program nauczania dla zawodu technik geolog, 311106
Transkrypt
program nauczania dla zawodu technik geolog, 311106
Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK GEOLOG, 311106 O STRUKTURZE PRZEDMIOTOWY wersja przed recenzją (wersja robocza) z dn. 30.06.2012 Warszawa 2012 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego SPIS TREŚCI 1. TYP PROGRAMU: PRZEDMIOTOWY .............................................................................................................................................................. 2 2. RODZAJ PROGRAMU: LINIOWY .................................................................................................................................................................... 2 3. AUTORZY, RECENZENCI I KONSULTANCI PROGRAMU NAUCZANIA: ................................................................................................................ 2 4. PODSTAWY PRAWNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO..................................................................................................................................... 2 5. CELE OGÓLNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO ................................................................................................................................................ 2 6. PRZEDMIOTY ROZSZERZONE W TECHNIKUM................................................................................................................................................. 3 7. KORELACJA PROGRAMU NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK GEOLOG Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO .................. 3 8. INFORMACJA O ZAWODZIE TECHNIK GEOLOG .............................................................................................................................................. 5 9. UZASADNIENIE POTRZEBY KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK GEOLOG ..................................................................................................... 5 10. POWIĄZANIA ZAWODU TECHNIK GEOLOG Z INNYMI ZAWODAMI ................................................................................................................. 6 11. CELE SZCZEGÓŁOWE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK GEOLOG .............................................................................................................. 6 12. PLAN NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK GEOLOG ...................................................................................................................................... 7 13. PROGRAMY NAUCZANIA DLA POSZCZEGÓLNYCH PRZEDMIOTÓW ............................................................................................................... 11 ZAŁĄCZNIKI ....................................................................................................................................................................................................... 85 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 1 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego TYP SZKOŁY: TECHNIKUM 1. TYP PROGRAMU: PRZEDMIOTOWY 2. RODZAJ PROGRAMU: LINIOWY 3. AUTORZY, RECENZENCI I KONSULTANCI PROGRAMU NAUCZANIA: Autorzy: mgr Elżbieta Laszczka, mgr inż. Marta Łuszcz Recenzenci: Konsultanci: mgr inż. Teresa Jaszczyk 4. PODSTAWY PRAWNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Program nauczania dla zawodu technik geolog opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi: Ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw Rozporządzeniem w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego z dnia 23 grudnia 2012 r. Rozporządzeniem w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach z dnia 7 lutego 2012 r. Rozporządzeniem w sprawie ramowych planów nauczania z dnia 7 lutego 2012 r. Rozporządzeniem w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach z dnia 17 listopada 2010 r. Ustawą Prawo geologiczne i górnicze z dnia 1 stycznia 2012 5. CELE OGÓLNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie co najmniej następujących celów ogólnych kształcenia zawodowego: Celem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 2 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. 6. PRZEDMIOTY ROZSZERZONE W TECHNIKUM W programie nauczania dla zawodu Technik geolog uwzględniono przedmioty ogólnokształcące: geografię i język obcy nowożytny, których nauka odbywać się będzie na poziomie rozszerzonym oraz uwzględniono przedmiot historia i społeczeństwo, jako przedmiot uzupełniający. 7. KORELACJA PROGRAMU NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK GEOLOG Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO Program nauczania dla zawodu technik geolog uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania. Program uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: 1) umiejętność rozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; 2) umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; 3) umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; 4) umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; 5) umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi; 6) umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; 7) umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; 8) umiejętność pracy zespołowej. W programie nauczania dla zawodu technik geolog uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów jak: Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 3 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego matematyka, fizyka, język obcy. Po zrealizowaniu programu nauczania z przedmiotów ogólnokształcących będące podbudowa do kształcenia zawodowego ucznia potrafi : matematyka: − dodawać, odejmować, mnożyć i dzielić liczb wymiernych zapisanych w postaci ułamków zwykłych lub rozwinięć dziesiętnych; − zamieniać ułamki zwykłe na ułamki dziesiętny i zamieniać ułamki dziesiętne skończone na ułamki zwykłe; − zaokrąglać rozwinięcia dziesiętne liczb; − obliczać wartości wyrażeń arytmetycznych, - obliczać procent danej liczby i liczby na podstawie procentu, - obliczać długość okręgu i łuku okręgu, pola figur geometrycznych; − stosować twierdzenie Pitagorasa; − zamieniać jednostki pola i objętości; fizyka: − podawać przykłady sił w różnych sytuacjach praktycznych; − posługiwać się pojęciem siły ciężkości, gęstości, ciśnienia; − wyjaśniać zasadę działania dźwigni dwustronnej, bloku nieruchomego, kołowrotu; − zasady przewodnictwa cieplnego; − posługuje się pojęciem natężenia prądu elektrycznego; − posługuje się pojęciem napięcia elektrycznego; − posługuje się pojęciem oporu elektrycznego; − przeliczać jednostki układu SI. Uczeń nabywa umiejętności w język obcym: − rozumienia ze słuchu oraz wypowiedzi pisemnej o różnorodnej formie i długości np. rozmowy, dyskusje, komunikaty, instrukcje, wiadomości, napisy informacyjne, listy, ulotki reklamowe, instrukcje obsługi, dokumentacja techniczna, katalogi. − znajdowania w tekście określonych informacji. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 4 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 8. INFORMACJA O ZAWODZIE TECHNIK GEOLOG Technik geolog wykonuje podstawowe czynności przy wykonywaniu i dokumentowaniu prac geologicznych. Interpretuje treści map, przekrojów, profili i zdjęć geologicznych, hydrogeologicznych i geologiczno-inżynierskich. Określa związki przyczynowo-skutkowe miedzy stwierdzonymi w środowisku naturalnym faktami geologicznymi w postaci zjawisk, procesów i form. Wyróżnia cechy diagnostyczne, określa makroskopowo strukturę i teksturę skał, i rozpoznaje pospolicie występujące minerały, skały i kopaliny. Rozpoznaje makroskamieniałości i mikroskamieniałości, a w szczególności ich formy przewodnie i skałotwórcze, stosuje podstawowe wiadomości z zakresu biostratygrafii, litostratygrafii, paleogeografii oraz sedymentologii. Odczytuje i interpretuje treści zawarte w dokumentacji geologicznej, hydrogeologicznej, geologiczno-inżynierskiej. Analizuje i wykorzystuje badania i oznaczenia parametryczne skał i wód podziemnych. Operuje wiadomościami z zakresu geologii regionalnej Polski, geologii złóż wiertnictwa i geofizyki. Prawidłowo odzwierciedla struktury i właściwości budowy geologicznej Polski. Wykonuje przekroje geologiczne przez określone struktury geologiczne na podstawie dokumentacji. Określa walory i przydatność form geologicznych jako stanowiska geoturystycznego, projektuje trasy geoturystyczne, organizuje ruch turystyczny. Absolwent w zawodzie technika geologa zgodnie z posiadaną wiedzą i umiejętnościami przygotowany będzie do podejmowania pracy w jednostkach opracowujących projekty prac geologicznych, prowadzących badania laboratoryjne, wykonujących badania i prace geologiczne terenowe, w jednostkach samorządowych (m.in. w wydziałach geologii i ochrony środowiska). Technik geolog może także podjąć pracę w dziale turystyki przy projektowaniu tras geoturystycznych i organizowaniu ruchu turystycznego. 9. UZASADNIENIE POTRZEBY KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK GEOLOG Technik geolog jest dynamicznie rozwijającym się obszarem związanym z szeroko pojętymi pracami geologicznymi wykonywanymi zarówno w terenie jak i w laboratoriach. Rozwijająca się infrastruktura związana z budową dróg i autostrad, rozbudowa budownictwa mieszkaniowego, przemysłowego i gospodarczego wymaga badan podłoża. Zapotrzebowanie na ujęcia wód podziemnych stwarza konieczność budowania nowych punktów poboru wód podziemnych. Powierzchniowe ruchy masowe zagrażające wielu obszarom w Polsce wymagają stałego nadzoru i prac zapobiegawczych. W laboratoriach i pracowniach geologicznych wymagana jest znajomość wykonywania specjalistycznych badań. Dynamicznie rozwijająca się geoturystyka, będąca działem turystyki masowej, stwarza olbrzymie perspektywy dla osób z wykształceniem geologicznym. Technik geolog jest również pracownikiem nieodzownym przy poszukiwaniu i rozpoznawaniu złóż surowców naturalnych. Prowadzi dokumentacje geologiczna procesu wiercenia oraz pomiary płynów złożowych. Perspektywy poszukiwania i eksploatacji złóż niekonwencjonalnych w Polsce wymuszają potrzebę kształcenia w tym zawodzie. Technicy geolodzy należą do grupy poszukiwanych pracowników. Rynek pracy oczekuje na profesjonalnych specjalistów w zawodzie, których zaangażowanie przyczyni się do podniesienia obrotów firm prowadzących działalność w zakresie prac geologicznych czy geoturystyki. Osoby przedsiębiorcze mogą tworzyć własną jednoosobową firmę w branży geologicznej i hydrogeologicznej. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 5 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 10. POWIĄZANIA ZAWODU TECHNIK GEOLOG Z INNYMI ZAWODAMI Podział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych potrzeb i ambicji. Wspólne kwalifikacje mają zawody kształcone na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej i technikum. Zawód technik geolog nie ma wspólnych kwalifikacji z innymi zawodami. Posiada efekty kształcenia stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie technik geolog PKZ (R.n). 11. CELE SZCZEGÓŁOWE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK GEOLOG Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik geolog powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) wykonywania geologicznych prac terenowych; 2) obsługi geologicznej wierceń; 3) prowadzenia laboratoryjnych prac diagnostycznych; 4) dokumentowania i przetwarzania wyników badań; 5) prowadzenia działalności geoturystycznej. Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik geolog: efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (BHP, PDG, JOZ, KPS i OMZ); efekty stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie technik geolog PKZ (R.n) ; efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji R.25. Wykonywanie prac geologicznych. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 6 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 12. PLAN NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK GEOLOG Zgodnie z Rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w 4-letnim technikum minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1470 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne zostanie przeznaczonych minimum 735 godzin, a na kształcenie zawodowe praktyczne 735 godzin. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik geolog minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia: na kształcenie w ramach kwalifikacji R.25. Wykonywanie prac geologicznych przeznaczono 1070 godzin, na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów oraz kształcenie wspólne dla zawodów w ramach obszaru rolniczo-leśnego z ochroną środowiska stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach lub grupy zawodów przeznaczono 240 godzin. Praktyka zawodowa 200 godzin. Tabela 3. Plan nauczania dla programu o strukturze przedmiotowej Klasa I II 1 Geologia dynamiczna i strukturalna 2 2 2 2 1 1 2 Mineralogia i petrografia 1 1 2 2 3 Geologia Polski z geoturystyką 2 2 2 2 4 Podstawy techniki 2 2 5 Wiertnictwo i geologiczno-geofizyczna obsługa wierceń 6 II II IV I III II II I I Obowiązkowe zajęcia edukacyjne I Lp Liczba godzin tygodniowo w czteroletnim okresie nauczania Liczba godzin w czteroletnim okresie nauczania 5 150 3 90 6 180 2 60 Przedmioty w kształceniu zawodowym teoretycznym 2 2 5 150 Język obcy w geologii 1 1 1 1,5 45 7 Przepisy prawa i BHP w geologii 1 1 2 2 60 8 Działalność gospodarcza w geologii 1 1 1 30 25,5 765 7 2 2 2 Łączna liczba godzin 2 2 8 7,5 6 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 7 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Przedmioty w kształceniu zawodowym praktycznym 1 1 2 2 2 6 180 2 2 2 2 4 6 180 11 Komputerowe wspomaganie w geologii 2 2 2 60 12 Geologia złóż 4 4 9,5 285 23,5 705 9 Terenoznawstwo i kartografia geologiczna 10 Hydrogeologia i geologia inżynierska Łączna liczba godzin Praktyki zawodowe* 2 2 2 4 3 10 7,5 2 tyg. 3 tyg. 4 10 200 *zajęcia odbywają się w terenie oraz na wiertni prowadzącej wiercenia poszukiwawcze, geologiczne, hydrogeologiczne lub geologiczno-inżynierskie. EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY PIERWSZĄ KWALIFIKACJĘ R.25. ODBYWA SIĘ PO PIERWSZYM SEMESTRZE KLASY CZWARTEJ. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 8 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Wykaz działów programowych dla zawodu technik geolog Nazwa przedmiotu 1. Geologia dynamiczna i strukturalna 2. Mineralogia i petrografia 3. Geologia Polski z geoturystyką 4. Podstawy techniki 5. Wiertnictwo i geologiczno-geofizyczna obsługa wierceń 6. Język obcy w geologii 7. Przepisy prawa i BHP w geologii 8. Działalność gospodarcza w geologii 9. Terenoznawstwo i kartografia geologiczna 10. Hydrogeologia i geologia inżynierska 11. Komputerowe wspomaganie w geologii Nazwa działu 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 3.1. 3.2. 3.3. 4.1. 4.2. 5.1. 5.2. 6.1. 6.2. 7.1. 7.2. Fizyczne własności Ziemi Geochemia środowiska przyrodniczego Procesy i zjawiska geologiczne Tektonika z elementami neotektoniki Podstawy krystalografii Mineralogia Petrografia Badania mineralogiczno-petrograficzne Historia Ziemi Budowa struktur geologicznych Polski Geoturystyka Podstawy matematyki stosowanej Elementy rysunku technicznego i mechaniki technicznej Podstawy górnictwa otworowego Podstawy geofizyki wiertniczej Porozumiewanie się w języku obcym w realizacji zadań zawodowych Struktury leksykalno-gramatyczne w typowych sytuacjach zawodowych Ogólne przepisy prawne związane z górnictwem i geologią. Przepisy Ustawy „Prawo geologiczne i górnicze” dotyczące prac geologicznych. 8.1 Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej w górnictwie. 8.2. Prowadzenie przedsiębiorstwa. 9.1. Topografia i miernictwo geologiczne 9.2. Kartografia powierzchniowa i wgłębna 10.1. Podstawy hydrogeologii i geologii inżynierskiej 10.2. Badania i dokumentacja hydrogeologiczna i geologiczno-inżynierska. 11.1 Komputerowe wspomaganie zarządzania w przedsiębiorstwie geologicznym. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 9 Liczba godzin przewidziana na dział 30 30 60 30 15 30 30 15 60 90 30 30 30 90 60 25 20 30 30 15 15 60 120 90 90 30 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 12. Geologia złóż 13. Praktyka zawodowa 11.2 Podstawy komputerowej grafiki technicznej 12.1. Procesy złożowe i formy występowania złóż 12.2. Geneza i występowanie złóż w Polsce. 12.3. Poszukiwanie i dokumentowanie złóż 12.1. Praktyka ogólnogeologiczna 12.2. Praktyka z kartografii geologicznej 12.3. Praktyka petrograficzno – złożowa 12.4. Praktyka z wiertnictwa i geologiczno-geofizycznej obsługi wierceń 12.5. Praktyka z geologii regionalnej i geoturystyki Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 10 30 120 120 45 40 40 40 40 40 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 13. PROGRAMY NAUCZANIA DLA POSZCZEGÓLNYCH PRZEDMIOTÓW W programie nauczania dla zawodu technik geolog zastosowano taksonomię celów ABC B. Niemierko 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. Geologia dynamiczna i strukturalna Mineralogia i petrografia Geologia Polski z geoturystyką Podstawy technik Wiertnictwo i geologiczno-geofizyczna obsługa wierceń Język obcy w geologii Przepisy prawa i BHP w geologii Działalność gospodarcza Terenoznawstwo i kartografia geologiczna Hydrogeologia i geologia inżynierska Komputerowe wspomaganie w geologii Geologia złóż Praktyki zawodowe 150 godzin 90 godzin 180 godzin 60 godzin 150 godzin 45 godzin 60 godzin 30 godzin 180 godzin 180 godzin 60 godzin 285 godzin 200 godzin Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 11 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 1. Geologia dynamiczna i strukturalna 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. Fizyczne własności Ziemi Geochemia środowiska przyrodniczego Procesy i zjawiska geologiczne Tektonika z elementami neotektoniki 1.1. Fizyczne własności Ziemi Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: Poziom wymagań programowych (P lub PP) P P Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania KPS(6)1. Przedstawić gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego. A Ziemia jako planeta. KPS(6)2. Wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności B Masa Ziemi i oddziaływania grawitacyjne zawodowych. Magnetyzm ziemski KPS(10)1. Doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne. P B Stan termiczny Ziemi KPS(10)2. Modyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko. P B Struktura Ziemi PKZ(R.n)(6)1. Wyjaśnić ruchy Ziemi i ich skutki. P B PKZ(R.n)(6)2. Wyjaśnić prawo grawitacyjne Ziemi i określić anomalie siły ciężkości. P B PKZ(R.n)(6)3. Omówić elementy ziemskiego pola magnetycznego i określić wpływ P B magnetyzmu na stan Ziemi PKZ(R.n)(6)4. Określić stan termiczny Ziemi i wyjaśnić pochodzenie i skutki zmian P B termicznych Ziemi PKZ(R.n)(6)5. Wyjaśnić zróżnicowanie własności sprężystych materii Ziemi P C PKZ(R.n)(6)6. Omówić powstawanie i rodzaje fal sejsmicznych P B PKZ(R.n)(6)7. Scharakteryzować budowę wnętrza Ziemi na podstawie obserwacji P B sejsmicznych. Planowane zadania: Przeanalizuj mapy tektoniczno-sejsmiczne świata. Na mapie konturowej świata zaznacz strefy: sejsmiczne, asejsmiczne i pansejsmiczne , grzbiety śródoceaniczne oraz obszary działalności wulkanicznej. Wyjaśnij w jaki sposób globalna budowa geologiczna ziemi wpływa na sejsmiczność. Uczniowie zostają podzielenia na 4 osobowe grupy i wybierają lidera. Opracowują zadany przez nauczyciela temat. Czas pracy 20 minut. Lider grupy prezentuje prace. Nauczyciel ocenia całość pracy i wypowiedź ucznia. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni kartograficznej, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 12 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania projektowania i wykonywania obliczeń, analiz wyników badań, przekrojów geologicznych, geologiczno-inżynierskich i hydrologicznych, tworzenia grafiki) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) umożliwiające wykonywanie rysunków odręcznych, mapy topograficzne, dokumentacyjne, geologiczne, geologiczno-inżynierskie, hydrogeologiczne, zdjęcia lotnicze i satelitarne, geologiczne dokumentacje otworów wiertniczych, dokumentacje wyników badań geologicznych, hydrogeologicznych, geologiczno-inżynierskich, zestaw przepisów prawa geologicznego i górniczego oraz ochrony środowiska. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, przekroje, profile, blokdiagramy, wykresy, atlasy, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce geologicznej, kolekcje skał i minerałów, kolekcje gleb, plansze edukacyjne, makiety wulkanów, rzek, akwarium sedymentacyjne, form tektonicznych, tensometry, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programowy obejmujący Fizyczne własności Ziemi jest działem przedmiotu teoretycznego. Wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnym uwzględnieniem pokazu z objaśnieniami oraz ćwiczeniami przedmiotowymi. Metodą dominującą powinna być metoda ćwiczeń polegająca na przyswojeniu przez ucznia rysunków i fotografii ilustrujących własności fizyczne Ziemi Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu zbudowanego z pytań otwartych mogącego sprawdzić wiedze i umiejętności ucznia. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia 1.2.Geochemia środowiska przyrodniczego Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PKZ(R.n.)(8)1. Wyodrębnić sfery Ziemi. I omówić zróżnicowanie rozmieszczenia rozmieszczenia pierwiastków chemicznych w poszczególnych sferach Ziemi. PKZ(R.n)(8)2. Określić zasięg i skład chemiczny hydrosfery, atmosfery i biosfery. PKZ(R.n)(8)3. Scharakteryzować skład chemiczny skorupy kontynentalnej i oceanicznej. PKZ(R.n)(8)4. Wyjaśnić obieg pierwiastków chemicznych w przyrodzie. R.25.1(10)1. Scharakteryzować procesy geochemiczne prowadzące do powstawania skał magmowych R.25.1(10)2. Scharakteryzować procesy geochemiczne prowadzące do powstawania skał osadowych Poziom wymagań programowych (P lub PP) P Kategoria taksonomiczna P P C B P P C C P C Materiał nauczania B Budowa i skład chemiczny Ziemi Środowiska geochemiczne i procesy kierujące rozmieszczeniem pierwiastków w skorupie ziemskiej obieg pierwiastków w przyrodzie. Skład chemiczny zewnętrznych sfer Ziemi. Geochemiczne procesy skałotwórcze. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 13 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego R.25.1(10)3. Scharakteryzować procesy geochemiczne prowadzące do powstawania P C skał metamorficznych R.25.1(10)4. Analizować procesy geochemiczne zachodzące podczas tworzenia się P D bituminów, węgli, soli i osadów ewaporacyjnych. Planowane zadania: Przedstaw w formie graficznej geochemiczny obieg Ca w skorupie ziemskiej. Uczniowie pracują w grupach 2 osobowych i wykonują plakat na arkuszu papieru przedstawiający zadany temat. Uczniowie mogą wykonać plakat dowolną techniką. Czas pracy 10 minut. Kazda grupa przedstawia pracę, nauczyciel ocenia poprawnośc merytoryczną i estetyczną pracy. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni kartograficznej, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania projektowania i wykonywania obliczeń, analiz wyników badań, przekrojów geologicznych, geologiczno-inżynierskich i hydrologicznych, tworzenia grafiki) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) umożliwiające wykonywanie rysunków odręcznych, mapy topograficzne, dokumentacyjne, geologiczne, geologiczno-inżynierskie, hydrogeologiczne, zdjęcia lotnicze i satelitarne, geologiczne dokumentacje otworów wiertniczych, dokumentacje wyników badań geologicznych, hydrogeologicznych, geologiczno-inżynierskich, zestaw przepisów prawa geologicznego i górniczego oraz ochrony środowiska. Środki dydaktyczne, Zestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, przekroje, profile, blokdiagramy, wykresy, plansze edukacyjne, makiety wulkanów, rzek, akwarium sedymentacyjne, form tektonicznych, tensometry, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programowy obejmujący Geochemię środowiska przyrodniczego jest działem przedmiotu teoretycznego. Wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnym uwzględnieniem pokazu z objaśnieniami oraz ćwiczeniami przedmiotowymi. Metodą dominującą powinna być metoda ćwiczeń polegająca na przyswojeniu przez ucznia rysunków i fotografii ilustrujących własności fizyczne Ziemi Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu zbudowanego z pytań otwartych mogącego sprawdzić wiedzę i umiejętności ucznia. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia 1.3.Procesy i zjawiska geologiczne Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 14 Materiał nauczania Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego KPS(6). Aktualizować wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe PKZ(R.n)(10)1. Zapisać reakcje chemiczne zachodzące podczas procesów wietrzenia chemicznego, zjawisk krasowych, krystalizacji osadów z roztworów. PKZ(R.n)(10)2. Omówić reakcje chemiczne zachodzące podczas procesów metamorficznych i metasomatycznych. PKZ(R.n)(10)3. Oznaczyć niektóre własności wód podziemnych, np. PH. PKZ(R.n)(10)4. Określić skład chemiczny wód podziemnych. PKZ(R.n)(10)5. Przeliczyć jednostki stosowane do określania własności hydrogeologicznych wody. R.25.1(1)1. Określić główne czynniki procesów geologicznych endo- i egzogeniczne R.25.1(1)2. Ustalić udział procesów geologicznych w kształtowaniu powierzchni Ziemi. R.25.1(1)3. Scharakteryzować plutonizm i intruzje magmowe. R.25.1(1)4. Scharakteryzować skały głębinowe i żyłowe i ustalić znaczenie plutonizmu dla tworzenia się złóż. R.25.1(1)5. Scharakteryzować procesy wulkaniczne i rodzaje erupcji wulkanicznych. R.25.1(1)6. Określić pozytywne i negatywne skutki wybuchu wulkanów i ich rolę w kształtowaniu powierzchni Ziemi i budowy geologicznej. R.25.1(1)7. Omówić dynamikę atmosfery i wpływ na procesy biologiczne i geologiczne. R.25.1(1)8. Omówić procesy wietrzenia i jego skutki. 25.1(1)9. Omówić geologiczną działalność wiatru. R.25.1(1)10. Omówić geologiczną działalność wód płynących. R.25.1(1)11. Omówić geologiczną działalność lodowców. R.25.1(1)12. Omówić geologiczną działalność wód podziemnych. R.25.1(1)13. Omówić geologiczną działalność lądowych wód stojących. R.25.1(1)14. Scharakteryzować powierzchniowe ruchy masowe. R.25.1(1)15. Omówić geologiczną działalność morza. R.25.1(1)16. Scharakteryzować i określić rezultaty procesu denudacji. R.25.1(1)17. Scharakteryzować facje i formacje osadowe. R.25.1(1)18. Wyjaśnić procesy diagenezy i katagenezy R.25.1(1)19. Wyjaśnić zjawisko diastrofizmu i jego przyczyny. R.25.1(1)20. Omówić ruchy górotwórcze i zjawiska towarzyszące fałdowaniom. R.25.1(1)21. Omówić procesy metamorfizmu i określić ich czynniki. (P lub PP) P P B P B P P P B B C P P B C P P B B P P B B P B P P P P P P P P P P P P P P B B B B B B B B C B B B C C Charakterystyka zjawisk i procesów geologicznych Procesy magmatyczne i ich przejawy Procesy wulkaniczne i ich przejawy Procesy egzogeniczne Wietrzenie i jego skutki Geologiczna działalność wiatru Geologiczna działalność wód płynących Geologiczna działalność lodowców Geologiczna działalność wód podziemnych Geologiczna działalność lądowych wód stojących Powierzchniowe ruchy masowe geologiczna działalność morza denudacja i jej przejawy Facje i formacje skalne Diageneza i kataklaza diastrofizm i jego przejawy Ruchy skorupy ziemskiej Baseny sedymentacyjne Ruchy górotwórcze Metamorfizm i jego przejawy Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 15 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego R.25.1(1)22. Scharakteryzować podstawowe typy skał metamorficznych i P C złożotwórcza rolę procesów metamorficznych. Planowane zadania: Na podstawie linii przekroju i profili otworów wiertniczych wykonaj przekrój geologiczny. Określ jakie facje występują, w jakim środowisku powstawały. Uczniowie samodzielnie wykonują przekrój, legendę i opis litologiczny. Po wykonaniu porównują swoją pracę z przekrojem wzorcowym. Nauczyciel omawia błędy i braki na poszczególnych przekrojach. Czas pracy 15 minut. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni kartograficznej, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania projektowania i wykonywania obliczeń, analiz wyników badań, przekrojów geologicznych, geologiczno-inżynierskich i hydrologicznych, tworzenia grafiki) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) umożliwiające wykonywanie rysunków odręcznych, mapy topograficzne, dokumentacyjne, geologiczne, geologiczno-inżynierskie, hydrogeologiczne, zdjęcia lotnicze i satelitarne, geologiczne dokumentacje otworów wiertniczych, dokumentacje wyników badań geologicznych, hydrogeologicznych, geologiczno-inżynierskich, zestaw przepisów prawa geologicznego i górniczego oraz ochrony środowiska., Środki dydaktyczne, Zestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, przekroje, profile, blokdiagramy, wykresy, atlasy, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce geologicznej, kolekcje skał i minerałów, kolekcje gleb, plansze edukacyjne, makiety wulkanów, rzek, akwarium sedymentacyjne, form tektonicznych, tensometry, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programowy obejmujący Procesy i zjawiska geologiczne jest działem przedmiotu teoretycznego. Wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnym uwzględnieniem pokazu z objaśnieniami oraz ćwiczeniami przedmiotowymi. Metodą dominującą powinna być metoda ćwiczeń polegająca na przyswojeniu przez ucznia rysunków i fotografii ilustrujących własności fizyczne Ziemi Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu zbudowanego z pytań otwartych mogącego sprawdzić wiedzę i umiejętności ucznia. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 16 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 1.4.Tektonika z elementami neotektoniki Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: Poziom wymagań programowych (P lub PP) P P P Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania PKZ(R.n)(9)1. Przedstawić na rysunku geometryczne elementy warstwy. B PKZ (R.n)(9)2. Omówić mechanizm powstawania deformacji ciągłych. B Geometryczne elementy warstwy PKZ (R.n)(9)3. Przedstawić graficznie ciągłe formy tektoniczne i ich elementy B Typy deformacji geometryczne. Deformacje ciągłe PKZ(R.n)(9)4. Omówić mechanizm powstawania deformacji nieciągłych. P C Deformacje nieciągłe PKZ (R.n)(9)5. Przedstawić graficznie nieciągłe formy tektoniczne i ich elementy P C Wielkie formy powierzchni litosfery geometryczne. Ogólna charakterystyka budowy geologicznej lądów PKZ(R.n)(9)6. Omówić proces powstawania drobnych form tektonicznych. P B i dna oceanicznego PKZ(R.n)(9)7. Scharakteryzować wielkie formy powierzchni litosfery. P B PKZ(R.n)(9)8. Omówić budowę geologiczną lądów i dna oceanicznego. P B Tektonika płyt litosfery PKZ(R.n)(9)9. Omówić podstawowe typy struktur tektonicznych. P B Współczesne i najnowsze ruchy skorupy ziemskiej PKZ(R.n)(9)10. Scharakteryzować rozłamy wgłębne. P B PKZ(R.n)(9)11. Wyjaśnić teorię tektoniki płyt i wyodrębnić podstawowe płyty P C litosfery. PKZ(R.n)(9)12. Wyjaśnić zjawiska zachodzące w strefie ryftów, subdukcji i kolizji płyt P C litosfery. PKZ(R.n)(9)13. Scharakteryzować współczesne ruchy skorupy ziemskiej. P D Planowane zadania: Narysuj przekroje przez trzy podstawowe typy uskoków. Zaznacz na przekrojach parametry uskoku i podaj ich definicje. Uczniowie samodzielnie wykonują przekrój i opis. Po wykonaniu porównują swoją pracę z przekrojem wzorcowym. Nauczyciel omawia błędy i braki na poszczególnych przekrojach. Czas pracy 15 minut. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni kartograficznej, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania projektowania i wykonywania obliczeń, analiz wyników badań, przekrojów geologicznych, geologiczno-inżynierskich i hydrologicznych, tworzenia grafiki) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) umożliwiające wykonywanie rysunków odręcznych, mapy topograficzne, dokumentacyjne, geologiczne, geologiczno-inżynierskie, hydrogeologiczne, zdjęcia lotnicze i satelitarne, geologiczne dokumentacje otworów wiertniczych, dokumentacje wyników badań geologicznych, hydrogeologicznych, geologiczno-inżynierskich, zestaw przepisów prawa geologicznego i górniczego oraz ochrony środowiska., Środki dydaktyczne, Zestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, przekroje, profile, blokdiagramy, wykresy, atlasy, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce geologicznej, plansze edukacyjne, makiety form Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 17 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego tektonicznych, tensometry, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programowy obejmujący Tektonikę z elementami neotektoniki wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniami oraz ćwiczeniami przedmiotowymi. Metodą dominującą powinna być metoda ćwiczeń. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu złożonego z pytań otwartych oraz testu praktycznego z uwzględnieniem merytoryczności wykonanych prac. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb i możliwości ucznia. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 18 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 2. Mineralogia i petrografia 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. Podstawy krystalografii Mineralogia Petrografia Badania mineralogiczno – petrograficzne 2.1. Podstawy krystalografii Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: Poziom wymagań programowych (P lub PP) P P Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania KPS(4)1. podejmować nowe wyzwania związane z pracą geologa. KPS(4)2. wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i Podstawy krystalografii techniki pracy. Budowa wewnętrzna kryształów KPS(10)1. Doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne. P układy krystalograficzne KPS(10)2. zintegrować prace poszczególnych członków zespołu Morfologia kryształów KPS(10)3. Uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu. p Pokrój i skupienia kryształów PKZ(R.n)(9)1. Określić cel badań mineralogicznych i związek mineralogii z innymi P B Metody badan krystalograficznych naukami. PKZ(R.n)(9)2. Definiować podstawowe pojęcia z krystalografii. P A PKZ(R.n)(9)3. Zdefiniować i rozpoznać kryształ i ciało bezpostaciowe. P B PKZ(R.n)(9)4. Określić elementy graniczne i elementy symetrii kryształów. P B PKZ(R.n)(9)5. Scharakteryzować układy krystalograficzne. P B PKZ(R.n)(9)6. Określić i rozpoznać pokrój kryształów. P C PKZ(R.n)(9)7. Omówić metody badań krystalograficznych. P B Planowane zadania: Na podstawie ilustracji z podręcznika mineralogii wykonaj trzy modele kryształów o różnych układach krystalograficznych. Uczniowie wykonują prace w 2 osobowych zespołach z dowolnego ma materiału (papieru, zapałek, modeliny, kartonów). Materiał przygotowuje wcześniej wybrana przez nauczyciela grupa (np. na zajęciach koła geologicznego). Po wykonaniu porównują swoją prac i oceniają poprawność wykonania wraz z nauczycielem, który ocenia poprawność merytoryczną wykonanych modeli i ich estetykę. Nauczyciel omawia błędy i braki na poszczególnych przekrojach. Czas pracy 15 minut. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni badań mikroskopowych, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela z podłączone do sieci lokalnej dostępem do Internetu, z drukarką, ze skanerem, z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla czterech uczniów), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do badań mikroskopowych, stanowiska z mikroskopem polaryzacyjnym (jedno stanowisko dla trzech uczniów), lupy, Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 19 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego binokulary; Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, atlasy, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce mineralogiczno-petrograficznych, kolekcje skał i minerałów, plansze edukacyjne, makiety kryształów, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programowy obejmujący Podstawy krystalografii wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniami oraz ćwiczeniami przedmiotowymi. Metodą dominującą powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu złożonego z pytań otwartych oraz testu praktycznego z uwzględnieniem merytoryczności wykonanych prac. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia 2.2. Mineralogia Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.25.1(8)1. Scharakteryzować naturalne środowiska występowania minerałów. R.25.1(8)2. Wyjaśnić powstawanie minerałów w środowiskach endogenicznych. R.25.1(8)3. Wyjaśnić powstawanie minerałów przy udziale procesów egzogenicznych. R.25.1(8)4. Wyjaśnić fizykochemiczne procesy powstawania minerałów. R.25.1(8)5. Rozróżnić paragenezę i sukcesje mineralną R.25.1(8)6. Rozróżnić postacie skupień minerałów. R.25.1(8)7. Określić cechy fizyczne minerałów. R.25.1(8)8. Wyjaśnić i określić mikroskopowo własności optyczne minerałów. R.25.1(8)9. Omówić fizyczno-chemiczne metody badań minerałów. R.25.1(9)1. Przedstawić systematykę minerałów. R.25.1(9)2. Scharakteryzować grupy minerałów( krzemiany i glinokrzemiany, siarczki i siarkosole, węglany, tlenki i wodorotlenki, halogenki, siarczany, fosforany, Poziom wymagań programowych (P lub PP) P P P Kategoria taksonomiczna B C C P P P P P P P P C B B B C B B C Materiał nauczania Środowiska występowania i procesy powstawania minerałów. minerały endogeniczne: magmowe i wulkaniczny. minerały egzogeniczne: strefy wietrzenia i skał osadowych. minerały metamorficzne i metasomatyczne. Własności fizyczne minerałów i ich wykorzystanie. cechy fizyczne minerałów. cechy optyczne minerałów. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 20 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego pierwiastki rodzime, związki organiczne ) podając własności fizyczne i chemiczne, warunki powstawania i możliwości gospodarczego wykorzystania. R.25.1(9)3. Rozpoznać makroskopowo podstawowe minerały z poszczególnych grup. R.25.1(9)4. Wyszczególnić minerały skałotwórcze, główne, poboczne i akcesoryczne. R.25.1(9)5. Wyodrębnić minerały skał magmowych i metamorficznych. R.25.1(9)6. Omówić krystalizację minerałów ze stopu krzemianowego, par, gazów i roztworów hydrotermalnych R.25.1(9)7. Scharakteryzować przeobrażenia metasomatyczne minerałów. R.25.1(9)8. Scharakteryzować przeobrażenia minerałów wywołane zmianami temperatury i ciśnienia. R.25.1(9)9. Wyodrębnić i scharakteryzować minerały skał osadowych. R.25.1(9)10. Omówić przeobrażenia diagenetyczne metasomatyczne minerałów w warunkach hipergenicznych R.25.1(9)11. Omówić powstawanie i rodzaje minerałów ewaporatów. P A P P P B B B P P C C P P B C P C cechy magnetyczne, elektryczne i termiczne minerałów. luminescencja i radioaktywność minerałów. Pokroje i skupienia minerałów. Parageneza i sukcesja mineralna. Metody badań minerałów. Nazewnictwo i zasady systematyki minerałów. Znaczenie krzemianów i glinokrzemianów. Charakterystyka opisowa podstawowych grup mineralnych. Podział minerałów budujących skorupę ziemską. Procesy prowadzące do powstania minerałów. procesy prowadzące do przeobrażania minerałów Planowane zadania: Z zestawu minerałów wybierz okazy, które charakteryzują się: twardością w zakresie 3 -7, łupliwością doskonałą, są kowalne, są przeźroczyste. Podaj ich nazwy i wzory chemiczne. Wyniki wpisz w podana tabelę. Uczniowie wykonują prace w 4 osobowych zespołach. Nauczyciel zapewnia uczniom zestawy minerałów przygotowane wcześniej. Czas przcy 20 minut. Po wykonaniu zadania ocenia poprawność i prosi uczniów o zaprezentowanie określania twardości wskazanego minerału. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni badań mikroskopowych, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela z podłączone do sieci lokalnej dostępem do Internetu, z drukarką, ze skanerem, z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla czterech uczniów), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do badań mikroskopowych, stanowiska z mikroskopem polaryzacyjnym (jedno stanowisko dla trzech uczniów), lupy, binokulary; Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, atlasy, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce mineralogiczno-petrograficznych, kolekcje skał i minerałów, plansze edukacyjne, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny. Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programowy obejmujący Mineralogię wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniami oraz ćwiczeniami przedmiotowymi. Metodą dominującą powinna być metoda ćwiczeń. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 21 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu złożonego z pytań otwartych oraz testu praktycznego z uwzględnieniem merytoryczności wykonanych prac. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia 2.3. Petrografia Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.25.1(8)10. Ustalić rolę petrografii w badaniach geologicznych i pracach poszukiwawczych oraz jej związek z geologią złóż. R.25.1(8)11. Wyjaśnić zasady opróbowania i prowadzenia badań terenowych. R.25.1(8)12. Wyodrębnić skały magmowe, osadowe i metamorficzne. R.25.1(8)13. Scharakteryzować geologiczne formy występowania skał. R.25.1(8)14. Omówić własności makroskopowe skał tj skład mineralny, strukturę i teksturę. R.25.1(8)15. Omówić badania laboratoryjne składu mineralnego skał. R.25.1(8)16. Omówić badania techniczne skał. R.25.1(9)12. Omówić procesy powstawania skał magmowych. R.25.1(9)13. Wyjaśnić podział genetyczny skał magmowych. R.25.1(9)14. Przedstawić graficznie geologiczne formy występowania skał magmowych głębinowych, żyłowych i wylewnych. R.25.1(9)15. Rozpoznać skład mineralny, strukturę i teksturę skał magmowych. R.25.1(9)16. Omówić własności podstawowych skał magmowych, ich znaczenie gospodarcze i występowanie w Polsce R.25.1(9)17. Wyjaśnić procesy powstawania skał piroklastycznych. R.25.1(9)18. Omówić rodzaje skał piroklastycznych i określić ich występowanie w Polsce. R.25.1(9)19. Scharakteryzować procesy prowadzące do powstania i zróżnicowania skał osadowych. R.25.1(9)20. Rozpoznać skład mineralny, strukturę i teksturę skał osadowych. Poziom wymagań programowych (P lub PP) P Kategoria taksonomiczna P P P P B A B B P P P P P B B B C B P P A B P P C B P C P C B Materiał nauczania Procesy powstawania skał Typy genetyczne skał Formy występowania skał Badania petrograficzne skał Procesy powstawania skał magmowych Podział genetyczny skał magmowych Formy występowania skał magmowych Skały piroklastyczne Budowa wewnętrzna skał magmowych i jej związek z warunkami powstania Klasyfikacja skał magmowych i wulkanicznych .Własności podstawowych grup skał magmowych i wulkanicznych Występowanie skał magmowych i wulkanicznych w Polsce i ich znaczenie gospodarcze Procesy powstawania skał osadowych: okruchowych, chemicznych i organogenicznych Cechy strukturalne i tekstualne skał osadowych Klasyfikacja skał osadowych Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 22 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego R.25.1(9)21. Dokonać klasyfikacji skał osadowych według granulacji i składu substancji mineralnej. R.25.1(9)22. Wyodrębnić i scharakteryzować skały okruchowe, ilaste, pochodzenia chemicznego i organicznego, ich zastosowanie i występowanie w Polsce. R.25.1(9)23. Scharakteryzować procesy prowadzące do powstania i zróżnicowania skał metamorficznych. R.25.1(9)24. Wyjaśnić pojęcie metamorfizmu, jego czynniki i omówić rodzaje procesów metamorficznych. R.25.1(9)25. Rozpoznać skład mineralny, strukturę i teksturę skał metamorficznych. R.25.1(9)26. Wyodrębnić i scharakteryzować skały metamorficzne, ich zastosowanie i występowanie w Polsce. R.25.1(9)27. Rozpoznać makroskopowo podstawowe skały z poszczególnych grup. P B P B P C P B P P C B P B Własności podstawowych grup skał osadowych Występowanie skał osadowych w Polsce, i ich znaczenie gospodarcze Metamorfizm, jego czynniki i rodzaje Procesy powstawania skał metamorficznych Budowa wewnętrzna skał metamorficznych i jej związek z warunkami powstania Klasyfikacja skał metamorficznych Własności podstawowych grup skał metamorficznych Występowanie skał metamorficznych w Polsce i ich znaczenie gospodarcze. Planowane zadania: Z kolekcji różnorodnych skał wybierz skały magmowe. Podziel je na magmowe głębinowe, wylewne i żyłowe. Wybierz po jednym okazie z danej grupy. Określ ich budowę wewnętrzną i podaj warunki powstania. Uczniowie wykonują prace w 4 osobowych zespołach. Nauczyciel zapewnia uczniom zestawy skał przygotowane wcześniej. Czas przcy 20 minut. Po wykonaniu zadania ocenia poprawność i prosi uczniów o dokładne omówienie wskazanego okazu. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni badań mikroskopowych, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela z podłączone do sieci lokalnej dostępem do Internetu, z drukarką, ze skanerem, z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla czterech uczniów), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do badań mikroskopowych, stanowiska z mikroskopem polaryzacyjnym (jedno stanowisko dla trzech uczniów), lupy, binokulary; Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, atlasy, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce mineralogiczno-petrograficznych, kolekcje skał i minerałów, plansze edukacyjne, zestawy do określania frakcji, skali procentowej zawartości składników, zestawy sit, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programowy obejmujący Petrografię wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniami oraz ćwiczeniami przedmiotowymi. Metodą dominującą powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 23 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu złożonego z pytań otwartych oraz testu praktycznego z uwzględnieniem merytoryczności wykonanych prac. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia 2.4.Badania mineralogiczno - petrograficzne Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.25.1(15)1. Zestawić wyniki badań mineralogicznych próbek geologicznych różnymi metodami: wykresy, diagramy, przekroje, tabele R.25.1(15)2. Opracować dane z analizy granulometrycznej. R.25.2(8)1. Pobrać próbki minerałów i skał R.25.2(8)2.Określić frakcję skał luźnych R.25.2(8)3. Badać typ spoiwa skał osadowych R.25.2(8)4. Określić stopnie obtoczenia ziaren mineralnych i okruchów skalnych R.25.3(1)1. Określić makroskopowo cechy fizyczno-mechaniczne próbek mineralnych i skalnych R.25.3(1)2. Wykonać badania minerałów dla określenia własności fizycznych i mechanicznych. R.25.3(1)3. Wykonać badania własności optycznych minerałów. R.25.3(1)4. Określić podstawowe własności optyczne minerałów przy pomocy mikroskopu polaryzacyjnego R.25.3(1)5. Określić luminescencję minerału R.25.3(1)6. Określić makroskopowo cechy fizyczno-mechaniczne skał . R.25.3(2)1. Pobrać próbki geologiczne z wychodni skalnych. R.25.3(2)2. Ustalić ciężar i wielkość próbki pobieranej do określonych badań geologicznych. R.25.3(2)3. Opisać pobraną próbkę R.25.3(2)4. Ustalić sposób zabezpieczenia pobranych próbek geologicznych. R.25.3(4)1.Wykonać obliczenia wielkości składników skał luźnych metodą granulometrii R.25.3(4)2. Wykonać obliczenia wielkości ziaren składników metodą analizy sedymentacyjnej. Poziom wymagań programowych (P lub PP) P Kategoria taksonomiczna P P P P P P C B B B B B P C P P C C P P P P B B B B P P P B B B P C C Materiał nauczania Badania terenowe i zasady opróbowania Zakres badań makroskopowych minerałów Zakres badań makroskopowych skał Laboratoryjne badania składu mineralnego Badania techniczne skał Interpretacja wyników badań Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 24 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego R.25.3(4)3. Zinterpretować i przedstawić graficznie wyniki analiz chemicznych P C minerałów i skał. R.25.3(4)4. Zinterpretować i przedstawić graficznie wyniki analiz termicznych P C minerałów i skał R.25.3(4)5. Zinterpretować i przedstawić graficznie wyniki innych analiz minerałów P C i skał R.25.3(5)1. Zinterpretować wyniki analiz chemicznych minerałów P C R.25.3(5)2. Analizować wyniki badań granulometrycznych, rentgenowskich, P A petrograficznych. R.25.3(5)3. Analizować wyniki badań makroskopowych przy zastosowaniu P A odpowiednich tabel. Planowane zadania: Z kolekcji skał osadowych wybierz okazy skał węglanowych lub zawierających spoiwo węglanowe. Zastosuj znaną ci metodę badania takich skał. Podaj ich nazwy i występowanie na obszarze Polski. Uczniowie wykonują prace w 2 osobowych zespołach. Nauczyciel zapewnia uczniom zestawy skał przygotowane wcześniej. Czas pracy 20 minut. Nauczyciel zwraca uwage na szczególną ostrożność przy pracy z kwasem, przypomina jak należy postępować w przypadku rozlania się kwasu. Po wykonaniu zadania nauczyciel ocenia poprawność i przebieg pracy poszczególnych grup. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni badań mikroskopowych, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela z podłączone do sieci lokalnej dostępem do Internetu, z drukarką, ze skanerem, z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla czterech uczniów), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do badań mikroskopowych, stanowiska z mikroskopem polaryzacyjnym (jedno stanowisko dla trzech uczniów), lupy, binokulary oraz w pracowni badań fizykochemicznych, wyposażonej w zestawy do badań (jeden zestaw dla dwóch uczniów), obejmujące: wytrząsarkę, zestaw sit do analizy granulometrycznej, szlifierkę i polerkę do skał, pH-metr, moździerze agatowe do rozcierania próbek skalnych, kwas solny do badań. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, atlasy, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce mineralogiczno-petrograficznych, kolekcje skał i minerałów, plansze edukacyjne, zestawy do określania frakcji, skali procentowej zawartości składników, zestawy sit, lupy, binokulary; instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programowy obejmujący Badanie minerałów i skał wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnych uwzględnieniem tekstu przewodniego oraz dyskusji dydaktycznej. Metodą dominująca powinna być metoda ćwiczeń. Zaleca się przeprowadzić zajęcia praktyczne w pracowniach lub laboratoriach naukowych lub przemysłowych. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 5 osobowe. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 25 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu złożonego z pytań otwartych oraz testu praktycznego z uwzględnieniem merytoryczności wykonanych prac. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 26 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 3. Geologia Polski z geoturystyką 3.1. Historia Ziemi 3.2. Budowa struktur geologicznych Polski 3.3. Geoturystyka 3.1. Historia Ziemi Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: KPS(1)1. Stosować zasady kultury osobistej. KPS(1)2. Stosować zasady etyki zawodowej. KPS(2)1. Zaproponować sposoby rozwiązania problemu. KPS(2)2. Zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami. KPS(5)1. Przewidywać sytuacje wywołujące stres. KPS(5)2. Określić skutki stresu. KPS(6)1. Przedstawić gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego KPS(6)2. Wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych. KPS(8)1. Ocenić ryzyko podejmowanych działań. KPS(8)2. Przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania. OMZ(1)1. Dokonywać analizy przydzielonych zadań. OMZ(1)2. Zaplanować pracę zespołu. OMZ(2)1. Rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole. OMZ(2)2. Rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu. OMZ(3)1. Mobilizować współpracowników do wykonywania zadań. OMZ(3)2. Wydawać decyzje osobom realizującym poszczególne zadania. OMZ(4)1. Monitorować przebieg i jakość wykonywanych zadań. OMZ(4)2. Ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów. OMZ(6)1. Argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami. OMZ(6)2. Stosować właściwe formy komunikacji interpersonalnej. PKZ(R.n(11)1. Wyjaśnić poglądy na powstanie układu planetarnego. Poziom wymagań programowych (P lub PP) P P P P P P P P P P P P P P P P P P P P P Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania B Wiek Ziemi Ewolucja świata organicznego – znaczenie stratygraficzne i skałotwórcze szczątków organicznych Klasyfikacja i ogólna charakterystyka królestwa roślin i zwierząt Charakterystyka świata organicznego poszczególnych epok geologicznych Charakterystyka klimatu poszczególnych epok geologicznych Paleogeografia poszczególnych epok geologicznych Charakter osadów i dominujące facje Ruchy tektoniczne i orogeniczne oraz ich skutki Przejawy magmatyzmu Utwory poszczególnych epok geologicznych w Polsce Orogenezy i ich wpływ na środowisko Rozwój człowieka Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 27 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego PKZ(R.n(11).2. Scharakteryzować procesy prowadzące do powstania litosfery, atmosfery i hydrosfery. PKZ(R.n(11)3. Dokonać podziału dziejów Ziemi wyodrębniać ery, okresy i epoki geologiczne. PKZ(R.n(11)4. Przeprowadzić klasyfikację i ogólną charakterystykę królestwa roślin i zwierząt. PKZ(R.n(11)5. Wyjaśnić geochronologię względną i bezwzględną. PKZ(R.n(11)6. Omówić procesy prowadzące do powstania skamieniałości, wyszczególnić i opisać poszczególne stany zachowania skamieniałości. PKZ(R.n(11)7. Zdefiniować pojęcie skamieniałości przewodnich i ich znaczenie dla określania wieku skał. PKZ(R.n(11)8. Zdefiniować pojęcie skamieniałości skałotwórczych i ich znaczenie dla powstawania złóż kopalin użytecznych. R.25.1(6)1. Scharakteryzować klimat i świat organiczny prekambru. R.25.1(6)2. Omówić zmiany w paleogeografii i ruchy tektoniczne i wulkaniczne w prekambrze. R.25.1(6)3. Wyodrębnić kopaliny użyteczne i zlokalizować utwory prekambru w Polsce. R.25.1(6)4. Rozpoznać skamieniałości przewodnie i skałotwórcze prekambru. R.25.1(6)5. Scharakteryzować zmiany klimatyczne, rozwój flory i fauny ery paleozoicznej. R.25.1(6)6. Omówić zmiany w rozkładzie lądów i mórz w erze paleozoicznej. R.25.1(6)7. Omówić ruchy tektoniczne, magmatyzm i sedymentację w poszczególnych okresach ery paleozoicznej. R.25.1(6)8. Wyodrębnić kopaliny użyteczne i zlokalizować utwory kambru, ordowiku, syluru, dewonu, karbonu i permu w Polsce. R.25.1(6)9. Rozpoznać skamieniałości przewodnie i skałotwórcze poszczególnych okresów paleozoiku. R.25.1(6)10. Scharakteryzować zmiany klimatyczne, rozwój flory i fauny ery mezozoicznej. R.25.1(6)11. Omówić zmiany w rozkładzie lądów i mórz w erze mezozoicznej. R.25.1(6)12. Omówić ruchy tektoniczne, magmatyzm i sedymentacje w poszczególnych okresach ery mezozoicznej. R.25.1(6)13. Wyodrębnić kopaliny użyteczne i zlokalizować utwory triasu, jury i kredy w Polsce. P B P B P B P P B C P B P C P P B C P C P P B B P P B B P B P A P B P P B B P A Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 28 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego R.25.1(6)14. Rozpoznać . skamieniałości przewodnie i skałotwórcze poszczególnych P A okresów mezozoiku. R.25.1(6)15. Scharakteryzować zmiany klimatyczne, rozwój flory i fauny ery P B kenozoicznej. R.25.1(6)16. Omówić zmiany w rozkładzie lądów i mórz w erze kenozoicznej. P B R.25.1(6)17. Omówić ruchy tektoniczne, magmatyzm i sedymentację w P B poszczególnych okresach ery kenozoicznej. R.25.1(6)18. Wyodrębnić kopaliny użyteczne i zlokalizować utwory trzeciorzędu i P B czwartorzędu w Polsce. R.25.1(6)19. Scharakteryzować rozwój człowieka i kultur ludzkich. P B R.25.1(6)20. Rozpoznać skamieniałości przewodnie i skałotwórcze poszczególnych P B okresów kenozoiku. Planowane zadania: Na podstawie załączników ( rysunki skamieniałości, mapy konturowe Polski, profile wiertnicze wykonaj korelację utworów dewonu wzdłuż linii A – B uwzględniając; wiek, litologie i zawartość skamieniałości w osadach Uczniowie wykonują prace w 4 osobowych zespołach. Nauczyciel zapewnia uczniom zestawy materiałów przygotowane wcześniej. Czas pacy 20 minut. Po wykonaniu zadania ocenia poprawność i prosi lidera grupy o zaprezentowanie pracy. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni kartograficznej, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania projektowania i wykonywania obliczeń, analiz wyników badań, przekrojów geologicznych, geologiczno-inżynierskich i hydrologicznych, tworzenia grafiki) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) umożliwiające wykonywanie rysunków odręcznych, mapy topograficzne, dokumentacyjne, geologiczne, geologiczno-inżynierskie, hydrogeologiczne, zdjęcia lotnicze i satelitarne, geologiczne dokumentacje otworów wiertniczych, dokumentacje wyników badań geologicznych, hydrogeologicznych, geologiczno-inżynierskich, zestaw przepisów prawa geologicznego i górniczego oraz ochrony środowiska. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, przekroje, profile, blokdiagramy, wykresy, atlasy, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce geologicznej, atlasy, foldery turystyczne, kolekcje skamieniałości , plansze edukacyjne, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programowy obejmujący Historię Ziemi wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniem, metody ćwiczeń i metody projektów. Metodą dominującą powinna być metoda projektów na zmianę z metodą ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 29 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu złożonego z pytań otwartych oraz testu praktycznego z ze znajomości skamieniałości. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia 3.2.Budowa struktur geologicznych Polski Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.25.1(7)1.. Scharakteryzować strukturę geologiczną Polski na tle budowy geologicznej Europy. R.25.1(7)2. Wyszczególnić i scharakteryzować jednostki regionalne Polski. R.25.1(7)3. Wyjaśnić piętrowość budowy geologicznej Polski. R.25.1(7)4. Omówić podział i budowę geologiczną platformy wschodnioeuropejskiej. R.25.1(7)5. Omówić podział i budowę geologiczną platformy paleozoicznej. R.25.1(7)6. Przedstawić mechanizm powstania orogenu kaledońskiego i waryscyjskiego oraz jego wpływ na dalszą ewolucję skorupy ziemskiej na obszarze Polski. R.25.1(7)7. Omówić podział i budowę geologiczną obszaru fałdowań alpejskich. R.25.1(7)8. Przedstawić mechanizm powstania orogenu alpejskiego i jego wpływ na dalszą ewolucję skorupy ziemskiej na obszarze Polski. R.25.1(7)9. Wyjaśnić przebieg zlodowaceń plejstoceńskie w Polsce. R.25.1(7)10. Scharakteryzować osady czwartorzędowe na obszarze Polski. Poziom wymagań programowych (P lub PP) P Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania B P P P B B B P P B C P P B C P P B B Struktura geologiczna Polski na tle budowy geologicznej Europy Jednostki regionalne Polski Piętrowość budowy geologicznej Polski. Charakterystyka pięter geologicznych Polski Charakterystyka platformy wschodnioeuropejskiej Charakterystyka podłoża platformy paleozoicznej Charakterystyka jednostek laramijskich w pokrywie platformy paleozoicznej i prekambryjskiej Charakterystyka Karpat i Zapadliska przedkarpackiego Pokrywa kenozoiczna Polski R.25.1(7)11. Przedstawić budowę Bałtyku i omówić procesy prowadzące do jego P B powstania . Planowane zadania: Na podstawie Na planszy z wykonaną tabelą wklej w odpowiednich miejscach i kolejności załączone załączniki (komplet kart z: nazwami etapów rozwoju Bałtyku, opisem poszczególnych etapów rozwoju Bałtyku, nazwami organizmów charakterystycznych dla danego etapu rozwoju, ilustracjami organizmów charakterystycznych dla danego etapu rozwoju oraz ilustracjami poszczególnych faz rozwoju Bałtyku) tak, aby otrzymać historie rozwoju Bałtyku. Uczniowie wykonują prace w 4 osobowych zespołach. Nauczyciel zapewnia uczniom zestawy materiałów przygotowane wcześniej. Czas pacy 20 minut. Po wykonaniu zadania ocenia poprawność i prosi uczniów o zaprezentowanie pracy przez wybranego wcześniej lidera grupy.. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 30 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni kartograficznej, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania projektowania i wykonywania obliczeń, analiz wyników badań, przekrojów geologicznych, geologiczno-inżynierskich i hydrologicznych, tworzenia grafiki) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) umożliwiające wykonywanie rysunków odręcznych, mapy topograficzne, dokumentacyjne, geologiczne, geologiczno-inżynierskie, hydrogeologiczne, zdjęcia lotnicze i satelitarne, geologiczne dokumentacje otworów wiertniczych, dokumentacje wyników badań geologicznych, hydrogeologicznych, geologiczno-inżynierskich, zestaw przepisów prawa geologicznego i górniczego oraz ochrony środowiska. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, przekroje, profile, blokdiagramy, wykresy, atlasy, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce geologicznej, atlasy, kolekcje skał, minerałów i skamieniałości , plansze edukacyjne, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programowy obejmujący Budowę struktur geologicznych Polski wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniem, metody ćwiczeń i metody projektów. Metodą dominującą powinna być metoda projektów na zmianę z metodą ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu złożonego z pytań otwartych oraz testu praktycznego z wykonywania przekrojów geologicznych. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia 3.3. Geoturystyka Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.25.4(1)1. Wskazać formy ochrony przyrody nieożywionej. R.25.4(1)2. Zdefiniować i sklasyfikować geostanowiska. R.25.4(1)3. Określić sposób powstania stanowiska geoturystycznego R.25.4(1)4. Wyodrębnić obiekty i zjawiska geoturystyczne mogące stanowić atrakcję geoturystyczną. R.25.4(2)1. Ocenić walor naukowy (geneza, proces geologiczny, minerały itp.) predysponujący stanowisko geologiczne jako atrakcję turystyczną. R.25.4(2)2. Ocenić krajobrazowe walory danego stanowiska geoturystycznego. R.25.4(2)3 Ocenić turystyczne walory danego stanowiska geoturystycznego wraz z Poziom wymagań programowych (P lub PP) P P P P Kategoria taksonomiczna P C P P C C B B C B Materiał nauczania Procesy endo- i egzogeniczne prowadzące do powstania różnorodnych form geologicznych Zasady projektowania stanowisk i szlaków geoturystycznych Zasady projektowania i wykonywania opisu stanowisk i szlaków geoturystycznych Problematyka prawna pilotażu wycieczek Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 31 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego bazą turystyczno-noclegową. Obsługa imprez turystycznych R.25.4(2)4. Wyjaśnić ochronę georóżnorodności w Polsce . P B R.25.4(3)1. Wskazać na mapie i scharakteryzować wybrane obiekty geoturystyczne P B w Polsce. R.25.4(3)2. Wskazać region Polski ciekawy geoturystycznie. P B R.25.4(3)3. Określić znaczenie poszczególnych geostanowisk dla turystyki i badań P C geologicznych. R.25.4(3)4. Zaplanować kolejność zwiedzania poszczególnych stanowisk P B geoturystycznych na danym obszarze. R.25.4(4)1 . Ustalić podstawowe definicje związane z turystyką. P B R.25.4(4)2. Objaśnić definicje i kryteria klasyfikacji ruchu turystycznego. P B R.25.4(4)3. Wyjaśnić organizację i funkcjonowanie rynku turystycznego. P B R.25.4(5)1. Stosować prawa ustawy o usługach turystycznych. P B R.25.4(5)2. Stosować prawa pilota wycieczek. P B R.25.4(5)3. Przestrzegać praw i przepisów parków narodowych i obszarów P B chronionych. Planowane zadania: Na podstawie map i przewodników turystycznych oraz informacji z Internetu zaplanuj i opisz trasę geoturystyczną w danym regionie kraju. Trasa powinna liczyć minimum 5 stanowisk. Uczniowie wykonują prace w 4 osobowych zespołach. Nauczyciel zapewnia uczniom przygotowane wcześniej mapy i przewodniki. Czas pracy 20 minut. Po wykonaniu zadania ocenia poprawność i prosi lidera grupy o zaprezentowanie pracy. Nauczyciel ocenia prace i wypowiedź ucznia. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni kartograficznej, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania projektowania i wykonywania obliczeń, analiz wyników badań, przekrojów geologicznych, geologiczno-inżynierskich i hydrologicznych, tworzenia grafiki) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) umożliwiające wykonywanie rysunków odręcznych, mapy topograficzne, dokumentacyjne, geologiczne, geologiczno-inżynierskie, hydrogeologiczne, zdjęcia lotnicze i satelitarne, geologiczne dokumentacje otworów wiertniczych, dokumentacje wyników badań geologicznych, hydrogeologicznych, geologiczno-inżynierskich, zestaw przepisów prawa geologicznego i górniczego oraz ochrony środowiska. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, przekroje, profile, blokdiagramy, wykresy, atlasy, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce geologicznej i geoturystycznej, mapy turystyczne, mapy geoturystyczne, atlasy, foldery turystyczne, kolekcje skał, minerałów i skamieniałości , plansze edukacyjne, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programu obejmujący Geoturystykę wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniem, metody ćwiczeń i metody projektów. Metodą dominującą powinna być metoda projektów na zmianę z metodą ćwiczeń. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 32 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie oraz testu praktycznego z umiejętności opisywania stanowisk i tworzenia tras geoturystycznych. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 33 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 4. Podstawy techniki 4.1. Podstawy matematyki stosowanej 4.2. Elementy rysunku technicznego i mechaniki technicznej 4.1. Podstawy matematyki stosowanej Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: Poziom wymagań programowych (P lub PP) P P Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania KPS(4) 1. Analizować zmiany zachodzące w branży. Elementy matematyki funkcje logarytmiczne. KPS(4.)3. Wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i techniki pracy. funkcje trygonometryczne. KPS(6.)1. Przedstawić gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia P rachunek statystyczny. zawodowego. rachunek prawdopodobieństwa. KPS(6.)2. Wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności P zawodowych. OMZ(5)1. Proponować rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na P poprawę warunków i jakość pracy. OMZ(5)2. wprowadzać rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na P poprawę warunków i jakość pracy. PKZ(R.n)(1)1. definiować funkcje logarytmiczne i trygonometryczne. P A PKZ(R.n)(1)2. stosować w obliczeniach geologicznych, hydrogeologicznych i P B geologiczno-inżynierskich funkcje logarytmiczne i trygonometryczne. PKZ(R.n)(1)3. stosować w opracowaniach geologicznych skalę półlogarytmiczną. P B PKZ(R.n)(3)1. definiować podstawowe terminy rachunku statystycznego i rachunku P B prawdopodobieństwa. PKZ(R.n)(3)2. stosować w obliczeniach geologicznych metodę średniej P A arytmetycznej. PKZ(R.n)(3)3 stosować w obliczeniach geologicznych metodę średniej ważonej. P B PKZ(R.n)(4)1 szacować według określonych parametrów dane uzyskane z badań P B geologicznych. PKZ(R.n)(4)2. wykreślić na mapie obszary o określonych parametrach geologicznych P C Planowane zadania: Oblicz średnie wartości miąższości złoża przedstawionego na załączonym przekroju geologicznym.Obliczenia wykonaj na podstawie 5 pomiarów dokonanych na przekroju. Uczniowie wykonują prace w 2 osobowych zespołach. Nauczyciel zapewnia uczniom przygotowane wcześniej przekroje geologiczne. Czas pracy 20 minut. Po wykonaniu zadania nauczyciel Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 34 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego omawia jedną z najlepiej wykonanych prac. Po dokładnej ocenie przedtawia najczęściej popełniane błędy. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni kartograficznej, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania projektowania i wykonywania obliczeń, analiz wyników badań, przekrojów geologicznych, geologiczno-inżynierskich i hydrologicznych, tworzenia grafiki) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) umożliwiające wykonywanie rysunków odręcznych, mapy topograficzne, dokumentacyjne, geologiczne, geologiczno-inżynierskie, hydrogeologiczne, zdjęcia lotnicze i satelitarne, geologiczne dokumentacje otworów wiertniczych, dokumentacje wyników badań geologicznych, hydrogeologicznych, geologiczno-inżynierskich, zestaw przepisów prawa geologicznego i górniczego oraz ochrony środowiska. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, przekroje, profile, blokdiagramy, wykresy, plansze edukacyjne, maszyny proste, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programu obejmujący Podstawy matematyki stosowanej wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniem i metody ćwiczeń i metody projektów. Metodą dominująca powinna być metoda ćwiczeń.??? Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu złożonego z pytań otwartych . Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia 4.2. Elementy rysunku technicznego i mechaniki technicznej Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: Poziom wymagań programowych (P lub PP) Kategoria taksonomiczna P P P P P P B B B C B B PKZ(R.n)(2)1. wykreślić linie proste i prostopadłe. PKZ(R.n)(2)2. wykonać podział konstrukcyjny odcinków. PKZ(R.n)(2)3. wykreślić konstrukcje kątów i ich podziałów. PKZ(R.n)(2)4. Wykreślić konstrukcje figur płaskich. PKZ(R.n)(2)5. stosować pismo techniczne PKZ(R.n)(2)6. używać znaki konwencjonalne Materiał nauczania Konstrukcje geometryczne Pismo techniczny .Znaki i barwy konwencjonalne Zasady rysunku rzutowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 35 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego PKZ(R.n)(2)7. stosować zasady rysunku rzutowego P B Maszyny proste – zasada działania PKZ(R.n)(5)1. znać rodzaje maszyn prostych i zasady ich działania. P A PKZ(R.n)(5)2. stosować w praktyce maszyny proste. P B Planowane zadania: Dokonaj podziału odcinka na dowolna ilość części, większą od 5 przy użyciu linii i trójkąta. Uczniowie wykonują pracę samodzielnie. Czas pracy 20 minut. Po wykonaniu zadania ocenia poprawność pracy i jej dokładność,. Nauczyciel ocenia pracę i wyjasnia nieprawidłowości.. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni kartograficznej, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania projektowania i wykonywania obliczeń, analiz wyników badań, przekrojów geologicznych, geologiczno-inżynierskich i hydrologicznych, tworzenia grafiki) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) umożliwiające wykonywanie rysunków odręcznych, mapy topograficzne, dokumentacyjne, geologiczne, geologiczno-inżynierskie, hydrogeologiczne, zdjęcia lotnicze i satelitarne, geologiczne dokumentacje otworów wiertniczych, dokumentacje wyników badań geologicznych, hydrogeologicznych, geologiczno-inżynierskich, zestaw przepisów prawa geologicznego i górniczego oraz ochrony środowiska. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, przekroje, profile, blokdiagramy, wykresy, plansze edukacyjne, modele maszyn prostych, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programowy obejmujący Elementy rysunku technicznego i mechaniki technicznej wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniem i metody ćwiczeń i metody projektów. Metodą dominująca powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu złożonego z pytań otwartych oraz testu praktycznego z uwzględnieniem merytoryczności wykonanych prac Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 36 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 5. Wiertnictwo i geologiczno-geofizyczna obsługa wierceń 5.1. Podstawy górnictwa otworowego 5.2. Podstawy geofizyki wiertniczej 5.1. Podstawy górnictwa otworowego Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: Poziom wymagań programowych (P lub PP) Kategoria taksonomiczna P A P A P A P B P B P B P P P B A B P P P P B B A A P B BHP(4)1. Określić zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka związane z wykonywaniem prac wiertniczych i geofizycznych. BHP(4)2. Określić zagrożenia dla mienia i środowiska związane z wykonywaniem prac wiertniczych i geofizycznych. BHP(5)3. określić zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych wynikające z prowadzenia prac wiertniczych.; BHP(5)4. Rozpoznać źródła i czynniki szkodliwe występujące na wiertni i w laboratoriach prowadzących obsługe prac wiertniczych. BHP(5)5. Określić zagrożenia związane ze stosowaniem środków chemicznych przy obróbce płuczki wiertniczej i sporządzaniu zaczynów cementowych. BHP(7)1 zorganizować stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(7)2 wyposażyć stanowisko pracy w odpowiedni sprzęt. BHP(8)1 rozróżniać środki ochrony indywidualnej od ochrony zbiorowej. BHP(8)2 dobierać odpowiednie środki ochrony indywidualnej w zależności od wykonywanej pracy. KPS(1)1. Stosować zasady kultury osobistej. KPS(1)2. Stosować zasady etyki zawodowej. KPS(3)1. Analizować rezultaty działań. KPS(3)2. Być świadomym zagrożeń wynikających z łamania zasad BHP i ochrony przeciwpożarowej. KPS(8)1. Oceniać ryzyko podejmowanych działań. Materiał nauczania Przepisy BHP na wiertni Urządzenia, części składowe urządzeń wiertniczych, sprzęt i osprzęt wiertniczy Technologie metod wiertniczych Awarie wiertnicze, ich przyczyny i sposoby zapobiegania Wyposażenie laboratorium wiertniczego i zasady jego obsługi Pobieranie, opisywanie i przewożenie próbek Wykonywanie dokumentacji otworów wiertniczych Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 37 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego KPS(8)2. Przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania.. OMZ(6)1. Mobilizować współpracowników do wykonania zadań. OMZ(6)3. Słuchać argumentów i wyjaśnień współpracowników. R.25.2(1)1. omówić rozwój przemysłu naftowego w Polsce. R.25.2(1)2. przeprowadzić klasyfikację metod wiercenia i zdefiniować podstawowe pojęcia wiertnicze. R.25.2(1)3. rozpoznać urządzenia, narzędzia i osprzęt do wierceń okrętnych. R.25.2(1)4. omówić budowę i eksploatację typowych wiertnic stosowanych w wiertnictwie okrętnym. R.25.2(1)5. rozpoznać urzadzenia, osprzęt wiertniczy i narzędzia stosowane przy wierceniu udarowym. R.25.2(1)6. omówić budowę i eksploatację typowych wiertnic stosowanych w wiertnictwie udarowym. R.25.2(1)7. przedstawić podział wierceń obrotowych normalnośrednicowych według charakterystyki technicznej, głebokości wiercenia i celów geologicznych. R.25.2(1)8. omówić typowe konstrukcje otworu wiertniczego normalnośrednicowego. R.25.2(1)9. scharakteryzować podstawowe urządzenia do wierceń obrotowych normalnośrednicowych. R.25.2(1)10. rozpoznać, określić zastosowania i działanie narzędzi i osprzętu do wierceń obrotowych normalnośrednicowych. R.25.2(1)11. określić rolę, zadania i rodzaje płuczki wiertniczej. R.25.2(1)12. Omówić technologie wierceń obrotowych normalnośrednicowych. R.25.2(1)13. omówić technologie wierceń obrotowych małośrednicowych i ich praktyczne zastosowanie. R.25.2(1)14. omówić typowe konstrukcje otworu wiertniczego małośrednicowego. R.25.2(2)1. omówić technologie wiercenia okrętnego i określić ich praktyczne zastosowanie. R.25.2(2)2. omówić podstawowe operacje występujące przy wykonywaniu robót wiertniczych metodą wiercenia okrętnego. R.25.2(2)3. omówić technologie wiercenia metodą udarową i określić ich praktyczne zastosowanie. R.25.2(2)4. omówić podstawowe operacje występujące przy wykonywaniu robót wiertniczych metodą wiercenia udarowego. R.25.2(2)5. omówić technologie wiercenia obrotowego małośrednicowego i P P P P P B B B A A P P A B P A P C P A P B P B P A P P P B B B P P B B P B P B P B P B Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 38 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego okreslić ich praktyczne zastosowanie. R.25.2(2)6. scharakteryzować typowe konstrukcje otworu wiertniczego małośrednicowego wykonywanego metoda obrotowa. R.25.2(2)7. wyjaśnić metody zamykania poziomów wodonośnych przy wierceniu obrotowym. R.25.2(2)8. omówić budowę i zasadę działania turbowiertu i elektrowiertu oraz określić zasady ich praktycznego zastosowania w wiertnictwie. R.25.2(2)9. scharakteryzować technologie wiercenia na morzu z platform wiertniczych. R.25.2(2)10. przedstawić technologie wierceń kierunkowych. R.25.2(2)11. wyjaśnić technologię wiercenia obrotowego z lewą cyrkulacją płuczki i określić jej praktyczne zastosowanie. R.25.2(3)1. omówić typowe instrumentacje przy wierceniu obrotowym małośrednicowym i sposoby usuwania awarii. R.25.2(3)2. omówić trudności występujące w czasie wiercenia: ucieczki płuczki, zaciskanie otworu, powstawanie obwałów i erupcja. R.25.2(3)3. rozpoznać narzędzia ratunkowe i określić ich zastosowanie. R.25.2(3)4. omówić zasady zapobiegania awariom wiertniczym. R.25.2(3)5. przedstawić sposoby usuwania ważniejszych awarii wiertniczych oraz omówić techniki zbaczania otworów. R.25.2(5)1. scharakteryzować wyposażenie i przestrzegać zasad obsługi laboratorium geologicznego na wiertni; R.25.2(5)2 . omówić badania próbek wód złożowych. R.25.2(5)3. omówić badania zawartości bituminów ciekłych i gazowych w skałach i cieczach. R.25.2(5)4. Omówić wyposażenie laboratorium typy Datawell i określić rodzaj i znaczenie pomiarów dla geologicznej obsługi wierceń. R.25.2(6)1. Określić cele opróbowania w trakcie wiercenia i po jego zakończeniu. R.25.2(6)2. Omówić budowę i zasadę działania rurowych i kablowych próbników złoża. R.25.2(6)3. Omówić technologię opróbowania horyzontów złożowych. R.25.2(6)4. Scharakteryzować procesy perforacji i określić zakres ich stosowania. R.25.2(6)5. Omówić zabiegi mające na celu intensyfikację przypływy płynów złożowych do strefy przyodwiertowej. R.25.2(6)6. Omówić technologię kwasowania i określić warunki stosowania zabiegu. P B P A P B P B P P B B P B P B P P P A B B P B P P B C P C P P B B P P P B B B P B Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 39 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego R.25.2(6)7. Omówić technologię szczelinowania i określić warunki stosowania P B zabiegu. R.25.2(7)1. Określić zasady działania i stosowania pakerów. P B R.25.2(7)2. Określić zasady i sposoby pobierania próbek płynów złożowych. P B R.25.2(10)1. Analizować PGTO (projekt geologiczno-techniczny otworu). P A R.25.2(10)2. Określić warunki litologiczne i stratygraficzne otworu na podstawie P B profili wiertniczych. R.25.2(10)3. wykreślić profil geologiczny na podstawie rdzeni wiertniczych i próbek P B okruchowych. R.25.2(10)4. Określić zmienność warunków złożowych w oparciu o zapisy aparatury P B kontrolno-pomiarowej. Planowane zadania: Wykonaj profil geologiczny dowolnego otworu wiertniczego i zaznacz poziomy w których mogę występować obwały, sypanie ścian i ucieczki płuczki. Uczniowie wykonują prace w 2 osobowych zespołach. Nauczyciel zapewnia uczniom przygotowane wcześniej normy z oznaczeniami litologii skał. Czas pracy 20 minut. Po wykonaniu nauczyciel ocenia poprawność a uczniowie wymieniają się pracami i analizują prace kolegów. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni kartograficznej, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania projektowania i wykonywania obliczeń, analiz wyników badań, przekrojów geologicznych, geologiczno-inżynierskich i hydrologicznych, tworzenia grafiki) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) umożliwiające wykonywanie rysunków odręcznych, mapy topograficzne, dokumentacyjne, geologiczne, geologiczno-inżynierskie, hydrogeologiczne, zdjęcia lotnicze i satelitarne, geologiczne dokumentacje otworów wiertniczych, dokumentacje wyników badań geologicznych, hydrogeologicznych, geologiczno-inżynierskich, zestaw przepisów prawa geologicznego i górniczego oraz ochrony środowiska. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, przekroje, profile, blokdiagramy, wykresy, makiety urządzeń i części składowych urządzeń wiertniczych, plansze edukacyjne, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programu obejmujący Podstawy górnictwa otworowego wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniem i metody ćwiczeń i metody projektów. Metodą dominująca powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 40 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu złożonego z pytań otwartych oraz testu praktycznego z uwzględnieniem merytoryczności wykonanych prac. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia 5.2. Podstawy geofizyki wiertniczej Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PKZ(R.n)(6)1 wyjaśnić prawo powszechnego ciążenia i siły ciężkości PKZ(R.n)(6) 2 wyjaśnić prawo powszechnego ciążenia i siły ciężkości PKZ(R.n)(6) 3 wyjaśnić podstawy fizyczne pola magnetycznego Ziemi PKZ(R.n)(6)4 wyjaśnić istotę badań geoelektrycznych PKZ(R.n)(6)5 opisać powstawanie fal sejsmicznych PKZ(R.n)(6)6 opisać powstawanie fal sejsmicznych PKZ(R.n)(6)7 podać podstawy badań radiometrycznych PKZ(R.n)(6)8 podać podstawy badan termicznych PKZ(R.n)(7)1 wyjaśnić rozchodzenie się fal w ośrodku sprężystym PKZ(R.n)(7)2 określić sposoby określania prędkości fal sejsmicznych R.25.1(12)1 rozróżnić typy badań geofizycznych R.25.1(12)2 scharakteryzować typy badań geofizycznych R.25.1(12)3 określić metody badań geofizycznych R.25.1(12)4 rozróżnić przyrządy do wykonywania prac geofizycznych R.25.1(12)5 prowadzić podstawowe czynności związane z badaniami geofizycznymi R.25.1(12)6 wykonywać proste pomiary geofizyczne R.25.1(12)7 opracowywać dane badań geofizycznych R.25.1(12)8 wykonywać dokumentację badań geofizycznych R.25.1(12)9 interpretować wyniki badań geofizycznych R.25.1(12)10 omówić zasady kompleksowego zastosowania metod geofizycznych w badaniach geologicznych R.25.1(13)1 określić fizyczne własności skał R.25.1(13)2 przedstawić podstawy fizyczne badań geofizycznych R.25.1(13)3 wymienić i opisać typy badań geofizycznych Poziom wymagań programowych (P lub PP) P P P P P P P P P P P P P P P P P P P P Kategoria taksonomiczna P P P B A A B B B B B B A A B B A B B C B B B B A B Materiał nauczania Podstawy geofizyki – podstawy fizyczne badań geofizycznych Fizyczne własności skał Typy i rodzaje badań geofizycznych Metody badań geofizycznych Urządzenia i przyrządy w badaniach geofizycznych Czynności związane a badaniami geofizycznymi Wykonywanie podstawowych badań geofizycznych Dokumentowanie wyników badań geofizycznych Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 41 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego R.25.1(13)4 scharakteryzować badania grawimetryczne P B R.25.1(13)5 scharakteryzować badania magnetyczne P B R.25.1(13)6 scharakteryzować badania radiometryczne P B R.25.1(13)7 scharakteryzować badania termiczne P B R.25.1(13)8 scharakteryzować badania geoelektryczne P B R.25.1(13)9 scharakteryzować badania sejsmiczne P B Planowane zadania: Dokonaj analizy wykresów profilowania wiertniczego i określ zmienność średnicy otworu. Uczniowie wykonują prace w 4osobowych zespołach. Nauczyciel zapewnia uczniom przygotowane wcześniej zestawy profilowań. Czas pracy 20 minut. Po wykonaniu zadania ocenia poprawność i prosi lidera grupy o zaprezentowanie pracy. Nauczyciel ocenia prace i wypowiedź ucznia. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjneB Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni kartograficznej, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania projektowania i wykonywania obliczeń, analiz wyników badań, przekrojów geologicznych, geologiczno-inżynierskich i hydrologicznych, tworzenia grafiki) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) umożliwiające wykonywanie rysunków odręcznych, mapy topograficzne, dokumentacyjne, geologiczne, geologiczno-inżynierskie, hydrogeologiczne, zdjęcia lotnicze i satelitarne, geologiczne dokumentacje otworów wiertniczych, dokumentacje wyników badań geologicznych, hydrogeologicznych, geologiczno-inżynierskich, zestaw przepisów prawa geologicznego i górniczego oraz ochrony środowiska. Część zajęć powinna być prowadzona w pracowni badań fizykochemicznych, wyposażonej w zestawy do badań (jeden zestaw dla dwóch uczniów), obejmujące: wytrząsarkę, zestaw sit do analizy granulometrycznej, szlifierkę i polerkę do skał, pH-metr, moździerze agatowe do rozcierania próbek skalnych, kwas solny do badań węglanowości; Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, atlasy, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce instruktażowej, kolekcje skał i minerałów, plansze edukacyjne; instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programowy obejmujący Podstawy geofizyki wiertniczej wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniami oraz ćwiczeniami przedmiotowymi. Metodą dominującą powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu złożonego z pytań otwartych oraz testu praktycznego z uwzględnieniem merytoryczności wykonanych prac. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 42 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 6. Język obcy zawodowy w geologii 6.1. Porozumiewanie się w języku obcym w realizacji zadań zawodowych 6.2 Struktury leksykalno-gramatyczne w typowych sytuacjach zawodowych 6.1. Porozumiewanie się w języku obcym w realizacji zadań zawodowych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: Poziom wymagań programowych (P lub PP) Kategoria taksonomiczna P A P P B A P B P B P A P P P P A C B A P P B A P C JOZ(1)1. posłużyć się kontekstem w zrozumieniu wypowiedzi z użyciem specjalistycznego słownictwa stosowanego w zadaniach zawodowych. JOZ(1)2. .zabrać głos w dyskusji na temat wysłuchanego tekstu. JOZ(1)3. przeczytać i przetłumaczyć korespondencję otrzymywaną za pomocą poczty elektronicznej. JOZ(2)1. przeprowadzić rozmowę w języku obcym zawodowym związaną z wykonaniem zadania zawodowego. JOZ(2)2. zastosować zwroty grzecznościowe w rozmowach związanych z wykonaniem zadania zawodowego. JOZ(2)3. posłużyć się językiem obcym w zakresie wspomagającym wykonywane zadań zawodowych. JOZ(2)4. wydać polecenia w języku obcym dotyczące realizacji prac zawodowych. JOZ(2)5. zastosować zwroty grzecznościowe w języku obcym. JOZ(2)6. Negocjować w języku obcym warunki wykonania zadania zawodowego. JOZ(3)1. przetłumaczyć teksty zawodowe napisane w języku polskim, na język obcy z zachowaniem podstawowych zasad gramatyki i ortografii. JOZ(3)2. sporządzić notatkę na temat wysłuchanego tekstu. JOZ(3)3. Przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczną korespondencję dotyczącą wykonania czynności zawodowej. JOZ(3)4. Zredagować notatkę w języku obcym z tekstu zawodowego słuchanego i czytanego. Materiał nauczania Słownictwo związane z wykonywaniem zadań zawodowych, szczególnie dotyczące geologicznych, kartograficznych i geofizycznowiertniczych. Prowadzenie rozmów dotycząca przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy z pracownikie i pracodawcą. Zastosowanie zwrotów grzecznościowych. Wydawanie poleceń związanych z organizacja stanowiska pracy. Przygotowanie materiałów propagujących tematykę zakresu geologii Odsłuchiwanie materiałów tematycznych audiowideo. Analizowanie katalogów i folderów obcojęzyczne. Stosowanie słowników specjalistycznych branżowych. Tłumaczenia tekstów technicznych geologicznych. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 43 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Planowane zadania: Uczniowie dobierają się w grupy dwuosobowe i na podstawie otrzymanej karty opisu urządzenia pomiarowego w języku polskim należy ją przetłumaczyć na język obcy. Przetłumaczony dialog trzeba zaprezentować na forum klasy, czas na wykonanie zadania 15 min. Poprawność wypowiedzi będzie oceniona przez nauczyciela. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni językowej, standardowo wyposażonej. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeniowe –teksty branżowe obcojęzyczne, instrukcje obsługi urządzeń geologicznych w języku obcym, słowniki, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Program obejmujący Język obcy zawodowy wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniami oraz ćwiczeniami przedmiotowymi. Metodą dominującą powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu złożonego z pytań otwartych oraz testu praktycznego z uwzględnieniem merytoryczności wykonanych prac. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia 6.2 Struktury leksykalno-gramatyczne w typowych sytuacjach zawodowych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: JOZ(4)1. porozumieć się z uczestnikami procesu pracy wykorzystując słownictwo zawodowe. JOZ(4)2. przekazać w języku obcym informacje dotyczące wykonywanych prac. JOZ(4)3. przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczne instrukcje dotyczące stosowanych w geologii urządzeń. JOZ(4)4. słuchać wypowiedzi w języku obcym współpracowników zgodnie z zasadami aktywnego słuchania. JOZ(4)4. porozumiewać się z zespołem współpracowników w języku obcym podczas wykonywania zadań zawodowych. JOZ(5)1.skorzystać z obcojęzycznych zasobów Internetu związanych z tematyką zawodową. JOZ(5)2.dokonać analizy informacji zawartych w instrukcjach obsługi urządzeń. Poziom wymagań programowych (P lub PP) P Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania A P P A A P A P A P B P B Regulaminy i instrukcje stanowiskowe w języku obcym. Sporządzanie i opracowywanie dokumentacji oraz analiz technicznych i technologicznych w języku obcym. Informacje zawarte w instrukcjach obsługi urządzeń mechanicznych, elektrycznych dotyczące zasad bezpiecznej pracy przy ich wykorzystaniu. Źródła informacji z zakresu bezpieczeństwa i Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 44 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego JOZ(5)3. wyszukać w różnych źródłach informacji dane dotyczące tematyki zawodowej. P A higieny pracy oraz bezpiecznego prowadzenia prac geologicznych. Wiedza z zakresu geologii w zasobach internetowych. Materiały szkoleniowe dla prac geologiczny oraz zasad prowadzenia prac kartograficznych. Planowane zadania: Przygotowanie przebiegu wykonania prac geologicznych związanych z opisem wychodni w języku obcym. Na podstawie przekroju i opisu wychodni w języku polskim należy przetłumaczyć ją na język obcy zawodowy. Wykonaną pracę należy porównać z otrzymanym wzorcem i dokonać samooceny prawidłowości wykonania zadania i omówić z nauczycielem. Czas na wykonanie zadania 15 min Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni językowej, standardowo wyposażonej. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeniowe –teksty branżowe obcojęzyczne, instrukcje obsługi urządzeń geologicznych w języku obcym, słowniki, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Program obejmujący Język obcy zawodowy wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniami oraz ćwiczeniami przedmiotowymi. Metodą dominującą powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu złożonego z pytań otwartych oraz testu praktycznego z uwzględnieniem merytoryczności wykonanych prac. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 45 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 7. Przepisy prawa i BHP w geologii 7.1. Ogólne przepisy prawne związane z górnictwem i geologią. 7.2. Przepisy Ustawy „Prawo geologiczne i górnicze” dotyczące prac geologicznych. 7.1. Przepisy prawne związane z prowadzeniem prac geologicznych i górniczych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: BHP(1)1. zdefiniować pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy. BHP(1)2. zdefiniować pojęcia związane z ochroną przeciwpożarową , ochroną środowiska i ergonomią. BHP(2)1. rozróżnić zadania instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(2)2. rozróżnić uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(3)1. określić prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(3)2. określić prawa i obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(4)1. przewidywać zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(4)2. przewidywać zagrożenia dla mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych. BHP(6)1. wskazać skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; BHP(6)2. Scharakteryzować skutki oddziaływaniu czynników szkodliwych na organizm człowieka. BHP(9)1. przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy . BHP(9)2. stosować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska. BHP(10)1. udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy. Poziom wymagań programowych (P lub PP) P P Kategoria taksonomiczna P B P B P B P B P A P A P B P B P P B A P B A A Materiał nauczania Żródła prawa Polskiego. Organy administracji państwowej. Przepisy Prawa Pracy Przepisy BHP Przepisy ochrony środowiska. Instytucje zajmujące się ochroną prawa pracy. Prawa pracownika i pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 46 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego BHP(10)2. udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia zdrowia i życia; P B R.25.2(4)1. podać pojęcia i definicje prawne. P C R.25.2(4)2. określić rodzaje norm stosowanych w życiu społeczeństwa i państwa. P B R.25.2(4)3. podać i scharakteryzować źródła prawa Rzeczpospolitej Polskiej. P A R.25.2(4)4. wyjaśnić strukturę prawa i określić zakres spraw regulowanych przez P B różne gałęzie prawa. R.25.2(4)5. omówić Kodeks postępowania administracyjnego i zadania Naczelnego P B Sądu Administracyjnego. Planowane zadania: Na podstawie otrzymanego opisu stanowiska pracy sporządź kartę oceny zagrożeń zawodowych. Wykonaną prace należy przedstawić klasie i omówić z nauczycielem. Czas na wykonanie zadania 10 min. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni kartograficznej, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania projektowania i wykonywania obliczeń, analiz wyników badań, przekrojów geologicznych, geologiczno-inżynierskich i hydrologicznych, tworzenia grafiki) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) umożliwiające wykonywanie rysunków odręcznych, mapy topograficzne, dokumentacyjne, geologiczne, geologiczno-inżynierskie, hydrogeologiczne, zdjęcia lotnicze i satelitarne, geologiczne dokumentacje otworów wiertniczych, dokumentacje wyników badań geologicznych, hydrogeologicznych, geologiczno-inżynierskich, zestaw przepisów prawa geologicznego i górniczego oraz ochrony środowiska. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeniowe – tekst Prawa geologicznego i górniczego, przepisy BHP, prawo ochrony środowiska, prawo ochrony przeciwpożarowej, zestawy pierwszej pomocy, atlasy biologiczne, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce BHP, plansze edukacyjne, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Program obejmujący Przepisy prawa i BHP w geologii wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniami oraz ćwiczeniami przedmiotowymi. Metodą dominującą powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu złożonego z pytań otwartych oraz testu praktycznego z uwzględnieniem merytoryczności wykonanych prac. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 47 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 7.2. Przepisy Ustawy „Prawo geologiczne i górnicze” dotyczące prac geologicznych. Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: Poziom wymagań programowych (P lub PP) P P P P Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania KPS(7)1. Przyjmować odpowiedzialność za powierzone informacje zawodowe. Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo KPS(7)2. Określić konsekwencje nieprzestrzegania tajemnicy zawodowej. geologiczne i Górnicze” R.25.2(4)6. wyjaśnić historię prawa górniczego i geologicznego. A Pojęcia podstawowe dotyczące prac i robót R.25.2(4)7. wyjaśnić obecny system prawny w zakresie prawa geologicznego i A geologicznych i górniczych. górniczego. Rodzaje kopalin R.25.2(4)8. przedstawić rolę prawa w ochronie zasobów naturalnych. P B Warunki i zasady udzielania koncesji na R.25.2(4)9. omówić przepisy ogólne ustawy "Prawo geologiczne i górnicze". P B wydobywanie kopalin. R.25.2(4)10. omówić prowadzenie prac geologicznych i dokumentację geologiczną P B w myśl ustawy "Prawo geologiczne i górnicze" Projekt zagospodarowania złoża. R.25.2(4)11. omówić kwalifikacje i zakres obowiązków osób dozoru i nadzoru P B Rodzaje dokumentacji geologicznej. geologicznego. Plan ruchu zakładu geologicznego. R.25.2(4)12. omówić przepisy ustawy "Prawo geologiczne i górnicze" dotyczące P B Obiekty budowlane zakładu górniczego. wydobywania kopalin, użytkowania górniczego i szkód górniczych. Organy administracji geologicznej i dozoru R.25.2(4)13. omówić przepisy ustawy "Prawo geologiczne i górnicze" dotyczące P B geologicznego. odszkodowań za szkody górnicze i odpowiedzialność karną wynikającą z przepisów Organy nadzoru geologicznego. prawa. R.25.2(4)14. omówić przepisy wykonawcze do Prawa geologicznego i górniczego. P B Zasady higieny pracy i ochrony zdrowia w R.25.2(4)15. omówić przepisy prawne o ochronie środowiska. P B zakładzie górniczym i geologicznym. R.25.2(4)16. omówić podstawy prawne poszukiwania i wydobywania surowców P B mineralnych z szelfu i dna oceanicznego. R.25.2(4)17. omówić przepisy BHP w prowadzeniu prac geologicznych. P B Planowane zadania: Określić warunki koncesji na eksploatacje żwirów i piasków. Wypełnić dokument określający warunki przyznania koncesji na eksploatacje danej kopaliny. Wykonane zadanie zaprezentuj na forum klasy, a następnie skonsultuj z nauczycielem. Czas na wykonanie zadania 20 min Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni kartograficznej, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania projektowania i wykonywania obliczeń, analiz wyników badań, przekrojów geologicznych, geologiczno-inżynierskich i hydrologicznych, tworzenia grafiki) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) umożliwiające wykonywanie rysunków odręcznych, mapy topograficzne, dokumentacyjne, geologiczne, geologiczno-inżynierskie, hydrogeologiczne, zdjęcia lotnicze i satelitarne, geologiczne dokumentacje otworów wiertniczych, dokumentacje Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 48 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego wyników badań geologicznych, hydrogeologicznych, geologiczno-inżynierskich, zestaw przepisów prawa geologicznego i górniczego oraz ochrony środowiska. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeniowe – tekst Prawa geologicznego i górniczego, przepisy BHP, prawo ochrony środowiska, prawo ochrony przeciwpożarowej, zestawy pierwszej pomocy, atlasy biologiczne, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce BHP, plansze edukacyjne, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Program obejmujący Przepisy prawa i BHP w geologii wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniami oraz ćwiczeniami przedmiotowymi. Metodą dominującą powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu złożonego z pytań otwartych oraz testu praktycznego z uwzględnieniem merytoryczności wykonanych prac. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 49 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 8. Działalność gospodarcza 8.1. Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej w górnictwie 8.2. Prowadzenie przedsiębiorstwa 8.1. Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej w górnictwie Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PDG(1)1. stosować pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej. PDG(1)2. Zdefiniować pojęcia małe, średnie, duże przedsiębiorstwo. PDG(2)1. stosować przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego; stosować przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego; PDG(2)1. stosować przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego; PDG(2)2. Omówić przepisy prawa podatkowego. PDG(2)3. Analizować przepisy prawa pracy, przepisy o ochronie danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego.; PDG(2)4. Określić konsekwencje wynikające z przestrzegania przepisów o ochronie danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego. PDG(3)1. Omówić przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(3)2. Przewidywać konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów z zakresu prowadzenia działalności gospodarczej. PDG(3)3. Korzystać z przepisów dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej. PDG(4) 1. Wyodrębnić przedsiębiorstwa i instytucje związane z geologią i określić powiązania między nimi. PDG(4) 2. Określić powiązania przedsiębiorstw i instytucji geologicznych z otoczeniem. PDG(5)1. Dokonać analizy działalności geologicznej na rynku pracy. PDG(5)2. Dokonać analizy czynników kształtujących popyt na działalność firm Poziom wymagań programowych (P lub PP) P P P Kategoria taksonomiczna P B P P B B P B P B P B P P C A P B P P B B B A B Materiał nauczania Zasady prowadzenia korespondencji branżowej. .Zasady obsługi urządzeń biurowych Marketing i reklama Księgowość Badanie potrzeb rynku. Badanie potrzeb otoczenia. Strategie marketingowe. Działania w małej firmie handlowej. Źródła przychodów i kosztów w firmie górniczej. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 50 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego geologicznych. PDG(5)3. Porównać działania prowadzone przez przedsiębiorstwa konkurencyjne. P C PDG(6)1. Określić procedury świadczenia usług w przedsiębiorstwach geologicznych P B funkcjonujących na rynku. PDG(6)2. Zorganizować współpracę z kontrahentami w zakresie usług P B geologicznych. PDG(6)3. Ustalić zakres i zasady współpracy z przedsiębiorstwami geologicznymi. PP C PDG(6)4. Zaplanować wspólne przedsięwzięcia dotyczące promowania usług P C geologicznych. Planowane zadania: Zadaniem uczniów będzie opracowania procedury postępowania przy zakładaniu własnej górniczo-geologicznej działalności gospodarczej. Należy się podzielić na grupy 4 osobowe i wybrać lidera. Zadaniem grup będzie opracowanie projektu planowanej działalności gospodarczej tj. wypełnienie dokumenty niezbędne do jej założenia. Grupy powinny zaprezentować swoje opracowania w formie prezentacja multimedialna. Po wykonaniu zadania, powinna być przeprowadzona dyskusja pod kierunkiem nauczyciela w celu zweryfikowania przedstawionych propozycji i ustalenia popełnionych błędów. Czas na wykonanie zadania 20 min Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w sali lekcyjnej, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela z podłączone do sieci lokalnej dostępem do Internetu, z projektorem multimedialnym, Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeniowe – materiały dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Program obejmujący Działalność gospodarczą wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniami oraz ćwiczeniami przedmiotowymi. Metodą dominującą powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu złożonego z pytań otwartych oraz testu praktycznego z uwzględnieniem merytoryczności wykonanych prac. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 51 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 8.2. Prowadzenie przedsiębiorstwa Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PDS(7)1. Opracować procedurę postępowania przy założeniu własnej działalności gospodarczej. PDG(7)2. Wybrać właściwą formę organizacyjno-prawną planowanej działalności gospodarczej. PDG(7)3. Sporządzić dokumenty niezbędne do uruchomienia i prowadzenia usług geologicznych. PDG(7)4. Wybrać formę opodatkowania działalności gospodarczej. PDG(7) 5. Sporządzić biznes plan dla określonej działalności gospodarczej. PDG(8)1. Zorganizować stanowisko pracy biurowej z zastosowaniem zasad ergonomii. PDG(8) 2. Rozróżnić ogólne zasady formułowania i formatowania pism. PDG(8)3. Sporządzić pisma związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. PDG(8)4. Wykonać czynności związane z przyjmowaniem korespondencji w różnej formie. PDG(8) 5. Wykonać prace biurowe zgodnie z przepisami BHP PDG(9)1. Obsługiwać biurowe urządzenia techniczne. PDG(9)2. Zastosować programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej. PDG(9)3. Obsłużyć urządzenia biurowe potrzebne do wykonywania zadań zawodowych w działalności gospodarczej. PDG(10)1. Rozróżnić elementy marketingu mix. PDG(10)2. Dobierać działania marketingowe do prowadzonej działalności gospodarczej. PDG(10)3. Opracować kwestionariusz badania ankietowego dotyczącego potrzeb klientów. PDG(10)4. Analizować potrzeby klientów na podstawie przeprowadzonych badań ankietowych. PDG(11)1. Określić składniki kosztów i przychodów w działalności gospodarczej. PDG(11)2. Określić wpływ kosztów i przychodów na wynik finansowy. Poziom wymagań programowych (P lub PP) P Kategoria taksonomiczna P A B P P P P C B C P P P A B B P P P B C A P C P P A B P B P B P P B B Materiał nauczania Zasady prowadzenia działalności gospodarczej Dokumentacja prowadzenia działalności gospodarczej Organizacja przedsiębiorstw geologicznych Zasady prowadzenia korespondencji branżowej. pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej. Forma organizacyjno-prawna działalności gospodarczej. Dokumenty niezbędne do uruchomienia i prowadzenia górniczej działalności gospodarczej. Biznesplan dla wybranej górniczej działalności gospodarczej; Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 52 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego PDG(11)3. Wskazywać możliwości optymalizowania kosztów prowadzonej P C działalności gospodarczej. KPS(5)3. wskazać sytuacje wywołujące stres. P KPS(5)4. stosować sposoby radzenia sobie ze stresem. P KPS(8)3. prowadzić działania i dokonywać zmian w ich prowadzeniu wymuszonych P zachowaniem zespołu lub warunkami pracy. KPS(8)4. wyciągać wnioski z podejmowanych działań. P KPS(9)1. stosować techniki negocjacyjne. P KPS(9)2. zachować się asertywnie. P OMZ(1)1. dokonywać analizy przydzielonych zadań. P OMZ(1)2. zaplanować prace zespołu. P OMZ(2)1. rozpoznawać kompetencje i umiejętności osób w zespole. P OMZ(2)2. rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu. P OMZ(3)1. mobilizować współpracowników do wykonania zadań. P OMZ(3)2. wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania P OMZ(4)1. monitorować jakość wykonanych zadań. P OMZ(4)2. ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów. p Planowane zadania: Zadaniem uczniów będzie opracowania procedury postępowania przy zakładaniu własnej działalności gospodarczej. Należy się podzielić na grupy 4 osobowe i wybrać lidera. Zadaniem grup będzie opracowanie projektu planowanej działalności gospodarczej tj. wypełnienie dokumenty niezbędne do jej założenia. Grupy powinny zaprezentować swoje opracowania w formie prezentacja multimedialna. Po wykonaniu zadania, powinna być przeprowadzona dyskusja pod kierunkiem nauczyciela w celu zweryfikowania przedstawionych propozycji i ustalenia popełnionych błędów. Czas na wykonanie zadania 20 min. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w sali lekcyjnej, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela z podłączone do sieci lokalnej dostępem do Internetu, z projektorem multimedialnym, Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeniowe – materiały dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Program obejmujący Działalność gospodarczą wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniami oraz ćwiczeniami przedmiotowymi. Metodą dominującą powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 53 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu złożonego z pytań otwartych oraz testu praktycznego z uwzględnieniem merytoryczności wykonanych prac. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 54 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 9. Terenoznawstwo i kartografia geologiczna 9.1. Topografia i miernictwo geologiczne 9.2. Kartografia powierzchniowa i wgłębna 9.1.Topografia i miernictwo geologiczne Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: KPS(2)3. Dążyć wytrwale do celu. KPS(2)4. Zainicjować zmiany mające pozytywny wpływ na wykonywanie zadań. KPS(3)1. Analizować rezultaty działań. KPS(3)2. Uświadomić sobie skutki podejmowanych działań KPS(6)1. Przedstawić gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego. KPS(6)2. Wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych. KPS(10)1. Doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne. KPS(10)2. Modyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko. PKZ(R.n)(2) 8.Wykreślić i różnicować rodzaje i grubość różnego rodzaju linii. PKZ(R.n)(2)9. Dobierać odpowiednie znaki konwencjonalne stosowane w terenoznawstwie i kartografii. PKZ(R.n)(2)10. Opisać mapy i przekroje pismem technicznym. R.25.1(2)1. Organizować i wykonać prace przygotowawcze. R.25.1(2)2. Organizować i stosować kolejność prac i badań wykonywanych w terenie. R.25.1(2)3. Prowadzić prace rekonesansowe. R.25.1(2)4. Wykonać prace zdjęciowe (kartograficzne) różnymi metodami. R.25.1(2)5. Szacować skalę zdjęcia geologicznego i stopnia zagęszczenia obserwacji. R.25.1(2)6. Wykonać pomiary w odsłonięciach. R.25.1(3)1. scharakteryzować podstawowe formy morfologiczne R.25.1(3)2. stosować metody przedstawiania rzeźby terenu na mapie R.25.1.(3)3. stosować podział planów i map. R.25.1.(3)4. przeliczyć elementy osnowy matematycznej mapy (skala, podziałka). R.25.1(3)5. stosować treść i formę mapy. R.25.1(3)6. stosować topograficzne znaki umowne, barwy i skróty objaśniające. Poziom wymagań programowych (P lub PP) P P P P P p Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania P p P P B B P P P B B B P P P P P P P P P P B B C B B B B B B B Przekazywanie informacji o mapie Przedstawianie rzeźby terenu na mapach Elementy mapy Czytanie i interpretacja mapy Proste pomiary w terenie Sprzęt fotograficzny Zasady fotografowania i opracowywania danych Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 55 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego R.25.1(3)7. stosować zasady geometrycznej konstrukcji mapy. P B R.25.1(3)8. interpretować rzeźbę terenu z rysunku poziomicowego. P C R.25.1(3)9. rysować profil morfologiczny. P C R.25.1(3)10. wykonać proste pomiary w terenie. P B R.25.1(3)11. wykonać podstawowe pomiary z zakresu miernictwa. P B R.25.1(3)12. orientować się w terenie za pomocą mapy. P B R.25.1.(3)13. wykonać tyczenie prostych prostopadłych za pomocą węgielnicy. P B R.25.1(4)1. znać rodzaje fotogrametrii. P B R.25.1(4)2. rozpoznać instrumenty fotogrametryczne. P B R.25.1(4)3. stosować proste metody przenoszenia treści zdjęcia lotniczego na mapę P C topograficzną. Planowane zadania: Na podstawie fragmentu mapy topograficznej wykonaj profil morfologiczny według linii A - B, oblicz wysokości zaznaczonych punktów oraz spadek terenu wzdłuż wyznaczonej linii I – II Uczniowie wykonują prace w 4 osobowych zespołach. Nauczyciel zapewnia uczniom przygotowane wcześniej mapy. Czas pracy 20 minut. Po wykonaniu zadania ocenia poprawność i prosi lidera grupy o zaprezentowanie pracy. Nauczyciel ocenia prace i wypowiedź ucznia. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni miernictwa, wyposażonej w: sprzęt do pomiarów terenowych: sondy geologiczne (jedna sonda dla czterech uczniów), kompasy geologiczne (jeden kompas dla dwóch uczniów), GPS (jedno urządzenie dla pięciu uczniów), węgielnice (jedna węgielnica dla czterech uczniów), taśmy miernicze (jedna taśma dla czterech uczniów), tyczki miernicze (jedna tyczka dla jednego ucznia); Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, przekroje, profile, blokdiagramy, wykresy, plansze edukacyjne, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programowy obejmujący Topografie i miernictwo geologiczne wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniem i metody ćwiczeń i metody projektów. Metodą dominująca powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego z uwzględnieniem merytoryczności wykonanych prac. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 56 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 9.2.Kartografia powierzchniowa i wgłębna Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: Poziom wymagań programowych (P lub PP) OMZ(1)1. Dokonywać analizy przydzielonych zadań. OMZ(1)2. Zaplanować pracę zespołu. OMZ(2)1. Rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole. OMZ(2)2. Rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu. OMZ(3)1. Mobilizować współpracowników do wykonywania zadań. OMZ(3)2. Wydawać decyzje osobom realizującym poszczególne zadania. OMZ(4)1. Monitorować przebieg i jakość wykonywanych zadań. OMZ(4)2. Ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów. R.25.1(5)1. przedstawić klasyfikację map geologicznych i ich opis. R.25.1(5). stosować zasady stosowania barw, szrafur i symboli geologicznych na mapach. R.25.1(5)3. stosować zasady wykonywania objaśnień do mapy i tekstu objaśniającego. R.25.1(5)4. stosować zasady wykonywania przekrojów i profili geologicznych. R.25.1(5)5. objaśnić podstawowe definicje związane z wykonywaniem konstrukcji na mapie geologicznej. R.25.1(5)6. wykonać konstrukcje graficzne na mapach geologicznych. R.25.1(5)7. wykonać korelacje profili otworów wiertniczych. R.25.1(5)8. wykonać przekrój geologiczny na podstawie mapy geologicznej, profili wiertniczych i innych danych kartograficznych. R.25.1(5)9 . wykonać profil geologiczny na podstawie badan geofizycznych. R.25.1(5)10. zaplanować prace zdjęciowe (kartograficzne). R.25.1(5)11. stosować różne metody prowadzenia marszrut. R.25.1(5)12. wykonać obserwacje i badania zdjęciowe. R.25.1(5)13. wykonać dokumentacje geologiczną odsłonięć i wyrobisk. R.25.1(5)14. zaplanować i wykonać prace kameralne. R.25.1(5)15. wykonać mapę geologiczną wraz z opisem. R.25.1(5)16. rozróżnić rodzaje map stosowanych w geologii wgłębnej. R.25.1(5)17. konstruować i opisać mapy geologiczne różnego rodzaju. R.25.1(5)18. opisywać rodzaje wgłębnych map geologicznych. Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania P P P P P P P P P P B B P B P P B C P P P C B C P P P P P P P P P P C B B B C B C B C C Zdjęcie geologiczne. Mapy geologiczne konstrukcje na mapach geologicznych. Metodyka prac i badań przy sporządzaniu map geologicznych prace przygotowawcze terenowe prace geologiczno-zdjęciowe bieżące prace kameralne w terenie kameralne prace końcowe .Rodzaje map stosowanych w geologii wgłębnej Konstruowanie map izolinii Mapy strukturalne Mapy miąższości Nakładanie map na siebie Mapy składu Czytanie i interpretacja map geologicznych Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 57 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego R.25.1(5)19. interpretować mapy geologiczne. P C Planowane zadania: Na podstawie fragmentu mapy geologicznej oraz profili otworów wiertniczych wykonaj przekrój geologiczny według linii A – B oraz oblicz wartość biegu i upadu warstwy z linii intersekcyjnych i poziomic morfologicznych Uczniowie wykonują prace w 4 osobowych zespołach. Nauczyciel zapewnia uczniom przygotowane wcześniej mapy i profile otworów wiertniczych.. Czas pracy 20 minut. Po wykonaniu zadania ocenia poprawność i prosi lidera grupy o zaprezentowanie pracy. Nauczyciel ocenia prace i wypowiedź ucznia. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni kartograficznej, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania projektowania i wykonywania obliczeń, analiz wyników badań, przekrojów geologicznych, geologiczno-inżynierskich i hydrologicznych, tworzenia grafiki) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) umożliwiające wykonywanie rysunków odręcznych, mapy topograficzne, dokumentacyjne, geologiczne, geologiczno-inżynierskie, hydrogeologiczne, zdjęcia lotnicze i satelitarne, geologiczne dokumentacje otworów wiertniczych, dokumentacje wyników badań geologicznych, hydrogeologicznych, geologiczno-inżynierskich, zestaw przepisów prawa geologicznego i górniczego oraz ochrony środowiska. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, przekroje, profile, blokdiagramy, wykresy, plansze edukacyjne, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programowy obejmujący Kartografię powierzchniowa i wgłębną wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniem i metody ćwiczeń i metody projektów. Metodą dominująca powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego z uwzględnieniem merytoryczności wykonanych prac. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 58 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 10. Hydrogeologia i geologia inżynierska 10.1. 10.2. Podstawy hydrogeologii i geologii inżynierskiej Badania i dokumentacja hydrogeologiczna i geologiczno-inżynierska 10.1.Podstawy hydrogeologii i geologii inżynierskiej Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PKZ(R.n)(8)1. opisać własności fizyczne i chemiczne cząsteczki wody. PKZ(R.n)(8)2. analizować skład chemiczny wód podziemnych. PKZ(R.n)(8)3. wyjaśnić kształtowanie się składu chemicznego wody. PKZ(R.n)(8)4. różnicować pierwiastki wód podziemnych ze względu na stężenie. PKZ(R.n)(8)5. określić własności fizyczne i organoleptyczne wody. PKZ(R.n)(8)6. wyjaśnić twardość, zasadowość, utlenialność i mineralizację ogólną wody. PKZ(R.n)(8)7. scharakteryzować pierwiastki, związki chemiczne i gazy występujące w wodzie podziemnej. PKZ(R.n)(8)8. ocenić stan bakteriologiczny wody. PKZ(R.n)(8)9. ocenić badania jakości wody. PKZ(R.n)(8)10. klasyfikować wody mineralne i lecznicze. PKZ(R.n)(8)11. określić własności i występowanie wód mineralnych i leczniczych. PKZ(R.n)(8)12. znać normy jakościowe wód podziemnych. PKZ(R.n)(8)13. określić skutki oddziaływania wód podziemnych na fundamenty budynków i inne budowle. R.25.1(11)1. wyszczególnić i omówić podstawowe własności hydrogeologiczne skał ze względu na istnienie w skałach próżni. R.25.1(11)2. wyszczególnić i omówić podstawowe własności hydrogeologiczne skał ze względu na zdolność przewodzenia wody. R.25.1(11)3. wyszczególnić i omówić podstawowe prawa ruchu wód podziemnych: prawo Darcy"ego, spadek hydrauliczny, współczynnik filtracji, fluacji i depresję. R.25.1(11)4. porównać zjawisko filtracji i fluacji. R.25.1(11)5. wyszczególnić i omówić podstawowe parametry hydrogeologiczne skał. R.25.1(11)6. obliczyć współczynnik filtracji różnymi metodami. R.25.1(11)7. wykonać badanie kierunku i obliczyć prędkość przepływu wody różnymi metodami. Poziom wymagań programowych (P lub PP) P P P P P P Kategoria taksonomiczna P B P P P P P P B B B B B B P B P B P B P P P P C B B C B C B B B B Materiał nauczania Własności fizyczne i chemiczne wody. Rola wody w procesach zachodzących w litosferze. Skład chemiczny wód podziemnych. Kształtowanie się składu chemicznego wód Własności fizyczne i organoleptyczne wód podziemnych. Własności chemiczne wód podziemnych Stan bakteriologiczny wód podziemnych Wody mineralne, swoiste i lecznicze. Normy jakościowe wód podziemnych. Oddziaływanie wód podziemnych na fundamenty budowli. Własności hydrogeologiczne skał. podstawowe prawa ruchu wód podziemnych. Przepływ wód w skałach. .Metody określania współczynnika filtracji Polowe metody obliczania współczynnika filtracji. Podstawowe wiadomości z hydromechaniki. Klasyfikacja wód podziemnych. Zbiorniki i źródła wód podziemnych. Wody podziemne o zwierciadle swobodnym. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 59 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego R.25.1(11)8. przedstawić graficznie wyniki próbnego pompowania. R.25.1(11)9. wykonać obliczenia hydrogeologiczne związane z wynikami próbnego pompowania. R.25.1(11)10. przedstawić zjawisko przepływu wód podziemnych w warunkach naturalnych. R.25.1(11)11. przedstawić schematyzację warunków hydrogeologicznych. R.25.1(11)12. stosować system klasyfikacji gruntów w Polsce R.25.1(11)13. rozróżnić i opisać klasy, grupy i podgrupy gruntów budowlanych wg obowiązujących norm. R.25.1(11)14. wyszczególnić i omówić podstawowe własności fizyczne gruntów i metody ich badania. R.25.1(11)15. wyszczególnić i omówić podstawowe własności mechaniczne gruntów i metody ich badania. R.25.1(11)16. wyszczególnić i omówić podstawowe parametry geologicznoinżynierskie skał . R.25.1(11)17. ustalić nośność podłoża. R.25.1(11)18. obliczyć wysokość i stateczność zboczy. R.25.1(11)19. ustalić skale osiadania gruntów. R.25.1(11)20. podać metody wzmacniania gruntu. R.25.1(13)1. omówić zadania i zakres hydrogeologii jako nauki. R.25.1(13)2. wyjaśnić związek hydrogeologii z innymi dziedzinami nauk i jej znaczenie dla gospodarki człowieka. R.25.1(13)3. wyjaśnić podstawy hydromechaniki i jej wpływ na wody podziemne. R.25.1(13)4. przedstawić pochodzenie (genezę) wód podziemnych. R.25.1(13)5. przedstawić klasyfikację wód podziemnych. R.25.1(13)6. wyjaśnić powiązanie wody z minerałami i skałami. R.25.1(13)7. scharakteryzować wody o zwierciadle swobodnym. R.25.1(13)8. scharakteryzować strefę aeracji i saturacji. R.25.1(13)9. przedstawić graficznie odwzorowanie powierzchni wód podziemnych. R.25.1(13)10. scharakteryzować wody o zwierciadle napiętym. R.25.1(13)11. przedstawić sposoby pośrednie i bezpośrednie zasilania wód podziemnych. R.25.1(13)12. wyjaśnić mechanizm powstawania wód artezyjskich. R.25.1(13)13. rozpoznać i opisać zbiorniki (baseny) wód artezyjskich w Polsce. R.25.1(13)14. scharakteryzować wody szczelinowe i krasowe i ich występowanie w P P C C P C P P P B B B P B P B P B P P P P P P B B B B B B P P P P P P P P P B B B C B B B B B P P P C B B Wody podziemne o zwierciadle napiętym. Hydrogeologiczne jednostki strukturalne. Ujęcia wód podziemnych. Podstawy geologii inżynierskiej. Własności geologiczno-inżynierskie skał. Parametry geologiczno-inżynierskie skał Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 60 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Polsce. R.25.1(13)15. przedstawić występowanie wód złożowych i ich związek z budową P B złóż. R.25.1(13)16. odróżnić i opisać zbiorniki i źródła wód podziemnych. P B R.25.1(13)17. narysować i opisać występowanie wód podziemnych w różnych P C strukturach geologicznych. R.25.1(13)18. narysować i opisać różne typy źródeł i ich ujęć. P C R.25.1(13)19. przedstawić i opisać główne rodzaje ujęć wód podziemnych. P B R.25.1(13)20. obliczyć i wyjaśnić zjawisko dopływu wód do studni pojedynczej w P B warunkach ruchu ustalonego. R.25.1(13)21. rozróżnić studnie zupełne od niezupełnych. P B R.25.1(13)22. opisać dopływ wód podziemnych do zespołu studzien. P B R.25.1(13)23. omówić zadania i zakres geologii inżynierskiej jako nauki. P B R.25.1(13)24. wyjaśnić związek geologii inżynierskiej z innymi dziedzinami nauk i jej P B znaczenie dla gospodarki człowieka. R.25.1(13)25 określić czynniki geologiczne wpływające na cechy podłoża P B budowlanego. R.25.1(13)26. uzasadnić wpływ różnych procesów geologiczno-dynamicznych na P C zmiany własności podłoża budowlanego. R.25.1(13)27 omówić procesy geologiczne decydujące o pogorszeniu stanu gruntu. P B R.25.1(13)28. przedstawić ocenę geologiczno-inżynierską skał. P C R.25.1(13)29. określić agresywność wód podziemnych w stosunku do podłoża P C budowlanego. Planowane zadania: Na podstawie danych z próbnego pompowania wykonaj dokumentacje powykonawczą studni. Uczniowie wykonują prace w 2 osobowych zespołach. Nauczyciel zapewnia uczniom przygotowane wcześniej materiały. Czas pracy 20 minut. Po wykonaniu zadania ocenia poprawność i prosi o zaprezentowanie pracy. Nauczyciel ocenia prace i wypowiedź ucznia. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni kartograficznej, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania projektowania i wykonywania obliczeń, analiz wyników badań, przekrojów geologicznych, geologiczno-inżynierskich i hydrologicznych, tworzenia grafiki) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) umożliwiające wykonywanie rysunków odręcznych, mapy topograficzne, dokumentacyjne, geologiczne, geologiczno-inżynierskie, hydrogeologiczne, zdjęcia lotnicze i satelitarne, geologiczne dokumentacje otworów wiertniczych, dokumentacje wyników badań geologicznych, hydrogeologicznych, geologiczno-inżynierskich, zestaw przepisów prawa geologicznego i górniczego oraz ochrony środowiska. Środki dydaktyczne Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 61 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Zestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, przekroje, profile, blokdiagramy, wykresy, plansze edukacyjne, świstawki, przyrządy do badań geologiczno-inżynierskich, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programowy obejmujący Podstawy hydrogeologii i geologii inżynierskiej wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniem i metody ćwiczeń i metody projektów. Metodą dominująca powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego z uwzględnieniem merytoryczności wykonanych prac. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia 10.2.Badania i dokumentacja hydrogeologiczna i geologiczno-inżynierska Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: KPS(6)1. przedstawić gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego. KPS(6)2. wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych. KPS(10)1. doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne. KPS(10)2. modyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko. OMZ(1)1. dokonywać analizy przydzielonych zadań. OMZ(1)2. zaplanować pracę zespołu. OMZ(2)1. rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole. OMZ(2)2. rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu. OMZ(3)1. mobilizować współpracowników do wykonywania zadań. OMZ(3)2. wydawać decyzje osobom realizującym poszczególne zadania. OMZ(4)1. monitorować przebieg i jakość wykonywanych zadań. OMZ(4)2. ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów. PKZ(R.n)(10)1. obliczyć równoważnik chemiczny. PKZ(R.n)(10)2. zestawić dane we wzorze Kuryłowa. PKZ(R.n)(10)3. znać reakcje chemiczne zachodzące między wodą podziemną a Poziom wymagań programowych (P lub PP) P P P P P P P P P P P P P P P Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania B B C Badania jakości wód i sposoby przedstawiania wyników badań. Pomiary położenia zwierciadła wód podziemnych. Zasady pobierania, opisywania i transportu próbek. .Zasady zamykania i likwidowania otworów wiertniczych studziennych. Oznaczanie własności fizyczno-mechanicznych gruntów. Określanie rodzaju gruntu i niektórych jego cech fizycznych. Ustalanie zasobów wód podziemnych. Akty prawne dotyczące ochrony wód Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 62 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego obiektami budowlanymi. R.25.2(4)1. zinterpretować obowiązujące przepisy prawne dotyczące eksploatacji wód podziemnych. R.25.2(4)2. zinterpretować obowiązujące przepisy prawne dotyczące ochrony środowiska przy eksploatacji wód podziemnych. R.25.2(4)3. wyznaczyć wokół otworu studziennego strefę ochrony bezpośredniej i pośredniej. R.25.2(4)4. sporządzić zbiorcze zestawienie wyników wiercenia studziennego. R.25.2(4)5. prowadzić nadzór nad wierceniami i badaniami hydrogeologicznymi. R.25.2(4)6. sporządzić dokumentację hydrogeologiczną ustalającą zasoby wód podziemnych. R.25.2(4)7. ustalić zasoby wód podziemnych. R.25.2(4)8. stosować normy dotyczące klasyfikacji gruntów budowlanych. R.25.2(4)9. zinterpretować obowiązujące przepisy prawne dotyczące prowadzenia prac geologiczno-inżynierskich. R.25.2(4)10. prowadzić nadzór nad wierceniami i badaniami geologicznoinżynierskimi. R.25.2(4)11. sporządzić dokumentację podłoża budowlanego dla różnych obiektów inżynierskich. R.25.2(8)1. wyznaczyć w terenie lokalizacje punktów badawczych. R.25.2(8)2. mierzyć poziom zwierciadła wody różnymi metodami. R.25.2(8)3. wykonać pomiar poziomów piezometrycznych. R.25.2(8)4. pobierać i opisać próbki gruntu i wody. R.25.2(8)5. sporządzić metrykę otworu. R.25.2(8)6. przygotować próbki do przechowywania i transportu. R.25.2(8)7. zamknąć i zlikwidować otwór wiertniczy. R.25.2(8)8. wykonać badania chemicznych własności wody metodami laboratoryjnymi. R.25.2(8)9. wykonać badania gruntów w terenie metodami makroskopowymi. R.25.2(8)10. wykonać badania fizycznych własności geologiczno-inżynierskich skał metodami laboratoryjnymi. R.25.2(8)11. wykonać badania mechaniczne własności geologiczno-inżynierskich skał metodami laboratoryjnymi. R.25.2(10)1. zinterpretować wyniki badań wody i wykonać graficzny zapis analiz wody. P C P C P B P P P B C C P P P C B C P C P C P P P P P P P P B B B B B B B B P P B B P B P C podziemnych. .Zasady sporządzania dokumentacji powykonawczej studni. Opracowanie wyników badan hydrogeologicznych i geologiczno-inżynierskich. Metody przedstawiania badań hydrogeologicznych i geologiczno-inżynierskich. Zasady obliczania wydajności studni Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 63 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego R.25.2(10)2. obliczyć i zinterpretować wyniki badań własności fizycznych i P C mechanicznych gruntów. R.25.2(10)3. obliczyć i zinterpretować wyniki badań terenowych P C hydrogeologicznych. R.25.2(10)4. obliczyć i zinterpretować wyniki badań terenowych geologicznoP C inżynierskich. R.25.2(10)5. obliczyć i narysować konstrukcję graficzną dla obliczenia kierunku i P C wartości spadku hydraulicznego. R.25.2(10)6. obliczyć średni współczynnik filtracji metodą średniej arytmetycznej i P B średniej ważonej. R.25.2(10)7. obliczyć wydajność studni zupełnych i niezupełnych. P C R.25.2(10)8. wykonać dokumentację wyników pompowania badawczego. P C R.25.2(10)9. dokumentować podłoże dla budownictwa różnego typu. P C R.25.2(10)10. Dokumentować podłoże o szczególnych warunkach dla budownictwa różnego typu. R.25.2(10)11. wykonać dokumentację wyników badań geologiczno-inżynierskich. P C Planowane zadania: Na podstawie napy geologicznej i danych z otworów wiertniczych wykreśl hydroizohipsy, wykonaj mapę warstwy suchej oraz oblicz spadek hydrauliczny wód gruntowych. Uczniowie wykonują prace w 4 osobowych zespołach. Nauczyciel zapewnia uczniom przygotowane wcześniej materiały. Czas pracy 20 minut. Po wykonaniu zadania ocenia poprawność i prosi lidera grupy o zaprezentowanie pracy. Nauczyciel ocenia prace i wypowiedź ucznia. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni geologicznej wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z projektorem multimedialnym, Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, przekroje, profile, blokdiagramy, wykresy, plansze edukacyjne, świstawki, przyrządy do badań geologiczno-inżynierskich instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Program obejmujący Badania i dokumentację hydrogeologiczną i geologiczno-inżynierską wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniem i metody ćwiczeń i metody projektów. Metodą dominująca powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 64 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego z uwzględnieniem merytoryczności wykonanych prac. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 65 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 11. Wspomaganie komputerowe w geologii 11.1 Komputerowe wspomaganie zarządzania w przedsiębiorstwie geologicznym. 11.2 Podstawy komputerowej grafiki technicznej. 11.1 Komputerowe wspomaganie zarządzania w przedsiębiorstwie geologicznym Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: Poziom wymagań programowych (P lub PP) P JOZ(1)1. udzielić ogólnej informacji o osobach, miejscach, przedmiotach związanych z geologią i górnictwem. JOZ(1)2. zastosować nazwy maszyn, narzędzi i urządzeń stosowanych w górnictwie otworowym. JOZ(4)6. prowadzić korespondencje formalną, nieformalną i mailowa. JOZ(4)7. wyrazić swoją opinię i pomysły związane z wykonywaną pracą. PKZ(R.n)(12)1 stosować program World. PKZ(R.n)(12)2 stosować program Exsel. PKZ(R.n)(12)3 stosować program PowerPoint. PKZ(R.n)(12)4 zaimportować dane z arkusza kalkulacyjnego. PKZ(R.n)(12)5 zaimportować dane z pliku tekstowego. PKZ(R.n)(12)6 wyeksportować dane. PKZ(R.n)(12)7 wykonywać raporty dotyczące działalności produkcyjnej. Kategoria taksonomiczna A P C P P P P P P P P P B B A B B B B B B Materiał nauczania Wyszukiwanie informacji w Internecie. Formy komunikacji przez Internet – poczta elektroniczna, komunikatory. Instalacja i deinstalacja komputerowego oprogramowania użytkowego. Obsługa oprogramowania biurowego na przykładzie pakietów MS Office lub Libre Office. Praca z wykorzystaniem baz danych Planowane zadania: Zaprojektuj bazę danych o zbiorach podręczników do poszczególnych przedmiotów dla biblioteki szkolnej. Uczniowie wykonują prace w 4 osobowych zespołach. Przygotowaną bazę danych należy zaprezentować na forum klasy i dokonać samooceny prawidłowości wykonania zadania. Popełnione błędy należy omówić na zasadzie dyskusji i wprowadzić poprawki. Czas pracy 30 minut. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni geologicznej wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z projektorem multimedialnym, stanowiskiem komputerowym (jedno stanowisko na jednego ucznia). Środki dydaktyczne – programy komputerowe do wykorzystania w geologii Zalecane metody dydaktyczne Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 66 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Program obejmujący Wspomaganie komputerowe w geologii wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniem i metody ćwiczeń i metody projektów. Metodą dominująca powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu praktycznego z uwzględnieniem merytoryczności wykonanych prac. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 67 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 12. Geologia złóż 12.1. Procesy złożowe i formy występowania złóż 12.2. Geneza i występowanie złóż w Polsce 12.3. Poszukiwanie i dokumentowanie złóż 12.1. Procesy złożowe i formy występowania złóż Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PKZ(R.n)(8)1 przedstawić rozdział najpospolitszych pierwiastków w litosferze PKZ(R.n)(8)2 wyjaśnić powstawanie koncentracji pierwiastków w złożach PKZ(R.n)(8)3 scharakteryzować cykle rozwojowe skorupy ziemskiej prowadzące do koncentracji kopalin PKZ(R.n)(9)1 wyliczyć i rozpoznać nazwy głównych minerałów tworzących kopaliny PKZ(R.n)(9)2 rozpoznać paragenezy mineralne PKZ(R.n.)(9)3 rozpoznać następstwo powstawania oraz generacje minerałów R.25.1.(1)1 wyliczać zasady określania genezy złóż R.25.1.(1)2 prowadzić podział genetyczny złóż R.25.1.(1)3 dzielić złoża ze względu na formę R.25.1.(1)4 rysować różne formy występowania złóż o formach regularnych R.25.1.(1)5 rysować różne formy występowania złóż o formach nieregularnych R.25.1(9)1 opisać własności fizyczne i chemiczne podstawowych kopalin (minerałów) R.25.1(9)2 opisać własności fizyczne i chemiczne podstawowych kopalin (skał) R.25.1(9)3 opisać występowanie poszczególnych kopalin w poszczególnych okresach geologicznych R.25.1(10)1 przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż magmowych R.25.1(10)2 przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż pegmatytowych R.25.1.(10)3 przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż pneumatolitowych Poziom wymagań programowych (P lub PP) P P P Kategoria taksonomiczna A B B P P P P P P P P P A A A A B B C C B P P B B P B P B P B Materiał nauczania Rozmieszczenie pierwiastków w skorupie ziemskiej i ich koncentracja w złożach, Koncentracja pierwiastków w złożach. Cykle rozwojowe skorupy ziemskiej. Podział złóż ze względu na formę. Podział genetyczny złóż. .Procesy geochemiczne prowadzące do powstania różnych typów złóż. Własnosci fizyczne i chemiczne kopalin Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 68 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego R.25.1(10)4 przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż P B karbonatytowych R.25.1(10)5 przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż P B hydrotermalnych R.25.1(10)6 przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż P B wulkanogenicznych R.25.1(10)7 przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż P B wietrzeniowych R.25.1(10)8 przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż P B osadowych pochodzenia mechanicznego R.25.1(10)9 przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż P B osadowych pochodzenia chemicznego R.25.1(10)10 przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż P B osadowych pochodzenia biogenicznego R.25.1(10)11 przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż P B pochodzenia metamorficznego Planowane zadania: Przedstaw w postaci plakatu przebieg procesów geochemicznych prowadzących do powstania skał i złóż surowców użytecznych. Uczniowie wykonują prace w 4 osobowych zespołach. Każda grupa losuje rodzaj skały której proces powstawania ma przedstawić w zadaniu. Czas pracy 20 minut. Po wykonaniu zadania ocenia poprawność i prosi lidera grupy o zaprezentowanie pracy. Nauczyciel ocenia prace i wypowiedź ucznia. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni kartograficznej, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania projektowania i wykonywania obliczeń, analiz wyników badań, przekrojów geologicznych, geologiczno-inżynierskich i hydrologicznych, tworzenia grafiki) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) umożliwiające wykonywanie rysunków odręcznych, mapy topograficzne, dokumentacyjne, geologiczne, geologiczno-inżynierskie, hydrogeologiczne, zdjęcia lotnicze i satelitarne, geologiczne dokumentacje otworów wiertniczych, dokumentacje wyników badań geologicznych, hydrogeologicznych, geologiczno-inżynierskich, zestaw przepisów prawa geologicznego i górniczego oraz ochrony środowiska. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, przekroje, profile, blokdiagramy, wykresy, atlasy, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce geologicznej, kolekcje skał i minerałów, kolekcje kopalin, plansze edukacyjne, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programu obejmujący Procesy złożowe i formy występowania złóż wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnych uwzględnienie pokazu z objaśnieniem i metody ćwiczeń i metody projektów. Metodą dominująca powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 69 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru , pytań otwartych oraz testu praktycznego z uwzględnieniem merytoryczności wykonanych prac. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia 12.2. Geneza i występowanie złóż w Polsce Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PKZ(R.n.)(7)1 rozpoznać i opisać złoża kopalin energetycznych i ich występowanie PKZ(R.n.)(7)2 rozpoznać i opisać złoża kopalin metalicznych i ich występowanie KZ(R.n.)(7)3 rozpoznać i opisać złoża kopalin chemicznych i ich występowanie PKZ(R.n.)(7)4 rozpoznać i opisać złoża kopalin ilastych i ich występowanie PKZ(R.n.)(7)5 rozpoznać i opisać złoża kopalin róznorodnych i ich występowanie PKZ(R.n)(7)6 rozpoznać i opisać podstawowe skały będące surowcami skalnymi PKZ(R.n.)(7)7 rozpoznać i opisać złoża kopalin skalnych i ich występowanie R.25.1(14)1 wyliczyć procesy geologiczne prowadzące do powstawania złóż kopalin R.25.1(14)2 określić prawidłowości tworzenia się złóż kopalin R.25.1(14)3 wyliczyć typy złóż kopalin związane z różnymi procesami geologicznymi R.25.1(14)4 rysować i interpretować przekroje geologiczne przez wybrane złoża Poziom wymagań programowych (P lub PP) P P P P P P P P P P P Kategoria taksonomiczna A A A A A A A B B B C Materiał nauczania Złoża surowców mineralnych w Polsce. Podział kopalin pod względem ich użyteczności. Surowce energetyczne.(złoża węgli i złoża bituminów) Surowce metaliczne - złoża rud FE i metali uszlachetniających stal - złoża rud metali nieżelaznych: Cu, Zn, Pb, Sb i in. - złoża rud metali szlachetnych - złoża rud metali promieniotwórczych i rzadkich Surowce niemetaliczne - złoża surowców chemicznych - złoża surowców ilastych Surowce skalne Surowce różnorodne Kamienie szlachetne. Prawidłowości prowadzące do tworzenia się złóż kopalin Planowane zadania: Na podstawie zestawu przekrojów geologicznych wykonaj analizę wybranych złóż i wypełnij załączoną tabelę. Uczniowie wykonują prace w 2 osobowych zespołach. Nauczyciel zapewnia uczniom przygotowane wcześniej materiały. Czas pracy 20 minut. Po wykonaniu zadania ocenia poprawność i prosi Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 70 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego wybranych uczniów o zaprezentowanie pracy. Nauczyciel ocenia prace i wypowiedź ucznia. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni kartograficznej, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania projektowania i wykonywania obliczeń, analiz wyników badań, przekrojów geologicznych, geologiczno-inżynierskich i hydrologicznych, tworzenia grafiki) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) umożliwiające wykonywanie rysunków odręcznych, mapy topograficzne, dokumentacyjne, geologiczne, geologiczno-inżynierskie, hydrogeologiczne, zdjęcia lotnicze i satelitarne, geologiczne dokumentacje otworów wiertniczych, dokumentacje wyników badań geologicznych, hydrogeologicznych, geologiczno-inżynierskich, zestaw przepisów prawa geologicznego i górniczego oraz ochrony środowiska. Część zajęć powinna być prowadzona w pracowni badań fizykochemicznych, wyposażonej w zestawy do badań (jeden zestaw dla dwóch uczniów), obejmujące: wytrząsarkę, zestaw sit do analizy granulometrycznej, szlifierkę i polerkę do skał, pH-metr, moździerze agatowe do rozcierania próbek skalnych, kwas solny do badań węglanowości. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, przekroje, profile, blokdiagramy, wykresy, atlasy, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce geologicznej, kolekcje skał i minerałów, kolekcje kopalin, plansze edukacyjne, zestawy do określania frakcji, skali procentowej zawartości składników, zestawy sit, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programowy obejmujący Genezę i występowanie złóż w Polsce wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnych uwzględnienie pokazu z objaśnieniem i metody ćwiczeń i metody projektów. Metodą dominująca powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru , pytań otwartych oraz testu praktycznego z uwzględnieniem merytoryczności wykonanych prac. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia 12.3. Poszukiwanie i dokumentowanie złóż Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PKZ(R.n)(3)1 stosować obliczenia średnią arytmetyczną przy obliczaniu średniej miąższości złoża i średniej % zawartości kopaliny PKZ(R.n)(3)2 stosować obliczenia średnią ważoną przy obliczaniu średniej % zawartości kopaliny Poziom wymagań programowych (P lub PP) P Kategoria taksonomiczna P B B Materiał nauczania .Przesłanki i oznaki występowania złóż. Poszukiwania geologiczne metodami pośrednimi. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 71 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego R.25.1(15)1 planować prace przy poszukiwaniach złóż R.25.1(15)2 rozróżniać i opisać oznaki występowania złóż R.25.1(15)3 wykonać badania metodą zdjęć aureoli rozsiania mechanicznego R.25.1(15)4 wykonać badania metodą zdjęć aureoli rozsiania geochemicznego R.25.1(15)5 wykonać badania metodami geofizycznymi R.25.1(15)6 wykonać badania metodami bezpośrednimi R.25.1(15)7 planować prace przy rozpoznawaniu złóż R.25.1(15)8 dobierać zasady prowadzenia prac geologiczno-rozpoznawczych w zależności od warunków występowania złoża R.25.1(15)1sporządzić dokumentację opróbowania i opakowania próbek R.25.1(15)1zestawić i opracować wyniki opróbowania różnymi metodami R.25.1(15)1 określić rodzaje zasobów złóż R.25.1(15)1 obliczyć parametry służące do określenia zasobów złóż R.25.1(15)1stosować różne metody obliczania zasobów R.25.1(15)1wykonać mapy, przekroje, profile geologiczne R.25.1(15)1wykonać obliczenia, tabele i opisy tekstów R.25.1(15)1 wykonać część tekstowa dokumentacji złoża R.25.1(15)1 wykonać część graficzną dokumentacji złoża R.25.3(1)4 określić własności fizyczne próbek skalnych R.25.3(1)5 określić własności mechaniczne próbek R.25.3(1)6 określić wyniki badań własności skał R R.25.2(8)1 wykonać badania różnymi metodami R.25.2(8)4 dobierać rodzaje próbek według ich przeznaczenia R.25.2(8)5 wykonać opróbowanie odsłonięć naturalnych różnymi metodami R.25.2(8)6 wykonać pobieranie próbek z otworów wiertniczych R.25.2(8)7 wykonać pobieranie próbek cieczy i gazów R.25.3(2)2 zastosować zasady pobierania próbek monolitowych R.25.3(2)2zastosować zasady pobierania próbek monolitowych R.25.3(2)3 zastosować zasady pobierania próbek punktowych R.25.3(3)1 pobierać próbki w ilości potrzebnej do przeprowadzenia określonych badań R.25.3(3)2 dobierać odpowiednią próbkę do określonych badań R.25.3(3)3 wykonać określone czynności, przy przygotowaniu próbki, w odpowiedniej kolejności P P P P P P P P A A C C C C A A P P P P P P P P P P P P P P P P P P P P P B B B B C C C C C B B B C C C C B B B B B P P B B Poszukiwania geologiczne metodami bezpośrednimi. Ogólne zasady prowadzenia prac geologicznoposzukiwawczych Projektowanie poszukiwań geologicznych Ogólne zasady prowadzenia prac geologicznorozpoznawczych. Opróbowanie złóż. Rodzaje próbek i sposoby ich pobierania. Pobieranie próbek cieczy i gazów. Dokumentacja opróbowania, opakowania i transportu próbek. Zestawienie i opracowanie wyników opróbowania. Dokumentowanie złóż. Parametry służące do obliczania zasobów. Metody obliczania zasobów. .Dokumentacja geologiczna złóż Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 72 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego R.25.3(4)1 zestawić i opracować wyniki opróbowania metodą diagramów P B chemicznych R.25.3(4)2 zestawić i opracować wyniki opróbowania metodą map mineralizacji P B .25.3(4)3 zestawić i opracować wyniki opróbowania metodą zdjęć izolinii P B R.25.3(5)1 zestawić wyniki badań laboratoryjnych P B R.25.3(5)1 analizować wyniki badań laboratoryjnych P C R.25.3(5)3 prognozować występowanie złóż kopalin na podstawie wyników badań P C laboratoryjnych Planowane zadania: „Na podstawie danych z otworów wiertniczych i planu sytuacyjnego wykonaj mapę topograficzną oraz mapę miąższ ościowa złoża węgla brunatnego. Zaznacz kontur zewnętrzny i wewnętrzny złoża, oblicz jego powierzchnię oraz średnią miąższość złoża” Uczniowie dzielą się na grupy grupy 4 osobowe i otrzymują materiały z danymi o złożu. Nauczyciel przygotowuje 4 zestawy danych. Uczniowie wykonują mapy i dokonują obliczeń. Czas pracy 20 minut. Po wykonaniu zadania każda grupa prezentuje swoje zadanie i konsultuje poprawność rozwiązania z grupami, które otrzymały te same dane. Nauczyciel ocenia prace i wypowiedzi uczniów. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne mogą być prowadzone w pracowni kartograficznej, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania projektowania i wykonywania obliczeń, analiz wyników badań, przekrojów geologicznych, geologiczno-inżynierskich i hydrologicznych, tworzenia grafiki) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) umożliwiające wykonywanie rysunków odręcznych, mapy topograficzne, dokumentacyjne, geologiczne, geologiczno-inżynierskie, hydrogeologiczne, zdjęcia lotnicze i satelitarne, geologiczne dokumentacje otworów wiertniczych, dokumentacje wyników badań geologicznych, hydrogeologicznych, geologiczno-inżynierskich, zestaw przepisów prawa geologicznego i górniczego oraz ochrony środowiska. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, przekroje, profile, blokdiagramy, wykresy, atlasy, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce geologicznej, kolekcje skał i minerałów, kolekcje kopalin, plansze edukacyjne, zestawy do określania frakcji, skali procentowej zawartości składników, zestawy sit, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Dział programowy obejmujący Poszukiwanie i dokumentowanie złóż wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnych uwzględnienie pokazu z objaśnieniem i metody ćwiczeń i metody projektów. Metodą dominująca powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 15 osobowe. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 73 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru , pytań otwartych oraz testu praktycznego z uwzględnieniem merytoryczności wykonanych prac. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 74 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 13. Praktyki zawodowe 13.1. 13.2. 13.3. 13.4. 13.5. Praktyka ogólnogeologiczna Praktyka z kartografii geologicznej Praktyka petrograficzno – złożowa Praktyka z wiertnictwa i geologiczno-geofizycznej obsługi wierceń Praktyka z geologii regionalnej i geoturystyki 13.1.Praktyka ogólnogeologiczna Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: BHP(6)1. Wskazać skutki stosowania odczynników chemicznych stosowanych podczas rozpoznawania skał i minerałów. BHP(6)2. Scharakteryzować skutki oddziaływania odczynników chemicznych i sposoby ich usuwania. BHP(8)1. Wyszczególnić środki ochrony indywidualnej stosowane podczas wykonywania prac terenowych . BHP(8)2. Scharakteryzować wyposażenie grupy przebywającej na ćwiczeniach terenowych umożliwiające bezpieczną pracę, przemieszczanie się i lokalizację grupy. BHP(10)1. Udzielić pierwszej pomocy przy omdleniach, udarze słonecznym, stłuczeniach i oparzeniach chemicznych. BHP(10)2. Zastosować pozycję bezpieczną dla poszkodowanego. BHP(10)3. Wezwać pomoc medyczną i inną zależnie od charakteru zdarzenia. KPS(1)1. Stosować zasady kultury osobistej przy wykonywaniu prac terenowych. KPS(1)2. Stosować zasady etyki zbiorowej przy wykonywaniu prac terenowych. KPS(2)1. Zaproponować sposoby rozwiązania problemu. KPS(2)2. Zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami. KPS(3)1. Analizować rezultaty działań. KPS(3)2. Uświadomić sobie skutki podejmowanych działań KPS(8)1. Ocenić ryzyko podejmowanych działań KPS(8)2. Przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania. KPS(8)3. Wyciągać wnioski z podejmowanych działań. KPS(10)1. Doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne. Poziom wymagań programowych (P lub PP) P Kategoria taksonomiczna B Materiał nauczania P B P B P B P B P P P P P P P P P P P P B B Obserwacje procesów geologicznych kształtujących dany obszar, obecnie i w minionych okresach geologicznych. Obserwacje i dokumentacja form geomorfologicznych. Obserwacje i dokumentacja form geologicznych. Obserwacje i dokumentacja form tektonicznych. Dokumentacja zróżnicowania litologicznego terenu. Dokumentacja deformacji tektonicznych zaobserwowanych kompleksów skalnych. Dokumentacja paleontologiczna i oznaczanie pozycji stratygraficznej skał na podstawie skamieniałości. Dokumentacja geologiczna odsłonięć. Pomiary w terenie zalegania kompleksów skalnych. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 75 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego KPS(10)2. Modyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko. KPS(10)3. Uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu. OMZ(1)1. dokonywać analizy przydzielonych zadań. OMZ(1)2. zaplanować pracę zespołu. OMZ(2)1. Rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole. OMZ(2)2. Rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu. OMZ(3)1. Mobilizować współpracowników do wykonywania zadań. OMZ(3)2. Wydawać decyzje osobom realizującym poszczególne zadania. OMZ(4)1. Monitorować przebieg i jakość wykonywanych zadań. OMZ(4)2. Ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów. R.25.1(1)1. Wykonać dokumentację opisowa i szkic morfologiczny na podstawie obserwacji geomorfologicznych. R.25.1(1)2. Przeprowadzić analizę powstania form geomorfologicznych na podstawie budowy geologicznej obserwowanego obszaru. R.25.1(1)3. Wykonać dokumentację opisową i graficzną skutków procesów egzogenicznych na podstawie obserwacji terenu i wychodni skalnych. R.25.1(1)4. Wykonać dokumentację geologiczna na podstawie obserwacji odsłonięć skalnych naturalnych i sztucznych. R.25.1(1)5. Wnioskować na podstawie zgromadzonych informacji o historii geologicznej terenu i zachodzących procesach geologicznych. R.25.1(6)1. Wyszukać w materiale skalnym skamieniałości i przeprowadzić ich oznaczenie. R.25.1(6)2. Rozpoznać rodzaje skamieniałości i określić ich formę. R.25.1(6)3. Wnioskować o pozycji stratygraficznej skał zawierających dane skamieniałości. R.25.1(6)4. Rozpoznawać podstawowe grupy skamieniałości roślin. R.25.1(6)5. Rozpoznawać podstawowe grupy skamieniałości zwierząt. R.25.1(6)6. Wykonać korelację skał ze względu na występujące skamieniałości. R.25.1(7)1. Przeprowadzić pomiar elementów zalegania skał. R.25.1(7)2. Opisać i pomierzyć zaobserwowane deformacje kompleksów skalnych. R.25.1(7)3. Wnioskować na podstawie zgromadzonych informacji o budowie i ewolucji geologicznej obserwowanego obszaru. R.25.1(7)4. Określić wiek względny i bezwzględny deformacji kompleksów skalnych. R.25.4(2)1. Zlokalizować na mapie naturalne i sztuczne odsłonięcia skał, minerałów i skamieniałości podlegające geoochronie. P P P P P P P P P P P B B P B P C P C P C P C P P C C P P P P P P C C C B C C P P C C Wnioskowanie o przeszłości geologicznej na podstawie zaobserwowanej budowy geologicznej dokumentowanego obszaru. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 76 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 25.4(2)2. Wskazać w terenie elementy rzeźby terenu powstałe w wyniku działania P C procesów geologicznych będące geostanowiskami. R.25.4(2)3. Wskazać współcześnie zachodzące procesy geologiczne kształtujące P C krajobraz naturalny. Planowane zadania: Wykonaj prezentację ze zdjęć wykonanych na praktyce, obrazujących zmienność form morfologicznych. Uczniowie wykonują prace w 2 osobowych zespołach w pracowni komputerowej. Uczniowie pracują na wcześniej przygotowanych zdjęciach. Czas pracy 20 minut. Po wykonaniu zadania ocenia poprawność i prosi każda grupę zaprezentowanie pracy i komentarz. Nauczyciel ocenia prace i wypowiedź ucznia. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne muszą być prowadzone w formie ćwiczeń terenowych, na obszarach interesujących geologicznie, nie zurbanizowanych, o dobrym dostępie do podłoża, na terenie parków narodowych, krajobrazowych lub innych obszarach atrakcyjnych krajobrazowo. Polecana jest współpraca z lokalnymi zakładami górniczymi, centrami geoedukacji i ośrodkami informacji turystycznej. Zajęcia podsumowujące prace terenowe mogą być prowadzone w pracowni kartograficznej, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania projektowania i wykonywania obliczeń, analiz wyników badań, przekrojów geologicznych, geologiczno-inżynierskich i hydrologicznych, tworzenia grafiki) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) umożliwiające wykonywanie rysunków odręcznych, mapy topograficzne, dokumentacyjne, geologiczne, geologiczno-inżynierskie, hydrogeologiczne, zdjęcia lotnicze i satelitarne, geologiczne dokumentacje otworów wiertniczych, dokumentacje wyników badań geologicznych, hydrogeologicznych, geologiczno-inżynierskich, zestaw przepisów prawa geologicznego i górniczego oraz ochrony środowiska. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, przekroje, profile, blokdiagramy, wykresy, atlasy, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce geologicznej i geoturystycznej, mapy turystyczne, mapy geoturystyczne, atlasy, foldery turystyczne, kolekcje skał, minerałów i skamieniałości , plansze edukacyjne, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Program ćwiczeń terenowych obejmujący Praktykę zawodową wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniem , metody ćwiczeń i metody projektów. Metodą dominująca powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 5 osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego z uwzględnieniem merytoryczności wykonanych prac. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 77 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 13.2.Praktyka z kartografii geologicznej Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.25.1(2)7. Stosować zasady pracy w grupie i terenie R.25.1(2)8. Stosować odpowiednie metody prowadzenia i zapisu notatek terenowych R.25.1(2)9. Prowadzić prace rekonesansowe R.25.1(2)10. Dobierać metodę prowadzenia zdjęcia geologicznego R.25.1(2)11. Określać punkty orientacyjne w terenie R.25.1(2)12. Określać wydzielenia litostratygraficzne R.25.1(2)13. Obliczyć odległość w terenie metodą krokówki (podwójnego kroku) R.25.1(2)14. Tyczyć proste w terenie R.25.1(2)15. Stosować węgielnicę dwupryzmatyczną R.25.1(5)29. Prowadzić dokumentację kartograficzną R.25.1(5)30. Wykonać mapę dokumentacyjną prac technicznych R.25.1(5)31. Rysować profile punktów dokumentacyjnych R.25.1(5)32. Wykonać i zinterpretować odpowiednie obliczenia R.25.1(5)33. Wykonać wykres spadku terenu R.25.1(5)34. Wykonać profil morfologiczny według określonej linii R.25.1(5)35. Zaprojektować i wykreślić tabelę infiltracji R.25.1(5)36. Wykonać rysunek naturalnego odsłonięcia R.25.1(5)37. Wykonać mapę infiltracji R.25.1(5)38. Wykonać mapę ognisk zanieczyszczeń R.25.1(5)39. Wykonać mapę hydrogeologiczną R.25.1(5)40. Wykonać profil zbiorczy R.25.1(5)41. Wykonać przekrój geologiczny R.25.1(5)42. Wykonać profil geologiczny R.25.2(8) X Wykonać wiercenia sondą ręczną R.25.2(8) X Zlikwidować otwór wiertniczy R.25.2(8) X Zmierzyć poziom zwierciadła wód gruntowych za pomocą świstawki R.25.2(8) X Posługiwać się kompasem geologicznym i GPS Poziom wymagań programowych (P lub PP) P P P P P P P P P P P P P P P P P P P P P P P P P P P Kategoria taksonomiczna B B B B B B B B B C C B C B B B B B B B B C C B B B B Materiał nauczania Przekazywanie informacji o mapie Przedstawianie rzeźby terenu na mapach .Elementy mapy. Czytanie i interpretacja mapy. Proste pomiary w terenie. Zdjęcie geologiczne. Mapy geologiczne. Konstrukcje na mapach geologicznych. Metodyka prac i badań przy sporządzaniu map geologicznych. Prace przygotowawcze, Terenowe prace geologiczno-zdjęciowe. Bieżące prace kameralne w terenie. Kameralne prace końcowe. .Konstruowanie map izolinii. Czytanie i interpretacja map geologicznych Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 78 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Planowane zadania: Wytycz prosta w terenie Uczniowie wykonują prace w 4 osobowych zespołach. Czas pracy 20 minut. Po wykonaniu zadania ocenia poprawność i przebieg prac. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne muszą być prowadzone w formie ćwiczeń terenowych, na obszarach interesujących geologicznie, nie zurbanizowanych, o dobrym dostępie do podłoża, na terenie parków narodowych, krajobrazowych lub innych obszarach atrakcyjnych krajobrazowo. Polecana jest współpraca z lokalnymi zakładami górniczymi, centrami geoedukacji i ośrodkami informacji turystycznej. Zajęcia podsumowujące prace terenowe mogą być prowadzone w pracowni kartograficznej, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania projektowania i wykonywania obliczeń, analiz wyników badań, przekrojów geologicznych, geologiczno-inżynierskich i hydrologicznych, tworzenia grafiki) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) umożliwiające wykonywanie rysunków odręcznych, mapy topograficzne, dokumentacyjne, geologiczne, geologiczno-inżynierskie, hydrogeologiczne, zdjęcia lotnicze i satelitarne, geologiczne dokumentacje otworów wiertniczych, dokumentacje wyników badań geologicznych, hydrogeologicznych, geologiczno-inżynierskich, zestaw przepisów prawa geologicznego i górniczego oraz ochrony środowiska. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, przekroje, profile, blokdiagramy, wykresy, atlasy, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce geologicznej i geoturystycznej, mapy turystyczne, mapy geoturystyczne, atlasy, foldery turystyczne, kolekcje skał, minerałów i skamieniałości , plansze edukacyjne, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Program ćwiczeń terenowych obejmujący Praktykę zawodową wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniem , metody ćwiczeń i metody projektów. Metodą dominująca powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 5 osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego z uwzględnieniem merytoryczności wykonanych prac. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia 13.3.Praktyka petrograficzno - złożowa Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PKZ(R.n)(9)1. Rozpoznać rodzaje minerałów i skał na obserwowanych wychodniach skalnych. PKZ(R.n)(9)2. Rozpoznać przy użyciu odczynników chemicznych skały węglanowe. Poziom wymagań programowych (P lub PP) P P Kategoria taksonomiczna C Materiał nauczania Dokumentacja mineralogicznopetrograficzna wybranego obszaru: C Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 79 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego PKZ(R.n)(9)3. Określić rodzaj formacji skalnej. P B - makroskopowe rozpoznawanie minerałów PKZ(R.n)(9)4. Rozpoznać formy tektoniczne na wychodniach skalnych. P C - makroskopowe rozpoznawanie skał, R.25.1(9)1. Określić cechy makroskopowe minerałów. P B - opis struktury i tekstury skał, R.25.1(9)1. Podać twardość minerału w skali Mohsa. P B - wyodrębnianie skal węglanowych, R.25.1(9)3. Określić strukturę i teksturę skał. P B - wyodrębnianie skał okruchowych. R.25.1(14)1. Rozpoznać kopaliny użyteczne i skały płonne. P C Dokumentacja złożowa wybranego obszaru: R.25.1(14)2. Wskazać formy geologiczne charakterystyczne dla poszczególnych P C rozpoznawanie kopalin użytecznych. kopalin użytecznych. - określanie procesu powstawania kopalin R.25.1(14)3. Wskazać okresy geologiczne typowe dla odpowiednich złóż kopalin P C użytecznych na danym obszarze na podstawie użytecznych. 25.1(14)4. Ustalić następstwo wiekowe osadów na wychodni skalnej. P B procesów geologicznych zachodzących w R.25.1(15)1. Wykonać profil geologiczny typu X i Y. P C przeszłości geologicznej. R.25.1(15)2. Wykonać przekrój geologiczny na podstawie obserwacji wychodni P C Opis i zabezpieczenie zebranych minerałów, skalnych. skał i kopalin. R.25.1(15)3. Wskazać luki litologiczne i stratygraficzne na przekroju geologicznym i P C wychodni skalnej. R.25.2(8)1. Pobrać próbki geologiczne z wychodni skalnych. P B R.25.2(8)2. Zabezpieczyć próbki geologiczne do badań laboratoryjnych. P B Planowane zadania: Wykonaj dokumentacje geologiczną wychodni formacji skalnej Uczniowie wykonują prace w 2 osobowych zespołach. Każdy zespół zostaje ustawiony w innym miejscu i obserwuje wychodnie skalną. Czas pracy 20 minut. Po wykonaniu zadania ocenia poprawność i pracy graficznej i opisowej oraz pograne i opisane próbki skał. Uczniowie współuczestniczą w rozpoznaniu makroskopowym próbek skalnych. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne muszą być prowadzone w formie ćwiczeń terenowych, na obszarach interesujących geologicznie, nie zurbanizowanych, o dobrym dostępie do podłoża, na terenie parków narodowych, krajobrazowych lub innych obszarach atrakcyjnych krajobrazowo. Polecana jest współpraca z lokalnymi zakładami górniczymi, centrami geoedukacji i ośrodkami informacji turystycznej. Zajęcia podsumowujące prace terenowe mogą być prowadzone w pracowni kartograficznej, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania projektowania i wykonywania obliczeń, analiz wyników badań, przekrojów geologicznych, geologiczno-inżynierskich i hydrologicznych, tworzenia grafiki) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) umożliwiające wykonywanie rysunków odręcznych, mapy topograficzne, dokumentacyjne, geologiczne, geologiczno-inżynierskie, hydrogeologiczne, zdjęcia lotnicze i satelitarne, geologiczne dokumentacje otworów wiertniczych, dokumentacje wyników badań geologicznych, hydrogeologicznych, geologiczno-inżynierskich, zestaw przepisów prawa geologicznego i górniczego oraz ochrony środowiska. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, przekroje, profile, blokdiagramy, wykresy, atlasy, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce geologicznej i geoturystycznej, mapy turystyczne, mapy geoturystyczne, atlasy, foldery turystyczne, kolekcje skał, minerałów i skamieniałości , plansze edukacyjne, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 80 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego uczniów, karty samooceny Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Program ćwiczeń terenowych obejmujący Praktykę zawodową wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniem , metody ćwiczeń i metody projektów. Metodą dominująca powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 5 osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego z uwzględnieniem merytoryczności wykonanych prac. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia 13.4. Praktyka z wiertnictwa i geologiczno – geofizycznej obsługi wierceń Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.25.2(1)1. Wyszczególnić i wskazać elementy budowy wiertnic. R.25.2(1)2. Rozpoznać na rampie narzędziowej narzędzia i osprzęt wiertniczy R.25.2(1)3. Rozpoznać rodzaj olinowania i określić ilość strun w systemie olinowania. R.25.2(1)4. Rozpoznać na rampie rurowej elementy przewodu wiertniczego. R.25.2(1)5. Wyszczególnić i wskazać elementy systemu oczyszczania płuczki. R.25.2(5)1. Współuczestniczyć w pracy laboratorium typu Datałer . R.25.2(5)2. Współuczestniczyć w pracy serwisów specjalistycznych obsługujących proces wiercenia. R.25.2(5)3. Przeprowadzić makroskopowe rozpoznawanie próbek okruchowych i rdzeni wiertniczych. R.25.2(5)4. Wykonać pomiar własności reologicznych płuczki wiertniczej i zaczynów cementowych. R.25.2(9)1. Współuczestniczyć w przygotowaniu otworu do badań geofizycznych. R.25.2(9)2. Określić kolejność czynności przy badaniach geofizycznych. R.25.2(9)3. Dobrać rodzaj pomiarów geofizycznych stosownie do badanego parametru wiercenia i stanu technicznego otworu. R.25.2(9)4. Interpretować wykresy z pomiarów geofizycznych. Poziom wymagań programowych (P lub PP) P P P Kategoria taksonomiczna B B B Materiał nauczania P P P P B B C C P C P C P P P C B B P C Budowa wiertnic i zasada ich działania. Narzędzia wiertnicze i osprzęt. Napowierzchniowy obieg płuczki wiertniczej. Czynności wykonywane podczas procesu wiercenia, zapuszczania i wyciągania przewodu wiertniczego. Czynności wykonywane podczas opróbowania poziomów produktywnych. Technika wyjmowania rdzeni wiertniczych z rdzeniówki. Pobieranie próbek okruchowych. Czynności wykonywane podczas pomiarów geofizycznych. Praca serwisów obsługujących wiercenie. Dokumentacja procesu wiercenia – PGTO Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 81 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego R.25.2(9)5. Dobrać rodzaj pomiarów geofizycznych stosownie do badanego P C Wykonywanie dokumentacji geologicznej parametru wiercenia i stanu technicznego otworu. procesu wiercenia. R.25.2(10)1. Sporządzić profil otworu wiertniczego na podstawie rdzeni P C wiertniczych R.25.2(10)2. Opisać skrzynki rdzeniowe i próbek okruchowych zgodnie z P C obowiązującymi zasadami. R.25.2(10)3. Sporządzić dokumentację geologiczno - techniczną wiercenia. P B Planowane zadania: Wyszukaj strefy przypływu płynów złożowych do odwiertu na podstawie analizy PGTO Uczniowie wykonują prace w 4 osobowych zespołach. Nauczyciel zapewnia uczniom przygotowane wcześniej różne PGTO . Czas pracy 20 minut. Po wykonaniu zadania ocenia poprawność i prosi lidera grupy o zaprezentowanie pracy. Nauczyciel ocenia prace i wypowiedź ucznia. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne muszą być prowadzone w formie ćwiczeń terenowych, na obszarach interesujących geologicznie, nie zurbanizowanych, o dobrym dostępie do podłoża, na terenie parków narodowych, krajobrazowych lub innych obszarach atrakcyjnych krajobrazowo. Polecana jest współpraca z lokalnymi zakładami górniczymi, centrami geoedukacji i ośrodkami informacji turystycznej. Zajęcia podsumowujące prace terenowe mogą być prowadzone w pracowni kartograficznej, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania projektowania i wykonywania obliczeń, analiz wyników badań, przekrojów geologicznych, geologiczno-inżynierskich i hydrologicznych, tworzenia grafiki) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) umożliwiające wykonywanie rysunków odręcznych, mapy topograficzne, dokumentacyjne, geologiczne, geologiczno-inżynierskie, hydrogeologiczne, zdjęcia lotnicze i satelitarne, geologiczne dokumentacje otworów wiertniczych, dokumentacje wyników badań geologicznych, hydrogeologicznych, geologiczno-inżynierskich, zestaw przepisów prawa geologicznego i górniczego oraz ochrony środowiska. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, przekroje, profile, blokdiagramy, wykresy, atlasy, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce geologicznej i geoturystycznej, mapy turystyczne, mapy geoturystyczne, atlasy, foldery turystyczne, kolekcje skał, minerałów i skamieniałości , plansze edukacyjne, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Program ćwiczeń terenowych obejmujący Praktykę zawodową wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniem , metody ćwiczeń i metody projektów. Metodą dominująca powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 5 osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego z uwzględnieniem merytoryczności wykonanych prac. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 82 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego 13.5.Praktyka z geologii regionalnej i geoturystyki Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.25.1(1)23. Określić genezę form geologicznych R.25.1(1)24. Określić i narysować tektonikę danego regionu R.25.1(1)25. Przedstawić przebieg procesów geologicznych R.25.1(1)26. Opisać określoną formę geologiczną pod kątem przydatności geoturystycznej R.25.1(5) Stosować odpowiednie znaki i skróty na mapie R.25.1(5) Wykonać przekroje geologiczno-tektoniczne R.25.1(5) Wykonać profile stratygraficzno-litoligiczne R.25.1(5) Zlokalizować na mapie topograficznej punkty geoturystyczne R.25.1(6) Sklasyfikować systematykę roślin i zwierząt R.25.1(6) Rozpoznać podstawowe grupy skamieniałości roślin i zwierząt R.25.1(6) Określić na podstawie skamieniałości wiek badanych warstw skalnych R.25.1(6) Określić na podstawie skamieniałości środowisko tworzenia się skał osadowych R.25.1(6) Ocenić przydatność skamieniałości do celów geoturystycznych R.25.1(7) X Rozróżnić i nazwać struktury geologiczne R.25.1(7) X Wyjaśnić genezę struktur geologicznych R.25.1(7) X Powiązać budowę geologiczną z jej historią R.25.1(9)12 Opisać genezę minerałów i skał R.25.1(9)13 Rozróżnić podstawowe grupy minerałów i skał R.25.1(9)14 Określić przydatność minerałów i skał do celów geoturystycznych R.25.4(2)1 Ocenić walor naukowy (geneza, proces geologiczny, minerały itp.) predysponujący stanowisko geologiczne jako ciekawostkę turystyczną R.25.4(2)2 Ocenić krajobrazowe walory danego stanowiska geoturystycznego R.25.4(2)3 Ocenić turystyczne walory danego stanowiska geoturystycznego wraz z bazą turystyczno-noclegową R.25.4(3)1 Wybrać rejon ciekawy geoturystycznie R.25.4(3)2 Określić przydatność poszczególnych stanowisk geologicznych dla celów geoturystycznych Poziom wymagań programowych (P lub PP) P P P P Kategoria taksonomiczna B B C B P P P P P P P P B C C B B B C C . P P P P P P P B B C C B B B B P P B B P P B B Materiał nauczania Zjawiska i procesy geologiczne endo- i egzogeniczne. Tektonika. Podstawy paleontologii. Historia Ziemi. Geologia regionalna. .Geoturystyka. Podstawy terenoznawstwa i kartografii Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 83 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego R.25.4(3)3 Zaplanować kolejność zwiedzania i opis poszczególnych stanowisk P B geoturystycznych Planowane zadania: Dokonaj oceny atrakcyjności obiektu geoturystycznego. Uczniowie wykonują prace w 4 osobowych zespołach. Nauczyciel zapewnia uczniom przygotowane wcześniej zdjęcia, albumy, foldery georóżnorodności. . Czas pracy 20 minut. Po wykonaniu zadania ocenia poprawność i prosi lidera grupy o zaprezentowanie pracy. Nauczyciel ocenia prace i wypowiedź ucznia. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne muszą być prowadzone w formie ćwiczeń terenowych, na obszarach interesujących geologicznie, nie zurbanizowanych, o dobrym dostępie do podłoża, na terenie parków narodowych, krajobrazowych lub innych obszarach atrakcyjnych krajobrazowo. Polecana jest współpraca z lokalnymi zakładami górniczymi, centrami geoedukacji i ośrodkami informacji turystycznej. Zajęcia podsumowujące prace terenowe mogą być prowadzone w pracowni kartograficznej, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania projektowania i wykonywania obliczeń, analiz wyników badań, przekrojów geologicznych, geologiczno-inżynierskich i hydrologicznych, tworzenia grafiki) stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) umożliwiające wykonywanie rysunków odręcznych, mapy topograficzne, dokumentacyjne, geologiczne, geologiczno-inżynierskie, hydrogeologiczne, zdjęcia lotnicze i satelitarne, geologiczne dokumentacje otworów wiertniczych, dokumentacje wyników badań geologicznych, hydrogeologicznych, geologiczno-inżynierskich, zestaw przepisów prawa geologicznego i górniczego oraz ochrony środowiska. Środki dydaktyczne Zestawy ćwiczeniowe – mapy geologiczne, przekroje, profile, blokdiagramy, wykresy, atlasy, zestawy filmów edukacyjnych o tematyce geologicznej i geoturystycznej, mapy turystyczne, mapy geoturystyczne, atlasy, foldery turystyczne, kolekcje skał, minerałów i skamieniałości , plansze edukacyjne, instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty pracy dla uczniów, karty samooceny Zalecane metody dydaktyczne Dobierając metody kształcenia nauczyciel powinien uwzględnić następujące elementy: przewidywane efekty kształcenia, metody pracy najbardziej odpowiednie dla danej grupy wiekowej, jej możliwości percepcyjne, stopień zaangażowania w czasie zajęć i motywację do pracy. Program ćwiczeń terenowych obejmujący Praktykę zawodową wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia ze szczególnych uwzględnieniem pokazu z objaśnieniem , metody ćwiczeń i metody projektów. Metodą dominująca powinna być metoda ćwiczeń. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie oraz grupowo. Grupy maksymalnie 5 osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz testu praktycznego z uwzględnieniem merytoryczności wykonanych prac. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 84 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego ZAŁĄCZNIKI Załącznik 1. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK GEOLOG ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU W SPRAWIE PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODACH (tabela 1) Załącznik 2. POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA (tabela 2) Załącznik 3. USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA (tabela 4) Załącznik 1. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK GEOLOG ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU W SPRAWIE PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODACH (tabela 1) Efekty kształcenia Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów Bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP) BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią; BHP(2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia. Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej (PDG) PDG(1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej; PDG(2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego; PDG(3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi; PDG(5) analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży; PDG(6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży; Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 85 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego PDG(7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej; PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej; PDG(10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej; PDG(11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej. Język obcy ukierunkowany zawodowo (JOZ) JOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych; JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka; JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych; JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy; JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji. Kompetencje personalne i społeczne (KPS) KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; KPS(4) jest otwarty na zmiany; KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem; KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej; KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień; KPS(10) współpracuje w zespole. Organizacja pracy małych zespołów (OMZ) w przypadku zawodów nauczanych na poziomie technika OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań; OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań; OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań; OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy; OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami. Efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru kształcenia, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów PKZ(R.n)1. stosuje funkcje logarytmiczne i trygonometryczne. PKZ(R.n)2. wykonuje konstrukcje geometryczne. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 86 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego PKZ(R.n)3. stosuje podstawy rachunku statystycznego i rachunku prawdopodobieństwa. PKZ(R.n)4. wykonuje działania na zbiorach. PKZ(R.n)5. omawia zasady działania maszyn prostych. PKZ(R.n)6.posługuje się wiedza z zakresu optyki, podstwą grawimetrii, termiki i magnetyki. PKZ(R.n)7. określa zasady powstawania i rozchodzenia ruchu falowego w różnych ośrodkach fizycznych; PKZ(R.n)8. charakteryzuje właściwości pierwiastków chemicznych występujących w skorupie ziemskiej (w minerałach i skałach), hydrosferze i atmosferze; PKZ(R.n)9. rozpoznaje minerały i skały oraz charakteryzuje budowę geologiczną Ziemi; PKZ(R.n)10. rozwiązuje zadania chemiczne, uwzględniając zapisy reakcji chemicznych i obliczenia ilości substratów i produktów reakcji, ich przebiegu w różnych warunkach pH, redox i stężeń; PKZ(R.n)(11) charakteryzuje i określa systematykę roślin i zwięrzat, na podstawie części twardych szkieletu, które mogą ulegać fosylizacji i zachować się w skałach; PKZ(R.n)(12) stosuje programy komputerowe wspomagajace wykonywanie zadań; Efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie R.25. Wykonywanie prac geologicznych R.25.1 Wykonywanie terenowych badań geologicznych, hydrogeologicznych i geologiczno-inżynierskich. R.25.1(1) charakteryzuje zjawiska i procesy geologiczne; R.25.1(2) przestrzega zasad kartografii geologicznej; R.25.1(3) ocenia rzeźbę terenu i stosuje sposoby przedstawiania jej na mapie; R.25.1(4) interpretuje zdjęcia lotnicze i satelitarne; R.25.1(5) odwzorowuje obserwacje geologiczne na mapie; R.25.1(6) rozpoznaje podstawowe grupy skamieniałości; R.25.1(7) charakteryzuje etapy rozwoju skorupy ziemskiej; R.25.1(8) dokonuje analizy i syntezy podstaw mineralogii i petrografii; R.25.1(9) charakteryzuje skały i minerały; R.25.1(10) analizuje procesy geochemiczne; R.25.1(11) określa własności hydrogeologiczne i geologiczno-inżynierskie skał; R.25.1(12) korzysta z metod geofizycznych stosowanych w badaniach geologicznych; R.25.1(13) analizuje zadania i zakres hydrogeologii, geologii inżynierskiej i geofizyki. R.25.1(14) charakteryzuje zróżnicowanie genetyczne złóż kopalin i prawidłowości ich występowania; R.25.1(15) sprządza dokumentację wyników badań z zastosowaniem róznych metod; R.25.2 Wykonywanie geologicznego dozoru wierceń R.25.2(1) rozróżnia typy urządzeń wiertniczych i ich części składowe oraz rodzaje sprzętu i osprzetu; R.25.2(2) klasyfikuje i charakteryzuje różne technologie metod wiertniczych; R.25.2(3) rozpoznaje awarie wiertnicze ich przyczyny oraz rozróznia prace instrumentacyjne; Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 87 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego R.25.2(4) stosuje prawo geologiczne i górnicze, prawo ochrony środowiska i przestrzega norm; R.25.2(5) charakteryzuje wyposażenie i przestrzega zasad obsługi laboratorium geologicznego na wiertni; R.25.2(6) wykonuje opróbowanie otworu wiertniczego; R.25.2(7) nadzoruje pobieranie próbek z próbników bocznych; R.25.2(8) wykonuje polowe badania geologiczne; R.25.2(9) charakteryzuje metodykę badań geofizycznych w otworach wiertniczych; R.25.2(10) wykonuje geologiczną dokumentację otworu wiertniczego; R.25.3 Wykonywanie badań laboratoryjnych minerałów, skał, wód i gruntów. R.25.3(1) charakteryzuje własności fizyczne i mechaniczne próbek geologicznych R.25.3(2) przestrzega zasad i procedur badania próbek geologicznych; R.25.3(3) przygotowuje preparaty z próbek geologicznych do badań laboratoryjnych; R.25.3(4) opracowuje wyniki badań laboratoryjnych próbek geologicznych różnymi metodami; R.25.3(5) ocenia wyniki badan laboratoryjnych próbek geologicznych; R.25.4 Określanie przydatności obiektów geologicznych i górniczych do celów geoturystycznych. R.25.4(1) określa walory i przydatność form geologicznych jako stanowiska geoturystycznego; R.25.4(2) ocenia walory naukowe, krajobrazowe i turystyczne form i zjawisk geologicznych; R.25.4(3) projektuje trasy geoturystyczne; R.25.4(4) organizuje ruch turystyczny; R.25.4(5) stosuje przepisy prawa dotyczące działalności geoturystycznej. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 88 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Załącznik 2. Liczba godzin przeznaczona na realizację efektów kształcenia II I X IV II X I X III II X I II II I I PKZ Uczeń: klasa R.25. Efekty kształcenia /umiejętności, wiedza oraz kompetencje personalne i społeczne/ Efekty wspólne dla wszystkich zawodów / wspólne dla zawodów w ramach obszaru R / kwalifikacje R.25. Nazwa zajęć edukacyjnych POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe. KPS(10) współpracuje w zespole PKZ(R.n)(6) posługuje się wiedzą z zakresu optyki, podstaw grawimetrii, termiki i magnetyki; PKZ(R.n)(8) charakteryzuje właściwości pierwiastków chemicznych występujących w skorupie ziemskiej (w minerałach i skałach), hydrosferze i atmosferze; PKZ(R.n)(9) rozpznaje minerały i skały oraz charakteryzuje budowę geologiczną Ziemi. PKZ(R.n)(10) rozwiązuje zadania chemiczne, uwzględniając zapisy reakcji chemicznych i obliczenia ilości substratów i produktów reakcji, ich przebiegu w róznych warunkach pH, redokx i stężeń. R.25.1(1) charakteryzuje zjawiska i procesy geologiczne; R.25.1(10) analizuje procesy geochemiczne; 50 X X X X Łączna liczba godzin KPS(4) jest otwarty na zmiany KPS(10) współpracuje w zespole. PKZ(R.n)(9) rozpoznaje minerały i skały oraz charakteryzuje budowę geologiczną Ziem; R.25.1(8) dokonuje analizy i syntezy podstaw mineralogii i petrografii; R.25.1(9) charakteryzuje skały i minerały; R.25. PKZ KPS Mineralogia i petrografia Geologia dynamiczna i strukturalna. Kształcenie zawodowe teoretyczne X X X 150 X 15 X X X X Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 89 100 75 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego R.25.1(15) sporządza dokumentację wyników badań z zastosowaniem różnych metod; R.25.2(8) wykonuje polowe badania geologiczne; R.25.3(1) charakteryzuje własności fizyczne i mechaniczne próbek geologicznych R.25.3(2) przestrzega zasad i procedur badamn próbek geologicznych; R.25.3(4) opracowuje wyniki badań laboratoryjnych próbek geologicznych różnymi metodami; R.25.3(5) ocenia wyniki badan laboratoryjnych próbek geologicznych; R.25.4(2) ocenia walory naukowe, krajobrazowe i turystyczne form i zjawisk geologicznych; R.25.4(3) projektuje trasy geoturystyczne; R.25.4(4) organizuje ruch turystyczny; R.25.4(5) stosuje przepisy prawa dotyczące działalności geoturystycznej. KPS X X X X X X OMZ KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem; KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; OMZ(1) planuje prace zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań; OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań; OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań; OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami. PKZ(R.n)(11) charakteryzuje i określa systematykę roślin i zwierząt, na podstawie części twardych szkieletu, które mogą ulegać fosylizacji i zachować się w skałach; R.25.1(6) rozpoznaje podstawowe grupy skamieniałości; R.25.1(7) charakteryzuje etapy rozwoju skorupy ziemskiej; R.25.4(1) określa walory i przydatność form geologicznych jako stanowiska geoturystycznego; X X X X X X X R.25. Geologia Polski z geoturystyką Łączna liczba godzin X 10 X X X X X PK Z( OMZ KPS R. n) Podstawy techniki Łączna liczba godzin KPS(4) jest otwarty na zmiany; KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy PKZ(R.n)(1) stosuje funkcje logarytmiczne i trygonometryczne; X X X X X X Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 90 75 170 180 60 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego PKZ(R.n)(2) wykonuje konstrukcje geometryczne; PKZ(R.n)(3) stosuje podstawy rachunku statystycznego i rachunku prawdopodobieństwa; PKZ(R.n)(4) wykonuje działania na zbiorach; PKZ(R.n)(5) omawia zasady działania maszyn prostych; Łączna liczba godzin 60 BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; 10 KPS X O MZ KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami. PKZ(R.n)(6) posługuje się wiedzą z zakresu optyki, podstaw grawimetrii, termiki i magnetyki; PKZ(R.n)(7) określa zasady powstawania i rozchodzenia ruchu falowego w różnych ośrodkach fizycznych; R.25.1(12) korzysta z metod geofizycznych stosowanych w badaniach geologicznych; R.25.1(13) analizuje zadania i zakres hydrogeologii, geologii inżynierskiej i geofizyki. X PKZ(R.n) BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; X R.25. Wiertnictwo i geologiczno-geofizyczna obsługa wierceń. BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; X X X X X X X X X 10 R.25.2(1) rozróżnia typy urządzeń wiertniczych i ich części składowe oraz rodzaje sprzętu i osprzętu; R.25.2(2) klasyfikuje i charakteryzuje różne technologie metod wiertniczych; R.25.2(3) rozpoznaje awarie wiertnicze ich przyczyny oraz rozróżnia prace instrumentacyjne; X R.25.2(5) charakteryzuje wyposażenie i przestrzega zasad obsługi laboratorium geologicznego na wiertni; R.25.2(6) wykonuje opróbowanie otworu wiertniczego; R.25.2(7) nadzoruje pobieranie próbek z próbników bocznych; R.25.2(9) charakteryzuje metodykę badań geofizycznych w otworach wiertniczych; Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 91 X X X 130 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego R.25.2(10) wykonuje geologiczną dokumentację otworu wiertniczego; JOZ X X X KPS X X X OMZ Język obcy w geologii Łączna liczba godzin JOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych(leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych, oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych; JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka; JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych; JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy; JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji. KPS(4) jest otwarty na zmiany; KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; KPS(10) współpracuje w zespole; OMZ(1) planuje prace zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań. OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań. X X X BHP X R. KP 25 S . X PD G Dz iał al no ść go sp od ar cz a w ge ol og ii Przepisy prawa i BHP w geologii Łączna liczba godzin BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią. BHP(2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia; KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej. R.25.2(4) stosuje prawo geologiczne i górnicze, prawo ochrony środowiska i przestrzega norm; PDG(1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej; Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 92 X X X X Łączna liczba godzin X 150 45 45 20 40 60 30 KPS PDG(2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych; PDG(3) stosuje przepisy prawa dotyczące działalnosci gospodarczej; PDG(4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytuje wystepujace w branzy i powiązania miedzy nimi; PDG(5) analizuje działania prowadzone przez przedsiebiorstwa funkcjonujace w branży; PDG(6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiebiorstwami z branży; PDG(7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(8) prowadzi korespondencję zwiazana z prowadzeniem działalności gospodarczej; PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej; PDG(10) planuje i podejmuje działania makretingowe prowadzonej działalności gospodarczej; PDG(11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej; KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem; KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień; OMZ(1) planuje prace zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań; OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań; OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań; X OMZ Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego X KPS X X X X X X X OMZ KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; KPS(10) współpracuje w zespole OMZ(1) planuje prace zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań OMZ(3) kieruje wykonaniem prezydzielonych zadań OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań PKZ(R.n)(1) stosuje funkcje logarytmiczne i trygonometryczne; PKZ(R.n)(2) wykonuje konstrukcje geometryczne; R.25.1(2) przestrzega zasad kartografii geologicznej; X X X X X X X R. PKZ(R 25 .n) . Terenoznawstwo i kartografia geologiczna Łączna liczba godzin Łączna liczba godzin przeznaczona na kształcenie zawodowe teoretyczne Kształcenie zawodowe praktyczne X X 10 X X X Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 93 30 750 X X X 170 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego R.25.1(3) ocenia rzeźbę terenu i stosuje sposoby przedstawiania jej na mapie; R.25.1(4) interpretuje zdjęcia lotnicze i satelitarne; R.25.1(5) odwzorowuje obserwacje geologiczne na mapie; 180 KPS X OMZ X PKZ(R.n) KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; KPS(10) współpracuje w zespole; OMZ(1) planuje prace zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań PKZ(R.n)(8) charakteryzuje właściwości pierwiastków chemicznych występujących w skorupie ziemskiej (w minerałach i skałach), hydrosferze i atmosferze; PKZ(R.n)(10) rozwiązuje zadania chemiczne, uwzględniając zapisy reakcji chemicznych i obliczenia ilości substratów i produktów reakcji, ich przebiegu w różnych warunkach pH, redox i stężeń; R.25.1(11) określa własności hydrogeologiczne i geologiczno-inżynierskie skał; R.25.1(13) analizuje zadania i zakres hydrogeologii, geologii inżynierskiej i geofizyki. R.25.2(4) stosuje prawo geologiczne i górnicze, prawo ochrony środowiska i przestrzega norm; R.25.2(8) wykonuje polowe badania geologiczne; R.25.2(10) wykonuje geologiczną dokumentację otworu wiertniczego; X R.25. Hydrogeologia i geologia inżynierska Łączna liczba godzin X X X X X X X X X 10 X X X X PDG X X JOZ PDG(8) prowadzi korespondencję związana z prowadzeniem działalności gospodarczej; PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej; JOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych, oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych; JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy; PKZ(R.n)(12) stosuje programy komputerowe wspomagajace wykonywanie zadań; X X PK Z Komputerowe wspomaganie w geologii Łączna liczba godzin X X 94 180 10 Łączna liczba godzin Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 170 50 60 KPS X PKZ(R.n) KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; PKZ(R.n)(3) stosuje podstawy rachunku statystycznego i rachunku prawdopodobieństwa; PKZ(R.n)(8) charakteryzuje własciwosci pierwiastków chemicznych wystepujacych w skorupie ziemskiej (w minerałach i skałach), hydrosferze i atmosferze; PKZ(R.n)(9) rozpoznaje minerały i skały oraz charakteryzuje budowę geologiczną Ziemi; R.25.1(9) charakteryzuje skały i minerały; R.25.1(10) analizuje procesy geochemiczne; R.25.1(14) charakteryzuje zróżnicowanie genetyczne złóż kopalin i prawidłowości ich wystepowania; R.25.1(15) sporządza dokumentacje wyników badan z zastosowaniem różnych metod; R.25.3(1) charakteryzuje własności fizyczne i mechaniczne próbek geologicznych; R.25.3(2) przestrzega zasad i procedur badamn próbek geologicznych; R.25.3(3) przygotowuje preparaty z próbek geologicznych do badań laboratoryjnych; R.25.3(4) opracowuje wyniki badań laboratoryjnych próbek geologicznych różnymi metodami; R.25.3(5) ocenia wyniki badan laboratoryjnych próbek geologicznych; X R.25. Geologia złóż Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego X X X X X 40 X X X X KPS X X OMZ X X X X Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 95 285 5 Kwalifika cja R.25. Praktyka zawodowa ogólnogeologiczna Łączna liczba godzin BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia; KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; KPS(10) współpracuje w zespole; OMZ(1) planuje prace zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań; OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań; OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań; OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami; R.25.1(1) charakteryzuje zjawiska i procesy geologiczne; R.25.1(6) rozpoznaje podstawowe grupy skamieniałości; R.25.1(7) charakteryzuje etapy rozwoju skorupy ziemskiej; 245 35 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego R.25.4(2) ocenia walory naukowe, krajobrazowe i turystyczne form i zjawisk geologicznych; Łączna liczba godzin Łączna liczba godzin przeznaczona na kształcenie zawodowe praktyczne Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 96 40 745 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Załącznik 3. USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: Geologia dynamiczna i strukturalna KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; KPS(10) współpracuje w zespół; PKZ(R.n)(6) posługuje się wiedzą z zakresu optyki, podstaw grawimetrii, termiki i magnetyki; PKZ(R.n)(8) charakteryzuje właściwości pierwiastków chemicznych występujących w skorupie ziemskiej (w minerałach i skałach), hydrosferze i atmosferze; PKZ(R.n)(9) rozpoznaje minerały i skały oraz charakteryzuje budowę geologiczną Ziemi; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: KPS(6)1. przedstawić gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego. KPS(6)2. wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych. KPS(10)1. doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne. KPS(10)2. modyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko. PKZ(R.n)(6)1. wyjaśnić ruchy Ziemi i ich skutki PKZ(R.n)(6)2. wyjaśnić prawo grawitacyjne Ziemi i określić anomalie siły ciężkości. PKZ(R.n)(6)3. omówić elementy ziemskiego pola magnetycznego i określić wpływ magnetyzmu na stan Ziemi PKZ(R.n)(6)4. określić stan termiczny Ziemi i wyjaśnić skutki zmian termicznych Ziemi PKZ(R.n)(6)5. wyjaśnić zróżnicowanie własności sprężystych materii Ziemi. PKZ(R.n)(6)6. omówić powstawanie i rodzaje fal sejsmicznych. PKZ(R.n)(6)7. scharakteryzować budowę wnętrza Ziemi na podstawie obserwacji sejsmicznych. PKZ(R.n)(8)1. wyodrębnić sfery Ziemi i omówić zróżnicowanie rozmieszczenia pierwiastków chemicznych w poszczególnych sferach Ziemi. PKZ(R.n)(8)2. określić zasięg i skład chemiczny hydrosfery, atmosfery i biosfery. PKZ(R.n)(8)3. scharakteryzować skład chemiczny skorupy kontynentalnej i oceanicznej. PKZ(R.n)(8)4. wyjaśnić obieg pierwiastków chemicznych w przyrodzie. PKZ(R.n)(9)1. Przedstawić na rysunku geometryczne elementy warstwy. PKZ (R.n)(9)2. Omówić mechanizm powstawania deformacji ciągłych. PKZ (R.n)(9)3. Przedstawić graficznie ciągłe formy tektoniczne i ich elementy geometryczne. PKZ(R.n)(9)4. Omówić mechanizm powstawania deformacji nieciągłych. PKZ (R.n)(9)5. Przedstawić graficznie nie ciągłe formy tektoniczne i ich elementy geometryczne. PKZ(R.n)(9)6. Omówić proces powstawania drobnych form tektonicznych. PKZ(R.n)(9)7. Scharakteryzować wielkie formy powierzchni litosfery. PKZ(R.n)(9)8. Omówić budowę geologiczną lądów i dna oceanicznego. PKZ(R.n)(9)9. Omówić podstawowe typy struktur tektonicznych. PKZ(R.n)(9)10. Scharakteryzować rozłamy wgłębne. PKZ(R.n)(9)11. Wyjaśnić teorię tektoniki płyt i wyodrębnić podstawowe płyty litosfery. PKZ(R.n)(9)12. Wyjaśnić zjawiska zachodzące w strefie ryftów, subdukcji i kolizji płyt litosfery. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 97 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego PKZ(R.n)(10) rozwiązuje zadania chemiczne, uwzględniając zapisy reakcji chemicznych i obliczenia ilości substratów i produktów reakcji, ich przebiegu w różnych warunkach pH, redox i stężeń; R.25.1(1) charakteryzuje zjawiska i procesy geologiczne; R.25.1(10) analizuje procesy geochemiczne; PKZ(R.n)(9)13. Scharakteryzować współczesne ruchy skorupy ziemskiej. PKZ(R.n)(10)1. Zapisać reakcje chemiczne zachodzące podczas procesów wietrzenia chemicznego, zjawisk krasowych, krystalizacji osadów z roztworów. PKZ(R.n)(10)2. Omówić reakcje chemiczne zachodzące podczas procesów metamorficznych i metasomatycznych. PKZ(R.n)(10)3. Oznaczyć niektóre własności wód podziemnych, np. PH. PKZ(R.n)(10)4. Określić skład chemiczne wód podziemnych. PKZ(R.n)(10)5. Przeliczyć jednostki stosowane do określania własności hydrogeologicznych wody. R.25.1(1)1. Określić główne czynniki procesów geologicznych endo i egzogenicznych. R.25.1(1)2. Ustalić udział procesów geologicznych w kształtowaniu powierzchni Ziemi. R.25.1(1)3. Scharakteryzować plutonizm i intruzje magmowe. R.25.1(1)4. Scharakteryzować skały głębinowe i żyłowe i ustalić znaczenie plutonizmu dla tworzenia się złóż. R.25.1(1)5. Scharakteryzować procesy wulkaniczne i rodzaje erupcji wulkanicznych. R.25.1(1)6. Określić pozytywne i negatywne skutki wybuchu wulkanów i ich rolę w kształtowaniu powierzchni Ziemi i budowy geologicznej. R.25.1(1)7. Omówić dynamikę atmosfery i wpływ na procesy biologiczne i geologiczne. R.25.1(1)8. Omówić procesy wietrzenia i jego skutki. R.25.1(1)8. Omówić procesy wietrzenia i jego skutki. R.25.1(1)9. Omówić geologiczną działalność wiatru. R.25.1(1)10. Omówić geologiczną działalność wód płynących. R.25.1(1)11. Omówić geologiczną działalność lodowców. R.25.1(1)12. Omówić geologiczną działalność wód podziemnych. R.25.1(1)13. Omówić geologiczną działalność lądowych wód stojących. R.25.1(1)14. Scharakteryzować powierzchniowe ruchy masowe. R.25.1(1)15. Omówić geologiczną działalność morza. R.25.1(1)16. Scharakteryzować i określić rezultaty procesu denudacji. R.25.1(1)17. Scharakteryzować facje i formacje osadowe. R.25.1(1)18. Wyjaśnić procesy diagenezy i katagenezy. R.25.1(1)19. Wyjaśnić zjawisko diastrofizmu i jego przyczyny. R.25.1(1)20. Omówić ruchy górotwórcze i zjawiska towarzyszące fałdowaniom. R.25.1(1)21. Omówić procesy metamorfizmu i określić ich czynniki. R.25.1(1)22. Scharakteryzować podstawowe typy skał metamorficznych i złożotwórcza rolę procesów metamorficznych. R.25.1(10)1 scharakteryzować procesy geochemiczne prowadzące do powstawania skał magmowych Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 98 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego R.25.1(10)2 scharakteryzować procesy geochemiczne prowadzące do powstawania skał osadowych R.25.1(10)3 scharakteryzować procesy geochemiczne prowadzące do powstawania skał metamorficznych R.25.1(10)4. Analizować procesy geochemiczne zachodzące podczas tworzenia się bituminów, węgli, soli i osadów ewaporacyjnych. Mineralogia i petrografia KPS(4) jest otwarty na zmiany KPS(4)1. podejmować nowe wyzwania związane z pracą geologa. KPS(4)2. wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowanych metod i techni pracy. KPS(10) współpracuje w zespole. KPS(10)1. doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne. KPS(10)3. uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu. PKZ(R.n)(9) rozpoznaje minerały i skały oraz charakteryzuje PKZ(R.n)(9)1. Określić cel badań mineralogicznych i związek mineralogi z innymi naukami. budowę geologiczną Ziemi; PKZ(R.n)(9)2. Definiować podstawowe pojęcia z krystalografii. PKZ(R.n)(9)3. Zdefiniować i rozpoznać kryształ i ciało bezpostaciowe. PKZ(R.n)(9)4. Określić elementy graniczne i elementy symetrii kryształów. PKZ(R.n)(9)5. Scharakteryzować układy krystalograficzne. PKZ(R.n)(9)6. Określić i rozpoznać pokrój kryształów. PKZ(R.n)(9)7. Omówić metody badań krystalograficznych. R.25.1(8) dokonuje analizy i syntezy podstaw mineralogii i R.25.1(8)1. Scharakteryzować naturalne środowiska wystepowania minerałów. petrografii; R.25.1(8)2. Wyjaśnić powstawanie minerałów w środowiskach endogenicznych. R.25.1(8)3. Wyjaśnić powstawanie minerałów przy udziale procesów egzogenicznych. R.25.1(8)4. Wyjaśnić fizykochemiczne procesy powstawania minerałów. R.25.1(8)5. Rozróżnić paragenezę i sukcesje mineralną R.25.1(8)6. Rozróżnić postacie skupień minerałów. R.25.1(8)7. Określić cechy fizyczne minerałów. R.25.1(8)8. Wyjaśnić i określić mikroskopowo własności optyczne minerałów. R.25.1(8)9. Omówić fizyczno-chemiczne metody badań minerałów. R.25.1(9) charakteryzuje skały i minerały; R.25.1(9)1. Przedstawić systematykę minerałów. R.25.1(9)2. Scharakteryzować grupy minerałów( krzemiany i glinokrzemiany , siarczki i siarkosole, węglany, tlenki i wodorotlenki, halogenki, siarczany, fosforany, pierwiastki rodzime, związki organiczne ) podając własności fizyczne i chemiczne, warunki powstawania i możliwości gospodarczego wykorzystania. R.25.1(9)3. Rozpoznać makroskopowo podstawowe minerały z poszczególnych grup. R.25.1(9)4. Wyszczególnić minerały skałotwórcze, główne, poboczne i akcesoryczne. R.25.1(9)5. Wyodrębnić minerały skał magmowych i metamorficznych. R.25.1(9)6. Omówić krystalizację minerałów ze stopu krzemianowego, par, gazów i roztworów hydrotermalnych Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 99 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego R.25.1(8) dokonuje analizy i syntezy podstaw mineralogii i petrografii; R.25.1(9) charakteryzuje skały i minerały; R.25.1(15) sporządza dokumentację wyników badań z R.25.1(9)7. Scharakteryzować przeobrażenia metosomatyczne minerałów. R.25.1(9)8. Scharakteryzować przeobrażenia minerałów wywołane zmianami temperatury i ciśnienia. R.25.1(9)9. Wyodrębnić i scharakteryzować minerały skał osadowych. R.25.1(9)10. Omówić przeobrażenia diagenetyczne metasomatyczne minerałów w warunkach hipergenicznych R.25.1(9)11. Omówić powstawanie i rodzaje minerałów ewaporatów. R.25.1(8)10. Ustalić rolę petrografi w badaniach geologicznych i pracach poszukiwawczych oraz jej związek z geologią złóż. R.25.1(8)11. Wyjaśnić zasady opróbowania i prowadzenia badań terenowych. R.25.1(8)12. Wyodrębnić skały magmowe, osadowe i metamorficzne. R.25.1(8)13. Scharakteryzować geologiczne formy występowania skał. R.25.1(8)14. Omówić własności makroskopowe skał tj. skład mineralny, strukturę i teksturę. R.25.1(8)15. Omówić badania laboratoryjne składu mineralnego skał. R.25.1(8)16. Omówić badania techniczne skał. R.25.1(9)12. Omówić procesy powstawania skał magmowych. R.25.1(9)13. Wyjaśnić podział genetyczny skał magmowych. R.25.1(9)14. Przedstawić graficznie geologiczne formy występowania skał magmowych głębinowych, żyłowych i wylewnych. R.25.1(9)15. Rozpoznać skład mineralny, strukturę i teksturę skał magmowych. R.25.1(9)16. Omówić własności podstawowych skał magmowych, ich znaczenie gospodarcze i występowanie w Polsce. R.25.1(9)17. Wyjaśnić procesy powstawania skał piroklastycznych. R.25.1(9)18. Omówić rodzaje skał piroklastycznych i określić ich występowanie w Polsce. R.25.1(9)19. Scharakteryzować procesy prowadzące do powstania i zróżnicowania skał osadowych. R.25.1(9)20. Rozpoznać skład mineralny, strukturę i teksturę skał osadowych. R.25.1(9)21. Dokonać klasyfikacji skał osadowych według granulacji i składu substancji mineralnej. R.25.1(9)22. Wyodrębnić i scharakteryzować skały okruchowe, ilaste, pochodzenia chemicznego i organicznego ich zastosowanie i występowanie w Polsce. R.25.1(9)23. Scharakteryzować procesy prowadzące do powstania i zróżnicowania skał metamorficznych. R.25.1(9)24. Wyjaśnić pojęcie metamorfizmu, jego czynniki i omówić rodzaje procesów metamorficznych. R.25.1(9)25. Rozpoznać skład mineralny, strukturę i teksturę skał metamorficznych. R.25.1(9)26. Wyodrębnić i scharakteryzować skały metamorficzne, ich zastosowanie i występowanie w Polsce. R.25.1(9)27. Rozpoznać makroskopowo podstawowe skały z poszczególnych grup. R.25.1(15)1. Zestawić wyniki badań mineralogicznych próbek geologicznych różnymi metodami: wykresy, diagramy, Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 100 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego zastosowaniem różnych metod; R.25.2(8) wykonuje polowe badania geologiczne; R.25.3(1) charakteryzuje własności fizyczne i mechaniczne próbek geologicznych; R.25.3(2) przestrzega zasad i procedur badań próbek geologicznych; R.25.3(4) opracowuje wyniki badań laboratoryjnych próbek geologicznych różnymi metodami; R.25.3(5) ocenia wyniki badań laboratoryjnych próbek geologicznych; Geologia Polski z geoturystyką KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem; KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; przekroje, tabele R.25.1.(15)2. Opracować dane z analizy granulometrycznej. R.25.2(8)1. pobierać próbki minerałów i skał. R.25.2(8)2. określić frakcję skał luźnych. R.25.2(8)3. badać typ spoiwa skał osadowych. R.25.2(8)4. określić stopnie obtoczenia ziaren mineralnych i okruchów skalnych. R.25.3(1)1. określić makroskopowo cechy fizyczno-mechaniczne próbek mineralnych i skalnych. R.25.3(1)2. wykonać badania minerałów dla określenia własności fizycznych i mechanicznych. R.25.3(1)3. wykonać badania własności optycznych minerałów. R.25.3(1)4 określić podstawowe własności optyczne minerałów przy pomocy mikroskopu polaryzacyjnego R.25.3(1)5 określić luminescencję minerałów. R.25.3(1)6 określić makroskopowo cechy fizyczno-mechaniczne skał. R.25.3(2)1. pobrać próbki geologiczne z wychodni skalnych. R.25.3(2)2. ustalić ciężar i wielkość próbki pobieranej do określonych badań geologicznych. R.25.3(2)3. opisać pobraną próbkę. R.25.3(2)4 ustalić sposób zabezpieczenia pobieranych próbek geologicznych. R.25.3(4)1. wykonać obliczenia wielkości składników skał luźnych metodą granulomertii. R.25.3(4)2. wykonać obliczenia wielkości ziaren składników metodą analizy sedymentacyjnej. R.25.3(4)3. zinterpretować i przedstawić graficznie wyniki analiz chemicznych minerałów i skał. R.25.3(4)4. zinterpretować i przedstawić graficznie wyniki analiz termicznych minerałów i skał. R.25.3(4)5. analizować i przedstawić graficznie wyniki innych analiz minerałów i skał. R.25.3(5)1. zinterpretować wyniki analiz chemicznych minerałów. R.25.3(5)2. analizować wyniki badań granulometrycznych, rentgenowskich, derywatograficznych. R.25.3(5)3. analizować wyniki badań makroskopowych przy zastosowaniu odpowiednich tabel. KPS(1)1. stosować zasady kultury osobistej. KPS(1)2. stosować zasady kultury osobistej KPS(2)1. zaproponować sposoby rozwiązania problemu. KPS(2)2. zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami. KPS(5)1. przewidywać sytuacje wywołujące stres. KPS(5)2. określić skutki stresu. KPS(6)1. przedstawić gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego. KPS(6)2. wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 101 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; OMZ(1) planuje prace zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań; OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań; OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań; OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami. PKZ(R.n)(11) charakteryzuje i określa systematykę roślin i zwierząt, na podstawie części twardych szkieletu, które mogą ulegać fosylizacji i zachować się w skałach; R.25.1(6) rozpoznaje podstawowe grupy skamieniałości; KPS(8)1. ocenić ryzyko podejmowanych działań. KPS(8)2. przyjąc na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania. OMZ(1)1. dokonywać analizy przydzielonych zadań. OMZ(1)2. zaplanować pracę zespołu. OMZ(2)1. rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole. OMZ(2)2. rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu. OMZ(3)1. mobilizować współpracowników do wykonywania zadań. OMZ(3)2. wydawać decyzje osobom realizującym poszczególne zadania. OMZ(4)1. monitorować przebieg i jakość wykonywanych zadań. OMZ(4)2. ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów. OMZ(6)1. argumentować swoje decyzje w rozmowach ze współpracownikami. OMZ(6)2. stosować właściwe formy komunikacji interpersonalnej. PKZ(R.n)(11)1. wyjasnić poglądy na powstanie kładu platnetarnego. PKZ(R.n)(11)2. scharakteryzować procesy prowadzące do powstania litosfery, atmosfery i hydrosfery. PKZ(R.n)(11)3. dokonać podziału dziejów Ziemi i wyodrębnić ery, okresy i epoki geologiczne. PKZ(R.n)(11)4. przeprowadzić klasyfikację i ogólną charakterystykę królestwa roślin i zwierząt. PKZ(R.n)(11)5. wyjaśnić geochronologię względną i bezwzględną. PKZ(R.n)(11)6. omówić procesy prowadzące do powstania skamieniałości, wyszczególnić i opisać poszczególne stany zachowania. skamieniałości PKZ(R.n)(11)7. zdefiniować pojęcie skamieniałości przewodnich i ich znaczenie dla określania wieku skał. PKZ(R.n)(11)8. zdefiniować pojęcie skamieniałości skałotwórcze i ich znaczenie dla powstawania złóż kopalin użytecznych. R.25.1(6)1. Scharakteryzować klimat i świat organiczny prekambru. R.25.1(6)2. Omówić zmiany w paleogeografi i ruchy tektoniczne i wulkaniczne w prekambrze. R.25.1(6)3. Wyodrębnić kopaliny użyteczne i zlokalizować utwory prekambru w Polsce. R.25.1(6)4. Rozpoznać skamieniałości przewodnie i skałotwórcze prekambru. R.25.1(6)5. Scharakteryzować zmiany klimatyczne, rozwój flory i fauny ery paleozoicznej. R.25.1(6)6. Omówić zmiany w rozkładzie lądów i mórz w erze paleozoicznej. R.25.1(6)7. Omówić ruchy tektoniczne, magmatyzm i sedymentację w poszczególnych okresach ery paleozoicznej. R.25.1(6)8. Wyodrebnić kopaliny użyteczne i zlokalizować utwory kambru, ordowiku, syluru, dewonu, karbonu i permu w Polsce. R.25.1(6)9. Rozpoznać skamieniałości przewodnie i skałotwórcze poszczególnych okresów paleozoiku. R.25.1(6)10. Scharakteryzować zmiany klimatyczne, rozwój flory i fauny ery mezozoicznej. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 102 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego R.25.1(7) charakteryzuje etapy rozwoju skorupy ziemskiej; R.25.4(1) określa walory i przydatność form geologicznych jako stanowiska geoturystycznego; R.25.4(2) ocenia walory naukowe, krajobrazowe i turystyczne form i zjawisk geologicznych; R.25.4(3) projektuje trasy geoturystyczne; R.25.1(6)11. Omówić zmiany w rozkładzie lądów i mórz w erze mezozoicznej. R.25.1(6)12. Omówić ruchy tektoniczne, magmatyzm i sedymentację w poszczególnych okresach ery mezozoicznej. R.25.1(6)13. Wyodrebnić kopaliny użyteczne i zlokalizować utwory triasu, jury i kredy w Polsce. R.25.1(6)14. Rozpoznać skamieniałości przewodnie i skałotwórcze poszczególnych okresów mezozoiku. R.25.1(6)15. Scharakteryzować zmiany klimatyczne, rozwój flory i fauny ery kenozoicznej. R.25.1(6)16 Omówić zmiany w rozkładzie lądów i mórz w erze kenozoicznej. R.25.1(6)17. Omówić ruchy tektoniczne, magmatyzm i sedymentację w poszczególnych okresach ery kenozoicznej. R.25.1(6)18. Wyodrebnić kopaliny użyteczne i zlokalizować utwory trzeciorzędu i czwartorzędu w Polsce. R.25.1(6)19. scharakteryzować rozwój człowieka i kultur ludzkich. R.25.1(6)20. Rozpoznać skamieniałości przewodnie i skałotwórcze poszczególnych okresów kenozoiku. R.25.1(7)1. scharakteryzować strukturę geologiczna Polski na tle budowy geologicznej Europy. R.25.1(7)2. wyszczególnić i scharakteryzować jednostki regionalne Polski. R.25.1(7)3. wyjaśnić piętrowość budowy geologicznej Polski. R.25.1(7)4. omówić podział i budowę geologiczną platformy wschodnioeuropejskiej. R.25.1(7)5. omówić podział i budowę geologiczną platformy paleozoicznej. R.25.1(7)6. przedstawić mechanizm powstania orogenu kaledońskiego i waryscyjskiego oraz jego wpływ na dalszą ewolucję skorupy ziemskiej na obszarze Polski. R.25.1(7)7. omówić podział i budowę geologiczną obszaru fałdowań alpejskich. R.25.1(7)8. przedstawić mechanizm powstania orogenu alpejskiego i jego wpływ na dalszą ewolucję skorupy ziemskiej na obszarze Polski R.25.1(7)9. wyjaśnić przebieg zlodowaceń plejstoceńskie w Polsce R.25.1(7)10. scharakteryzować osady czwartorzędowe na obszarze Polski. R.25.1(7)11. przedstawić budowę Bałtyku i omówić procesy prowadzące do jego powstania. R.25.4(1)1. wskazać formy ochrony przyrody nieożywionej. R.25.4(1)2. zdefiniować i sklasyfikować geostanowiska. R.25.4(1)3. określić sposób powstania stanowiska geoturystycznego. R.25.4(1)4. wyodrębnić obiekty i zjawiska geoturystyczne mogące stanowić atrakcję geoturystyczną. R.25.4(2)1. ocenić walor naukowy (geneza, proces geologiczny, minerały itp.) predysponujący stanowisko geologiczne jako ciekawostkę turystyczną R.25.4(2)2. ocenić krajobrazowe walory danego stanowiska geoturystycznego R.25.4(2)3. ocenić turystyczne walory danego stanowiska geoturystycznego wraz z bazą turystyczno-noclegową R.25.4(2)4. wyjaśnić ochronę georóżnorodności w Polsce R.25.4(3)1. wskazać na mapie i scharakteryzować wybrane obiekty geoturystyczne w Polsce. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 103 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego R.25.4(4) organizuje ruch turystyczny R.25.4(5) stosuje przepisy prawa dotyczące działalności geoturystycznej; Podstawy techniki KPS(4) jest otwarty na zmiany; KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy PKZ(R.n)(1) stosuje funkcje logarytmiczne i trygonometryczne; PKZ(R.n)(2) wykonuje konstrukcje geometryczne PKZ(R.n)(3) stosuje podstawy rachunku statystycznego i rachunku prawdopodobieństwa; PKZ(R.n)(4) wykonuje działania na zbiorach; PKZ(R.n)(5) omawia zasady działania maszyn prostych; R.25.4(3)2. wskazać region Polski ciekawy geoturystycznie. R.25.4(3)3. określić znaczenie poszczególnych geostanowisk dla turystyki i badań geologicznych. R.25.4(3)4. zaplanować kolejność zwiedzania poszczególnych stanowisk geoturystycznych na danym obszarze. R.25.4(4).1 ustalić podstawowe definicje związane z turystyką R.25.4(4)2. objaśnić definicje i kryteria klasyfikacji ruchu turystycznego R.25.4(4)3. wyjaśnić organizację i funkcjonowanie rynku turystycznego R.25.4(5)1. stosować prawa ustawy o usługach turystycznych R.25.4(5)2. stosować prawa pilota wycieczek R.25.4(5)3. przestrzegać praw i przepisów parków narodowych i obszarów chronionych. KPS(4)1. analizować zmiany zachodzące w branży. KPS(4)3. wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowania metod i technik pracy KPS(6)1.przedstawić gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego. KPS(6)2. wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych. OMZ(5)1. proponować rozwiązania techniczne mające na celu poprawę wydajności i jakości pracy. OMZ(5)2. wprowadzać rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy. PKZ(R.n)(1)1. definiować funkcje logarytmiczne i trygonometryczne PKZ(R.n)(1)2. stosować w obliczeniach geologicznych, hydrogeologicznych i geologiczno-inżynierskich funkcje logarytmiczne i trygonometryczne PKZ(R.n)(1)3. stosować w opracowaniach geologicznych skalę półlogarytmiczną PKZ(R.n)(2)1. wykreślić linie proste i prostopadłe PKZ(R.n)(2)2. wykonać podział konstrukcyjny odcinków PKZ(R.n)(2)3. wykreślić konstrukcje kątów i ich podziałów PKZ(R.n)(2)4. wykreślić konstrukcje figur płaskich PKZ(R.n)(2)5. stosować pismo techniczne PKZ(R.n)(2)6. używać znaki konwencjonalne PKZ(R.n)(2)7. stosować zasady rysunku rzutowego PKZ(R.n)(3)1. definiować podstawowe terminy rachunku statystycznego i rachunku prawdopodobieństwa PKZ(R.n)(3)2. stosować w obliczeniach geologicznych metodę średniej arytmetycznej PKZ(R.n)(3)3. stosować w obliczeniach geologicznych metodę średniej ważonej PKZ(R.n)(4)1. szacować według określonych parametrów dane uzyskane z badań geologicznych PKZ(R.n)(4)2. wykreślić na mapie obszary o określonych parametrach geologicznych PKZ(R.n)(5)1. znać rodzaje maszyn prostych i zasady ich działania Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 104 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego PKZ(R.n)(5)2. stosować w praktyce maszyny proste Wiertnictwo i geologiczno-geofizyczna obsługa wierceń BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami; PKZ(R.n)(6) posługuje się wiedzą z zakresu optyki, podstaw grawimetrii, termiki i magnetyki; PKZ(R.n)(7) określa zasady powstawania i rozchodzenia BHP(4)1. określić zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka związane z wykonywaniem prac wiertniczych i geofizycznych.. BHP(4)2. określić zagrożenia dla mienia i środowiska związane z wykonywaniem prac wiertniczych i geofizycznych. BHP(5)3. określić zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników wynikających z prowadzenia prac wiertniczych. BHP(5)4. rozpoznać źródła i czynniki szkodliwe występujące na wiertni i w labolatoriach prowadzących obsługę prac wiertniczych. BHP(5)5. określić zagrożenia związane ze stosowaniem środków chemicznych przy obróbce płuczki wiertniczej i sporządzaniu zaczynów cementowych.. BHP(7)1. zorganizować stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(7)2 wyposażyć stanowisko pracy w odpowiedni sprzęt i urządzenia. BHP(8)1. rozróżniać środki ochrony indywidualnej od ochrony zbiorowej. BHP(8)2. dobierać odpowiednie środki ochrony indywidualnej w zależności od wykonywanej pracy. KPS(1)1. stosować zasady kultury osobistej KPS(1)2.stosować zasady etyki zawodowej KPS(3)1. analizować rezultaty działań. KPS(3)2. być świadomym zagrożeń wynikających z łamania zasad BHP i ochrony przeciwpożarowej. KPS(8)1. oceniać ryzyko podejmowanych działań. KPS(8)2. przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania OMZ(6)1. mobilizować współpracowników do wykonania zadań. OMZ(6)3. słuchać argumentów i wyjaśnień współpracowników. PKZ(R.n)(6)1. zdefiniować gęstość właściwą i objętościową skał i określić zależność od porowatości i głębokości występowania. PKZ(R.n)(6) 2. omówić magnetyczne własności skał i określić ich wykorzystanie w geologii i geofizyce. PKZ(R.n)(6) 3. omówić elektryczne i elektromagnrtyczne własności skał i określić ich wykorzystanie w geologii i geofizyce. PKZ(R.n)(6)4. omówić radioaktywne własności skał i określić ich wykorzystanie w geologii i geofizyce. PKZ(R.n)(6)5. omówić termiczne własności skał i określić ich wykorzystanie w geologii i geofizyce. PKZ(R.n)(6)6. omówić sprężyste własności skał i ich wykorzystanie w geologii i sejsmologii. PKZ(R.n)(7)1. wyszczególnić typy fal i podać ich charakterystykę. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 105 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego ruchu falowego w różnych ośrodkach fizycznych; PKZ(R.n)(7)2. wyjaśnić zależność prędkości rozchodzenia się fal od parametrów sprężystych skał. PKZ(R.n)(7)3. wykazać zależność między poszczególnymi parametrami fizycznymi dla poszczególnych typów skał i regionów geologicznych. R.25.1(12) korzysta z metod geofizycznych stosowanych w R.25.1(12)1. rozróżnić typy badań geofizycznych badaniach geologicznych; R.25.1(12)2. omówić podstawy fizyczne i metody pomiaru badań grawimetrycznych. R.25.1(12)3. omówić podstawy fizyczne i metody pomiaru badań magnetycznych. R.25.1(12)4. omówić podstawy fizyczne i metody pomiaru badań radiometrycznych. R.25.1(12)5. omówić podstawy fizyczne i metody pomiaru badań termicznych. R.25.1(12)6. omówić podstawy fizyczne i metody pomiaru badań sejsmicznych. R.25.1(12)7. omówić podstawy fizyczne i metody pomiaru badań geoelektrycznych. R.25.1(12)8. omówić podstawy fizyczne i metody pomiaru badań paleomagnetycznych. R.25.1(13) analizuje zadania i zakres hydrogeologii, geologii R.25.1(13)1. zinterpretować geofizyczno-geologiczne dane grawimetryczne. inżynierskiej i geofizyki; R.25.1(13)2. określić zastosowanie grawimetrii do rozpoznania wgłębnej budowy geologicznej i wykrywania wysadów solnych, złóż węgla, i intruzji magmowych. R.25.1(13)3. zinterpretować geofizyczno-geologiczne dane pomiarowe magnetyzmu ziemskiego. R.25.1(13)4. okreslić zastosowanie magnetometrii do rozpoznania budowy wgłębnej, wykrywania skał magmowych i złóż kopalin użytecznych. R.25.1(13)5. określić wykorzystanie zdjęć radiometrycznych w hydrogrologii i geologii strukturalnej. R.25.1(13)6. przeprowadzić interpretację geofizyczno-geologiczna, jakościową i ilościową, pomiarów termicznych. R.25.1(13)7. określić zastosowanie metod termometrii powierzchniowej do wykrywania i rozpoznawania intruzji magmowych, wysadów solnych, przypowierzchniowych stref okruszcowanych siarczkami miedzi i w hydrogeologii. R.25.1(13)8. przeprowadzić geologiczną interpretację materiałów sejsmicznych refleksyjnych i refrakcyjnych. R.25.1(13)9. okreslić zastosowanie metod sejsmicznych w geologii dla rozpoznania budowy wgłębnej i poszukiwania kopalin użytecznych. R.25.1(13)10. zinterpretować geofizyczno-geologiczne dane geoelektryczne. R.25.1(13)11. okreslić zastosowanie metod geoelektrycznych w geologii. R.25.1(13)12. przeprowadzić interpretację geofizyczno-geologiczną badań paleomagnetycznych. R.25.1(13)13. omówić zastosowanie wyników badań paleomagnetycznych w tektonice, petrografii i neotektonice. R.25.2(1) rozróżnia typy urządzeń wiertniczych i ich części R.25.2(1)1. omówić rozwój przemysłu naftowego w Polsce. składowe oraz rodzaje sprzętu i osprzetu; R.25.2(1)2. przeprowadzić klasyfikację metod wiercenia i zdefiniować podstawowe pojęcia wiertnicze. R.25.2(1)3. rozpoznać urządzenia, narzędzia i osprzęt do wierceń okrętnych. R.25.2(1)4. omówić budowę i eksploatację typowych wiertnic stosowanych w wiertnictwie okretnym. R.25.2(1)5. rozpoznać urządzenia, osprzęt wiertniczy i narzędzia stosowane przy wierceniu udarowym. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 106 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego R.25.2(2) klasyfikuje i charakteryzuje różne technologie metod wiertniczych; R.25.2(3) rozpoznaje awarie wiertnicze ich przyczyny oraz rozróżnia prace instrumentacyjne; R.25.2(1)6. omówić budowę i eksploatację typowych wiertnic stosowanych w wiertnictwie udarowym. R.25.2(1)7. przedstawić podział wierceń obrotowych normalnośrednicowych według charakterystyki technicznej, głębokości wiercenia i celów geologicznych. R.25.2(1)8. omówić typowe konstrukcje otworu wiertniczego normalnośrednicowego. R.25.2(1)9. scharakteryzować podstawowe urządzenia do wierceń obrotowych normalnośrednicowych. R.25.2(1)10. rozpoznać, określić zastosowania i działanie narzędzi i osprzętu do wierceń obrotowych normalnośrednicowych. R.25.2(1)11. określić rolę, zadania i rodzaje płuczki wiertniczej. R.25.2(1)12. omówić technologie wierceń obrotowych normalnośrednicowych. R.25.2(1)13. omówić technologie wierceń obrotowych małośrednicowych i ich praktyczne zastosowanie. R.25.2(1)14. omówić typowe konstrukcje otworu wiertniczego małośrednicowego. R.25.2(2)1. omówić technologie wiercenia okrętnego i określić ich praktyczne zastosowanie. R.25.2(2)2. omówić podstawowe operacje występujące przy wykonywaniu robót wiertniczych metodą wiercenia okrętnego. R.25.2(2)3. omówić technologie wiercenia metodą udarową i określić ich praktyczne zastosowanie. R.25.2(2)4. omówić podstawowe operacje występujące przy wykonywaniu robót wiertniczych metodą wiercenia udarowego. R.25.2(2)5. omówić technologie wiercenia obrotowego małośrednicowego i określić ich praktyczne zastosowanie. R.25.2(2)6. scharakteryzować typowe konstrukcje otworu wiertniczego małośrednicowego wykonywanego metoda obrotowa. R.25.2(2)7. wyjaśnić metody zamykania poziomów wodonośnych przy wierceniu obrotowym. R.25.2(2)8. omówić budowę i zasadę działania turbowiertu i elektrowiertu oraz określić zasady ich praktycznego zastosowania w wiertnictwie. R.25.2(2)9. scharakteryzować technologie wiercenia na morzu z platform wiertniczych. R.25.2(2)10. przedstawić technologie wierceń kierunkowych. R.25.2(2)11. wyjaśnić technologię wiercenia obrotowego z lewą cyrkulacją płuczki i określić jej praktyczne zastosowanie. R.25.2(3)1. omówić typowe instrumentacje przy wierceniu obrotowym małośrednicowym i sposoby usuwania awarii. R.25.2(3)2. omówić trudności występujące w czasie wiercenia: ucieczki płuczki, zaciskanie otworu, powstawanie obwałów i erupcja. R.25.2(3)3. rozpoznać narzędzia ratunkowe i określić ich zastosowanie. R.25.2(3)4. omówić zasady zapobiegania awariom wiertniczym. R.25.2(3)5. przedstawić sposoby usuwania ważniejszych awarii wiertniczych oraz omówić techniki zbaczania Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 107 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego R.25.2(6) wykonuje opróbowanie otworu wiertniczego; R.25.2(7) nadzoruje pobieranie próbek z próbników bocznych; R.25.2(9) charakteryzuje metodykę badań geofizycznych w otworach wiertniczych; R.25.2(10) wykonuje geologiczną dokumentację otworu wiertniczego; otworów. R.25.2(5)1. scharakteryzować wyposażenie i przestrzegać zasad obsługi laboratorium geologicznego na wiertni R.25.2(5)2. omówić badania próbek wód złożowych. R.25.2(5)3. omówić badania zawartości bituminów ciekłych i gazowych w skałach i cieczach. R.25.2(5)4. omówić wyposażenie laboratorium typu "Datawell" i określić rodzaj i znaczenie pomiarów dla geologicznej obsługi wierceń. R.25.2(6)1. określić cele opróbowania w trakcie wiercenia i po jego zakończeniu. R.25.2(6)2. omówić budowę i zasadę działania rurowych i kablowych próbników złoża. R.25.2(6)3. omówić technologię opróbowania horyzontów złożowych. R.25.2(6)4. scharakteryzować procesy perforacji i określić zakres ich stosowania. R.25.2(6)5. omówić zabiegi mające na celu intensyfikację przypływu płynów złożowych od strefy przyodwiertowej. R.25.2(6)6. omówić technologie kwasowania i określić warunki stosowania zabiegu. R.25.2(6)7. omówić technologie szczelinowania i określić warunki stosowania zabiegu. R.25.2(7)1. określić zasady działania i stosowania pakerów. R.25.2(7)2. określić zasady i sposoby pobierania próbek płynów złożowych. R.25.2(9)1. określić zadania i omówić techniki pomiarowe stosowane w geofizyce wiertniczej. R.25.2(9)2. omówić badania z zakresu elektrometrii wiertniczej, określić warunki stosowania i praktyczne zastosowanie. R.25.2(9)3. omówić badania z zakresu radiometrii wiertniczej, określić warunki stosowania i praktyczne zastosowanie. R.25.2(9)4. omówić badania z zakresu termometrii wiertniczej, określić warunki stosowania i praktyczne zastosowanie. R.25.2(9)5. omówić badania z zakresu magnetometrii wiertniczej, określić warunki stosowania i praktyczne zastosowanie. R.25.2(9)6. omówić profilowanie średnicy, akustyczne, grawimetryczne, gazowe i luminescencyjne, określić warunki stosowania i praktyczne zastosowanie. R.25.2(9)7. omówić badania geofizyczne z zakresu techniki wiertniczej. R.25.2(9)8. przeprowadzić kompleksowa interpretację danych geofizyki wiertniczej. R.25.2(9)9. określić zastosowanie techniki cyfrowej w geofizyce wiertniczej. R.25.2(10)1. analizować projekt PGTO (gelogiczno-techniczny otworu). R.25.2(10)2. określić warunki litologiczne i stratygraficzne otworu na podstawie profili wiertniczych. R.25.2(10)3. wykreślić profil geologiczny na podstawie rdzeni wiertniczych i próbek okruchowych. R.25.2(10)4. określić zmienność warunków złożowych w oparciu o zapisy aparatury kontrolno pomiarowej. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 108 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Język obcy w geologii JOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych; JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka; JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych; JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy; JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji. KPS(4) jest otwarty na zmiany; KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; KPS(10) współpracuje w zespole; OMZ(1) planuje prace zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; JOZ(1)1.posłużyć się kontekstem w zrozumieniu wypowiedzi z użyciem specjalistycznego słownictwa stosowanego w zadaniach zawodowych. JOZ(1)2.zabrać głos w dyskusji na temat wysłuchanego tekstu JOZ(1)3. przeczytać i przetłumaczyć korespondencję otrzymywaną za pomocą poczty elektronicznej, JOZ(2)1. przeprowadzić rozmowę w języku obcym zawodowym związaną z wykonaniem zadania zawodowego JOZ(2)2. zastosować zwroty grzecznościowe w rozmowach związanych z wykonaniem zadania zawodowego JOZ(2)3. posłużyć się językiem obcym w zakresie wspomagającym wykonywanie zadań zawodowych, JOZ(2)4. wydać polecenia w języku obcym dotyczące realizacji prac zawodowych JOZ(2)5. zastosować zwroty grzecznościowe w języku obcym JOZ(2)6. negocjować w języku obcym warunki wykonania zadania zawodowego JOZ(3)1. przetłumaczyć teksty zawodowe napisane w języku polskim na język obcy z zachowaniem podstawowych zasad gramatyki i ortografii, JOZ(3)2. sporządzić notatkę na temat wysłuchanego tekstu, JOZ(3)3. przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczną korespondencję dotyczącą wykonania czynności zawodowej JOZ(3)4. zredagować notatkę w języku obcym z tekstu zawodowego słuchanego i czytanego, JOZ(4)1. porozumieć się z uczestnikami procesu pracy wykorzystując słownictwo zawodowe. JOZ(4)2. przekazać w języku obcym informacje dotyczące wykonywanych prac. JOZ(4)3. przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczne instrukcje dotyczące stosowanych w geologii urządzeń. JOZ(4)4. słuchać wypowiedzi w języku obcym współpracowników zgodnie z zasadami aktywnego słuchania. JOZ(4)5. porozumiewać się z zespołem współpracowników w języku obcym podczas wykonywania zadań zawodowych. JOZ(5)1.skorzystać z obcojęzycznych zasobów Internetu związanych z tematyką zawodową, JOZ(5)2.dokonać analizy informacji zawartych w instrukcjach obsługi urządzeń JOZ(5)3. wyszukać w różnych źródłach informacji dane dotyczące tematyki zawodowej KPS(4)2. podejmować nowe wyzwania. KPS(4)3. wykazać się otwartością na zmiany w zakresie stosowania metod i technik pracy. KPS(6)1. przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego. KPS(6)2. wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych. KPS(10)2. modyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko. KPS(10)3. uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu. OMZ(1)1. dokonac analizy przydzielonych zadań. OMZ(1)2. zaplanować pracę zespołu. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 109 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań. Przepisy prawa i BHP w geologii BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią BHP(2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia; KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej; R.25.2(4) stosuje prawo geologiczne i górnicze, prawo ochrony środowiska i przestrzega norm; OMZ(2)3. zorganizować zespół do przeprowadzenia zadań. OMZ(2)4. wyznaczyć zadania w zespole według umiejętności językowych. BHP(1)1. zdefiniować pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy. BHP(1)2. zdefiniować pojęcia związane z ochroną przeciwpożarową , ochroną środowiska i ergonomią. BHP(2)1 rozróżnić zadania instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(2)2 rozróżnić uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(3)1 określić prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(3)2 określić prawa i obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(4)1 przewidywać zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(4)2przewidywać zagrożenia dla mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(6)1. wskazać skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; BHP(6)2. scharakteryzować skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka. BHP(9)1 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy BHP(9)2 stosować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(10)1 udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy. BHP(10)2 udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia zdrowia i życia; KPS(7)1. przyjmować odpowiedzialność za powierzone informacje zawodowe. KPS(7)2. określić konsekwencje nieprzestrzegania tajemnicy zawodowej. R.25.2(4)1. podać pojęcia i definicje prawne. R.25.2(4)2. określić rodzaje norm stosowanych w życiu społeczeństwa i państwa. R.25.2(4)3. podać i scharakteryzować źródła prawa Rzeczpospolitej Polskiej. R.25.2(4)4. wyjaśnić strukturę prawa i określić zakres spraw regulowanych przez różne gałęzie prawa. R.25.2(4)5. omówić Kodeks postępowania administracyjnego i zadania Naczelnego Sądu Administracyjnego. R.25.2(4)6. wyjaśnić historię prawa górniczego i geologicznego. R.25.2(4)7. wyjaśnić obecny system prawny w zakresie prawa geologicznego i górniczego. R.25.2(4)8. przedstawić rolę prawa w ochronie zasobów naturalnych. R.25.2(4)9. omówić przepisy ogólne ustawy "Prawo geologiczne i górnicze". Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 110 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego R.25.2(4)10. omówić prowadzenie prac geologicznych i dokumentację geologiczną w myśl ustawy "Prawo geologiczne i górnicze" R.25.2(4)11. omówić kwalifikacje i zakres obowiązków osób dozoru i nadzoru geologicznego. R.25.2(4)12. omówić przepisy ustawy "Prawo geologiczne i górnicze" dotyczące wydobywania kopalin, użytkowania górniczego i szkód górniczych, R.25.2(4)13. omówić przepisy ustawy "Prawo geologiczne i górnicze" dotyczące odszkodowań za szkody górnicze i odpowiedzialność karną wynikającą z przepisów prawa. R.25.2(4)14. omówić przepisy wykonawcze do Prawa geologicznego i górniczego. R.25.2(4)15. omówić przepisy prawne o ochronie środowiska. R.25.2(4)16. omówić podstawy prawne poszukiwania i wydobywania surowców mineralnych z szelfu i dna oceanicznego. R.25.2(4)17. omówic przepisy BHP w prowadzeniu prac geologicznych. Działalność gospodarcza PDG(1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej; PDG(2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego; PDG(3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi; PDG(5) analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży; PDG(6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży; PDG(1)1. stosować pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej PDG(1)2. zdefiniować pojęcia: małe, średnie, duże przedsiębiorstwo PDG(2)1. zidentyfikować przepisy prawa pracy, przepisy o ochronie danych osobowych i prawa autorskiego, PDG(2)2. omówić przepisy prawa podatkowego, PDG(2)3. analizować przepisy prawa pracy, przepisy o ochronie danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego; PDG(2)4. określić konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów o ochronie danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego PDG(3)1. omówić przepisy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej, PDG(3)2. przewidywać konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania przepisów z zakresu prowadzenia działalności gospodarczej PDG(3)3. korzystać z przepisów dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej PDG(4)1. wyodrębnić przedsiębiorstwa i instytucje związane z geologią i określić powiązania między nimi PDG(4)2. określić powiązania przedsiębiorstw i instytucji geologicznych z otoczeniem PDG(5)1. dokonać analizy działalności geologicznej na rynku pracy PDG(5)2. dokonać analizy czynników kształtujących popyt na działalność firm geologicznych PDG(5)3.porównać działania prowadzone przez przedsiębiorstwa konkurencyjne PDG(6)1. określić procedury świadczenia usług w przedsiębiorstwach geologicznych funkcjonujących na rynku PDG(6)2. zorganizować współpracę z kontrahentami w zakresie usług geologicznych Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 111 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego PDG(6)3.ustalić zakres i zasady współpracy z przedsiębiorstwami geologicznymi PDG(6)4.zaplanować wspólne przedsięwzięcia dotyczące promowania usług geologicznych PDG(7) przygotowuje dokumentację niezbędną do PDG(7)1. opracować procedurę postępowania przy założeniu własnej działalności gospodarczej uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(7)2. wybrać właściwą formę organizacyjno-prawną planowanej działalności gospodarczej, PDG(7)3.sporządzić dokumenty niezbędne do uruchomienia i prowadzenia usług geologicznych PDG(7)4. wybrać formę opodatkowania działalności gospodarczej PDG(7)5. sporządzić biznesplan dla określonej działalności gospodarczej PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem PDG(8)1.zorganizować stanowisko pracy biurowej z zastosowaniem zasad ergonomii, działalności gospodarczej; PDG(8)2. rozróżnić ogólne zasady formułowania i formatowania pism, PDG(8)3. sporządzić pisma związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, PDG(8)4. wykonać czynności związane z przyjmowaniem korespondencji w różnej formie, PDG(8)5. wykonać prace biurowe zgodnie z przepisami BHP. PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje PDG(9)1. obsłużyć biurowe urządzenia techniczne i multimedialne. programy komputerowe wspomagające prowadzenie PDG(9)2. zastosować programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej. działalności gospodarczej; PDG(9)3. obsłużyć urządzenia biurowe potrzebne do wykonywania zadań zawodowych w działalności gospodarczej. PDG(10) planuje i podejmuje działania marketingowe PDG(10)1. rozróżnić elementy marketingu mix, prowadzonej działalności gospodarczej; PDG(10)2. dobierać działania marketingowe do prowadzonej działalności gospodarczej PDG(10)3. opracować kwestionariusz badania ankietowego dotyczącego potrzeb klientów PDG(10)4.analizować potrzeby klientów na podstawie przeprowadzonych badań ankietowych PDG(11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej PDG(11)1. określić składniki kosztów i przychodów w działalności gospodarczej działalności gospodarczej. PDG(11)2. określić wpływ kosztów i przychodów na wynik finansowy PDG(11)3. wskazywać możliwości optymalizowania kosztów prowadzonej działalności gospodarczej KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem; KPS(5)3. wskazać sytuacje wywołujące stres. KPS(5)4. stosować sposoby radzenia sobie ze stresem. KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane KPS(8)3. prowadzić działania i dokonywać zmian w ich prowadzeniu wymuszonych zachowaniem zespołu lub działania; warunkami pracy. KPS(8)4. wyciągać wnioski z podejmowanych działań. KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień; KPS(9)1. stosować techniki negocjacyjne. KPS(9)2. zachować się asertywnie. OMZ(1) planuje prace zespołu w celu wykonania OMZ(1)1. dokonywać analizy przydzielonych zadań. przydzielonych zadań; OMZ(1)2. zaplanować prace zespołu. OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań; OMZ(2)1. rozpoznawać kompetencje i umiejętności osób w zespole. OMZ(2)2. rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 112 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań; OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań; Terenoznawstwo i kartografia geologiczna KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; KPS(10) współpracuje w zespole OMZ(1) planuje prace zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań PKZ(R.n)(1) stosuje funkcje logarytmiczne i trygonometryczne PKZ(R.n)(2) wykonuje konstrukcje geometryczne R.25.1(2) przestrzega zasad kartografii geologicznej; OMZ(3)1. mobilizować współpracowników do wykonania zadań. OMZ(3)2. wydać dyspozycje osobom realizującym poszczególne zadania OMZ(4)1. monitorować jakość wykonanych zadań. OMZ(4)2. ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów. KPS(2)1. zaproponować sposoby rozwiązania problemu. KPS(2)2. zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami. KPS(3)1. analizować rezultaty działań. KPS(3)2. być świadomym zagrożeń wynikających z łamania zasad BHP i ochrony przeciwpożarowej. KPS(6)1.przedstawić gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego. KPS(6)2. wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych. KPS(10)2. Modyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko. KPS(10)3. Uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu. OMZ(1)1. dokonać analizy przydzielonych zadań. OMZ(1)2. zaplanować pracę zespołu. OMZ(2)2. zaplanować pracę zespołu. OMZ(2)3. zorganizować zespół do przeprowadzenia zadań. OMZ(3)1. mobilizować współpracowników do wykonywania zadań. OMZ(3)2. wydawać decyzje osobom realizującym poszczególne zadania. OMZ(4)1. monitorować przebieg i jakość wykonywanych zadań. OMZ(4)2. ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów. PKZ(R.n)(1)4. stosować funkcje trygonometryczne do obliczania miąższości rzeczywistej warstwy. PKZ(R.n)(1)5. stosować funkcje trygonometryczne i logarytmiczne do obliczeń kartograficznych i geodezyjnych. PKZ(R.n)(2) 8.Wykreślić i różnicować rodzaje i grubość różnego rodzaju linii PKZ(R.n)(2)9. Dobierać odpowiednie znaki konwencjonalne PKZ(R.n)(2)10. Opisać mapy pismem technicznym PKZ(r.n)(1)1. Obliczyć miąższość rzeczywistą i pozorną PKZ(r.n)(1)2. Stosować funkcje trygonometryczne przy obliczaniu miąższości rzeczywistej warstwy R.25.1(2)1 organizować i wykonać prace przygotowawcze R.25.1(2)2 organizować i stosować kolejność prac i badań wykonywanych w terenie R.25.1(2)3 prowadzić prace rekonesansowe R.25.1(2)4 wykonać prace zdjęciowe (kartograficzne) różnymi metodami R.25.1(2)5 szacować skalę zdjęcia geologicznego i stopnia zagęszczenia obserwacji Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 113 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego R.25.1(3)ocenia rzeźbę terenu i stosuje sposoby przedstawiania jej na mapie; (topografia) R.25.1(4) interpretuje zdjęcia lotnicze i satelitarne; R.25.1(5) odwzorowuje obserwacje geologiczne na mapie; R.25.1(2)6 wykonać pomiary w odsłonięciach R.25.1(3)1 scharakteryzować podstawowe formy morfologiczne R.25.1(3)2 stosować metody przedstawiania rzeźby terenu na mapie R.25.1.(3)3 stosować podział planów i map R.25.1.(3)4 przeliczyc elementy osnowy matematycznej mapy (skala, podziałka) R.25.1(3)4 stosować treść i forme mapy R.25.1(3)5 stosować topograficzne znaki umowne, barwy i skróty objaśniające R.25.1(3)6 stosować zasady geometrycznej konstrukcji mapy R.25.1(3)7 interpretować rzeźbę terenu z rysunku poziomicowego R.25.1(3)8 rysować profil morfologiczny R.25.1(3)9 wykonać proste pomiary w terenie R.25.1(3)10 wykonać podstawowe pomiary z zakresu miernictwa R.25.1(3)11 orientować się w terenie za pomocą mapy R.25.1.(3)9 wykonać tyczenie prostych prostopadłych za pomocą węgielnicy R.25.1(4)1 znać rodzaje fotogrametrii R.25.1(4)2 rozpoznać instrumenty fotogrametryczne R.25.1(4)3 stosować proste metody przenoszenia treści zdjęcia lotniczego na mapę topograficzną R.25.1(5)1 przedstawić klasyfikację map geologicznych i ich opis R.25.1(5)2 stosować zasady stosowania barw, szrafur i symboli geologicznych na mapach R.25.1(5)3 stosować zasady wykonywania objaśnień do mapy i tekstu objaśniającego R.25.1(5)4 stosować zasady wykonywania przekrojów i profili geologicznych R.25.1(5)5 objaśnić podstawowe definicje związane z wykonywaniem konstrukcji na mapie geologicznej R.25.1(5)6 wykonać konstrukcje graficzne na mapach geologicznych R.25.1(5)7 wykonać odpowiednie korelacje profili otworów wiertniczych R.25.1(5)8 wykonać przekrój geologiczny na podstawie mapy geologicznej, profili wiertniczych i innych danych kartograficznych R.25.1(5)9 wykonać przekrój geologiczny na podstawie badan geofizycznych R.25.1(5)10 zaplanować prace zdjęciowe (kartograficzne) R.25.1(5)11 stosować różne metody prowadzenia marszrut R.25.1(5)12 wykonać obserwacje i badania zdjęciowe R.25.1(5)13 wykonać dokumentacje odsłonięć i wyrobisk(robót) dokumentacyjnych R.25.1(5)14 zaplanować i wykonać prace kameralne R.25.1(5)15 wykonać mapę geologiczną wraz z opisem Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 114 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego R.25.1(5)16 rozróżnić rodzaje map stosowanych w geologii wgłębnej R.25.1(5)17 konstruować i opisać mapy geologiczne róznego rodzaju R.25.1(5)27 opisywać rodzaje wgłębnych map geologicznych R.25.1(5)28 interpretować mapy geologiczne i tektoniczne Hydrogeologia i geologia inżynierska KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; KPS(10) współpracuje w zespole OMZ(1) planuje prace zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań OMZ(3) kieruje wykonaniem prezydzielonych zadań OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań PKZ(R.n)(8) charakteryzuje właściwości pierwiastków chemicznych występujących w skorupie ziemskiej (w minerałach i skałach), hydrosferze i atmosferze; PKZ(R.n)(10) rozwiązuje zadania chemiczne, uwzględniając zapisy reakcji chemicznych i obliczenia ilości substratów i produktów reakcji, ich przebiegu w różnych warunkach pH, KPS(6)1.przedstawić gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego. KPS(6)2. wykorzystać różne źródła informacji w celu doskonalenia umiejętności zawodowych. KPS(10)2. Modyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko. KPS(10)3. Uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu. OMZ(1)1. dokonać analizy przydzielonych zadań. OMZ(1)2. zaplanować pracę zespołu. OMZ(2)2. zaplanować pracę zespołu. OMZ(2)3. zorganizować zespół do przeprowadzenia zadań. OMZ(3)1. mobilizować współpracowników do wykonywania zadań. OMZ(3)2. wydawać decyzje osobom realizującym poszczególne zadania. OMZ(4)1. monitorować przebieg i jakość wykonywanych zadań. OMZ(4)2. ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów. PKZ(R.n)(8)1 opisać własności fizyczne i chemiczne cząsteczki wody PKZ(R.n)(8)2 analizować skład chemiczny wód podziemnych PKZ(R.n)(8)3 wyjaśnić kształtowanie się składu chemicznego wody PKZ(R.n)(8)4 różnicować pierwiastki wód podziemnych ze względu na stężenie PKZ(R.n)(8)5 określić własności fizyczne i organoleptyczne wody PKZ(R.n)(8)6 wyjaśnić co to jest twardość, zasadowość, utlenialność i mineralizacja ogólna wody PKZ(R.n)(8)7 scharakteryzować pierwiastki, związki chemiczne i gazy występujące w wodzie podziemnej PKZ(R.n)(8)8 ocenić stan bakteriologiczny wody PKZ(R.n)(8)9 ocenić badania jakości wody PKZ(R.n)(8)10 klasyfikować wody mineralne i lecznicze PKZ(R.n)(8)11 określić własności i występowanie wód mineralnych i leczniczych PKZ(R.n)(8)12 znać normy jakościowe wód podziemnych PKZ(R.n)(8)13 określić skutki oddziaływania wód podziemnych na fundamenty budynków i inne budowle PKZ(R.n)(10)1 obliczyć równoważnik chemiczny PKZ(R.n)(10)2 zestawić dane we wzorze Kuryłowa PKZ(R.n)(10)3 zapisać reakcje chemiczne zachodzące między wodą podziemną a obiektami budowlanymi Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 115 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego redox i stężeń; R.25.1(11) określa własności hydrogeologiczne i geologiczno-inżynieskie skał; hydrogeologia, geologia inżynierska R.25.1(13) analizuje zadania i zakres hydrogeologii, geologii inżynierskiej i geofizyki R.25.1(11)1 wyszczególnić i omówić podstawowe własności hydrogeologiczne skał ze względu na istnienie w skałach próżni R.25.1(11)2 wyszczególnić i omówić podstawowe własności hydrogeologiczne skał ze względu na zdolność przewodzenia wody R.25.1(11)3 wyszczególnić i omówić podstawowe prawa ruchu wód podziemnych: prawo Darcy"ego, spadek hydrauliczny, współczynnik filtracji i fluacji, depresja R.25.1(11)4 porównać zjawisko filtracji i fluacji R.25.1(11)5 wyszczególnić i omówić podstawowe parametry hydrogeologiczne skał R.25.1(11)6 obliczyć współczynnik filtracji różnymi metodami R.25.1(11)7 wykonać badanie kierunku i obliczyć prędkość przepływu wody różnymi metodami R.25.1(11)8 przedstawić graficznie wyniki próbnego pompowania R.25.1(11)9 wykonać obliczenia hydrogeologiczne związane z wynikami próbnego pompowania R.25.1(11)10 przedstawić zjawisko przepływu wód podziemnych w warunkach naturalnych R.25.1(11)11 przedstawić schematyzację warunków hydrogeologicznych R.25.1(11)12 stosować system klasyfikacji gruntów w Polsce R.25.1(11)13 rozróżnić i opisać klasy, grupy i podgrupy gruntów budowlanych wg obowiązujących norm R.25.1(11)14 wyszczególnić i omówić podstawowe własności fizyczne gruntów i metody ich badania R.25.1(11)15 wyszczególnić i omówić podstawowe własności mechaniczne gruntów i metody ich badania R.25.1(11)16 wyszczególnić i omówić podstawowe parametry geologiczno-inżynierskie skał skał R.25.1(11)17 ustalić nośność podłoża R.25.1(11)18 obliczyć wysokość i stateczność zboczy R.25.1(11)19 ustalić skale osiadania gruntów R.25.1(11)20 podać metody wzmacniania gruntu R.25.1(13)1. omówić zadania i zakres hydrogeologii jako nauki R.25.1(13)2. wyjaśnić związek hydrogeologii z innymi dziedzinami nauk i jej znaczenie dla gospodarki człowieka R.25.1(13)3. wyjaśnić podstawy hydromechaniki i jej wpływ na wody podziemne R.25.1(13)4. przedstawić pochodzenie (genezę) wód podziemnych R.25.1(13)5. przedstawić klasyfikację wód podziemnych R.25.1(13)6. wyjaśnić powiązanie wody z minerałami i skałami R.25.1(13)7. scharakteryzować wody o zwierciadle swobodnym R.25.1(13)8. scharakteryzować strefę aeracji i saturacji R.25.1(13)9. przedstawić graficznie odwzorowanie powierzchni wód podziemnych Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 116 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego R.25.2(4) stosuje prawo geologiczne i górnicze, prawo ochrony środowiska i przestrzega norm; R.25.1(13)10. scharakteryzować wody o zwierciadle napiętym R.25.1(13)11. przedstawić sposoby pośrednie i bezpośrednie zasilania wód podziemnych R.25.1(13)12. wyjaśnić mechanizm powstawania wód artezyjskich R.25.1(13)13. rozpoznać i opisać zbiorniki (baseny) wód artezyjskich w Polsce R.25.1(13)14. scharakteryzować wody szczelinowe i krasowe i ich występowanie w Polsce R.25.1(13)15. przedstawić występowanie wód złożowych i ich związek z budową złóż R.25.1(13)16. odróżnić i opisać zbiorniki i źródła wód podziemnych R.25.1(13)17. narysować i opisać występowanie wód podziemnych w różnych strukturach geologicznych R.25.1(13)18. narysować i opisać różne typy źródeł i ich ujęć R.25.1(13)19. przedstawić i opisać główne rodzaje ujęć wód podziemnych R.25.1(13)20. obliczyć i wyjaśnić zjawisko dopływu wód do studni pojedynczej w warunkach ruchu ustalonego R.25.1(13)21. rozróżnić studnie zupełne od niezupełnych R.25.1(13)22. opisać dopływ wód podziemnych do zespołu studzień R.25.1(13)23. omówić zadania i zakres geologii inżynierskiej jako nauki R.25.1(13)24. wyjaśnić związek geologii inżynierskiej z innymi dziedzinami nauk i jej znaczenie dla gospodarki człowieka R.25.1(13)25 określić czynniki geologiczne wpływające na cechy podłoża budowlanego R.25.1(13)26. uzasadnić wpływ różnych procesów geologiczno-dynamicznych na zmiany własności podłoża budowlanego R.25.1(13)27 omówić procesy geologiczne decydujące o pogorszeniu stanu gruntu R.25.1(13)28. przedstawić ocenę geologiczno-inżynierską skał R.25.1(13)29. określić agresywność wód podziemnych w stosunku do podłoża budowlanego R.25.2(4)1. zinterpretować obowiązujące przepisy prawne dotyczące eksploatacji wód podziemnych R.25.2(4)2 zinterpretować obowiązujące przepisy prawne dotyczące ochrony środowiska przy eksploatacji wód podziemnych R.25.2(4)3 wyznaczyć wokół otworu studziennego strefę ochrony bezpośredniej i pośredniej R.25.2(4)4 sporządzić zbiorcze zestawienie wyników wiercenia studziennego R.25.2(4)5 prowadzić nadzór nad wierceniami i badaniami hydrogeologicznymi R.25.2(4)6 sporządzić dokumentację hydrogeologiczną ustalającą zasoby wód podziemnych R.25.2(4)7 ustalić zasoby wód podziemnych R.25.2(4)8 stosować normy dotyczące klasyfikacji gruntów budowlanych R.25.2(4)9 zinterpretować obowiązujące przepisy prawne dotyczące prowadzenia prac geologiczno-inżynierskich R.25.2(4)10 prowadzić nadzór nad wierceniami i badaniami geologiczno-inżynierskimi Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 117 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego R.25.2(8) wykonuje polowe badania geologiczne; R.25.2(10) wykonuje geologiczną dokumentację otworu wiertniczego; Komputerowe wspomaganie w geologii PDG(8) prowadzi korespondencję związana z prowadzeniem działalności gospodarczej; PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej; JOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych, oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych; R.25.2(4)11 sporządzić dokumentację podłoża budowlanego dla różnych obiektów inżynierskich R.25.2(8)5 wyznaczyć w terenie lokalizacje punktów badawczych R.25.2(8)6. mierzyć poziom zwierciadła wody różnymi metodami R.25.2(8)7. wykonać pomiar poziomów piezometrycznych R.25.2(8)8. pobierać i opisać próbki gruntu i wody R.25.2(8)9 sporządzić metrykę otworu R.25.2(8)10 przygotować próbki do przechowywania i transportu R.25.2(8)11 zamknąć i zlikwidować otwór wiertniczy R.25.2(8)12 wykonać badania chemicznych własności wody metodami laboratoryjnymi R.25.2(8)913 wykonać badania gruntów w terenie metodami makroskopowymi R.25.2(8)14 wykonać badania fizycznych własności geologiczno-inżynierskich skał metodami laboratoryjnymi R.25.2(8)15 wykonać badania mechaniczne własności geologiczno-inżynierskich skał metodami laboratoryjnymi R.25.2(10)1 zinterpretować wyniki badań wody i wykonać graficzny zapis analiz wody R.25.2(10)2 obliczyć i zinterpretować wyniki badań własności fizycznych i mechanicznych gruntów R.25.2(10)3 obliczyć i zinterpretować wyniki badań terenowych hydrogeologicznych R.25.2(10)4 obliczyć i zinterpretować wyniki badań terenowych geologiczno-inżynierskich R.25.2(10)5 obliczyć i narysować konstrukcję graficzną dla obliczenia kierunku i wartości spadku hydraulicznego R.25.2(10)6 obliczyć średni współczynnik filtracji metodą średniej arytmetycznej i średniej ważonej R.25.2(10)7 obliczyć wydajność studni zupełnych i niezupełnych R.25.2(10)8 wykonać dokumentację wyników pompowania badawczego R.25.2(10)9 dokumentować podłoże dla budownictwa różnego typu R.25.2(10)10 dokumentować podłoże o szczególnych warunkach dla budownictwa różnego typu R.25.2(10)11 wykonać dokumentację wyników badań geologiczno-inżynierskich PDG(8)6. wykonać czynności związane z prowadzeniem korespondencji. PDG(8)7. sporządzić pisma związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. PDG(9)4. posługiwać się urządzeniami biurowymi. PDG(9)2. korzystać z programów komputerowych wspomagających prowadzenie działalności gospodarczej. JOZ(1)1. udzielić ogólnej informacji o osobach, miejscach, przedmiotach związanych z geologią i górnictwem. JOZ(1)2. zastosować nazwy maszyn, narzędzi i urządzeń stosowanych w górnictwie otworowym. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 118 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy; PKZ(R.n)(12) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań; Geologia złóż KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; PKZ(R.n)(3) stosuje podstawy rachunku statystycznego i rachunku prawdopodobieństwa; usunąć PKZ(R.n)(7) charakteryzuje etapy rozwoju skorupy ziemskiej PKZ(R.n)(8) charakteryzuje właściwości pierwiastków chemicznych występujących w skorupie ziemskiej (w minerałach i skałach), hydrosferze i atmosferze; PKZ(R.n)(9) rozpoznaje minerały i skały oraz charakteryzuje JOZ(4)6. prowadzić korespondencje formalną, nieformalną i mailowa. JOZ(4)7. wyrazić swoją opinię i pomysły związane z wykonywaną pracą. PKZ(R.n)(12)1. stosować program World do opracowania dokumentacji geologicznej. PKZ(R.n)(12)2. stosować program Exel do wykonania zestawień wyników badań i pomiarów geologicznych. PKZ(R.n)(12)3. stosować program Powerpoint do opracowań graficznych dokumentacji geologicznej. PKZ(R.n)(12)4. zaimportować dane z arkusza kalkulacyjnego; PKZ(R.n)(12)5. zaimportować dane z pliku tekstowego; PKZ(R.n)(12)6. wyeksportować dane; PKZ(R.n)(12)7. wykonywać raporty dotyczące działalności produkcyjnej; PKZ(R.n)(12)5. wykonać wykresy, tabele i diagramy w programie Exel PKZ(R.n)(12)6. zaprojektować i wykonać prezentacje graficzną korzystając z Internetu i programu Power Point PKZ(R.n)(12)7. wykonać mapy izolinii, przekroje i profile korzystając z programu Surfer KPS(2)3. zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami. KPS(2)5. zainicjować zmiany mające wpływ na wykonywanie zadań. KPS(5)1. przejawiać gotowość do ciągłego uczenia się i doskonalenia zawodowego. KPS(6)2. wykorzystać różne źródła informacji. PKZ(R.n)(3).1 stosować obliczenia średnią arytmetyczną przy obliczaniu średniej miąższości złoża i średniej % zawartości kopaliny PKZ(R.n)(3)2. stosować obliczenia średnią ważoną przy obliczaniu średniej % zawartości kopaliny PKZ(R.n.)(3)3. zinterpretować statystycznie wyniki badań i nanieść je na mapę PKZ(R.n.)(7)1. rozpoznać i opisać złoża kopalin energetycznych i ich występowanie PKZ(R.n.)(7)2. rozpoznać i opisać złoża kopalin metalicznych i ich występowanie PKZ(R.n.)(7)3. rozpoznać i opisać złoża kopalin chemicznych i ich występowanie PKZ(R.n.)(7)4. rozpoznać i opisać złoża kopalin ilastych i ich występowanie PKZ(R.n.)(7)5. rozpoznać i opisać złoża kopalin różnorodnych i ich występowanie PKZ(R.n)(7)6. rozpoznać i opisać podstawowe skały będące surowcami skalnymi PKZ(R.n.)(7)7. rozpoznać i opisać złoża kopalin skalnych i ich występowanie PKZ(R.n)(8)1. przedstawić rozdział najpospolitszych pierwiastków w litosferze PKZ(R.n)(8)2. wyjaśnić powstawanie koncentracji pierwiastków w złożach PKZ(R.n)(8)3. scharakteryzować cykle rozwojowe skorupy ziemskiej prowadzące do koncentracji kopalin PKZ(R.n)(9)1 wyliczyć i rozpoznać nazwy głównych minerałów tworzących kopaliny Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 119 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego budowę geologiczną Ziemi; R.25.1(1) charakteryzuje zjawiska i procesy geologiczne R.25.1(9) charakteryzuje skały i minerały; R.25.1(10) analizuje procesy geochemiczne; R.25.1(14) charakteryzuje zróżnicowanie genetyczne złóż kopalin i prawidłowości ich występowania; R.25.1(15) sporządza dokumentacje wyników badań z zastosowaniem różnych metod; PKZ(R.n)(9)2 rozpoznać paragenezy mineralne PKZ(R.n.)(9)3 rozpoznać następstwo powstawania oraz generacje minerałów R.25.1.(1)1. wyliczać zasady określania genezy złóż R.25.1.(1)2. prowadzić podział genetyczny złóż. R.25.1.(1)3. dzielić złoża ze względu na formę R.25.1.(1)4. rysować różne formy występowania złóż o formach regularnych R.25.1.(1)5. rysować różne formy występowania złóż o formach nieregularnych R.25.1(9)1. opisać własności fizyczne i chemiczne podstawowych kopalin (minerałów) R.25.1(9)2. opisać własności fizyczne i chemiczne podstawowych kopalin (skał) R.25.1(9)3. opisać występowanie poszczególnych kopalin w poszczególnych okresach geologicznych R.25.1(10)5. przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż magmowych R.25.1(10)6. przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż pegmatytowych R.25.1.(10)7. przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż pneumatolitowych R.25.1(10)11. przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż karbonatytowych R.25.1(10)12. przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż hydrotermalnych R.25.1(10)13. przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż wulkanogenicznych R.25.1(10)14. przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż wietrzeniowych R.25.1(10)15. przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż osadowych pochodzenia mechanicznego R.25.1(10)16. przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż osadowych pochodzenia chemicznego R.25.1(10)17. przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż osadowych pochodzenia biogenicznego R.25.1(10)18. przedstawić procesy geochemiczne prowadzące do powstawania złóż pochodzenia metamorficznego R.25.1(14)1. wyliczyć procesy geologiczne prowadzące do powstawania złóż kopalin R.25.1(14)2. określić prawidłowości tworzenia się złóż kopalin R.25.1(14)3. wyliczyć typy złóż kopalin związane z różnymi procesami geologicznymi R.25.1(14)4. rysować i interpretować przekroje geologiczne przez wybrane złoża R.25.1(15)3. planować prace przy poszukiwaniach złóż R.25.1(15)4. rozróżniać i opisać oznaki występowania złóż R.25.1(15)5. wykonać badania metodą zdjęć aureoli rozsiania mechanicznego R.25.1(15)6. wykonać badania metodą zdjęć aureoli rozsiania geochemicznego R.25.1(15)7. wykonać badania metodami geofizycznymi Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 120 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego R.25.3(1) charakteryzuje własności fizyczne i mechaniczne próbek geologicznych; R.25.2(8) wykonuje polowe badania geologiczne; R.25.2(10) wykonuje geologiczną dokumentację otworu wiertniczego; R.25.3(2) przestrzega zasad i procedur badań próbek geologicznych; R.25.3(3) przygotowuje preparaty z próbek geologicznych do badań laboratoryjnych; R.25.1(15)6. wykonać badania metodami bezpośrednimi R.25.1(15)7. planować prace przy rozpoznawaniu złóż R.25.1(15)8. dobierać zasady prowadzenia prac geologiczno-rozpoznawczych w zależności od warunków występowania złoża R.25.1(15)9. sporządzić dokumentację opóbowania i opakowania próbek R.25.1(15)10. zestawić i opracować wyniki opróbowania różnymi metodami R.25.1(15)11. określić rodzaje zasobów złóż R.25.1(15)12. obliczyć parametry służące do określenia zasobów złóż R.25.1(15)13. stosować różne metody obliczania zasobów R.25.1(15)14 .wykonać mapy, przekroje, profile geologiczne R.25.1(15)15. wykonać obliczenia, tabele i opisy tekstowe R.25.1(15)16. wykonać część tekstowa dokumentacji złoża R.25.1(15)17. wykonać część graficzną dokumentacji złoża R.25.3(1)4. określić własności fizyczne próbek skalnych R.25.3(1)5. okreslić własności mechaniczne próbek skalnych R.25.3(1)6. okreslić wyniki badań własności skał R.25.2(8)1. wykonać badania różnymi metodami szlichową. R.25.2(8)2. wykonać badania metodą litochemiczną. R.25.2(8)3. wykonać badania metodą hydrochemiczną. R.25.2(8)4. dobierać rodzaje próbek według ich przeznaczenia. R.25.2(8)5. wykonać opróbowanie odsłonięć naturalnych różnymi metodami. R.25.2(8)6. wykonać pobieranie próbek z otworów wiertniczych. R.25.2(8)7. wykonać pobieranie próbek cieczy i gazów. R.25.2(10)1. wykonać profil geologiczny na podstwaie danych z wiercenia. R.25.2(10)2. określić warunki złożowe na podstawie wskazań przyżądów kontrolno pomiarowych. R.25.2(10)3. opisać rdzenie wiertnicze i próbki okruchowe. R.25.2(10)4. wypełnić raporty zmianowe procesu wiercenia dotyczące danych geologicznych i wiertniczych. R.25.3(2)1. stosować zasady pobierania próbek chemicznych według zasad określonych w normach i przepisach. R.25.3(2)2. stosować zasady pobierania próbek monolitowych. R.25.3(2)3. stosować zasady pobierania próbek punktowych. R.25.3(3)1. pobrać próbki w ilośći potrzebnej do przeprowadzenia określonych badań R.25.3(3)2. dobrać odpowiednią próbkę do określonych badań. R.25.3(3)3. wykonać określone czynności, przy przygotowaniu próbki, w odpowiedniej kolejności. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 121 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego R.25.3(4) opracowuje wyniki badań laboratoryjnych próbek geologicznych różnymi metodami; R.25.3(5) ocenia wyniki badań laboratoryjnych próbek geologicznych; Praktyka ogólnogeologiczna - 1 tydzień. BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia; KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; KPS(10) współpracuje w zespole; OMZ(1) planuje prace zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań; OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań; R.25.3(4)1. zestawić i opracować wyniki opróbowania metodą diagramów chemicznych R.25.3(4)2. zestawić i opracować wyniki opróbowania metodą map mineralizacji R.25.3(4)3. zestawić i opracować wyniki opróbowania metodą zdjęć izolinii R.25.3(5)1. zestawić wyniki badań laboratoryjnych R.25.3(5)2. analizować wyniki badań laboratoryjnych R.25.3(5)3. prognozować występowanie złóż kopalin na podstawie wyników badań laboratoryjnych BHP(6)3. wskazać oddziaływanie odczynników chemicznych na organizm człowieka stosowanych podczas rozpoznawania skał i minerałów. BHP(6)4. scharakteryzować skutki oddziaływania odczynników chemicznych i sposoby ich usuwania. BHP(8)3. wyszczególnić środki ochrony indywidualnej stosowane podczas wykonywania prac terenowych . BHP(8)4. scharakteryzować wyposażenie grupy przebywającej na ćwiczeniach terenowych umożliwiające bezpieczną pracę, przemieszczanie się i lokalizację grupy. BHP(10)3. udzielić pierwszej pomocy przy omdleniach, udarze słonecznym, stłuczeniach i oparzeniach chemicznych. BHP(10)3. zastosować pozycję bezpieczną dla poszkodowanego. BHP(10)4. wezwać pomoc medyczną i inną zależnie od charakteru zdarzenia. KPS(1)1. stosować zasady kultury osobistej przy wykonywaniu prac terenowych. KPS(1)2. stosować zasady etyki zbiorowej przy wykonywaniu prac terenowych. KPS(2)1. Zaproponować sposoby rozwiązania problemu. KPS(2)2. Zrealizować działania zgodnie z własnymi pomysłami. KPS(3)1. Analizować rezultaty działań. KPS(3)2. Uświadomić sobie skutki podejmowanych działań KPS(8)1. Ocenić ryzyko podejmowanych działań KPS(8)2. Przyjąć na siebie odpowiedzialność za podejmowane działania. KPS(8)3. Wyciągać wnioski z podejmowanych działań. KPS(10)1. Doskonalić swoje umiejętności komunikacyjne. KPS(10)2. Modyfikować działania w oparciu o wspólnie wypracowane stanowisko. KPS(10)3. Uwzględnić opinie i pomysły innych członków zespołu. OMZ(1)1. dokonywać analizy przydzielonych zadań. OMZ(1)2. zaplanować pracę zespołu. OMZ(2)1. Rozpoznać kompetencje i umiejętności osób w zespole. OMZ(2)2. Rozdzielić zadania według umiejętności i kompetencji członków zespołu. OMZ(3)1. Mobilizować współpracowników do wykonywania zadań. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 122 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań; R.25.1(1) charakteryzuje zjawiska i procesy geologiczne; R.25.1(6) rozpoznaje podstawowe grupy skamieniałości; R.25.1(7) charakteryzuje etapy rozwoju skorupy ziemskiej; R.25.4(2) ocenia walory naukowe, krajobrazowe i turystyczne form i zjawisk geologicznych; Praktyka z wiertnictwa i geologiczno-geofizycznej obsługi wierceń - 1 tydzień R.25.2(1) rozróżnia typy urządzeń wiertniczych i ich części składowe oraz rodzaje sprzętu i osprzętu; OMZ(3)2. Wydawać decyzje osobom realizującym poszczególne zadania. OMZ(4)1. Monitorować przebieg i jakość wykonywanych zadań. OMZ(4)2. Ocenić jakość wykonanych zadań według przyjętych kryteriów. R.25.1(1)23. wykonać dokumentację opisowa i szkic morfologiczny na podstawie obserwacji geomorfologicznych. R.25.1(1)24. przeprowadzić analizę powstania form geomorfologicznych na podstawie budowy geologicznej obserwowanego obszaru. R.25.1(1)25. wykonać dokumentację opisową i graficzną skutków procesów egzogenicznych na podstawie obserwacji terenu i wychodni skalnych. R.25.1(1)26. wykonać dokumentację geologiczna na podstawie obserwacji odsłonięć skalnych naturalnych i sztucznych. R.25.1(1)27. wnioskować na podstawie zgromadzonych informacji o historii geologicznej terenu i zachodzących procesach geologicznych. R.25.1(6)1. wyszukać w materiale skalnym skamieniałości i przeprowadzić ich oznaczenie. R.25.1(6)2. rozpoznać rodzaje skamieniałości i określić ich formę. R.25.1(6)3. wnioskować o pozycji stratygraficznej skał zawierających dane skamieniałości. R.25.1(6)4. rozpoznawać podstawowe grupy skamieniałości roślin. R.25.1(6)5. rozpoznawać podstawowe grupy skamieniałości zwierzą. R.25.1(6)6. wykonać korelację skał ze względu na występujące skamieniałości. R.25.1(7)1. przeprowadzić pomiar elementów zalegania skał. R.25.1(7)2. opisać i pomierzyć zaobserwowane deformacje kompleksów skalnych. R.25.1(7)3. wnioskować na podstawie zgromadzonych informacji o budowie i ewolucji geologicznej obserwowanego obszaru. R.25.1(7)4. okreslić wiek względny i bezwzględny deformacji kompleksów skalnych. R.25.4(2)1. zlokalizować na mapie naturalne i sztuczne odsłonięcia skał, minerałów i skamieniałości podlegające geoochronie. R.25.4(2)2. wskazać w terenie elementy rzeźby terenu powstałe w wynikudziałania procesów geologicznych będące geostanowiskami. R.25.4(2)3. wskazać współcześnie zachodzące procesy geologiczne kształtujące krajobraz naturalny. R.25.2(1)1. wyszczególnić i wskazać elementy budowy wiertnic. R.25.2(1)2. rozpoznać na rampie narzędziowej narzędzia i osprzęt wiertniczy. R.25.2(1)3. rozpoznać rodzaj olinowania i określić ilość strun w systemie olinowania. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 123 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego R.25.2(5) charakteryzuje wyposażenie i przestrzega zasad obsługi laboratorium geologicznego na wiertni; R.25.2(9) charakteryzuje metodykę badań geofizycznych w otworach wiertniczych; R.25.2(10) wykonuje geologiczną dokumentację otworu wiertniczego; Praktyka petrograficzno-złożowa - 1 tydzień PKZ(R.n)(9) rozpoznaje minerały i skały oraz charakteryzuje budowę geologiczną Ziemi; R.25.1(9) charakteryzuje skały i minerały; R.25.1(14) charakteryzuje zróżnicowanie genetyczne złóż kopalin i prawidłowości ich występowania; R.25.1(15) sporządza dokumentacje wyników badań z zastosowaniem różnych metod R.25.2(8) wykonuje polowe badania geologiczne; R.25.2(1)4. rozpoznać na rampie rurowej elementy przewodu wiertniczego. R.25.2(1)5. wyszczególnić i wskazać elementy systemu oczyszczania płuczki. R.25.2(5)1. współuczestniczyć w pracy labolatorium typu Datałer . R.25.2(5)2. współuczestniczyć w pracy serwisów specjalistycznych obsługujących proces wiercenia. R.25.2(5)3 przeprowadzić makroskopowe rozpoznawanie próbek okruchowych i rdzeni wiertniczych. R.25.2(5)4. wykonać pomiar własności reologicznych płuczki wiertniczej i zacsynów cementowych. R.25.2(9)1. współuczestniczyć w przygotowaniu otworu do badań geofizycznych. R.25.2(9)2. określić kolejność czynności przy badaniach geofizycznych. R.25.2(9)3. dobrać rodzaj pomiarów geofizycznych stosownie do badanego parametru wiercenia i stanu technicznego otworu. R.25.2(9)4. interpretować wykresy z pomiarów geofizycznych. R.25.2(9)5. określić stan techniczny otworu na podstawie danych z badań geofizycznych. R.25.2(10)1. sporządzić profil otworu wiertniczego na podstawie rdzeni wiertniczych i próbek okruchowych. R.25.2(10)2. opisać skrzynki rdzeniowe i próbek okruchowych zgodnie z obowiązującymi zasadami. R.25.2(10)3. sporządzić dokumentację geologiczo - techniczną wiercenia. PKZ(R.n)(9)1. rozpoznać rodzaje minerałów i skał na obserwowanych wychodniach skalnych. PKZ(R.n)(9)2. rozpoznać przy użyciu odczynników chemicznych skały węglanowe. PKZ(R.n)(9)3. określić rodzaj formacji skalnej. PKZ(R.n)(9)4. rozpoznać formy tektoniczne na wychodniach skalnych. R.25.1(9)1. określić cechy makroskopowe minerałów. R.25.1(9)2. podać twardość minerału w skali Mohsa. R.25.1(9)3. określić strukturę i teksturę skał. R.25.1(14)1. rozpoznać kopaliny użyteczne i skały płonne. R.25.1(14)2. wskazać formy geologiczne charakterystyczne dla poszczególnych kopalin użytecznych. R.25.1(14)3. wskazać okresy geologiczne typowe dla odpowiednich złóż kopalin użytecznych. R.25.1(14)4. ustalić następstwo wiekowe osadów na wychodni skalnej. R.25.1(15)1. wykonać profil geologiczny typu X i Y. R.25.1(15)2. wykonać przekrój geologiczny na podstawie obserwacji wychodni skalnych. R.25.1(15)3. wskazać luki litologiczne i stratygraficzne na przekroju geologicznym i wychidni skalnej. R.25.2(8)16. pobrać próbki geologiczne z wychodni skalnych. R.25.2(8)17. zabezpieczyć próbki geologiczne do badań laboratoryjnych. Praktyka z geologii Polski i geoturystyki - 1 tydzień Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 124 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego R.25.1(1) charakteryzuje zjawiska i procesy geologiczne; R.25.1(5) odwzorowuje obserwacje geologiczne na mapie. R.25.1(6) rozpoznaje podstawowe grupy skamieniałości; R.25.1(7) charakteryzuje etapy rozwoju skorupy ziemskiej; R.25.1(9) charakteryzuje minerały i skały R.25.4(2) ocenia walory naukowe, krajobrazowe i turystyczne form i zjawisk geologicznych; R.25.4(3) projektuje trasy geoturystyczne; Praktyka z kartografii geologicznej - 1 tydzień R.25.1(2) przestrzega zasad kartografii geologicznej; R.25.1(1)23 określić genezę form geologicznych R.25.1(1)24 określić i narysować tektonikę danego regionu R.25.1(1)25 przedstawić przebieg procesów geologicznych R.25.1(1)26 opisać określoną formę geologiczną pod kątem przydatności geoturystycznej R.25.1(5)29 stosować odpowiednie znaki i skróty na mapie R.25.1(5)30 wykonać przekroje geologiczno-tektoniczne R.25.1(5)31 wykonać profile stratygraficzno-litoligiczne R.25.1(5)32 zlokalizować na mapie topograficznej punkty geoturystyczne R.25.1(6)21 sklasyfikować systematykę roślin i zwierząt R.25.1(6)22 rozpoznać podstawowe grupy skamieniałości roślin i zwierząt R.25.1(6)23 określić na podstawie skamieniałości wiek badanych warstw skalnych R.25.1(6)23 określić na podstawie skamieniałości środowisko tworzenia się skał osadowych R.25.1(6)25 ocenić przydatność skamieniałości do celów geoturystycznych R.25.1(7)12 rozróżnić i nazwać struktury geologiczne R.25.1(7)13 wyjaśnić genezę struktur geologicznych R.25.1(7)14 powiązać budowę geologiczną z jej historią R.25.1(9)12. opisać genezę minerałów i skał R.25.1(9)13. rozróżnić podstawowe grupy minerałów i skał R.25.1(9)14. określić przydatność minerałów i skał do celów geoturystycznych R.25.4(2)1. ocenić walor naukowy (geneza, proces geologiczny, minerały itp.) predysponujący stanowisko geologiczne jako ciekawostkę turystyczną R.25.4(2)2. ocenić krajobrazowe walory danego stanowiska geoturystycznego R.25.4(2)3. ocenić turystyczne walory danego stanowiska geoturystycznego wraz z bazą turystyczno-noclegową R.25.4(3)1 wybrać rejon ciekawy geoturystycznie R.25.4(3)2 określić przydatność poszczególnych stanowisk geologicznych dla celów geoturystycznych R.25.4(3)3 zaplanować kolejność zwiedzania i opis poszczególnych stanowisk geoturystycznych R.25.1(2)7 stosować zasady pracy w grupie i terenie R.25.1(2)8 stosować odpowiednie metody prowadzenia i zapisu notatek terenowych R.25.1(2)9 prowadzić prace rekonensansowe R.25.1(2)10 dobierać metodę prowadzenia zdjęcia geologicznego R.25.1(2)11 określać punkty orientacyjne w terenie R.25.1(2)12 określać wydzielenia litostratygraficzne Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 125 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego R.25.1(5) odwzorowuje obserwacje geologiczne na mapie; R.25.2(8) wykonuje polowe badania geologiczne; R.25.1(2)13 obliczyć odległość w terenie metodą krokówki (podwójnego kroku) R.25.1(2)14 tyczyć proste w terenie R.25.1(2)15 stosować węgielnicę dwupryzmatyczną R.25.1(5)33 prowadzić dokumentację kartograficzną R.25.1(5)34 wykonać mapę dokumentacyjną prac technicznych R.25.1(5)35 rysować profile punktów dokumentacyjnych R.25.1(5)36 wykonać i zinterpretować odpowiednie obliczenia R.25.1(537) wykonać wykres spadku terenu R.25.1(5)38 wykonać profil morfologiczny według określonej linii R.25.1(5)39 zaprojektować i wykreślić tabelę infiltracji R.25.1(5)40 wykonać rysunek naturalnego odsłonięcia R.25.1(5)41 wykonać mapę infiltracji R.25.1(5)42 wykonać mapę ognisk zanieczyszczeń R.25.1(5)43 wykonać mapę hydrogeologiczną R.25.1(5)44 wykonać mapę geologiczną R.25.1(5)45.wykonać profil zbiorczy R.25.1(5)46. wykonać przekrój geologiczny R.25.1(5)47. wykonać przekrój geologiczny R.25.2(8)18. wykonać wiercenia sondą ręczną R.25.2(8)19. zlikwidować otwór wiertniczy R.25.2(8)20. pobrać i opisać próbki skał R.25.2(8)21. zmierzyć poziom zwierciadła wód gruntowych za pomocą świstawki R.25.2(8)22. posługiwać się kompasem geologicznym Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. 126