Spis treści

Spis treści
Wprowadzenie
9
A. Chełmno nad Nerem
23
Ośrodek zagłady w Chełmnie nad Nerem
25
I. Relacje ocalałych i zeznania świadków
89
Pierwszy okres działalności ośrodka: 8X111941-11IV 7 943 r.
89
Nr Al. 1963 lipiec, Bnej Brak (Izrael) - Zeznanie Michała Podchlebnika, jednego
z uciekinierów z obozu w Chełmnie w styczniu 1942 r., na temat likwidacji Żydów
w Kole w latach 1939-1941 oraz pobytu w ośrodku zagłady
89
Nr A2. [1942] styczeń 28, Łódź - Okręg ZWZ-AK Łódź - „Kreton",
fragment załącznika zatytułowanego „Część gospodarcza raportu",
pt. „Sprawy żydowskie", dołączonego do raportu Biura Informacji i Propagandy (BIP);
dotyczy zagłady Żydów i Cyganów w Chełmnie nad Nerem w 1941 r
102
Nr A3. 1942, luty-marzec, Warszawa-getto - Raport pt. „Wydarzenia w Chełmnie",
oparty głównie na relacji Szlamy Winera, uciekiniera z Chełmna, opracowany
prawdopodobnie przez sekretarza „Oneg Szabat" Hersza Wassera
104
Nr A4. 1962 sierpień 27, Poznań - Notatka z przepytania Henryka Mani,
byłego więźnia Fortu VII w Poznaniu, członka grupy roboczej polskich więźniów
w obozie zagłady w Chełmnie
114
Nr A5. I964 kwiecień 14, Poznań - Protokół przesłuchania w charakterze świadka
Henryka Mani, członka grupy roboczej polskich więźniów w ośrodku zagłady
w Chełmnie
Drugi okres działalności ośrodka: marzec 1944-1811945 r.
123
131
Nr A6. 1945 luty 17, bm. - Pierwszy po wyzwoleniu obozu wywiad, przeprowadzony
przez Józefa Domżała z Mordechajem-Mordką Żurawskim, jednym z dwóch ocalałych
uciekinierów z Chełmna w styczniu 1945 r.
131
Nr A7. 1945 maj [26?], Chełmno - Relacja Mordechaja-Mordki Żurawskiego,
zatytułowana „Chełmno. Moje przeżycie z r. 1940", spisana najprawdopodobniej
podczas wizji lokalnej przeprowadzonej na terenie byłego obozu zagłady
przez przedstawicieli Głównej Komisji Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce
http://d-nb.info/1072856069
152
Nr A8. 1963 czerwiec Nes-Ziona (Izrael) - Relacja Szymona Srebrnika, jednego
z dwóch ocalałych uciekinierów z obozu zagłady w Chełmnie w styczniu 1945 r
157
Nr A9. 2001 kwiecień 30, Jerozolima - Wywiad z Szymonem Srebrnikiem
przeprowadzony w Instytucie Yad Vashem
169
Nr A10. 1945, grudzień 28, Koło - Przesłuchanie Stanisława Rubacha
w charakterze świadka w śledztwie w sprawie zbrodni popełnionych
w ośrodku zagłady w Chełmnie, złożone na podstawie jego notatek z lat 1942-1944 ....175
Nr Ali. 1945 r. czerwiec 29, Koło - Przesłuchanie Jana Szczepankiewicza,
byłego pracownika mleczarni w Kole, w charakterze świadka w śledztwie
w sprawie zbrodni popełnionych w ośrodku zagłady w Chełmnie
193
Nr A12. 1945 listopad 20, bm. - Protokół przesłuchania w charakterze oskarżonego
Waltera Pillera, zastępcy komendanta Sonderkommando Kulmhof
w II fazie funkcjonowania ośrodka, jeńca wojennego
Stacje etapowe na trasie z Łodzi do Chełmna
197
213
Nr A13. Bd., Bydgoszcz - Fragment opracowania Jerzego Kruszyńskiego,
byłego mieszkańca Koła, na temat żydowskiej ludności miasta i jej losów
w czasie okupacji niemieckiej
213
Nr A14. 2013 lipiec 24, Bydgoszcz - Wywiad przeprowadzony z Jerzym Kruszyńskim,
mieszkańcem Koła w okresie okupacji niemieckiej
224
Nr A15. 1945 czerwiec 18, Koło - Przesłuchanie w charakterze świadka
w śledztwie w sprawie zbrodni popełnionych w Chełmnie Kazimierza Paterkowskiego,
zatrudnionego w czasach okupacji na stacji w Kole
241
Nr A16. 1945, Kutno - Informacja na temat transportów do Chełmna,
spisana na podstawie ustnej relacji Juliana Ostrowskiego, kolejarza z Kutna
243
Nr A17. 1945 czerwiec 25, Koło - Przesłuchanie Józefa Czupryńskiego w charakterze
świadka w śledztwie w sprawie zbrodni popełnionych w obozie zagłady w Chełmnie.
Zeznanie dotyczy transportów Żydów do Powiercia i młyna w Zawadce
245
Nr A18. 1945 czerwiec 26, Koło - Przesłuchanie Edmunda Kameduły w charakterze
świadka w śledztwie w sprawie zbrodni popełnionych w obozie zagłady w Chełmnie.
Zeznanie dotyczy transportów Żydów z Koła do Powiercia i młyna w Zawadce
248
Nr A19. 1945 lipiec 8, Koło - Przesłuchanie w charakterze świadka w śledztwie
w sprawie zbrodni popełnionych w ośrodku zagłady w Chełmnie Kazimierza Grendy,
rolnika ze wsi Powiercie
250
II. Świadectwa pisemne ofiar
252
Nr A20. 1943 kwiecień 2, Chełmno - Kartka napisana przez 17 rzemieślników
żydowskich pracujących w obozie
267
Nr A21. 1943 kwiecień 2-7, Chełmno - Kartka napisana
przez 12 żydowskich rzemieślników pracujących w Chełmnie
269
Nr A22. 1944 [grudzień 1], Chełmno - „Odezwa do naszego przyszłego narodu",
napisana w imieniu ostatnich więźniów obozu przez Izraela Zygelmana z Łodzi
271
Nr A23. 1945 [początek stycznia], Chełmno - „Testament ostatnich więźniów obozu".
Zapiski w notatniku sporządzone przez rzemieślników żydowskich
272
Nr A24. 1945 listopad 27, Chełmno - Protokół oględzin sądowych notesu
więźnia z Łodzi, znalezionego na terenie byłego obozu zagłady w Chełmnie
288
Nr A25. 1945 czerwiec 10, Koło - Protokół oględzin synagogi i domu Komitetu
Żydowskiego oraz kąpieliska rytualnego w Kole przez sędziego Władysława Bednarza
w ramach śledztwa w sprawie zbrodni popełnionych w obozie w Chełmnie,
wraz z inwentaryzacją napisów pozostawionych na ścianach budynków przez Żydów
spędzających tam noc w drodze na zagładę oraz Polaków wywożonych na roboty
przymusowe
III. Świadectwa ziemi
291
312
Nr A26. 1945 r., po wrześniu, Chełmno - Protokół z rozkopania terenu za spichlerzem
w ramach czynności śledztwa prowadzonego w sprawie zbrodni popełnionych
w ośrodku zagłady w Chełmnie
350
Nr A27. 1946 grudzień 1-1947 marzec 8, Łódź - Protokoły oględzin sądowych dowodów
uzyskanych 11 listopada 1945 r. podczas śledztwa w sprawie zbrodni popełnionych
w obozie zagłady w Chełmnie
352
B. Czachulec
36i
Getta wiejskie w Kraju Warty - Czachulec
363
Nr BI. 1945 marzec 23, Turek - Relacja Jakuba Waldmana z wydarzeń w 1941 r.
w Uniejowie oraz z pobytu w getcie Czachulec i likwidacji getta
405
Nr B2. B.d. [najprawdopodobniej 1948 r.], Łódź - Relacja Nachuma Zajfa na temat
wydarzeń w Tuliszkowie po wkroczeniu Niemców oraz pobytu w getcie Czachulec . . . .417
Nr B3. 1982, Tel Awiw - Relacja Szmuela Gluby pt. „Żydzi w Turku w czasie
nazistowskiej okupacji. Kolonia Hajdemile". W tekst wpleciona jest krótka relacja
Rafaela Jachima Jachimowicza, jednego z ostatnich żyjących świadków Czachulca . . . .426
Nr B4. B.d., Jerozolima - Relacja Szmuela Gluby z pobytu w getcie Czachulec.
Zeznanie urywa się na 14 grudnia 1941 r
440
Nr B5. 2002 [rok wydania] - Wspomnienia Jehoszui Eibeshitza z pobytu
w getcie Czachulec
445
Nr B6. B.d., Warszawa - Relacja Dawida Jakubowicza na temat pobytu
w getcie Czachulec oraz w getcie łódzkim
462
Nr B7. 2005 kwiecień 22, Czachulec - Wywiad ze Stanisławem Piekarskim nagrany
przez pracowników Muzeum Pamięci Holokaustu w Waszyngtonie na temat
wykonywania fałszywych dokumentów dla Żydów oraz jego kontaktów
z mieszkańcami getta w Czachulcu
467
Nr B8. 2005 kwiecień 21, Turek - Wywiad przeprowadzony przez pracowników
Muzeum Pamięci Holokaustu w Waszyngtonie z Marianną Świerzyńską, naocznym
świadkiem wywożenia Żydów z getta Czachulec do obozu zagłady w Chełmnie
481
Nr B9. 1968 czerwiec 26, Poznań - Protokół przesłuchania Mieczysława Sękiewicza,
świadka mordu dokonanego w okresie koniec października-połowa listopada 1941 r.
na Żydach z getta zagórowskiego w rejonie Kazimierza Biskupiego (las „Krążel",
rejon leśniczówki Wygoda)
491
Nr B10. B.d. [po październiku 1940 r.], Warszawa-getto - Relacja mieszkańca Koła
Neumana, spisana przez Daniela Fligelmana, zatytułowana „Koło (Z opowiadań młodego
Żyda)", na temat pierwszych dni wojny w Kole i represji wobec Żydów, a następnie
wysiedlenia ludności żydowskiej do Nowin Brdowskich i Bugaju (Kolonii Bugitten) . . .499
Nr Bil. 1941, marzec-kwiecień, Warszawa-getto - Odpisy dwóch listów wysłanych
z Kolonii Żydowskiej w Bugaju i Nowinach Brdowskich (Jiidische Kolonie Bugitten
und Neuhagen) do towarzystw zajmujących się pomocą Żydom w przystosowaniu się
do zajęć rolniczych i rzemieślniczych
507
Nr B12. B.d., b.m. - Relacja Szmuela Gluby, przywiezionego 31 lipca 1942 r.
ze zlikwidowanego getta w Czachulcu do Łodzi, na temat panującego
w getcie łódzkim głodu
510
Nr B13. 1941, grudzień 9-1942, getto Czachulec Notatnik lcchaka Meira Szymkiewicza
Aneksy
516
525
Wystąpienie Szmula Zygielbojma na posiedzeniu Labour Party w Londynie
2 września 1942 r.
527
Wykaz dowodów rzeczowych w śledztwie prowadzonym w sprawie zbrodni
popełnionych w ośrodku zagłady w Chełmnie nad Nerem, przechowywanych
w Archiwum IPN
531
Zmarli i zamordowani w getcie Czachulec. Żydzi zTurku, Dobrej,Tuliszkowa,
Brudzewa, Uniejowa, Malanowa, Kalisza, Rychwała i innych miejscowości
546
Żydzi mieszkańcy powiatu turkowskiego zmarli poza gettem Czachulec
582
Wykaz członków załogi obozu zagłady w Chełmnie nad Nerem (funkcjonariusze
wymienieni w dokumentach)
604
Wykaz świąt żydowskich występujących w dokumentach
609
Wykaz skrótów
611
Summary
613
Indeks osobowy
623
Indeks osób zapisanych na ścianach synagogi i Komitetu Żydowskiego w Kole
629
Indeks geograficzny
647
Źródła fotografii
654
Plany i fotografie