Dr P. Perkowski

Instytut Historii UG
rok akademicki 2007/2008
V rok historii dziennej
mała specjalizacja:
Historia myśli i kultury politycznej
dr Piotr Perkowski
Perswazyjność nauki historycznej
Kontakt z prowadzącym
konsultacje: pokój 38, czwartek 16:30-17:30, piątek 15:00-16:00
e-mail: [email protected]
Warunki zaliczenia
Uczestnictwo w zajęciach. Dozwolona jest jedna nieobecność, każda następna wymaga
zaliczenia zajęć na konsultacjach.
Tematyka zajęć
Na naszych spotkaniach będziemy rozmawiać i analizować prace historyczne pod kątem
przekazu ukrytego w, postulatywnie neutralnej, narracji historycznej. Podstawowym celem
jest zwrócenie uwagi na rozmaite techniki perswazyjne stosowane przez historyków
piszących w różnych systemach politycznych. W tle towarzyszyć nam będzie refleksja nad
warsztatem historyka:
1. Narodziny nowoczesnej propagandy XX w. Horyzont poznawczy historyka.
Uwarunkowania polityczne i ekonomiczne a poglądy historyczne
Foucault Michel, Nadzorować i karać. Narodziny więzienia, Warszawa 1998
Thomson Oliver, Historia propagandy, Warszawa 2001
2. Pozytywistyczne funkcje nauki historycznej. Refleksja nad założeniami współczesnej
historiografii polskiej
Dymkowski Maciej, Próby rozumienia uczestników dziejów jako źródła deformacji poznania
historycznego, „Historyka” 2006, t. 36
Grabski Andrzej F., Dzieje historiografii, Poznań 2002
3. (Nie?)możliwe zasady warsztatu współczesnego historyka. Wymagania kwerendy.
Nieprzenikalność źródła historycznego?
Topolski Jerzy, Jak się pisze i rozumie historię, Warszawa 1998
4-5.
Historia społeczna. Współczesne kierunki badań (historia kultury życia
codziennego, historia gender, oral history, psychohistoria)
Burke Peter, Historia i teoria społeczna, Warszawa-Kraków 2000
DeMause Lloyd, Niezależność psychohistorii, w: Psyche i Klio. Historia w oczach
psychohistoryków, wyb. T. Pawelec, Lublin 2002
Klich Barbara, W poszukiwaniu nowcyh dróg badawczych „Małej historii” – historia życia
prywatnego, „Historyka” 2001, t. 31
Krukowska Marta, Archiwa pamięci – oral history, „Historyka” 1998, nr 28
1
Van Tilburg Maria, Historia kobiet czy historia gender? Poststrukturalne interpretacje w
badaniach nad dziejami płci, „Historyka” 2000, t. 30
6. Mikrohistorie. Zaskakujące przedmioty badań historycznych
Domańska Ewa, Mikrohistorie, Poznań 2005
7. Fakt historyczny. Dekonstrukcja
Ankersmit Frank, Narracja, reprezentacja, doświadczenie. Studia z historii historiografii, red.
E. Domańska, Kraków 2004
8. Narracje historyczne. Dekonstrukcja
White Hayden, Poetyka pisarstwa historycznego, red. E. Domańska i M. Wilczyński, Kraków
2000
9. Nauczanie historii w obliczu cenzury przekazu historycznego. Sensy edukacji
historycznej w Polsce Ludowej i współcześnie
Cenzura w PRL. Relacje historyków, red. Z. Romek, Warszawa 2000
Stobiecki Rafał, Historiografia PRL. Ani dobra, ani mądra, ani piękna... ale skomplikowana,
Warszawa 2007
10. Polityka historyczna. Lustracja. Czy da się rozliczyć przeszłość za pomocą nauki
historycznej?
Polska polityka historyczna, „Biuletyn IPN” 2006, nr 5
11. Komu potrzebna jest historia? Cele społeczne nauki historycznej i funkcje pamięci
historycznej
Kula Marcin, Krótki raport o użytkowaniu historii, Warszawa 2004
2
Instytut Historii UG
rok akademicki 2007/2008, semestr zimowy
IV rok historii, studia dzienne
dr Piotr Perkowski
Historia Polski XX w. (ćwiczenia)
Kontakt z prowadzącym
konsultacje: pokój 38, czwartek 16:30-17:30, piątek 15:00-16:00
e-mail: [email protected]
Warunki zaliczenia
1. Obecność na zajęciach. Jedna nieobecność w semestrze nie wymaga pojawienia się na
konsultacjach, każda następna musi zostać odrobiona.
2. Obowiązuje was systematyczna lektura podręczników:
Brzoza Czesław, Sowa Andrzej Leon, Historia Polski 1918-1945, Kraków 2006
Friszke Andrzej, Polska. Losy państwa i narodu 1939-1989, Warszawa 2003
3. Wejściówki pisane na co drugich zajęciach swoim zakresem obejmujące zadaną przez
prowadzącego literaturę. Osoby, które nie uzyskają zaliczenia z wejściówek (50% punktów),
pisać będą na koniec semestru kolokwium z całości omawianej na zajęciach problematyki.
4. Oddanie w terminie pracy zaliczeniowej poświęconej historii Polski XX w.
5. Ostateczna ocena waszej pracy jest wyliczana na podstawie dwóch składowych – wyników
z wejściówek z pierwszego i drugiego semestru oraz stopnia uzyskanego z pracy
zaliczeniowej.
6. Ocena bardzo dobra uzyskana z ćwiczeń zwalnia z egzaminu.
Tematyka ćwiczeń
1-2. Ustrój polityczny II RP. Prawa i obowiązki obywatelskie
Koncepcje ustrojowe dla przyszłej Polski wśród polskich kół politycznych – od monarchii do
republiki
Przemiany ustrojowe z końca 1918 r. i z kadencji Sejmu Ustawodawczego
Główne punkty sporne w debacie nad wprowadzeniem konstytucji
Postanowienia konstytucji marcowej ze szczególnym uwzględnieniem praw i obowiązków
obywatelskich
Przewrót majowy w kontekście funkcjonowania systemu politycznego 1921-1926
Zmiany ustrojowe i precedensy konstytucyjne po zamachu majowym
Praktyki autorytarne po zamachu majowym
Prawa i wolności obywatelskie w myśleniu obozu piłsudczykowskiego
Ideologia państwowa konstytucji kwietniowej
Polityka wewnętrzna obozu sanacyjnego po śmierci Piłsudskiego
3
Ajnenkiel Andrzej, Konstytucje Polski 1791-1997 w rozwoju dziejowym, Warszawa 2001
Gdulewicz Ewa, Gwiżdż Andrzej, Witkowski Zbigniew, Konstytucja Rzeczypospolitej
Polskiej z 1935 r., w: Konstytucje Polski. Studia monograficzne z dziejów polskiego
konstytucjonalizmu, t. 2, red. M. Kallas, Warszawa 1990
Krukowski Stanisław, Mała Konstytucja z 1919 r., w: Konstytucje Polski. Studia
monograficzne z dziejów polskiego konstytucjonalizmu, t. 2, red. M. Kallas, Warszawa 1990
Paruch Włodzimierz, Myśl polityczna obozu piłsudczykowskiego 1926-1939, Lublin 2005
3-4. Panorama polskiej sceny politycznej 1918-1939
Koncepcje polityczne i wpływ na politykę II RP:
Józefa Piłsudskiego i Romana Dmowskiego
ruchu ludowego
Polskiej Partii Socjalistycznej
endecji
sanacji
konserwatystów
Komunistycznej Partii Polski
politycznych inicjatyw centrolewu i tzw. frontu ludowego
ruchu kobiecego
Holzer Jerzy, Mozaika polityczna II Rzeczypospolitej, Warszawa 1974
Kałwa Dobrochna, Model kobiety aktywnej na tle sporów światopoglądowych. Ruch
feministyczny w dwudziestoleciu międzywojennym, w: Kobiety w Polsce międzywojennej, red.
A. Żarnowska i A. Szwarc, Warszawa 2000
Śliwa Michał, Polska myśl polityczna w I połowie XX wieku, Wrocław 1993
Wapiński Roman, Historia polskiej myśli politycznej XIX i XX wieku, Gdańsk 1997
Życie polityczne w Polsce 1918-1939, red. J. Żarnowski, Wrocław 1985
5. Propaganda państwowa w II Rzeczypospolitej a media
Media w dwudziestoleciu międzywojennym. Oddziaływanie radia, prasy, książek i kina na
opinię publiczną
Praktyki cenzuralne na przykładzie prasy
Główne ośrodki propagandy państwowej w latach 1926-1939
Kult Józefa Piłsudskiego i Edwarda Rydza-Śmigłego
Kaszuba Elżbieta, System propagandy państwowej obozu rządzącego w Polsce w latach
1926-1939, Toruń 2004
Paczkowski Andrzej, Cenzura prasowa w Drugiej Rzeczypospolitej, w: Granice wolności
słowa, red. G. Miernik, Kielce - Warszawa 1999
Żarnowski Janusz, Polska 1918-1939. Praca – technika – społeczeństwo, Warszawa 1999
6. Inteligencja polska w dwudziestoleciu międzywojennym
Narodziny grupy zwanej inteligencją
Pokoleniowe doświadczenia inteligencji polskiej w II RP
Warunki materialne inteligencji polskiej w dwudziestoleciu
4
Przemiany obyczaju w środowisku inteligencji polskiej
Hass Ludwik, Pokolenia inteligencji polskiej Drugiej Rzeczypospolitej, w: tegoż, Inteligencji
polskiej dole i niedole. XIX i XX w., Łowicz 1999
Kałwa Dobrochna, Polska doby rozbiorów i międzywojenna, w: Obyczaje w Polsce. Od
średniowiecza do czasów współczesnych, red. A. Chwalba, Warszawa 2006
Sierakowska Katarzyna, Rodzice, dzieci, dziadkowie… Wielkomiejska rodzina inteligencka w
Polsce 1918-1939, Warszawa 2003
7. Kobieta i życie prywatne w II RP
Prawa kobiet w dwudziestoleciu międzywojennym
Planowanie rodziny w założeniach i realizacji
Modele życia prywatnego w dwudziestoleciu międzywojennym
Intymność jako normatyw kulturowy
Rewolucja technologiczna a życie prywatne
Gawin Magdalena, Historie intymne. Codzienność warszawianek doby fin de siecle’u, w:
metamorfozy społeczne, t. 2, red. J. Żarnowski, Warszawa 2007
Kałwa Dobrochna, Kobieta aktywna w dwudziestoleciu międzywojennym, Kraków 2000
Równe prawa i nierówne szanse. Kobiety w Polsce międzywojennej, red. A. Żarnowska, A.
Szwarc, Warszawa 2000
Historia życia prywatnego, t.5: Od I wojny światowej do naszych czasów, red. A. Prost, G.
Vincent, Wrocław 2000
8. Problemy gospodarcze II RP
Gospodarcze skutki I wojny światowej
Pierwszy kryzys gospodarczy i reformy Grabskiego
Wielki Kryzys Gospodarczy w II RP
Koniunktura gospodarcza w dwudziestoleciu a gospodarka II RP
Kondycja polskiego rolnictwa w latach 1918-1939
Transport i komunikacja w dwudziestoleciu
Elementy etatystycznego myślenia w polityce gospodarczej II RP
Jezierski Andrzej, Leszczyńska Cecylia, Historia gospodarcza Polski, Warszawa 2001
Kaliński Janusz, Zarys historii gospodarczej XIX i XX w., Warszawa 2000
Landau Zbigniew, Tomaszewski Jerzy, Zarys historii gospodarczej Polski 1918-1939,
Warszawa 1999
Skodlarski Janusz, Matera Rafał, Gospodarka światowa w latach 1914-1939, „Dzieje
Najnowsze” 2003, nr 1
9. Kierunki polskiej polityki zagranicznej 1918-1939
Walka o granice II Rzeczypospolitej
Organizacja polskiej służby dyplomatycznej przed i po zamachu majowym
Podłoże i przebieg konfliktów polsko-niemieckich 1919-1926
Konsekwencje tzw. systemu lokarneńskiego dla II RP
Polityka wschodnia sanacji
Założenia i efekty tzw. polityki równowagi Becka
5
Batowski Henryk, Między dwoma wojna. Zarys historii dyplomatycznej, Kraków 2001
Historia dyplomacji polskiej, red. P. Łossowski, t. 4, Warszawa 1995
Krasuski Jerzy, Między wojnami. Polityka zagraniczna II Rzeczypospolitej, Warszawa 1985
lub Krasuski Jerzy, Tragiczna niepodległość. Polityka zagraniczna Polski w latach 19191945, Poznań 2000
Łossowski Piotr, Dyplomacja polska 1918-1939, Warszawa 2001
10-11. Społeczeństwo polskie pod okupacją niemiecką 1939-1945
Podział ziem II RP pod okupacja niemiecką i radziecką
Polityka segregacyjna III Rzeszy. Różnice regionalne
Polityka niemiecka względem kultury i nauki polskiej
Życie codzienne w warunkach okupacji
Polacy a Holocaust
Działania okupacyjnych władz radzieckich względem Polaków. Deportacje i ludobójstwo
Bilans demograficzny Polski pod okupacją niemiecką i radziecką
Głowacki Albin, Sowieci wobec Polaków na ziemiach wschodnich II Rzeczypospolitej 19391941, Łódź 1998
Łuczak Czesław, Szanse i trudności bilansu demograficznego Polski w latach 1939-1945,
„Dzieje Najnowsze” 1994, nr 2
Łuczak Czesław, Polska i Polacy w drugiej wojnie światowej, Warszawa 1993
Musiał Bogdan, Niemiecka polityka narodowościowa w okupowanej Polsce w latach 19391945, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2004, nr 2
Szarota Tomasz, Okupowanej Warszawy dzień powszedni, Warszawa 1988
Oraz:
„Biuletyn IPN” 2003, nr 11
„Biuletyn IPN” 2003, nr 12-1
„Biuletyn IPN” 2006, nr 8-9
6
dr Piotr Perkowski
Wymagania dotyczące sposobu przygotowania pracy pisemnej
1. Edycja tekstu:
a. Tekst zawiera od 8 do 12 stron maszynopisu
b. Rozmiar czcionki:12
c. Odstępy między wierszami: 1,5
d. marginesy z prawej i lewej strony 2-3 cm
d. Tekst powinien być wyjustowany i posiadać numerację stron
2. Przypisy:
Przy sporządzaniu przypisów obowiązują was zasady stosowane przez „Dzieje Najnowsze”
(zob. informację dla autorów „Dziejów Najnowszych” w numerach pisma z tego roku)
3. Bibliografia:
Bibliografię dzielimy na działy uwzględniające specyfikę i oryginalność materiałów, z
których korzystamy. W obrębie wymienionych grup należy zachować porządek alfabetyczny:
I archiwalia
II dokumenty opublikowane
III prasa
IV wspomnienia i publicystyka
V relacje zebrane przez autora pracy
VI opracowania
4. Uwagi ogólne:
Nie przyjmuję tekstów niespełniających wymogów edycji, zawartych w punkcie pierwszym.
Przy ocenie pracy zaliczeniowej zwracam uwagę na stopień i sposób wykorzystania źródeł
historycznych oraz na poprawność językową. Uczulam również na konsekwentne i
prawidłowe stosowanie się do zasad sporządzania przypisów i bibliografii. Prace przyjmuję
do końca kwietnia 2007.
7