Uznawanie kwalifikacji do wykonywania górniczych zawodów

SP_3/2011_(60)
Akty oraz przepisy powołane w stanowisku:
1) ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. — Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2005 r. Nr 228, poz. 1947,
z późn. zm.), w skrócie „p.g.g.” — art. 78 ust. 1;
2) ustawa z dnia 18 marca 2008 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach
członkowskich Unii Europejskiej (Dz. U. Nr 63, poz. 394) — art. 2 ust. 1 pkt 1;
3) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 11 czerwca 2002 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od
osób kierownictwa i dozoru ruchu zakładów górniczych, mierniczego górniczego i geologa górniczego
oraz wykazu stanowisk w ruchu zakładu górniczego, które wymagają szczególnych kwalifikacji (Dz. U.
Nr 84, poz. 755, z 2004 r. Nr 101, poz. 1035 oraz z 2007 r. Nr 204, poz. 1474), w skrócie „r.kwal.” —
§ 2 pkt 3, § 2 pkt 4 lit. a i b, § 7 pkt 1 oraz § 8;
4) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 15 grudnia 2005 r. w sprawie kwalifikacji wymaganych od
osób kierownictwa oraz specjalistów wykonujących czynności w zakresie ratownictwa górniczego, zatrudnionych w podmiotach zawodowo trudniących się wykonywaniem czynności w zakresie ratownictwa górniczego (Dz. U. Nr 261, poz. 2186 oraz z 2007 r. Nr 204, poz. 1475), w skrócie „r.kwal.rat.”;
5) rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 8 listopada 2007 r. w sprawie upoważnienia do uznawania
kwalifikacji do wykonywania górniczych zawodów regulowanych (Dz. U. Nr 216, poz. 1612).
Zagadnienia kluczowe: uznawanie kwalifikacji do wykonywania górniczych zawodów regulowanych,
stwierdzanie kwalifikacji cudzoziemcom
Treść stanowiska:
1. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 8 listopada 2007 r. w sprawie upoważnienia
do uznawania kwalifikacji do wykonywania górniczych zawodów regulowanych (Dz. U. Nr 216, poz. 1612),
Prezes Wyższego Urzędu Górniczego jest organem upoważnionym do uznawania kwalifikacji do wykonywania górniczych zawodów regulowanych, jeżeli zostały nabyte, poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej,
w państwach członkowskich Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwach członkowskich
Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) — stronach umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.
Obywatelom wymienionych państw uznaje się kwalifikacje w górniczych zawodach regulowanych
w oparciu o przepisy ustawy z dnia 18 marca 2008 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz. U. Nr 63, poz. 394). Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1
wymienionej ustawy, „zawodem regulowanym” jest zespół czynności zawodowych, których wykonywanie
jest uzależnione od spełnienia wymagań kwalifikacyjnych i warunków określonych w odrębnych polskich
przepisach, zwanych „przepisami regulacyjnymi”.
2. W przypadku górniczych zawodów regulowanych do przepisów regulacyjnych należy zaliczyć: p.g.g.,
r.kwal. oraz r.kwal.rat. Ponadto zasady dopuszczania do pracy w ruchu zakładu górniczego wynikają z przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w zakładach górniczych, wydanych na podstawie art. 78 ust. 1 p.g.g.
3. W przypadku obywateli z krajów spoza Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państw
członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) — stron umowy o Europejskim
Obszarze Gospodarczym, bezpośrednie zastosowanie znajdują przepisy prawa polskiego oraz ratyfikowanych umów międzynarodowych zawartych pomiędzy Rzeczpospolitą Polską a tymi państwami trzecimi.
Należy odróżnić sytuację obywateli ww. krajów, którzy chcą wykonywać pracę np. na stanowiskach kierownictwa i dozoru ruchu zakładu górniczego, mierniczego górniczego albo geologa górniczego, jak również
stanowiskach wymagających szczególnych kwalifikacji w ruchu zakładu górniczego, od sytuacji obywateli
tego kraju, którzy mają zostać zatrudnieni w charakterze pracowników „fizycznych”.
1
SP_3/2011_(60)
4. W pierwszym przypadku, osoby takie muszą złożyć wniosek o stwierdzenie kwalifikacji do dyrektora
właściwego okręgowego urzędu górniczego lub do Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego, w zależności od
rodzaju czynności, jakie chcą wykonywać. Wymagania kwalifikacyjne określa r.kwal. Osoby, które będą się
ubiegać o stwierdzenie kwalifikacji osób kierownictwa i dozoru ruchu zakładu górniczego, mierniczego górniczego albo geologa górniczego, muszą spełniać wymagania związane z kwalifikacjami ogólnymi i zawodowymi. Zgodnie z § 2 pkt 3 r.kwal., kwalifikacje ogólne obejmują władanie językiem polskim w mowie
i piśmie oraz znajomość określonego rodzaju zakładów górniczych w stopniu niezbędnym do sprawowania
kierownictwa lub dozoru ruchu bądź czynności mierniczego górniczego albo geologa górniczego. Natomiast
zgodnie z § 2 pkt 4 lit. a i b r.kwal., kwalifikacje zawodowe obejmują ukończenie odpowiedniej szkoły technicznej potwierdzone dyplomem lub świadectwem wydanym zgodnie z odrębnymi przepisami oraz odbycie
praktyki w kierownictwie, dozorze ruchu lub w ruchu zakładu górniczego albo w służbie mierniczogeologicznej, określonej czasem jej trwania, specjalnością techniczną oraz zakresem wykonywanych czynności. Powyższe wymogi należy spełniać łącznie.
Stosownie do § 7 pkt 1 r.kwal., za praktykę w kierownictwie i dozorze ruchu lub w ruchu zakładu górniczego uważa się okresy pracy w kierownictwie, dozorze ruchu lub w ruchu zakładu górniczego
w zakresie odpowiedniej specjalności technicznej, w tym samym rodzaju zakładów górniczych.
Z kolei za praktykę w służbie mierniczo-geologicznej uważa się okresy pracy odpowiednio w zakresie
miernictwa górniczego albo geologii górniczej w działach mierniczo-geologicznych zakładów górniczych
oraz w jednostkach organizacyjnych wykonujących takie prace. Z wymienionych okresów pracy co najmniej
połowa powinna przypadać na pracę w służbie mierniczo-geologicznej w zakładach górniczych tego samego
rodzaju co zakłady, w których dana osoba ubiega się o stwierdzenie kwalifikacji mierniczego górniczego lub
geologa górniczego (§ 8 r.kwal.).
Jeżeli osoby, które wystąpią z wnioskiem o stwierdzenie kwalifikacji osoby kierownictwa lub dozoru ruchu zakładu górniczego, mierniczego górniczego albo geologa górniczego, spełnią wymagania wynikające
z r.kwal., mogą przystąpić do egzaminu. Stwierdzenie kwalifikacji osoby kierownictwa lub dozoru ruchu
zakładu górniczego, mierniczego górniczego albo geologa górniczego zależy od uzyskania pozytywnego
wyniku egzaminu, co potwierdzone zostaje wydaniem odpowiedniego świadectwa kwalifikacyjnego.
5. W drugim przypadku, tj. osób, które chcą wykonywać pracę w charakterze pracowników „fizycznych”,
osoby te mogą być zatrudniane w ruchu zakładu górniczego pod warunkiem dopełnienia przez pracodawcę
wszystkich obowiązków wynikających z przepisów prawa dotyczących zatrudniania cudzoziemców, z p.g.g.,
a także wydanych na jej podstawie aktów wykonawczych (np. w zakresie przeszkolenia pracowników).
Przedstawione stanowisko nie stanowi wiążącej wykładni przepisów prawa.
W przypadku wykorzystywania przedstawionego stanowiska należy powołać się na źródło.
Za treść stanowiska odpowiada: Przemysław GRZESIOK — Dyrektor Departamentu Prawnego WUG
Data wygenerowania stanowiska: 7 stycznia 2011 r.
2