Za lokum w firmie można pobrać opłatę od związkowców

Warszawa, 13 sierpnia 2013 roku
Za lokum w firmie można pobrać opłatę od związkowców
Organizacja związkowa wystąpiła o udostępnienie jej na terenie zakładu lokalu
oraz sprzętu potrzebnego do wykonywania działalności związkowej. Czy
pracodawca jest zobowiązany spełnić takie żądanie?
Mimo dosyć jasnych przepisów ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (t.j.
Dz.U. z 2001 r. nr 79, poz. 854 z późn. zm.) w tym zakresie wielu pracodawców ma
wątpliwości dotyczące zasad, na jakich są obowiązani udostępniać zakładowym
organizacjom związkowym swoje pomieszczenia oraz urządzenia techniczne niezbędne do
wykonywania ich działalności w zakładzie pracy.
Pracodawca, u którego działa związek zawodowy, ma taki obowiązek, który nakłada na
niego art. 33 ustawy. Zasady takiego udostępniania powinny zostać uregulowane w
stosownej umowie zawartej między zakładem pracy a organizacją związkową. Zarówno
związkowi, jak i pracodawcy przysługuje prawo wystąpienia do sądu pracy z roszczeniem
wynikającym z niewykonania lub nienależytego wykonania takiego kontraktu.
Należy podkreślić, iż mimo że ustawodawca nałożył na pracodawców zobowiązanie do
udostępniania lokali i urządzeń, to nie znaczy, że musi się to odbywać nieodpłatnie.
Zasady finansowe reguluje bowiem umowa zawarta pomiędzy stronami. W teorii możliwe
jest więc zarówno nieodpłatne użyczenie przez pracodawcę pomieszczeń i urządzeń, jak
też ich udostępnianie za pełną czy częściową odpłatnością dokonywaną przez związek
zawodowy.
Praktyka większości dużych pracodawców w naszym kraju pokazuje jednakże, że
obowiązek ten spełniany jest prawie zawsze nieodpłatnie. Jednak niektórzy pracodawcy
ponoszą z tego tytułu dodatkowe koszty w postaci konieczności naliczania podatku VAT
od wartości nieodpłatnie udostępnianych pomieszczeń i urządzeń. Ta instytucja
uregulowana przepisami ustawy o związkach zawodowych to w istocie jedna z form
ukrytego, chociaż zgodnego z prawem, finansowania organizacji związkowych przez
pracodawców.
dr Marcin Wojewódka
radca prawny, założyciel Wojewódka i Wspólnicy Sp. k.,
kancelarii specjalizującej się w prawie pracy i ubezpieczeniach
społecznych. Członek Stowarzyszenia Prawa Pracy. Absolwent
Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego
oraz
Studiów
Podyplomowych
Psychologia
Zarządzania
Personelem. W grudniu 2011 roku uzyskał stopień doktora nauk
ekonomicznych w zakresie ekonomii (praca doktorska pt.
„Pracownicze program emerytalne, jako forma dodatkowego
zabezpieczenia na starość w Polsce. Ocena funkcjonowania”).
Specjalizuje się w świadczeniach pracowniczych, zbiorowych
stosunkach pracy oraz postępowaniach sądowych z zakresu
prawa pracy.