3. II blok - G. Ślusarz - Samorząd Województwa Podkarpackiego

3. II blok - G. Ślusarz - Samorząd Województwa Podkarpackiego

2016-11-25
Rozwój gospodarczy
a rozwój miast
Grzegorz Ślusarz
UNIWERSYTET RZESZOWSKI
2
Główne tezy wystąpienia
Rozwój społeczno-gospodarczy jest złożonym
procesem, który w dobie globalizacji coraz silniej
jest determinowany czynnikami zewnętrznym.
Realizowany jest on w określonej przestrzeni, w
której szczególną rolę odrywają miasta (duże
ośrodki miejskie).
Miasto może być zarówno motorem napędowym
rozwoju gospodarki, jak i miejscem kumulacji
problemów rozwojowych
1
2016-11-25
3
Uwarunkowania rozwoju społeczno-gospodarczego
Zewnętrzne czynniki
(uwarunkowania) rozwojowe
To takie, na które nie mamy większego wpływu, a które
w istotny sposób wpływają na nasze możliwości
rozwojowe. Należy je rozpatrywać w kategoriach
szans i zagrożeń.
Rozwój
społeczno-gospodarczy
miasta to proces
Czynniki (uwarunkowania) wewnętrzne są w naszej
dyspozycji w dużym stopniu możemy je kształtować.
Decydują o walorach lub słabościach danego obszaru
(mocne
i słabe strony)
Wewnętrzne czynniki
(uwarunkowania) rozwoju
4
Główne tezy wystąpienia
Rozwój miasta determinowany jest
- jego wielkością,
- potencjałem demograficznym, gospodarczym,
- pełnionymi funkcjami,
które decydują o sile oddziaływania i
przyciągania o jego pozycji w hierarchii
ośrodków miejskich oraz jego konkurencyjności,
a tym samym o atrakcyjności miasta jako miejsca
zamieszkania oraz alokacji kapitału.
kapitału
2
2016-11-25
5
Miasta w województwie podkarpackim w 2015 r.
6
Struktura miast Podkarpacia
GRUPY -LICZBA
MIESZKAŃCÓW
Miasta
%
Liczba ludności
OGÓŁU
(SUMA)
POWYŻEJ 60TYS.
RZESZÓW
+
POWYŻEJ 60TYS.
Przemyśl, Mielec
Stalowa Wola
7,8
187838
40 – 60 TYS.
Tarnobrzeg, Krosno, Dębica
5,9
141695
20 – 40 TYS.
Jasło, Sanok, Jarosław
5,9
114841
10 – 20 TYS.
Łańcut, Przeworsk, Ropczyce
Leżajsk, Lubaczów, Nisko,
Nowa Dęba
13,7
103150
DO 10 TYS.
32 MIASTA
66,7
149525
W TYM DO 5 TYS
18 MIAST
35,3
44797
185900
3
2016-11-25
7
Ludność w miastach w % ogółu ludności według województw
w 2015 r.
60,3
zachodniopomorskie
68,6
pomorskie
64,4
kujawsko-pomorskie
59,6
lubuskie wielkopolskie
65,0
54,9
41,3 - 50,0
50,1 - 60,0
60,1 - 70,0
warmińsko-mazurskie
59,1
podlaskie
60,6
mazowieckie
64,3
łódzkie
63,1
dolnośląskie
lubelskie
69,2
46,2
opolskie
świętokrzyskie
51,9 śląskie
44,6
77,1
małopolskie podkarpackie
48,5
41,3
70,1 - 77,1
8
Główne tezy wystąpienia
Złożoność procesu rozwoju i niedoskonałość
mechanizmów rynku są przyczyną pojawiania się wielu
problemów.
Główne problemy rozwojowe miast są w zasadzie
uniwersalne i dotyczą sfery społecznej
społecznej, ekonomicznej i
przestrzennej. Różnią się one jednak skalą i możliwościami
przestrzennej
ich rozwiązywania przez poszczególne miasta.
Obiektywne uwarunkowania rozwoju sprzyjają rozwojowi
jednych ośrodków ograniczają rozwój innych. Stąd też istnieje
konieczność stymulowania rozwoju poprzez odpowiednie
polityki (w tym politykę miejską) oraz kreatywne
zarządzanie jednostkami terytorialnymi.
4
2016-11-25
9
Polityka miejska
Zgodnie z ustawą z 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia
polityki rozwoju Krajowa Polityka Miejska (KPM) jest
dokumentem określającym planowane działania administracji
rządowej dotyczące polityki miejskiej, uwzględniającym cele i
kierunki określone w średniookresowej strategii rozwoju kraju
oraz krajowej strategii rozwoju regionalnego (art. 21b).
Służy ona celowemu, ukierunkowanemu terytorialnie
działaniu państwa na rzecz zrównoważonego rozwoju
miast i ich obszarów funkcjonalnych oraz
wykorzystaniu ich potencjałów w procesach rozwoju
kraju.
Jest wyrazem zintegrowanego podejścia terytorialnego i jego
uzupełnieniem w wymiarze miejskim.
10
Główne tezy wystąpienia
Miasta niezależnie od miejsca ich położenia mają
podobne trajektorie rozwoju (procesy
rozwojowe w nich zachodzące mają podobny
przebieg), spójne z poziomem rozwoju
gospodarek poszczególnych krajów. Stąd warto
korzystać z doświadczeń innych w kontekście
ograniczania negatywnych skutków towarzyszących
rozwojowi miast.
5
2016-11-25
11
Główne tezy wystąpienia
w warunkach globalizacji zdolność konkurencyjna
jednostek oraz efektywne wykorzystanie endogenicznego
ich potencjału rozwojowego zależy od sprawności
funkcjonowania terytorialnych systemów społecznospołecznogospodarczych i ich zdolności do kreowania nowoczesnych
struktur, zdolności dostosowywania się do zmieniających się
uwarunkowań.
Budowa takich systemów wymaga współpracy,
współdziałania.. Wiąże się również z koniecznością
współdziałania
funkcjonalnego podejścia do rozwoju
rozwoju..
Stąd też wyzwaniem staje się zarządzanie dynamiczne (w czasie
i przestrzeni) układami terytorialno-funkcjonalnymi (obszarami
funkcjonalnymi).
12
Ludność w miastach województwa podkarpackiego
tys.
500,0
437,8 438,4 428,1
450,0
400,0
350,0
300,0
250,0
179,2 185,9
200,0
158,5
164,8 161,5 157,3
150,0
85,6
100,0
99,5 106,4
50,0
0,0
Rzeszów
Krosno, Przemyśl,
Tarnobrzeg
2005
Miasta powiatowe
2010
Pozostałe miasta
2015
6
2016-11-25
13
Wzrost/spadek liczby ludności w miastach województwa podkarpackiego
w 2015 r. w stosunku do 2010 r.
8,0
%
7,0
6,0
3,7
4,0
2,0
0,0
-2,0
-2,6
-2,4
Krosno, Przemyśl,
Tarnobrzeg
Miasta powiatowe
-4,0
Rzeszów
Pozostałe miasta
14
Przyrost naturalny na 1000 ludności
w miastach województwa podkarpackiego
4,0
2,9
3,0
2,2
2,0
2,1
1,8
2,1
1,6
1,0
0,4
0,5
0,5
0,3
0,0
-0,1
-1,0
-2,0
-2,0
-3,0
Rzeszów
Krosno, Przemyśl,
Tarnobrzeg
2005
Miasta powiatowe
2010
Pozostałe miasta
2015
7
2016-11-25
PODMIOTY ZAREJESTROWANE
W REJESTRZE REGON WEDŁUG POWIATÓW W 2015 R.
2 500
2 000
1 500
1 000
164
242
296
257
220
388
405
327
440
426
399
396
504
384
560
559
566
582
725
654
742
763
868
1 066
2 279
500
0
Województwo podkarpackie – 14 212
m. Rzeszów - 16 %
m. Rzeszów + p. rzeszowski – 23,5%
Śr. na powiat – 4,8 %
16
Podmioty gospodarki narodowej wpisane do rejestru REGON
na 10 tys. ludności według miast w województwie podkarpackim
1 600
1 380
1 400
1 200
1 160 1 189
1015
1055 1069
1 000
931
971
1 007
770
800
823
837
600
400
200
0
Rzeszów
Krosno, Przemyśl,
Tarnobrzeg
2005
Miasta powiatowe
2010
Pozostałe miasta
2015
8
2016-11-25
Dziękuję za uwagę
9