Kostrzyn - Szkoła Podstawowa im. Ewarysta Estkowskiego w

Kostrzyn
nasze miasto i gmina 
HERB KOSTRZYNA
Dwa ukośnie skrzyżowane
miecze.
Między nimi znajdują się
z prawej i lewej strony dwa
półksiężyce zwrócone rogami
do siebie.
U dołu i góry znajdują się dwie gwiazdy
o sześciu ramionach. Rękojeści mieczy
i półksiężyce są barwy żółtej.
Herb został zatwierdzony
Uchwałą Rady Miejskiej
Gminy Kostrzyn
w dniu 23 grudnia 2003 roku
Miecze oznaczają gotowość
do obrony i walki, gwiazdy
szczęście i pomyślność
w wymiarze duchowym,
a księżyce pomyślność
materialną.
Brama Cechowa
W 1477r. było tutaj siedem cechów,
które jednocześnie pełniły rolę bractw
kościelnych.
Do dziś zachowały się statuty cechów:
szewskiego, rzeźnickiego, krawieckiego,
kuśnierskiego, garncarskiego,
płócienniczego i innych.
URZĄD MIASTA
W
KOSTRZYNIE
BURMISTRZ
SZYMON MATYSEK
ZASTĘPCA
WALDEMAR BISKUPSKI
SEKRETARZ
BARBARA JASKUŁA
SKARBNIK
BARBARA BOROWIAK
SKŁAD SAMORZĄDU GMINY
–
–
–
–
–
Rada Miejska Gminy Kostrzyn
Burmistrz
Zastępca Burmistrza
Sekretarz Gminy Kostrzyn
Skarbnik Gminy Kostrzyn
Skład Rady Miejskiej
Gminy Kostrzyn
– Grzegorz Banaszak Przewodniczący Rady
– Paweł Kaczmarek –
Wiceprzewodniczący Rady
– Waldemar Kukuła –
Wiceprzewodniczący Rady
RADNI
• 15 radnych
• zbierają się na sesjach
• przyjmują uchwały w ważnych
sprawach
JEDNOSTKI
ORGANIZACYJNE
SAMORZĄDU
•
•
•
•
•
Zakład Komunalny
Miejsko Gminny Ośrodek Kultury
Biblioteka Publiczna
Ośrodek Pomocy Społecznej
Szkoły
Kostrzyn w liczbach
Data powstania
11.11.1251r.
Powierzchnia
154,2 km2
(z czego 8 km2
to samo miasto
Kostrzyn)
Obszary rolne to
aż około 80%
powierzchni
Sołectwa gminy Kostrzyn
20 sołectw
Mieszkańcy
18 315 osób
w gminie
9 917 osób
w mieście
Kostrzyn
Stan na 31.12.2015
Większe miasta
w promieniu ok. 30 km
Gniezno
Poznań
Września
Środa
Wielkopolska
Średnia
temperatura
o
to 7,7 C
Średnie
opady to
536 mm
rocznie
Miasto Kostrzyn
leży na wysokości
102,91 m n.p.m.
Drogi w gminie
Przez gminę
Kostrzyn
przebiega
ok. 220 km dróg.
Ważne daty dla
Kostrzyniaków
Pierwsze wzmianki
Pierwsze źródła pisane wspominają
Kostrzyn w 1187 r., kiedy to miało istnieć tu
opole, czyli wspólnota rodowo-terytorialna
z okresu plemiennego.
Kostrzyn jest również jednym
z najwcześniejszych ośrodków parafialnych
w archidiecezji poznańskiej datowanym na
XI/XII wiek.
Lokacja Kostrzyna
11 listopada 1251 książę
Przemysł I nadaje
Kostrzynowi prawa
miejskie.
Pierwszy
wójt
Kostrzyna to
Hermann.
Zniszczenie miasta
W 1331 roku miasto
zostało spalone przez
Krzyżaków.
Kostrzyn został poważnie
zniszczony w czasie
najazdów szwedzkich
w 1656.
Wielkie pożary miasta
Wielkie pożary miały miejsce w:
1498 r., 1528 r., 1580 r.
16 września 1644 r. Andrzej Przywarty
podpalił miasteczko. Spłonęły wówczas:
ratusz, mielcuch, browar, stodoły i spora
część zabudowy Kostrzyna.
Powstanie Wielkopolskie
Podczas
powstania
wielkopolskiego
30 XII 1918
Kostrzyn
zorganizował
kompanię oraz
pluton powstańczy.
Miejsce pamięci Janowo
W pobliżu tego miejsca w nocy
z 14 na 15 września 1943 r. samolot aliancki
dokonał zrzutu broni dla miejscowych
oddziałów Armii Krajowej.
W odwecie hitlerowcy aresztowali
i rozstrzelali ok. 200 mieszkańców pobliskich
miejscowości.
18 lipca 1959 roku,
przez centrum miasta przejechał
Władysław Gomułka
wraz z przywódcą ZSRR
Nikitą Chruszczowem.
20 października 1939r.
ważna data dla
Kostrzyniaków
20 Października 1939r.
W Kostrzynie znajduje
się ulica 20-tego
Października.
Poznajecie ją ?
Tędy chodzimy do
lekarza.
Na jednym z domów zamontowano
tablicę z wyjaśnieniem daty
Dlaczego kostrzyniacy
pamiętają o 20.10.1939r.?
• 20 Października 1939r. nasze miasto oraz Nekla
i okolice straciły bardzo ważnych mieszkańców.
Gdy w 1939r. wybuchła II wojna światowa, do Kostrzyna
wkroczyli Niemcy i postanowili zlikwidować polskie
szkoły, polskie urzędy, polskie banki.
• 20.10.1939r.
o
godz.
16.20
funkcjonariusze
Einsatzkommando 15/VI rozstrzelali na kostrzyńskim rynku
w publicznej egzekucji 28 mieszkańców miasta
i najbliższych miejscowości.
• Niemcy nagrywali egzekucję z okien jednej
z kamiennic. Taśmy nie odnaleziono. Rozstrzelano
następujących kostrzyniaków.
Jan Nowotarski
• Jan Nowotarski –
kierownik Szkoły
Powszechnej
w Kostrzynie.
• Aresztowano go, gdy grał
na pianinie. Wcześniej
jego żona prosiła
niemiecką nauczycielkę,
by ocaliła mu życie.
Tak wspomina rozmowę z niemiecką
nauczycielką Nachtigal
Marta Nowotarska
Już przed wojną Niemcy tworzyli listy
Polaków, których należy rozstrzelać. Byli to
przede wszystkim nauczyciele z Kostrzyna,
Iwna, Nekli i Klonów.
Nauczyciele i rzemieślnicy, stolarz,
policjant i kupiec
Inni dyrektorzy i rodzina
Świerkowskich
Tak wyglądał akt oskarżenia.
Oskarżono ich o działalność antyniemiecką,
w tym rzekome morderstwa dokonane na
miejscowych Niemcach
Super Detektywi Kostrzyna
rok temu przy dawnym
Domu Katolickim.
Tu odbyło się odczytanie
aktu oskarżenia.
Co roku władze miasta
ustawiają przed nim flagi
i składają kwiaty.
Po rozstrzelaniu ciała
pochowano za bramą
cmentarza
Capstrzyk
Co roku 20 października
w Kostrzynie odbywa się
uroczysty przemarsz
z pochodniami, czyli
capstrzyk, aby uczcić
pamięć tych, którzy
zostali wtedy rozstrzelani.
Super Detektywi Kostrzyna
składają kwiaty pod pomnikiem
rozstrzelanych kostrzyniaków na rynku
Pomniki, kamienie
i tablice pamiątkowe
w Kostrzynie
Słup Światowida
Słup Światowida z 1966 roku
spełnia rolę drogowskazu,
pokazującego drogę na
Ostrów Lednicki i informuje,
że do tej miejscowości
jest 21 kilometrów.
Światowid – to potoczna,
niepoprawna nazwa
słowiańskiego bóstwa
Świętowita
Krzyż Walecznych
z pamiątkową tablicą
Za północną obwodnicą, na cmentarzu parafialnym,
na krzyżu z piaskowca znajduje się pamiątkowa
tablica z 1901 roku.
Pomnik w kształcie Krzyża
Walecznych przypomina,
że spoczywa tu
sześciu poległych
powstańców wielkopolskich
i 34 osoby pomordowane
przez Niemców
w 1939 roku.
Pomnik na cześć
Powstańców Wielkopolskich
Pomnik, ufundowany w 1978r. przez Spółdzielnię
Kółek Rolniczych w Kostrzynie, znajduje się na
skwerze przy zbiegu ulic Powstańców Wielkopolskich
i Średzkiej .
Na obelisku widnieje napis:
„Bojownikom o wolność
i niepodległość 1918 – 1919
Ochotnikom z kampanii i plutonu
kostrzyńskiego”
W 60 rocznicę Powstania
Wielkopolskiego
Społeczeństwo Kostrzyna 1978
Pomnik poświęcony zamordowanym
na kostrzyńskim rynku
20 października 1939 roku
Upamiętnia tragiczną, piątkową
egzekucją 28 obywateli Kostrzyna
i okolic, przeprowadzoną przez oddział
Einsatzkommando 15 dowodzony przez
Franza Sommera.
Pomnik odsłonięto w 1968 r.
Wśród zamordowanych był kierownik
Szkoły Podstawowej w Kostrzynie,
Jan Nowotarski.
Ocalały tylko dwie osoby :
Leon Pacholski oraz Stanisław
Janiszewski.
„90 Lat Harcerstwa w Kostrzynie”
1917-2007 obelisk postawiony
z okazji nadania ulicy imienia
drużynowego kostrzyńskich
harcerzy Józefa Glinkowskiego.
Obelisk
w Parku Harcerza
przy ulicy Piasta
Matka Boża Katyńska
przy Kościele Św. Piotra i Pawła
w Kostrzynie nazywana także
Matką Bożą Kozielską.
To pomnik z tablicą ufundowany po
katastrofie smoleńskiej na cześć
zamordowanych w Katyniu.
700-lecie nadania praw miejskich
Kostrzynowi
Tablica z 1951 znajduje się na
budynku Urzędu Miasta.
Tablica upamiętniająca
dr Romana Szymańskiego
(1840-1908),
urodzonego w Kostrzynie polityka
walczącego o polskość,
jak również redaktora „Orędownika”.
Spółdzielnia
Rolniczo-Handlowa Rolnik
w 1906-1948 miała siedzibę
na rogu ul. Średzkiej i Rynku.
Gminna Spółdzielnia
Samopomoc Chłopska
odnowiła tablicę pamiątkową w setną
rocznicę w 2006.
Tablica poświęcona
Józefowi Prętkowskiemu
- lotnikowi rodem z Kostrzyna,
który zginął nad Holandią,
znajduje się
przy ulicy nazwanej jego
imieniem.
Grota Matki Boskiej z Lourdes
przy kościele św. Apostołów Piotra i Pawła
powstała po zakończeniu II wojny światowej.
Inicjatorem jej budowy był ówczesny proboszcz
parafii ks. Tadeusz Peik.
Kostrzyński
słownik
biograficzny
Józef Ciszewski
- Pedagog, działacz oświatowy;
- Urodził się w Siedlcu, gmina Kostrzyn,
w 1919 roku;
- Szkoła powszechna w Siedlcu,
Drzązgowie, Kostrzynie do ukończenia 7 klasy;
- Kierownikiem kostrzyńskiej szkoły był Jan Nowotarski ,
zaopiekował się Józefem Ciszewskim, wysyłając go do
gimnazjum w Środzie Wlkp.;
- Odbył służbę wojskową w Gnieźnie;
- Udział w walkach kampanii wrześniowej – ranny w bitwie nad
Bzurą;
- Przebywał w trzech obozach jenieckich;
- Po wojnie wrócił do Polski, zamieszkał w Poznaniu;
- mgr ekonomii;
- wykładowca jęz. angielskiego;
- z wdzięczności dla Jana
Nowatorskiego ustanowił
stypendium im. Jana
Nowatorskiego dla najlepszego ucznia Szkoły
Podstawowej w Kostrzynie;
- pierwsza uroczystość wręczenia nagrody Stypendialnej
ufundowanej przez Józefa Ciszewskiego odbyła się
14 czerwca 1969 roku – laureatką została Teresa
Przybylska;
- po jego śmierci w 1991roku założono Stowarzyszenie
Stypendystów im. Józefa Ciszewskiego Nagrody im. Jana
Nowotarskiego;
- w roku szkolnym 2015/2016 roku czterdziesty dziewiąty
uczeń otrzymał tę nagrodę.
Bolesław Drzewiecki
- kupiec , bławatnik
(handlował jedwabiem);
- działał w harcerstwie;
- osadzony w Forcie VII,
Żabikowie, obozie
koncentracyjnym Gross
Rosen – tam też zmarł.
Mieczysław Drzewiecki
- działacz harcerski
i sokoli;
- właściciel sklepu
bławatniczego
w Jaśle;
- osadzony w obozie
koncentracyjnym
w Oświęcimiu.
Czesław Drzewiecki
- działacz harcerski,
posądzony o pobicie
Niemców i osadzony
w więzieniu;
- uwięziony w obozie
koncentracyjnym
w Mauthausen, gdzie
zmarł.
Tadeusz Drzewiecki
- gimnazjalista;
- drużynowy Drużyny
Harcerskiej im. Tadeusza
Kościuszki w Kostrzynie;
- pobity za odmowę odpięcia
krzyża harcerskiego;
- zastrzelony pod Skałowem.
Obecna ulica Braci
Drzewieckich
Jolanta dawniej
Jolenta
- księżna i patronka Wielkopolski;
- żona wielkopolskiego księcia
Bolesława Pobożnego;
- odwiedzała i hojnie
obdarowywała kościoły, szpitale,
przytułki;
- matka trzech córek: Elżbiety,
Jadwigi i Anny;
- nakłoniła męża do założenia
fundacji klasztoru klarysek
w Gnieźnie
- Zamieszkała w klasztorze w Gnieźnie, gdzie
prowadziła życie zakonne pełne umartwień.
- Przekazanie dóbr kostrzyńskich: miasto
Kostrzyn wraz z wsią Kostrzyn, na prośbę
Jolanty na własność klasztorowi św. Klary
- W farze w Kostrzynie znajduje się otoczony
czcią jej obraz kultowy
- Jolanta patronka archidiecezji gnieźnieńskiej
i wielkopolski oraz chrześcijańskich matek
- 30 czerwca 2011 roku utworzono nową
parafię w Kostrzynie na Andrzejewie pod
wezwaniem bł. Jolanty wyznaczają na jej
proboszcza ks. Romana Gajewskiego
Tak wyglądała kaplica
użytkowana od 2001 roku
EWARYST ESTKOWSKI
Podstawowe informacje
Urodzony 26 października 1820r.
w Drzązgowie.
Zmarł 15 sierpnia 1856 roku
w niemieckiej miejscowości Soden.
Był nauczycielem, działaczem
oświatowym i publicystą.
Życiorys
Nauczyciel w Wojciechowie i Mikstacie.
Studiował psychologię, pedagogikę, historię
i literaturę na Uniwersytecie Wrocławskim.
Założył Polskie Towarzystwo Pedagogiczne.
Brał udział w wydarzeniach Wiosny Ludów
w 1848r.
Redagował pisma:
„Elementarzyk”, „Szkoła Polska”,
„Szkółka dla dzieci”,
„Szkółka dla młodzieży”.
Ciekawostki
Bardzo interesował się nauką
czytania i pisania.
Wiele oryginalnych i ciekawych myśli
zawierają jego artykuły dotyczące
problematyki wychowawczej oraz
wychowania fizycznego dzieci.
Pierwsze spotkanie
z dziećmi było dla niego
wielkim wydarzeniem
i najpiękniejszym dniem
w jego życiu.
Ludzie byli zdziwieni metodami stosowanymi
przez młodego Estkowskiego. Nauczyciel nigdy
nie karał swoich uczniów chłostą. Rzetelną,
sumienną pracą oraz serdecznym stosunkiem
do dzieci szybko zyskał sympatię i zaufanie
wychowanków.
W szkole według Ewarysta
Estkowskiego powinny być
następujące przedmioty:
śpiew, wychowanie moralne,
rysunek, nauka czytania
i pisania, fizyka, wychowanie
fizyczne, religia, prawa i obowiązki nauczyciela.
Jan Nowotarski
Jan Nowotarski
urodził się
9 sierpnia 1896r.
w Podsadzie
Górnej koło
Rymanowa.
Rodzice – Andrzej i Katarzyna
– prowadzili gospodarstwo rolne.
W 1927 r. Jan
Nowotarski ożenił
się z Martą z domu
Dylążanka.
Jan i Marta mieli
czworo dzieci: synów
Wacława, Adama i
Kazimierza
oraz córkę Teresę.
Od 1 września 1930r. do 31 sierpnia 1939r.
Jan Nowotarski był kierownikiem
Szkoły Powszechnej w Kostrzynie.
Przez 5 lat był również członkiem
Rady Miejskiej w Kostrzynie.
Źródło: pixabay.com
Muzyka była ważną częścią życia Jana
Nowotarskiego.
Jego pasją była gra na pianinie.
W Krzykosach był organizatorem i dyrygentem
orkiestry dętej.
W Kostrzynie założył i prowadził chór Koła
Śpiewackiego, z którym zdobył wiele osiągnięć
artystycznych.
20 października 1939 r.
Jan Nowotarski wraz
z 27 obywatelami miasta
Kostrzyna został skazany na
karę śmierci i rozstrzelany na
kostrzyńskim Rynku.
Pomnik Walki i Męczeństwa na
Rynku w Kostrzynie
upamiętnia tragiczny w skutkach
październikowy dzień.
W uznaniu zasług dla dobra miasta jedną
z ulic Kostrzyna nazwano imieniem
Jana Nowotarskiego.
W Szkole Podstawowej w Kostrzynie od 1969 r.
przyznawana jest uczniom nagroda
stypendialna im. Jana Nowotarskiego.
Fundatorem jest Stowarzyszenie Stypendystów
im. Józefa Ciszewskiego
Nagrody im. Jana Nowotarskiego.
Historia poczty
w Kostrzynie
POCZĄTKI POCZTY
- w XVIII w. Kostrzyn znajdował się na
szlaku trasy królewskiej poczty polskiej
z Poznania do Słupcy;
- dzięki temu w 1793 roku w Kostrzynie
powstał pierwszy urząd pocztowy –
posterunek trudniący się wymianą
przesyłek;
- w okresie Księstwa Warszawskiego urząd
ten zaczął działać jako poczta dyliżansowa.
POCZTA DYLIŻANSOWA
- pocztę przewożono dyliżansami, czyli
pojazdami czterokołowymi zaprzęganymi
w konie;
- przewożono nimi
nie tylko przesyłki
i listy, ale także
pasażerów;
- nazwa dyliżans
pochodzi z języka
francuskiego
i oznacza „pośpiech”;
dźwięk trąbki sygnalizował
przyjazd dyliżansu;
- w Kostrzynie poczta dyliżansowa mieściła się
przy ulicy Poznańskiej;
- pełniła funkcję poczhalterii – czyli stacji, gdzie
wymieniano konie;
- mieściła się w niej również restauracja, a przed
budynkiem widniała reklama browaru
Kobylepole.
WIDOK DAWNY I WSPÓŁCZESNY
POCZTY DYLIŻANSOWEJ PORÓWNANIE
Budynek poczty w 2016 r.
Budynek poczty z XIX w.
W początkach XX w. pocztę
przeniesiono na ulicę Dworcową 17
Poczta z 1910r.
Obecnie poczta znajduje się
przy ulicy Dworcowej 10
Widok współczesny
Widok obecnej poczty z roku 1941 widniał na niej napis „Postamt”.
CIEKAWOSTKA
W 1993 r. z okazji Światowej
Wystawy Filatelistycznej
zorganizowana została przez
Urząd Pocztowy i Miejsko-Gminny
Ośrodek Kultury
poczta dyliżansowa
z Kostrzyna do Berlina.
Park Miejski
Park Miejski w Kostrzynie znajduje się
u zbiegu ulic Dworcowej i Warszawskiej.
Park wybudowano
na terenie tak zwanej Glinicy.
Nazwa ta pochodzi od glinianki,
czyli zbiornika wodnego, który
latem był kąpieliskiem,
zimą - lodowiskiem.






Do budowy Parku zatrudniono kostrzyńskich
bezrobotnych.
Cały teren Parku był ogrodzony.
W czasie II wojny światowej był dostępny
tylko dla Niemców.
W latach pięćdziesiątych zdjęto ogrodzenie.
W roku 2006 nawałnica zniszczyła większość
drzew.
W roku 2014 z inicjatywy stowarzyszenia
Walka Kostrzyn odnowiono Park.
Legenda o Kostrzynie
Z ziemią kostrzyńską związanych jest wiele
legend. Poznajcie jedną z nich.
W dawnych czasach we wsi Czerlejnko w dawnym
powiecie średzkim mieszkał na dworze dumny dziedzic.
Bardzo gnębił swoich poddanych
i obarczał ich ciężką pracą.
Z powodu jego ogromnego bogactwa
podejrzewano go o układy z diabłem.
Te podejrzenia potwierdzał też fakt,
że dziedzic nie chodził do kościoła.
Dumny pan miał piękną córkę, w której
zakochał się biedny szlachcic. Jednak bogacz
nie chciał słuchać o ubogim zięciu, mimo
że córka darzyła go wzajemnością.
Wtedy biedny szlachcic poszedł po radę do mądrej
kobiety. Ona poradziła mu, żeby w noc świętojańską
udał się ze święconą wodą i poświęconą świecą do
dworu i stamtąd uprowadził swoją ukochaną.
Zakochany szlachcic tak właśnie zrobił.
Następnego dnia ludzie widzieli pana w otoczeniu
kruków spieszącego do lasu. Od tego czasu nigdy już
stamtąd nie wrócił. Ludzie jednak wierzą, że diabły
przemienione w postacie kruków zabrały swoją ofiarę.
Inni opowiadają, że dziedzic, nie mogąc przeboleć utraty
córki, odebrał sobie życie.
W tym samym czasie dwór zniknął
z powierzchni ziemi i tylko staw
(w Czerlejnku) ukazuje miejsce,
gdzie stał.
Skarby dziedzica podobno znajdują się
pod krzewami dzikiej róży (głogu).
FABRYKA PIERNIKÓW
I MAKARONÓW
W KOSTRZYNIE
Fabryka pierników powstała w 1893r.
Narożnik ulicy Poznańskiej i Dworcowej.
Antoni Markiewicz – założyciel
i pierwszy właściciel
Kształt pierników:
SERCA
KRAJANKA
BRUKOWCE
Udział w wystawach przemysłowych:
Gniezno, Berlin, Poznań, Düsseldorf,
Kraków i Lwów
Sprzedawano je w paczkach,
pudełkach kartonowych,
lub blaszanych.
W fabryce oprócz pierników zaczęto
produkować również makarony.
Najlepszy okres powodzenia fabryki
to lata do I. wojny światowej
W 1920 r. właścicielem fabryki zostało
towarzystwo akcyjne „Homosan”.
Oprócz pierników i makaronów fabryka
polecała wyroby leczniczo – odżywcze.
Produkowano m. in.:
•mąkę odżywczą dla dzieci,
•emulsję z tranu,
•środek przeciw nerwowości.
Okres II. wojny światowej to produkcja
wyrobów na potrzeby wojsk.
Po wojnie fabryka przekształciła się
w przetwórnię owocowo-warzywną,
a później w oddział zakładów metalowych
„H. Cegielski” w Poznaniu.
Opracowali:
Atalia Puzdrowska, Elżbieta Włodarska,
Agnieszka Kowalczyk, Marta Grafik,
Katarzyna Bizukojć, Iwona Kubiak,
Beata Kadecka, Zuzanna Warszewska,
Julita Godziewska, Agnieszka Jarzyna,
Beata Andrzejczak, Ewa Matuszewska,
Łukasz Korbolewski.
Źródła:
• www.kostrzyn.wlkp.pl
• www.polskaniezwykla.pl
• www.polskawliczbach.pl/Kostrzyn
• kostrzyn-24.pl
• pixabay.com
• openclipart.org
• Archiwum rodzinne Kazimierza Nowotarskiego
• Archiwum Izby Pamięci w Kostrzynie
• Kostrzyńskie ABC - grudzień 2011 artykuł p. Kazimierza Matyska
PIERNIKI ZNAKOMITEJ DOBROCI Z KOSTRZYNA
• zdjęcia i kształty pierników i makarony
(gotujmy.pl/pierniczki-serca,przepisy-boze-narodzenie-przepis,205871.html
walenciak.pl/bozenarodzenie.html
mojewypieki.com/przepis/pierniczki-brukowce/2
biznes.onet.pl/makarony-polskie-walor)