Herschel Space Observatory – HIFI

Herschel Space Observatory –
HIFI
Ryszard Szczerba (CAMK PAN)
Toruń, Rabiańska 8
1
Herschel i Planck- zostały wystrzelone 14 V 2009 o 15.12
2
Herschel – największy (3.5 m.) teleskop
3
Herschel – największy (3.5 m.) teleskop
4
Herschel – największy (3.5 m.) teleskop
5
6
7
Herschel – największy (3.5 m.) teleskop
8
Herschel – detektory będą chłodzone do
około 2 K (-271 K). SPIRE ~0.293 K
Do chłodzenia zostanie zużyte
ponad 2500 l nadciekłego helu.
Wystarczy na 3-4 lata misji.
9
10
Instrumenty naukowe HSO
• PACS - Photodetector Array Camera and Spectrometer
– Consortium led by PI: Albrecht Poglitsch, MPE, Garching, Germany
• SPIRE - Spectral and Photometric Imaging REceiver
– Consortium led by PI: Matt Griffin, U Cardiff, Cardiff, United Kingdom
• HIFI - Heterodyne Instrument for the Far Infrared
– Consortium led by Thijs de Graauw, SRON, Groningen, The Netherlands
11
• Herschel obserwuje (w większości) po
raz pierwszy w zakresie 57-670 µm:
– pył o T=5-50K & gaz oT=10 – kilkaset K
– największy teleskop w przestrzeni
kosmicznej (3.5 m) schłodzony
pasywnie do (~80 K)
– 2300 l nadciekłego helu
– 3 instrumenty chłodzone do około 2 K
– czas „życia” 3-4 lat
• Planck pierwsza Europejska misja do
badania mikrofalowego promieniowania
tła – pozostałości po Wielkim Wybuchu.
Zakres od 1 cm do 350 µm:
– 1.9x1.5 m teleskop
– 2 instrumenty - najchłodniejsze we
Wszechświecie (0.3 K !!!)
– Czas życia 15 miesięcy
12
Herschel Space Observatory i Planck:
- to dwie najambitniejsze i najbardziej
skomplikowane misje ESA
Misje te będą badały:
- najciemniejsze; najzimniejsze;
i najstarsze
składowe Wszechświata
13
HSO będzie badał:
•
•
•
•
•
•
•
Narodziny galaktyk;
Obłoki molekularne;
Narodziny gwiazd;
Dyski proto-planetarne;
Końcowe stadia ewolucji gwiazd;
Atmosfery planet i komet w Układzie Słonecznym
.......
HSO posiada najefektywniejsze (jak dotychczas)
urządzenie do badania wody (ale też i innych mlekuł)
we Wszechświecie: HIFI
14
Wkład Polski do instrumentu
HIFI
15
HIFI LOCAL OSCILLATOR CONTROL UNIT
Space Research Center of Polish Academy
of Sciences in Warsaw is responsible for
delivery of the HLCU block. This will be 15
kg weight, microprocessor based unit
dedicated for controlling, testing and
supplying of whole of the Local Oscillator
Subsystem of HIFI.
HIFI Local Oscillator group:
•Max Planck Institut für Radioastronomie,
Bonn,
•Jet Propulsion Laboratory,
•Canadian Space Agency and COM DEV
•Space Research Center PAS, Warsaw
16
HERSCHEL / HIFI / LO / LCU team
1
2
3
4
5
6
7
8
9
1
0
11
12
13
1. Ryszard Szczerba, NCAC PAS
8. Malgorzata Michalska, SRC PAS
2. Piotr Orleanski, SRC PAS
9. Wieslawa Winek, SRC PAS
3. Wojciech Wasilewski, SRC PAS
10. Orest Czerwinka, SRC PAS
4. Wlodek Wojda, MK Design group
11. Witek Nowosielski, SRC PAS
5. Michal Kobylecki, MK Design
group
12. Jerzy Roman, SRC PAS
6. Ludmila Czerwinka, SRC PAS
7. Marek Winkler, SRC PAS
13. Stanislaw Gadomski, SRC PAS
14. Mirek Rataj, SRC PAS
17
14
Wkład finansowy i przyznany czas
gwarantowany.
18
Polski czas gwarantowany na HIFI (72 godz.
= 60 + 12 na obserwacje dodatkowe)
• Atmosfery planet i komet: (20 hrs; CBK PAN)
• Obserwacje H20, CO i HCN w wypływach z gwiazd
kończących życie (20 hrs; CAMK PAN)
• Badanie molekuł w ośrodku międzygwiazdowym Drogi
Mlecznej (10hrs; CAMK PAN + UMK)
• Badanie molekuł w innych galaktykach(10hrs; CAMK
PAN)
19
HSO – pierwsze wyniki
20
Obserwacje HIFI - DR21
21
22
23
R – 160
G – 100
B – 70
24
25
26
PROBLEM ....
27