docRaport – bezrobotni
download 
Reklamacja Transkrypt
Raport – bezrobotni
Analiza potrzeb mieszkańców i mieszkanek Słupska związanych z jakością życia w mieście RAPORT ZE ZOGNISKOWANEGO WYWIADU GRUPOWEGO W RAMACH PROJEKTU „PRZEPIS NA SŁUPSK: MIESZKAŃCY WSPÓŁTWORZĄ STRATEGIĘ” GRUPA: BEZROBOTNI Nr 3/5/2015 (17) Opracowanie raportu: Małgorzata Łosiewicz Projekt „Przepis na Słupsk: Mieszkańcy współtworzą Strategię” współfinansowany ze środków Miasta Słupska 1 Spis treści 1. Wstęp .............................................................................................................................................. 3 Informacje o projekcie. 1. Nota metodologiczna ................................................................................................................. 4 Problematyka badań oraz cel, kluczowe zagadnienia, technika badawcza, dobór próby. 2. Potencjał miasta: mocne i słabe strony ................................................................................... 7 Jak mieszkańcy i mieszkanki oceniają miasto? – wstępna diagnoza, rozpoznanie problemów. 3. Słupski rynek pracy .................................................................................................................. 8 Wstępna diagnoza, analiza potrzeb i oczekiwań 4. Jakość życia w mieście: ocena obszarowa .............................................................................. 8 Ocena gminy w poszczególnych obszarach: przestrzeń publiczna, edukacja, rynek pracy, kultura, mobilność, jakość życia. Kryteria oceny. 5. Prawo do miasta, aktywność mieszkańców ............................................................................ 12 Ocena jakości rządzenia, rola mieszkańców, rola władz samorządowych. 6. Perspektywy rozwojowe miasta do 2022 roku ....................................................................... 13 Analiza potrzeb i oczekiwań, kierunki rozwoju miasta. Aneks 1. Scenariusz wywiadu fokusowego ................................................................................. 14 Projekt „Przepis na Słupsk: Mieszkańcy współtworzą Strategię” współfinansowany ze środków Miasta Słupska 2 Wstęp Czy mieszkańcy i mieszkanki Słupska korzystają ze swojego prawa do miasta? W czym tkwi jego potencjał? Projekt „Przepis na Słupsk: mieszkańcy współtworzą strategię” realizowany jest przez Stowarzyszenie Rozwoju INSPIRACJE od 4 maja do 3 czerwca 2015 r. i jest współfinansowany ze środków Miasta Słupska w ramach konkursu w zakresie działalności wspomagającej rozwój wspólnot i społeczności lokalnych. Celem projektu jest uzyskanie opinii mieszkańców i mieszkanek Słupska na temat jakości życia w mieście, poznaniu ich motywacji, aspiracji życiowych oraz zgłębienie barier w ich rozwoju osobistym i rozwoju miasta. Włączenie słupszczan i słupszczanek w proces myślenia o rozwoju miasta, włączenie ich w proces współzarządzania miastem oraz rozbudzenie zainteresowania sprawami lokalnych społeczności poprzez wymianę intuicyjnych i merytorycznych argumentów. Zebranie i opracowanie rzetelnego i aktualnego materiału empirycznego będzie stanowić źródło wiedzy, które w dalszej perspektywie przyczyni się do umacniania nowego wizerunku miasta Słupska. Ważnym elementem projektu jest możliwość wymiany opinii między osobami z różnych środowisk miejskich, budowanie więzi opartych na zrozumieniu, komunikacja międzypokoleniowa, pobudzenie do lokalnego działania i myślenia przyszłościowego. Dodatkowo zakładany rezultat to promocja badań fokusowych jako narzędzia pomocniczego w sprecyzowaniu danych niezbędnych do określenia zagadnień badawczych, w tym współtworzenia Strategii Rozwoju Miasta oraz wzrost aktywności organizacji pozarządowych na rzecz świadomego współtworzenia polityk publicznych. Projekt opiera się na założeniu, że dobre zdiagnozowanie potrzeb mieszkańców i mieszkanek oraz dostosowanie świadczonych usług do tych potrzeb, to szansa na dynamiczny rozwój miasta. Elementem rozpoczynającym dyskusję na temat jakości życia było zagadnienie prawa do miasta – jako fundamentu świadomego zamieszkiwania, tworzenia, działania na rzecz przestrzeni oraz myślenia przyszłościowego. W projekcie wzięło udział 120 mieszkańców i mieszkanek Słupska z różnych grup społecznych. Swoją opinią podzielili się między innymi przedstawiciele i przedstawicielki przedsiębiorstw, mediów, lokalnych organizacji pozarządowych, osoby bezrobotne, pracujące, studenci czy młodzież. Projekt „Przepis na Słupsk: Mieszkańcy współtworzą Strategię” współfinansowany ze środków Miasta Słupska 3 1. Nota metodologiczna Cel badania Celem badania jest dostarczenie kompleksowej informacji na temat warunków i czynników rozwoju lokalnego - uzyskanie pogłębionych opinii mieszkańców i mieszkanek Słupska na temat jakości życia w mieście, poznaniu ich motywacji, aspiracji życiowych i zgłębienie barier w ich rozwoju osobistym i rozwoju miasta. Uszczegóławiając, można postawić pytania dodatkowe: Czy mieszkanki i mieszkańcy lubią swoje miasto? Czy uważają, że Słupsk to dobre miejsce do życia? Jakie są najważniejsze mocne i słabe strony Słupska? Jak mieszkanki i mieszkańcy oceniają gminę w obszarach takich jak jakość życia w mieście, przestrzeń miasta, mobilność, jakość rządzenia, edukacja, rynek pracy, kultura, dostępność usług? Jak mieszkanki i mieszkańcy widzą Słupsk w 2022 roku? Kluczowe pojęcia w badaniu Jakość życia – odzwierciedlenie poziomu życia i satysfakcji życiowej, w oparciu o następujące parametry: sytuacja materialna, poczucie bezpieczeństwa, dostęp do edukacji, opieki zdrowotnej oraz kultury, komfort korzystania z przestrzeni publicznej, sytuacja na rynku pracy, ceny za poszczególne usługi. Prawo do miasta - sprawiedliwe użytkowanie miasta w ramach zasad zrównoważonego rozwoju, demokracji, równości i sprawiedliwości społecznej. To zbiorowe prawo do swobodnego samostanowienia i odpowiedniego standardu życia. Prawo do miasta to obecność mieszkańców przy kształtowaniu procesów urbanizacyjnych, to realny wpływ na to jak miasta są tworzone i przekształcane. W kontekście prowadzonych badań możemy wyróżnić kilka wskaźników: - poziom uczestnictwa w procesach decyzyjnych (tworzenie polityk, kształtowanie przestrzeni, współtworzenie usług publicznych o wysokim standardzie); - ocena jakości działań zarządczych; - jakość stanowionych praw i obowiązków, pozycja grupy mieszkańców; - poziom zaangażowania na rzecz społeczności; Przestrzeń publiczna - obszar o szczególnym znaczeniu dla zaspokajania potrzeb mieszkańców, poprawy jakości ich życia i sprzyjający nawiązywaniu kontaktów społecznych ze względu na jego położenie oraz cechy funkcjonalno-przestrzenne. Projekt „Przepis na Słupsk: Mieszkańcy współtworzą Strategię” współfinansowany ze środków Miasta Słupska 4 Zielona gospodarka – model gospodarki, zgodnie z którym można tworzyć dobrobyt, nie niszcząc środowiska, w oparciu o efektywne prowadzenie polityki gospodarki wodą, odpadami, lepsze gospodarowanie zasobami oraz wdrażanie zasad zrównoważonej konsumpcji i produkcji. Wśród przykładowych działań, podawanych respondentom znajdowały się między innymi: energetyka odnawialna, budownictwo enegrooszczędne, rolnictwo ekologiczne czy żywność ekologiczna. Zrównoważony rozwój - rozwój społeczno-gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleń (Prawo Ochrony Środowiska, Dz. U. z 2001 r. Nr 62, poz. 627). 1.3. Metoda zogniskowanych wywiadów grupowych (FGI) Zogniskowany wywiad grupowy (FGI – ang. Focus Group Interview) to stosunkowo szybka metoda badań jakościowych, polegająca na przeprowadzeniu wywiadu grupowego kierowanego przez moderatora. Wywiad prowadzony jest w oparciu o scenariusz określający jakie zagadnienia i tematy mają zostać poruszone w trakcie spotkania. Dokładny przebieg spotkania zależy jednak od moderatora, który stara się pokierować rozmową tak, aby zapewnić uczestnikom możliwość swobodnej wypowiedzi i równocześnie uzyskać odpowiedzi na założone wcześniej pytania badawcze. Największą zaletą tej techniki jest pojawienie się procesów grupowych i możliwość uzyskania efektu synergii, kiedy wypowiedzi uczestników spotkania nawzajem się stymulują i pobudzają do dyskusji. Konfrontacja, kooperacja i wzajemna kontrola wypowiedzi uczestników pozwala zebrać materiał bogaty w treść i wyczerpujący. Sytuacja konwersacji wpływa również na podniesienie kreatywności uczestników i generowanie większej liczby pomysłów, co jest niezmiernie istotne ze względu na cel badania, którym jest wskazanie zweryfikowanie wiedzy mieszkańców na temat usług publicznych oraz ocena tychże usług pod różnymi względami. Wywiad prowadzony były w oparciu o scenariusz wywiadu grupowego odzwierciedlający cele badania. Głównym jego elementem były obszary związane z oceną jakości życia w mieście, wyznaczenie słabych i Projekt „Przepis na Słupsk: Mieszkańcy współtworzą Strategię” współfinansowany ze środków Miasta Słupska 5 mocnych stron oraz ocena obszarów działalności, takich jak: przestrzeń publiczna, edukacja, ochrona zdrowia, kultura, rynek pracy, walory przyrodnicze. Scenariusze zostały wzbogacone o ocenę aktywności społecznej słupszczan, bariery w jej pełnej realizacji, relacje sąsiedzkie oraz o ocenę jakości rządzenia. Spotkanie fokusowe zostało poprzedzone wprowadzeniem dla uczestników. Celem wprowadzenia było zapoznanie uczestników FGI z zakresem projektu, działaniami stowarzyszenia, zasadami uczestnictwa w spotkaniu. Zostały przekazane również informacje na temat rodzajów usług. Dzięki wprowadzeniu, uczestnicy FGI byli w stanie kompetentnie wypowiadać się w temacie badania, co pozwoliło na zebranie rzetelnego materiału, odpowiadającego założeniom badania. Spotkanie fokusowe było rejestrowane a następnie opracowane. Został on przeprowadzony w pomieszczeniu, które umożliwiało uczestnikom swobodę wypowiedzi i pozwoliło na wzajemne obserwowanie się. 1.4. Dobór próby Istotnym warunkiem pojawienia się procesów grupowych, które jak wspominano są jedną z najważniejszych zalet badań fokusowych, jest zapewnienie jednorodności grupy fokusowej. Oznacza to, że uczestnicy spotkania muszą być do siebie podobni pod względem istotnych z punktu widzenia badania cech społecznodemograficznych (w tym przypadku przede wszystkim kategoria mieszkańców). Z tego względu, zdecydowano się na celowy dobór próby do badania fokusowego. Oznacza to, że uczestnicy spotkań fokusowych nie byli dobierani losowo, ale spośród osób spełniających założone warunki, uwzględniając równość płci w rozkładzie 60/40. Warunkiem koniecznym było zamieszkiwanie na terenie miasta Słupska. Uczestnicy spotkania zostali dobrani spośród osób, które złożyły formularz zgłoszeniowy, spełniali założone dla danej grupy fokusowej warunki. W badaniu wzięło udział: 10 osób, w tym 6 kobiet Rozkład ze względu na wiek: 17-25 26-40 41-55 55-… K 2 3 1 0 M 0 1 3 0 Projekt „Przepis na Słupsk: Mieszkańcy współtworzą Strategię” współfinansowany ze środków Miasta Słupska 6 Rozkład ze względu na wykształcenie: podstawowe gimnazjalne zawodowe średnie wyższe K 0 1 0 2 3 M 1 0 1 0 2 2. Potencjał miasta: mocne i słabe strony Na początku spotkania respondenci otrzymali pytanie o ocenę miasta Słupska przy wykorzystaniu techniki projekcyjnej. Uczestnicy spotkania mieli określić Słupsk jako człowieka. W pierwszej chwili Słupsk pojawił się jako uczeń, który skończył szkołę średnią i nie wie gdzie dalej pójść, zastanawiający się nad kierunkiem studiów i podjęciem pierwszej pracy (nawiązanie do sytuacji po wyborach samorządowych, gdzie wyznaczany jest nowy kierunek działań). Jednakże po chwili zastanowienia się powstał nowy obraz. Była to osoba po 40, zmęczona pracą, chcąca coś zmienić, ale nie wiedząca do końca od czego zacząć (nawiązanie do nieciekawej sytuacji finansowej miasta, migracji osób młodych oraz stanem rynku pracy) Po kolejnej chwili zastanowienia powstał kolejny obraz - kawaler po 30, jeżdżący dobrym samochodem (estetyka miasta, nowe inwestycje – szczególnie drogowe, nowe inicjatywy i wydatki władz samorządowych), egoistyczny (włodarze miasta dbający o swoje interesy, nie zaś interesy mieszkańców), mający dużo przyjaciół, ale wszystkich odtrącający (współpraca z miastami partnerskimi, gminami ościennymi). W efekcie kolejnych porównań i przemyśleń ostateczny obraz miasta przedstawił się w osobie bezdomnego, który jest brudny, obdrapany, mający duże aspiracje, ale nie wiedzący co z tym zrobić, niepotrafiący się odnaleźć w nowoczesnym świecie (porównanie to tyczyło się w istocie sytuacji na rynku pracy oraz złej kondycji finansowej miasta oraz sytuacji z mieszkaniami w Słupsku: jedna z respondentek posłużyła się przykładem związanym z kilkuletnim oczekiwaniem na mieszkanie, wydłużającą się wciąż listą i nieporadnością jednostek samorządowych wobec tego problemu). Projekt „Przepis na Słupsk: Mieszkańcy współtworzą Strategię” współfinansowany ze środków Miasta Słupska 7 Kolejne zadanie dotyczyło zareklamowania miasta jako dobrego miejsca do życia. Ciężko było respondentom znaleźć plusy w ocenie miasta, gdyż im jako osobom bezrobotnym trudno jest zabezpieczyć podstawowe potrzeby socjalne, choć mimo wszystko wysoko stawiają złożoność miasta na niewielkiej przestrzeni. Z racji braku pracy respondenci uznają, że Słupsk jest bardzo drogim miastem – zarówno ceny mieszkań, jak i ceny usług. Zaznaczają również, że jedynym powodem niekorzystania z oferty np. kulrualnej czy edukacyjnej jest brak funduszy. Uważają również, że jest zbyt słaby dostęp do opieki medycznej (w szczególności do usług specjalistycznych, w tym specjalistycznych skierowanych do dzieci). Na plus oceniają ilość terenów zielonych, parków, skwerów, jednakże problemem jest ich słabe oświetlenie, przez co w godzinach wieczornych obawiają się o swoje bezpieczeństwo. Głównie skierowane jest to do parku przy Al. Sienkiewicza i czynnego obok całodobowego sklepu monopolowego, ul. Długiej i Podgórnej. 3. Słupski rynek pracy Zadaniem respondentów była ocena rynku pracy w Słupsku. Uczestnicy mieli wyobrazić sobie, że otrzymują dwie oferty pracy – jedną od pracodawcy z Warszawy, a drugą ze Słupska. Osoby badane musiały zastanowić się, jakie kryteria musialaby spełnić oferta ze Słupska, by właśnie ją wybrali. Tutaj praktycznie wszyscy respondenci byli zgodni – wystarczy, żeby oferta ze Słupska zapewniła zabezpieczenie podstawowych potrzeb bytowych: „nie mam wysokich wymagań, chciałabym, abym za wypłatę mogła opłacić rachunki, zakupić leki, żywność, żebym mogła skorzystać z oferty kulturalnej i od czasu do czasu mogła wyjść gdzieś ze znajomymi”, „wolałbym zostać w Słupsku, ale priorytetową sprawą byłyby zarobki, wiadomo, że w Warszawie zaproponowano by mi na dzień dobry dwa razy większą stawkę, ale mimo wszystko lubię to miasto i nie chciałbym wyjeżdżać”. Istotną rolę odgrywa tu przywiązanie do miejsca zamieszkania: w tym rodzina, przyjaciele i znajomi, przyzwyczajenia oraz znajomość miasta (jego kompaktowość i kameralność). Część respondentów nie podjęłaby ryzyka, obawa przed czymś „nieznanym” (jak warszawski rynek pracy) byłaby na tyle silna, że nie byliby gotowi podjąć wyzwania (musieliby stawić temu czoło samotnie, bez przyjaciół i rodziny). Konkluzją było również to, ze osoby które miały wyjechać za pracą już wyjechały, a te które tu są czekają właśnie na słupskie oferty. Głos jednej z respondentek: „Szukam pracy, ale takiej, która nie kolidowała by mi z rehabilitacją mojego niepełnosprawnego dziecka. Chociaż w sumie w tym państwie jest to niemożliwe. Dostaję takie oferty, które wykluczają mnie na dzień dobry ze stanowiska pracy”. Jakiej pracy szukają przede wszystkim nasi respondenci? Praca biurowa, praca w branży marketingowej oraz doradczej, praca w usługach handlowych. Projekt „Przepis na Słupsk: Mieszkańcy współtworzą Strategię” współfinansowany ze środków Miasta Słupska 8 4. Jakość życia w mieście: ocena obszarowa Poproszono uczestników o to, aby ocenili miasto w kilku obszarach i uszeregowali od 1 do 7 (gdzie 1 oznacza najgorzej zorganizowany obszar a 7 najlepiej zorganizowany). Moderator spisywał kryteria jakimi kierowali się respondenci. Obszar Argumenty Kryteria Ocena Edukacja Główny wpływ na ocenę edukacji miało - poziom nauczania; 5 szkolnictwo wyższe i edukacja zawodowa. - prestiż instytucji; Edukacja do poziomu szkół średnich - ilość i jakość oferty edukacyjnej (w otrzymała dobrą ocenę. tym dodatkowej); - słaba elastyczność oferty edukacyjnej - dostosowanie oferty edukacyjnej - niski prestiż słupskich uczelni wyższych; do rynku pracy; - duże rozrzucenie filii różnych szkół - wyposażenie klas (ilość i jakość wyższych po mieście (propozycja pomocy dydaktycznych); utworzenia centrum edukacyjnego i - organizacja pracy placówek; zebranie wszystkich uczelni w jednym miejscu) - niedostosowanie oferty do rynku pracy; - bardzo słaba jakość oferty - słabe wyposażenie sal w pomoce dydaktyczne - brak reklamy oferty - brak nauczycieli specjalistów i ofert pracy dla nich (wymóg doszkalania pracujących już nauczycieli, by wykonywali pracę w innych obszarach edukacyjnych) Kultura - niska jakość imprez miejskich - jakość i różnorodność oferty; - zbyt mała oferta i różnorodność - otwartość instytucji i działania w oferowanych działań partnerstwie; - zbyt wysokie ceny za bilety (np. Nowy - ceny usług; 6 Projekt „Przepis na Słupsk: Mieszkańcy współtworzą Strategię” współfinansowany ze środków Miasta Słupska 9 Teatr) - jakość i zasięg reklamy; - zbyt duża oferta kulturalna dla grup - ilość organizowanych zamkniętych (ograniczona liczba przedsięwzięć, w tym odbiorców) ogólnomiejskich; - brak imprez masowych, dostosowanych z ofertą do wszystkich grup - słabe wykorzystanie przestrzeni miejskiej do imprez kulturalnych Rynek - brak oferty pracy spełniającej podstawowe - średnie wynagrodzenie; pracy wymagania (według indywidualnych - liczba ofert pracy; potrzeb) i zapewniająca bezpieczeństwo - możliwość pracy w wyuczonym bytowe zawodzie; Jakość - przez bezrobocie miasto postrzegane jako - ceny za usługi (w tym publiczne); życia drogie, - dostępność i jakość usług - wysokie ceny usług zdrowotnych; - wysokie ceny nieruchomości (młodą - rynek pracy; osobę po szkole podejmującą pracę nie stać - oferta kulturalna, rozrywkowa; 1 2 na kredyt na mieszkanie) - ograniczony rynek pracy - brak specjalistów medycznych dla dzieci - niska jakość usług jednostek budżetowych – słaba organizacja pracy w jednostkach Przestrzeń - dość duża liczba terenów zielonych i - ilość miejsc rekreacyjnych, ilość publiczna miejsc rekreacyjnych przy jednoczesnym terenów zielonych; małej ilości śmietników - zagospodarowanie terenów - niskiej jakości usługi zapewniające zielonych; utrzymanie zieleni i czystości - funkcjonalność; - mała ilość miejsc do rekreacji (tereny - liczba korzystających i oferta zielone, na których można piknikować) dodatkowa (wykorzystanie 4 Projekt „Przepis na Słupsk: Mieszkańcy współtworzą Strategię” współfinansowany ze środków Miasta Słupska 10 - wszędzie nieczystości (w tym psie przestrzeni w działaniach odchody) kulturalnych, edukacyjnych) ; - czystość; Mobilność Zielona - korki na ulicach w godzinach szczytu - infrastruktura drogowa (ilość i (nadzieja w ringu) jakość); - zbyt mała ilość miejsc parkingowych - jakość usług komunikacji miejskiej - mała liczba ścieżek rowerowych, (punktualność, organizacja rozkładu szczególnie na starym mieście jazdy, ilość przystanków); - brak możliwości wypożyczenia rowerów - infrastruktura rowerowa (ilość i (zlikwidowano wypożyczalnię) jakość); - w miarę dobra infrastruktura piesza, choć - infrastruktura piesza; chodniki wymagają poprawy (łatwość - ilość nowych inwestycji; poruszania się, małe odległości) - jakość współpracy / porozumienia - brak autobusów o wczesnych porach. z gminami ościennymi w zakresie - słaba komunikacja z miastami sąsiednimi transportu; powoduje ograniczenie rynku pracy - jakość połączeń kolejowych - brak wyrobionego zdania ze względu na - brak kryteriów oceny 7 3 gospodarka niedoinformowanie, wszystko w fazie przygotowania – kierunku zmian Obszar kultury wywołał spore dyskusje na temat oferty: do kogo jest kierowana, jaka jest różnorodność (wśród wypowiedzi dominował głos o grupach zamkniętych i dzieciach, bądź „miłośników kultury wyższej, w końcu mamy Festiwal Pianistyki, Komedę Jazz festiwal, ale to imprezy zamknięte, dla małej społeczności a pieniądze idą ogromne. Brakuje czegoś dla zwykłych mieszkańców, ogólnodostępnego i łatwiejszego w odbiorze”). Projekt „Przepis na Słupsk: Mieszkańcy współtworzą Strategię” współfinansowany ze środków Miasta Słupska 11 5. Prawo do miasto, aktywność mieszkańców Uczestnicy spotkania zostali poproszeni o określenie roli ich grupy w mieście, określenie roli mieszkańców, ich obowiązków oraz praw. Respondenci wspomnieli o prawie do korzystania z czystej przestrzeni miejskiej, która jest zadbana nie tylko przez służby, ale także przez samych mieszkańców, oczekując od innych zaangażowania się w życie społeczne. Z obowiązków zwrócono uwagę na problem osób mieszkających pod Słupskiej, a korzystających w pełni z miasta, lecz już nie płacących tutaj podatków. Zwrócono uwagę na prawo rozliczania władzy. Fot. Role samorządu (na górze: mieszkańców, na dole: władz samorządowych) Projekt „Przepis na Słupsk: Mieszkańcy współtworzą Strategię” współfinansowany ze środków Miasta Słupska 12 Od władzy oczekuje się ograniczenie obietnic, zaś więcej realnego działania. Za podstawę mieszkańcy uważają zwiększenie jakości obsługi mieszkańca, szacunek i otwartość, informowanie o działaniach. Oczekują, że działania nie będą fasadowe. Rola władz samorządowych powinna sprowadzić się do stworzenia warunków do sprawnej komunikacji z mieszkańcami. Żeby to osiągnąć władza powinna dawać przykład oraz prowadzić edukację obywatelską. Od władzy oczekuje się włączania w życie mieszkańców, aby decyzyjność wynikała z realnych potrzeb. W tym zakresie oczekiwane jest również dokształcanie się władzy i prowadzenie spójnych i jasnych procedur. I co najważniejsze – odpowiednie zarządzanie finansami. 6. Perspektywy rozwojowe miasta do 2022 roku Pytaniem kończącym dyskusję było pytanie dotyczące wizji miasta w 2022 roku. Przy wykorzystaniu techniki projekcyjnej respondenci ponownie mieli określić jakim Słupsk byłby człowiekiem. Respondenci mimo wielu oczekiwań, nie są zbyt optymistycznie nastawieni. Ciężko im dostrzec pozytywną zmianę, która ma się dokonać do roku 2022. W dalszym ciągu widzą człowieka samotnego, niespełnionego, mało uśmiechniętego, stoczonego, który tylko siedzi i pije z żalu – taki obraz wynika z ciężkiej sytuacji finansowej miasta, trudnej sytuacji na rynku pracy oraz ciągłej migracji. Respondentom trudno jest dostrzec zmianę bez większych perspektyw na pracę i godziwe zarobki. Każde miejskie działanie obserwują przez pryzmat bezrobocia i zasobność własnego portfela. Priorytetami w działaniu powinny być obszary takie jak: rynek pracy oraz mieszkalnictwo, bez tego inne zmiany (zdaniem uczestników) nie są możliwe. Podsumowując bezrobotni odbierają Słupsk jako miasto z mała szansą na zmianę perspektywy. Obawiają się, że większość obietnic jest bez pokrycia, zaś w ich życiu nie wiele się zmieni. Oczekują, że mimo ich ciężkiej sytuacji finansowej nie zostaną wykluczeni z życia społecznego, zaś oferty kulturalne będą skierowane także do nich. Są zwolennikami wykorzystywania przestrzeni miejskiej do rekreacji (np. pikniki) jednocześnie oczekując, że będzie ona zadbana – zarówno pod kątem czystości, jak i infrastruktury (np. kosze na śmieci i psie odchody). Widzą Słupsk jako drogie miasto przez pryzmat swojego, niezasobnego portfela, dlatego oczekują otwartych ofert kulturalnych. Winę za słaby rynek pracy widzą w słabym skomunikowaniu Słupska z miastami sąsiednimi. Uważają, że mogliby szukać pracy w miejscowościach oddalonych o kilkadziesiąt kilometrów, jednakże wizja kilkugodzinnych dojazdów skutecznie ich odstrasza. Projekt „Przepis na Słupsk: Mieszkańcy współtworzą Strategię” współfinansowany ze środków Miasta Słupska 13 SCENARIUSZ WYWIADU FOKUSOWEGO Analiza potrzeb mieszkańców i mieszkanek Słupska związanych z jakością życia w mieście Grupa: osoby bezrobotne I. Wprowadzenie – przedstawienie moderatora, opis projektu oraz celu badania 2. Czas: 5 minut Moderator: Dzień dobry, nazywam się Małgorzata Łosiewicz, jestem pedagogiem oraz socjologiem miasta. Zaprosiliśmy dziś Was do dyskusji na temat jakości życia w Słupsku. Spotkanie jest częścią projektu realizowanego ze środków Miasta Słupska: „Przepis na Słupsk: mieszkańcy współtworzą strategię”. Nasze spotkanie potrwa maksymalnie 120 minut. Bardzo dziękuję, że zechcieliście przyjąć nasze zaproszenie. Projekt „Przepis na Słupsk: mieszkańcy współtworzą strategię” realizowany jest przez Stowarzyszenie Rozwoju INSPIRACJE. Celem projektu jest uzyskanie opinii mieszkańców i mieszkanek Słupska na temat jakości życia w mieście. Włączenie słupszczan i słupszczanek w proces myślenia o rozwoju miasta, włączenie ich w proces współzarządzania miastem oraz rozbudzenie zainteresowania sprawami lokalnych społeczności poprzez wymianę intuicyjnych i merytorycznych argumentów. Zebranie i opracowanie rzetelnego i aktualnego materiału empirycznego będzie stanowić źródło wiedzy, które w dalszej perspektywie przyczyni się do umacniania nowego wizerunku miasta Słupska. II. Informacje organizacyjne, o technice zogniskowanych wywiadów grupowych oraz roli moderatora Czas: 2-3 minuty Czas: 5 minut Moderator: Przez najbliższe dwie godziny będziemy rozmawiać o jakości życia w mieście, o Państwa opiniach, doświadczeniach, pomysłach. Aby wywiad przebiegł sprawnie, przedstawię parę zasad, które będą obowiązywać podczas spotkania: nie obowiązuje jednomyślność, każdy uczestnik może pozostać przy własnych poglądach, przy swoim zdaniu. Każda wypowiedź jest ważna i cenna. To państwo są dzisiaj ekspertami; proszę bardzo, aby Państwo w żaden sposób nie czuli się skrępowani czy ograniczeni moją obecnością albo opiniami innych uczestników badania; można stawiać pytania zarówno prowadzącemu, jak i sobie nawzajem; odnosimy się do siebie z szacunkiem, nie obrażamy, omawiamy pomysł bądź opinię – nie daną osobę; spotkanie będzie rejestrowane, aby zapewnić rzetelność badań, jak najlepsze odwzorowanie Państwa opinii na dany temat. Opinie te zostaną przedstawione w raporcie końcowym, w sposób zbiorczy i uniemożliwiający przyporządkowanie wypowiedzi do poszczególnych osób. Zapewniam, że mogą się Państwo wypowiadać w sposób swobodny i szczery; ponieważ będziemy rejestrować przebieg spotkania, proszę o zabieranie głosu pojedynczo; dzisiaj moją rolą będzie poprowadzenie dyskusji w taki sposób, aby każdy z Państwa miał równą szansę nieskrępowanego wyrażania Projekt „Przepis na Słupsk: Mieszkańcy współtworzą Strategię” współfinansowany ze środków Miasta Słupska 14 własnych opinii na omawiane tematy. Następnie na podstawie tego co dzisiaj Państwo powiedzą sporządzę raport badawczy; III. Przedstawienie uczestników spotkania Czas: 10 minut Moderator: Proszę abyście się Państwo przedstawili: podali imię, zawód, jakie są Wasze pasje, zainteresowania. Pomoże to nam lepiej zrozumieć Wasze opinie. By zebrać więcej szczegółowych informacji, które pozostaną poufne, poproszę Państwa o wypełnienie krótkiej ankiety (asystent moderatora rozdaje krótkie kwestionariusze, kiedy są już wypełnione, zbiera je): te informacje będą dla nas ważne przy analizie rezultatów z naszego spotkania. IV. Pytania wstępne Czas: 15 minut I. Potencjał miasta Moderator: Jeżeli Słupsk byłby człowiekiem to… (formuła otwarta) II. Sytuacja zatrudnienia na słupskim rynku pracy Moderator: Proszę sobie wyobrazić, że dostajecie dwie oferty pracy: jedną od pracodawcy z Warszawy, drugą od słupskiego pracodawcy. Jakie warunki musiałby zapewnić pracodawca, abyście zostali na miejscu w Słupsku? Co to byłaby za praca? Jakie warunki musiałyby zaistnieć? V. Miasto Słupsk w różnych obszarach Czas: 35 minut III. Mocne i słabe strony Słupska (tabela, uproszczony SWOT) Moderator: Proszę sobie wyobrazić, że mają Państwo zareklamować obcokrajowcom bądź mieszkańcom innych zakątków Polski, Słupsk jako miejsce do życia, o czym Państwo wspomnieliby w pierwszej kolejności, a co chcieliby Państwo wstydliwie przemilczeć? IV. Ocena gminy 1. Moderator: Otrzymują Państwo tabliczki z różnymi obszarami, na które można podzielić miasto, są to: jakość życia, zielona gospodarka, natura w mieście / przestrzeń publiczna, mobilność i zrównoważony transport Waszym zadaniem będzie uporządkowanie obszaru od najlepiej zorganizowanego (Waszym zdaniem) do najgorzej zorganizowanego. Wartości jakie temu towarzyszą to 1 dla najgorszego i 7 dla najlepszego. Pod Projekt „Przepis na Słupsk: Mieszkańcy współtworzą Strategię” współfinansowany ze środków Miasta Słupska 15 tabliczką możecie dopisać 3 argumenty, które uzasadniają Waszą decyzję. (możliwe pytania uszczegóławiające, Moderator wyłapuje jednocześnie 2 rzeczy i zapisuje na flipach: kryteria jakimi kierują się uczestnicy oceniając usługę; plusy/dobre rzeczy oraz minusy/problemy, o których wspominają uczestnicy) 2. Moderator: Gdybyście zostali poproszeni o to, aby w ciągu dwóch lat poprawić, któryś z wymienionych obszarów, przy jednoczesnej swobodzie wykorzystania bezzwrotnej pożyczki na dowolny cel, to w jakim kierunku rozwijalibyście miasto? Który obszar byście rozwinęli? W co byście zainwestowali? Dlaczego? VI. Prawo do miasta Czas: 15 minut V. Prawo do miasta, elementy współzarządzania (praca na flipie, sylwetka) - Jak Państwo widzą swoje prawa i obowiązki jako mieszkańców? - Jakie mogą być kompetencje mieszkańca, ich rola? - Jakie są i powinny być kompetencje poszczególnych organów: prezydenta, rady miasta, organizacji pozarządowych? - Czy brakuje jakiś elementów wspomagających współzarządzanie? - Jaka jest pozycja Waszej grupy w tym? Gdzie jest Wasze miejsce? VII. Słupsk 2022 - perspektywy Czas: 25 minut 1. Moderator: Wyobraźcie sobie Słupsk w 2022 roku. Jakim był by człowiekiem? Czym by się charakteryzował? 2. Moderator: Jakim miastem miałby być Słupsk w 2022 roku? - Jaka będzie rola/ znaczenie mieszkańców i mieszkanek, jakie będą ich prawa i obowiązki, jaki będą mieli wpływ? - Czym się powinni zajmować mieszkańcy, jakie powinni mieć wykształcenie? Czy to jest miasto ludzi młodych? Czym się zajmują? - W co miasto zainwestowało i inwestuje? - Na czym jest oparty rozwój miasta? Jakie rodzaje działalności gospodarki, jakie przedsiębiorstwa będą rozwijały się? - Jak będzie miejska przestrzeń? - Jaka jest pozycja Waszej grupy w tym? VIII. Podsumowanie Projekt „Przepis na Słupsk: Mieszkańcy współtworzą Strategię” współfinansowany ze środków Miasta Słupska 16 Czas: 10 minut 1. Moderator: Wyobraźcie sobie, że Prezydent miasta ma 5 mln. Na co powinien je wydać, na jakie działania? 2. Moderator: Biorąc pod uwagę wszystko to, o czym rozmawialiśmy na dzisiejszym spotkaniu, a więc o jakości życia w Słupsku i jego potencjale, czy mogą Państwo powiedzieć co władze samorządowe mogłyby uczynić, aby zapewnić Wam wysoką jakość życia w mieście? Czy chcieliby Państwo coś jeszcze dodać? Dziękuję za uczestnictwo w spotkaniu. Raport z wnioskami z naszego spotkania będzie dostępny w ciągu najbliższego miesiąca na stronie internetowej stowarzyszenia: www.inspiruj.org i stronie miasta: www.slupsk.pl. Jeśli chcą Państw otrzymać powiadomienie o umieszczeniu raportu na stronie, bądź chcą Państwo otrzymać wyniki projektu drogą mailową prosimy o zostawienie adresu e-mail. Czas trwania spotkania ogółem 120 minut. Projekt „Przepis na Słupsk: Mieszkańcy współtworzą Strategię” współfinansowany ze środków Miasta Słupska 17
