Ruchy izostatyczne i epejrogeniczne
Transkrypt
Ruchy izostatyczne i epejrogeniczne
RUCHY IZOSTATYCZNE I EPEJROGENICZNE Ruchy epejrogeniczne i izostatyczne dotyczą pionowego ruchu płyt litosfery lub tylko ich części. Ruchy izostatyczne są powodowane przyczynami zewnętrznymi, które doprowadzają do zaburzenia równowagi izostatycznej, w jakiej znajduje się sztywna litosfera unosząc się na plastycznej astenosferze. (PATRZ BUDOWA WNĘTRZA Ziemi). Do takich przyczyn możemy zaliczyć rozwój i zanik lądolodów, akumulację osadów w zbiornikach oceanicznych. Przykładem tych ruchów jest powolne dźwiganie się Skandynawii uwolnionej od grubej pokrywy lądolodu, który pierwotnie spowodował jej ugięcie. Obszar ten podniósł się już o 250 m w ciągu ostatnich 10 000 lat. Z kolei Antarktyda ugina się pod naciskiem przygniatającej ją masy współczesnego lądolodu. Ruchy epejrogeniczne = lądotwórcze, są głównie powodowane powolnym, wielkoskalowym przemieszczaniem się magmy pod skorupą ziemską. Dotyczą one dużych obszarów (dlatego nazywamy je wielkopromiennymi). Przykładem ruchów obniżających związanych z tym procesem jest obniżanie się Holandii. Wznoszenie epejrogeniczne zaobserwowano m. in. nad Morzem Śródziemnym koło Neapolu (świadczą o tym ślady małży skałotoczy widoczne na słupach świątyni Serapisa). Ruchy epejrogeniczne nazywane są inaczej lądotwórczymi, gdyż przy ruchach obniżających zachodzi transgresja, czyli wkraczanie morza na ląd, a przy wznoszących - regresja, czyli ustępowanie morza z lądu. PDF created with pdfFactory trial version www.pdffactory.com