne Warszawa, 5 marca 2012 Badanie kapitału społecznego i innowacyjności polskich przedsiębiorców Kline and Rosenberg (1986) Badanie kapitału społecznego i innowacyjności polskich przedsiębiorców Antonio Cantisani Technovation, Volume 26, Issue 11, November 2006, Pages 1294-1301 Badanie kapitału społecznego i innowacyjności polskich przedsiębiorców Badanie kapitału społecznego i innowacyjności polskich przedsiębiorców Etzkowitz, H., & Leydesdorff, L. (2000) Badanie kapitału społecznego i innowacyjności polskich przedsiębiorców Leydesdorff (February 2012) Badanie kapitału społecznego i innowacyjności polskich przedsiębiorców http://headrush.typepad.com/creating_passionate_users/2006/06/mosh_pit_as_inn.html Badanie kapitału społecznego i innowacyjności polskich przedsiębiorców INNOWACJA: • Schumpeter – Szerokie ujęcie: wprowadzenie do produkcji nowych wyrobów lub procesów lub doskonalenie, nowy sposób sprzedaży lub zakupów, nowy rynek, nowe surowce lub półfabrykaty, nowa organizacja produkcji • Allen – Wprowadzenie do szerokiego użytku nowych produktów, procesów lub sposobów postępowania • Rogers – Idea, praktyka lub obiekt, postrzegany jako nowy • Pavitt – Innowacja jest sednem procesu związanego z odnawianiem tego, co organizacja oferuje (produktów lub usług) oraz sposobów ich generowania i dostarczania (innowacje: transformacyjne, radykalne i przyrostowe) • Drucker – Innowacja jest specyficznym narzędziem przedsiębiorczości – działaniem, które nadaje zasobom nowe możliwości tworzenia bogactwa Badanie kapitału społecznego i innowacyjności polskich przedsiębiorców FIRMA INNOWACYJNA • Doyle/Bridgewater – Rola kadry menedżerskiej: 1.identyfikacja szans, 2.budowanie sieci i procesów dostawczych, 3.budowa marek utrudniających naśladowanie. • Jasiński – P.I. to firma zorientowana na innowacje to taka: prowadzi w szerokim zakresie prace B+R (lub dokonuje ich zakupu), przeznacza na tę działalność stosunkowo wysokie środki finansowe, systematycznie wdraża nowe rozwiązania naukowotechniczne, reprezentuje duży udział nowości w wolumenie produkcji i usług, stale wprowadza innowacje na rynek. – Aby wprowadzać innowacje należy: ukształtować właściwy system motywacji, środki finansowe i rzeczowe, (system finansowy państwa, kredyty, dotacje, odpisy podatkowe), kwalifikacje załogi i kadry. • Hisrich/Peters – Peters: P.I. często działają w sieciach – model integracji systemowej i pracy w sieci – model piątej generacji; kooperacja w sieci jest formą reakcji na szybki postęp nauki i wzrost innowacyjności. • Okoń-Horodyńska – Aby wprowadzać innowacje należy posiadać umiejętności w zakresie umiejętności strategicznych, umiejętności organizatorskie. Badanie kapitału społecznego i innowacyjności polskich przedsiębiorców • W procesie innowacyjnym szczególnego znaczenia nabiera charakter i jakość oraz sposób nawiązywania i utrzymywania kontaktów z otoczeniem. • W procesie zarządzania innowacją multilateralne interakcje pomiędzy firmą, klientami, dostawcami i sferą B+R oraz między samymi przedsiębiorstwami mogą znacząco wpływać zarówno na kształtowanie potencjału innowacyjnego podmiotu gospodarczego, jak i jego praktyczną zdolność do kreowania innowacji. Badanie kapitału społecznego i innowacyjności polskich przedsiębiorców • Dla tworzenia powiązań zewnętrznych, ale i w procesie budowania relacji wewnątrz firmy, które są niezbędne w procesie innowacyjnym szczególnego znaczenia nabiera kapitał społeczny. • Na ten fakt zwracają uwagę m.in. Dakhli i De Clercq, pisząc o dodatniej korelacji między liczbą patentów, wydatkami na badania i rozwój oraz eksportem produktów sektorów wysokiej techniki a kapitałem społecznym. • Wpływ kapitału społecznego na gospodarkę, poprzez analizę społecznych i gospodarczych źródeł zasobów tkwiących w sieciach społecznych badali francuski teoretyk społeczny Bourdieu i niemiecki ekonomista Schlicht. • Porównania między poszczególnymi krajami europejskimi opisali Akçomak i ter Weel. Autorzy podkreślają fakt istnienia związków między innowacyjnością a kapitałem społecznym, który – ich zdaniem – wspiera proces wprowadzania innowacji. Badanie kapitału społecznego i innowacyjności polskich przedsiębiorców • Teoria kapitału społecznego plasuje go w kilku istotnych obszarach (Putnam): • działaniach na zasadzie wzajemności, • w kontaktach w obrębie własnej grupy i w kontaktach z członkami innych grup, • nieformalnych kontaktach społecznych, • kontaktach wewnątrz własnej grupy, • kwestiach altruizmu i filantropii, • zaangażowaniu obywatelskim, oraz • partycypacji politycznej. • Centralną ideą kapitału społecznego jest to, że sieci społeczne mają wartość; kontakty społeczne oddziałują na produktywność jednostek, a sam kapitał społeczny odnosi się do powiązań między jednostkami – sieci społecznych i norm wzajemności oraz wyrastającego z nich zaufania. Badanie kapitału społecznego i innowacyjności polskich przedsiębiorców Udział w próbie przedsiębiorstw z poszczególnych województw 0% • 5% 10% 15% 20% 25% dolnośląskie n=1.296, kujawsko-pomorskie lubelskie lubuskie łódzkie małopolskie mazowieckie opolskie podkarpackie podlaskie pomorskie śląskie świętokrzyskie warmińsko-mazurskie wielkopolskie zachodniopomorskie 30% 25% 20% 15% 10% 5% przemysł usługi zachodniopomorskie wielkopolskie warmińskomazurskie świętokrzyskie śląskie pomorskie podlaskie podkarpackie opolskie mazowieckie małopolskie łódzkie lubuskie lubelskie 0% kujawsko-pomorskie ankietowani reprezentowali dwie sekcje: przemysł i usługi, sekcje PKD reprezentujące te dwa sektory gospodarki podzielono zgodnie z metodologią stosowaną przez GUS (Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w latach 2006-2009) dolnośląskie • Badanie kapitału społecznego i innowacyjności polskich przedsiębiorców Cechy wyróżniające przedsiębiorstwo 80% 70% 60% 50% nie wprowadzające innowacji 40% innowacyjne 30% 20% 10% 0% komunikacja wewnątrz tworzenie procedur i przedsiębiorstwa wspólnych zasad działania wewnątrz przedsiębiorstwa relacje wewnątrz przedsiębiorstwa komunikacja z otoczeniem orientacja zadaniowa przedsiębiorstwa Badanie kapitału społecznego i innowacyjności polskich przedsiębiorców Cechy charakteryzujące pracowników firmy odpowiedzialność za zadania sprawność w wykonywaniu powierzonych zadań doświadczenie dzielenie się wiedzą innowacyjne umiejętność wykorzystania efektów synergii w działaniach indywidualne uczenie się wykorzystanie własnych kontaktów nieformalnych (z otoczeniem) dla uzyskiwania wspólnych, firmowych celów wykonywanie poleceń 0% 20% 40% 60% 80% 100% Badanie kapitału społecznego i innowacyjności polskich przedsiębiorców Najważniejszy czynnik kształtujący relacje przedsiębiorstwie realizowane działania/projekty budowanie zaufania lojalność wobec firmy budowanie zespołu budowanie zespołów zadaniowych innowacyjne nie wprowadzające innowacji wymiana pomysłów zdrowa rywalizacja zapobieganie konfliktom status potrzeba autorytetu 0% 10% 20% 30% 40% 50% Badanie kapitału społecznego i innowacyjności polskich przedsiębiorców Charakterystyka relacji panujących w przedsiębiorstwie partnerskie wynikające z realizacji wspólnych projektów koleżeńskie wynikające ze wspólnych interesów zawodowych obejmujące kontakty podwładnego z kierownictwem wynikające z relacji osobistych wynikające z interakcji między grupami zadaniowymi wynikające z przyjacielskich stosunków między członkami kierownictwa komunikacji poziomej – łączącej osoby na podobnych stanowiskach innowacyjne wynikające z interakcje wewnątrz grup zadaniowych wynikające z hierarchii bazujące na porozumiewaniu się oddolnym uzależnione od zajmowanego stanowiska wynikające ze wspólnych zainteresowań realizowanych poza firmą polegające na porozumiewaniu się odgórnym 0% 20% 40% 60% 80% Badanie kapitału społecznego i innowacyjności polskich przedsiębiorców Czy podwładni mają możliwość zwracania się bezpośrednio do managera/właściciela w celu zgłaszania problemów/propozycji rozwiązań 100% 90% 80% 70% 60% nie 50% tak 40% 30% 20% 10% 0% nie wprowadzające innowacji innowacyjne Badanie kapitału społecznego i innowacyjności polskich przedsiębiorców Utrzymyanie relacji z managerami/pracownikami innych przedsiębiorstw 120% 100% 80% tak 60% nie 40% 20% 0% nie wprowadzające innowacji innowacyjne Badanie kapitału społecznego i innowacyjności polskich przedsiębiorców Charakter relacji z managerami/pracownikami innych przedsiębiorstw 70% 60% 50% 40% nie wprowadzające innowacji innowacyjne 30% 20% 10% 0% koleżeńskie służbowe Badanie kapitału społecznego i innowacyjności polskich przedsiębiorców Wykorzystanie Internetu w nawiązywaniu kontaktów nieformalnych 120% 100% 80% tak 60% nie 40% 20% 0% nie wprowadzające innowacji innowacyjne Badanie kapitału społecznego i innowacyjności polskich przedsiębiorców Czy kontakty nieformalne są wykorzytsywane w kwestiach związanych z pracą zawodową 70% 60% 50% 40% nie tak 30% 20% 10% 0% nie wprowadzające innowacji innowacyjne Badanie kapitału społecznego i innowacyjności polskich przedsiębiorców Kontakty nieformalne często są wykorzystywane w kwestiach związanych z pracą zawodową 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% nie wprowadzające innowacji innowacyjne Badanie kapitału społecznego i innowacyjności polskich przedsiębiorców Struktura organizacyjna firmy funkcjonalna projektowa departamentowa tensorowa (wielowymiarowa, łącząca zarówno kryteria funkcjonalne, jak i obiektowe i regionalne) promienista innowacyjne nie wprowadzające innowacji macierzowa liniowo-sztabowa liniowa dywizjonalna sieciowa 0% 10% 20% 30% 40% 50% Badanie kapitału społecznego i innowacyjności polskich przedsiębiorców Istnienie formalnych procedur zgłaszania pomysłów w firmie 120% 100% 80% tak 60% nie 40% 20% 0% nie wprowadzające innowacji innowacyjne Badanie kapitału społecznego i innowacyjności polskich przedsiębiorców Członkostwo w organizacji społecznych o charakterze organizacji pożytku publicznego 90% 80% 70% 60% 50% nie tak 40% 30% 20% 10% 0% nie wprowadzające innowacji innowacyjne Badanie kapitału społecznego i innowacyjności polskich przedsiębiorców Własna działalność o charakterze społeczna 90% 80% 70% 60% 50% nie tak 40% 30% 20% 10% 0% nie wprowadzające innowacji innowacyjne Badanie kapitału społecznego i innowacyjności polskich przedsiębiorców Czy bierze Pani/Pan udział w akcjach charytatywnych? 120,0% 100,0% 80,0% tak 60,0% nie 40,0% 20,0% 0,0% nie wprowadzające innowacji innowacyjne Badanie kapitału społecznego i innowacyjności polskich przedsiębiorców Czy w wolnym czasie prowadzi Pani/Pan własną działalność o charakterze działalności społecznej? 120,0% 100,0% 80,0% tak 60,0% nie 40,0% 20,0% 0,0% nie wprowadzające innowacji innowacyjne Badanie kapitału społecznego i innowacyjności polskich przedsiębiorców Czy Pani/Pana firma partycypuje w kosztach działalności organizacji charytatywnych? 100,0% 90,0% 80,0% 70,0% 60,0% tak 50,0% nie 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% nie wprowadzające innowacji innowacyjne Badanie kapitału społecznego i innowacyjności polskich przedsiębiorców Czy Pani/Pana firma ponosi wydatki na cele społecznie użyteczne? 100,0% 90,0% 80,0% 70,0% 60,0% tak 50,0% nie 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% nie wprowadzające innowacji innowacyjne Badanie kapitału społecznego i innowacyjności polskich przedsiębiorców Czy jest Pani/Pan (lub Pani/Pana firma) członkiem organizacji branżowych? 120,0% 100,0% 80,0% tak 60,0% nie 40,0% 20,0% 0,0% nie wprowadzające innowacji innowacyjne Badanie kapitału społecznego i innowacyjności polskich przedsiębiorców Czy należy Pani/Pan do stowarzyszeń? 100,0% 90,0% 80,0% 70,0% 60,0% tak 50,0% nie 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% nie wprowadzające innowacji innowacyjne Badanie kapitału społecznego i innowacyjności polskich przedsiębiorców Czy bierze Pani/Pan udział w wyborach? 120,0% 100,0% 80,0% innowacyjne 60,0% nie wprowadzające innowacji 40,0% 20,0% 0,0% często tak zawsze Badanie kapitału społecznego i innowacyjności polskich przedsiębiorców Czy kiedykolwiek wzięła Pani/ wziął Pan udział w akcjach politycznych (odsetek odpowiedzi pozytywnych) 120,0% 100,0% 80,0% innowacyjne 60,0% nie wprowadzające innowacji 40,0% 20,0% 0,0% Podpisywanie petycji (w tym petycji w Internecie)? Podpisywanie petycji (w tym petycji w Internecie) w ostatnich dwóch latach? Badanie kapitału społecznego i innowacyjności polskich przedsiębiorców • Wyniki badań sondażowych wskazują, że polski manager-innowator to osoba o dużym kapitale społecznym, potrafiąca efektywnie wykorzystywać nieformalne kontakty, działająca w organizacjach trzeciego sektora i wspierająca akcje charytatywne. • Uzyskane wyniki pozwalają w nieco inny sposób spojrzeć też na problematykę kształtowania polityki innowacyjnej państwa. Badanie kapitału społecznego i innowacyjności polskich przedsiębiorców • Z punktu widzenia kształtowania polityki proinnowacyjnej, kluczowym dla szerszego wdrażania przez polskie przedsiębiorstwa innowacyjnych rozwiązań, jest nie tylko budowanie kompetencji i wiedzy, ale tworzeni pozytywnego klimatu dla rozwoju kapitału społecznego. • Istotne znaczenie jako jeden z priorytetów rozwoju polskiej gospodarki powinno być także budowanie społeczeństwa informacyjnego, co jest jednym z niezbędnych składników podnoszenia możności wykorzystania w praktyce gospodarczej kapitału społecznego. • Sama komputeryzacja, stanowiąca podstawę nowoczesnych gospodarek nie jest już wystarczającym warunkiem budowania takiego społeczeństwa. Ważne jest, aby rozwijać zarówno relacje między graczami na scenie gospodarczej, jak i pobudzać kreatywność menedżerów i pracowników przedsiębiorstw. Badanie kapitału społecznego i innowacyjności polskich przedsiębiorców • Wsparcie publiczne powinno cechować się wdrażaniem instrumentów dostosowanych do potrzeb odpowiednich grup docelowych – np. przedsiębiorstw, które dysponują potencjałem w zakresie budowania i rozwijania kompetencji społecznych, zatem istotnym indykatorem może być udział przedsiębiorców w pracach stowarzyszeń, jak i działalność w nieformalnych sieciach społecznych. Dziękuję za uwagę [email protected]
