Okablowanie sieciowe

Okablowanie sieciowe
Zasada uniwersalności okablowania strukturalnego wymusza wprowadzenie jednolitego standardu ujętego w
normy. Powstały normy: ogólnoświatowe, amerykańskie i europejskie. Nasza krajowa norma PN-EN 50173
z roku 1999 jest równowaŜna normie europejskiej EN 50173 z roku 1995 i zapewne będzie aktualizowana.
Aktualne (r. 2001) oznaczenia ilustruje:
Normy określające system okablowania strukturalnego
Standard
Oznaczenie
polski
europejski
PN-EN 50173 (1999)
EN 50173 (2001)
amerykański
TIA/EIA 568B (2001)
światowy
ISO/IEC 11801 AM2 (1999)
Wielość istniejących standardów nie oznacza jednak zamieszania w treści światowych norm. Wszystkie one
określają bowiem pasmo przenoszenia jako podstawowe pojęcie dzielące sprzęt i łącza na klasy lub
kategorie. Czym wyŜsza klasa tym szersze jest maksymalne pasmo przenoszenia. ZaleŜności pomiędzy
normami ilustruje poniŜsza tabela:
Kategorie / klasy okablowania strukturalnego
TIA/EIA 568B
ISO/IEC 11801 AM2 EN 50173
Maksymalne pasmo przenoszenia
Kategoria 1
Klasa A
do 0,1 MHz
Kategoria 2
Klasa B
do 1,0 MHz
Kategoria 3
Kategoria 4
Klasa C
-
do 16 MHz
do 20 MHz
Kategoria 5
Klasa D
do 100 MHz
-
Klasa optyczna
powyŜej 10 MHz
Kłopoty z tak określonymi pasmami przenoszenia pojawiły się wraz z powstaniem szybkich protokołów
transmisji (np. Gigabit Ethernet). W przeciwieństwie bowiem do Fast Ethernet wykorzystującego 2 pary z 4
w kablu (po jednej do nadawania i odbioru) Gigabit Ethernet wykorzystuje wszystkie 4 pary duplexowo i z
prędkością transmisji do 125 MHz. Wymagało to stworzenia specjalnego rozszerzenia kategorii 5,
nazwanego 5E, w stosunku do której zostały znacznie zaostrzone parametry pomiarowe.
Polska Norma PN-EN 50173 (1999) określa zarówno generalny schemat jak i nośniki (media) stosowane w
okablowaniu strukturalnym. Niniejsza strona opisuje poszczególne rodzaje kabli stosowanych w
nowoczesnych rozwiązaniach kategorii 5 i 5E, a następnie parametry pomiarowe sprawdzane przy
dopuszczeniu połączenia do odpowiedniej kategorii. Czytelnik znajdzie tu takŜe podstawowe wzory i
definicje stosowane przy tego typu pomiarach.
1
Obecnie stosuje się 2 podstawowe rodzaje kabli: miedziane (tzw. skrętka) i światłowodowe. Wprawdzie
istnieje tendencja do stosowania światłowodu ze względu na duŜo mniejsze straty (tłumienie) transmisji i jej
zakłócenia; z drugiej jednak strony tradycyjna skrętka jest duŜo łatwiejsza do łączenia, wymiany
uszkodzonych odcinków i instalacji. Dlatego normy preferują skrętkę do połączeń lokalnych (obszaru
roboczego) a przewód światłowodowy do okablowania strukturalnego.
Kable skrętkowe.
Podstawowym elementem takiego kabla jest para skręconych przewodów miedzianych w izolacji (ang.
twisted pair). Z punktu widzenia sygnału para taka stanowi linię symetryczną, o obciąŜeniu indukcyjnopojemnościowym (oporność właściwa miedzi traci na znaczeniu wraz ze wzrostem częstotliwości sygnału).
Pary takie są łączone po 4 tworząc w zaleŜności od wykonania:
Kabel
Kabel
Kabel
Kabel
UTP (unshielded twisted pair). Pary nie są ekranowane.
FTP (foiled twisted pair). Poszczególne pary otoczone są folią.
STP (shielded twisted pair). KaŜda z par jest ekranowana oplotem.
SFTP łączący cechy FTP i STP.
Dodawanie poszczególnych elementów zwiększa cenę kabla. O ile osłonka foliowa co najwyŜej porządkuje
pary, zastosowanie oplotu na kaŜdej z par poprawia zdolność przenoszenia sygnału o ok. 50% (patrz tabela
dopuszczalnych długości kabli dalej). KaŜda z par ma określony normą kolor (zielony, niebieski,
pomarańczowy, brązowy): Jeden z przewodów pary ma izolację w podanym kolorze a jego towarzysz
izolację białą z paskami w kolorze pary. Norma określa dokładnie w jakiej kolejności poszczególne pary
powinny być przyłączone do gniazdka typu RJ-45 (tzn. „amerykańskiego telefonicznego”).
2