spis treśœci - e

1-7.06.2015, numer 23
SPOŁECZEŃSTWO
PERYSKOP
MŁODZI WYBIERAJĄ DUDĘ
4
Polska i świat
POLSKA
ANDRZEJ DUDA
po debacie
w TVN,
Warszawa,
21 maja 2015 r.
tym, na kogo zagłosuje w II turze wyborów prezydenckich,
26-letnia Alicja, studentka pracy socjalnej we Wrocławiu, zdecydowała
dopiero w komisji wyborczej. – Do końca
byłam przekonana, że postawię dwa krzyżyki, oddam nieważny głos – mówi. Postawiła pierwszy przy nazwisku Andrzeja
Dudy i nagle poczuła wielką niechęć do
Bronisława Komorowskiego. – Już nie
chciało mi się stawiać drugiego krzyżyka. „Niech się dzieje, co chce”, pomyślałam – wspomina. Tak w ogóle Alicja jest
za in vitro i państwem świeckim, ale prawicowe poglądy u innych jej nie przeszkadzają, jest tolerancyjna.
Kamil, 26-letni doktorant na wydziale socjologii jednej z wyższych uczelni
w Warszawie, też uważa się za lewicowca.
Ważne jest dla niego dobro państwa. Za-
NAWET NA
MYSZKĘ MIKI
Zagłosowali na Andrzeja Dudę, bo stał się
dla nich symbolem zmiany. Tylko dlaczego
mu nie wierzą?
ANNA SZULC, WERONIKA BRUŹDZIAK
FOT. PAWEŁ SUPERNAK/PAP
O
głosował na kandydata PiS, bo ceni u niego
„kierunek państwowy”. – Andrzej Duda jest
za polonizacją banków, przeciwny sprzedaży lasów – zauważa. A że jest również przeciwny związkom partnerskim? Kamil także
jest przeciwny, tylko trochę inaczej: uważa,
że w Polsce homoseksualiści powinni mieć
prawo do zawierania małżeństw. Jest też za
legalizacją marihuany.
– Spodobały mi się jego styl, rzutkość
i dynamizm. To człowiek zmiany – tłumaczy swój głos oddany na Andrzeja Dudę
Robert (imię zmienione), 29-letni urzędnik administracji publicznej z Rzeszowa.
Uważa się za liberała, wierzy w prawa rynku. Ceni polską tradycję i narodowe wartości, szanuje Kościół, szczególnie papieża
Polaka. Na msze nie chodzi.
Marii, 20-letniej studentce polonistyki z Krakowa, Bronisław Komorow-
ski kojarzy się bardzo źle. Najbardziej
z myśliwym polującym na bezbronne sarenki. A Maria jest weganką, nie cierpi myśliwych. Komorowski kojarzy jej
się też z pamiętnymi wtopami w Japonii
(szogun i krzesło), błędami ortograficznymi i memami w sieci. I jeszcze z WSI.
Czyli z kim, czym? – Z tym, że Komorowskiego poparł przed wyborami generał
Wojciech Jaruzelski – wypala.
Ostatecznie Maria przyznaje jednak, że
na polityce się nie zna. Jej głos na Andrzeja Dudę to wyraz buntu wobec otaczającej ją rzeczywistości. – Protest przeciwko
systemowi i lewitującym staruszkom, którzy stracili kontakt ze światem, a nas młodych traktują jak śmieci – wylicza. Dodaje,
że zagłosowałaby nawet na Myszkę Miki.
– Gdyby tylko miało to odsunąć od władzy
leśnych dziadków – podkreśla.
40
41
Newsweek 1-7. 0 6 . 2 0 15
Newsweek 1 -7.0 6.20 1 5
Nie tylko ocet
W II turze wyborów wśród Polaków
w wieku 18-29 lat 60 proc. oddało głos
na Andrzeja Dudę. Dlatego nad 20-letnią
Marią i resztą młodych wyborców kandydata PiS głowią się teraz specjaliści.
– Czy są konserwatystami? – zastanawia
się dr Marcin Sińczuch, socjolog młodzieży
z Uniwersytetu Warszawskiego. Jego zdaniem – nie. – Paradoksalnie wielu z nich
bardzo sobie ceni wolność jednostki. Bardziej niż wartości wspólnotowe. Dlatego
niespecjalnie przejmują się tym, co wybór
Andrzeja Dudy na prezydenta może oznaczać dla kraju. Co istotne, młodzi traktują
wolność jako coś oczywistego, niezmiennego. – Komuna i jej represje to dla nich
ziemia nieznana. Poprzednie rządy PiS?
Większość nie pamięta albo pamięta piąte
przez dziesiąte – mówi dr Sińczuch.
040-043_NW_23.indd 40-41
15-05-29 22:32
40
GŁOSY MŁODYCH
To głosy protestu. Są pewni, że
nowy prezydent nie zrealizuje większości
obietnic, ale zagłosowali na Andrzeja Dudę,
bo chcą jakiejkolwiek zmiany
SPOŁECZEŃSTWO
PESZEK OJCIEC I PESZEK SYN
Nie dlatego,
że cię
zrobiłem
Jeden lubi kłamać,
drugi jest fanatykiem
uczciwości.
Ojciec lubi nurkować,
syn postrzelać
w lesie. Starszy
podróżuje, młodszy
najlepiej czuje się
w Krakowie.
Jan i Błażej Peszkowie
opowiadają o tym,
jak życie miesza się
im z teatrem.
Rozmawia JACEK TOMCZUK
zdjęcia ADAM GOLEC
NEWSWEEK: W przedstawieniu „Matka.
Ojciec. Tunel strachu” Jan Peszek gra
dziecko, a Błażej ojca, który w pewnym
momencie mówi do syna: „Mógłbyś
skoczyć mi po gazetę”.
JAN PESZEK: A ten nie chce iść i pyta: dlaczego miałbym skakać ci po gazetę?
BŁAŻEJ PESZEK: A ja jako ojciec odpowiadam: dlatego, bo cię zrobiłem.
Był taki dialog w waszym prywatnym
życiu?
JAN: Nigdy.
BŁAŻEJ: Ojciec nigdy nie powiedział mi,
że zostałem zrobiony. Powstałem bez łaski, bo wpadliście, nie?
JAN: Co za bezczelność! Nie planowaliśmy ani ciebie, ani Marysi w tym sensie,
w jakim para mówi: „Dojrzeliśmy i teraz
sobie zrobimy dzidziusia”. Po prostu jesteś
efektem miłości i paru bezsennych nocy
pary, która jest małżeństwem. Nigdy nie
stosowaliśmy wobec ciebie szantażu. Zgodzisz się z tym?
FOT. XXXXXXXXXXXXX
Mówił pan, że ojciec był w domu miękkim
despotą.
Błażej Peszek
Jan Peszek
48
49
Newsweek 1 - 7.0 6 .2 0 1 5
Newsweek 1 -7.0 6.20 1 5
BŁAŻEJ: Był bardzo wymagający, emocjonalny, potrafił przylać pasem, raz dał
w twarz. Ale jednocześnie w decyzjach życiowych, które miały wpływ na moją przyszłość, nie było presji, wymagań, próby
ukierunkowania.
JAN: Moja synowa wielokrotnie dała mi
do zrozumienia, że byłem niesprawiedliwy
048-052_NW_23.indd 48-49
48
14 Andrzej Duda – To jest człowiek bez właściwości.
I za chwilę się okaże, że jego mózgiem jest tak naprawdę
Jarosław Kaczyński – mówi Andrzej Morozowski
w dyskusji z Marcinem Mellerem
20 Po przegranych wyborach – W Platformie trwają zakulisowe
rozliczenia i próba sił przed jesienną grą o wszystko
24 PiS – Jeśli ktoś ma zafundować Polakom prawdziwą polityczną
zmianę, to tylko prezes Jarosław Kaczyński. Z kukizowym
protest songiem albo nawet i bez niego
28 Agata Bielik-Robson – Ci, którzy dali się uwieść hasłu zmiany,
wkrótce się przekonają, jak strasznie dali się oszukać
32 Bronisław Komorowski – Szykuje się do wyprowadzki z pałacu
36 Cezary Michalski – Władzy PiS to ja sam potrafię się bać.
Od Platformy oczekuję programu rządzenia państwem
SPOŁECZEŃSTWO
40 Młodzi – Zagłosowali na Andrzeja Dudę, bo stał się dla nich
symbolem zmiany
44 Bez słów – Słyszące dzieci głuchych rodziców nie mają czasu
na zabawy, są tłumaczami i przewodnikami. Mostami między
światem ciszy i dźwięków
48 Jan i Błażej Peszkowie – „Newsweekowi” zdradzają,
jak wygląda ich życie rodzinne i teatralne
ŚWIAT
56 Victor Orbán – Jak wirtuoz gra na emocjach Węgrów,
którzy czują się ofiarami wszystkich: mocarstw zachodnich,
Hitlera, Sowietów, a ostatnio Unii Europejskiej
60 Irlandia – Zagłosowała za małżeństwami dla gejów. Kraj, który
uchodził za kolonię Watykanu, wyznacza dziś nowe standardy
63 David Letterman – Najbogatszy gwiazdor amerykańskiej
telewizji odchodzi na emeryturę
BIZNES
OJCIEC I SYN
Jan i Błażej
Peszkowie
opowiadają o tym,
jak życie miesza się
im z teatrem
15-05-29 22:33
66 Repolonizacja banków – Sam pomysł prezydenta elekta
nie jest zły. Fatalna może być dopiero realizacja
70 Audiobooki – Jak Audioteka, firma z Polski, podbija świat
74 Inicjator Innowacji 2015 – Rozstrzygnięto pierwszą edycję
konkursu Inicjator Innowacji, organizowanego przez
„Newsweek Polska” przy wsparciu firmy doradczej PwC
NAUKA
78 Empatia – Jak to możliwe, że potrafimy wyczuć emocje
drugiego człowieka?
82 Komary – Kto małym krwiopijcom smakuje najbardziej?
KULTURA
NAUKA
ATAK KRWIOPIJCÓW
Kogo komar
lubi najbardziej
Niektórzy przyciągają komary i meszki bardziej
niż inni. Nareszcie wiemy dlaczego – winne są geny
i kodowane przez nie zapachy ciała.
KATARZYNA BURDA
ajgorsze dopiero przed
nami. Prawdziwy atak
komarów ma nastąpić
w drugiej połowie czerwca. – W tym
roku ominął nas pierwszy, majowy
wylęg komarów, bo dzięki bezśnieżnej zimie nie miały one zastoin wodnych, aby się rozmnożyć – mówi
prof. Stanisław Ignatowicz z warszawskiej Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Teraz zaś robi
się ciepło i mokro, a to wymarzona
pogoda dla naszych krwiopijców.
Tylko patrzeć, jak głodne samice zaczną krążyć nad nami, poszukując
pokarmu i wybierając tych, których
krew jest najsmaczniejsza.
Komary mają swoje preferencje.
Jedni z nas mogą cały wieczór siedzieć nad jeziorem i nie wiedzieć,
co to ukłucie komara, a innych obsiadają one całymi chmarami, pozostawiając na skórze dziesiątki
swędzących bąbli. Naukowcy od
dawna próbowali odnaleźć najważniejszy czynnik, który sprawia, że
niektórzy ludzie działają na komary jak magnes. Dzisiaj zagadkę po
części rozwiązali naukowcy z London School of Hygiene & Tropical
Medicine pod kierownictwem dr.
Jamesa Logana. Zaobserwowali, że
decydujący wpływ na naszą atrakcyjność dla komarów mają niektóre geny.
FOT. XXXXXXXXXXXXX
Komary potrafią
wyczuć zapach
swojej ofiary
z odległości
nawet 30 metrów
FOT.EYE OF SCIENCE/SCIENCE PHOTO LIBRARY/EAST NEWS
N
Geny jak magnes
Brytyjscy uczeni badali zależność
pomiędzy genami a częstotliwością kłucia przez komary w czasie
eksperymentu przeprowadzonego z udziałem 18 par bliźniąt jednojajowych, które mają zestaw
identycznych genów, i 19 par bliźniąt dwujajowych, których geny
różnią się od siebie. (Szczegóły
opisali w specjalistycznym periodyku „PLOS One”.) Naukowcy poprosili kolejno pary rodzeństwa
o wkładanie jednej ręki do komory
z komarami, a potem obserwowali
częstotliwość siadania owadów na
ich dłoniach i liczbę ukłuć.
Okazało się, że w wypadku bliźniąt jednojajowych komary zachowywały się bardzo podobnie. Gdy
dwie osoby z takimi samymi genami włożyły dłonie do słoików, komary siadały na nich z taką samą
częstotliwością. Jeżeli jednak ręce
do słoików włożyły bliźnięta o różnych zestawach genów, zachowanie
komarów było odmienne: na dłoni
jednej osoby siadały częściej, a drugiej – rzadziej. Prawidłowość zaobserwowano u wszystkich badanych.
Zdaniem naukowców oznacza to,
że geny warunkują określony zapach naszego ciała i te właśnie różnice odpowiadają za naszą mniejszą
lub większą atrakcyjność dla tych
owadów.
Komary poszukują ofiar, kierując się widzeniem w podczerwieni, pozwalającym wypatrzyć ciepłe
ciało, ale przede wszystkim – zapachem. Mają one wprost fenomenalny węch. – Wrażliwość na zapachy
zawdzięczają zaawansowanej budowie czułków, na których zlokali-
82
83
Newsweek 1-7.06.2015
Newsweek 1-7.06.2015
082-084_NW_23.indd 82-83
zowanych jest aż 75 różnych typów
receptorów zapachowych, wyczuwających najmniejsze stężenie
substancji zapachowych wydzielanych na przykład z potem człowieka czy zwierzęcia – tłumaczy prof.
Ignatowicz. Co więcej, jak dowiódł
prof. Zainulabeuddin Syed, biolog z Uniwersytetu Notre Dame
we Francji, ogromna część mózgu
komarów zajmuje się błyskawicznym przetwarzaniem bodźców zapachowych. Dzięki temu owady te
potrafią wyczuć zapach ofiary z odległości nawet 30 metrów.
Dziś dr James Logan przekonany jest, że atrakcyjny zapach musi
być uwarunkowany genetycznie
i że substancje zapachowe niektórych ludzi działają jak naturalne
środki odstraszające owady. – Możliwe, że dzięki dalszym badaniom
genetycznym wytropimy geny, które odpowiadają za to, czy przyciągamy komary, czy nie. Wtedy uda
się opracować pigułkę, która będzie
wzmacniała produkcję w organizmie naturalnego odstraszacza komarów – mówi uczony.
Bakterie i grupa krwi
Na razie geny te i warunkowane
przez nie zapachy pozostają niezidentyfikowane. Naukowcy mają
jedynie pewne tropy, które mogą
w przyszłości posłużyć do opracowania takiego odstraszacza. Badacze ustalili tymczasem, że częściowo
odpowiedzialny za zapach przyciągający lub odpychający owady może
82
KOMARY
Niektórych
gryzą częściej.
Wiemy już
dlaczego
15-05-29 22:33
Download
Pobierz ze from
Sklepu
Windows
Windows
Store
Okładka: Fot. Szymon Szcześniak
2
Newsweek 1 - 7. 06 . 2 01 5
88 Hanif Kureishi – Jeden z najważniejszych pisarzy brytyjskich
przyjeżdża do Polski z nową powieścią „Ostatnie słowo”
92 Złota Palma w Cannes – Dla francuskiego filmu „Dheepan”
w reżyserii Jacques’a Audiarda
96 Kieślowski w Nowej Hucie – Bartosz Szydłowski, szef teatru
Łaźnia Nowa, przygotowuje spektakl na podstawie „Przypadku”
99 Lud i kultura – Co wynika z raportu „Praktyki kulturowe
klasy ludowej” przygotowanego przez Krytykę Polityczną
FELIETONY
10
12
53
54
Jerzy Mazgaj – Quinta do Cume Reserva
Grzegorz Markowski/ Krzysztof Materna – Niewysłane listy
Marcin Meller – Mężczyzna zadowolony ze swojej owcy
Zbigniew Hołdys – Kiedy garnek syczy