Analiza finansowa ekonomicznej kondycji na przykładzie polskich
Transkrypt
Analiza finansowa ekonomicznej kondycji na przykładzie polskich
Analiza finansowa ekonomicznej kondycji na przykładzie polskich instytucji. M. Rudolf, K. Tomczyszyn, P. Trzaska Wroclaw University of Economics Streszczenie w języku pracy: Praca dotyczy analizy trzech przykładowych rodzajów działalności, są to: organizacja typu non-profit, instytucja finansowa oraz inne przedsiębiorstwo. Na podstawie wybranych wskaźników zbadano wyniki działalności tych jednostek w latach 2009-2011. Bazując na pojedynczych wynikach wyliczono indeksy podsumowujące, a także ostateczny wskaźnik PHI Zietlow’a. Otrzymane wartości poddano interpretacji, by określić sytuację finansową danej organizacji oraz wyłonić zmiany i tendencje tworzące się na przełomie badanych lat. (64) Za pomocą danych ze sprawozdań finansowych wybranych jednostek wyznaczono wskaźniki analizy finansowej, pozwalające na określenie stanu m.in. płynności, wypłacalności oraz elastyczności finansowej przedsiębiorstwa. Owa praca pozwala na porównanie wyników wskaźnika zdrowia finansowego nie tylko stowarzyszenia charytatywnego, lecz także towarzystwa ubezpieczeniowego oraz przedsiębiorstwa przetwórczego Słowa kluczowe: analiza wskaźnikowa, płynność, wypłacalność, elastyczność finansowa, kondycja finansowa. Financial analysis of economic health - Polish entities case. Paper summary: The paper concerns the analysis of the three examples of economic activities, those are: a non-profit organization, a financial institution and a different company. On the basis of selected indicators, results of operations of these units in the years 2009-2011 were examined. Based on the individual indexes the summarizing results were calculated, as well as the ultimate indicator of PHI Zietlowa. The obtained values were subjected to interpretation, to determine the financial position of the organization as well as changes and trends emerge forming at the turn of the surveyed years. Using data from the financial statements of selected units indicators of financial analysis were determined, which allow to determine the condition, liquidity, solvency and financial flexibility of the company. That work allows us to compare the results of the indicator of the financial health not only of charities, but also of an insurance company and a processing company. Keywords: financial flexibility, solvency. ratio analisys, financial condition Kody JEL: D22, G30, G22, L30 Recenzent 1:M. Kępa Link do recenzji:http://figshare.com/articles/Refleksje_na_temat_pracy_Analiza_finansowa_ekonomi cznej_kondycji_na_przyk_adzie_polskich_instytucji_autorstwa_M_Rudolf_K_Tomczyszyn_ P_Trzaska/877121 Recenzent 2: A. Moniuszko Link do recenzji: http://figshare.com/articles/Refleksje_na_temat_pracy_Analiza_finansowa_ekonomicznej_ko ndycji_na_przyk_adzie_polskich_instytucji_autorstwa_M_Rudolf_K_Tomczyszyn_P_Trzask a/878042 Wstęp Niniejsza praca przedstawia wyniki wybranych wskaźników finansowych pozwalających na syntetyczną ocenę kondycji finansowej przedsiębiorstwa1. Same dane ze sprawozdań finansowych spełniają jedynie funkcję pomocniczą w zarządzaniu przedsiębiorstwem2, są jednak podstawą do analizy wskaźnikowej, będącej rozwinięciem wstępnej analizy dokumentów finansowych3. Owa analiza pozwala na ocenę stanu minionego, aktualnego oraz antycypowanie przyszłej działalności jednostki4. Poniżej przedstawione zostały wyniki obliczeń dla danych z lat 2009-2011 trzech rodzajów działalności, a mianowicie: instytucji finansowej, organizacji non-profit oraz przedsiębiorstwa produkcyjnego nie spełniającego warunków dwóch poprzednich. Tabela 1 – Wykaz analizowanych jednostek 1 M.Sierpińska, T.Jachna, „Ocena przedsiębiorstwa według standardów światowych”, PWN,Warszawa 1999 2 B.Kutowska,A.Uziębło,O.Wyszkowska-Kaniewska, „Analiza finansowa w przedsiębiorstwie”, CeDeWu, Warszawa 2009 3 Dębski,Wiesław, Zarządzanie finansami, tom I (1997), Centrum Informacji Menedżera, http://www.worldcat.org/title/zarzadzanie-finansami-t-1-instrumenty-finansowe-analiza-finansowaplanowanie-finansowe-efektywnosc-inwestycji/oclc/749164476&referer=brief_results, ISBN:8386210729, Warszawa 4 „Analiza finansowa w zarządzaniu przedsiębiorstwem”, red. nauk. L.Bednarski, T.Waśniewski, Fundacja Rozwoju Rachunkowości w Polsce, Warszawa 1996 Firma niebędąca organizacją non-profit ani instytucją finansową Instytucja finansowa Organizacja non- profit X Y Z Źródło: opracowanie własne Dane służą przedstawieniu Financial Health Index, czyli indeksu finansowego zdrowia przedsiębiorstw według Zietlow'a. Celem pracy jest także zbadanie takich aspektów funkcjonowania przedsiębiorstwa jak: płynność, wypłacalność oraz elastyczność finansowa. Taka analiza służy odpowiedniemu sterowaniu wpływami i wydatkami, by wpływy wystarczały na pokrycie wydatków5 w takim stopniu, aby nie dopuścić do wystąpienia ujemnego wyniku finansowego6. Zarządzanie ma także zapewnić niezależność finansowania przedsięwzięć i ich rentowność oraz odpowiednie proporcje zasobów jednostki Treść pracy 1. Pierwszy wskaźnikiem, którego obliczenia podjęliśmy się jest wskaźnik Natural Logarithm of Age, którego zadaniem jest zobrazowanie solidności i renomy badanej instytucji. Tabela 2 – Logarytm naturalny wieku Natural logarithm of age 2009 2010 2011 X 3,36 3,4 3,43 Y 5,2 5,22 5,23 Z 1,94 2,08 2,2 Źródło: opracowanie własne Możemy zauważyć, że każde przedsiębiorstwo odnotowuje tendencję wzrostową w badanych latach co prowadzi do wniosku, iż każda firma wraz ze wzrostem wieku zwiększa swą renomę na rynku oraz obraz solidności. 5 T.Dudycz, S.Wrzosek, „Analiza finansowa. Problemy metodyczne w ujęciu praktycznym”, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław 2000 6 L.Bednarski, „Analiza finansowa w przedsiębiorstwie”, PWE, Warszawa 1997 2. Kolejnym wskaźnikiem jest Natural logarithm of size, który ma nam pokazać stabilność i elastyczność finansową firmy. Tabela 3 – Logarytm naturalny wielkości Natural logarithm of size 2009 2010 2011 X 11,71 11,77 11,92 Y 10,88 11,02 11,17 Z 3,4 5,43 0 Źródło: opracowanie własne Wraz ze wzrostem rozmiarów przedsiębiorstwa X i Y rośnie jego elastyczność finansowa, a sytuacja się stabilizuje. Instytucja Z jako jedyna ma niestabilna sytuację, czego przyczyną jest brak odnotowanych przychodów w roku 2011. 3. Trzecim wskaźnikiem jest Asse tinstability index, którego zadaniem jest zobrazowanie nam niestabilności aktywów w badanych podmiotach. Tabela 4 – Indeks niestabilności aktywów Asset instability index 2009 2010 2011 X 2123 2852,6 4755,65 Y 409019337,2 501024477,2 501215935,7 Z 0 3,17 88,11 Źródło: opracowanie własne W firmie X w badanych latach wskaźnik osiągnął wysoki poziom i wzrósł ponad dwukrotnie w 2011 w porównaniu z rokiem 2009, co nie działa na pozytywną ocenę elastyczności finansowej przedsiębiorstwa. Docelowo wskaźnik powinien osiągnąć wartości ujemne. Im wyższy wskaźnik tym gorzej dla badanego przedsiębiorstwa. Swoim wynikiem wyróżnia się przedsiębiorstwo Y, którego wskaźniki są ponadprzeciętnie wysokie. Każdy podmiot cechuje się wzrostem niestabilności aktywów. 4. Powyższe wskaźniki tworzą w odpowiednich proporcjach General Subscore, których w kolejnych latach prezentował się następująco: Tabela 5 – Wyniki kategorii ogólnej General Subscore 2009 2010 2011 X 8,05 8,11 8,18 Y -4080,077 -5000,076 -5001,936 Z 3,55 4,39 2,74 Źródło: opracowanie własne W przedsiębiorstwie X ogólny indeks elastyczności finansowej osiągnął wartości dodatnie i w ciągu badanych lat nieznacznie wzrósł. Instytucja Y osiągnęła wartości ujemne, które ciągle maleją, a podmiot Z osiągnął wartości dodatnie i do roku 2010 rośnie, a następnie maleje. 5. Wskaźnik Cash Reserve Sufficiency Ratio dostarczy nam informacji o poziomie rezerw gotówkowych i pomoże ocenić płynność finansową badanych podmiotów. Aby uzyskać wyniki z tabelki poniżej posłużyliśmy się następującym wzorem: Wzór 1 ó wskaźnik wystarczalności rezerwy gotówkowej = 1 + ( ó - 0,25) Źródło wzoru: Zietlow, John, A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability (September 26, 2012), Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2049022 Tabela 6 – Wskaźnik wystarczalności rezerwy gotówkowej Cash ReserveSufficiency Ratio 2009 2010 2011 X 0,75 0,7502 0,7516 Y 0,774 0,806 0,831 Z 1,06 11,53 5,14 Źródło: opracowanie własne Możliwość pokrycia wydatków pieniężnych poprzez wolne środki pieniężne w instytucji X utrzymywała się poniżej poziomu wyjścia z tendencją wzrostową. Wskazuje to na niedostateczną płynność finansową przedsiębiorstwa. W przedsiębiorstwie Y wskaźnik z roku na rok rośnie, co świadczy o zwiększaniu zdolności do pokrycia wydatków pieniężnych gotówką. Instytucja Z ma niestabilna sytuację, poziom wskaźnika znacznie się waha. 6. Wskaźnik Modified Cash Ratio umożliwia porównanie wypłacalności instytucji7 i liczymy go za pomocą: Wzór 2 Zmodyfikowany wskaźnik gotówkowy = ó gotówka netto = gotówka – zobowiązania wobec dostawców – narosłe wydatki Źródło wzoru: Zietlow, John, A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability (September 26, 2012), Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2049022 Dane uzyskane dzięki powyższemu wzorowi: Tabela 7 – Zmodyfikowany wskaźnik gotówkowy 1. 7 Rybicki, Piotr, Sprawozdanie finansowe. Co mówi o firmie?(2009), Poltex, http://www.worldcat.org/title/sprawozdanie-finansowe-co-mowi-ofirmie/oclc/750759554&referer=brief_results , ISBN: 9788375610338, Warszawa Modified Cash Ratio 2009 2010 2011 X 0,0001 0,0002 0,0002 Y 0,002 0,006 0,005 Z -2,25 0,96 0,77 Źródło: opracowanie własne Firma X w ostatnich latach odnotowała niski poziom wypłacalności, jednak z tendencją wzrostową. Nieograniczone środki pieniężne stanowią znikomy procent wartości aktywów. Przedsiębiorstwo Y utrzymuje stabilny poziom wypłacalności, za to podmiot Z odnotowuje znaczny wzrost w roku 2010 w porównaniu z rokiem 2009, bo aż o 143%, kolejny rok to spadek, ale niewielki. 7. Kolejny wskaźnik, a mianowicie Target Liquidity Lambda, wyliczyć można z poniższego wzoru: Wzór 3 TLL= óóś ść Źródło wzoru: Zietlow, John, A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability (September 26, 2012), Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2049022 gdzie: Wzór 4 Średnie OCF = średnia operacyjnych przepływów pieniężnych z 3 lat Niepewność OCF = odchylenie standardowe historycznych operacyjnych przepływów pieniężnych Źródło wzoru: Zietlow, John, A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability (September 26, 2012), Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2049022 Docelowa płynność Lambda pozwala na ocenę płynności i elastyczności finansowej. Tabela 8 – Niepewność OCF Target Liquidity Lambda 2009 2010 2011 X -0,8294 0,0021 0,0866 Y 5,265 2,633 7,839 Z 0 2,69 9,3 Źródło: opracowanie własne Po ujemnym wyniku wskaźnika w 2009 roku firma X osiągnęła w kolejnym roku dodatni poziom, a w 2011 znaczny wzrost, pozostając jednak poniżej poziomu jedności. W przypadku firmy Y odnotowano spadek prawie o połowę wartości w 2010 roku w porównaniu z rokiem 2009, wskaźnik rośnie prawie dwukrotnie w 2011 roku. Instytucja Z odnotowuje znaczne skoki wartości. 8. Wskaźnik CurrentLiquidity Index liczymy za pomocą poniższego wzoru: Wzór 5 CLI = óóęż ółą Źródło wzoru: Zietlow, John, A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability (September 26, 2012), Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2049022 Jest to kolejny wskaźnik, który obrazuje nam poziom płynności przedsiębiorstwa. Wskaźnik był liczony przy założeniu, że zobowiązania długoterminowe są spłacane w ciągu 10 lat. Tabela 9 – Wskaźnik płynności bieżącej Current Liquidity Index 2009 2010 2011 X 0,2582 0,2289 0,1358 Y 5,677 1,092 6,864 Z n/a n/a n/a Źródło: opracowanie własne Dla firmy X w badanych latach wartość wskaźnika była niewystarczająca, a dodatkowo spadła z 0,2528 w 2009 do 0,1358 w roku 2011.W podmiocie Y w roku 2010 odnotowujemy znaczy spadek wskaźnika płynności bieżącej w porównaniu z rokiem poprzednim, a następnie widzimy wzrost ponad wartość z roku 2009. Powyższego wskaźnika dla instytucji Z nie uwzględnia się. 9. Powyższe cztery wskaźniki stanowią składowe natychmiastowego indeksu płynności. Tabela 10 – Wynik kategorii natychmiastowej Immediate-Term Subscore 2009 2010 2011 X 0,3627 1,0562 1,0835 Y 8,305 3,867 11,191 Z -26,49 28,8 23,99 Źródło: opracowanie własne Instytucja X w latach 2009-2011 zachowała dodatnią wartość wskaźnika, a na przełomie lat 2009 i 2010 odnotowano prawie trzykrotny wzrost, po czym ustabilizował się na podobnym poziomie w 2011.W firmie Y wskaźniki przyjmują wartości dodatnie, ich wartości w badanych latach wahają się, szczególnym odchyleniem wyróżnia się wskaźnik z roku 2010. Natomiast podmiot Z odnotował w 2009 roku wynik ujemny, po czym nastąpił znaczący skok z 2009 na 2010. Natomiast z 2010 na 2011 widać delikatny spadek. 10. Wskaźnik Operating Cash Flow Ratio przedsiębiorstwa liczymy za pomocą wzoru: Wzór 6 Wskaźnik operacyjnych przepływów pieniężnych = łś ąą Źródło wzoru: Zietlow, John, A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability (September 26, 2012), Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2049022 Wskaźnik pozwala na ocenę zdolności pokrycia zobowiązań krótkoterminowych przez podmiot. Dane prezentują się następująco: Tabela 11 – Wskaźnik operacyjnych przepływów pieniężnych Operating Cash Flow Ratio 2009 2010 2011 X 0,2591 0,2302 0,1371 Y 5,457 0,924 6,533 Z 0 0 0 Źródło: opracowanie własne Wskaźniki instytucji X osiągnęły w badanych latach wartość dodatnią na stabilnym poziomie, lecz zaobserwowano ich spadek wraz z biegiem lat. W 2011 w stosunku do 2009roku odnotowano spadek o połowę. Wskaźniki firmy Y również osiągają wartości dodatnie. W 2010 wynik drastycznie spadł. Natomiast podmiot Z osiągnął w badanych latach wartość wskaźnika równą 0. 11. Kolejnym wskaźnikiem, którym się zajmujemy jest wskaźnik Asset Ratio, który liczymy za pomocą poniższego wzoru: Wzór 7 struktura aktywów = żą Źródło wzoru: Zietlow, John, A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability (September 26, 2012), Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2049022 Wynik pozwala nam określić udział aktywów obrotowych w ogólnej sumie aktywów. Tabela 12 – Wskaźnik struktury aktywów Asset Ratio 2009 2010 2011 X 0,564 0,5512 0,6091 Y 0,015 0,025 0,033 Z 1 1 1 Źródło: opracowanie własne W badanych latach w przedsiębiorstwie X udział aktywów obrotowych w aktywach ogółem utrzymywał się na poziomie ponad 50%, a w 2011 osiągnął poziom ponad 60%. Dzięki wynikom firmy Y można zaobserwować tendencję wzrostową. W 2011 wskaźnik wzrósł dwukrotnie w porównaniu z rokiem 2009. W instytucji Z wskaźnik jest na stałym poziomie. 12. Kolejny wskaźnik Administrative Expense Ratio liczymy następującym wzorem: Wzór 8 wskaźnik wydatków administracyjnych = (ół ) Źródło wzoru: Zietlow, John, A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability (September 26, 2012), Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2049022 Wynik pokazuje nam udział kosztów administracyjnych w wartości sprzedaży, przy czym możliwe jest obserwowanie jak zmniejszanie kosztów administracyjnych może pozytywnie wpłynąć na elastyczność finansową podmiotu. Tabela 13 – Wskaźnik wydatków administracyjnych Administrative Expense Ratio 2009 2010 2011 X 0,1464 0,1471 0,1447 Y 0,319 0,266 0,242 Z -1 -1 -1 Źródło: opracowanie własne W przedsiębiorstwie X w badanych latach udział kosztów administracyjnych w kwocie sprzedaży utrzymywał się na stabilnym poziomie ok.14,5% z lekkimi wahaniami tej wartości. W firmie Y wartość wskaźnika nie jest wysoka, co prowadzi do wniosku, że koszty administracyjne są niewielkim procentem kosztów ogólnych. W instytucji Z wskaźniki są stałe i mniejsza od zera. 13. Powyższe trzy wskaźniki składają się na krótkoterminowy indeks płynności, którego wartości w badanych latach prezentowały się następująco: Tabela 14 – Wynik kategorii krótkoterminowej Short-Term Subscore 2009 2010 2011 X 5,1361 5,0359 5,328 Y 6,853 3,072 7,132 Z -1,73 -1,73 -1,73 Źródło: opracowanie własne Dane w tabeli dotyczące przedsiębiorstwa X potwierdzają, iż wartości danego indeksu w latach 2009-2011 utrzymywały się na stabilnym poziomie nie odbiegając zbytnio od średniej. Według tabeli rok 2010 dla firmy Y odbiegał od normy, za to dla instytucji Z wszystkie wskaźniki są identyczne. 14. Wskaźnik Net Surplus liczymy za pomocą wzoru: Wzór 9 Net surplus = zmiana w aktywach netto* aktywa netto = aktywa razem pomniejszone o zobowiązania razem Źródło wzoru: Zietlow, John, A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability (September 26, 2012), Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2049022 Wyniki pokazują w jaki sposób zmieniają się aktywa netto przedsiębiorstw. Tabela 15 – Wskaźnik nadwyżki finansowej netto Net Surplus 2009 2010 2011 X 6329,276 1738,164 97,963 Y 177943 21189 203051 Z 7,1 208,6 -40 Źródło: opracowanie własne W badanych latach wskaźnik nadwyżki finansowej utrzymywał się na dodatnim poziomie, jedynie w ostatnim roku wartość dla jednostki Z gwałtownie spadła do -40, mimo wcześniejszego, prawie trzydziestokrotnego, wzrostu. Również dla X wartości w ciągu danych lat spadły z wysokiego poziomu ponad 6000 w 2009 roku do niecałych 98 w 2011. Jest to spadek ponad sześćdziesięciokrotny. Nie sprzyja to oddłużeniu przedsiębiorstwa poprzez spłatę jego zobowiązań kredytowych. Wysokie wartości wskaźnika zachowało przedsiębiorstwo Y, spadek nastąpił w 2010roku, z którego wybito się jednak w kolejnym roku do poziomu wyższego od tego z 2009. 15. Wskaźnik Contribution Ratio został policzony za pomocą poniższego wzoru: Wzór 10 wskaźnik wkładów = łłó,łó, ół Źródło wzoru: Zietlow, John, A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability (September 26, 2012), Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2049022 Dzięki uzyskanym wynikom możemy obserwować wpływ zdywersyfikowanych przychodów na elastyczność finansową podmiotów. Tabela 16 – Wskaźnik wkładów Contribution Ratio 2009 2010 2011 X 5,7114 15,3933 -70,9626 Y 9,178 -6,776 11,815 Z 1 1 1 Źródło: opracowanie własne Inna sytuacja przedstawia się dla wskaźnika określającego wpływ ilości wkładów/udziałów na elastyczność finansową przedsiębiorstw. Dla pierwszego z badanych wartość przyjęła tendencję rosnącą, w 2010 roku wzrosła trzykrotnie w porównaniu z poprzednim, lecz już w 2011 spadła do liczb ujemnych. Podobnie odwzorowywało się to dla firmy Y, jednak spadek do wartości poniżej zera nastąpił w roku 2010, a w kolejnym wzrósł do 11,815. Wysoki poziom wskaźnika wskazuje na niską elastyczność przedsiębiorstw, X w 2009 i 2010, a Y w 2009 oraz 2011. Niezmienny wynik w badanych latach równy 1 charakteryzuje organizację non-profit oznaczoną literą Z. Oznacza to stabilny poziom elastyczności finansowej jednostki. 16. Wskaźnik Self-Financing Ratio liczymy za pomocą podanego wzoru: Wzór 11 ł wskaźnik samodzielnego finansowania = |ł | Otrzymujemy wartość bezwzględną, zakładając że suma przepływów operacyjnych jest dodatnia, a przepływów inwestycyjnych ujemna; w przypadku ujemnej sumy przepływów operacyjnych a inwestycyjnych dodatniej lub gdy obie sumy są dodatnie interpretacja jest odwrotna Źródło wzoru: Zietlow, John, A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability (September 26, 2012), Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2049022. Uzyskane dane przedstawia poniższa tabela: Tabela 17 – Wskaźnik samofinansowania Self-Financing Ratio 2009 2010 2011 X 1,362 1,3987 1,4598 Y 0,838 0,886 0,875 Z 0 0 0 Źródło: opracowanie własne Tendencję delikatnie rosnącą dla wskaźnika samofinansowania zauważono w danych latach dla przedsiębiorstwa X. Wskazuje to na różnorodność możliwości dla samofinansowania swoich przedsięwzięć8 przez jednostkę. Podobnie charakteryzują się wyniki dla jednostki Y, lecz pozostają one poniżej jedności. Oznacza to, iż do pokrycia kosztów działań wykorzystuje się kapitał obcy, lecz rośnie wskaźnik samofinansowania, czyli zwiększają się możliwości sfinansowania przedsięwzięć z własnych środków. Niezmienny poziom wskaźnika w danych latach obrazują wyniki instytucji Z. Związane jest to z charakterystyką działalności9 owej jednostki, gdzie budżet na finansowanie przedsięwzięć pochodzi w całości z obcych źródeł. Wskaźnik we wszystkich badanych latach wyniósł 0. 17. Wskaźnik Financial Debt Ratio jest liczony za pomocą poniższego wzoru: 8 9 Self-Financing Ratio, ManagementMania, (May, 2013), Available at: https://managementmania.com/en/self-financing-ratio.pdf, ISSN 2327-3658 , Cambridge. Tuckman, H. P., and Chang, C.F. “A methodology for measuring the financial vulnerability of charitable nonprofit organizations,” Nonprofit and Voluntary Sector Quarterly, 1991, Wzór 12 ł Wskaźnik zadłużenia finansowego: ł Dług finansowy10 = (zobowiązania bieżące wobec wierzycieli, zarządu, kluczowych pracowników + zobowiązania z tytułu emisji dłużnych + pozostałe zobowiązania + kredyty hipoteczne) Źródło wzoru: Zietlow, John, A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability (September 26, 2012), Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2049022 Wskaźnik pokazuje nam poziom zadłużenia podmiotu. Im niższy wskaźnik tym lepiej dla danego przedsiębiorstwa. Tabela 18 – Wskaźnik zadłużenia finansowego Financial Debt Ratio 2009 2010 2011 X 0,8127 0,8207 1,0998 Y 0,134 0,138 0,15 Z 0 0 0 Źródło: opracowanie własne Kolejny wskaźnik określa udział kapitałów obcych w finansowaniu aktywów przedsiębiorstw11. Dla jednostki X wartość przyjęła tendencję rosnącą, od wyniku 0,8127 w 2009 roku wzrosła do 1,0998 w 2011. Na podstawie tych danych można stwierdzić, iż udział kapitałów obcych w finansowaniu aktywów firmy X jest znaczący i z każdym rokiem rośnie, co przyczynia się do odwrotnie proporcjonalnego spadku wypłacalności jednostki. Wartość wskaźnika rośnie również w przypadku instytucji Y, lecz wyniki są dużo niższe i nie przekraczają 0,15. Kapitały obce12 mają pewien udział w finansowaniu aktywów jednostki, lecz nie jest on znaczący, nie determinuje tym samym wypłacalności firmy, choć maleje ona odpowiednio. Z dostępnych danych obliczono, iż dla jednostki Z wartość wskaźnika w każdym z badanych lat wyniosła 0. 10 Cezary Józefiak, “Deficyt budżetowy metody jego ograniczenia”, Wydawnictwo Ekonomiczne, 2006 11 Aleksandra Duliniec, „Finansowanie przedsiębiorstwa”, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne,2011 Teresa Łuczko, „Kapitały obce w małym i średnim przedsiębiorstwie”, PWN, 2006 12 18. Wskaźnik FundraisingCost Ratio był liczony za pomocą wzoru: Wzór 13 Koszt pozyskiwania funduszy13 = łłó,łó, Źródło wzoru: Zietlow, John, A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability (September 26, 2012), Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2049022 Uzyskane wyniki dają obraz tego, czy dana firma uzyskuje wsparcie finansowe od innych jednostek. Tabela 19 – Wskaźnik kosztów pozyskiwania funduszy FundraisingCost Ratio 2009 2010 2011 X 3,4093 3,6597 4,6097 Y 0,98 1,179 1,173 Z 3,22 0,09 0,23 Źródło: opracowanie własne Następny wskaźnik dotyczy stosunku kosztów w pozyskiwaniu funduszy. Podobny poziom wskaźnika charakteryzuje przedsiębiorstwo X, zauważalna jest jednak tendencja rosnąca. W badanych latach poziom kosztów w pozyskiwaniu funduszy dla przedsiębiorstwa wzrastał z każdym rokiem z poziomu 3,4093 w 2009 do 4,6097 w 2011, czyli o ponad 35%. W jednostce Y w 2009 roku wskaźnik mieścił się poniżej jedności i wzrósł o ponad 20% w kolejnym, a w 2011 wyniósł 1,173 stabilizując poziom z poprzedniego roku. Wychodząc z wysokiego poziomu kosztów w pozyskiwaniu funduszy dla działalności jednostki Z w 2009 roku obserwowalny jest spadek w kolejnych latach. Zaledwie 0,09 wyniósł wskaźnik w 2010, a w kolejnym wzrósł ponad dwukrotnie, co wskazuje na umiarkowany poziom kosztów14 w pozyskiwaniu funduszy. 13 14 Tomasz Nędzi, „Pozyskiwanie kapitału”, Onepress, 2005 Kazimierz Sawicki, „Analiza Kosztów Przedsiębiorstwa”, PWE,2007 19. Podwskaźnik średnioterminowy15 uzyskaliśmy dzięki wynikom z pięciu poprzednich wskaźników. Dane przedstawia poniższa tabela: Tabela 20 – Wynik kategorii średnioterminowej Medium-Term Subscore 2009 2010 2011 X -17,0793 -36,9328 133,4267 Y -17,129 12,902 -22,497 Z -8,45 -2,18 -2,45 Źródło: opracowanie własne Powyższych pięć wskaźników, uwzględniając odpowiednio im przypisane wagi, tworzy średnioterminowy indeks. Dla danych lat w wybranych jednostkach w wynikach przeważają wartości ujemne. W przedsiębiorstwie X w 2009 roku wskaźnik wynosił -17,0793, a w kolejnym spadł dodatkowo ponad dwukrotnie. W roku 2011 natomiast jego poziom gwałtownie wzrósł do poziomu 133, 4267. Bardzo podobna wartość wyjściowa wskaźnika w 2009 roku wynika dla instytucji Y, po czym wzrosła o ponad 175% w kolejnym roku, by ostatecznie gwałtownie spaść w ostatnim do -22,497. Jako ujemne wartości utrzymują się wyniki dla organizacji Z. Z niskiego poziomu w 2009 roku wzrosła w kolejnym do jedynych 2,18, a w ostatnim z badanych lat spadła nieznacznie stabilizując swój poziom. 20. Na podstawie wcześniej policzonych wskaźników możemy wyznaczyć Financial Health Index16. Dane przedstawiające ogólny wskaźnik kondycji finansowej zawiera poniższa tabela: Tabela 21 – Wynik dla wskaźnika PHI Zietlow'a 15 ȹ 2009 2010 2011 X -0,9247 -4,6424 29,5351 Wskaźniki wypłacalności, http://www.findict.pl/academy/analiza_finansowa/analiza_wskaznikowa/wskazniki_wyplacalnosci.php, 2013 16 Ewa Siemińska, „Metody pomiary kondycji finansowej przedsiębiorstwa”, TNOIK, 2002 Y 43371,774 10272,98 80796,301 Z -12,45 11 8,86 Źródło: opracowanie własne Wyniki sugerują, że najlepsza kondycję finansową ma przedsiębiorstwo Y, choć rok 2010 jest widocznym odstępstwem. Firma X przez dwa lata miała wyniki poniżej zera, dopiero w roku 2011 wskaźnik wzrósł aż o 86,5%. Organizacja Z ma podobnie niestabilna sytuację jak firma X. Zakończenie Przedstawiona praca miała na celu porównanie kondycji finansowej trzech instytucji, które reprezentowały trzy różne sektory gospodarki17. Powyższe wskaźniki posłużyły do obliczenia poszczególnych wskaźników FHI Zietlowa dla każdej z badanych instytucji, wyniki widoczne powyżej potwierdzają, że badane podmioty prezentują zróżnicowaną kondycję finansową. Na pewno najlepszą kondycję prezentuje instytucja finansowa (Y), której wskaźniki, pomijając rok 2010, rosną i są na bardzo wysokim poziomie w porównaniu z innymi jednostkami. Podmioty X oraz Z wykazują podobną niestabilność finansową, jednak to organizacja nonprofit (Z) szybciej od podmiotu X wypracowała wynik powyżej zera i utrzymała go na podobnym poziomie rok później. Przedsiębiorstwo X wykazuje wyniki poniżej zera, z roku na rok coraz gorszy, po to by w roku 2011 wykazać ogromny, w porównaniu do wcześniejszych wyników, wzrost wskaźnika kondycji finansowej. 17 Leszek Jasiński, „Sektory w gospodarce”, KeyText, 2009 Bibliografia: 1. Zietlow, John, A Financial Health Index for Achieving Nonprofit Financial Sustainability (September 26, 2012). Availableat SSRN: http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 27 listopada 2013) 2. Siermińska, Maria, Jachna, Tomasz, Ocena przedsiębiorstwa według standardów światowych (1999), PWN, http://www.worldcat.org/title/ocena-przedsiebiorstwawedug-standardow-swiatowych/oclc/751376900&referer=brief_results, ISBN: 8301111879, Warszawa 3. Kotowska,Beata,Uziębło,Aldona, Wyszkowska-Kaniewska, Olga, Analiza finansowa w przedsiębiorstwie.Przykłady,zadania i rozwiązania (2009), CeDeWu, http://www.worldcat.org/title/analiza-finansowa-w-przedsiebiorstwie-przykadyzadania-i-rozwiazania/oclc/750780402&referer=brief_results , ISBN: 978-83-7556170-8, Warszawa 4. Bednarski, Lech, Waśniewski, Tadeusz, Analiza finansowa w zarządzaniu przedsiębiorstwem(1996), Fundacja Rozwoju Rachunkowości w Polsce, http://www.worldcat.org/title/analiza-finansowa-w-zarzadzaniu-przedsiebiorstwempraca-zbiorowa-t-1/oclc/749577590&referer=brief_results, ISBN: 8386543469, Warszawa 5. Dudycz, Tadeusz, Wrzosek,Stefan, Analiza finansowa. Problemy metodyczne w ujęciu praktycznym (2000), Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, http://www.worldcat.org/title/analiza-finansowa-problemy-metodyczne-w-ujeciupraktycznym/oclc/297673834&referer=brief_results, ISBN: 8370114253, Wrocław 6. Bednarski, Lech, Analiza finansowa w przedsiębiorstwie(1997), PWE, http://www.worldcat.org/title/analiza-finansowa-wprzedsiebiorstwie/oclc/830125896&referer=brief_results, ISBN: 832081040X 7. Dębski,Wiesław, Zarządzanie finansami, tom I (1997), Centrum Informacji Menedżera, http://www.worldcat.org/title/zarzadzanie-finansami-t-1-instrumentyfinansowe-analiza-finansowa-planowanie-finansowe-efektywnoscinwestycji/oclc/749164476&referer=brief_results, ISBN:8386210729, Warszawa 8. Tuckman, H. P., and Chang, C.F. “A methodology for measuring the financial vulnerability of charitable nonprofit organizations,” Nonprofit and Voluntary Sector Quarterly (1991), http://www.worldcat.org/title/a-methodology-for-measuring-thefinancial-vulnerability-of-charitable-nonprofitorganizations/oclc/4651158921&referer=brief_results 9. Rybicki, Piotr, Sprawozdanie finansowe. Co mówi o firmie?(2009), Poltex, http://www.worldcat.org/title/sprawozdanie-finansowe-co-mowi-ofirmie/oclc/750759554&referer=brief_results , ISBN: 9788375610338, Warszawa 10. Self-Financing Ratio, ManagementMania, (May, 2013), Available at: https://managementmania.com/en/self-financing-ratio.pdf, ISSN 2327-3658, Cambridge. 11. Patterson Robert, Compendium of Finance in Polish and English (2011), WydawnictwoZielona Sowa, http://www.worldcat.org/title/compendium-of-financein-polish-english-kompendium-terminow-zzakresu-finansow-po-polsku-i-angielskuvol-5-f-p/oclc/833770912&referer=brief_results, ISBN 978-837623-841-8, Kraków. 12. Cezary Józefiak, “Deficyt budżetowy metody jego ograniczenia”, Wydawnictwo Ekonomiczne, 2006 13. Aleksandra Duliniec, „Finansowanie przedsiębiorstwa”, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne,2011 14. Teresa Łuczko, „Kapitały obce w małym i średnim przedsiębiorstwie”, PWN, 2006 15. Tomasz Nędzi, „Pozyskiwanie kapitału”, Onepress, 2005 16. Kazimierz Sawicki, „Analiza Kosztów Przedsiębiorstwa”, PWE,2007 17. Wskaźniki wypłacalności, http://www.findict.pl/academy/analiza_finansowa/analiza_wskaznikowa/wskazniki_w yplacalnosci.php, 2013 18. Ewa Siemińska, „Metody pomiary kondycji finansowej przedsiębiorstwa”, TNOIK, 2002 19. Leszek Jasiński, „Sektory w gospodarce”, KeyText, 2009