docInformacja o stanie bezpieczeństwa sanitarnego powiatu
download 
Reklamacja Transkrypt
Informacja o stanie bezpieczeństwa sanitarnego powiatu
Uchwała Nr XLIV/196/10 Rady Powiatu w Opatowie z dnia 22 czerwca 2010 r. w sprawie rozpatrzenia informacji Państwowego Powiatowego Insdpektora Sanitarnego w Opatowie o stanie bezpieczeństwa sanitarnego za rok 2009 Na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 15 i art. 12 pkt 11 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 z późn. zm.) oraz art. 12 a ust. 3 ustawy z dnia 14 marca1985 r. o państwowej inspekcji sanitarnej (Dz.U. z 2006 r. Nr 122, poz. 851 z póź. zm.), Rada Powiatu w Opatowie uchwala co następuje: §1 1. Przyjmuje informację Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Opatowie o stanie bezpieczeństwa sanitarnego powiatu opatowskiego w 2009. 2. Informacja, o której mowa w ust.1 stanowi załącznik do niniejszej uchwały. §2 Wykonanie Uchwały powierza się Zarządowi Powiatu w Opatowie. §3 Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. Przewodniczący Rady Powiatu /-/ Bogusław Włodarczyk Uzasadnienie Na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 15 ustawy o samorządzie powiatowym, powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli. Przepis szczególny - art. 12a ust. 3 ustawy z dnia 14 marca1985r. o państwowej inspekcji sanitarnej (Dz.U. z 2006 r. Nr 122, poz. 851 z póź. zm.) zobowiązuje Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego o złożenie inforemacji o stanie bezpieczeństwa sanitarnego powiatu. Przedmiotową informację Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny przedstawił na posiedzeniu Komisji Bezpieczeństwa i Porządku. Zawiera szereg danych związanych ze stanem bezpieczeństwa sanitarnego powiatu opatowskiego jak również dokonaną ocenę i wyciągnięte wnioski. Podjęcie uchwały w sprawie rozpatrzenie informacji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Opatowie o stanie bezpieczeństwa sanitarnego za rok 2009 jest zasadne. Opracował: Wydział Zarządzania Kryzysowego 2 2009 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Opatowie RAPORT O STANIE SANITARNYM POWIATU OPATOWSKIEGO 3 Spis treści strona Wstęp ............................................................................................................... 3 I. Ocena zagrożenia epidemiologicznego ……………………………………… 5 II. Jakość wody przeznaczonej do spożycia ......................................................... 10 III. Zapobiegawczy nadzór sanitarny……………………………………………. 16 IV. Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej i kąpielisk .......................... 24 V. Stan sanitarny zakładów ochrony zdrowia .................................................… 29 VI. Warunki sanitarno-higieniczne środowiska pracy ........................................... 37 VII. Nadzór nad placówkami nauczania i wychowania oraz placówkami wypoczynku dzieci i młodzieży ….……………….......................................... 40 VIII. Stan sanitarny obiektów żywności, żywienia i przedmiotów użytku ……….. 44 IX. Promocja Zdrowia i Oświata Zdrowotna …………………………................. 56 Podsumowanie ................................................................................................ 63 4 Wstęp Państwowa Inspekcja Sanitarna działając na podstawie ustawy z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (tekst jednolity z 2006r. Dz. U. Nr 122, poz. 851 z późniejszymi zmianami) realizuje zadania z zakresu ochrony zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiskowych, zapobieganiu powstawaniu chorób, w tym zakaźnych i zawodowych. Głównym celem działalności Państwowej Inspekcji Sanitarnej jest promowanie zdrowego stylu życia, czuwanie nad bezpieczeństwem żywności i żywienia oraz zdrowotnym wody, zapobieganie powstawania chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych poprzez sprawowanie zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego oraz prowadzenie działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej. Główne kierunki działania Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Opatowie wyznaczone do realizacji w 2009 roku: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Doskonalenie systemu zarządzania jakością w komórkach nadzorowych PSSE. Rozszerzenie nadzoru nad bezpieczeństwem zdrowotnym wody. Kontynuacja nadzoru w zakresie stanu sanitarno – technicznego obiektów użyteczności publicznej. Kontynuowanie bieżącej działalności przeciwepidemicznej poprzez: nadzór w zakresie zakażeń i chorób zakaźnych, w tym przede wszystkim chorób stanowiących szczególny problem zdrowotny w kontekście sytuacji epidemiologicznej na terenie kraju, krajów UE i państw sąsiadujących; doskonalenie działań związanych z przygotowaniem na wypadek wystąpienia masowych zachorowań na szczególnie niebezpieczne choroby zakaźne; Nadzór nad uodpornieniem populacji w ramach obowiązkowych szczepień ochronnych. Współpraca z Państwowym Wojewódzkim Inspektorem Sanitarnym w Kielcach w ramach funkcjonowania systemu RASFF, doskonalenie i koordynowanie tego systemu, a także stała współpraca z jednostkami współpracującymi w systemie RASFF. Kontynuowanie wdrażania w nadzorze bieżącym przepisów ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia oraz aktów wykonawczych do w/w ustawy, jak również wdrażanie nowych uregulowań prawnych Unii Europejskiej. Promowanie zdrowego stylu życia oraz koordynacja programów polityki zdrowotnej. Nadzorowanie prawidłowego wdrażania i stosowania przepisów bezpieczeństwa informacji. Dążenie do poprawy wyposażenia szkół i innych placówek oświatowowychowawczych w certyfikowane meble i sprzęt sportowy. 5 11. Wzmocnienie nadzoru nad warunkami zdrowotnymi środowiska pracy, celem zmniejszenia liczby nowych przypadków chorób zawodowych i innych chorób związanych ze środowiskiem pracy. 12. Zharmonizowanie nadzoru nad substancjami i preparatami chemicznymi w związku z wejściem w życie rozporządzenia REACH, w celu zapewnienia wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska, a także w celu zapewnienia swobodnego przepływu substancji chemicznych w ich postaci własnej lub jako składniki preparatów i w wyrobach. 13. Sprawowanie nadzoru nad warunkami, w szczególności higieny środowiska oraz wypoczynku i rekreacji przy opiniowaniu planów, programów i strategii – na podstawie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz uzgadnianie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w trybie określonym w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. 14. Sprawowanie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego nad warunkami higieny: środowiska pracy, procesów nauczania i wychowania, wypoczynku i rekreacji, warunkami zdrowotnymi żywności żywienia i przedmiotów użytku, warunkami higieniczno - sanitarnymi, jakie powinny spełniać pomieszczenia, w których są udzielane świadczenia zdrowotne i inne obiekty budowlane, przy wydawaniu opinii, postanowień i decyzji na wniosek organu administracji lub zainteresowanego podmiotu, na poszczególnych etapach realizacji inwestycji, a w szczególności objętych nadzorem bieżącym przez Państwową Inspekcję Sanitarną. 15. Podnoszenie kwalifikacji pracowników pionu nadzoru sanitarnego poprzez szkolenia w celu zapewnienia jakości wykonywania zadań określonych w przepisach ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej. 16. Promowanie wizerunku Państwowej Inspekcji Sanitarnej. W roku 2009 realizowano zadania w zakresie zdrowia publicznego, w szczególności poprzez sprawowanie: bieżącego nadzoru sanitarnego, zapobiegawczego nadzoru sanitarnego, działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej w zakresie chorób zakaźnych i innych powodowanych warunkami środowiska, działalności oświatowo – zdrowotnej. Przedstawiony stan sanitarnohigieniczny powiatu opatowskiego za 2009 rok opracowany został na podstawie informacji i materiałów przedstawionych przez poszczególne komórki organizacyjne tutejszej stacji. Niniejsze opracowanie przedstawia stan sanitarny powiatu na dzień 31.12.2009r. 6 I. OCENA ZAGROŻENIA EPIDEMIOLOGICZNEGO Ospa wietrzna W 2009 roku w powiecie opatowskim zarejestrowano 150 zachorowań, w roku poprzednim 243. Zapadalność w powiecie opatowskim wyniosła 243/100 tys., podczas gdy w roku ubiegłym wynosiła 433,09/100tys. mieszkańców. Różyczka W 2009 roku w powiecie opatowskim zarejestrowano 19 przypadków zachorowań, w roku poprzednim 21. Zapadalność w 2009r.w powiecie opatowskim wyniosła 34,21/100 tys., na tym samym poziomie w roku ubiegłym (37,43/100tys. mieszkańców) Nagminne zapalenie przyusznic (świnka) W 2009 roku w powiecie opatowskim zarejestrowano 10 zachorowań, tj. podobną ilość, jak rok wcześniej (12 zachorowań). Zapadalność wyniosła 18/100 tys. mieszkańców (w 2008 roku -21,39/100tys. mieszkańców) Z obserwacji sytuacji epidemiologicznej w powiecie wynika, że od 2005r. zmniejsza się liczba zachorowań na tę jednostkę chorobową. Niewątpliwie ma na to wpływ wprowadzenie od listopada 2003 r. szczepienia przeciwko śwince do kalendarza szczepień ochronnych. Krztusiec W 2009r odnotowano 3 przypadki krztuśca i zapadalność wynosiła 5,40/100 tys. W 2008 roku w powiecie opatowskim nie zarejestrowano zachorowania na krztusiec. W ostatnich latach odnotowuje się korzystne wskaźniki zapadalności. Borelioza W 2009r. w powiecie zarejestrowano 3 zachorowania, tyle samo co w roku ubiegłym, zapadalność wynosi 5,40/100tys. Biegunki u dzieci do lat 2 W 2009 roku w zarejestrowano 61 zachorowań , nieznacznie więcej niż w 2008 roku - 43 zachorowania. Zapadalność w powiecie opatowskim w 2009r. wyniosła 109,8/100tys. (w 2008r. 76,65/100tys.mieszkańców). Wykres 1. Choroby zakaźne wieku dziecięcego 243 250 200 150 150 109 100 50 61 21 12 19 10 0 3 0 2008 rok ospa wietrzna różyczka 2009 rok świnka krztusiec biegunki u dzieci do lat 2 7 Wirusowe zapalenia wątroby: Wirusowe zapalenie wątroby typu B W 2009r nie odnotowano zachorowania na wzw typu B. W 2008 roku w powiecie opatowskim zarejestrowano 1 przypadek ostrego wzw typu B oraz 1 przypadek przewlekłego wzw typu B, czyli łącznie 2 zachorowania – zapadalność 3,56/100tys. Wirusowe zapalenie wątroby typu C W 2009r odnotowano 5 zachorowań na przewlekłe wzw typu C. Zapadalność - 9/100tys.mieszkańców.W 2008r nie odnotowano zachorowania na wzw typu C Wykres 2. Wirusowe zapalenia wątroby 5 5 4,5 4 3,5 3 2,5 2 2 1,5 1 0,5 0 0 0 2008 rok WZW typ B 2009 rok WZW typ C Salmonellozy – zatrucia pokarmowe W 2009r roku w powiecie opatowskim zarejestrowano 39 salmonelloz. Zapadalność wyniosła 70,21/100tys.i była nieznacznie wyższa niż w roku ubiegłym - 57,03/100 tys. mieszkańców (32 zachorowania). Na przestrzeni ostatnich kilku lat w powiecie opatowskim nie odnotowano salmonelloz – pozajelitowych zakażeń. Wykres 3. Salmonellozy – zatrucia pokarmowe 32 2008 rok 2009 rok 39 8 Zbiorowe zatrucia pokarmowe W 2009 roku podobnie jak w roku ubiegłym w powiecie opatowskim zarejestrowano 1 ognisko zbiorowego zatrucia pokarmowego. Zatrucie wystąpiło u dwóch osób. Narażonych na zatrucie było 3 osoby (2 osoby dorosłe i 1 dziecko) zamieszkujące w tym samym gospodarstwie domowym, a zachorowaniu uległy 2 osoby - obie hospitalizowane. Na podstawie przeprowadzonego dochodzenia epidemiologicznego ustalono, że czynnikiem etiologicznym była Salmonella Entritidis. Przypadki pokąsania osób przez zwierzęta podejrzane o wściekliznę lub zanieczyszczenie śliną tych zwierząt, po których podjęto szczepienia przeciw wściekliźnie. W 2009 roku w powiecie opatowskim zarejestrowano 9 przypadków, tj. o 1 więcej niż w roku 2008. Zapadalność wyniosła 16,20/100tys., w 2008r wynosiła 14,26/100tys.mieszkańców. Nowy wirus grypy A/H1N1v W 2009r. w powiecie opatowskim zarejestrowano 4 przypadki podejrzenia zachorowania na grypę wywołaną nowym wirusem grypy A/H1N1v, z czego 2 przypadki potwierdzono badaniami laboratoryjnymi. Działania podjęte w związku z sytuacją zagrożenia szerzenia się zakażeń nowym wirusem grypy A/H1N1v : na bieżąco monitorowano sytuację epidemiologiczną w zakresie zachorowań na grypę sezonową i grypę wywołaną nowym wirusem A/H1N1v w powiecie opatowskim, w Polsce i na świecie, na bieżąco aktualizowano zasady prowadzenia nadzoru i raportowania przypadków grypy A/H1N1v, przekazywano zakładom opieki zdrowotnej działającym na terenie powiatu opatowskiego aktualne informacje dotyczące grypy A/H1N1v i zasad postępowania wobec osób podejrzanych / chorych i osób z kontaktu, przeprowadzono szkolenie dla wszystkich pracowników PSSE w Opatowie informujące o aktualnej sytuacji epidemiologicznej powiatu i przypomniano działania realizowane prze PPIS w okresie pandemicznym (6 faza) "Planu działań dla Polski na wypadek wystąpienia kolejnej pandemii grypy", prowadzono działania informacyjne dla społeczeństwa dotyczące dróg szerzenia i sposobów zapobiegania grypie A/H1N1v w formie audycji radiowej w lokalnym radio oraz udostępniano ulotki (wzór GIS) dla zainteresowanych, do WSSE w Kielcach przesyłane są codzienne raporty dotyczące hospitalizacji osób z objawami zachorowań na grypę lub zachorowaniami grypopodobnymi oraz codzienne zbiorcze raporty o potwierdzonych przypadkach zgonów i zachorowań na grypę A/H1N1v (od dnia 20.11.2009r.) Kontrole w zakresie zgłaszalności chorób zakaźnych nie wykazały w 2009r. nieprawidłowości. Wszystkie placówki ochrony zdrowia zgłaszają choroby zakaźne zgodnie z ustawą o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, w odpowiednim terminie, w związku z tym pracownicy PSSE bez zbędnej zwłoki mogą 9 przeprowadzić dochodzenie epidemiologiczne Jest to niezbędne do ustalenia źródła zakażenia i przecięcia dróg szerzenia się danej choroby zakaźnej. W ramach monitoringu chorób odzwierzęcych Inspekcja Sanitarna współpracuje z Powiatowym Lekarzem Weterynarii. Raz na kwartał PPIS w Opatowie przekazuje do PLW zbiorcze opracowania statystyczne z monitoringu zoonoz. W przypadku zachorowań co najmniej 2 osób, gdzie zachodzi podejrzenie, że źródłem zachorowania lub zakażenia pokarmowego są zwierzęta lub środki spożywcze pochodzenia zwierzęcego PPIS zgłasza ten fakt Powiatowemu Lekarzowi Weterynarii oraz w razie potrzeby współpracuje z nim w celu zwalczenia tych zachorowań lub zatruć. Również w przypadku pokąsań przez zwierzęta na terenie powiatu opatowskiego PPIS ściśle współpracuje z Inspekcją Weterynaryjną przekazując poszczególne sprawy dotyczące pokąsań do dalszego prowadzenia. Dodatkowo PPIS w ramach współpracy, informuje PLW o potwierdzonych przypadkach zachorowań na grypę A(H1N1) v, w celu przeprowadzenia przez niego dochodzenia określającego kontakt chorego z trzodą chlewną. Tabela nr 1. Zachorowania i zapadalność na wybrane choroby zakaźne i zatrucia w powiecie opatowskim w latach 2009 i 2008 : Jednostka chorobowa Salmonellozy zatrucia pokarmowe zakażenia pozajelitowe Inne bakteryjne zakażenia jelitowe określone – ogółem (A04.0-A04.9), w tym dzieci do lat 2 Wirusowe zakażenia jelitowe wywołane przez rotawirusy - ogółem, w tym dzieci do lat 2 Biegunka i zapalenie żołądkowo-jelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu -ogółem w tym dzieci do lat 2 Krztusiec Płonica Zapalenie opon meningokokowe mózgowych wywołane przez Haemophilus i/lub mózgu influenzae inne bakteryjne, określone i nieokreślone wirusowe określone i nieokreślone inne określone i nie określone Posocznica meningokokowa Posocznica gronkowcowa Borelioza z Lyme Ospa wietrzna Różyczka – ogółem Świnka Liczba zachorowań Zapadalność na 100 tys. 2009 2008 57,03 70,21 0 0 2009 39 0 2008 32 0 40 30 75 62 72,01 54,01 133,66 110,49 10 6 5 4 18,00 10,80 8,91 7,13 105 25 3 3 0 0 147 43 0 4 1 0 0 1 0 1,78 0 1 0 1,78 2 0 0 3 150 19 10 0 1 1 3 243 21 12 3,60 0 0 5,40 270,06 34,21 18,00 0 1,78 1,78 5,35 433,09 37,43 21,39 189,04 45,00 5,40 5,40 0 0 261,95 76,65 0 7,13 1,78 0 10 Wirusowe zapalenie wątroby typu A typu B ostre Typu B przewlekłe typu C przewlekłe 0 0 0 5 0 1 1 0 0 0 0 9,00 0 1,78 1,78 0 *pogrubiono czcionkę w pozycjach, dla których zapadalność w powiecie opatowskim w 2009 roku była wyższa w porównaniu do 2008 roku. Realizacja programu szczepień ochronnych Szczepienia dzieci i młodzieży na terenie powiatu opatowskiego wykonywane są w punktach szczepień w zakładach opieki zdrowotnej nadzorowanych przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Opatowie. W 2009r. w zakresie szczepień ochronnych przeprowadzono kontroli sanitarnych w nadzorowanych placówkach - nie stwierdzono uchybień w realizacji PSO. Szczepienia w zoz-ach wykonują pielęgniarki i położne, które ukończyły kurs immunoprofilaktyki. Punkty szczepień spełniają wymogi gabinetu zabiegowego i zapewniają prawidłowe warunki chłodnicze do przechowywania preparatów szczepionkowych. Wykonawstwo szczepień w powiecie opatowskim należy ocenić jako bardzo dobre – od lat utrzymuje się na wysokim poziomie. Podsumowanie: W 2009r. podobnie jak w latach poprzednich na bieżąco monitorowano sytuację epidemiologiczną powiatu opatowskiego, przeprowadzane były analizy wewnętrzne chorób zakaźnych występujących na terenie naszego powiatu i podejmowane działania zmierzające do poprawy sytuacji epidemiologicznej w tym zakresie. W 2009r. na terenie powiatu opatowskiego nie zarejestrowano powodzi ani innych zdarzeń katastroficznych. Nie zarejestrowano także sytuacji zagrożenia bioterroryzmem. Pomimo tego podejmowane są działania na wypadek wystąpienia sytuacji kryzysowych : uaktualniany na bieżąco „Plan działania PSSE w Opatowie w sytuacjach kryzysowych” sprawdzana aktualność wytycznych PPIS w Opatowie dotyczących standardów postępowania w zakresie ochrony zdrowia na wypadek wystąpienia na terenie powiatu opatowskiego pandemii grypy przeprowadzone są szkolenia dla wszystkich pracowników PSSE w Opatowie informujące o aktualnej sytuacji epidemiologicznej powiatu podczas kontroli sanitarnych przeprowadzanych w zakładach służby zdrowia przypominane są zasady postępowania w przypadku podejrzenia lub stwierdzenia zachorowań na choroby mogące szerzyć się epidemicznie, przekazywane są materiały edukacyjne (ulotki, plakaty) dla pacjentów dot. profilaktyki zachorowań do ośrodków zdrowia funkcjonujących na terenie powiatu opatowskiego przeprowadzone są szkolenia dla pracowników ochrony zdrowia pracujących na terenie powiatu opatowskiego przypominające standardy postępowania dot. przestrzegania wymagań higienicznych i zdrowotnych, mających na celu prowadzenie skutecznej sterylizacji i dezynfekcji. 11 Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Opatowie posiada czynny telefon alarmowy udostępniony placówkom służby zdrowia i organom współpracującym ze służbami sanitarnymi. W 2010 roku będą kontynuowane działania dotyczące bieżącej działalności przeciwepidemicznej, w szczególności w zakresie chorób występujących ogniskowo, stanowiących szczególny problem w kontekście sytuacji epidemiologicznej na terenie kraju, krajów UE oraz państw sąsiadujących. Będą kontynuowane przygotowania do likwidacji skutków pandemii grypy w ścisłej współpracy z instytucjami i jednostkami zaangażowanymi w działania zapobiegawcze. Jak co roku prowadzone będą analizy chorób zakaźnych, w tym przypadków chorób odzwierzęcych u ludzi (w ramach wspólnego z Inspekcją Weterynaryjną monitoringu zoonoz) występujących na terenie naszego powiatu i podejmowane działania zmierzające do poprawy sytuacji epidemiologicznej w tym zakresie. II. JAKOŚĆ WODY PRZEZNACZONEJ DO SPOŻYCIA 1. Wprowadzenie W ewidencji w roku 2009 (w 2008r. – 27) znajdowały się 24 urządzenia wodociągowe zbiorowego zaopatrzenia wodę. Łącznie korzysta z nich 52320 osób - odbiorców wody w powiecie. Wszystkie wodociągi oparte są o wody podziemne, ujmowane przez studnie głębinowe. Na terenie powiatu nie działają studnie publiczne. Tabela nr 2. ilość urządzeń w ewidencji wielkość produkcji ogółem miasto wieś <100 m3/ dobę 10 0 10 100 -1000 m3/ dobę 13 1 12 1000 - 10 000 m3/dobę 1 1 0 Wykres nr 4. Zaopatrzenie w wodę ludności powiatu 5628 52320 55540 liczba ludności korzystajacej z wody warunkowo dopuszczonej do spożycia w tym korzystającej z wodociagów liczba ludności w powiecie 12 2. Charakterystyka poszczególnych grup urządzeń zaopatrzenia ludności w wodę 2. 1 Wodociągi o produkcji wody <100 m3/d Wszystkie urządzenia w ilości 10 zlokalizowane na terenach wiejskich, dostarczają wodę mieszkańcom małych wsi. Oparte na studniach wierconych, dostarczają dobrą jakościowo wodę. Skontrolowano wszystkie, stan sanitarno-techniczny urządzeń nie budził zastrzeżeń. Najwięcej małych wodociągów, zaopatrujących pojedyncze wsie znajduje się w gminie Ożarów – 6, Tarłów – 3 , a tylko 1 na gminie Opatów. W ciągu roku 2009 odnotowano dwa przypadki zanieczyszczenia bakteriologicznego wody, w miejscowościach: Sulejów, Kolonia Dąbrówka (Gm. Tarłów), wydano 2 decyzje dotyczące natychmiastowego uzdatnienia jakości wody. Natychmiast podjęte chlorowanie wody pozwoliło przywrócić jej pożądaną jakość, co potwierdziły badania wody. Wykazywany jako zły w 2008 r. wodociąg w Wygiełzowie- Szkoła Podstawowa, z uwagi na dostarczanie wody o parametrach niezgodnych z wymogami (przekroczenie azotanów, mętności, amoniaku), w 2009r. został wyłączony całkowicie z eksploatacji. Na stan techniczny tego urządzenia w 2009 r. wydano także decyzję dotyczącą odpowiedniego zabezpieczenia studni oraz uszczelnienia betonowej wylewki wokół studni. Decyzję wykonano w całości. Obecnie budynek szkoły zaopatrywany jest w wodę z gminnego wodociągu sieciowego Iwaniskach, którego rozbudowa nastąpiła w 2009r. Według informacji uzyskanych od administratorów sieci wodociągi w tej grupie nie były w roku sprawozdawczym modernizowane, ani rozbudowywane. Przeprowadzano jedynie niezbędne remonty i konserwacje. 2. 2 wodociągi o produkcji wody 100 - 1000 m3/d – 13 urządzeń w ewidencji W stosunku do roku ubiegłego zmieniła się liczba urządzeń w tej grupie. Wodociąg Lipowa - przeniesiono do grupy opisanej powyżej, natomiast dopisano do tej grupy wodociąg Czachów, którego produkcja dobowa wody wynosiła 130 m3/dobę oraz wodociąg Włostów dotychczas wykazywany w grupie o produkcji powyżej 1000m3 /dobę, a którego produkcja w 2009 roku zmniejszyła się do 820 m3/dobę. Wszystkie urządzenia w tej grupie zostały skontrolowane zgodnie z harmonogramem jeden raz, dodatkowe kontrole wynikały z toczących się postępowań administracyjnych. Przeprowadzono łącznie 18 kontroli urządzeń. Wszystkie wodociągi oceniono w skali roku pozytywnie w zakresie jakości dostarczanej wody do spożycia, pomimo, że w ciągu roku kilkakrotnie stwierdzano zanieczyszczenie mikrobiologiczne wody z poszczególnych urządzeń. Były to pojedyncze próbki, zanieczyszczenie likwidowane było po przeprowadzanej natychmiastowej dezynfekcji wody. Wydano 6 decyzji dotyczących uzdatnienia jakości wody pod względem bakteriologicznym: wodociąg Modliborzyce (1) Iwaniska (1), Zawada (1), Julianów Tarłowski (2), Włostów (1). W pobieranych próbkach stwierdzano bakterie z grupy coli i w dwóch wodociągach pojedyncze enterokoki. Decyzje dotyczyły wprowadzenia natychmiastowej dezynfekcji wody i doprowadzenia jej parametrów do wartości odpowiadającej wymogom sanitarnym. Wydano jedną decyzję przyznającą 13 warunkową przydatność wody do spożycia ze względu na przekroczenia zawartości manganu i twardości dla wodociągu Włostów. Na wodociąg Iwaniska wydana została decyzja o braku przydatności wody do spożycia, ze względu na to, że jakość wody z jednego tylko ujęcia – Mydłowiec była zanieczyszczona bakteriami grupy coli i enterokokami ujęcie zostało czasowo wyłączone z eksploatacji, a woda dostarczana była przez ten okres czasu z jednego pracującego ujęcia w Plancie. Prowadzona dezynfekcja oraz płukanie sieci w trybie natychmiastowym skutkowały; kolejne próbki wody pobierane w ramach nadzoru sanitarnego potwierdzały skuteczność prowadzonych działań, jakość wody uległa poprawie. W 2009 roku rozbudowie uległ wodociąg Iwaniska. Wybudowane w 2009r. zbiorniki wody przy ujęciu w Plancie Powstało 30 km sieci z tworzywa PE HD, wodociąg zaopatruje aktualnie 39 miejscowości, dotychczas z wody może korzystać 5600 osób - o blisko 500 osób więcej niż w roku ubiegłym. Dzięki wybudowaniu nowych odcinków sieci zniknął dotychczasowy problem z jakością wody w miejscowości Wygiełzów. Zarówno jej mieszkańcy, jak dzieci w szkole podstawowej korzystają z dobrej jakościowo wody z wodociągu gminnego. Wykonano również przepompownię w miejscowości Gryzikamień oraz w sumie 4 zbiorniki wody (każdy po 100 m3 pojemności). Urządzenia te nie zostały jeszcze zgłoszone do odbioru. Gmina finalizuje już formalności związane z otrzymaniem zgody na użytkowanie. Gmina Iwaniska stara się o uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego na użytkowanie i eksploatację kolejnego odwiertu wykonanego w roku 2009r. w Mydłowie. Tym samym w gminie będą funkcjonowały w niedługim czasie 3 studnie głębinowe tj. Mydłów S-1 i S-2 oraz Planta. Jakość wody z wodociągu Włostów zaopatrującego 5628 osób oceniono jako warunkowo przydatną do spożycia pod względem fizykochemicznym. Pomimo stosowania technologii uzdatniania opartej na wymianie jonowej wykazywała ona przekroczenia twardości, dodatkowo nastąpił wzrost zawartości manganu w wodzie. Wydano decyzję warunkowo dopuszczającą wodę do spożycia, z uwagi na to, że zawartość manganu w wodzie 14 na razie nie przekracza bezpiecznej dla zdrowia granicy 0,2 mg/l. Prawdopodobną przyczyną destabilizacji składu chemicznego wody, było obniżenie poziomu czerpania wody o kilkanaście metrów. Zakład Gospodarki Komunalnej w Lipniku cały czas monitoruje zakwestionowane parametry i jeśli konieczne będzie wprowadzenie uzdatniania wody także w zakresie redukcji manganu podejmie konkretne działania naprawcze. Do tego czasu warunkową przydatność do spożycia, tym razem ze względu na ponadnormatywną zawartość manganu przyznano po rozpatrzeniu wniosku administratora do końca 2011r. Uległa poprawie od lat kwestionowana jakość wody z wodociągu Kobylany. Wielokrotnie przedłużany był termin wykonania decyzji od 2007r. dotyczącej uzdatnienia wody pod względem chemicznym (zawartość żelaza, manganu, amoniaku, barwy i mętności). W roku sprawozdawczym żaden wynik badania pobieranych próbek wody nie był kwestionowany. W ramach działań naprawczych wymieniono złoże filtracyjne w odżelaziaczach, zamontowano nowe mieszalniki przed odżelaziaczami, wymieniono aeratory na większe i wydajniejsze, przeprowadzono monitoring sieci, wykonano badanie przepływów i spadków ciśnienia na sieci, wymieniono pompy głębinowe aby zmniejszyć możliwość zrywania osadu z sieci przy intensywnej eksploatacji ujęcia. Nowe pompy posiadają opcje soft-start, co pozwala wyeliminować zrywanie osadu nagromadzonego w sieci przy ich uruchamianiu. Zainstalowany falownik sterujący pracą pomp eliminuje spadki ciśnienia na sieci wodociągowej. Wszystkie te urządzenia działają sprawnie i dają efekty w postaci poprawy jakości wody. Systematycznie prowadzone jest także płukanie sieci, zwłaszcza na końcówkach, skąd pochodziła większość dotychczasowych interwencji oraz wsteczne płukanie złoża filtracyjnego w stacji uzdatniania. Stan techniczny wodociągów: – wodociąg Włostów Gm. Lipnik, wydana decyzja dotyczyła: usprawnienia uszkodzonego chloratora, zabezpieczenia wymienionych okien chlorowni przed dostępem światła słonecznego, doprowadzenia ścian chlorowni do odpowiedniego stanu techniczno-sanitarnego oraz uszczelnienia pokryw nad włazami do zbiornika zasobowego. Decyzję wykonano w całości. Stan techniczny urządzenia oceniono w skali rocznej jako odpowiedni. - wodociąg Modliborzyce, Gm. Baćkowice zaopatrujący 5105 osób, w roku ubiegłym oceniony jako zły technicznie ze względu na niewłaściwy stan urządzeń do gromadzenia i przesyłania wody. Wszystkie usterki usunięto i w roku bieżącym urządzenie pod względem technicznym nie budziło zastrzeżeń. Jakość wody podawanej w skali rocznej oceniono jako odpowiadającą wymogom sanitarnym i przydatną do spożycia przez ludzi. W 2009 roku - wodociąg Tarłów Gm. Tarłów zaopatrujący 1610 osób. Nie kwestionowano stanu sanitarno-technicznego urządzenia. Pobierane próbki odpowiadały wymogom sanitarnym. W roku 2009 jakość wody oceniona jako przydatna do spożycia. Nie nastąpiły zmiany w długości sieci, ani modernizacja urządzenia. - wodociąg Wszechświęte Gm. Sadowie zaopatrujący 2960 osób, urządzenie w dobrym stanie technicznym. Jakość wody również i w tym roku nie budziła zastrzeżeń - pobrano 8 próbek wody do badań fizykochemicznych i mikrobiologicznych. Wszystkie wyniki 15 potwierdzały przydatność wody do spożycia. W 2009 roku rozpoczęto rozbudowę sieci wodociągowej i budowę niezbędnych urządzeń. Inwestycja znajduje się we wstępnej fazie realizacji. - wodociąg Julianów Gm. Tarłów zaopatruje 2460 osób. W ciągu 2009 roku pobrano 10 próbek wody do analiz. Jakość wody w 3 próbkach nie odpowiadała wymaganiom pod względem bakteriologicznym (obecność nielicznych bakterii z grupy coli). Zanieczyszczenie mikrobiologiczne poprzez skuteczną dezynfekcję i płukanie sieci było likwidowane w trybie natychmiastowym. Jakość wody oceniona jako dobra w skali roku. Urządzenie skontrolowano jeden raz, pod względem sanitarno-technicznym nie było kwestionowane. Jakość wody w wodociągu Karsy na potrzeby cementowni w ciągu roku kontrolowana była poprzez pobranie 5 próbek wody, wszystkie potwierdzały, że woda nadaje się do spożycia przez ludzi. Ujęcie wykorzystywane jest jedynie na potrzeby cementowni, oraz firm zewnętrznych znajdujących się na jej terenie (w roku 2009 korzystało z wody na terenie zakładu ok. 800 osób), woda wykorzystywana przede wszystkim na potrzeby produkcji oraz do celów socjalnych i sanitarno-higienicznych. Dobowe zużycie wody według aktualnych informacji wynosi 575 m3 /dobę. 2.3 wodociągi o produkcji wody 1000 - 10000 m3/d ubiegłym - wodociąg Opatów – 1 urządzenie - tak jak w roku Urządzenie zaopatruje w wodę 10303 osoby. Długość sieci nie uległa zmianie i wynosi 93 km., produkcja wody wynosi 1200 m3/d. W ciągu 2009 roku pobrano 9 próbek wody z tego ujęcia. Jakość wody na podstawie badań oceniona jako odpowiadająca wymaganiom i przydatna do spożycia przez ludzi. Wszystkie pobrane próbki wody odpowiadały wymogom obowiązujących przepisów. Na stan techniczny urządzenia wydano decyzję, część punktów wykonano w wyznaczonym terminie, cześć punktów przeniesiono do realizacji na rok 2010. Ze względu na niewykonanie zarządzeń decyzji mogących mieć znaczący wpływ na jakość wody (skorodowane drabinki i elementy podestu w zbiorniku wyrównawczym) stan techniczny urządzenia oceniono jako zły. Nie prowadzono modernizacji ujęcia, ani sieci wodociągowej. 3. Wnioski Różnice w ilości urządzeń wodnych zaliczanych do poszczególnych grup o określonej produkcji dobowej w stosunku do roku 2008, wynikają z wykazywanej przez zakłady wodociągowej rzeczywistej ilości produkcji dobowej wody w 2009 roku. Są to wykazywane zmniejszone produkcje wody (wodociąg Lipowa Gm. Opatów - <100 m 3/dobę, wodociąg Włostów Gm. Lipnik - 100-1000 m3/ dobę) oraz wodociąg o zwiększonej produkcji wody Czachów Gm. Ożarów i mieszczącej się teraz w przedziale 100-1000 m3/ dobę. Więcej zakładów wodociągowych w stosunku do ubiegłego roku zakupiło polietylenowe pojemniki z zaworami czerpalnymi, na wypadek konieczności dowożenia wody pitnej konsumentom. Pojemniki są dopuszczone do kontaktu z żywnością i mogą służyć do dowożenia wody w przypadku wystąpienia awarii. 16 Poprawiła się jakość wody we wszystkich wodociągach (szczególnie, w tym wykazywanym jako dostarczający złą jakościowo wodę – Kobylany). Dzięki staraniom zakładów wodociągowych udało się zapewnić dobrą jakościowo wodę, lub poprawić skład chemiczny tak aby nie był on uciążliwy dla konsumentów. Na koniec 2009 roku ludność powiatu opatowskiego (52 320 osób) zaopatrywana była w wodę z wodociągów zbiorowego zaopatrzenia i korzystała z wody odpowiadającej wymaganiom. Wykres nr 5. Jakość wody w pobieranych próbkach mikrobiologicznych w 2009r. 45 45 40 liczba próbek pobranych w tym złych 35 28 30 22 15 12 20 15 8 6 5 4 5 0 gm.Tarłów gm.Ożarów gm.Opatów gm. Lipnik gm. Baćkowice gm.Iwaniska 0 10 3 1 gm.Sadowie 1 gm.Wojciechowice 15 25 Wykres nr 6. Jakość wody w pobieranych próbkach fizykochemicznych w 2009r. 45 45 40 liczba próbek pobranych w tym złych 35 28 30 22 16 25 15 20 15 8 10 0 0 5 gm.Tarłów 0 gm.Sadowie 2 gm.Ożarów gm. Lipnik gm.Iwaniska gm. Baćkowice 0 gm.Opatów 4 0 6 gm.Wojciechowice 12 Wykres nr 7. Jakość wody w pobieranych próbkach wody do spożycia w latach 2007-2009 17 160 152 151 147 144 143 143 152 136 131 140 120 100 80 60 20 40 10 15 14 14 7 20 0 1 2 2007 2008 3 2009 Ilość pobranych próbek wody do spożycia - ogółem Ilość próbek w kier. badań mikrobiologicznych - ogółem liczba złych wyników bakteriologicznych Ilość próbek w kier. badań fiz-chem.- ogółem w tym złych ogółem Analizując powyższy wykres należy stwierdzić, iż konsumenci otrzymują coraz lepszą jakościowo wodę do spożycia. Na przestrzeni ostatnich trzech lat procent otrzymywanych złych wyników wody pod względem fizykochemicznym zmniejszył się znacząco, co świadczy wyraźnie o ogromnej dbałości władz o poprawę infrastruktury wodociągowej, a tym samym o zdrowie mieszkańców. III. ZAPOBIEGAWCZY NADZÓR SANITARNY Przedmiotem działalności zapobiegawczego nadzoru sanitarnego było w szczególności uzgadnianie i opiniowanie pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych: dokumentacji projektowej budowy oraz zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych, projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, uczestnictwo w dopuszczeniu do użytkowania obiektu budowlanego. Dokonywano również uzgodnień: - w ramach strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, zakresu i stopnia szczegółowości wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko, projektów miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wraz z prognozą, wniosków dotyczących potrzeby przeprowadzania oceny oddziaływania na środowisko przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, warunków realizacji przedsięwzięcia w zakresie ochrony zdrowia i życia ludzi w trybie 18 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko na etapie przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, odstępstw od przepisów techniczno-budowlanych wynikających z rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. o warunkach technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowania. W przedmiotowym zakresie w roku 2009 r. wydano - 168 opinii, w tym 131 opiniom nadano charakter pozytywny. Można uznać, iż w porównaniu do lat ubiegłych ilość wydanych opinii miała tendencję wzrostową (2005 r. - 300 opinii, 2006 r. - 305 opinii) to od 2007 r. ma tendencję spadkową (2007 r. 224 opinie, 2008 r. 225 opinii, 2009 r. 168 opinii). Wykres nr 8. Liczba wydanych opinii sanitarnych w latach 2005 - 2009 350 300 305 300 225 224 250 200 168 150 100 50 0 2005r. 2006r. 2007r. 2008r. 2009r. Dane liczbowe dotyczące działalności Państwowej Inspekcji Sanitarnej w dziedzinie zapobiegawczego nadzoru w 2009 r. przedstawiono w tabeli poniżej. Tabela nr 3. L.p. Forma opinii sanitarnej Ilość wydanych opinii Forma decyzji 1. Pozwolenie na użytkowanie obiektu budowlanego 0 2. Inne sprawy w tym: - decyzje rachunkowe (39) - odstępstwa od przepisów warunków technicznych (2) 41 Forma – opinii 3. Dokumentacje projektowe, koncepcje 25 4. Pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego 13 5. Zakres i stopień szczegółowości informacji wymaganej w prognozie oddziaływania na środowisko 4 19 6. Projekty planów zagospodarowania przestrzennego wraz z prognozą 3 7. Potrzeba przeprowadzania oceny oddziaływania na środowisko a w przypadku stwierdzenia takiej potrzeby – co do zakresu raportu o oddziaływaniu na środowisko 24 8. Warunki realizacji przedsięwzięcia przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach 6 9. Inne sprawy 52 Razem 1 – 9 168 Kontrole – wizje lokalne 10. Wizje lokalne 2 11. Odbiory obiektów 37 Razem 10 - 11 39 1. Oceny oddziaływania na środowisko W myśl ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227 z późn. zm.) postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko prowadzone było na etapie przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko poprzez: wyrażenie opinii w sprawie co do potrzeby przeprowadzania oceny oddziaływania na środowisko a w przypadku stwierdzenia takiej potrzeby – co do zakresu raportu o oddziaływaniu na środowisko, opiniowanie warunków realizacji przedsięwzięcia w zakresie ochrony zdrowia i życia ludzi przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. W ramach prowadzonego postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko w 2009 roku wydano 24 opinie dotyczące potrzeby przeprowadzania oceny oddziaływania na środowisko. Z ogólnej liczby (24) stwierdzono potrzebę przeprowadzania oceny oddziaływania na środowisko dla 4 przedsięwzięć, dla których określono zakres raportu. Wnioski dotyczyły takich przedsięwzięć, które według oceny Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego wymagały przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko ze względu na skalę przedsięwzięcia, oddziaływanie na wiele elementów środowiska i konieczności kompleksowej oceny stopnia i zasięgu oddziaływania. Dlatego też w przypadku takich przedsięwzięć jak: elektrownie wiatrowe, inwestycje polegające na wypalaniu wapna, zbieraniu odpadów, otrzymywaniu gazu metodą pirolizy, stacje paliw stwierdzono potrzebę przeprowadzenie oceny oddziaływania na środowisko i określono zakres raportu. 20 Na podstawie przedłożonych wniosków uzgodniono w zakresie ochrony zdrowia i życia ludzi warunki realizacji przedsięwzięć takich jak: instalacje zaopatrzenia w wodę, kanalizacja sanitarna, oczyszczalnie ścieków, inwestycje z zakresu transportu (drogi, mosty, linie kolejowe), obiekty sportowe i rekreacyjne, zakłady usługowe, sieci i instalacje zaopatrzenia w energię, instalacje recyklingu, inwestycje związane z odnową wsi, inwestycje związane z ochroną przeciwpowodziową. W ramach prowadzonych postępowań przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zaopiniowano w zakresie ochrony zdrowia i życia ludzi 6 przedsięwzięć. Uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięć przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dokonane przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej dotyczyły przede wszystkim inwestycji zaopatrzenia w wodę, inwestycji drogowych, instalacji przemysłowych (linia transportu i dozowania siarczanu żelaza do cementu, linia dozowania paliw alternatywnych i bocznika gazów, system selektywnej niekatalitycznej redukcji tlenków azotu w procesie wypału klinkieru cementowego oraz układu transportu pyłów piecowych z pieca do młynowni cementu) na terenie cementowni „Ożarów”. Ze względu na strategiczne znaczenie dla powiatu na uwagę zasługują następujące przedsięwzięcia uzgodnione przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Opatowie: rozbudowa drogi wojewódzkiej Ostrowiec Św. - Ożarów budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowościach gm. Baćkowice, odbudowa lewego wału rzeki Wisły w m. Maruszów-Nowe gm. Ożarów i Dorotka-Leśne Chałupy gm. Tarłów rewitalizacja centrum Ożarowa i Baćkowic, punkt zbiórki odpadów w m. Śródborze, budowa elektrowni wiatrowych w m. Oziębłów i m. Prusy inwestycja polegająca na wypalaniu wapna, zbieraniu odpadów innych niż niebezpieczne i odpadów komunalnych, otrzymywania gazu w urządzeniach pirolizy z ww. odpadów w m. Czekarzewice Drugie. Wnioski w tym zakresie rozpatrywane były w oparciu o komplet dokumentów tj. kopia wniosku inwestora, karta informacyjna o przedsięwzięciu, lub raport oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, wypis tekstowy i graficzny z ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. 2. Dokumentacje projektowe (projekty budowlane). 21 W roku 2009 wydano ogółem 25 opinii o dokumentacjach projektowych. W porównaniu do roku ubiegłego (27) ilość uzgadnianych projektów kształtuje się na zrównoważonym poziomie. Z ogólnej liczby wydanych opinii (25) - 50% dotyczyła projektów budowlanych nowych inwestycji lub zmiany sposobu użytkowania (12). Pozostałe (13) dotyczyły uzgodnienia projektów technologicznych inwestycji lokalizowanych w istniejących pomieszczeniach obiektów budowlanych. Wszystkie dokumentacje projektowe zostały uzgodnione pozytywnie. W 2009 roku większość uzgadnianych dokumentacji to projekty budowlane budowy sieci wodociągowej z przyłączami i obiektami inżynierskimi (7) tj. pompownie wody, zbiorniki wyrównawcze. Nie były to duże przedsięwzięcia o znaczeniu strategicznym lecz inwestycje polegające na rozbudowie istniejącej sieci wodociągowej w Gm. Opatów (m. Strzyżowice, Okalina, Kobylany Czerników) w Gm. Lipnik (m. Włostów) w Gm. Iwaniska (m. Krępa), których długość wahała się w granicach od 1 km do 6 km. Przedłożony do uzgodnienia projekt budowlany (1) kanalizacji sanitarnej w Opatowie obejmował budowę sieci grawitacyjnej z urządzeniami zbiorczo - tłocznymi i przyłączami do budynków. Opinie sanitarne o projektach dotyczyły również: obiektów produkujących i wprowadzających do obrotu żywność (sklepy, obiekty małej gastronomii), zakładów usługowych (fryzjerskie, kosmetyczne), zakładów ochrony zdrowia (gabinet lekarski, punkt apteczny), sklepów przemysłowych ze środkami ochrony roślin. Analiza opiniowanych dokumentacji projektowych wskazuje, że większość projektów budowlanych (ok. 80%) posiadała właściwe rozwiązania projektowe i uwzględniała obowiązujące wymogi higieniczne i zdrowotne wynikające z przepisów prawnych. Zastrzeżenia wnoszone do projektów budowlanych odnosiły się w większości do rozwiązań projektowych mających na celu zapewnienie do spożycia przez ludzi wody o dobrej jakości poprzez projektowanie na sieci wodociągowej zabezpieczeń uniemożliwiających wtórne zanieczyszczenie wody, zgodnie z wymaganiami dla przepływów zwrotnych oraz stosowanie do budowy instalacji wodociągowej wyrobów budowlanych wykazujących zgodność z kryteriami technicznymi. 3. Odbiory obiektów. Uczestniczenie w dopuszczeniu do użytkowania obiektów budowlanych. W 2009 r. przy współudziale w odbiorze przedstawiciela Inspektora Sanitarnego przekazano do użytkowania 37 obiektów budowlanych z tego w trybie art. 56 ustawy Prawo budowlane przekazano 13 obiektów, dla których proces inwestycyjny zakończono wydaniem opinii sanitarnej o braku sprzeciwu na użytkowanie. Wśród wszystkich obiektów zgłaszanych do odbioru do Państwowej Inspekcji Sanitarnej na szczególną uwagę zasługują inwestycje: stołówka na terenie cementowni „Ożarów”, 22 restauracja z hotelem w m. Jacentów, budynek gastronomiczno-usługowy na stacji paliw w m. Okalina Kolonia, instalacje technologiczne na terenie Grupy „Ożarów” w Karsach. W 35% przypadków odbiory dotyczyły obiektów branży spożywczej (12 odbiorów). Łącznie w roku 2009 wyrażono 31 opinii dotyczących możliwości użytkowania obiektów i wszystkie opinie miały charakter pozytywny. Podczas odbiorów spotykano się w większości z inwestycjami dobrze przygotowanymi do czynności odbiorowych pod względem wykonawczym (prace zakończone, zgodność z dokumentacją projektową, uzgodnienia projektu w wymaganym zakresie) oraz formalno – prawnym (wpis do dziennika budowy, odbiory techniczne wewnętrzne, badania i pomiary, dokumenty potwierdzające dopuszczenie do obrotu i stosowania materiałów budowlanych). W roku 2009 nie wniesiono sprzeciwu na użytkowanie obiektów w trybie art. 28 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej. 4. Zgoda na odstępstwo od przepisów techniczno – budowlanych i bhp. W roku 2009 wydano 2 zgody na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych. Zgoda została wydana w formie decyzji. Wnioski w zakresie wyrażenia zgody na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych dotyczyły możliwości korzystania przez salon odnowy biologicznej i gabinet kosmetyczny, usytuowane w kondygnacji piętra istniejącego budynku usługowego przy ul. Kolejowej w Ożarowie, z ustępu znajdującego się na tej samej kondygnacji i mieszczącego się poza lokalem zakładu. Zgodę wydano w oparciu o zapis wynikający z § 5 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 17 lutego 2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej (Dz.U. z 2004 r. Nr 31, poz. 273). W trakcie rozpatrywania wniosku dokonano wizji lokalnej. 5. Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. W 2009 roku w ramach strategicznej oceny oddziaływania na środowisko uzgodniono 7 projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Przedłożone projekty planów zagospodarowania przestrzennego uzgadniane były w trybie ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008r. Nr 199, poz. 1227 z późniejszymi zmianami). Wszystkie uzgodnienia dotyczące projektów zmian do miejscowych planów zagospodarowania obejmowały miejscowości z terenu gminy Ożarów. Powyższe może świadczyć o zainteresowaniu władz samorządowych uregulowaniem zagadnień zagospodarowania przestrzennego gmin według nowych regulacji prawnych. Przy uzgadnianiu planów zagospodarowania przestrzennego analizie i ocenie poddano te elementy środowiska, na które ustalenia planu mogą mieć ujemny wpływ w tym: powietrze, klimat akustyczny, glebę, wody powierzchniowe i podziemne, we wzajemnym ich powiązaniu z uwzględnieniem stanu środowiska, wynikające z przeznaczenia terenów na określone rodzaje użytkowania, warunki zagospodarowania tych obszarów, szczególnie 23 w odniesieniu do przedsięwzięć związanych z produkcją i usługami. Szczególnej ocenie poddano te elementy środowiska, na które ustalenia planu mogą mieć ujemny wpływ. Podstawą do wyrażania opinii w tym zakresie były prognozy oddziaływania na środowisko. 6. Inne opinie sanitarne (koncepcje projektowe, możliwość zmiany sposobu użytkowania obiektów, itp.) W 2009 r. wydano 34 opinii sanitarnych (w tym, w formie pism) na etapie poprzedzającym opracowanie właściwych projektów budowlanych lub zmiany sposobu użytkowania i ustalenia warunków zabudowy i zagospodarowania terenu pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych. Ponadto w 2009 r. zostało wydanych 39 decyzji dotyczących wymierzenia opłaty za wykonywanie czynności w ranach nadzoru zapobiegawczego. 7. Kontrole (wizje lokalne, kontrole w trakcie realizacji). W roku 2009 przeprowadzono ogółem 39 kontroli obiektów (wizji lokalnych). Na ogólną liczbę kontroli składają się: kontrole przeprowadzane w związku ze głoszeniem obiektu do użytkowania, kontrole w aspekcie spełnienia wymagań higienicznych i zdrowotnych w obiektach modernizowanych i adaptowanych na zamierzony cel, realizowanych na zgłoszenie, wizje lokalne w trakcie rozpatrywania wniosku o wyrażenie zgody na odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych. Podobnie jak w latach ubiegłych, nadal podczas kontroli inwestycji zwracano szczególną uwagę na: 1. uzyskanie wszystkich wymaganych opinii i uzgodnień, w tym w zakresie sanitarno – higienicznym, 2. rodzaj stosowanych materiałów budowlanych, 3. zgodność realizacji inwestycji z dokumentacją projektową (w kontekście rodzaju i charakteru ewentualnych odstępstw). Ze względu na potrzebę likwidacji barier architektonicznych zwracano uwagę na dostosowanie obiektów dla potrzeb osób niepełnosprawnych (ustępy, drzwi, pochwyty, itp.). Podsumowanie Działalność pionu zapobiegawczego nadzoru sanitarnego w roku 2009 dotyczyła kontroli pod kątem zapewnienia właściwego stanu sanitarno-zdrowotnego w noworealizowanych obiektach takich jak: obiekty żywieniowo-żywnościowe, obiekty oświaty i wychowania, zakłady pracy oraz braku ponadnormatywnego oddziaływania obiektów na środowisko. Mając na uwadze ochronę zdrowia publicznego, organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej w ramach prowadzonych postępowań oraz uzgodnień w zakresie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego zwracały szczególna uwagę na następujące zagadnienia: 24 1. ochronę ludzi przed nadmiernym oddziaływaniem czynników środowiska pracy (hałas, zanieczyszczenie powietrza, promieniowanie elektromagnetyczne) przez egzekwowanie normatywnych wartości dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników dla zdrowia w środowisku pracy, 2. właściwą gospodarkę wodno-ściekową (zaopatrzenie ludności w wodę do picia), 3. prawidłowe usuwanie, gromadzenie i unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych, w tym pochodzenia medycznego, w sposób nie zagrażający życiu i zdrowiu ludzi, 4. ochronę ludzi przed uciążliwościami środowiskowymi poprzez oddzielanie obszarów przeznaczonych pod budownictwo mieszkaniowe i obszarów przemysłowych, egzekwowanie skutecznych rozwiązań z zakresu ochrony środowiska: zabezpieczenie ludności przed uciążliwością hałasową (ekrany akustyczne, stolarka okienna o wzmocnionej izolacji akustycznej), zabezpieczenie ludności przed promieniowaniem elektromagnetycznym niejonizującym i jonizującym (zachowanie odległości, osłony), zabezpieczenie ludności przed wpływem zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego (prawidłowe parametry emitorów, urządzenia oczyszczające). Państwowa Inspekcja Sanitarna w ramach profilaktyki inwestycyjnej podejmuje działania w zakresie: 1. uzgadniania planów zagospodarowania przestrzennego, inspirując działania organów administracji samorządowej do uporządkowania gospodarki odpadami, gospodarki wodno-ściekowej oraz właściwe zagospodarowanie terenów z punktu widzenia ochrony zdrowia, 2. uzgadniania przedsięwzięć na etapie przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, przyczyniając się do zabezpieczenia życia i zdrowia ludzi przed ewentualnym negatywnym oddziaływaniem inwestycji, 3. uzgadniania dokumentacji projektowych, zapewniając właściwe warunki sanitarne w miejscach pobytu (zamieszkania) ludzi i odpowiednie warunki pracy, 4. kontroli obiektów i odbioru inwestycji, przyczyniając się do eliminacji nieprawidłowości w zakresie sanitarno-higienicznym, jak również zapewnienia pełnej dostępności obiektów użyteczności publicznej dla osób niepełnosprawnych. IV. STAN SANITARNY OBIEKTÓW UZYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ I KAPIELISK 1. Wprowadzenie 25 Sekcja Nadzoru Higieny Środowiska obejmowała nadzorem 249 obiektów użyteczności publicznej oraz 24 urządzenia wodne znajdujące się na terenie powiatu opatowskiego. 2.1 Ustępy publiczne (5) Nie uległa zmianie liczba ustępów publicznych w terenie powiatu. W 2009 r. nadzorem objęto 5 ustępów publicznych, w tym: 2 ustępy skanalizowane i 3 nieskanalizowane. Nie kwestionowano ich stanu sanitarno-technicznego. Decyzji administracyjnych nie wydawano. Łącznie przeprowadzono 10 kontroli sanitarnych. W stosunku do ubiegłego roku stan sanitarno-techniczny ubikacji publicznych uległ poprawie. 2.2 Domy pomocy społecznej (9) Środowiskowy Dom Samopomocy w Tarłowie W stosunku do ubiegłego roku zwiększyła się liczba obiektów w tej grupie. Na terenie gminy Tarłów utworzono Środowiskowy Dom Samopomocy – obiekt przeznaczony dla ludzi z problemami psychicznymi. Uczestnicy zajęć mają do dyspozycji pracownie kulinarną, komputerową, rękodzielnictwa artystycznego. W zajęciach uczestniczy około 25 osób z terenu gminy. Nie kwestionowano stanu sanitarno- technicznego w tej grupie obiektów. Przeprowadzono 9 kontroli sanitarnych W 2009 roku pobrano próbki wody z instalacji wody ciepłej w budynkach zamieszkania zbiorowego, po 5 próbek z Domu Pomocy Społecznej w Zochcinku i Sobowie oraz 3 próbki z Domu Pomocy Społecznej w Czachowie. W pobranych próbkach w DPS Zochcinek stwierdzono obecność pałeczek Legionella w ilości powyżej 1000jtl/ 100ml. Wydana została stosowna decyzja administracyjna zobowiązująca do uzdatnienia jakości wody ciepłej w budynkach. Dezynfekcja termiczna prowadzona w budynkach DPS Zochcinek okazała się skuteczna, w kolejnych pobranych próbkach nie stwierdzono już obecności Legionella sp. 2.3 Hotele – w ewidencji 2, skontrolowano 2 , przeprowadzono 4 kontrole Hotel „Relax” w Ożarowie - bez kategoryzacji posiada 9 pokoi na 16 miejsc noclegowych. 26 Nowy budynek hotelu wraz z restauracją „Magnat” w Jacentowie Hotel & Restauracja „Magnat” w Jacentowie – do istniejącego kompleksu składającego się z pałacu i pawilonów, dysponującego 27 pokojami z 49 miejscami noclegowym, posiadającymi kategorię jednogwiazdkową , w 2009 roku oddano do użytku nowy budynek hotelowy. W budynku znajdują się 42 pokoje na 74 miejsca noclegowe. Pokoje 1-,2-,3-,4osobowe z łazienkami wysokim standardzie. Budynek mieści również restaurację, sale klubowe, szkoleniowe i konferencyjne oraz pomieszczenia na organizowanie imprez okolicznościowych na 300 osób. W zespole parkowo-pałacowym do dyspozycji gości kompleks sportowy - kort tenisowy, grill, rekreacja konna. Wyposażenie i warunki sanitarne spełniają wymogi obowiązujących przepisów. W roku 2009 nie kwestionowano stanu sanitarno-technicznego. 2.4 Obiekty wczasowo-turystyczne Na terenie powiatu kontrolowano dwa obiekty turystyczne - ruiny zamku „Krzyżtopór” w Ujeździe oraz Podziemną Trasę Turystyczną w Opatowie. Z uwagi na to, iż te obiekty są dość popularne wśród turystów, stąd też ogromna dbałość władz lokalnych o właściwy ich stan sanitarno-techniczny. Kontrole (6) Inspekcji Sanitarnej potwierdzały dobry stan sanitarno – techniczny i dobre przygotowanie obiektów do przyjmowania turystów. Motele (2) – w 2009 roku kontrolowano 1 obiekt, gdyż mały motel przy stacji paliw w ciągu całego roku nie został oddany do użytku, po zmianie właściciela. Motel „Amigo” w Opatowie skontrolowano dwukrotnie, stan sanitarno-techniczny dobry. Inne obiekty, w których świadczone są usługi hotelarskie (4) 1. Noclegi Przedsiębiorstwa Handlowo-Usługowego w Opatowie – prowadzi działalność noclegową całoroczną, dysponując 4 pokojami z łazienkami na 12 miejsc noclegowych. Pokoje są dwu- i czteroosobowe. Wyposażenie pokoi typowe dla obiektów noclegowych. Stan sanitarno-techniczny nie był kwestionowany. 1. Pokoje noclegowe Przedsiębiorstwa Przemysłu Mięsnego „TAURUS” Pilzno przy stacji paliw w Wyszmontowie. Posiada 5 pokoi noclegowych na 7 miejsc noclegowych. 2. Pokoje noclegowe przy stacji paliw „Tomgaz” w Okalinie Koloni 52 – obiekt powstał pod koniec 2009r. i dlatego nie został skontrolowany 3. Ośrodek wczasowy w Słupi Nadbrzeżnej zarządzany przez Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Tarłowie. Posiada 33 domki wypoczynkowe, w tym 11 należących do różnych zakładów pracy z Ostrowca Św,. a 22 domki należą do 27 właścicieli prywatnych. Łącznie przeprowadzono 6 kontroli sanitarnych, stan sanitarno-techniczny nie był kwestionowany. 2.5 Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne i odnowy biologicznej – w ewidencji 39, Zakłady fryzjerskie – w ewidencji 22, skontrolowanych 21, przeprowadzonych kontroli 37, nie skontrolowany 1 zakład na wsi – zawieszona działalność. W kontrolowanej grupie zakładów fryzjerskich w 2009r. na niewłaściwy stan techniczny wydano 3 decyzje administracyjne na: opracowanie procedur mycia i dezynfekcji przyborów fryzjerskich, urządzeń i pomieszczeń, zapewnienie wystarczającej liczby szafek do przechowywania odzieży ochronnej i osobistej dla stażystek, zapewnienie miejsca do przechowywania sprzętu porządkowego, przeprowadzenie okresowej kontroli przewodów kominowych i wentylacyjnych, uzupełnienie osłon na kanałach wentylacyjnych i na puszkach elektrycznych. We wszystkich zakładach fryzjerskich wykonano nakazy decyzji. W jednym zakładzie fryzjerskim za zły stan sanitarny nałożono mandat karny w wysokości 150 złotych. Zakłady fryzjerskie, które były odbierane w roku 2009, są zakładami o wysokim standardzie spełniające wszelkie zapisy obowiązującego prawa. W pozostałych zakładach nie kwestionowano stanu sanitarno-technicznego. Zakłady kosmetyczne – w ewidencji 5, skontrolowanych 5, przeprowadzono 7 kontroli sanitarnych Stan techniczny gabinetów kosmetycznych działających na nadzorowanym terenie, nie był kwestionowany. Właścicielki stosowały się do obowiązujących wymogów sanitarnohigienicznych, gabinety kosmetyczne mają podpisane stosowne umowy na sterylizację narzędzi do manicure i pedicure, jak również na odbiór powstających odpadów niebezpiecznych. Zakłady odnowy biologicznej w ewidencji 4, skontrolowanych 4, przeprowadzono 8 kontroli sanitarnych - FHU „Wimago” - solarium Opatów – nie skontrolowany w roku 2009, ponieważ zawieszona została działalność usługowa i obiekt nie był zaplanowany do kontroli, - Fitness Klub „Jazon” Opatów – zatwierdzony niewłaściwy stan techniczny wydana została decyzja administracyjna na uszkodzoną tapicerkę na sprzętach do ćwiczeń, zniszczony z zaciekami sufit w sali ćwiczeń dla kobiet oraz skorodowane kaloryfery w szatni, sanitariacie i wszystkich salach ćwiczeń. Nakazy decyzji zostały wykonane. W czasie kontroli nie kwestionowano czystości bieżącej. W 2009 roku zostały otwarte dwa nowe obiekty: solarium w Opatowie oraz salon odnowy biologicznej w Ożarowie. 28 Inne zakłady, w których są świadczone łącznie więcej niż jedna z usług fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej, tatuażu w ewidencji 8, skontrolowanych 8, przeprowadzono 18 kontroli sanitarnych Z tej grupy obiektów na Salon Fryzjersko – Kosmetyczny „Marylin” nałożono decyzję administracyjną na zapewnienie kurtyny powietrznej przy drzwiach wejściowych do salonu. Nakazy decyzji zostały wykonane. W jednym zakładzie za niewłaściwy stan sanitarny (zakurzone konsole i szafki na odzież osobistą, przybory fryzjerskie zanieczyszczone, pojemnik na odpady przepełniony, brak ręczników jednorazowych w sanitariacie) nałożono mandat karny w wysokości 100 złotych. Kolejne kontrole sanitarne nie kwestionowały stanu sanitarno-higienicznego. 2.6. Obiekty komunikacji publicznej Nie poprawił się stan techniczny budynku Dworca PKS w Opatowie, nadal nie posiada on doprowadzonej wody bieżącej, a tym samym nie jest skanalizowany. Niski standard poczekalni dla podróżnych oraz fakt braku bieżącej wody i sanitariatów, skłoniły do wydania negatywnej oceny dla tego obiektu. Przeprowadzono 2 kontrole sanitarne. 2.7 Inne obiekty użyteczności publicznej W tej zróżnicowanej grupie obiektów użyteczności publicznej, 1 obiekt oceniono negatywnie - Opatowski Klub Sportowy “OKS” w Opatowie. Poprawa stanu sanitarnotechnicznego stadionu OKS w Opatowie wykazana w 2008 roku okazała się krótkotrwała, w roku obecnym obiekt ten oceniamy jako zły technicznie. Za brak kompletnego ogrodzenia obiektu, zniszczone ławki wokół płyty boiska, niewłaściwy stan techniczny ubikacji, wydano decyzję administracyjną z terminem wykonania do 15.03.2010r. W ciągu roku 2009 kwestionowano niewłaściwy stan sanitarno-techniczny w obiektach, wydając stosowne decyzje administracyjne: w 3 stacjach paliw – m.in. na: odnowienie ścian, sufitów oraz podłóg w pomieszczeniach stacji oraz w 1 urzędzie gminy –na odnowienie zniszczonych ścian i sufitów w holu urzędu gminy. Nakazy decyzji zostały wykonane, a obiekty zostały ocenione jako dobre. W pozostałych obiektach z tej grupy w 2009 roku, nie kwestionowano stanu sanitarnotechnicznego były to: 1. kluby dyskotekowe – przeprowadzono 2 kontrole sanitarne. 2. parkingi – przeprowadzono 8 kontroli sanitarnych. 3. apteki, punkty apteczne, sklepy zielarskie – przeprowadzono tylko1 kontrolę sanitarną w aptece nowopowstałej, pozostałe nie były planowane do kontroli na rok 2009 z uwagi na dobry stan sanitarno-techniczny w roku ubiegłym, W tej grupie obiektów przeprowadzono łącznie 54 kontroli sanitarnych. Cmentarze (28) W roku 2009 z kontrolowanej grupy obiektów na zły stan sanitarno-techniczny wydano 1 decyzję administracyjną na: usunięcie nieczystości cmentarnych z boksu. Sprawdzano również nakazy decyzji wydane na 2 cmentarze w 2008r., zostały wykonane. Pozostała do wykonania decyzja wydana w 2007r. na brak ogrodzenia z jednej strony 29 cmentarza parafialnego w Ożarowie, obiekt oceniono negatywnie, termin wykonania został przedłużony do 30.06.2010r. Łącznie przeprowadzono 31 kontroli sanitarnych Zakłady pogrzebowe (3) Istniejące zakłady pogrzebowe w pełni spełniają wymogi higieniczno-sanitarne, przeprowadzono 4 kontrole sanitarne bezusterkowe. 2.8 Kąpieliska i baseny Kąpielisko w Zochcinku k/Opatowa nadal jest kąpieliskiem niezorganizowanym, pozbawione infrastruktury. Pierwsze 2 próbki wody pobrano na 2 tygodnie przed sezonem oraz 8 próbek w trakcie trwania sezonu. Łącznie pobrano 10 próbek wody z kąpieliska, na zaplanowanych 12. Wszystkie pobierane w sezonie próbki spełniały wymagania sanitarne pod względem mikrobiologicznym i fizykochemicznym. Obiekt skontrolowano dwukrotnie w trakcie trwania sezonu. Przeprowadzone kontrole sanitarne nie wykazały uchybień natury sanitarno-technicznej. Kryta Pływalnia „Neptun” w Ożarowie, oparta na wodzie wodociągowej sieciowej. Na stan techniczny obiektu wydano 1 decyzję administracyjną na: usunięcie popękanych elementów ogrodzenia galerii widokowej, doprowadzenia do odpowiedniego stanu korodujących fragmentów sufitu z blachy trapezowej w hali basenowej, zlikwidowania ubytków w tynku elewacji zewnętrznej budynku, doprowadzenia zabrudzonych powierzchni ścian w korytarzu prowadzącym na galerię do należytego stanu sanitarnego. Wszystkie te uchybienia zostały wykonane. Pobrano 48 próbek wody z niecek basenowych. W dwóch próbkach wrześniowych stwierdzono obecność gronkowców koagulazododatnich. Niecki basenowe – będące we wspólnym obiegu wody zostały unierumione do czasu uzdatnienia jakosci wody (decyzja z dnia 28.09.2009r.). Po przeprowadzonej dezynfekcji wody w nieckach oraz ich czyszczeniu skażenie wody zostało zlikwidowane.Wyniki badania w ramach kontroli wewnętrznej potwierdziły poprawę jakości wody. Kolejne próbki pobierane w ramach nadzoru sanitarnego nie były kwestionowane. W ciągu 2009 roku przeprowadzono 4 kontrole sanitarne obiektu. 3. Wnioski Rok 2009 był kolejnym w którym obserwujemy znaczną poprawę stanu sanitarnego i technicznego nadzorowanych obiektów. Władze lokalne pozyskały znaczące środki finansowe z Unii Europejskiej na poprawę warunków życia mieszkańców. Budowane są nowe odcinki sieci wodociągowych, powstają nowe odcinki kanalizacji, miasteczka i wsie zmieniają swój wygląd, poprzez poddawanie placów i uliczek rewitalizacji. V. STAN SANITARNY ZAKŁADÓW OCHRONY ZDROWIA 30 1. Wprowadzenie Liczba placówek służby zdrowia działajacych na terenie powiatu opatowskiego w stosunku do 2008 roku nie uległa radykalnej zmianie. Usługi medyczne świadczone były w 27 zakładach publicznych i niepublicznych. W ciągu roku sprawozdawczego przybyły 3 niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej : - NZOZ Laboratorium Analiz Medycznych „Anamed” w Ostrowcu Św. - filia w Ożarowie - NZOZ Laboratorium Analiz Medycznych „Anamed” w Ostrowcu Św. - filia w Iwaniskach - NZOZ Medyczne Laboratorium Diagnostyczne „Mikrolab” w Opatowie ul. Szpitalna, natomiast ubył 1 obiekt –zamknięta została filia NZLA w Lasocinie (Gm. Ożarów) W trakcie przeprowadzanych kontroli sanitarnych zwracano szczególną uwagę na stan techniczny i sanitarny pomieszczeń, prawidłowe postępowanie z odpadami medycznymi, dezynfekcję, zgłaszalność chorób zakaźnych, wykonawstwo szczepień ochronnych zgodnie z PSO, kontrolowano prawidłowość przeprowadzania i skuteczność procesów sterylizacji oraz warunki pracy pracowników, występowania w środowisku pracy szkodliwych czynników biologicznych na stanowiskach pracy, substancji i preparatów chemicznych oraz produktow biobójczych i czynników rakotwórczych. Bieżące kontrole nie wykazywały poważnych nieprawidłowości w tym względzie. 2.1 Szpitale Szpital Powiatowy - pawilon w budowie 2.1.1 Stan techniczny i funkcjonalność Nadal nie została ukończona budowa nowego kompleksu szpitalnego, inwestycja jest w końcowej fazie realizacji. Stan techniczny obecnego obiektu oceniono jako dobry. Wszystkie oddziały utrzymywano w dobrym stanie technicznym, przeprowadzając bieżące naprawy i remonty. Przeprowadzono łącznie 16 kontroli sanitarnych . Od 2007r. toczy się postępowanie administracyjne dotyczące stanu technicznego pomieszczeń na oddziałach wewnętrznym i noworodkowym. Natomiast w czasie kontroli kompleksowej przeprowadzonej w kwietniu 2009 r. zakwestionowano stan techniczny łóżeczek dla dzieci małych na oddziale dziecięcym, na oddziale chirurgicznym stan techniczny wieszaków na ubrania pacjentów jak również stojaków na kroplówki, oraz stan sanitarno techniczny ścian i sufitów w kuchni szpitalnej i magazynie środków spożywczych. 31 Zakwestionowano również brak wentylacji w kuchni właściwej. Wydano stosowną decyzję administracyjną nakazująca usunięcie stwierdzonych usterek. Zarządzenia decyzji zostały wykonane częściowo, natomiast wykonanie punktu dotyczącego zapewnienia wentylacji w kuchni przedłużono do 31.12. 2010 roku. W listopadzie 2009 roku pobrano do badania 5 próbek ciepłej wody w kierunku obecności pałeczek Legionella. Wszystkie próbki wody pobrano w starym budynku szpitala. Badania wykazały skolonizowanie sieci ciepłej wody w ilości powyżej 1000 jt /100 ml. Wydano stosowną decyzję administracyjną zobowiązującą administratora sieci do przeprowadzenia działań naprawczych i doprowadzenia jakości wody ciepłej w budynku do obowiązujących przepisów prawa. Po przeprowadzonej dezynfekcji termicznej pobrano do badania następne próbki wody, jednak analiza wykazała iż działania podjęte nie przyniosły oczekiwanego efektu i sieć jest dalej zainfekowana Legionellą. PPIS Opatowie poinformował dyrektora szpitala o konieczności zminimalizowania ryzyka zdrowotnego pacjentów jak również zobowiązał do skutecznego działania zmierzającego do uzyskania sieci wody cieplej wolnej od Legionelli i przedstawienia kolejnych wyników badań wody w ramach kontroli wewnętrznej. 2.1.2 Utrzymanie czystości pomieszczeń i porządku w otoczeniu szpitala W ciągu 2009 roku nie kwestionowano czystości pomieszczeń. Częściowo otoczenie szpitala jest placem budowy. Teren budowy jest odgrodzony siatką. W czasie kontroli nie kwestionowano porządku wokół szpitala. Odpady komunalne – gromadzone w pojemnikach kontenerowych, w altance. Odbioru odpadów z częstotliwością 2 razy w tygodniu dokonuje Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Opatowie.Po każdorazowym odbiorze odpadów, altanka jest dezynfekowana wapnem chlorowanym. 2.1.3 Zaopatrzenie w wodę Szpital Powiatowy w Opatowie zaopatrywany jest w wodę z wodociągu sieciowego dla miasta Opatów, której jakość kontrolowana jest systematycznie. Szpital nadal nie posiada awaryjnego źródła zaopatrzenia w wodę, przez cały rok rozwiązaniem alternatywnym była możliwość zasilania budynku szpitala z dwóch różnych stron, z tego samego wodociągu. Dla potrzeb szpitala został już wybudowany zbiornik zasobowy na wodę, który zapewni szpitalowi konieczny zapas wody na wypadek przerw w dostawie wody sieciowej. Inwestycja została ukończona, lecz nie było jeszcze odbioru końcowego. 2.1.4 Dezynfekcja i sterylizacja Procesy dezynfekcji sprzętu, narzędzi i powierzchni były prowadzone w oddziałach szpitalnych prawidłowo. Mycie oraz dezynfekcja odbywają się według opracowanych procedur i instrukcji. W szpitalu funkcjonują 3 autoklawy i 1 komora dezynfekcyjna, w których skuteczność sterylizacji jest sprawdzana systematycznie. W 2009 roku wszystkie wyniki badania były ujemne. W komorze dezynfekcyjnej przeprowadzano procesy dezynfekcji materacy, kocy, poduszek ze wszystkich oddziałów szpitalnych oraz kocy i poduszek z Oddziału Pomocy Doraźnej. 2.1.5 Dezynsekcja i deratyzacja 32 W 2009 roku akcje dezynsekcji i deratyzacji w Szpitalu Powiatowym przeprowadzane były kilkakrotnie przez zakład usługowy “DEZAMED” z Ostrowca Świętokrzyskiego. 2.1.6 Zakażenia zakładowe W 2009 roku 70 kart, po wypełnieniu i weryfikacji, zostało włączonych do rejestru zakażenia zakładowego, a do rejestru drobnoustrojów alarmowych – 18 kart. Zespół Kontroli Zakażeń Zakładowych w miesiącach sierpień – październik 2009 roku zwrócił uwagę na występowanie większego niż zazwyczaj odsetka Enterobacter cloacae. W związku z powyższym przeanalizowano przypadki zachorowań, ewentualne ich powiązania. Zespół jednak nie zakwalifikował żadnego z przeanalizowanych przypadków jako zakażenie zakładowe. Z uwagi na powyższe oraz fakt zwiększenia ilości ekspozycji zawodowej wśród personelu (zakłucie brudną igłą) wystosowano do Kierowników i Ordynatorów pismo informujące – przypominając o przestrzeganiu procedur zakładowych przez pracowników. Podjęte przez Zespół Kontroli Zakażeń Zakładowych działania w zakresie zapobiegania zakażeniom szpitalnym w 2009 r.: prowadzenie czynnego systemu rejestracji i monitorowania zakażeń szpitalnych (program Kontroli Zakażeń Zakładowych – PTZS Kraków), przypomnienie przestrzegania przez pracowników zasad sanitarno-epidemiologicznych obowiązujących w SPZZOZ, prowadzenie profilaktyki okołooperacyjnej zgodnie z obowiązującym standardem, racjonalne stosowanie cefalosporyn, nadzorowanie procedury postępowania zapobiegawczego w przypadku ekspozycji na zakażenie HIV, HCV, HBV, modyfikacja procedury postępowania zapobiegawczego w przypadku ekspozycji na zakażenie HIV, HBV, HCV, oraz standardu postępowania z narzędziami i sprzętem wielokrotnego użytku. 2.1.7 Oddziały położnicze i noworodkowe W oddziale noworodkowym przeprowadzono 4 kontrole sanitarne, wszystkie potwierdzały prawidłowy stan sanitarno-techniczny. W oddziale ginekologiczno-położniczym zaplanowano i przeprowadzono 1 kontrolę – stan techniczny oddziału dobry. 2.1.8 Bloki żywienia W szpitalu dla potrzeb żywienia pacjentów zapewniono blok żywieniowy oraz kuchenkę mleczną mieszczącą się na oddziale dziecięcym. Blok żywieniowy szpitala składa się z kuchni głównej usytuowanej w budynku szpitala w pomieszczeniach piwnicznych oraz kuchenek oddziałowych wydzielonych na poszczególnych oddziałach tj. wewnętrznym, chirurgicznym, ginekologiczno-położniczym, dziecięcym. Kuchnia główna zakładu została przygotowana do prowadzenia zasadniczych etapów technologicznych produkcji posiłków, natomiast kuchenki oddziałowe wydzielono celem dystrybucji gotowych posiłków dla pacjentów. Funkcjonalność zakładu zachowana. Pomieszczenia i stanowiska pracy wykorzystane są zgodnie z przeznaczeniem. W zakładzie przestrzega się rozdzielności prac „czystych” od „brudnych”. Zapewniono prawidłową ilość sprzętu i urządzeń produkcyjnych. W 2009 r. w bloku żywieniowym szpitala przeprowadzono 4 kontrole sanitarne. Usterek sanitarnych nie stwierdzono. Podczas kontroli sanitarnej kompleksowej przeprowadzonej 33 w dn. 27.04 2009 r., stwierdzono nieprawidłowości dotyczące stanu technicznego tj.: na suficie w kuchni głównej widoczne skropliny pary, co świadczy o nieskutecznym systemie wentylacyjnym oraz ściany i sufity w kuchni głównej i magazynie są zniszczone, zaczerniałe z odpryskami emalii. Ze względu na powyższe Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Opatowie wydał decyzje administracyjną, z terminem wykonania zarządzeń decyzji na dzień 31.12. 2010 r. Ocena stopnia wdrożenia instrukcji GHP, GMP i systemu HACCP w zakładzie. Dokumentacja dotycząca realizacji zasad GHP i GMP jest prowadzona prawidłowo, zgodnie z przyjętymi założeniami. W zakładzie powołano zespół interdyscyplinarny do spraw systemu HACCP, w skład którego wchodzi mikrobiolog, pielęgniarka epidemiologiczna, dietetyczka oraz kierownik sekcji administracyjno – gospodarczej. Zespół został powołany zarządzeniem Dyrektora. W zespole zostały przydzielone każdemu z członków określone zadania, zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami. Opracowano receptury potraw z określeniem wartości odżywczej i uwzględnieniem kaloryczności potraw. Do każdej potrawy dołączono informację, przy jakiej diecie dana potrawa może być wykorzystana i dla jakich grup pacjentów. Dla każdej grupy potraw zespół HACCP opracował schematy technologiczne, z uwzględnieniem poszczególnych etapów produkcji posiłków z danej grupy. Procesy technologiczne i ich parametry mające wpływ na bezpieczeństwo zdrowotne żywności zostały uwzględnione w instrukcjach dobrej praktyki produkcyjnej. Przeprowadzono identyfikację i analizę zagrożeń dla poszczególnych grup potraw. Zakładowy system HACCP jest systematycznie wdrażany i utrzymany w zakresie założeń przyjętych w ramach opracowanego programu GHP/GMP. 2.1.9 Gromadzenie i unieszkodliwianie odpadów medycznych Postępowanie z odpadami medycznymi w miejscu wytwarzania prawidłowe, zgodne z obowiązującymi przepisami prawa, procedurami i instrukcjami wewnątrzszpitalnymi. Prowadzona jest prawidłowa segregacja odpadów medycznych w miejscu ich powstawania. Z sal i gabinetów odpady medyczne przenoszone są do większych oznakowanych worków w brudownikach, mieszczących się w każdym oddziale szpitalnym. Osoba upoważniona transportuje opisany worek do magazynu głównego windą, która po transporcie odpadów jest poddawana dezynfekcji. Szpital nie posiada wydzielonej drogi transportu odpadów. Odpady z poszczególnych oddziałów szpitalnych w oznakowanych i szczelnie zamkniętych podwójnych workach foliowych trafiają do wydzielonego pomieszczenia magazynowego. Do czasu odbioru przechowywane są w magazynie odpadów niebezpiecznych, znajdującym się w części podpiwniczonej budynku szpitala z wydzielonym wejściem z zewnątrz dla firmy specjalistycznej odbierającej odpady. Pomieszczenie odpadów to chłodnia, w której temperatura jest programowana automatycznie i utrzymywana jest w granicach ok. 5ºC. Na odbiór i utylizację odpadów niebezpiecznych medycznych SPZZOZ w Opatowie posiada podpisaną umowę z firmą utylizacyjną "EKO-ABC" Sp. z o.o. z Bełchatowa, pozostałe odpady odbiera firma “EKO-TOP” Sp. z o. o. z Rzeszowa. Prowadzona jest 34 ewidencja odpadów z poszczególnych oddziałów szpitalnych przekazywanych firmie utylizacyjnej. Po opróżnieniu magazynu przeprowadzane jest mycie i dezynfekcja pomieszczenia. 2.1.10 Gospodarka nieczystościami płynnymi Z uwagi na to, iż szpital nie posiada oddziału zakaźnego wszystkie nieczystości płynne odprowadzane są do istniejącej kanalizacji miejskiej. Na terenie przyszpitalnym istnieją studzienki rewizyjne, w których w razie potrzeby można przeprowadzić dezynfekcję wytwarzanych nieczystości płynnych. W roku 2009 nie odnotowano awarii sieci kanalizacyjnej. 2.1.11 Gospodarka bielizną szpitalną Pranie bielizny odbywa się w pralni szpitalnej z barierą higieniczną. W ciągu roku 2009 nie stwierdzono nieprawidłowości w funkcjonowaniu pralni oraz w stosowaniu procesów technologicznych prania. Transport bielizny brudnej i czystej z poszczególnych oddziałów odbywa się za pomocą hermetycznych wózków z zachowaniem reżimów rozdziału bielizny czystej i brudnej, zgodnie z procedurami wewnętrznymi. Do prania nadal wykorzystywane są dwie pralnice, w tym jedna wyłącznie do prania bielizny noworodkowej. Oddzielna mała pralnica służy do prania wstępnego zabrudzonej bielizny, która wcześniej poddawana jest procesowi dezynfekcji. Na wszystkich stanowiskach pracy wywieszone są stosowne procedury i instrukcje. Prowadzona jest ewidencja pranej bielizny z podziałem na poszczególne oddziały, ewidencja zużycia środków piorących, dezynfekcyjnych oraz przeprowadzanych dezynfekcji w pomieszczeniach pralni. Pralnia oprócz prania bielizny szpitalnej świadczy swoje usługi innym placówkom służby zdrowia z terenu powiatu: Poradniom SPZZOZ oraz SPZOZ z Opatowa, SPZOZ Baćkowice, NZOZ w Wólce Lipowej, NZOZ w Tarłowie, NZOZ Iwaniska, NZOZ “As-Dent’ w Iwaniskach, NZOZ Włostów, NZOZ Wojciechowice i NZLA w Ożarowie. 2.1.12 Prosektoria Przy Szpitalu Powiatowym w Opatowie nie ma prosektorium, istnieje tylko sala "promorte", po przeprowadzeniu procedury przetargowej podpisano umowę z prywatną firmą pogrzebową na wydzierżawienie pomieszczeń kostnicy przyszpitalnej. Sala „pro-morte” znajduje się w budynku wydzielonym, posiadającym zaplecze sanitarno-higieniczne, salę mycia i przygotowywania zwłok. W mieszczącym się tam pomieszczeniu chłodniczym przechowywane są zwłoki (3 miejsca) z oddziałów szpitala oraz zwłoki przywożone przez inne zakłady pogrzebowe, które nie posiadają domu pogrzebowego. 2.2 Szpitale uzdrowiskowe i sanatoria – na terenie powiatu nie działaja uzdrowiska i sanatoria 2.3 Przychodnie, poradnie, ośrodki zdrowia 2.3.1 Stan sanitarno – techniczny Usługi medyczne były udzielane przez samodzielne publiczne i niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej (poradnie, przychodnie, ośrodki zdrowia): Samodzielny Publiczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej w Opatowie, w skład którego wchodzą: Szpital Powiatowy, Oddział pomocy Doraźnej, Przychodnie 35 Specjalistyczne; samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej podlegające gminom, w ilości 5, w tym 2 w mieście i 3 na wsi; niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej w ilości 18, w tym 9 w mieście i 9 na wsi. Ze względu na stwierdzony podczas kontroli zły stan sanitarno-techniczny w obiektach służby zdrowia wydano łącznie 8 decyzji administracyjnych. Najczęściej stwierdzane usterki dotyczyły: zniszczonych, z ubytkami schodów wejściowych, braku wydzielonego miejsca w pomieszczeniu higieniczno-sanitarnym do spożywania posiłków przez personel przychodni, nieprzystosowaniu ustępu dla osób niepełnosprawnych, zniszczonych, brudnych ścian w gabinetach lekarskich, zabiegowych i węzłach sanitarnych, uszkodzonej spłuczki w wc dla niepełnosprawnych, uszkodzonego dozownika z mydłem płynnym w poradni neurologicznej, uszkodzonej, popękanej tapicerki fotela do pobierania krwi, w gabinecie stomatologicznym, w gabinecie zabiegowym, na stoliku do badania dzieci, krzesłach w poczekalni, zbyt dużej ilości metalowych nakładek w jednym pakiecie (15 sztuk), używanych w czasie leczenia stomatologicznego, brudnych ścian we wszystkich pomieszczeniach placówki, uszkodzonej lodówki do przetrzymywania odpadów medycznych zakaźnych, niewłaściwego postępowania z ustnikami wielokrotnego stosowania do badania spirometrycznego (środek używany do dezynfekcji niezgodny z zapisami procedury), braku opracowanej procedury postępowania z brudna bielizną, braku właściwie opracowanych procedur medycznych zapobiegających zakażeniom i chorobom zakaźnym związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych. Zarządzenia decyzji wykonano w większości, pozostały do wykonania usterki wymagające dużych nakładów finansowych, jak malowanie pomieszczeń, dla których wyznaczono dłuższy termin realizacji. Natomiast w jednej placówce za stwierdzony podczas kontroli zły stan sanitarny (brudne okna, szafki, kratki wentylacyjne, pojemniki na środki dezynfekcyjne, podajniki na mydło i papier) nałożono mandat karny w wysokości 100 złotych. W pozostałych zakładach nie kwestionowano stanu sanitarno-technicznego. Wszystkie zakłady opieki zdrowotnej zaopatrywane są w wodę z sieci wodociągowej o jakości odpowiadającej wymogom sanitarnym – będących pod nadzorem Inspekcji Sanitarnej. Większość zakładów opieki zdrowotnej używa bielizny jednorazowej, pozostałe, które używają bielizny wielokrotnego użytku posiadają podpisane umowy z pralnią szpitalną w Opatowie. Postępowanie z odpadami medycznymi w miejscu wytwarzania prawidłowe. Odpady 36 medyczne o ostrych końcach i krawędziach zbierane były w miejscu ich powstawania do pojemników sztywnych, odpornych na przebicie. Pozostałe odpady medyczne gromadzono do worków jednorazowego użycia, o dużej wytrzymałości. Worki te umieszczane są w sztywnych pojemnikach. Pojemniki i worki na odpady medyczne wymieniane są po napełnieniu 2/3 objętości. Każdy pojemnik i worek z odpadami medycznymi jest widocznie oznakowany. Nastepnie przez upoważniony personel przenoszone do pomieszczenia magazynowego wyposażonego w urządzenie chłodnicze. Wszystkie Poradnie/Ośrodki Zdrowia posiadają podpisane umowy z uprawnionymi firmami specjalistycznymi na odbiór odpadów medycznych. Prowadzona jest ewidencja odpadów. Odpady komunalne – gromadzone są w pojemnikach kontenerowych, odbierane przez uprawnione firmy. Łącznie w przychodniach, poradniach, ośrodkach zdrowia przeprowadzono 109 kontroli sanitarnych, wydano 8 decyzji administracyjnych, nałożono 1 mandat karny na kwotę 100 zł. 2.3.2 Dezynfekcja i sterylizacja Dezynfekcja w zakładach opieki zdrowotnej przeprowadzana jest zgodnie z obowiązującymi procedurami. Preparaty dezynfekcyjne dobierane były właściwie (spektrum działania, czas, zastosowanie). Do dezynfekcji powierzchni (blatów, podłóg, ścian, mebli) stosowano preparaty wykazujące działanie dezynfekujące w czasie nie dłuższym niż 15 min. o jak najszerszym spektrum działania. Dezynfekcję narzędzi medycznych zanieczyszczonych substancjami organicznymi przeprowadzano w roztworach preparatów o szerokim zakresie działania obejmującymi: bakterie łącznie z prątkami gruźlicy, grzyby, wirusy. Pojemniki na roztwory użytkowe preparatów dezynfekcyjnych oznakowane, zawierające następujące dane: nazwa preparatu, data przygotowania, stężenie, podpis przygotowującego. Roztwory użytkowe preparatów dezynfekcyjnych personel medyczny przygotowywał wg. zaleceń producentów. Sterylizacja Większość ośrodków zdrowia korzysta wyłącznie ze sprzętu jednorazowego użytku (13 na 18 niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej i 4 na 6 publicznych zakładów) W 2009 r. w autoklawach pracujących w ośrodkach zdrowia (7), podczas zewnętrznych kontroli skuteczności procesu sterylizacji założono 28 sporali „A”. 2.3.3 Nadzór nad szczepieniami Szczepienia dzieci i młodzieży na terenie powiatu opatowskiego wykonywane są w punktach szczepień w zakładach opieki zdrowotnej, będących pod nadzorem Inspekcji Sanitarnej w Opatowie. W 2009 r. w zakresie szczepień ochronnych przeprowadzono 29 kontroli sanitarnych w 18 nadzorowanych placówkach - nie stwierdzono uchybień w realizacji PSO. Szczepienia w zakładach opieki zdrowotnej wykonują pielęgniarki i położne, które ukończyły kurs immunoprofilaktyki. Punkty szczepień spełniają wymogi gabinetu zabiegowego i zapewniają prawidłowe warunki chłodnicze do przechowywania preparatów szczepionkowych. Wykonawstwo szczepień w powiecie opatowskim należy ocenić jako bardzo dobre – od lat utrzymuje się na wysokim poziomie. 3. Praktyki lekarskie, pielęgniarskie i usługi medyczne. 37 3.1 Indywidualna Praktyka Lekarska (wg ewidencji 19 obiektów) zaplanowano kontroli 44, wykonano 45, w tym 19 kontroli kompleksowych, 1 kontrolę sprawdzającą, 1 kontrolę tematyczną, 23 biologiczne kontrole skuteczności procesu sterylizacji. W 12 autoklawach podczas zewnętrznych kontroli skuteczności procesu sterylizacji założono 46 sporali „A”(niekwestionowane). Wydano 1 decyzję administracyjną na stwierdzone podczas kontroli usterki - uszkodzona, popękana tapicerka krzeseł na poczekalni, zarządzenia decyzji wykonano. 3.2. Indywidualna Specjalistyczna Praktyka Lekarska ( wg ewidencji 22 obiekty) zaplanowano 24 kontroli, wykonano 24 kontroli, w tym 22 kontrole kompleksowe, 2 biologiczne kontrole skuteczności procesu sterylizacji. W 1 autoklawie założono 4 sporale „A”(niekwestionowane). Nie wykonano wszystkich zaplanowanych kontroli sanitarnych, gdyż jeden gabinet został zlikwidowany, natomiast w 1 została zawieszona działalność na czas nieokreślony. 3.3. Grupowa Praktyka Dentystyczna (1) – na zaplanowanych 3 kontrole wykonano 3: 1 kontrolę kompleksową, 2 biologiczne kontrole skuteczności sterylizacji. W 1 autoklawie założono 4 sporale „A”(niekwestionowane). 3.4. Indywidualna i Grupowa Praktyka Pielęgniarek i Położnych (4) – na zaplanowane 3 kontrole sanitarne wykonano 4 (bez zaleceń): 3 kontrole kompleksowe i 1 kontrola obiektu w zakresie spełnienia wymagań higienicznych i zdrowotnych (odbiór Grupowej Praktyki Pielęgniarek i Położnych). 3.5. Pozostałe zakłady opieki zdrowotnej W tej grupie obiektów świadczących usługi medyczne w porównaniu do roku ubiegłego nie zaszły zmiany, nadal znajdują się: Gabinet Rehabilitacji Leczniczej (1 w mieście), pracownie protetyki dentystycznej (3 w mieście), gabinety zabiegowe działające przy DPS (3 na wsi), gabinet zabiegowy w zakładzie pracy chronionej Aga Light (1 na wsi). Z uwagi na bezusterkowe kontrole zaplanowano mniej kontroli w 2009 roku, i tak łącznie zaplanowano 10 kontroli wykonano 10, w tym 8 kontroli kompleksowych, 2 biologiczne kontrole skuteczności sterylizacji. 4. Wnioski W roku 2009 w Zakładach Opieki Zdrowotnej przeprowadzono łącznie 128 kontroli sanitarnych, wydano 9 decyzji administracyjnych, nałożono 1 mandat karny na kwotę 100 zł (rozpisano w poniższej tabeli). Tabela nr 4. Lp. Grupa obiektów Ilość wg. ewidencji Ilość przeprowadzonych kontroli W tym kontroli Ilość Ilość Liczba kompleksowych wydanych wydanych mandadecyzji zaleceń tów/kwota 38 Lp. Grupa obiektów Ilość wg. ewidencji Ilość przeprowadzonych kontroli 1. W tym kontroli Ilość Ilość Liczba kompleksowych wydanych wydanych mandadecyzji zaleceń tów/kwota SPZZOZ Szpital Powiatowy 1 16 2 1 0 0 2. Przychodnie, poradnie, ośrodki zdrowia 25 109 94 8 0 1/100 3. Pogotowie ratunkowe 1 3 2 0 0 0 Razem 27 128 98 9 0 1/100 Stan sanitarno-techniczny placówek służby zdrowia działających na terenie powiatu opatowskiego jest zadowalający, szczególnie dobry stan techniczny stwierdzamy w placówkach niepublicznych. Właściciele dokładają wszelkich starań warunki świadczenia usług zdrowotnych były jak najlepsze. Obserwujemy również unowocześnianie bazy sprzętowej, wdrażanie nowych procedur postępowania, wprowadzanie nowych skuteczniejszych preparatów dezynfekcyjnych. VI. WARUNKI SANITARNO-HIGIENICZNE ŚRODOWISKA PRACY Sekcja Nadzoru Środowiska Pracy prowadzi nadzór nad warunkami pracy w zakładach pracy w których występują czynniki szkodliwe i uciążliwe. W oparciu o posiadane kompetencje oraz zamierzenia na rok 2009 dokonała identyfikacji zagrożeń zawodowych występujących w zakładach pracy. W 2009r. Sekcja Nadzoru Środowiska Pracy ujęła do ewidencji 226 zakłady pracy w których ogółem zatrudnionych było 3851 osób. W planie pracy do kontroli zaplanowano 100 zakładów. Bieżącym nadzorem w 2009r objęto 127 zakłady pracy ( tj.56,19% zakładów skontrolowanych), które zatrudniały ogółem 3096 osoby. 4 zakłady pracy nie zostały skontrolowane z uwagi na to, że 1 zakład został zlikwidowany, 2 zakłady po reorganizacji nie zatrudniają pracowników, a 1 zakład zawiesił działalność. W nadzorowanych zakładach pracy przeprowadzono 179 kontroli sanitarnych, wydano 18 decyzji administracyjnych, które zawierały łącznie 31 nakazów. Nakazy w decyzjach dotyczyły poprawy warunków pracy pracowników, braku dokumentacji dotyczącej narażenia na stanowisku pracy oraz przeprowadzenia pomiarów czynników szkodliwych w środowisku pracy. 18 wydanych decyzji w 127 zakładach pracy stanowi 14%, w których stwierdzono uchybienia, porównując z rokiem 2009 gdzie % wydanych decyzji stanowił 19 zakładów w których stwierdzono uchybienia świadczyć może o poprawie warunków pracy w zakładach. Sekcja Nadzoru Środowiska Pracy po przeprowadzonych wspólnie z innymi sekcjami kontrolach kompleksowych wydała zalecenia, które zostały zawarte w 3 decyzjach wydanych z numerem sekcji wiodącej. Zalecenia zostały wykonane w całości. 39 Na 179 kontroli przeprowadzono 45 kontroli dotyczących substancji i preparatów chemicznych, 5 kontroli dotyczących prekursorów narkotykowych, 16 kontroli dotyczących produktów biobójczych oraz 2 kontrole dotyczące detergentów. Ponadto ponadplanowo przeprowadzono 45 kontroli sanitarnych tematycznych, 14 kontroli sanitarnych sprawdzających, 1 kontrolę dotyczącą złożonej skargi oraz dokonano 3 odbiorów: 1 odbiór dotyczył pomieszczeń z przeznaczeniem na pracownię rtg w nowowybudownym Szpitalu Powiatowym w Opatowie, a dwa odbiory dotyczyły inwestycji przeprowadzanych na terenie zakładu Grupa Ożarów S.A. w Karsach. Były to inwestycje dotyczące „Budowy zbiornika stalowego do dozowania siarczanu II żelaza do cementu” i „Budowy młyna cementu nr 5 z separatorem, zespołem filtrów i odpylaczy, wentylatorami, rurociągami, zbiornikami buforowymi, układem przenośnikiem zsypami, układem dozowania klinkieru, gipsu i dodatków, układem odbioru cementu i zasilaniem elektrycznym. (Zdjęcie z drugiej inwestycji poniżej). W 2009r przedłużono 4 decyzje sanitarne na prośbę zakładów pracy, termin realizacji1 z nich przypada na rok 2010. W bieżącym roku nie nakładano mandatów karnych. Wydano 1 upomnienie po kontroli sprawdzającej, obowiązki zostały wykonane po przedłużeniu terminu zaleceń. Tytułów wykonawczych i postanowień o nałożeniu grzywny nie wydawano. W warunkach przekroczeń normatywów higienicznych w roku 2009 pracowało w dwóch zakładach 22 osoby co stanowi 0,71% osób pracujących w przekroczeniach normatywów higienicznych liczba ta jest nieznacznie większa w porównaniu z rokiem 2008. Wszystkie osoby pracujące w przekroczenia to osoby narażone na ponadnormatywny hałas. Likwidacja przekroczeń hałasu jest często niemożliwa ze względów na brak rozwiązań technicznych. Jednak w przypadku powyższych zakładów spełnione są wymagania dotyczące stosowania odpowiednich rozwiązań organizacyjnych, które zmniejszają narażenie pracowników oraz stosowanie odpowiednich środków ochrony osobistej. W 2009r poprawiono warunki pracy dla 6 osób pracujących w przekroczeniach hałasu, poprzez modernizację i zakup nowych maszyn. W 2009r głównym kierunkiem działania było wzmocnienie nadzoru nad warunkami zdrowotnymi środowiska pracy celem zmniejszenia nowych przypadków chorób 40 zawodowych i innych chorób związanych ze środowiskiem pracy oraz zharmonizowanie nadzoru nad substancjami i preparatami chemicznymi w związku z wejściem w życie rozporządzenia REACH, w celu zapewnienia wysokiego poziomu ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska, a także w celu zapewnienia swobodnego przepływu substancji chemicznych w ich postaci własnej lub jako składniki preparatów i w wyrobach. . Sekcja Nadzoru Środowiska Pracy tut. Stacji w roku 2009 przyjęła do realizacji zamierzenia w zakresie nadzoru nad warunkami pracy spawaczy i wypełnianiem przez pracodawców obowiązków wynikających ze sporządzonej oceny ryzyka zawodowego, w zakresie nadzoru nad warunkami pracy pracowników zatrudnionych przy produkcji materiałów budowlanych, prowadzono również nadzór nad prekursorami narkotyków w legalnym obrocie. Bardzo istotnym zamierzeniem było prowadzenie nadzoru nad podmiotami, które wprowadzają do obrotu produkty biobójcze i detergenty które w swoim składzie zawierają substancje czynne. Sekcja Nadzoru Środowiska Pracy realizowała również zadania zgodnie z wytycznymi Głównego Inspektora Sanitarnego, które dotyczyły wprowadzania do obrotu produktów biobójczych oraz substancji i preparatów niebezpiecznych, zawartych w różnych wyrobach w związku z tym przeprowadzono 45 kontroli w powyższym zakresie. W 2009r do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Opatowie wpłynęło 11 zgłoszeń w sprawie podejrzenia o chorobie zawodowej. Pracownicy sekcji opracowali 10 Kart oceny narażenia zawodowego oraz spisali 6 adnotacji służbowych, które są materiałem dowodowym w sprawie postępowań o chorobę zawodową. Wśród 11 spraw które wpłynęły do tut. Stacji przeprowadzono 3 postępowania dla innych Inspektorów Sanitarnych w ramach współpracy między PSSE, 1 sprawę przekazano postanowieniem do innego Inspektora zgodnie z właściwością działania. W 2009r wydano w sprawach chorób zawodowych 1 decyzję stwierdzającą chorobę zawodową. Z analizy wynika, że najczęściej stwierdzanymi chorobami zawodowymi na przestrzeni lat 2006 – 2009 były choroby skóry i choroby narządu głosu. Odwołań od decyzji PPIS nie wnoszono. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Opatowie w 2009r w ramach współpracy w zakresie chorób zawodowych współpracował ściśle z Wojewódzkim Ośrodkiem Medycyny Pracy w Kielcach. W ramach prowadzonego postępowania administracyjnego osoby kierowane były na badania diagnostyczne celem wydania orzeczenia lekarskiego. Sekcja Nadzoru Środowiska Pracy przesyła corocznie dane związane z narażeniem na czynniki rakotwórcze w zakładach pracy do Centralnego Rejestru Czynników Rakotwórczych przy Instytucie Medycyny Pracy w Łodzi. W 2009 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Opatowie przesłał 1 kartę stwierdzenia choroby zawodowej do Centralnego Rejestru Chorób Zawodowych przy Instytucie Medycyny Pracy w Łodzi. Prowadzony nadzór nad zakładami pracy i realizacja zadań, która nakładana jest na Sekcję pokazuje, że na przestrzeni ostatnich lat warunki pracy stopniowo ulegają poprawie. Podyktowane jest to zwiększoną świadomością pracodawców i pracowników, którzy 41 wykonują nałożone obowiązki zgodnie z przepisami prawa, jak również zautomatyzowaniem procesów technologicznych podczas których narażenie pracownika zostało ograniczone. VII. NADZÓR NAD PLACOWKAMI NAUCZANIA I WYCHOWANIA ORAZ PLACÓWKAMI WYPOCZYNKU DZIECI I MŁODZIEŻY W 2009 roku skontrolowano 51 placówek nauczania i wychowania oraz 5 placówek wypoczynku dzieci i młodzieży. W sumie przeprowadzono 219 kontroli wydano 67 decyzji merytorycznych i 57 decyzji płatniczych. Nałożono 10 mandatów na kwotę 1550 złotych. W celu oceny warunków na stanowisku pracy ucznia wykonano 306 badań i pomiarów. Wykres nr 9. Placówki oświatowo-wychowawcze skontrolowane w 2009 roku 5 1 5 5 3 26 8 3 przedszkola gimnazja zspoły szkół ponadpodstawowych schroniska młodzieżowe szkoły podstawowe zespoły szkół ogólnokształcących placówki z pobytem całodobowym wypoczynek dzieci i młodzieży Podczas kontroli 51 placówek stałych stwierdzono, że: 12 placówek mieści się w budynkach technicznie złych W 15 placówkach uczyła się ponadnormatywna ilość uczniów przypadających na urządzenie ustępowe. 1. Dostosowanie mebli do wzrostu uczniów, prawidłowości tygodniowych rozkładów lekcji oraz posiadania infrastruktury do prowadzenia zajęć wf w szkołach. Szkoły podstawowe Dostosowanie mebli do wzrostu uczniów oceniono w11 szkołach podstawowych, w 29 oddziałach. W 3 placówkach, 6 oddziałach stwierdzono niewłaściwe stoły i krzesła. Tygodniowy rozkład lekcji skontrolowano w 5 placówkach, w 15 oddziałach. Niezgodności z zasadami higieny nie stwierdzono. 42 Na 26 skontrolowanych szkół podstawowych 7 posiada salę gimnastyczną: - 7 z natryskami używanymi sporadycznie po zajęciach wf. - wyłącznie salę zastępczą i boisko sportowe posiada 8 szkół. Stwierdzono, iż 11 szkół nie posiada typowej lub zastępczej sali gimnastycznej, tylko w 5 szkołach dzieci korzystają z wyjazdów na baseny. Gimnazja Tygodniowy rozkład lekcji skontrolowano w 9 oddziałach, w 1 placówce, niezgodności z zasadami higieny nie stwierdzono. Tylko 2 szkoły gimnazjalne posiadają salę gimnastyczną, wraz z natryskami używanymi jednak sporadycznie po zajęciach wf. Wyłącznie salę zastępczą posiada 1 gimnazjum Możliwości korzystania z basenu zapewniono tylko w 1 gimnazjum. Zespoły szkół ogólnokształcących Tygodniowy rozkład lekcji skontrolowano w 12 oddziałach, w 2 placówkach, niezgodności z zasadami higieny nie stwierdzono. Na 8 skontrolowanych zespołów szkół salę gimnastyczną posiadają 6, z tego; z natryskami używanymi sporadycznie po zajęciach wf., 1 z nieczynnymi natryskami, 2 nie używane lub sporadycznie po dodatkowych zajęciach sportowych. Wyłącznie salę zastępczą posiadały 2 zespoły. Możliwość korzystania z basenu zapewniono w 3 zespołach. Zespoły szkół ponadpodstawowe Na 3 skontrolowane zespoły szkół salę gimnastyczną posiada 1, z tego; -1 z natryskami używanymi sporadycznie po zajęciach wf., Wyłącznie salę zastępczą posiada 2 zespoły. Możliwość korzystania z basenu zapewniono w 1 zespole. Wykres nr 10. Liczba szkół nie posiadającej typowej ani zastępczej sali gimnastycznej w stosunku do liczby szkół skontrolowanych w 2009r. 43 40 40 35 30 25 20 11 15 10 5 0 placówki szkolne skontrolowane w 2009r. placówki szkolne bez typowej lub zastępczej sali gimnastycznej 2. Opieka medyczna w szkołach Szkoły podstawowe Skontrolowano 26 placówek. Stwierdzono, że: - w 26 nie zapewniono opieki lekarskiej - w 25 nie zapewniono opieki pielęgniarskiej - w 26 nie zapewniono opieki stomatologicznej Gimnazja Skontrolowano 3 placówki. Stwierdzono, że: - w 3 nie zapewniono opieki lekarskiej - w 2 nie zapewniono opieki pielęgniarskiej - w 3 nie zapewniono opieki stomatologicznej Zespoły szkół ogólnokształcących Skontrolowano 8 placówek. Stwierdzono, że: - w 8 nie zapewniono opieki lekarskiej - w 3 nie zapewniono opieki pielęgniarskiej - w 7 nie zapewniono opieki stomatologicznej Zespoły szkół ponadpodstawowe Skontrolowano 8 placówek. Stwierdzono, że: - w 3 nie zapewniono opieki lekarskiej - w 3 nie zapewniono opieki stomatologicznej Razem skontrolowano 40 placówek. Nie zapewniono podstawowej opieki lekarskiej w 40 placówkach, opieki pielęgniarskiej w 30 placówkach, opieki stomatologicznej w 39 placówkach 3. Działalność prowadzona w zakresie dożywiania 44 Szkoły podstawowe + gimnazja Na 29 skontrolowanych placówek: - 19 placówek wydawało ciepłe posiłki, w których z dożywiania korzystało 1253 dzieci - 19 placówek wydawało posiłki jednodaniowe, z których korzystało 1253 dzieci - 2 placówki wydawały śniadania , z których korzystało 19 dzieci - 5 placówek podawało napoje, z których korzystało 294 dzieci Z posiłków dofinansowanych korzystało 557 dzieci. Zespoły szkół ponadpodstawowych i zespoły szkół ogólnokształcących. Na 11 skontrolowanych placówek: - 11 placówek wydawało ciepłe posiłki, w których z dożywiania korzystało 1659 uczniów - 7 placówki wydawało posiłki jednodaniowe, z których korzystało 1231 uczniów - 3 placówki wydawało posiłki dwudaniowe, z których korzystało 428 uczniów - 1 placówka podawała napoje, z których korzystało 74 uczniów Z posiłków dofinansowanych korzystało 589 uczniów. 4. Wypoczynek dzieci i młodzieży. Ogółem w roku 2009 z wypoczynku letniego skorzystało 148 dzieci i młodzieży, w 5 placówkach. W 1 placówce stwierdzono zaniedbania w zakresie porządku i czystości. W związku z tym nałożono 2 mandaty na kwotę 300 złotych. Opieki medycznej nie zapewniono 1 placówce. Przedszkole Publiczne w Ożarowie po generalnym remoncie Podsumowanie Z roku na rok obserwuje się poprawę stanu sanitarno-higienicznego placówek oświatowo wychowawczych. Nadal budzi niepokój Inspekcji sanitarnej niedostateczna liczba sal gimnastycznych w szkołach, zwłaszcza, że dzieci i młodzież w wieku rozwojowym potrzebują zwiększonej 45 aktywności fizycznej, która wpływa na wydolność fizyczną organizmu, w tym prawidłowe kształtowanie postawy oraz sprawność psychiczną i umysłową dziecka. VIII. STAN SANITARNY OBIEKTÓW ŻYWNOŚCI, ŻYWIENIA I PRZEDMIOTÓW UŻYTKU Na terenie powiatu opatowskiego w 2009 r. w ewidencji Sekcji Higieny Żywności, Żywienia i PU znajdowało się 520 obiektów żywieniowo –żywnościowych, obrotu kosmetykami oraz materiałami i wyrobami do kontaktu z żywnością. Przeprowadzono kontrole w 355 obiektach co stanowi 68,3 % nadzorowanych obiektów. Obiekty, które nie zostały skontrolowane to w dużym procencie środki transportu żywności. Ponieważ są to obiekty ruchome skontrolowanych zostało 8,6 % zarejestrowanych środków transportu. W nadzorowanych zakładach przeprowadzono 622 kontrole sanitarne. Po przeprowadzonych kontrolach wydano 101 decyzji merytorycznych, w tym o naruszeniu przepisów prawa 27. W celu przymuszenia wykonania wydanych decyzjami zaleceń wydano: 11 upomnień, 3 postanowienia o nałożeniu grzywny na sumę 3000 zł., 2 tytuły wykonawcze. Za stwierdzone uchybienia sanitarne na osoby winne zaniedbań nałożono 25 mandatów karnych na sumę 6550 zł. Stan sanitarny nadzorowanych obiektów oceniany był zgodnie z jednolitymi procedurami urzędowej kontroli żywności oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością uwzględniającymi przepisy w zakresie wymagań higieniczno-sanitarnych. W wyniku przeprowadzonych ocen stanu sanitarnego skontrolowanych zakładów ocenę negatywną otrzymało 10 zakładów tj. - sklepy spożywcze – 8 (oceny niedostateczne za: brak orzeczeń lekarskich, w sprzedaży przeterminowane środki spożywcze, nieprawidłowe przechowywanie środków spożywczych łatwo psujących się, obecność szkodników). - kioski spożywcze - 2 (brak wody bieżącej). Ocena stanu sanitarno – higienicznego wybranych grup nadzorowanych obiektów. Sklepy spożywcze W 2009 r. skontrolowano 183 sklepy spożywcze (zarejestrowanych było 256), w których przeprowadzono 315 kontroli. Stan sanitarny sklepów w porównaniu do lat ubiegłych znacznie się poprawił. Spotykane jednak podczas kontroli usterki sanitarno-techniczne wynikają z zaniedbań właścicieli oraz braku znajomości obowiązujących przepisów prawnych zwłaszcza dotyczących obowiązku wdrażania kontroli wewnętrznej opartej na systemie HACCP. Na stwierdzone podczas kontroli usterki techniczne wydano 25 decyzji administracyjnych. 46 Najczęściej spotykane usterki dotyczyły: złego stanu technicznego pomieszczeń, prawidłowego wydzielenia i wyposażenia stoisk sprzedaży, braku wdrożenia i przestrzegania instrukcji dobrej praktyki higienicznej. Wszystkie obowiązki wynikające z wydanych decyzji administracyjnych zostały wykonane. Najczęściej stwierdzane podczas kontroli usterki sanitarno-czystościowe to: brak czystości i porządku w pomieszczeniach sklepu, środki spożywcze łatwo psujące się przechowywane niezgodnie z zaleceniami producentów, wprowadzanie do obrotu środków spożywczych po terminie ważności. Za stwierdzone podczas kontroli usterki sanitarne nałożono 16 mandatów karnych na sumę 3700,00 zł. ( 2008 r. – 15/4950 zł.). W czasie przeprowadzanych kontroli sanitarnych stwierdzane były środki spożywcze nieprawidłowej jakości, które były wycofywane w trakcie kontroli. Wartość zakwestionowanych i wycofanych środków spożywczych to – 1752,56 zł. (w ramach systemu RASFF – 122,45 zł.) Środki spożywcze kwestionowane i wycofywane podczas kontroli to: środki spożywcze bez oznakowania: wędliny i mięso zamrożone we własnym zakresie (27,7 kg – 281,69 zł.), drób i elementy drobiowe świeże mrożone we własnym zakresie (28,9 kg – 248,82 zł), środki spożywcze przeterminowane: przyprawy (197 szt. – 169,35 zł.), koncentraty (57 szt. – 77,75 zł), artykuły nabiałowe (10 szt. – 34,99 zł.), wyroby cukiernicze i ciastkarskie (299 szt. – 375,1 zł.), tłuszcze roślinne i zwierzęce ( 43 szt. – 99,95 zł.), aromaty do ciast (95 szt. – 99,10 zł.), wędliny (21,36 kg – 121,86 zł.), wyroby piekarnicze (14 kg – 36 zł.), przetwory owocowo warzywne (28 szt. – 85,50 zł.) -środki spożywcze o niewłaściwej jakości zdrowotnej: pasztety firmy „Profi” (RASFF) (79 szt. – 122,45 zł.) Hurtownie środków spożywczych W 2009 r. na naszym terenie prowadziło działalność 6 hurtowni środków spożywczych. Wszystkie hurtownie otrzymały ocenę pozytywną. Stan sanitarny i techniczny nadzorowanych hurtowni dobry. W hurtowniach przeprowadzono 10 kontroli sanitarnych (2008 r. – 17). Bieżący stan sanitarny stwierdzony podczas kontroli właściwy, nie nałożono mandatów karnych. Zakłady żywienia zbiorowego otwartego W 2009 r. na terenie powiatu prowadziło działalność 19 zakładów żywienia zbiorowego otwartego (2008 r. – 14). Wszystkie zakłady otrzymały ocenę pozytywną. Stan sanitarnotechniczny zakładów dobry. W zakładach tych przeprowadzono 36 kontroli (2008 r – 30). Na stwierdzone usterki techniczne wydano 1 decyzję administracyjną. Zalecenia dotyczyły 47 opracowania, wdrożenia i utrzymania systemu kontroli wewnętrznej opartego na zasadach HACCP. Decyzja została wykonana. Stan sanitarno-higieniczny kontrolowanych obiektów w porównaniu do lat ubiegłych znacznie się poprawił. Za stwierdzone nieprawidłowości nałożono 5 mandatów karnych na kwotę 1900 zł. (2008 r. - 6/1800 zł.). We wszystkich zakładach funkcjonuje kontrola wewnętrzna oparta na zasadach HACCP. Zakłady małej gastronomii Na naszym terenie w 2009 r. zarejestrowanych było 28 zakładów małej gastronomii (2008 r. – 25) Skontrolowanych zostało 26 zakładów. W skontrolowanych zakładach obserwuje się ograniczenie podawanego asortymentu do sprzedaży tylko piwa. Stan sanitarno- techniczny zakładów dobry. Wszystkie zakłady otrzymały ocenę pozytywną. W zakładach tych przeprowadzono 42 kontrole sanitarne (2008 r. – 34). Za stwierdzone nieprawidłowości nałożono 1 mandat karny na kwotę 200 zł. (2008 r. - 1/500 zł.). Ciastkarnie Na terenie powiatu opatowskiego zarejestrowano w 2009 r. 3 ciastkarnie (2008 r. – 3). Wszystkie ciastkarnie otrzymały ocenę pozytywną. W zakładach tych przeprowadzono 5 kontroli sanitarnych (2008 r.- 10). Pobrano do badania laboratoryjnego w kierunku mikrobiologicznym 8 próbek wyrobów ciastkarskich – pobrane do badania wyroby odpowiadały wymaganiom. We wszystkich zakładach w ramach dbałości o bezpieczeństwo produkowanych wyrobów wprowadzono zakładowe programy GHP/GMP oparte na zasadach HACCP. We wszystkich zakładach prawidłowo funkcjonuje kontrola wewnętrzna. Piekarnie W 2009 r. prowadziło działalność 12 piekarni (2008 r. -12). Wszystkie piekarnie zostały skontrolowane i otrzymały pozytywną ocenę. W zakładach tych przeprowadzono 23 kontrole (2008r.- 22). Po przeprowadzonych kontrolach wydano 5 decyzji administracyjnych na usunięcie usterek technicznych (2008 r. - 7). Decyzje zostały wykonane. Stan sanitarny kontrolowanych obiektów znacznie się poprawił. W 2009r. podobnie jak w 2008r. nie nakładano mandatów karnych. Stan techniczny nadzorowanych obiektów w porównaniu do lat ubiegłych uległ poprawie. Właściciele wdrażają w swoich zakładach system jakości oparty na zasadach HACCP, który wpływa na bezpieczeństwo produkowanych w piekarniach środków spożywczych. Analiza porównawcza stanu sanitarno – higienicznego obiektów. Na podstawie analizy porównawczej z lat ubiegłych stanu sanitarnego zakładów żywności, żywienia i pu, należy odnotować poprawę w stosunku do roku 2008. 48 Niepokojące jest nieznaczne pogorszenie w porównaniu do roku 2008 stanu sanitarnohigienicznego sklepów spożywczych, bowiem stanowią one najliczniejszą grupę obiektów nadzorowanych. Zdecydowaną większość nadzorowanych sklepów spożywczych stanowią sklepy małe, zlokalizowane na terenach wiejskich. W nich tez stwierdza się najwięcej uchybień. W 8 sklepach spożywczych wydano oceny niedostateczne za: brak orzeczeń lekarskich, oferowanie do sprzedaży przeterminowanych środków spożywczych, nieprawidłowe przechowywanie środków spożywczych łatwo psujących się, obecność szkodników. Stwierdzone usterki sanitarno-techniczne wynikają z zaniedbań właścicieli oraz braku znajomości obowiązujących przepisów prawnych zwłaszcza dotyczących obowiązku wdrażania kontroli wewnętrznej opartej na systemie HACCP. Jakość zdrowotna środków spożywczych produkowanych i wprowadzanych do obrotu w nadzorowanych obiektach kontrolowana jest poprzez działania podejmowane w zintegrowanym systemie badań żywności. Tabela nr 5. Kierunki badań pobranych próbek Kierunek badania UK + UK i M – wykonane Liczba próbek Tylko M kwestionowanych* - wykonane Pestycydy * 5 Metale 10 2 Azotany 1 1 3-MCPD Akrylamid Mikrobiologia 58 Mikotoksyny 2 Histamina 1 1 6 Metanol + cyjanowodór Substancje dodatkowe 11 Par. czystości Izomery trans kwasów tłuszczowych GMO * 2 Skażenia promieniotwórcze Wykrywanie napromieniania * 49 Analiza jodu w soli 2 Znakowanie, wybrane parametry w śr. spec. przezn. żywieniowego oraz w suplementach diety * 2 Materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością 2 WWA 1 Kwas erukowy Parametry jełczenia RAZEM: 95 1 11 W nadzorowanych obiektach w ramach urzędowej kontroli i monitoringu pobrano do badania laboratoryjnego 110 próbek środków spożywczych, materiałów do kontaktu z żywnością, kosmetyków. Jakość zdrowotna środków spożywczych wprowadzanych do obrotu jest dobra. Z pobranych do badania próbek zakwestionowano 1 próbkę (w 2008 r. – 2). Przyczyny kwestionowania próbki: Mikrobiologia – lody z automatu – ponadnormatywna liczba Enterobakteriace w 1g Działania związane z nadzorem nad bezpieczeństwem żywności, żywienia, jakością zdrowotną środków spożywczych, materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością i kosmetyków. 1. Nadzór nad obiektami żywnościowo – żywieniowymi zlokalizowanymi w miejscowościach turystycznych i wypoczynkowych, głównych szlakach komunikacyjnych, parkingach, stacjach paliw oraz ocena zgodności z wymaganiami zdrowotnymi żywności i żywienia w tych obiektach w letnim sezonie turystycznym 2009 r. Na terenie naszego powiatu nie ma miejscowości wypoczynkowych. Istnieją tylko miejscowości turystyczne, które w okresie letnim odwiedzane są przez turystów. Do obsługi ruchu turystycznego na terenie tych miejscowości, przy głównych drogach krajowych, parkingach, stacjach paliw nadzorem zostały objęte: 1. Punkty Małej Gastronomii Na naszym terenie zarejestrowanych było w 2009 r. 18 obiektów „małej gastronomii” (w tym przy stacjach paliw – 4 ). Skontrolowane zostało wszystkie obiekty. W zakładach tych przeprowadzono 19 kontroli. Stan sanitarno-techniczny zakładów dobry. Wydano 1 decyzję administracyjną (urządzenia chłodnicze doprowadzić do właściwego stanu technicznego, zapewnić właściwe pojemniki na odpady, zapewnić właściwe składowanie nadwyżek 50 środków spożywczych). Wszystkie zakłady są zgodne z wymaganiami wg arkusza oceny stanu sanitarnego i mają wdrożone zasady GHP i GMP. Za brak środków myjących i dezynfekcyjnych, brak wdrożenia zasad GHP nałożono 1 mandat na kwotę 200 zł. 2. Zakłady żywienia zbiorowego otwarte. Na terenie naszego powiatu zarejestrowanych jest 15 zakładów żywienia zbiorowego otwartego (w tym przy stacjach paliw – 3). Skontrolowane zostały wszystkie zakłady. W zakładach tych przeprowadzono 22 kontrole. Stan sanitarny zakładów dobry. W trzech zakładach nałożono mandaty karne na sumę 900 zł. Mandaty nałożono za: brak wdrażania kontroli wewnętrznej, brak czystości i porządku w pomieszczeniach kuchni, złe przechowywanie środków spożywczych, brak znakowania przechowywanych surowców i gotowych potrawy. Wszystkie zakłady otrzymały ocenę pozytywną wg arkuszy oceny stanu sanitarnego. We wszystkich zakładach pełniona jest kontrola wewnętrzna zgodnie z opracowanymi instrukcjami GHP i GMP. Na stwierdzone usterki techniczne wydano 1 decyzję administracyjną. Decyzja została wykonana. 3. Miejsca obrotu żywności ( sklepy i kioski spożywcze). W okolicach obiektów turystycznych i przy głównych drogach krajowych, parkingach, stacjach paliw zlokalizowanych jest 66 sklepów spożywczych i 3 kioski spożywcze (w tym na stacjach paliw 10 sklepów spożywczych). Wszystkie obiekty zostały skontrolowane. W obiektach tych przeprowadzono 72 kontrole. Stan techniczny obiektów dobry. Wszystkie sklepy są zgodne z wymaganiami wg arkuszy oceny stanu sanitarnego. Kontrola wewnętrzna pełniona jest zgodnie z opracowanymi instrukcjami GHP. Są to obiekty nowe i należące do prywatnych właścicieli. Tylko 1 kiosk spożywczy nie jest zgodny z wymaganiami, ze względu na brak bieżącej wody. Kiosk ten istnieje od dawna. W kiosku sprzedawane są pamiątki i artykuły spożywcze paczkowane tj. napoje, słodycze. Po przeprowadzonych kontrolach na stwierdzone usterki techniczne (odnowienie pomieszczeń, urządzeń, sprzętu, właściwe wyposażenie stoisk sprzedaży) w skontrolowanych obiektach wydano 11 decyzji administracyjnych, zarządzenia decyzji zostały wykonane w terminie. Za stwierdzone usterki sanitarne nałożono 5 mandatów karnych na sumę 1200 zł. Mandaty sanitarne nałożono za: brak czystości i porządku w pomieszczeniach sklepu, wprowadzanie do sprzedaży artykułów spożywczych po upływie terminu ważności, brak prowadzonej dokumentacji z zakresu GHP. 2. Nadzór nad obiektami żywieniowymi w miejscach wypoczynku zimowego i letniego dzieci i młodzieży oraz ocena ich funkcjonowania w trakcie trwania wypoczynku. W czasie trwania sezonu zimowego 2009 r. na terenie powiatu opatowskiego nie były organizowane zimowiska dla dzieci i młodzieży. 51 W czasie trwania sezonu letniego 2009 r. zarejestrowano zorganizowane w miesiącu lipcu 1 obóz harcerski i 1 półkolonię, oraz w miesiącu sierpniu 3 półkolonie. Żywienie podczas trwania półkolonii odbywało się w nadzorowanych przez nas stołówkach szkolnych. W czasie trwania turnusów stołówki zostały skontrolowane. Przeprowadzono 4 kontrole sanitarne. Usterek i nieprawidłowości nie stwierdzono. Podczas kontroli stwierdzono, że pełniona była kontrola wewnętrzna, mająca na celu zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego przygotowywanych i wydawanych posiłków. W miejscowości Ujazd Stowarzyszenie Harcerstwa Katolickiego „Zawisza”, Federacja Skautingu Europejskiego, Gromada Puławska im. Św. Joanny d’Arc zorganizowała obóz harcerski pod namiotami z pełnym wyżywieniem tj. śniadania, obiady, kolacje. Obóz harcerski został zorganizowany w dwóch turnusach: 7-14 lipca dla 11 dziewczynek w wieku 9-16 lat i 14 -21 lipca dla 12 chłopców w wieku 9-12 lat. Na terenie obozu zorganizowano żywienie uczestników w formie śniadań i kolacji, natomiast posiłki obiadowe przygotowywane były i konsumowane w gospodarstwie agroturystycznym. Na terenie obozu i w gospodarstwie agroturystycznym przeprowadzono 4 kontrole sanitarne. Podczas kontroli na terenie obozu stwierdzono nieprawidłowości. Kontrola sanitarna sprawdzająca stwierdziła usuniecie nieprawidłowości. 3. Działania podjęte w ramach kontroli akcyjnych dotyczyły: a) Wprowadzanie do obrotu niebezpiecznych środków spożywczych zwanych „dopalaczami” Podczas przeprowadzonych akcji w obiektach w których mogły potencjalnie oferowane tzw. „dopalacze” przeprowadzono 27 kontroli tj. małe gastronomie przy dyskotekach – 4 sklep spożywczy przy stacji paliw – 16 kiosk spożywczy przy fitness klub – 2 punkt sprzedaży przy salonach gier – 2 sklep zielarski – 1 małe gastronomie przy stacjach paliw – 2 Podczas przeprowadzonych kontroli nie stwierdzono w obrocie tzw. „dopalaczy” w tym suplementów diety i środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego. Nie stwierdzono również produktów oznakowanych jako „wyroby kolekcjonerskie”. b) Monitorowanie w obrocie obecności konserw wołowo-wieprzowych sucho – zamrożonych oraz konserw wołowych sprowadzonych ze Szwecji. W związku z wprowadzeniem do obrotu konserw wołowo - wieprzowych suchozamrożonych Mince Meat Mix oraz konserw wołowych Corned Beef sprowadzonych ze Szwecji przeprowadzono kontrole sanitarne w obiektach: domy pomocy społecznej, bloku żywieniowym Szpitala w Opatowie, Środowiskowym Domu Samopomocy w Opatowie, 1 zakładzie żywienia zbiorowego otwartego (restauracja). W wyniku przeprowadzonych kontroli sanitarnych ustalono: - na stanie skontrolowanych zakładów nie stwierdzono wymienionych w piśmie Głównego Inspektora Sanitarnego 52 konserw sprowadzonych ze Szwecji. Według oświadczenia kierowników zakładów i przedstawionej dokumentacji ustalono, że ww. konserwy nie były przez zakłady zakupione. c) Wprowadzenia do obrotu zafałszowanych produktami leczniczymi środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego służących zaspokajaniu zapotrzebowania organizmu przy intensywnym wysiłku fizycznym, zwłaszcza sportowców. W związku z otrzymanym pismem Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Kielcach, w związku z otrzymanym pismem Głównego Inspektora Sanitarnego w sprawie podejrzenia, iż obecne na rynku odżywki dla sportowców, które są zakwalifikowane jako środki specjalnego przeznaczenia żywieniowego służące zaspokajaniu zapotrzebowania organizmu przy intensywnym wysiłku fizycznym, zwłaszcza sportowców mogą być zafałszowane produktami leczniczymi, przeprowadzono kontrolę sanitarną w sklepie zielarsko-medycznym. Podczas kontroli stwierdzono wprowadzenie do obrotu dwóch preparatów przeznaczonych dla sportowców służących zaspokajaniu zapotrzebowania organizmu przy intensywnym wysiłku fizycznym. Preparaty oznakowane były jako suplementy diety. Po przeprowadzeniu analizy oznakowania produktów nie stwierdzono w ich składzie składników niedozwolonych będących lekami. d) Przeprowadzania przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej czynności kontrolnych w obiektach żywieniowo-żywnościowych w ramach wspólnej kontroli przeprowadzonej przez inne służby kontrolne w zakresie porządkowania rynku w obszarze gier na automatach. W związku z przeprowadzeniem przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej czynności kontrolnych w obiektach żywnościowo - żywieniowych w ramach wspólnej kontroli prowadzonej przez inne służby kontrolne w zakresie porządkowania rynku w obszarze gier na automatach o niskich wygranych przeprowadzono 10 kontroli w wyznaczonych obiektach tj.: w 3 zakładach żywienia zbiorowego otwartego, 7 sklepach spożywczych. W skontrolowanych obiektach nie stwierdzono nieprawidłowości. e) Inne 1.) dotyczy. nielegalnego wprowadzania do obrotu na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej Produktu firmy Monavie. W związku z otrzymanym pismem Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Kielcach przeprowadzono kontrole w 8 aptekach i w 1 sklepie zielarskim. Podczas kontroli sanitarnych nie stwierdzono wprowadzania do obrotu produktów firmy Monavie. 2.) dotyczy: preparatu pn. „Diohespan”a’30 tabletek firmy Aflofarm Fabryka Leków Sp. z o.o. z siedzibą w Ksawerowie, seria nr: 01AF0309, 01AF0409, 02AF0409, 03AF0309, 03AF0409, 04AF0409, 06AF0409. Zgodnie z przesłanymi z firm wykazem odbiorców, preparatu Diohespan, preparat został dostarczony na teren powiatu opatowskiego do 7 aptek. Przeprowadzono kontrole we wszystkich wymienionych w raportach aptekach. W wyniku kontroli ustalono: część preparatów zostało sprzedane indywidualnemu odbiorcy bez możliwości ich identyfikacji, będące na stanie aptek opakowania preparatu pn. „Diohespan” zostały zwrócone do hurtowników. 53 3.) dotyczy: wystąpienia klasycznego pomoru świń na terytorium Litwy Przeprowadzono kontrole na placu targowym w Opatowie. Skontrolowano wszystkie obiekty prowadzące handel mięsem: 2 kioski mięsne, 1 handel obwoźny. Podczas kontroli sanitarnych nie stwierdzono wprowadzania do obrotu mięsa niewiadomego pochodzenia. Na mięso wprowadzane do obrotu przedstawiono HDI. 4. Działania podejmowane w związku z powiadomieniami w systemie RASFF (system wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach żywnościowych) W 2009 r. do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Opatowie wpłynęły 4 powiadomienia alarmowe i 11 powiadomień informacyjnych. W związku z otrzymanymi powiadomieniami przeprowadzono 34 kontrole tematyczne. Kontrole przeprowadzono w: 20 sklepach spożywczych, 1 hurtowni spożywczej, 1 kiosku spożywczym, 1 sklepie przemysłowych, 1 sklepie zielarskim, 6 aptekach, 1 zakładzie żywienia zbiorowego otwartego, 3 małych gastronomiach. Podczas przeprowadzonych kontroli nie stwierdzono w obrocie umieszczonych w systemie RASFF środków spożywczych i materiałów do kontaktu z żywnością. 5. Nadzór nad suplementami diety, środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego, środkami spożywczymi wzbogaconymi witaminami lub składnikami mineralnymi. W 2009 r. w ramach nadzoru nad suplementami diety, środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego, środkami spożywczymi wzbogaconymi witaminami lub składnikami mineralnymi podjęto działania. 1. Ilość przeprowadzonych kontroli – 14 2. Ilość i rodzaj skontrolowanych obiektów – 14 - sklepy spożywcze – 11, sklep zielarsko-medyczny – 1, apteki – 2 3. Ilość ocenionych produktów – 17 Podczas przeprowadzania kontroli sanitarnych w skontrolowanych zakładach obrotu żywnością nie stwierdzono nieprawidłowości we wprowadzaniu w/w produktów do obrotu. 6. Podejmowanie interwencji na wniosek konsumentów lub innych instytucji. W 2009 r. w Sekcji Higieny Żywności, Żywienia i PU rozpatrzono 9 interwencji w tym: - 7 telefonicznych (anonimowych) i 2 pisemne anonimowe przekazane tj.: 1 przekazana do rozpatrzenia wg właściwości (miejscowo) z WSSE Kielce, 1 przekazana przez Posterunek Policji w Baćkowicach. Rozpatrzono wszystkie interwencje. Potwierdziły się 2 interwencje (1 interwencję dotyczącą handlu obwoźnego przekazano do dalszego rozpatrzenia do PSSE w Kielcach). 7 interwencji nie potwierdziło się. Podejmowane interwencje dotyczyły: - 2 złego stanu sanitarnego pomieszczeń zakładu. Zarzuty nie zostały potwierdzone. 54 - 4 interwencje dotyczyły wprowadzenia do obrotu niewłaściwej jakości środków spożywczych. Jedna interwencja została potwierdzona, nałożono mandat karny w wysokości 100 zł., 3 interwencje nie zostały potwierdzone. 1 interwencja dotyczyła niewłaściwej jakości żywienia dzieci w szkole. Nie potwierdziła się. 1 interwencja w sprawie prowadzenia handlu obwoźnego. Potwierdziła się. Na kierowcę nałożono mandat karny w wysokości 50 zł. Interwencję przekazano do dalszego rozpatrzenia do PSSE w Kielcach wg właściwości (miejscowo). 1 interwencja w sprawie złego stanu zdrowia pracownika. Nie potwierdziła się. 7. Postępowanie z środkami spożywczymi o niewłaściwej jakości zdrowotnej. Zakwestionowane i wycofane podczas kontroli środki spożywcze w poszczególnych rodzajach obiektów. W 2009 r. z nadzorowanych zakładów podczas przeprowadzanych kontroli zakwestionowano i wycofano środki spożywcze na sumę – 2049,34 zł (w tym w ramach systemu RASFF – 122,45 zł.) Środki spożywcze kwestionowane i wycofywane podczas kontroli w sklepach spożywczych na sumę 1752,56 zł. środki spożywcze bez oznakowania: wędliny i mięso zamrożone we własnym zakresie (27,7 kg – 281,69 zł.), drób i elementy drobiowe świeże mrożone we własnym zakresie (28,9 kg – 248,82 zł), środki spożywcze przeterminowane: przyprawy (197 szt. – 169,35 zł.), koncentraty (57 szt. – 77,75 zł), artykuły nabiałowe (10 szt. – 34,99 zł.), wyroby cukiernicze i ciastkarskie (299 szt. – 375,1 zł.), tłuszcze roślinne i zwierzęce (43 szt. – 99,95 zł.), aromaty do ciast (95 szt. – 99,10 zł.), wędliny (21,36 kg – 121,86 zł.), wyroby piekarnicze ( 14 kg – 36 zł.), przetwory owocowo warzywne ( 28 szt. – 85,50 zł.), środki spożywcze o niewłaściwej jakości zdrowotnej: pasztety firmy „Profi” (RASFF) (79 szt. – 122,45 zł.), w zakładach żywienia zbiorowego otwartego na sumę – 296,78 zł., środki spożywcze przeterminowane: płaty śledziowe (5,8 kg – 50,34 zł.), śmietana (4 szt. – 9,52 zł.), mięso (6, 63 kg – 112,64 zł.), ciasto francuskie (2 szt. – 5,78 zł.), konserwy rybne (15 szt. – 118,50 zł.). 8. Nadzór nad bezpieczeństwem kosmetyków ze szczególnym uwzględnieniem kosmetyków dla dzieci. Działania podejmowane w związku z nadzorem nad kosmetykami zgłoszonymi w systemie RAPEX (o niebezpiecznych kosmetykach). W ramach unijnego Systemu Wczesnego Ostrzegania o Produktach Niebezpiecznych (RAPEX) PPIS w Opatowie otrzymał 13 powiadomień dotyczących kosmetyków uznanych za stwarzające zagrożenie dla zdrowia lub życia konsumentów. Większość notyfikowanych kosmetyków nie została zgłoszona do Krajowego Systemu Informowania o Kosmetykach, zatem nie powinna znajdować się w obrocie na terenie Polski. 55 W związku z otrzymanymi 13 powiadomieniami o umieszczeniu w systemie RAPEX kosmetyków, w 2009r. przeprowadzono 25 kontroli tematycznych. Kontrole przeprowadzono: 20 kontroli w sklepach chemiczno-kosmetycznych, 5 w sklepach wielobranżowych. Podczas przeprowadzonych kontroli nie stwierdzono w obrocie umieszczonych w systemie RAPEX kosmetyków. Do badania w 2009 r. pobrano kosmetyki: 1 próbkę „Odżywki do włosów zniszczonych i tłustych, bez spłukiwania”, w kierunku zawartości formaldehydu. Zawartość formaldehydu w zbadanej próbce jest zgodna z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 23.12.2002r. (Dz. U. z 2003 r. Nr 9, poz. 107 z póź. zm.) 2 próbki pomadek do ust, w kierunku oznaczenia parametrów mikrobiologicznych. Próbki odpowiadały wymaganiom. 9. Nadzór nad materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością w zakresie wdrażania i przestrzegania przez przedsiębiorców wymagań określonych w przepisach rozporządzeń Komisji (WE) 1935/2004, z uwzględnieniem art. 15 i 16 (znakowanie i deklaracja zgodności) oraz nr 2023/2006. Na terenie powiatu opatowskiego nie są zarejestrowane zakłady produkujące materiały i wyroby do kontaktu z żywnością. W trakcie przeprowadzania kontroli sanitarnych w zakładach produkcyjnych i żywieniowych oraz obiektach obrotu środkami spożywczymi sprawdzano sposób znakowania i jakość zdrowotną używanych materiałów i wyrobów kontaktujących się z żywnością. W trakcie kontroli nie stwierdzono stosowania nieprawidłowych materiałów i wyrobów. Wszystkie stosowane materiały i wyroby były prawidłowo znakowane i były dopuszczone do kontaktu z żywnością. W związku z pismem Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Kielcach w sprawie monitoringu dokumentacji w zakładach pakujących żywność w zadrukowane opakowania kartonowe do żywności, przeprowadzono kontrole w nadzorowanych zakładach, które pakują żywność w opakowania kartonowe. Tylko dwa zakłady na opakowaniach stosowały nadruki farbami. Stosowane farby nie zawierały związków benzofenonu. W 2009 r. pobrano do badania 2 próbki materiałów do kontaktu z żywnością w kierunku znakowania i migracji globalnej z materiałów i wyrobów z tworzyw sztucznych (talerze i kubeczki koktajlowe jednorazowe z tworzywa sztucznego). Próbki nie były kwestionowane. PODSUMOWANIE Oceniając stan sanitarno-higieniczny obiektów żywieniowo – żywnościowych należy stwierdzić, że w roku 2009 odnotowano poprawę stanu sanitarno -technicznego nadzorowanych obiektów żywnościowo –żywieniowych w stosunku do roku ubiegłego. Poprawa ta jest wynikiem wykonania zaleceń wydanych przez PPIS w Opatowie decyzji administracyjnych, w tym modernizacji zakładów, przez co poprawiła się ich funkcjonalność 56 i uzyskano możliwość wdrażania zasad GHP/GMP. Właściciele obiektów dostosowują swoje zakłady do obowiązujących nowych przepisów, które są spójne z przepisami Unii Europejskiej. Dzięki prowadzonej prawidłowo kontroli wewnętrznej i wprowadzeniu przez właścicieli zasad GHP/GMP oraz zasad systemu HACCP jakość zdrowotna produkowanych i wprowadzanych do obrotu środków spożywczych poprawia się z każdym rokiem. O poprawie stanu sanitarno-technicznego nadzorowanych zakładów świadczy zmniejszająca się liczba wydanych decyzji (2008r. - 35, 2009 r.- 27) i nałożonych mandatów karnych (2008r. - 24 na sumę 7250 zł, 2009r. - 25 na sumę 6550 zł.) W celu zapewnienia właściwego poziomu bezpieczeństwa zdrowotnego żywności w dalszym ciągu będzie kontynuowany nadzór sanitarny szczególnie w zakresie: - wdrażania i skutecznego stosowania systemów kontroli wewnętrznej w obiektach żywności i żywienia – zasad dobrej praktyki higienicznej (GHP), dobrej praktyki produkcyjnej (GMP) oraz zasad systemu HACCP wraz z niezbędną dokumentacją, - poprawy funkcjonalności zakładów, - stosowania prawidłowych procesów mycia i dezynfekcji, - prawidłowego znakowania wyrobów, - właściwego stosowania substancji dodatkowych, - zachowania higieny osobistej i higieny miejsca pracy, - identyfikowalności surowców i produktu gotowego, - zachowania łańcucha chłodniczego na całej drodze od surowca do gotowego wyrobu zwłaszcza środków spożywczych łatwo psujących się, - obrotu środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego i suplementów diety – szczególnie w aspekcie ich prawidłowego znakowania. Szczególnej uwagi w prowadzonym nadzorze nad zakładami wymagają nadal kontrole wdrażania przez nadzorowane zakłady systemów kontroli wewnętrznej opartej na zasadach GHP i GMP. Należy stwierdzić, że wdrażanie kontroli wewnętrznej opartej na GHP, GMP i na zasadach systemu HACCP w nadzorowanych zakładach jest większe. Stan ten obrazuje zamieszczona poniżej tabela. Tabela nr 6. Stan wdrożenia systemu zapewnienia bezpieczeństwa żywności w oparciu o GHP, GMP i zasady systemu HACCP w zakładach żywnościowo – żywieniowych na koniec 2009 r. Rodzaj obiektu Obiekty produkcji Liczba obiektów objętych nadzorem PIS System zapewnienia jakości GHP GMP Liczba obiektów posiadających opracowany, wdrożony i dokumentowany system MIKRO MAŁE ŚREDNIE DUŻE przedsiębiorst przedsiębiorst przedsiębiorst przedsiębio wa (od 1 do 9 wa (od 10 do 49 wa (od 50 do rstwa (250 i pracowników) pracowników) 249 więcej pracowników) pracownikó w) 24 4 2 24 4 2 57 żywności 39 Zakłady żywienia zbiorowego zamknięte Zakłady żywienia zbiorowego otwarte Punkty małej gastronomii Obiekty obrotu (bez środków transportu) Środki transportu 38 19 28 313 69 Zasady systemu HACCP 22 GHP GMP Zasady systemu HACCP GHP GMP Zasady systemu HACCP GHP GMP Zasady systemu HACCP GHP GMP Zasady systemu HACCP GHP GMP Zasady systemu HACCP 29 29 29 4 2 19 19 17 26 26 18 168 168 168 2 2 2 6 IX. PROMOCJA ZDROWIA I OŚWIATA ZDROWOTNA Działalność w zakresie promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej realizowana przez Powiatową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Opatowie była zgodna z celami Narodowego Programu Zdrowia. Podejmowano również działania wynikające z potrzeb środowiskowych i aktualnej sytuacji epidemiologicznej. Realizowano ogólnopolskie programy edukacyjne, prowadzono kampanie informacyjne. W realizacji powyższych zadań współpracowały następujące organizacje i instytucje: Starostwo Powiatowe Urząd Miasta i Gminy w Opatowie Urząd Miasta i Gminy w Ożarowie Komenda Powiatowa Policji w Opatowie Świętokrzyskie Centrum Onkologii Stowarzyszenie „Bądź z nami” w Warszawie Opatowski Ośrodek Kultury Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Ożarowie Gminny Ośrodek Kultury w Tarłowie Radio Opatów Wiadomości Świętokrzyskie, Echo Dnia Urzędy Gmin Zakłady opieki zdrowotnej 58 Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie Poradnie Psychologiczno –Pedagogiczne w Opatowie i Ożarowie Polskie Towarzystwo Oświaty Zdrowotnej Oddział Terenowy w Kielcach Zarząd Rejonowy PCK w Opatowie W 2009 roku realizowano następujące zagadnienia poroblemowe: W zakresie przygotowania szkolnych koordynatorów programów przeprowadzono narady i szkolenia; te ostatnie z udziałem specjalistów (lekarzy). Ogólnopolskie programy edukacyjne: 1. „Trzymaj Formę’ skierowany jest do uczniów szkół gimnazjalnych i uczniów klas V i VI szkół podstawowych oraz rodziców uczniów. Program realizowany jest metodą projektu, dzięki czemu wykracza poza podstawę programową i programy nauczania szkoły. Głównym celem programu jest zwiększenie świadomości dotyczącej wpływu żywienia i aktywności fizycznej na zdrowie. Realizatorami programu byli głównie: nauczyciele biologii, wychowania fizycznego, wychowania do życia w rodzinie. W programie uczestniczyło łącznie 2222 uczniów z 28 szkół; edukacją prozdrowotną objęto 1159 rodziców uczniów. Rezultaty projektu zostały zaprezentowane publicznie we wszystkich szkołach. Część szkół realizujących program wspierały finansowo władze samorządowe. Cenną nagrodą za całoroczną pracę dla uczniów zaangażowanych w realizację programu były wycieczki krajoznawcze sfinansowane przez urzędy gmin w Wojciechowicach, Tarłowie i Baćkowicach. 2. „Wolność Oddechu – Zapobiegaj Astmie” to program adresowany do uczniów klas I – III szkół podstawowych, rodziców dzieci oraz grona pedagogicznego. Celem programu jest poszerzanie wiedzy na temat astmy oskrzelowej oraz wczesne wyłonienie dzieci zagrożonych zachorowaniem, a co za tym idzie – zapobieganie konsekwencjom zdrowotnym, 59 społecznym i ekonomicznym tej choroby. Realizatorami programu byli głównie: nauczyciele, pedagodzy szkolni oraz pielęgniarki środowiska szkolnego. W programie uczestniczyło 795 uczniów, 705 rodziców w 13 szkołach podstawowych. Przedstawienie teatralne pt. „W klasie z Jasiem” w wykonaniu dzieci uczestniczących w programie było podsumowaniem realizacji programu. 3. Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu. W ramach programu pojmowane są działania w celu utworzenia koalicji na rzecz propagowania środowiska wolnego od dymu tytoniowego Zadaniem koalicji jest inicjowanie priorytetowych celów oraz realizowanie działań i zadań w dziedzinie zwalczania zagrożeń wynikających z palenia tytoniu. Przykłady tych działań: Przedszkolny Program Edukacji Antytytoniowej pt. „Czyste powietrze wokół nas” adresowany do dzieci w wieku 5 – 6 lat, ich rodziców i opiekunów. Uczestnictwo w programie umożliwia wzrost kompetencji rodziców w zakresie ochrony dzieci przed ekspozycją na dym tytoniowy, a u dzieci zwiększenie umiejętności w zakresie radzenia sobie w sytuacjach, gdy przebywają w zadymionych pomieszczeniach lub, gdy dorośli palą przy nich tytoń. Program realizowały wszystkie (4) przedszkola i oddziały zerowe w 2 szkołach podstawowych. W zajęciach uczestniczyło łącznie 257 dzieci oraz 305 rodziców, a realizatorami byli wychowawcy przedszkolni, nauczyciele nauczania zintegrowanego oraz pielęgniarka szkolna. Partnerami w realizacji tego programu były: Starostwo Powiatowe, Urzędy Miast w Opatowie i Ożarowie, Komenda Powiatowa Policji, Straż Miejska w Opatowie, Opatowski Ośrodek Kultury i Radio Opatów. Program podsumowano w maju i w czerwcu podczas dwóch imprez środowiskowych będących równocześnie obchodami Światowego Dnia bez Tytoniu – barwnymi korowodami dzieci, które przemaszerowały ulicami Opatowa i Ożarowa manifestując chęć życia w środowisku wolnym od dymu tytoniowego. II Wojewódzki Przegląd Małych Form Teatralnych o charakterze satyrycznym pt. „Jestem zdrowy – odrzucam dym papierosowy”. Celem głównym Przeglądu było promowanie wśród dzieci i ich rodziców 60 zachowań korzystnych dla zdrowia z wykorzystaniem form teatralnych. Grupę docelową stanowili uczniowie szkół podstawowych z terenu powiatu opatowskiego. W Przeglądzie uczestniczyło 6 szkół, 78 uczniów i 17 nauczycieli, którzy zostali przygotowani do pracy podczas szkolenia z udziałem specjalisty ds. animacji teatralnej. Podsumowanie etapu powiatowego Przeglądu odbyło się w dniu 30 października 2009 r. na scenie Opatowskiego Ośrodka Kultury . Wszystkie zespoły otrzymały nagrody (sprzęt sportowy i słowniki) ufundowane przez Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego, Starostwo Powiatowe w Opatowie i Powiatową Stację SanitarnoEpidemiologiczną w Opatowie. Zespół ze Szkoły Podstawowej w Pisarach, który zajął I miejsce na etapie powiatowym Przeglądu reprezentował Powiat Opatowski na Przeglądzie wojewódzkim w Kielcach w dniu 19 listopada br. w Światowy Dzień Rzucania Palenia. Młodzi aktorzy z Pisar w Gm. Ożarów w gronie 11 zespołów zajęli I miejsce. Wydatną pomoc w postaci dofinansowania przejazdu zespołu na etap wojewódzki ofiarował Burmistrz Ożarowa. Przegląd spotkał się z dużym zainteresowaniem zarówno ze strony nauczycieli, jak i dzieci – aktorów biorących w nim udział. Niekonwencjonalna forma, jaką było zastosowanie elementu satyry w odniesieniu do palenia tytoniu pomogła w sposób innowacyjny promować zdrowy styl życia wśród dzieci i młodzieży oraz rodziców. W ramach akcji Rzuć Palenie razem z nami i związanej z nią obchodów Światowego Rzucania Palenia zainicjowano i udzielono wsparcia w materiały (plakaty, ulotki) uczniom Liceum Ogólnokształcącego w Zespole Szkół Nr 2 w Opatowie, którzy w dniu 19 listopada zorganizowali w szkole pikietę ph. „Zadyma Antytytoniowa”, a następnie grupa młodzieży odwiedziła opatowskie urzędy i instytucje przypominając o zgubnym wpływie nikotyny na organizm człowieka ofiarując jabłka jako symbol zdrowego życia. 4. Krajowy Program Zwalczania HIV i Zapobiegania AIDS W ramach Programu realizowano multimedialną kampanię społeczną ph. „Wróć bez HIV”, która trwała od lipca 2008r. do grudnia 2009r. Do wybranych placówek (dworce PKS, biura podróży, schronisko młodzieżowe, dyskoteki, placówki wypoczynku letniego, domy kultury, biblioteki) przekazywano materiały kampanii informując poprzez Radio Opatów społeczeństwo lokalne, szczególnie osoby podróżujące o założeniach i celach kampanii oraz o możliwościach wykonania testu na HIV. 61 Działania edukacyjne organizowano przede wszystkim dla młodzieży szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Między innymi spotkanie edukacyjne uczniów klas III (3 kl.) gimnazjum i liceum ogólnokształcącego (kl. I, II, III) w dniu 30 listopada 2009 r. w Zespole Szkół Ogólnokształcących w Ożarowie z osobą żyjącą z HIV ze Stowarzyszenia „Bądź z nami”. Spotkanie to było jednocześnie formą obchodów Światowego Dnia AIDS – 1 grudnia. Celem tych działań jest wzrost poziomu wiedzy nt. HIV/AIDS u młodzieży oraz odpowiedzialności za własne zdrowie i życie. W spotkaniu, które współorganizowali szkolni pedagodzy uczestniczyło 159 uczniów, a fundusze dla prelegenta otrzymano od Burmistrza Ożarowa. 5. Radosny Uśmiech - Radosna Przyszłość Program edukacyjny dot. profilaktyki próchnicy i higieny jamy ustnej trwa od 1997 roku. Poprzez program włączamy się w proces nauczania właściwych nawyków zdrowotnych i higienicznych dot. jamy ustnej i zębów u dzieci. Adresatami programu są uczniowie II klas szkół podstawowych. W 2009 roku zwrócono szczególną uwagę na wczesną profilaktykę higieny jamy ustnej u dzieci nie uczęszczających jeszcze do szkoły. Dlatego zwrócono się do lekarzy pediatrów i pielęgniarek z propozycją współpracy w edukacji rodziców tych dzieci. W tym celu przekazano do wszystkich zakładów opieki zdrowotnej list intencyjny Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Opatowie i materiały informacyjne (plakaty i ulotki). Działania nieprogramowe 1. IV Ogólnopolski Festiwal Piosenki o Zdrowiu, którego celem jest zainteresowanie dzieci, młodzieży ze szkół podstawowych i gimnazjalnych oraz ich opiekunów tematyką zdrowia. W IV edycji Festiwalu realizowanej po raz pierwszy w województwie świętokrzyskim uczestniczyło 5 szkół powiatu opatowskiego z 20 do których przesłano zaproszenie. Opiekunami wykonawców byli nauczyciele wychowania muzycznego natomiast fundatorem nagród PSSE w Etap powiatowy Festiwalu zorganizowano w dniu 28.04.2009 r. na scenie Opatowskiego Ośrodka Kultury współorganizatora. Komisja konkursowa, w której zasiedli przedstawiciele Opatowskiego Ośrodka Kultury, Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, Powiatowej Komendy Policji i Szkoły Muzycznej I stopnia im. Fryderyka Chopina w Opatowie uhonorowali pracę nauczycielki 62 muzyki i uczniów szkoły podstawowej i gimnazjum z Samorządowego Zespołu Szkół Nr 2 w Opatowie. Oba zespoły reprezentowały nasz powiat na wojewódzkim etapie Festiwalu. Dowóz zwycięskich zespołów na etap wojewódzki w Kielcach ufundował Urząd Miasta i Gminy w Opatowie. Wszyscy uczestnicy eliminacji powiatowych otrzymali pamiątkowe puchary, dyplomy i plakietki, a opiekunowie zespołów podziękowania za zaangażowanie w przygotowanie uczniów do występów. 2. VII Świętokrzyskie Dni Profilaktyki ph. „Kobieta w rodzinie – nadzieje i zagrożenia” Celem ubiegłorocznych ŚDP trwających w dniach 15.05 – 1.06.2009 r. była popularyzacja zdrowego stylu życia oraz badań kontrolnych wśród kobiet. W ramach tych dni odbywało się szereg imprez prozdrowotnych na terenie powiatu opatowskiego szczególnie w szkołach gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych: konferencje, festyny, happeningi, konkursy, warsztaty, prelekcje. PSSE w Opatowie w realizacji tego przedsięwzięcia współpracuje z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie, które pełni rolę koordynatora na szczeblu powiatu. 3. Konkurs na prezentację multimedialną ph. „Gimnazjalisto! Wybierz zdrowe życie bez nałogów Celem konkursu było zwiększenie aktywności młodzieży oraz wzbogacenie metod i środków w dziedzinie zapobiegania uzależnieniom. Adresatami byli uczniowie szkół gimnazjalnych. Przeprowadzono i podsumowano 2 edycje konkursu – w I i II półroczu 2009 roku. Konkurs przebiegał dwuetapowo: etap powiatowy, z którego do etapu wojewódzkiego kwalifikowały się 3 prace. Działaniami objęto 91 osób, w tym bezpośrednimi uczestnikami konkursu było 57 uczniów, 8 szkół gimnazjalnych, 5 innych jednostek. Współpracowano z Opatowskim Ośrodkiem Kultury, Komendą Powiatową Policji w Opatowie oraz Komisją ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Opatowie – udział przedstawicieli w Komisjach konkursowych. Pozyskano również fundatorów nagród i wyróżnień dla uczestników konkursu - Starostwo Powiatowe, Urząd Miasta i Gminy w Opatowie, Urzędy Gminy w Tarłowie i w Wojciechowicach. Patronat nad edycją jesienną objął Marszałek Województwa Świętokrzyskiego oraz Wojewoda Świętokrzyski, którzy ufundowali nagrody rzeczowe za I, II i III miejsce na etapie powiatowym. 4. Akcja Zdrowe Wakacje Celem akcji było przekazanie podstawowej wiedzy o chorobach przenoszonych drogą kropelkową”, chorobach nowotworowych, kampanii „Wróć bez HIV” oraz profilaktyki antytytoniowej 63 Działaniami edukacyjnymi objęto ogółem 123 uczestników wypoczynku letniego w miejscu zamieszkania (półkolonie) i obozu harcerskiego pod namiotami oraz 27 wychowawców i opiekunów (5 placówek). W tym celu współpracowano z pracownikami Higieny Dzieci i Młodzieży, Żywności, Żywienia i PU, Komendy Powiatowej Policji w Opatowie oraz Stowarzyszeniem Harcerstwa Katolickiego „Zawisza”, Hufiec Puławski oraz dyrektorami szkół podstawowych w Iwaniskach, Bidzinach, Wojciechowicach i Modliborzycach. Natomiast społeczeństwo powiatu objęto informacją radiową wykorzystując poradnik pt. Przeżyj zdrowo i bezpiecznie swoje wakacje opracowany przez Wojewódzką Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Kielcach, Kodeks Walki z Rakiem. 5. Profilaktyka Grypy sezonowej i nowej grypy A(H1N1) – całoroczne działania Działalność polegała przede wszystkim na dystrybucji materiałów informacyjnych (plakatów, ulotek, broszur) do wszystkich placówek szkolno-wychowawczych (48) i wypoczynku letniego (5) oraz informowaniu społeczeństwa lokalnego poprzez Radio Opatów (7 audycji). 6. W zakresie działalności szkoleniowej przeprowadzono 3 szkolenia, 47 narad oraz 14 porad metodycznych, podczas których przeszkolono ogółem 120 osób (nauczyciele, pedagodzy, pielęgniarki szkolne, przedstawiciele samorządów lokalnych, instytucji i stowarzyszeń). 7. Promocję zdrowego stylu życia realizowano również poprzez lokalne media: na antenie Radia Opatów zaprezentowano 21 audycji, w lokalnej prasie („Wiadomości Świętokrzyskie”– 9, „Echo dnia”) ukazało się 10 informacji. Wnioski: Nawiązywanie szerokiej współpracy w środowisku lokalnym, która warunkuje prawidłową realizację zadań w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia wymaga bardzo dużego nakładu pracy organizacyjnej i medialnej. Stopień efektywności tej działalności w coraz większym stopniu zależy od nowatorskich form pracy, organizowanie których niejednokrotnie wiąże się z nakładami finansowymi Podsumowanie 1. Gmina Iwaniska – dotychczas pozbawione dostępu do dobrej jakościowo wody do spożycia miejscowości zostały przyłączone do sieci wodociągowej. Gmina konsekwentnie realizuje dalsze etapy zwodociągowania pozostałych miejscowości. 2. Ukończono termomodernizację wielu placówek oświatowo-wychowawczych, poprawiając tym samym warunki nauczania i pracy kadry nauczycielskiej. 64 3. Uzyskano poprawę stanu sanitarno-technicznego wielu zakładów pracy, co skutkowało niewielką liczba ocen negatywnych wystawionych na koniec roku sprawozdawczego. 4. Poprawiła się estetyka miast i wsi, wdrożono selektywną zbiórkę odpadów komunalnych, w wielu miejscowościach zaawansowane prace przy kompletowaniu niezbędnej dokumentacji potrzebnej do wykonania sieci wodociągowych i kanalizacyjnych. 5. Większość obiektów użyteczności publicznej oceniono pozytywnie, chociaż nadal oczekiwane są radykalne działania naprawcze na dworcu autobusowym. 6. Mimo wejścia w XXI wiek, nadal w naszym społeczeństwie istnieje potrzeba popularyzowania zasad higieny, racjonalnego żywienia, masowych szczepień czy metod zapobiegania chorobom zakaźnym. I taką właśnie misję edukacji zdrowotnej ma Państwowa Inspekcja Sanitarna. Podsumowując – analiza sprawozdań z działalności poszczególnych komórek organizacyjnych Inspekcji pozwala zarysować optymistyczny obraz powiatu opatowskiego. W zakresie szeroko rozumianego zdrowia publicznego rok 2009 zostanie zapisany, jako czas realizacji wielu prozdrowotnych inwestycji oraz okres pełnego bezpieczeństwa sanitarnego społeczeństwa. 65
