spis treści

SPIS TREŚCI
SPIS TREŚCI
Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9
Rozdział pierwszy
Historiograficzna myśl polskiego średniowiecza
A. Formy dziejopisarstwa europejskiego w średniowieczu. . . . . . . . .
B. Myśl metodologiczna historyków w polskim średniowieczu . . . .
1. Gall Anonim – ojciec polskiego dziejopisarstwa . . . . . . . . . . . .
2. Mistrz Wincenty – historia między kroniką a powieścią . . . . . .
3. Jan Długosz – „polski Liwiusz” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Roczniki czyli Kroniki sławnego Królestwa Polskiego . . . . . . . .
17
33
33
36
43
61
Rozdział drugi
Ars historica w polskim odrodzeniu
A. Rzut oka na europejską myśl historiograficzną w epoce renesansu . .
B. Autorzy traktatów metodologii historii w Polsce renesansowej . .
1. Stanisław Iłowski. Pierwszy zarys metodologii historii
w Polsce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Traktat o umiejętności historycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Jan Michał Brutus. Historiograf króla Stefana Batorego . . . . . .
Pochwały historii (fragmenty) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Jan Firlej. Gorące wezwanie do studium historii . . . . . . . . . . . .
Wykład o studium historii (fragmenty) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
77
102
102
120
129
159
179
189
5
SPIS TREŚCI
4. Adam Burski. Obrońca historiograficznej koncepcji
Tukidydesa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Recenzja poglądu Dionizjusza z Halikarnasu na historię
Tukidydesa (fragmenty) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5. Bartłomiej Keckermann. Historyka logiczna profesora
Gimnazjum Gdańskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Traktat o istocie i właściwościach historii (fragmenty) . . . . . . . .
197
214
235
279
Rozdział trzeci
Ars historica polskiego baroku
A. Historiograficzna myśl w baroku europejskim . . . . . . . . . . . . . . . .
B. Autorzy metodologii historii w Polsce barokowej . . . . . . . . . . . . .
1. Szymon Starowolski – „polski Lipsjusz” . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Strawa historyczna (fragmenty) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Joachim Pastorius – historyk i pedagog . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wykład o godności historii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
O wybitnych autorach historii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
O właściwych przedmiotach historii (fragmenty) . . . . . . . . . . .
315
332
332
352
382
406
415
419
Zakończenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
427
Aneks. Historiograficzna myśl w starożytności. Polibiusz – Cyceron –
Lukian . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1. Polibiusz. Refleksja metodologiczna w dziele historyka . . . . . . . .
Dzieje (fragmenty) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. M. Tulliusz Cyceron. Myśl historiograficzna w dziełach retora,
męża stanu i filozofa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Pisma różne (fragmenty) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Lukian z Samosat. Metodologia historii w opracowaniu sofisty . . .
A. Jak nie należy pisać historii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
B. Jak powinno się pisać historię (fragmenty) . . . . . . . . . . . . . . . .
Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Indeks osobowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Indeks rzeczowy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6
443
446
458
487
499
514
528
531
539
545
561