docStandardy wymagań – klasa I – zakres rozszerzony
download 
Reklamacja Transkrypt
Standardy wymagań – klasa I – zakres rozszerzony
Standardy wymaga – klasa I – zakres rozszerzony redniowiecze Dział Dopuszczaj cy Dostateczny Dobry Bardzo nauczania dobry Kr gi cywilizacyjne w basenie Morza ródziemnego Basenie Morza ródziemnego Zna zasi g terytorialny oraz czas istnienia trzech kr gów cywilizacji w Basenie Morza ródziemnego. Zna podstawowe informacje o religiach tych kr gów, dostrzega ró nice pomi dzy trzema kr gami cywilizacji Potrafi przedstawi przyczyny i charakter ró nic mi dzy chrze cija stwem wschodnim a zachodnim Potrafi okre li rol Ko cioła w redniowiecznej Europie, potrafi okre li zale no ci mi dzy islamem i chrze cija stwem, rozumie przyczyny ró nic kulturowych mi dzy Europ Wschodni i Zachodni Pocz tki pa stw europejskich we wczesnym redniowieczu Zna proces kształtowania si pa stwa Franków, omawia postanowienia traktatu w Verdun Zna podstawowe informacje o rozwoju pa stwa Karolingów, zna podstawowe informacje o rozwoju pa stw w Europy rodkowoWschodniej Zna i rozumie znaczenie reform wewn trznych w pa stwie Franków, potrafi wskaza znaczenie traktatu dla powstania pa stw europejskich Potrafi przeanalizowa szczególn rol pa stwa Franków w rozwoju cywilizacji zachodniej, dostrzega odmienno ci w rozwoju Europy Zachodniej i Wschodniej, potrafi omówi przyczyny tych ró nic Cesarstwo i papiestwo w redniowieczu. Zna poj cie schizmy wschodniej, zna przebieg sporu o inwestytur oraz wyprawy krzy owe, potrafi wyja ni poj cia: konkordat Wyja nia poj cia: niewola awinio ska Ko cioła, wielka schizma zachodnia, sobór, herezje, husytyzm, elektor, koncyliaryzm, Złota Bulla, zna tre podstawowych dokumentów, główne pogl dy Jana Husa Zna podstawowe przyczyny i nast pstwa najwa niejszych wydarze z historii Ko cioła, zna podstawowe zapisy porozumie mi dzynarodowych z tego okresu Charakteryzuje kryzys ko cioła XIV w., przedstawia pierwsze herezje, zna postanowienia soboru w Konstancji, przedstawia zmiany w zasadach wyboru cesarza oraz zmiany polityczne zachodz ce w Czechach Okre la przyczyny konfliktów mi dzy papiestwem i cesarstwem, analizuje ich skutki, potrafi scharakteryzowa rol papiestwa cesarstwa w Europie Wyja nia przyczyny kryzysu ko cioła, próbuje okre li znaczenie religijne i polityczne ruchu husyckiego, wyja nia zmiany w zasadach wyboru cesarza Dostrzega zale no ci mi dzy wydarzeniami zwi zanymi z Ko ciołem A rozwojem wydarze politycznych, ocenia rol cesarza i cesarstwa w redniowieczu Analizuje rol kryzysu w rozwoju cywilizacji, omawia rozwi zania polityczne i gospodarcze wymuszone przez kryzys w Europie ko cioła w kontek cie problemów społecznych politycznych Europy, wyja nia 1 Standardy wymaga – klasa I – zakres rozszerzony redniowiecze zwi zki mi dzy problemami społecznymi politycznymi, ocenia zmiany w sposobie wyboru cesarza Anglia i Francja w okresie redniowiecza Wyja nia poj cia: herezje katarzy, Domesday Book, Wielka Karta Swobód, prawo nietykalno ci osobistej, prawo nietykalno ci maj tkowej, parlament, Izba Gmin, Izba Lordów, monarchia stanowa Omawia podstawowe wydarzenia polityczne z historii Anglii i Francji Wskazuje przyczyny wzmocnienia władzy monarszej we Francji, omawia przyczyny osłabienia władzy w Anglii Potrafi oceni znaczenie wydarze politycznych w Anglii w XII i XIII w. dla rozwoju parlamentaryzmu europejskiego Europa od XI do Wyja nia poj cia : rekonkwista, XIII wieku. krucjaty, zakony rycerskie, pa stwo zakonne, islam kalif, kortezy, synod zna najwa niejsze królestwa chrze cija skie na Półwyspie Iberyjskim, potrafi okre li kierunki wypraw krzy owych, now granic pa stwa niemieckiego na wschodzie oraz fakt podboju Rusi przez Mongołów Omawia najwa niejsze wydarzenia polityczne w Europie, charakteryzuje królestwa iberyjskie, krucjaty, ekspansje niemieck w kierunku wschodnim oraz zagro enie mongolskie w Europie Okre la przyczyny i nast pstwa wypraw krzy owych, ekspansji niemieckiej i mongolskiej Potrafi okre li znaczenie rozszerzania granic Europy dla rozwoju cywilizacji, dostrzega korzy ci i zagro enia wynikaj ce z kontaktów mi dzykulturowych Europa Zachodnia u schyłku redniowiecza. Wyja nia poj cia: czarna mier , Stany Generalne, wojna stuletnia, wojna dwóch ró , akeria, powstanie Wata Tylera Opisuje kryzys gospodarczy w Europie w XIV w., przedstawia proces powstania Stanów Generalnych we Francji, charakteryzuje wojn stuletni , omawia sytuacj w Anglii po wojnie stuletniej Wyja nia przyczyny kryzysu gospodarczego, politycznego i społecznego w Europie i jego konsekwencje Analizuje rol kryzysu w rozwoju cywilizacji, omawia rozwi zania polityczne i gospodarcze wymuszone przez kryzys w Europie Europa rodkowa i Wschodnia u schyłku redniowiecza Zna podstawowe wydarzenia z historii W gier, pa stwa krzy ackiego oraz Turcji, próbuje okre li znaczenie upadku Konstantynopola Charakteryzuje sytuacj polityczn w pa stwie w gierskim, omawia ekspansj Turków w Europie, Zna zasady organizacyjne i polityk wewn trzn w pa stwie zakonu krzy ackiego, wyja nia przyczyny Ocenia mi dzynarodowe znaczenie bitwy pod Warn i upadku Konstantynopola 2 Standardy wymaga – klasa I – zakres rozszerzony redniowiecze omawia konflikt polsko- krzy acki oraz sytuacje polityczn na Rusi konfliktów z Turkami i Krzy akami oraz ich skutki Pa stwo polskie od X- XII w. Zna podstawowe informacje o pocz tkach pa stwa polskiego, potrafi wskaza pierwszych władców Polski oraz pokrótce przedstawi ich polityk Potrafi okre li znaczenie najwa niejszych wydarze politycznych z tego okresu: chrztu Polski, zjazdu gnie nie skiego, koronacji B. Chrobrego, itp. Rozumie przyczyny i skutki zjawisk politycznych i społecznogospodarczych zachodz cych w Polsce, rozumie na czym polega kryzys pa stwa piastowskiego Rozumie relacje mi dzy cesarstwem a Polsk w pierwszych wiekach istnienia pa stwa, potrafi oceni polityk poszczególnych władców Polski, potrafi przeanalizowa przyczyny kryzysu pa stwa, rozumie istot konfliktu mi dzy biskupem Stanisławem a Bolesławem miałym Polska dzielnicowa XIIXIV w. Wyja nia poj cia: zasada senioratu, zasada pryncypatu, testament Krzywoustego, rozbicie dzielnicowe, ksi ta l scy, zna najwa niejsze wydarzenia polityczne z okresu rozbicia dzielnicowego Omawia polityk Bolesława Krzywoustego, przedstawia walki o władz zwierzchni w Polsce dzielnicowej, omawia proces zjednoczenia pa stwa Przedstawia działania Krzywoustego maj ce zapobiec rozbiciu dzielnicowemu, Charakteryzuje sytuacj polityczn w Polsce w czasie rozbicia dzielnicowego, wskazuje jego skutki, rozumie przyczyny tendencji zjednoczeniowych Dokonuje analizy przyczyn rozbicia dzielnicowego w kontek cie kryzysu monarchii i patrymonialnej, traktuje je jako proces historyczny, ocenia działania Bolesława Krzywoustego, wskazuje dalekosi ne skutki rozbicia dzielnicowego Polska w Xiv. Koniec panowania dynastii piastowskiej Wyja nia poj cia: proces polsko- krzy acki, s d papieski, zjazd w Wyszehradzie, monopol, prawo składu, przymus drogowy, system fortyfikacji, kodyfikacja prawa, zna postanowienia pokoju w Kaliszu, pokoju w Namysłowie, potrafi wskaza działania Kazimierza Wielkiego w polityce wewn trznej Przedstawia proces jednoczenia ziem polskich przez Łokietka, omawia polityk wewn trzn i zagraniczn Kazimierza Wielkiego Potrafi okre li Znaczenie koronacji Łokietka, przedstawia trudno ci z jakimi musz si zmierzy ostatni władcy dynastii Piastów Ocenia panowanie Kazimierza Wielkiego, porównuje sytuacj polityczn i gospodarcz Polski i Europy Zachodniej Unie z W grami i Wyja nia poj cia: unia , unia personalna, Omawia polsk polityk zagraniczn Omawia przyczyny unii Ocenia polityk dynastyczn 3 Standardy wymaga – klasa I – zakres rozszerzony redniowiecze Litw . Jagiellonowie na tronie polskim przywilej, stan, szlachta, elekcja, polityka dynastyczna, inkorporacja, sejmik ziemski Zjazd Generalny, sejm, senat, demokracja szlachecka, potrafi wskaza najwa niejsze wydarzenia z polityki wewn trznej i zagranicznej na przełomie XIV i XV w. w XIV-XV w., wskazuje sukcesy pora ki, przedstawia proces kształtowania si polskiego parlamentu polskow gierskich i polsko- litewskich, ocenia ich wpływ na polityk zagraniczn i stosunki wewn trzne Jagiellonów, wskazuje czynniki decyduj ce o wzro cie znaczenia Polski w Europie w XV w. Gospodarka w redniowiecznej Europie Wyja nia poj cia: demografia, czarna mier , migracja, kolonizacja niemiecka, wło , łan, renta feudalna, potrafi przedstawi warunki ycia ludzi w redniowieczu. Wyja nia poj cia: łan, renta feudalna, samowystarczalno gospodarcza, dwupolówka, trójpolówka, czynsz, podda stwo, gospodarka towarowo- pieni na, gospodarka czynszowa, charakteryzuje warunki ycia ludno ci wiejskiej w redniowieczu. Wyja nia poj cia: samorz d, rzemiosło, cech, gildia, monopol, system nakładczy, urbanizacja, potrafi scharakteryzowa zasady produkcji cechowej, omawia warunki ycia ludzi mieszkaj cych w miastach. Potrafi wskaza główne szlaki handlowe redniowiecznej Europy, wyja nia poj cia: przywilej, prawo składu, przymus drogowy, potrafi oceni rol szlaków morskich w gospodarce Omawia zjawiska demograficzne zachodz ce w redniowieczu, wskazuje czynniki wzrostu oraz zjawiska wpływaj ce na spadek liczby ludno ci. Omawia zasady organizacji gospodarki rolnej, wskazuje pierwsze zmiany w produkcji, omawia jej unowocze nienie. Przedstawia funkcje miast, wskazuje regiony w Europie z dominuj c gospodark miejsk , omawia rozwój górnictwo. Omawia redniowieczne pogl dy na gospodark i prac , charakteryzuje rodki transportu w redniowieczu, wskazuje na rol pieni dza Wskazuje przyczyny migracji, omawia warunki ycia, uzasadnia pojawienie si procesów urbanizacyjnych. Wyja nia przyczyny zmian organizacyjnych, charakteryzuje przej cie do gospodarki czynszowej. Przedstawia konsekwencje rozwoju gospodarki miejskiej, potrafi wyja ni sposób przej cia od systemu cechowego do systemu. Wskazuje czynniki wpływaj ce na rozwój gospodarki w redniowieczu. Wyja nia przyczyny ró nic w g sto ci zaludnienia w Europie, dostrzega zwi zki mi dzy ró nymi płaszczyznami ycia społecznego a procesami demograficznymi Potrafi uzasadni dominacj rolnictwa w gospodarce, okre la korzy ci wynikaj ce z gospodarki czynszowej zna pogl dy na prac i gospodark my licieli redniowiecza. Dostrzega zwi zki mi dzy rozwojem wsi i miast, potrafi wskaza najlepiej rozwini te gospodarczo regiony Europy oraz okre li przyczyny zjawisk. Potrafi okre li zale no mi dzy rozwojem rodków transportu, handlu i post pem gospodarczym. Polska w systemie gospodarczym Wyja nia poj cia: podgrodzie, przywilej lokacyjny, kolonizacja, Omawia struktur gospodarcz Polski, organizacj wsi Ocenia rol Ko cioła w rozwoju Porównuje stopie rozwoju polskiej gospodarki z 4 Standardy wymaga – klasa I – zakres rozszerzony redniowiecze redniowiecznej Europy. wolnizna, zasad cai, wskazuje cechy systemu gospodarczego w Polsce słu ebnych, charakteryzuje rozwój gospodarczy Polski w XI i XII w., gospodarki, przedstawia przyczyny i skutki kolonizacji niemieckiej poziomem gospodarki europejskiej, wskazuje zwi zki gospodarcze Polski z pa stwami europejskimi System feudalny i społecze stwo stanowe redniowiecznej Europy. Wyja nia poj cia: lenno, wasal, senior, renta feudalna, renta odrobkowa, beneficjum, immunitet, inwestytura, potrafi przedstawi zadania poszczególnych grup społecznych wynikaj ce z systemu feudalnego. Wyja nia poj cia: stan społeczny, rycerstwo, szlachta, mieszcza stwo, kmiecie, duchowie stwo burmistrz, wiadomo narodowa potrafi wskaza cechy charakterystyczne decyduj ce o przynale no ci do danego stanu Wyja nia poj cia: feudum, suzeren, ława s dowa, samorz d, sołtys, wójt, omawia proces kształtowania si systemu feudalnego Potrafi scharakteryzowa ka d z grup społecznych, wskazuje na odr bno zada ka dego stanu w społecze stwie, wyja nia poj cia: prawo magdeburskie, lubeckie Przedstawia dwa modele feudalizmu europejskiego, próbuje poda przyczyny odr bno ci Dostrzega jedno Europy w zakresie budowy struktury społecznej, okre la skutki takiego podziału społecznego, wskazuje pierwsze tendencje na drodze do tworzenia si wiadomo ci narodowej Potrafi oceni system feudalny jako sposób organizacji ycia społecznego, charakteryzuje miejsce poszczególnych stanów w hierarchii społecznej Wyja nia zwi zki mi dzy budow społecze stwa a ustrojem politycznym i charakterem gospodarki Pa stwo i władza Wyja nia poj cia: w redniowieczu teocentryzm, prawo oporu, poddany, przywilej, parlament, kortezy, bazyleus, uniwersalna władza zwierzchnia, teoria umowy, autokratyzm zna insygnia władzy w redniowieczu. Wyja nia poj cia : monarchia patrymonialna, monarchia stanowa, poddany, przywilej, parlament, Stany Generalne, sejm, ceremonie, insygnia, suwerenno , potrafi wskaza przykłady ró nych typów pa stw Omawia pogl dy wi tych: Pawła, Augustyna, Tomasza oraz Grzegorz VII, przedstawia charakter władzy w Cesarstwie Bizantyjskim Wyja nia poj cia: rozdrobnienie feudalne, Kortezy, bazyleus, uniwersalna władza zwierzchnia, domena, Przedstawia ró nice mi dzy charakterem władzy w Europie Zachodniej i Wschodniej, wyja nia zało enia prawa do oporu Wyja nia na czym polega uniwersalny charakter władzy papie a i cesarza, , wyja nia znaczenie terminów regnum, res publica, Corona Regni, oraz okre la ich znaczenie Okre la wpływ pogl dów w. Tomasza na powstanie monarchii stanowych, przedstawicielstw parlamentarnych, wyja nia zale no ci mi dzy władz cesarsk a papiesk Analizuje rozdrobnienie feudalne jako kryzys monarchii patrymonialnej, potrafi wyja ni proces przechodzenia od monarchii patrymonialnej do monarchii stanowej, ocenia typy pa stw Społecze stwo i ustrój Pa stwa polskiego w Wyja nia poj cia: Zna główne kasztelan, dru yna zapisy Statutów ksi ca, organizacja wi lickich i Wyja nia poj cia: opole, pan grodowy, społecze stwo we Analizuje ró nice etniczne, okre la przyczyny ich 5 Standardy wymaga – klasa I – zakres rozszerzony redniowiecze redniowieczu. wczesnym redniowieczu, polskie społecze stwo stanowe, potrafi omówi warunki ycia ró nych grup społecznych. Wyja nia poj cia: wiec, dru yna, ustrój prawa ksi cego, wiece dzielnicowe, unia, monarchia patrymonialna słu ebna, potrafi scharakteryzowa stany, omawia proces kształtowanie si polskiej wiadomo ci narodowej. Potrafi wskaza cechy monarchii patrymonialnej na przykładzie organizacji pa stwa Mieszka I, przedstawia rozbicie dzielnicowe jako kryzys pa stwa, omawia rozwój przywilejów i proces kształtowanie si monarchii stanowej, przedstawia unie jako now form organizacyjn pa stwa potrafi omówi ich znaczenie w procesie kształtowania si społecze stwa stanowego, uzasadnia wzrost znaczenia stanu rycerskiego i szlachty. Potrafi wyja ni przyczyny słabo ci monarchii patrymonialnej, wskazuje pozytywne rozwi zania monarchii stanowej. powstawania i skutki wyst powania, porównuje społecze stwo polskie ze społecze stwem europejskim Porównuje przemiany ustrojowe w Polsce z wydarzeniami europejskimi, potrafi wyci gn wnioski, ocenia proces zawierania unii, okre la ich wpływ na pozycj polityczn Polski. Ko ciół w redniowiecznej Europie. Wyja nia poj cia: ko ciół wschodni, zachodni, prawosławie, schizma, biskupstwo, arcybiskupstwo, benedyktyni sobór, antysemityzm, krucjaty, wskazuje główne wydarzenia w historii ko cioła. Wyja nia poj cia: celibat, symonia, konklawe, inkwizycja, Cluny, herezje, albigensi, husyci, potrafi nazwa podstawowe problemy ko cioła w omawianym czasie Wyja nia poj cia: patriarchat, reguła, herezja, arianizm, obrazoburstwo, potrafi omówi relacje mi dzy chrze cijanami a wyznawcami innych religii. Omawia zagadnienia zwi zane z ruchem odnowy Ko cioła w X-XI w., przedstawia zadania zakonów, opisuje kryzys Ko cioła w XIV w. Okre la przyczyny i znaczenie procesów chrystianizacji w Europie, dostrzega kulturotwórcz rol religii. Okre la znaczenie reform przeprowadzanych w ko ciele Potrafi okre li ró nice mi dzy ko ciołem wschodnim i zachodnim, analizuje znaczenie chrze cija stwa w rozwoju politycznym i gospodarczym Europy. Ocenia wpływ Ko cioła na ycie polityczne i gospodarcze Europy Kultura redniowiecznej Europy. Wyja nia poj cia: kroniki, kultura stanowa, uniwersytet, uniwersalny charakter kultury, synkretyzm religijny, potrafi wyja ni znaczenie j zyka łaci skiego dla rozwoju kultury europejskiej. Wyja nia poj cia: styl roma ski, gotycki, sztuka Wyja nia termin Biblia dla ubogich”, omawia renesans karoli ski i okre la jego znaczenie, wskazuje na chrze cija ski charakter kultury, znaczenie. Opisuje cechy stylu roma skiego i gotyckiego, zna najwa niejsze Wyja nia znaczenie przekazu ustnego w kulturze redniowiecza. Okre la rol chrze cija stwa w rozwoju kultury redniowiecza Potrafi wskaza antyczne kontynuacje w sztuce i kulturze redniowiecza, omawia uniwersalizm i partykularyzm kultury. Wskazuje osi gni cia we wszystkich dziedzinach 6 Standardy wymaga – klasa I – zakres rozszerzony redniowiecze Kultura polska w okresie redniowiecza bizanty ska, ikona, bazylika, zabytki Opisuje budownictwo sakralne w Polsce, omawia znaczenie Bogurodzicy, posiada informacje na temat rozwoju polskiej literatury Wyja nia wpływ chrystianizacji Polski na rozwój kultury, powstanie i rozwój uniwersytetu krakowskiego kultury, potrafi uzasadni warto dzieł Zna polskich twórców kultury, zabytki sztuki roma skiej i gotyckiej, opisuje upowszechnienie szkolnictwa Potrafi wskaza regionalne zabytki redniowiecza, zna osi gni cia regionu w rozwoju kultury polskiej 7
