Prawo autorskie część 1
Transkrypt
Prawo autorskie część 1
Prawo autorskie część 1 Opracowała Weronika Byczuk Co to jest prawo autorskie? Prawo autorskie - pojęcie prawnicze oznaczające ogół praw przysługujących autorowi utworu albo zespół norm prawnych wchodzących w skład prawa własności intelektualnej, upoważniających autora do decydowania o użytkowaniu dzieła i czerpaniu z niego korzyści finansowej. Cytat Cytat - dosłowne przytoczenie czyichś słów. Cytat w literaturze jest formą ekspresji artystycznej. Może mieć charakter jawny, w postaci wyraźnie wyróżnionego tekstu, lub niejawny, stanowiąc rodzaj aluzji. W publikacjach naukowych cytat to dosłowne przytoczenie fragmentu innej publikacji lub sparafrazowane powołanie się na dane pochodzące z innej publikacji. Cytować można nie tylko dane zawarte w postaci tekstu, ale także zawarte w formie wykresu, schematu, rysunku czy tabeli. W publikacjach naukowych i technicznych cytaty powinny być zawsze jawne i z dokładnym wskazaniem źródła w formie przypisu. Cytaty niejawne w publikacjach naukowych i technicznych są uważane za plagiat ! Aluzja literacka Aluzja literacka – w tekście literackim nawiązanie, odwołanie się do innego tekstu, stylu, zjawiska za pomocą określonych sygnałów rozpoznawalnych dla odbiorcy. Korzyść z cytatu i aluzji literackiej Posługując się cytatem z jakiegoś utworu, należy uwzględnić informacje, np. w przypisie, do kogo dane słowa należą. Inaczej uważa się to za plagiat ! Sprawa ta wygląda delikatniej w przypadku aluzji. Często posługujemy się nią, gdy chcemy przekazać coś w sposób bardziej łagodny, mniej brutalnie. Najczęstszym jednak przykładem jest jej występowanie w postaci nawiązania do sytuacji przedstawionej w innym dziele, np. do sytuacji lirycznej bądź całokształtu utworu. Kiedy można było mówić o prawach autorskich i plagiatach? Średniowiecze - epoka, w której jedyną wykształconą warstwą społeczną była warstwa duchowieństwa. Duchowni wypisywali i przepisywali przeróżne książki, które raczej posiadały charakter naukowy, a w mniejszej części publiczny. Jednym słowem, epoka średniowiecza charakteryzowała się anonimowością, bo autorzy zwykle nie podpisywali swoich dzieł. Jak tu zatem mówić o prawach autorskich? Renesans i Barok- w tych epokach zaczęto zwracać większą uwagę na podpisywanie swoich dzieł, lecz w dalszym ciągu nie przywiązywano wagi do ich pilnowania i sprawdzania, czy ktoś nie użył ich bez zgody autora. Włoski poeta – Giambattista Marino (15691625) – uważał, że poeta jest jak „rybak w morzu literatury”, na które składają się dzieła literackie innych. Według Marino pisarz może swobodnie korzystać z pomysłów innych twórców. Czy to nie plagiat? Oświecenie - w tej epoce literackiej bardziej zaczęto dbać o swoje teksty i zwracać uwagę na ich wykorzystywanie. Powoli zaczęło zarysowywać się prawo autorskie, które znamy dzisiaj. Choć Ignacy Krasicki twierdził, że „Książka – nierozdzielny towarzysz, przyjaciel bez interesu, domownik bez naprzykrzania”, to właśnie dzięki niej zdobył sławę, a nie byłoby to możliwe, gdyby nie zadbał o własne prawa autorskie, m.in. o prawo do nadzorowania druku swoich dzieł. Pamiętaj ! Dbaj o swoje teksty, podpisując się pod nimi. Niech każdy wie, że jesteś Autorem! Zawsze sprawdzaj, czy gdy kopiujesz jakieś utwory przypisujesz im właściciela. Nie kradnij innym ich pracy i treści. Wykorzystane źródła http://pl.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Str ona_g%C5%82%C3%B3wna Grafika – google http://literat.ug.edu.pl/autors/krasic.htm http://morsztyn.klp.pl/a-6839.html Cz. 2