Szlak wo kół Tatr. Od po my słu do re ali za cji
Transkrypt
Szlak wo kół Tatr. Od po my słu do re ali za cji
WYDANIE SPECJALNE n NR 72 n PONIEDZIAŁEK 30 LISTOPADA 2015 n e-mail: [email protected] n www.goral.info.pl Szlak wokół Tatr. Od pomysłu do realizacji Historyczno-kulturowo-przyrodniczy szlak wokół Tatr to wspólny polsko-słowacki markowy produkt turystyczny Euroregionu Tatry, zrealizowany w latach 2014–2015 w ramach unijnego Programu Współpracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska – Republika Słowacka 2007–2013 przez 13 samorządów lokalnych. W pierwszym etapie realizacji tego przedsięwzięcia – które zamierzone jest na wiele lat i docelowo zakłada stworzenie liczącej 250 kilometrów turystycznej pętli wokół Tatr ze ścieżkami rowerowymi, edukacyjnymi i do narciarstwa biegowego – powstało ponad 93 km dróg rowerowych, głównie z nawierzchnią asfaltową, prowadzących przez historyczno-kulturowe krainy: Podhale, Orawę, Liptów i Spisz położone u podnóża najwyższych gór Środkowej Europy. Przewodnią ideą szlaku jest udostępnienie niepowtarzalnych miejsc o walorach krajobrazowych, kulturowych, historycznych i przyrodniczych. Trasa szlaku prowadzi przez atrakcyjne tereny pogranicza; zielonymi dolinami rzek Dunajca, Orawy, Wagu i Popradu, przez unikatowe torfowiska orawsko-podhalańskie, w sąsiedztwie parków narodowych: Tatrzańskiego, Gorczańskiego, Babiogórskiego, Pienińskiego i Tatr Niżnych. Przebieg szlaku nawiązuje do najstarszej sieci osadniczej i krzyżujących się tu średniowiecznych traktów handlowych biegnących z północy na południe i z zachodu na wschód, prowadząc przez miasta i wsie, gdzie przetrwało wiele interesujących obiektów kultury materialnej: kościołów i kapliczek, zamków, pałaców i dworów, tradycyjnej zabudowy wiejskiej, mieszczańskich kamienic i budowli użyteczności publicznej. Najdłuższy odcinek szlaku, liczący 35 km, biegnie po polskiej stronie z Nowego Targu, przez Czarny Dunajec, Podczerwone przez Suchą Gorę, Głodówkę i Lasek do Trzciany. Ten fragment szlaku powstał na nasypie dawnej linii kolejowej, zbudowanej na przełomie XIX i XX wieku. Wkrótce po II wojnie światowej zamknięto po stronie słowackiej nierentowny odcinek linii kolejowej z przygranicznej Suchej Góry do Trzciany, a 18 lipca 1991 roku Minister Transportu i Gospodarki Morskiej wydał zarządzenie w sprawie likwidacji i rozbiórki linii kolejowej Nowy Targ – Podczerwone, kilka lat później nieruchomości i nasyp kolejowy przekazano gminom oraz Lasom Państwowym. Paradoksalnie, właśnie wtedy pojawił się w środowisku miłośników kolei, w kręgach naukowych, u niektórych dziennikarzy i polityków raczej mało realny zamiar reaktywowania zlikwidowanej już linii kolejowej. W 1993 roku w Nowym Targu odbyła się konferencja pt. „Podhale razem”, na której ówczesny kierownik Urzędu Rejonowego, Wiktor Sowa, po- Fot. Barbara Ogrodniczak www.pstrykawka.pl n n n gazeta BEZPŁATNA n n n gazeta BEZPŁATNA n n n gazeta BEZPŁATNA n n n gazeta BEZPŁATNA n n n gazeta BEZPŁATNA n n n gazeta BEZPŁATNA n n n BEZPŁATNA GAZETA LOKALNA NA TERENIE POWIATÓW NOWOTARSKIEGO I TATRZAŃSKIEGO. NAKŁAD 10 000 egz. stulował wykorzystanie odcinka linii kolejowej Nowy Targ – Sucha Góra na trasę rowerową. W 2001 roku z podobną inicjatywą wystąpił Lesław Jędrysko, przewodniczący Komisji Planowania Przestrzennego Budownictwa i Rolnictwa Rady Miejskiej w Nowym Targu. Natomiast w Związku Euroregion Tatry narodziła się szersza idea budowy transgranicznego polsko-słowackiego szlaku wokół Tatr. Pomysłodawcą tej koncep- nego z Funduszu Małych Projektów Programu Współpracy Przygranicznej Phare Polska–Słowacja, zarządzanego przez Euroregion Tatry, gmina Czarny Dunajec w partnerstwie z miastem Nowy Targ oraz gminami Czorsztyn, Nowy Targ, Łapsze Niżne i Szaflary przygotowała trzy studia: historyczno-kulturowe, przyrodniczo-krajobrazowe oraz planistyczno-urbanistyczne szlaku opracowane przez Annę Majorczyk, cji był Antoni Nowak, dyrektor biura Euroregionu Tatry, wspierany przez przewodniczącego Euroregionu Wendelina Habera, Jana Antoła, przewodniczącego Komisji Gospodarki i Czesława Borowicza, przewodniczącego Komisji Sportu i Turystyki. W dniu 5 marca 2004 roku X Kongres Euroregionu Tatry podjął uchwałę o realizacji tego projektu. Warto przypomnieć, że 1 maja tegoż roku Towarzystwo Przyjaciół Rodzinnej Turystyki Rowerowej z Nowego Targu uprzątnęło i przygotowało dla rowerzystów prawie trzykilometrowy odcinek dawnej trasy kolejowej w nowotarskim Borze Kombinackim. Dnia 1 i 2 lipca w Krakowie odbyło się IX posiedzenie Polsko-Słowackiej Komisji Międzyrządowej ds. Współpracy Transgranicznej, na którym Antoni Nowak i Vlado Medzihradsky, publicysta i fotografik z Dolnego Kubina, zaprezentowali polsko-słowacki projekt szlaku rowerowego dookoła Tatr, który spotkał się z akceptacją komisji. Już w 2005 roku, w ramach projektu dofinansowa- Piotra Dąbrowskiego i zespół pod kierunkiem inż. arch. Jacka Banduły. W 2008 roku Region Tatry w Kieżmarku sporządził komplementarne studia dla strony słowackiej. 31 października 2008 roku miasto Nowy Targ wraz z partnerami: miastem Kieżmark oraz gminami Nowy Targ, Czarny Dunajec i Szaflary złożyło wspólny wniosek o dofinansowanie projektu budowy trasy rowerowej. Projekt był przygotowany pospiesznie i nie znalazł akceptacji komisji oceniającej. Natomiast w marcu 2010 roku gmina Czarny Dunajec jako partner wiodący we współpracy z gminami Nowy Targ i Szaflary oraz miastem Nowy Targ i partnerami ze strony słowackiej: miastami Kieżmark, Liptowski Mikułasz i Trzciana oraz wsiami Sucha Góra, Lasek, Głodówka, Niżna, Huncowce i Wierzbów złożyła ponownie poprawiony, uzupełniony i poszerzony wniosek o dofinansowanie pierwszego etapu realizacji Szlaku wokół Tatr, w ramach Programu Współpracy Transgranicznej PL–SK 2007–2013. Ku ogólnemu zaskoczeniu wniosek projektowy został stosunkowo nisko oceniony w kryterium transgraniczności oraz partnerstwa i znalazł się na liście rezerwowej. Być może projekt nie doczekałby się realizacji, gdyby nie Litwini, a konkretnie niewykorzystane na litewsko-polskiej granicy środki z unijnego Programu Współpracy Transgranicznej Litwa – Polska. Pod koniec 2013 roku decyzją Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju Regionalnego te pieniądze zostały przeniesione do programu polsko-słowackiego. Dzięki zabiegom Euroregionu „Tatry” Komitet Monitorujący podjął decyzję o zatwierdzeniu do realizacji projektu szlaku i już na początku 2014 roku partnerzy z Polski i Słowacji przystąpili do prac budowlanych, które zakończyły się jesienią 2015 roku. Okazało się też, że ta inwestycja została również dodatkowo dofinansowana z powstałych w programie oszczędności, co pozwoliło wykonać więcej kilometrów ścieżki rowerowej, niż zakładano na początku. W trakcie realizacji projektu wszystkie działania partnerów koordynowało i rozliczało Europejskie Ugrupowanie Współpracy Terytorialnej TATRY w Nowym Targu przy wielkim zaangażowaniu i merytorycznej pomocy pani dyrektor Agnieszki Pyzowskiej. 27 września 2015 roku na granicy polsko--słowackiej w Suchej Górze wójt Czarnego Dunajca Józef Babicz i burmistrz Trzciany Juraj Bernaťak góralską ciupagą przecięli wstęgę, otwierając oficjalnie polsko-słowacki transgraniczny szlak rowerowy. Wieczorem na rynku w Czarnym Dunajcu odbyło się widowisko plenerowe w reżyserii Jerzego Zonia pt. „Rowelucje”, którego finalnym akcentem był płonący wielki rower. Dla wszystkich, którzy zaangażowali się w projekt i budowę ścieżki rowerowej, był to wzruszający i symboliczny moment oraz chwila satysfakcji – 11 lat starań, zabiegów, niepowodzeń, ale i wytrwałej pracy zostało uwieńczone osiągniętym celem i sukcesem. ANNA MAJORCZYK TEKST POCHODZI Z PUBLIKACJI "SZLAK WOKÓŁ TATR. PRZEWODNIK", WYDANEJ PRZEZ GMINĘ CZARNY DUNAJEC 2 Szlak wokół Tatr – I etap PONIEDZIAŁEK, 30 listopada 2015 Wielkie otwarcie polskiej części transgranicznej ścieżki rowerowej wybudowanej w ramach projektu pt. "Historyczno-kulturowo-przyrodniczy szlak wokół Tatr" Wójt Gminy Czarny Dunajec Józef Babicz wraz z Burmistrzem Miasta Trstena Jurajem Bernatakiem przez przecięcie wstęgi uroczyście otworzyli polską część transgranicznej ścieżki rowerowej wybudowanej w ramach "Historyczno-kulturowo-przyrodniczego szlaku wokół Tatr" dofinansowanego z Programu Współpracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska – Republika Słowacka 2007-2013. Uroczystość miała miejsce na polsko słowackiej granicy Chochołów – Sucha Hora w niedzielę 27 września. Otwarcie ścieżki rowerowej, na które zapraszała Gmina Czarny Dunajec wraz z partnerami: Miastem Nowy Targ i gminami Nowy Targ oraz Szaflary wzbudziło wielkie zainteresowanie m.in. wśród rowerzystów, którzy licznie wzięli udział w rodzinnym rajdzie rowerowym zorganizowanym z tej okazji. Wspólnie przejechali ścieżką przez Chochołów, Koniówkę, Podczerwone do Czarnego Dunajca, gdzie na parkingu przy Zespole Szkół miał miejsce rodzinny piknik rowerowy. Peletonowi rowerowemu przewodził przedstawiciel Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Rozwoju Regionalnego Republiki Słowackiej - Ing. Peter Klučka, narodowy koordynator do spraw tras rowerowych. Impreza na parkingu zrealizowanym w ramach projektu "Historyczno-kulturowo-przyrodniczy szlak wokół Tatr" rozpoczęła się o godz. 14.00 od powitania zaproszonych gości przez Wójta Gminy Czarny Dunajec. Głos zabrali także Dyrektor Euroregionu „Tatry” Antoni Nowak, Kierownik Wspólnego Sekretariatu Technicznego – Grzegorz Gołda, Ivan Škorupa – Konsul Generalny Republiki Słowackiej w Krakowie, a w imieniu parlamentarzystów – Senator Stanisław Hodorowicz Na scenie zaprezentowały się zespoły regionalne „Serdocki” z Podszkla i „Liptov” z Ružomberoka, a także orkiestry dęte z Ochotnicy Dolnej i Trsteny. Nie zabrakło konkursów dla dzieci i dorosłych związanych z tematyką rowerową, można było wykonać darmowy przegląd roweru, przetestować rowerowe nowinki techniczne, zobaczyć wystawę historyczną „Galicyjska Kolej Żelazna Nowy Targ-Sucha Hora”, której trasą biegnie część Szlaku Wokół Tatr. Z parkingu orszak gości prowadzony przez bębniarzy jadących na platformie, szczudlarzy i tańczące zespoły udał się w stronę Rynku w Czarnym Dunajcu. W przygotowanej „ROWELUCJI” w reżyserii Jerzego Zonia wystąpiły zespoły: regionalny „Młode Podhale” z Nowego Targu oraz „Funny Fellows” ze Słowacji prezentujący muzykę w starym stylu z lat 1860-1925, czyli galicyjskie klimaty w oryginalnych kostiumach z tego czasu. Całość zakończyły opracowane choreograficznie widowiska pt. „Zabawy dziecięce” oraz „Walka o rower” z muzyką Janusza Grzywacza i efektami świetlno – ogniowymi, wykonane przez aktorów ulicznego Teatru KTO, Teatru Prawdziwego, z udziałem „Małych Miętusianów” z Cichego i kabaretu PUK z Krakowa. Na finał spektaklu zapłonął wielki rower. Sztukę z zainteresowaniem oglądało wielu mieszkańców Czarnego Dunajca i sąsiednich miejscowości oraz zaproszeni goście. Otwarcie transgranicznego "Historyczno - kulturowo - przyrodniczego szlaku wokół Tatr" wpisało się w obchody Dnia Europejskiej Współpracy oraz przypadający na 27 września Światowy Dzień Turystyki. Centrum Kultury i Promocji Gminy Czarny Dunajec – organizator uroczystego otwarcia ścieżki rowerowej składa serdeczne podziękowania dla: Biura Eurore- Rozwijamy turystykę Wójt Gminy Czarny Dunajec to jeden z inicjatorów powstania “Historycz no -kul tu rowo -przy rod ni cze go szlaku wokół Tatr”. Entuzjastycznie nastawiony do tego pomysłu dążył przez lata do realizacji trasy w gminie Czarny Dunajec. Dzięki staraniom władz gminy i Euroregionu „Tatry” udało się tego dokonać. Z Józefem Babiczem, Wójtem Gminy Czarny Dunajec rozmawia Anna Gródek. Jakie towarzyszyły Panu uczucia, gdy wraz z Burmistrzem Miasta Trstena Jurajem Bernatakiem przez symboliczne przecięcie wstęgi otwieraliście I etap „Szlaku wokół Tatr”? Czułem ogromną radość i satysfakcję – ponieważ już wtedy wiedziałem, że projekt się sprawdził, że ze ścieżki rowerowej korzystają nasi mieszkańcy i goście. Wiedziałem też, że o projekcie zrobiło się głośno i stanowi świetną promocję naszej gminy. Ale korzyścią zakończonego projektu jest nie tylko to, że od Nowego Targu aż do Trsteny i jeszcze w innych rejonach Słowacji na Orawie, Spiszu i Liptowie powstało niepowtarzalne miejsce rekreacji. Wspólny projekt był okazją do poznania się z naszymi słowackimi partnerami i do zainicjowania naprawdę dobrych relacji. no nie poprzestajemy na tym co już udało się zrobić. Ścieżka rowerowa, jak mówią jej użytkownicy to „strzał w dziesiątkę”. Teraz powstały kolejne odnogi głównej trasy. Czy można powiedzieć, że gmina Czarny Dunajec staje się rowerowym centrum Podhala? Uważam, że już się rozwija. Jak już wspomniałem mamy do tego odpowiednie tereny. Na pewno nie będzie to turystyka dla każdego – ale z pewnością nasza Gmina staje się dobrym miejscem dla tych, którzy lubią aktywnie spędzać wolny czas na łonie przyrody, w ciszy z dala od korków i wielkich miast. Takich ludzi jest coraz więcej, a znajdą u nas nie tylko ścieżki rowerowe. Jesteśmy w stanie przedstawić kilkudniową ofertę na wypoczynek pełen atrakcji dla turystów, w tym rodzin z dziećmi. Myślę, że tak może być, chociaż inne samorządy podhalańskie także wiele robią na tym polu – i chwała im za to. Rejony Czarnego Dunajca mają jednak swoje walory – jest tutaj ogrom wolnych, pięknych krajobrazowo i przyrodniczo przestrzeni, jak choćby w sąsiedztwie torfowisk wysokich. Tutaj człowiek oddycha pełna piersią i co ważne – trasy które powstają są łatwe, przyjazne dla młodszych i starszych rowerzystów, nie ma trudnych podjazdów. Z dala od zabudowy, od ruchu samochodowego można cieszyć się spokojem i pięknymi widokami. Mamy w planie wciąż nowe trasy prowadzone po drogach rolniczych i na pew- Panie wójcie, wiemy, że stawia Pan na rozwój. Czy turystyka może się rozwinąć w gminie Czarny Dunajec? W jaki sposób można jeszcze zachęcić turystów do spędzenia czasu wolnego w Gminie Czarny Dunajec? Oczywiście trzeba odpowiednio się wypromować – tak żeby ludzie wiedzieli co mamy do zaoferowania. Dlatego wspólnie z naszymi przedsiębiorcami turystycznymi powołaliśmy Lokalną Orga- nizację Turystyczną „Chochołowski”, która już obecnie staje się widoczna i aktywnie działa na tym polu. Ale chodzi o to, by turysta rzeczywiście miał po co do nas przyjechać. ścieżki rowerowe, spacerowe to główny punkt – ale nie jedyny. Aby były w pełni wykorzystane niezbędne są wypożyczalnie rowerów – prywatni przedsiębiorcy już podejmują ten temat. Przydałyby się punkty gastronomiczne – do tego celu gmina zamierza wydzierżawić zabytkową stację kolejową w Podczerwonem. Wspólnie z naszymi mieszkańcami działającymi w branży turystyki rozwijamy pozostałą bazę. Przede wszystkim mamy inne obiekty rekreacji i sportu – jest piękne nowe lodowisko, na którym w okresie letnim funkcjonuje hala ze specjalną nawierzchnią do letnich dyscyplin – tenisa stołowego, badmintona, rolek, hokeja na rolkach, są dwie wielkie hale sportowe z możliwością wynajęcia, są również trzy kompleksy „Orlik”. W oparciu o ścieżki i szlaki zamierzamy w zimie utrzymywać trasy biegowe, a w gminie i jej sąsiedztwie znajdują się również piękne wyciągi narciarskie. Oczywiście ogromnym magnesem dla turystów stanie się przepiękny obiekt gionu „Tatry” w Nowym Targu, Europejskiego Ugrupowania Współpracy Terytorialnej „Tatry”, dyrektorów Zespołu Szkół w Czarnym Dunajcu – Ewy Palenik i Liceum Ogólnokształcącego z Oddziałami Integracyjnymi SPSK w Czarnym Dunajcu – Teresy Dziwisz, Powiatowego Centrum Kultury w Nowym Targu, Jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych z Czarnego Dunajca, Cichego, Chochołowa, Podczerwonego i Koniówki, Funkcjonariuszy Policji Powiatowej z Wydziału Ruchu Drogowego, Funkcjonariuszy Policji z Czarnego Dunajca, Urzędu Miasta Limanowa, Towarzystwa Cyklistów „Orzeł” ze Spytkowic, Firmy KIERNIA, Kingi Czerniak z Term Chochołowskich, Joanny Głowacz z Folka Studio, Sklepu Sportowego PANAX w Czarnym Dunajcu, Sklepu Rowerowego „FUDALA”, dla Dariusza Węgrzyna - kierownika stacji ORLEN w Rynku oraz Firmy Elektrotechnicznej Kazimierza Harbuta. TEKST I FOT. PIOTR DURAJ miasteczka wodnego w Chochołowie, jaki już wiosną zostanie uruchomiony przez prywatną spółkę. Można wymieniać jeszcze inne możliwości spędzenia wolnego czasu, jakie dają chociażby stadniny koni w rejonie Czarnego Dunajca. Liczymy że ta baza będzie stale się rozwijać i że jednocześnie nie zatracimy tego co najbardziej atrakcyjne – czyli ogromny, piękny przyrodniczo i krajobrazowo teren. Dziękuję za rozmowę. Bezpłatna gazeta lokalna Redakcja: Podczerwone 131a, 34-470 Czarny Dunajec [email protected] Redaktor naczelny – Piotr Duraj Reklama: [email protected] – kom. 889 988 941 www.goral.info.pl Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. www.goral.info.pl Szlak wokół Tatr – I etap 3 Historyczno-kulturowo-przyrodniczy szlak wokół Tatr na Podhalu Trasa o długości 8,34 km, szer. 2,5-2,0 m z nawierzchnią tłuczniową. Rozpoczyna się ona od parkingu wybudowanego w ramach projektu i dalej poprzez drogę rowerową "Chodnikową" prowadzi po torfowiskach, kończąc się przy cmentarzu w Czarnym Dunajcu, skąd znów możemy dostać się na parking. Hladovka, Čimhova, Liesek do Trsteny. Trasa liczy 35 km. Na trasie powstały miejsca postojowe dla rowerzystów. Wyremontowano również kilkanaście przepustów, a przede wszystkim dwa duże zabytkowe mosty kolejowe. Ścieżka wiedzie przez atrakcyjne tereny z widokiem na Tatry, Gorce i Babią Górę. Zapierające dech w piersiach krajobrazy, a także cisza i spokój stanowią wielką atrakcję dla miłośników turystyki rowerowej. udostępniająca kolejne obszary pogranicza polsko-słowackiego o wybitnych walorach przyrodniczych, krajobrazowych. Trasa ta jest dostępna od głównej trasy „Szlaku wokół Tatr“ zarówno od strony granicy ze Słowacją (ok. 1 km odległości), jak i od strony gminy Czarny Dunajec, czy miasta Nowy Targ (miejscowość Stare Bystre). W ramach działania wykonano niezbędne Dodatkowe trasy rowerowe na Podhalu Główna trasa prowadzi z Nowego Targu przez Zaskale, Ludźmierz, Rogoźnik, Stare Bystre, Czarny Dunajec, Podczerwone, Koniówkę, Chochołów do słowackiej Suchej Hory, a dalej przez miejscowości Fot. Barbara Ogrodniczak www.pstrykawka.pl - Trasa rowerowa od miejscowości Ciche do wcześniej wybudowanych tras Szlaku wokół Tatr Gmina Nowy Targ: - Trasa cysterska od głównej trasy Szlaku do Ludźmierza - Ścieżka rowerowa od Morawczyny do Pyzówki Miasto Nowy Targ: - Trasy rowerowe wokół Nowego Targu Gmina Czarny Dunajec: Pętla puścizn czarnodunajeckich wraz z miejscem postojowym dla użytkowników Szlaku wokół Tatr w Baligówce – Czarny Dunajec Pętla puścizn czarnodunajeckich bezpośrednio łączy się z główną trasą „Szlaku wokół Tatr“ przez drogę „Do Torfowni”. W połowie swojej długości pętla puścizn krzyżuje się z drogą wojewódzką nr 957, co pozwala na bezpośrednie włączenie się do pętli rowerowej. Pętla torfowisk czarnodunajeckich prawie w całości prowadzi przez teren o wybitnych walorach przyrodniczych, zaliczony do obszarów Natura 2000 – Torfowiska Orawsko-Nowotarskie. Aby zapewnić właściwą ochronę tego obszaru trasę wyznaczono po istniejących drogach polnych w pewnym oddaleniu od najbardziej chronionych torfowisk – torfowiska Kaczmarka Stare Pole, torfowiska Puścizna Mała oraz torfowiska Baligówka. Trasa przebiega również w niewielkiej odległości od Zakładu Torfowego i zabytkowej kolejki wąskotorowej, która jest w stałym użytkowaniu, a jej torowisko prowadzi przez unikatowe tereny torfowisk. Wykonano również remont miejsca postojowego usytuowanego bezpośrednio w połowie pętli puścizn czarnodunajeckich - powstała wiata z ławkami i stołem, stojakami na rowery i tablicą informacyjną. Trasa chochołowsko-wierchowa Podczas realizacji projektu gmina Czarny Dunajec uzyskała dodatkowe środki na wytyczenie i oznakowanie 11,8 km ścieżki rowerowej prowadzącej od głównej trasy „Szlaku wokół Tatr“ w miejscowości Stare Bystre do Chochołowa. W ten sposób powstała pełna trasa oznakowanie kierunkowe oraz 5 tablic informacyjnych o „Szlaku wokół Tatr“ i unikalnych walorach miejsc, przez które prowadzi ścieżka rowerowa. W późniejszym etapie realizacji projektu Gmina Czarny Dunajec pozyskała dodatkowe środki na wykonanie nawierzchni asfaltowej i szutrowej na 6,83 km trasy chochołowsko-wierchowej. Trasa rowerowa na drodze polnej „Borowa“ w Chochołowie Działanie objęło remont drogi polnej o długości 2,4 km z przeznaczeniem na ścieżkę rowerową w ramach pętli chochołowskiej łączącej się bezpośrednio z główną trasą „Szlaku wokół Tatr”. Odcinek połączył szlak rowerowy z miejscowością Chochołów, która leży na „Szlaku architektury drewnianej”. Chochołów stanowi żywy skansen budownictwa regionalnego i unikatowy zabytek, przyciągający rzesze turystów z całego świata. Tutejsze drewniane chałupy i zagrody góralskie, zbudowane w starym podhalańskim stylu, pochodzą z przełomu XVIII i XIX wieku i zostały uznane przez UNESCO zabytkami klasy „0”. Chochołów to także jeden z głównych ośrodków turystycznych w regionie przez dostęp do licznych miejsc noclegowych oraz do nowo powstających największych w Polsce „Term Chochołowskich”. Dokończenie na str.4 Fot. Piotr Rayski-Pawlik Główna trasa Szlaku wokół Tatr na nasypie dawnej linii kolejowej Fot. Barbara Ogrodniczak www.pstrykawka.pl „Historyczno-kulturowo-przyrodniczy szlak wokół Tatr“ to zakrojone na wielką skalę transgraniczne przedsięwzięcie zainicjowane i koordynowane przez Euroregion „Tatry”, które zakłada docelowo realizację liczącej ponad 250 km pętli wokół Tatr z trasami rowerowymi, narciarskimi i biegowymi. Przebiega ona przez położone po obu stronach Tatr historyczno-kulturowe krainy Podhala, Orawy, Liptowa i Spisza. Powstaje w ten sposób unikatowa międzynarodowa atrakcja turystyczna, umożliwiająca aktywny wypoczynek, promująca zdrowe spędzanie wolnego czasu oraz bezpieczne i przyjazne dla środowiska naturalnego zwiedzanie na rowerze miejsc o niepowtarzalnych walorach krajobrazowych, kulturowych, historycznych i przyrodniczych. Projekt I etapu Historyczno-kulturowo-przyrodniczego szlaku wokół Tatr realizuje 13 polskich i słowackich samorządów – gmina Czarny Dunajec (partner wiodący), miasto Nowy Targ, gmina Nowy Targ, gmina Szaflary, miasto Kieżmark, miasto Liptowski Mikulasz, miasto Trstená, obec Suchá Hora, obec Hladovka, obec Liesek, obec Nižná, obec Huncovce, obec Vrbov. Gmina Czarny Dunajec: - Pętla puścizn czarnodunajeckich wraz z miejscem postojowym dla użytkowników Szlaku wokół Tatr w Baligówce – Czarny Dunajec - Trasa chochołowsko – wierchowa – Stare Bystre, Ciche, Chochołów - Trasa rowerowa na drodze polnej „Borowa“ - Chochołów - Trasa rowerowa na drogach polnych „Do Tor fowni” oraz „Chodnikowej” - Podczer wone, Czarny Dunajec - Trasa rowerowa w miejscowości Koniówka - Trasa rowerowa obok Czarnego Potoku – Wróblówka - Trasa rowerowa w miejscowości Czarny Dunajec Fot. Barbara Ogrodniczak www.pstrykawka.pl Końcem listopada 2015 r. zakończyły się prace nad dodatkowymi trasami rowerowymi w ramach I etapu projektu pt. “Historyczno-kulturowo-przyrodniczy szlak wokół Tatr”, m.in. w gminach Czarny Dunajec i Nowy Targ oraz mieście Nowy Targ, a także po słowackiej stronie. Dzięki oszczędnościom, jakie udało się osiągnąć latem przy budowie głównej trasy szlaku z Nowego Targu do Suchej Hory, zakres inwestycji został poszerzony o nowe działania. Według początkowych założeń projektu, miały powstać 43 km ścieżek, a aktualnie jest ich już 93. Gmina Czarny Dunajec, jako partner wiodący wraz z miastem Nowy Targ oraz gminą Nowy Targ postanowiła wykorzystać zaoszczędzone środki i zgłosiła propozycje ich wykorzystania. Komitet Monitorujący Program zaakceptował nowe pomysły, w ramach których powstało kolejne 50 km ścieżek o nawierzchni asfaltowej, tłuczniowej i szutrowej. Szlak wokół Tatr – I etap 4 PONIEDZIAŁEK, 30 listopada 2015 Historyczno-kulturowo-przyrodniczy szlak wokół Tatr na Podhalu Dokończenie ze str.3 Ten krótki odcinek 230 metrów trasy rowerowej pozwala także połączyć zrealizowaną już główną trasę „Szlaku wokół Tatr“ z pętlą puścizn czarnodunajeckich. Nowy odcinek trasy rowerowej obok walorów historyczno-kulturowych, posiada również niezwykłe walory krajobrazowo-widokowe (szerokie panoramiczne widoki wszystkich pasm górskich otaczających Podhale ze szczególnie znakomitą ekspozycją Tatr), a jego profil jest bardzo korzystny dla ruchu rowerowego i narciarsko-biegowego i przyjazny dla turystyki rodzinnej. Trasa rowerowa od miejscowości Ciche do wcześniej wybudowanych tras Szlaku wokół Tatr Trasa rowerowa w miejscowości Koniówka Ścieżka rowerowa o szer. 3 m i długości 1.650 metrów połączyła miejscowość Koniówka z główną trasą „Szlaku wokół Tatr“. W miejscu rozpoczęcia ścieżki znajduje się parking przy remizie OSP dostępny dla podróżujących drogą wojewódzką 958 z Chabówki do Zakopanego. Ponadto jest to miejsce, gdzie znajdują się szczątki amerykańskiego samolotu Boeing B-17 Flying Fortress (Latająca Forteca), który rozbił się tutaj w podczas II wojny światowej w 1944 roku. Ponadto od miejscowości tej dla podróżujących ścieżką rowerową w kierunku granicy ze Słowacją rozpoczyna się obszar Natura 2000 – Torfowiska Orawsko-Nowotarskie, przez które prowadzi główna trasa „Szlaku wokół Tatr“.. Z Koniówki istnieją połączenia drogami lokalnymi (gminnymi) o bardzo małym natężeniu ruchu wzdłuż rzeki Czarny Dunajec zarówno w stronę Chochołowa i Dzianisza, jak również w stronę Podczerwonego i Czarnego Dunajca aż do zabytkowego mostu kolejowego na głównej trasie „Szlaku wokół Tatr“ i powstającego tam miejsca rekreacyjnego. Trasa jest ogólnodostępna dla wszystkich użytkowników. Trasa rowerowa obok Czarnego Potoku we Wróblówce Gmina Nowy Targ: Trasa cysterska od głównej trasy Szlaku do Ludźmierza Barbara Ogrodniczak www.pstrykawka.pl Powstały parking w Czarnym Dunajcu został połączony z główną ścieżką trasą rowerową na odcinku 3,8 km, prowadzącą przez tereny zalesione i atrakcyjne przyrodniczo. Ta ścieżka rowerowa stanowi równocześnie część pętli tematycznej puścizn czarnodunajeckich prowadzącej przez unikatowe torfowiska. Fot. Piotr Rayski-Pawlik Trasa rowerowa na drogach polnych „Do Torfowni” oraz „Chodnikowej” Trasa rowerowa o długości 2,43 km, szer. 3,0 m. z nawierzchnią z frezu bitumicznego. Odcinek ten łączy główną trasę „Szlaku wokół Tatr“ z miejscowością Wróblówka i dalej prowadzi wzdłuż Czarnego Potoku aż do granicy z gminą Nowy Targ. Trasa jest łatwa, ponieważ nie ma większych przewyższeń (prowadzi Kotliną Orawsko-Nowotarską). Ma walory krajobrazowe (rozpościerające się widoki na Gorce, Babią Górę i Tatry). Kierując się dalej drogami polnymi rowerzyści mogą dostać się do Krauszowa do ścieżki rowerowej, którą aktualnie wybudowała gmina Nowy Targ i dalej tą ścieżką do miejscowości Ludźmierz i znów do głównej trasy „Szlaku wokół Tatr“. Ścieżka rowerowa o nawierzchni asfaltowej o szerokości 3 metrów i długości 1,7 km na odcinku od głównej trasy „Szlaku wokół Tatr” w miejscowości Ludźmierz (skrzyżowanie ul. Nowotarskiej z ul. Polną), dalej w kierunku torfowiska, wzdłuż ściany lasu na torfowisku, następnie droga polną w kierunku ul. Kamieniec w miejscowości Ludźmierz do połączenia z realizowaną aktualnie ścieżką wzdłuż ul. Podhalańskiej w kierunku miejscowości Krauszów. Trasa ta jest fragmentem trasy cysterskiej zaplanowanej w koncepcji Historyczno-kulturowo-przyrodniczego szlaku wokół Tatr i łączącej się bezpośrednio z główną trasą szlaku. Udostępnia ona miejsca i obiekty związane z początkami osadnictwa regionu, takie jak Sanktuarium Maryjne w Ludźmierzu, granitowy głaz umieszczony w miejscu dawnego dworu ludźmierskiego upamiętniający Kazimierza Przerwę-Tetmajera. Dodatkowo trasa ma walory krajobrazowe i przebiega tuż obok torfowisk orawsko-nowotarskich znajdujących się w obszarze Natura 2000. Odcinek tej samej trasy cysterskiej powstał już w ramach niniejszego projektu w ramach działań Miasta Nowy Targ. Ścieżka rowerowa od Morawczyny do Pyzówki Fot. Piotr Duraj Trasa rowerowa w miejscowości Czarny Dunajec Trasa rowerowa o długości 230 metrów, która łączy główną trasę „Szlaku wokół Tatr“ z centrum Czarnego Dunajca. Prowadzi od stalowego mostu na drodze wojewódzkiej 957 (Nowy Targ – Jabłonka). Ścieżka ta umożliwi udostępnienie korzystającym z głównej trasy Szlaku wokół Tatr walorów kulturowo-historycznych miejscowości Czarny Dunajec tj. Rynek z małomiasteczkową zabudową w Czarnym Dunajcu, kościół Przenajświętszej Trójcy w Czarnym Dunajcu, dworki czarnodunajeckie przy ul. Kantora. Trasa rowerowa o długości 2,06 km, szerokości 3,5-3,0 m z nawierzchnią z frezu bitumicznego. Ten dodatkowy odcinek trasy rowerowej to łącznik od strony południowo-wschodniej do głównej trasy „Szlaku wokół Tatr“ poprzez trasę chochołowsko-wierchową. Trasa ta ma zwiększyć dostępność głównej trasy „Szlaku wokół Tatr“ od strony miejscowości Ciche (dokładnie Ciche Dolne), a tym samym przybliży „Szlak wokół Tatr“ dla użytkowników przybywających od strony powiatu tatrzańskiego – gminy Kościelisko i miasta Zakopane. W samej miejscowości Ciche znajdują się trasy narciarstwa biegowego, co w sezonie zimowym daje możliwość korzystania z tras powstałych w ramach „Szlaku wokół Tatr“ przez narciarzy biegowych, jak zostało to wskazane w jednym z celów projektu. Zapewnia to pełne wykorzystanie powstałej infrastruktury komunikacyjnej przez caly rok. Trasa o długości 2505 metrów, szer. 3,0 m z nawierzchnią asfaltową prowadząca od miejscowości Morawczyna do miejscowości Pyzówka. Ponadto na trasie tej wykonane zostały 2 miejsca postojowe dla rowerzystów. Budowa przedmiotowego odcinka szlaku przyczyni się do wzmocnienia celów projektu. Ogromne znaczenie ma tutaj uzyskanie połączenia do głównej trasy Szlaku wokół Tatr z północnych obszarów pogranicza, w tym od strony Gorców (od miejscowości Obidowa). Równocześnie poprawi się dostępność tych regionów dla podróżujących główną trasą „Szlaku wokół Tatr“. Dzięki temu udostępniony zostanie dla rowerzystów, a zimą również dla narciarzy, nowy obszar na terenie gmin pogranicza polsko-słowackiego. Dokończenie na str.5 www.goral.info.pl Szlak wokół Tatr – I etap 5 Historyczno-kulturowo-przyrodniczy szlak wokół Tatr na Podhalu Miasto Nowy Targ i Gmina Szaflary: W ramach 1 etapu projektu Miasto Nowy Targ wybudowało 1,74 km ścieżki rowerowej na nasypie dawnej linii kolejowej. Trasa rozpoczyna się przy drodze krajowej 47 z Krakowa do Zakopanego tuż przy restauracji i hotelu „Skalny Dworek”. Przejeżdżamy ok. 200 metrów do prze jaz du ko le jowe go, przez któ ry prze prowa dza my rower. Nowotar ski od ci nek szlaku prowadzi przez Bór Kombinacki. Podróżując tą scież ką rowe rową mija my bu dy nek dawnej stacji kolejowej Nowy Targ Fabryczny oraz zabudowania dawnych Zakładów Przemysłu Skó rza ne go. W Bo rze Kom bi nac kim powstało tez kilka żwirowych tras rowerowych, które zimą służą również jako trasy narciarstwa biegowego. Trasa nowotarska dochodzi do granicy miasta z gminą Szaflary. Da lej prowa dzi pół ki lo me trowy od ci nek ścieżki rowerowej wybudowany przez Gminę Szaflary. Kończy się on tuż za lasem, po przecięciu szlaku przez lokalną drogę prowadzącą do Zaskala. Podróżujemy ciągle nasypem dawnej linii kolejowej i przed sobą mamy dawny most kolejowy nad potokiem Rogoźnik. Tu zaczyna się odcinek Szlaku wokół Tatr w Gminie Nowy Targ. Fot. Barbara Ogrodniczak www.pstrykawka.pl Główna trasa po nasypie kolejowym W ko lej nym eta pie projek tu Mia sto Nowy Targ włą czy ło do projek tu ko lej ne od cin ki tras rowe rowych bu dowa nych wo kół Nowe go Targu. Ich łącz na dłu gość wy no si ok. 11 km. Mia sto Nowy Targ ze wzglę du na swo je cen tral ne po ło że nie oraz hi sto rycz ne zna cze nie po stro nie pol skiej sta nowi głów ny punkt i zwor nik tras rowe rowych. Stąd w kon cep cji z 2005 ro ku za pla nowa no, aby Hi sto rycz no -kul tu ro wo -przy rod ni czy szlak wo kół Tatr ota czał mia sto, udo stęp nia jąc w ten spo sób licz ne hi sto rycz no -kul tu rowe za byt ki oraz przy rod ni cze wa lo ry oko li cy. Oto cze nie mia sta po zwa la ło na wy prowa dze nie „Szla ku wo kół Tatr“ na wschód w kie run ku Spi szu oraz na za chód, sta rym na sy pem nie czyn nej li nii ko le jowej aż do gra ni cy w Su chej Ho rze. Szlak zgod nie ze swo imi za ło że nia mi ma po ka zy wać i pro mować naj cen niej sze wa lo ry hi sto rycz ne, kul tu rowe, przy rod ni cze i kra jo bra zowe re gio nu. Ta kie są też tra sy za pro po no wa ne przez Mia sto No wy Targ ja ko do dat kowe dzia ła nia w pro jekcie. Użyt kow nik Szla ku wo kół Tatr do cie ra jąc do no wo tar skie go od cin ka dzię ki no wym re ali zo wa nym już przez mia sto od cin kom ma moż li wość okrą że nia mia sta z dwóch stron – od za cho du i pół no cy lub od po łu dnia i wscho du. Każ da z tych tras przy bli ża go do obiek tów hi sto rycz nych lub przy rod ni czych. Od głównej trasy skręcając w lewo podróżuje się żwirową ścieżką rowerową prowadzącą częściowo przez kompleks leśny Bór Kombinacki obok dawnej stacji PKP Nowy Targ Fabryczny, a częściowo przez dawne zakłady obuwnicze NZPS Podhale. Użytkownik szlaku może również wybrać inne trasy i żwirowymi ścieżkami rowerowymi w kompleksie leśnym Bór dostać się dostać się do ul. Ludźmierskiej tuż przy osiedlu Na Skarpie. Z tego miejsca użytkownik może przez kładkę na Czarnym Dunajcu dostać sie polnymi drogami do Bazyliki w Ludźmierzu. Jed nak przede wszyst kim z ul. Ludź mier skiej użyt kow nik Szla ku do sta je się na as fal - Fot. Piotr Rayski-Pawlik Trasy rowerowe wokół Nowego Targu tową ścież kę rowe rową prowa dzą cą za chod nią stro ną mia sta. Od ci nek ten pro wa dzi wzdłuż rze ki Czar ny Du na jec z wi do kiem na Gor ce znaj dują cej sie po pół noc nej stro nie i do cie ra aż do mo stu na „Za ko pian ce”. Tu taj po pod mo stem łą czy się ze zre ali zowa nym już w la tach 2010-2012 przez mia sto Nowy Targ ze środ ków MRPO i mi kro pro jek tu Eu ro re gio nu „Ta try” od cin kiem wzdłuż rze ki Czar ny Du na jec. Ten od ci nek z ko lei udo stęp nia w bez po śred niej bli sko ści za byt ki znaj dują ce się w cen trum No we go Tar gu, m.in. Ra tusz, ry nek, ko ściół św. An ny, ka plicz ki, itd. Ja dąc da lej wzdłuż Czar ne go Du naj ca do jeż dża my do nowe go mo stu i tam ścież ka skrę ca na po łu dnie i wzdłuż rze ki Bia ły Du na jec prowa dzi wschod nią stro ną mia sta. Ten od ci nek rów nież zo stał wy ko na ny w la tach 2010-2012 ra zem z kład ką pie szo -rowe rową na rze ce Bia ły Du na jec, któ ra prowa dzi wprost do uni ka towe go re zer wa tu Bór na Czer wo nem. Po dró żu jąc da lej przez Osie dle Po la na Sza flar ska do sta je my się na po łu dniowy od ci nek ścież ki rowe rowej prowa dzą cy do skrzy żowa nia z ul. Sza flar ską na wy so ko ści ko ścio ła pw. św. Ja na Paw ła II. Da lej wzdłuż Al. So li dar no ści i ul. Pod ta trzań skiej mo że my doje chać do „Za ko pian ki”. Tu taj po prze prowa dze niu rowe ru przez dro gę (z za chowa niem szcze gól nej ostroż no ści) je ste śmy znów przy po cząt ku pę tli. Wszystkie te odcinki zimą spełniać będą funkcje tras do narciarstwa biegowego, zwłaszcza że pozwalają dostać się przez kładkę pieszo-rowerową na lotnisko nowotarskie, które w zimie sły nie z or ga ni zowa nych tam bie gów. Zwłaszcza ścieżki z nawierzchnią żwirową w kompleksach leśnych w szczególny sposób są predestynowane do tras biegowych. OPRAC. PIOTR DURAJ NA PODSTAWIE MATERIAŁÓW Z PROJEKTU UDOSTĘPNIONYCH PRZEZ GMINĘ CZARNY DUNA JEC Fot. Piotr Rayski-Pawlik Dokończenie ze str.4 Szlak wokół Tatr – I etap 6 PONIEDZIAŁEK, 30 listopada 2015 Czekałem na tę ścieżkę od lat Ścieżka rowerowa z Nowego Targu do Trsteny to znakomita trasa zarówno do jazdy rodzinnej, jak i do amatorskich treningów. Sam mam Podhale zjeżdżone na różne sposoby, a nawet parę tras poza naszym regionem i ta droga wiodąca przez Czarny Dunajec jest perełką. Przede wszystkim dlatego, że ma niewielkie przewyższenie. Między moim domem w Nowym Targu, a najwyższym punktem na trasie jest około 173 metry różnicy wzniesień. Toż w samym Zakopanem między Szymoszkową, a Jaszczurówką jest ponad dwieście! Czarnodunajecki odcinek śledzę praktycznie od pierwszych koncepcji, po uroczyste otwarcie, a nawet przyznam szczerze, że zacząłem nim jeździć skoro tylko położyli asfalt nie czekając na oficjalne otwarcie. Zanim przejdę do bardziej estetycznych walorów Historyczno-kulturowo-przyrodniczego szlaku wokół Tatr, pozostanę jeszcze przy tych przewyższeniach. Ja jako praktycznie cały czas mieszkający na Podhalu, a jeżdżący amatorsko od dwudziestu lat jestem przyzwy- czajony do górek typu Bukowina Rondo, Maruszyna, Gubałówka, nie wspominając o Gliczarowie Górnym, bo to trochę bardziej pod telewizję górka niż żeby umierać z wycieńczenia. Ale turysta z Polski, który przyjedzie na Podhale z rowerem innym niż górski, może być tymi naszymi górami przerażony, bo w centralnej i północnej części kraju poważne podjazdy to są takie jak z Podczerwonego na Suchą Horę, a czasem nawet mniej strome. I właśnie rozległa równina utworzona przez potok Czarny Dunajec, to wspaniała oferta dla słabszych kondycyjnie kolarzy, lub tych chcących podróżować z dziećmi. Warto zaznaczyć, że niezwykle istotne dla zaistnienia tej zalety było usytuowanie ścieżki rowerowej na dawnym szlaku kolei żelaznej, która w czasach kiedy była budowana, nie dysponowała dzisiejszymi mocami lokomotyw i trasę trzeba było optymalizować aby miała jak najmniejsze pochyły. Udało się to ze znakomitą korzyścią dla obecnej trasy. Ale dość o tych przewyższeniach, aczkolwiek to jedyna na Podhalu znana mi tak łagodna trasa i to jeszcze pozbawiona asysty samochodów osobowych i ciężarowych, nieodłącznych towarzyszy na podobnej, choć znacznie krótszej i nieporównywalnie bardziej niebezpiecznej drogi wojewódzkiej wiodącej z Nowego Targu do Jeziora Czorsztyńskiego. Kiedy złamawszy zakaz wjazdu pierwszy raz wjechałem na ścieżkę w Starem Bystrem, po przejechaniu lasu już wiedziałem, że „to je ono”. To była późna wiosna, i pola były jeszcze w niezbyt estetycznym stanie, a Tatry majaczyły za chmurami. Znam jednak podhalańskie widoki, ponieważ turystą jestem nie tylko z zamiłowania, ale nawet z wykształcenia i uwielbiam właśnie Podhale, na którym przyszło mi żyć i już oczami duszy widziałem te piękne czarnodunajeckie pola, a za nimi pięknie rysujące się Tatry, co znakomicie widać obecnie po minięciu (jadąc od Nowego Targu) stacji paliw i wyraźnym odbiciu w lewo, już nie wzdłuż drogi dla samochodów, ale typowo częścią kolejową. Wcale niezgorsze widoki są po minięciu Podczer wonego. Kiedy zaczyna się podjazd, jest piękna panorama z chochołowskim kościółkiem, któ re go cha rak te ry stycz na wie ża pięknie wystaje poza poziom koron drzew. I pogratulować pomysłodawcom tablicy infor macyjnej pod wiatą przy granicy. Ja z racji zawodu dzien- ni ka rza jesz cze przed umiesz cze niem jej w tym miejscu zapoznawałem się ze słowackimi przepisami, co wymagało sięgnięcia do ichniejszych roz po rzą dzeń mi ni stra wła ści we go do dróg. A tu gmina w obrazkowej for mie zrozumiałej dla każdego zamieściła co wolno, a czego nie w Polsce i na Słowacji. Z powrotem też jest pięknie. Mamy przegląd całego pasma Policy, na lewo Babia Góra, a przed nami cała zachodnia część Gorców z dostojnie rysującym się rozwartokątnym trójkątem Turbacza. Powroty z Suchej Hory są tym bardziej sympatyczne, że praktycznie do samego Rogoźnika jedzie się łagodnie z górki. I ta cisza, spokój, bez samochodów. Trasy nie należy też bać się w nocy. Dzięki temu, że nawierzchnia jest na całej długości asfaltowa, nie ma obaw o niespodzianki w postaci nagłych dziur. Po zmroku trzeba uważać na słupki uniemożliwiające jazdę samochodom po ścieżce, ale te przynajmniej po polskiej stronie są dobrze oklejone folią odblaskową widoczną z odległości wystarczającej do zredukowania prędkości. No i na koniec – chociaż droga jest teoretycznie tylko dla rowerów, fajnie jest czasem minąć się z rolkarzem (choć przy ścisłej interpretacji pojazdu napędzanego siłą ludzkich mięśni rolkarz też jest rowerzystą) czy biegaczem. No i nie wyobrażam sobie, żeby w nadchodzącą zimę nie skorzystali z trasy biegacze narciarscy. Zastanawiam się nawet, wyobrażając sobie jak pięknie będzie w lutowe, te dłuższe południa na trasie, czy nie dopisać biegówek do Mikołajowej listy? Wszak kiedy oddaję ten tekst do redakcji, nie jest jeszcze za późno! TEKST I FOT. PIOTR RAYSKI-PAWLIK Piotr Rayski-Pawlik na swoim trójkołowym rowerze przejechał w tym roku 5600 km. Trasę do Suchej Hory przemierzył kilkadziesiąt razy. Przy Zespole Szkół Podstawowej i Gimnazjum w Czarnym Dunajcu pomiędzy lodowiskiem, halą gimnastyczną i budynkiem szkoły powstał wielki parking zrealizowany w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska – Republika Słowacka 2007- 2013, projekt: „Historyczno – kulturowo - przyrodniczy szlak wokół Tatr”. Ogólnodostępny parking z kilkudziesięcioma miejscami parkingowymi wybudowany został m.in. z myślą o użytkownikach tras rowerowych wykonanych w ramach tego samego projektu. Zlokalizowany jest tuż obok drogi dojazdowej do głównej trasy ścieżki. Ogólnodostępny parking stanowi także doskonałą bazę wypadową pod kątem turystyki pieszej, jak i rowerowej. Turyści oraz mieszkańcy gminy i okolic mogą bezpiecznie pozostawić swoje samochody i udać się na wycieczkę wspomnianym „Szlakiem wokół Tatr”. To obecnie jedyne takie miejsce, gdzie dzięki swoim rozmiarom i usytuowaniu umożliwia bezproble- mowe pozostawienie pojazdu i dalej już rowerem włączenie się do szlaku. Docelowo przy parkingu ma być uruchomiona wypożyczalnia rowerów. Jest to też idealne miejsce pod względem dostępności powstałych tras – taki złoty środek, który umożliwia rodzinne pokonanie tras mniejszych o niezwykłych walorach przyrodniczych jak i wyruszenie na trasy dłuższe i te o podwyższonym stopniu trudności (pętla chochołowsko wierchowa). Wszystkie trasy można „zapętlić” wracając właśnie w miejsce parkingu, a stamtąd na odżywczy posiłek do lokali gastronomicznych w Czarnym Dunajcu. W ramach projektu częściowo rozebrana została nawierzchnia placów i chodników. Rozebrane zostały także krawężniki i obrzeża. Rozbudowano sieć kanalizacji deszczowej. Firma PROFEXIM sp.j. Halina Duda, Grażyna Duda z Krakowa realizująca inwestycję, wykonała podbudowę placów i chodników, ułożyła nowe krawężniki i obrzeża, wykonała nawierzchnię chodników i placów, a także zamontowała oświetlenie. ST Fot. Barbara Ogrodniczak www.pstrykawka.pl Ogólnodostępny parking w Czarnym Dunajcu Szlak wokół Tatr – I etap www.goral.info.pl 7 „Szlak wokół Tatr” na Słowacji Przepisy rowerowe w Polsce i na Słowacji Fot. Barbara Ogrodniczak www.pstrykawka.pl W ramach I etapu projektu „Historyczno-kulturowo-przyrodniczy szlak wokół Tatr” zrealizowana została trasa główna z Suchej Hory do Trsteny o długości 14,5 km. Trasa ta jest bezpośrednią kontynuacją głównej trasy „Szlaku wokół Tatr” w Polsce. Fot. Anna Tfirstová Ścieżkę od granicy państwa wybudowało czterech słowackich partnerów – Obec Sucha Hora, Obec Hladovka, Obec Liesek i Miasto Trstena. Ten odcinek ścieżki rowerowej podobnie jak po stronie polskiej prowadzi po nasypie dawnej linii kolejowej. Na samej granicy zlokalizowano miejsce postojowe dla rowerzystów. Trasa prowadzi w oddaleniu do słowackich miejscowości, wśród lasów i torfowisk z rozpościerającymi się wokoło pięknymi krajobrazami. Pierwszy odcinek do Liesku podróżujemy lekko pod górę, potem w kierunku Trsteny już prawie cały czas zjeżdżamy delikatnie w dół. Na trasie odbudowano trzy drewniane mosty oraz wyremontowano żelazny most w Trstenie. Razem z polską częścią trasy po nasypie dawnej linii kolejowej od miasta Nowego Targu aż do Trsteny rowerzyści mogą podróżować transgraniczną ścieżką rowerową o długości 35 km. Spisz: Miasto Kieżmark Ścieżka rowerowa Kieżmark – polna droga Zlatná Ta trasa rowerowa wybudowana w ramach projektu liczy 3 km. W Kieżmarku ulicą Pod lesom i wschodnimi obrzeżami miasta wyjeżdżamy poza miasto. Wzdłuż lasu kierujemy się następnie w prawo i tam obok stadniny koni możemy dojechać do zalewu Zlatná. Trasa rowerowa na odcinku Kieżmark – Huncovce W ramach głównej trasy Szlaku wokół Tatr wybudowany został również odcinek Kežmarok – Huncovce znajdujący się w katastralnym obrębie miasta Kieżmark i prowadzący na zachód od Kieżmarku. Odcinek ma długość 1 km, a wykonana trasa rowerowa asfaltową nawierzchnię. Trasa rowerowa na odcinku Kieżmark – Spiska Bela Długość tego odcinka wynosi 1,2 km. Dodatkową wartością powstania tego odcinka jest fakt, iż z miasta Spiska Bela prowadzi zrealizowana wcześniej 9kilometrowa ścieżka rowerowa do Kotliny Tatrzańskiej. Obec Vrbov Na południowo-zachodnich obrzeżach Kieżmarku zaczyna się odcinek asfaltowej ścieżki rowerowej wybudowanej przez Obec Vrbov. Liczy on blisko 4,5 km i prowadzi wśród pól do centrum miejscowości Vrbov. Rozpościerają się z niego piękne widoki na panoramę Tatr. Obec Huncovce W ramach projektu obec Huncovce opracowała dokumentację techniczną dla kolejnego odcinka Szlaku wokół Tatr Huncovce – Kieżmark. Miasto Kieżmark na bazie tej dokumentacji wybudowało 1 km ścieżki rowerowej. Liptów: Miasto Liptowski Mikulasz Ścieżka rowerowa wybudowana w Liptowskim Mikulaszu prowadzi wzdłuż brzegu Wagu. Jej początek znajduje się przy moście Paluczańskim, a zakończenie w dzielnicy Podbreziny. Ścieżka liczy ponad 3,2 km i wraz z odcinkami wybudowanymi wcześniej przez Miasto Liptowski Mikulasz stanowi ciekawą propozycję dla rowerzystów. Ten odcinek Szlaku wokół Tatr choć jest typowo miejską ścieżką rowerową daje możliwość dotarcia do niezwykle ciekawych pod względem historycznym i kulturowym miejsc w centrum Liptowskiego Mikulasza. Ponadto może skorzystać z propozycji innych wycieczek rowerowych trasami rowerowymi w regionie Liptowa prowadzącymi np. do Żarskiej Doliny czy Liptowskiego Tarnowca. Przy ścieżce rowerowej w ramach projektu wybudowano także 2 miejsca postojowe dla rowerzystów, w których znajdują się wiaty z ławkami, stojaki na rowery, tablice informacyjne. Obiekty te są oświetlone przy pomocy solarnych urządzeń. PIOTR DURAJ arch. Urząd Miasta Liptowski Mikulasz Fot. Barbara Ogrodniczak www.pstrykawka.pl Ponadto w miejscowości Niżna wybudowano kolejny odcinek ścieżki rowerowej o długości blisko 1 km, który prowadzi przez centrum miejscowości i łączy się z innymi, wcześniej zrealizowanymi odcinkami tras rowerowych. W dniu 22 listopada 2015 r. w Trstenie odbyło się uroczyste otwarcie słowackiej częsci trasy rowerowej wybudowanej w ramach projektu. 8 Szlak wokół Tatr – I etap Oprac. map: Joanna Głowacz - Folkastudio PONIEDZIAŁEK, 30 listopada 2015