Badania
Transkrypt
Badania
Celem Populacyjnego Programu Wczesnego Wykrywania Raka Piersi jest zapewnienie wszystkim Polkom w wieku 50-69 lat równego dostępu do bezpłatnych badań mammograficznych, bez konieczności posiadania skierowania, zaproszenia czy długiego oczekiwania. Mammografia jest prostym badaniem rentgenowskim uznawanym obecnie za najlepszą metodę wczesnego wykrywania raka piersi. Każda kobieta, która nie miała wykonanej mammografii w ciągu ostatnich 24 miesięcy w ramach ubezpieczenia NFZ, może wybrać jeden z 30 ośrodków i ustalić telefonicznie dogodny termin badania. Do miejscowości, w pobliżu których nie ma ośrodków stacjonarnych przyjeżdżają mobilne pracownie. Badanie nazywamy profilaktycznym, gdyż zapraszamy na nie kobiety, bez objawów choroby. U większości wynik mammografii będzie prawidłowy. U kilku procent zostanie wykryta zmiana wymagająca dodatkowych badań, tj. mammografia celowana, USG, biopsja. Zaledwie u 5 kobiet na 1000 badanych wykrywa się raka. W takim przypadku kobieta zostaje natychmiast skierowana na leczenie do specjalistycznego ośrodka. MASZ PYTANIA? ZADZWOŃ POD NUMER 61 8850 915 LUB ODWIEDŹ STRONĘ WOJEWÓDZKIEGO OŚRODKA KOORDYNUJĄCEGO www.wco.pl/wok Wyprodukowano ze środków finansowych Ministra Zdrowia w ramach Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych zadania pn.: Populacyjny program wczesnego wykrywania raka piersi Miasto Poznań Czarnków Adresy ośrodków Rejestracja Etap pogłębiony Wielkopolskie Centrum Onkologii ul. Garbary 15 61-8850-945 od poniedziałku do piątku 7:00 – 17:00 Tak NZOZ „Diagnostyka-Largo” ul. Za Groblą 3/4 61-2223-737 od poniedziałku do piątku 8:30 – 17:30 Tak Ośrodek Profilaktyki i Epidemiologii Nowotworów im. Aliny Pieńkowskiej Sp z o.o. ul. Kazimierza Wielkiego 24/26 61-8501-327 od poniedziałku do piątku 8:00 – 18:00 Tak Wojskowa Specjalistyczna Przychodnia Lekarska ul. Szylinga 1 61-8574-048 od poniedziałku do piątku 8:00 – 14:30 środy 13:30 – 17:00 Nie Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego ul. Szamarzewskiego 82/84 61-8549-555 od poniedziałku do piątku 7:30 – 15:00 Tak Wielkopolskie Centra Medyczne „Remedium” os. Stefana Batorego 80D 61-8217-600 61-8217-612 od poniedziałku do piątku 9:00 – 20:00 Tak Lux Med Diagnostyka ul. Roosevelta 18 58-666-2444 801 080 007 od poniedziałku do piątku 8:00 – 20:00 Nie NZOZ Centrum Medyczne HCP Sp z o.o. ul. 28 czerwca 1956r. 194 61-8311-040 od poniedziałku do piątku 7:30 – 15:00 Tak Poznański Ośrodek Specjalistyczny Usług Medycznych Al. Solidarności 36 61-6477-735 poniedziałki i środy 13:00 – 18:00 wtorki i czwartki 8:30 – 13:00 Nie Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej ul. Kościuszki 96 Gniezno Zespół Opieki Zdrowotnej ul. Św. Jana 9 67-3528-166 67-3528-137 od poniedziałku do piątku 8:00 – 13:00 61-4264-461 wew. 244 od poniedziałku do piątku 8:00 – 13:00 Nie Nie Gniezno NZOZ „Centrum Ochrony Zdrowia” ul. Orcholska 66 61-4286-564 od poniedziałku do piątku 8:00 – 18:00 Nie SP Zespół Opieki Zdrowotnej Pl. K. Marcinkowskiego 8/9 655726700 wew. 215 lub 272 od poniedziałku do piątku 7:00 – 17:00 Nie Kępno SP Zakład Opieki Zdrowotnej ul. Szpitalna 7 62-7827-356 62-7827-368 poniedziałki 8:00 – 20:00 wtorek - piątek 8:00 – 18:00 Nie Konin Wojewódzki Szpital Zespolony ul. Szpitalna 45 63-2404-199 od poniedziałku do piątku 8:00 – 18:00 Nie SP Zakład Opieki Zdrowotnej ul. Szpitalna 7 65-5120-855 wew. 403 poniedziałki i środy 7:00 – 14:00 czwartki i piątki 9:00 – 16:00 Tak SP Zakład Opieki Zdrowotnej ul. Floriańska 10 62-5880-389 poniedziałki, środy, czwartki 8:00-14:00 wtorki, piątki 12:00 – 17:00 Tak L. C. M. „Ventriculus” ul. Słowiańska 41 65-5208-014 od poniedziałku do piątku 8:30 – 19:00 Tak Wojewódzki Szpital Zespolony ul. Kiepury 45 65-5253-260 od poniedziałku do piątku 7:30 – 15:00 Tak SP Zakład Opieki Zdrowotnej ul. Szpitalna 10 95-7482-011 *1221 od poniedziałku do piątku 10:00 – 15:00 Nie Gostyń Kościan Krotoszyn Leszno Międzychód Szpital Specjalistyczny im. Stanisława Staszica ul. Rydygiera 1 Piła NZOZ "Ars Medical"Sp. z o.o. Al. Wojska Polskiego 43 67-2106-407 od poniedziałku do piątku 7:00 – 17:30 67-2125-503 67-2119-900 od poniedziałku do piątku 7:00 – 21:00 soboty 8:00 – 13:00 Tak Tak Pleszew NZOZ "Pleszewskie Centrum Medyczne" Sp. z o.o. ul. Poznańska 125a 62-7420-840 od poniedziałku do piątku 8:00 – 17:00 Tak Słupca P.S. Amika Konsorcjum Medyczne ul. Warszawska 16 63-2771-777 od poniedziałku do piątku 8:00 – 19:00 Nie Szamotuły SP Zakład Opieki Zdrowotnej ul. Sukiennicza 13 61-2926-544 od poniedziałku do piątku 8:00 – 14:00 Nie Śrem Wielkopolskie Centra Medyczne „Remedium” ul. Chłapowskiego 3 61-8217-600 61-8217-612 od poniedziałku do piątku 9:00 – 20:00 Tak Turek SP Zespół Opieki Zdrowotnej ul. Poduchowne 1 63-2805-587 od poniedziałku do piątku 8:30 – 15:00 Nie Września P.S. Amika Konsorcjum Medyczne ul. Piastów 16 61-4377-745 od poniedziałku do piątku 9:00 – 19:00 Tak Mammobusy realizujące badania w Wielkopolsce Telefon do ośrodka NZOZ „Diagnostyka-Largo” ul. Za Groblą 3/4 61-4481-384 Ośrodek Profilaktyki i Epidemiologii Nowotworów ul. Kazimierza Wielkiego 24/26 61-8501-327 Lux Med Diagnostyka ul. Roosevelta 18 801 080 007 58-6662-444 Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Profilaktyka i Diagnostyka Genewa Trust Gdańsk 58-3257-605 Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Mammo - Med Centrum Diagnostyki i Usług Medycznych - Gdańsk 58-3257-602 58-3257-600 NZOZ Medica - Łódź 42-2546-410 517 544 004 Niepubliczny Specjalistyczny Zakład Opieki Zdrowotnej "Diagnostyk" L. Szyiński, W. Kwiecień. S.c. – Zielona Góra 68-4527-794 Źródło: www.wco.pl/wok /adresy-osrodkow/ Miasto Adresy ośrodków Rejestracja Wielkopolskie Centrum Onkologii, ul. Garbary 15 NZOZ „Diagnostyka-Largo”, ul. Za Groblą 3/4 Ośrodek Profilaktyki i Epidemiologii Nowotworów (OPEN), ul. Kazimierza Wielkiego 24/26 61-8850-945 61-2223-737* Wojskowa Specjalistyczna Przychodnia Lekarska ul. Szylinga 1 Poznań Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego ul. Szamarzewskiego 82/84 Wielkopolskie Centra Medyczne „Remedium” os. Stefana Batorego 80D Wielkopolskie Centra Medyczne „Panaceum” os. Stefana Batorego 80D Lux Med Diagnostyka, ul. Roosevelta 18 Czarnków Gniezno Gostyń Kępno Konin Kościan Krotoszyn Leszno Międzychód Piła Pleszew Słupca Szamotuły Śrem Turek Września 61-8501-327** 61-8574-048 61-8549-555 61-8217-600 61-8217-612 61-8217-600 61-8217-612 58-6662-444 801 080 007 NZOZ Centrum Medyczne HCP Sp z o.o. 61-8311-040 ul. 28 czerwca 1956 r. 194 Poznański Ośrodek Specjalistyczny Usług Medycznych 61-6477-735 Al. Solidarności 36 67-3528-166 Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej 67-3528-137 ul. Kościuszki 96 lek. ek med med. Krzysztof Krz Lamch 61-4264-461 Zespół Opieki Zdrowotnej specjalista radiodiagnostyki wew. 244 ul. Św. Jana 9 61-4286-564 NZOZ „Centrum Ochrony Zdrowia” ul. Orcholska lek. ek 66 med. med Krzysztof Krz Lamch 65 5726-700 SP Zespół Opieki Zdrowotnej specjalista radiodiagnostyki wew. 215 lub 272 Pl. K. Marcinkowskiego 8/9 62-7827-356 SP Zakład Opieki Zdrowotnej 62-7827-368 ul. Szpitalna 7 63-2404-199 Wojewódzki Szpital Zespolony, ul. Szpitalna 45 65-5120-855 SP Zakład Opieki Zdrowotnej, ul. Szpitalna 7 wew. 324 62-5880-389 SP Zakład Opieki Zdrowotnej, ul. Floriańska 10 65-5208-014 L. C. M. „Ventriculus”, ul. Słowiańska 41 65-5253-260 Wojewódzki Szpital Zespolony, ul. Kiepury 45 95-7482-011 SP Zakład Opieki Zdrowotnej, ul. Szpitalna 10 Szpital Specjalistyczny im. Stanisława Staszica ul. Rydygiera 1 NZOZ „Ars Medical”Sp. z o.o. Al. Wojska Polskiego 43 NZOZ „Pleszewskie Centrum Medyczne” Sp. z o.o. ul. Poznańska 125a P.S. Amika Konsorcjum Medyczne, ul. Warszawska 16 SP Zakład Opieki Zdrowotnej, ul. Sukiennicza 13 Wielkopolskie Centra Medyczne „Panaceum” ul. Chłapowskiego 3 SP Zespół Opieki Zdrowotnej, ul. Poduchowne 1 P.S. Amika Konsorcjum Medyczne, ul. Piastów 16 67-2106-407 67-2125-503 67-2119-900 62-7420-840 63-2771-777 61-2926-544 61-6703-257 63-2805-587 61-4377-745 Do miejscowości, w pobliżu których nie ma ośrodków stacjonarnych przyjeżdżają mammobusy firm: NZOZ „Diagnostyka-Largo”*, OPEN**, NZOZ Profilaktyka i Diagnostyka Genewa Trust (Gdańsk, 58-3257-605), NZOZ MAMMO-MED (Gdańsk, 58-3257-602, 58-3257-600), NSZOZ „Diagnostyk” L. Szyiński, W. Kwiecień s.c. (Zielona Góra, 68-4527-794), NZOZ Medica (Łódź, 42-2546-410, 517-544-004), LUX MED Diagnostyka (Warszawa, 22-3322888). Do badania warto ubrać się w wygodną i luźną odzież, taką, którą można łatwo zdjąć (do badania wymagane jest rozebranie się do pasa) oraz zrezygnować z ozdób i biżuterii. Termin badania najlepiej ustalić kilka dni po miesiączce, kiedy piersi są mniej wrażliwe na dotyk. Badanie nazywamy profilaktycznym, gdyż zapraszamy na nie kobiety, które nie mają objawów choroby. U większości wynik mammografii będzie prawidłowy. U kilku procent zostanie wykryta zmiana wymagająca dodatkowych badań, tj. mammografia celowana, USG, a biopsja. Zaledwie u 5 kobiet na 1000 badanych wykrywa się raka. W takim przypadku kobieta zostaje natychmiast skierowana na leczenie do specjalia stycznego ośrodka. dr n. med. d Witoldmożesz K Kycler Jeżeli niepokoi Ciebie twój stan zdrowia, masz pytania, pamiętaj: specjalista chirurgii onkologicznej w każdej chwili zgłosić się do lekarza onkologa – bez skierowania. dr n. med. d Witold K Kycler Zrealizowano ze �rodków nansowych Ministra Zdrowia w ramach specjalista chirurgii onkologicznej „Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych” zada� pn: Zrealizowano ze �rodków nansowych Ministra Zdrowia w ramach Populacyjny Program „Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych” zada� pn: Wczesnego Wykrywania Raka Piersi Populacyjny Program Wczesnego Wykrywania Raka Piersi Masz w�tpliwo�ci, pytania zadzwo�: 61 8850 915, lub odwied� stron� www.wco.pl/wok lublub www.profilaktykaraka.coi.pl www.pro Masz w�tpliwo�ci, pytanialaktykapiersi.pl zadzwo�: 61 8850 915, lub odwied� stron� www.wco.pl/wok lublub www.profilaktykaraka.coi.pl www.prolaktykapiersi.pl Konsultacja merytoryczna: prof. zw. dr hab. n. med. Pawe� Murawa - Konsultant wojewódzki ds. chirurgii onkologicznej Autorzy ulotki: dr n. med. A. Dyzmann-Sroka, dr n. med. W. Kycler, Konsultacja merytoryczna: prof. n.n.med. Paweł Konsultacja merytoryczna: prof.zw. zw.drdrhab. hab. med. Pawe�Murawa Murawa lek med K. Lamch, mgr A. mgr A. Kubiak. Konsultant wojewódzki ds.J�drzejczak, chirurgii -– Konsultant wojewódzki ds. chirurgii onkologicznej onkologicznej Autorzy ulotki: Autorzy ulotki:dr drn.n.med. med.A.A.Dyzmann-Sroka, Dyzmann-Sroka,drdrn.n.med. med.W.W.Kycler, Kycler,mgr A. Kubiak lek med K. Lamch, mgr A. J�drzejczak, mgr A. Kubiak. „W XXI wieku rak piersi pozostaje nowotworem najcz��ciej rozpoznawanym u kobiet. „W XXI wieku rak piersi pozostaje nowotworem najcz��ciej Pomimo ci�g�ego rozwoju medycyny - o sukcesie leczenia rozpoznawanym u kobiet. decyduje przede wszystkim jego wczesne wykrycie”. Pomimo ci�g�ego rozwoju medycyny - o sukcesie leczenia prof. zw. dr hab. n. med. Pawe� Murawa decyduje przede wszystkim wczesne wykrycie”. Konsultant wojewódzki ds. chirurgiijego onkologicznej prof. zw. dr hab. n. med. Pawe� Murawa Konsultant wojewódzki ds. chirurgii onkologicznej Zbadaj swoje piersi Zbadaj swoje piersi Zbadaj swoje piersi wwpozycji i ile��cej wstoj�cej pozycji stoj�cej pozycjistoj�cej le��cej i le��c Badanie wykonujemy ruchami okr��nymi, pó�kolistymi i linijnymi, uciskaj�c pier� p�asko u�o�onymi palcami. 2. Unie� r�ce do góry. Powtórzenie tych samych ruchów w tym Celem Populacyjnego Programu Wczesnego Wy6. Opuszkami palców uciskaj�c pier� i jej 6. Opuszkami palców uc 6. Opuszkami uciskaj�c pier� i jej okolice poszukuj zgr samym obszarze piersi podnosi stopie�okolice poszukujpalców zgrubie� i guzków. krywania Raka Piersi jest zapewnienie wszystkim od 70 rż. należy pamiętać o regularnym samobadaniu i badaniu wykookoliceczyposzukuj i guzków. Sprawd�, czy nie mas Sprawd�, nie maszzgrubie� powi�kszonych dok�adno�ci badania. nywanym przez lekarza (co 12 m-cy) najlepiej w połączeniu z wykonyPolkom w wieku 50-69 lat równego dostępu do Sprawd�, czy nie masz w�z�ów ch�onnych w powi�kszonych okolicach w�z�ów ch�onnych T� cz��� badania proponujemy wykona� w�z�ów ch�onnych w okolicach pachowych. 1. Opu�� r�ce swobodnie. swobodnie. 1. Opu�� waną co 24r�ce m-ce mammografią. pachowych. bezpłatnych badań mammograficznych, bez ko1. Opu�� r�ce swobodnie. pachowych. pod prysznicem lub przy u�yciu kremu. a nieczności posiadania skierowania, zaproszenia czy Zbada� nale�y ca�� pier�. Pami�tajmy długiego oczekiwania. Mammografia jest badaniem 5. Uciskaj�c brodawk�, sprawd�, czy nie wydobywa 5. Uciskaj�c brodawk�, sprawd�, czy nie wydobywao zbadaniu piersi w kierunku pachy (górna brodawk�, sprawd�, czy nie wydobywa rentgenowskim, w którym przy wykorzystaniu misi�5.z Uciskaj�c niej wydzielina. si� z niej wydzielina. cz��� piersi po�o�ona na klatce piersiowej) si� z niej wydzielina. nimalnej dawki promieniowania X powstaje obraz i okolicy fa�du podpiersiowego. lek. ek med med.cyfrowej. Krzysztof Krz Lamch dr n. med. d Witold K Kycler utrwalany na kliszach lub w postaci BadaBadanie wykonujemy ruchami okr��nymi, Badanie wykonujemy ruchami okr��nymi,Badanie ko�czymy, badaj�c dó� pachowy specjalista chirurgii ogólnej i onkologicznej specjalista chirurgii onkologicznej specjalista radiodiagnostyki Badanie wykonujemy ruchami okr��nymi, nie to jest obecnie uznawane za najlepszą metodę pó�kolistymi i linijnymi, uciskaj�c pier� pó�kolistymi i linijnymi, uciskaj�c pier�w poszukiwaniu powi�kszonych w�z�ów 3. Za�ó� r�ce za g�ow�. pó�kolistymi i linijnymi, uciskaj�c pier� ch�onnych. wczesnego wykrywania możliwie małych guzków p�asko u�o�onymi palcami. p�asko u�o�onymi palcami. Zbadaj swoje piersi p�asko palcami. Zrealizowano ze �rodków nansowych Ministra Zdrowia w samych ramachruchów w tym r�cewykonanej do góry. 2. Unie� r�ce dou�o�onymi góry. Powtórzenie tych samych ruchów w tym Powtórzenie tych (o średnicy kilku zaledwie milimetrów). Każda kobieta, która 2.nieUnie� miała 2. Unie� r�ce do góry. Powtórzenie tych zwalczania samych ruchów w nowotworowych” tym 6. Opuszkami palców „Narodowego programu chorób zada� pn: samym obszarze piersi podnosi stopie� samym obszarze piersi podnosi stopie�Nawet przy samodzielnym badaniu piersi nie lekcewa� wizyt u lekarza. Wykrycie mammografii w ciągu ostatnich 24 miesięcy może wybrać jeden z wymienionych okolice poszukuj samym obszarze piersi podnosi stopie� dok�adno�ci badania. zmiany w piersi nie musi oznacza� obecno�ci raka, ale zawsze wymaga dok�adno�ci badania. w tabeli ośrodków i ustalić telefonicznie dogodny termin badania. Sprawd�, czy nie dok�adno�ci badania. proponujemy wykona� T� cz��� badania T� cz��� badania proponujemy wykona�konsultacji ze specjalist�. w�z�ów ch�onn Populacyjny Program Zachęcam wszystkie Panie do badań! T� cz��� badania proponujemy wykona� r�ce swobodnie. 1. Opu�� pachowych. pod prysznicem lub przy u�yciu kremu. pod prysznicem a lub przy u�yciu kremu. Wczesnego Raka Piersi przy u�yciu kremu. pod prysznicem lubWykrywania Kobiety, które regularnie (raz w mieZbada� nale�y ca�� pier�. Pami�tajmy Zbada� nale�y ca�� pier�. Pami�tajmy Zbada� nale�y ca�� pier�. siącu) Pami�tajmy przeprowadzają samobadanie 1. Opu�� r�ce swobodnie. o zbadaniu piersi w kierunku pachy (górna o zbadaniu piersi w kierunku pachy (górna Je�eli niepokoi Ciebie twój stan zdrowia, masz pytania, pami�taj: mo�esz o zbadaniu piersi w kierunku pachy (górna 5. Uciskaj�c brodawk�, sprawd�, czy nie wydobywa dr n. med. Agnieszka Dyzmann-Sroka piersi mogą wykryć guz wielkości cz��� piersi po�o�ona na klatce piersiowej) cz��� piersi po�o�ona na klatce piersiowej) si� z niej wydzielina. w ka�dej chwili zg�osi� si� do lekarza onkologa – bez skierowania. cz��� piersi po�o�ona na klatce piersiowej) około 1 cm. Guz wielkości do 2 cm kierownik Wojewódzkiego O�rodka Koordynujacego i okolicy fa�du podpiersiowego. i okolicy 7. Powtórz 4. Oprzyj r�ce na biodrach, lek. ek med med. Krzysztof Krz Lamch drsilnie n.fa�du med. dpodpiersiowego. Witold K Kycler 5. Uciskaj�c brodawk�, sprawd�, czy nie wydobywa i okolicy fa�du podpiersiowego. jest zwykle nowotworem w I stopniu jednocze�nie pochyl tu�ów do Powtórz Badanie ko�czymy, badaj�c dó� pachowy Badanie ko�czymy, badaj�c dó� pachowy si� z niej wydzielina. dr n. med. Agnieszka Dyzmann-Sroka specjalista radiodiagnostyki specjalista chirurgii onkologicznej Badanie ko�czymy, badaj�c zaawansowania dó�dr pachowy dr n. med. Agnieszka Dyzmann-Sroka Badanie wykonujemy ruchami okr��nymi, przodu. dr n. med. Agnieszka Dyzmann-Sroka n. med. Agnieszka Dyzmann-Sroka i jest wyleczalny praw poszukiwaniu powi�kszonych w�z�ów w poszukiwaniu powi�kszonych w�z�ów Kierownik Wojewódzkiego Ośrodka Koordynującego 3. Za�ó� r�ce za g�ow�. 3. Za�ó�wr�ce za g�ow�. poszukiwaniu powi�kszonych w�z�ówpó�kolistymi i linijnymi, uciskaj�c pier� kierownik Wojewódzkiego O�rodka 3.Koordynujacego Za�ó� r�ce za g�ow�. wie w 100%. Najlepszym momentemBadanie wykonujemy ruchami okr��nymi, kierownik Wojewódzkiego O�rodka Koordynujacego Koordynujacego kierownik Wojewódzkiego O�rodka ch�onnych. ch�onnych. „W XXI wieku rak piersi pozostaje nowotworem najcz��ciej Masz w�tpliwo�ci, pytania zadzwo�: 61 8850u�o�onymi ch�onnych. Zrealizowano ze �rodków nansowych Ministra Zdrowia w915, ramach p�asko palcami. do przeprowadzenia badania piersipó�kolistymi i linijnymi, uciskaj�c pier� Najważniejsza w obronie przed rakiem piersi jest 2. Unie� r�ce lub do góry. odwied� stron� www.wco.pl/wok 1. Opu��Powtórzenie r�ce swobodnie. tych samych ruchów w tym rozpoznawanym u kobiet. „Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych” zada� pn: palcami. jest 2-3nie dzień posamodzielnym miesiączce. Jeżelip�asko Nawet przy samodzielnym badaniu piersi lekcewa� wizyt u lekarza.badaniu Wykrycie Nawet przy piersi u�o�onymi nie lekcewa� wizyt u lekarza. Wykrycie świadomość oraz przestrzeganie zaleceń profilaksamym podnosi stopie� tych samych ruchów w tym lubsamodzielnym www.profilaktykaraka.coi.pl lub www.probadaniu laktykapiersi.pl Nawet przy piersir�ce wizyt piersi u lekarza. Wykrycie dolekcewa� góry.obszarze 2. Unie� Powtórzenie kobieta jużnienie miesiączkuje, zmiany w piersi nie musi oznacza� obecno�ci wymaga zmiany wraka, piersialeniezawsze musipowinoznacza� obecno�ci raka, ale ci�g�ego zawsze wymaga Pomimo rozwoju medycyny - o sukcesie leczenia tyki. Należy pamiętać o tym, żeby: dok�adno�ci badania. zmiany w piersi nie musi oznacza� obecno�ci raka, ale zawsze wymaga obszarze piersi podnosi stopie� Program na wybrać na badanie jeden, zawszesamym konsultacji Populacyjny ze specjalist�. konsultacji ze specjalist�. 5. Uciskaj�c brodawk�, sprawd�, czy nie wydobywa wykona� T� cz��� badania proponujemydok�adno�ci badania. konsultacji ze specjalist�. decyduje przede wszystkim jego wczesne wykrycie”. si� z niej wydzielina. ten sam dzień w miesiącu. Począw-T� cz��� Wczesnego Wykrywania Raka podPiersi prysznicem lub przy u�yciu kremu.badania proponujemy wykona� od 20 rż. raz w miesiącu wykonywać Konsultacja n. med. Pawe�życia, Murawa Sta�merytoryczna: prof. zw. dr hab. szy od 20. Zbada� roku lub przy u�yciu pod prysznicemprof. zw. dr hab.kremu. n. med. Pawe� Murawa nale�ysystematyczne ca�� pier�. Pami�tajmy samobadanie piersi. Dodatkowo co 36 - Konsultant wojewódzki ds. chirurgii onkologicznej samobadanie piersi powinno stać sięZbada� nale�y ca�� pier�. ruchami Pami�tajmy Badanie wykonujemy okr��nymi, Konsultant wojewódzki ds. chirurgii onkologicznej Je�eli niepokoi Ciebie twój stan zdrowia, masz pytania, pami�taj: mo�esz Je�eli niepokoi Ciebie twój stan zdrowia, masz pytania, pami�taj: mo�esz o zbadaniu piersi w kierunku pachy (górna m-cy zgłaszać się na badanie lekarskie, Autorzy ulotki:Je�eli dr n. niepokoi med. A. Dyzmann-Sroka, n. med. W. Kycler, Ciebie twójnawykiem stan dr zdrowia, masz pytania, pami�taj: mo�esz o zbadaniu piersi w kierunku pachyuciskaj�c (górna pier� pó�kolistymi i linijnymi, kontynuowanym przez w ka�dej chwili zg�osi� si� do lekarza onkologa – bez skierowania. w ka�dej chwili zg�osi� si� do lekarza onkologa – bez skierowania. cz��� piersi po�o�ona na klatce piersiowej) które może zostać uzupełnione np. lek med K. Lamch, mgrchwili A. J�drzejczak, mgr A. Kubiak. ka�dej zg�osi� si� do lekarza onkologa – bez skierowania. cz���p�asko piersi po�o�ona na klatce piersiowej) u�o�onymi palcami. 7. Powtórz 4. Oprzyj silnie r�ce na biodrach, badanie w pozycji le��cej. 7. Powtórz badanie w pozycji le��cej. 4. Oprzyjw silnie r�ce na biodrach, całe życie. i okolicy fa�du podpiersiowego. 3.7.Powtórz badanie w pozycjile��cej. leżącej. Powtórz czynności badając 4. Oprzyj silnie r�ce tu�ów na biodrach, Powtórz badanie o badanie USG piersi, i okolicy fa�du podpiersiowego. jednocze�nie pochyl do Powtórz czynno�ci odw5wpozycji dotym 7 badaj�c drug� pier�. 2. Unie� r�ce do góry. jednocze�nie pochyl tu�ów do Powtórz czynno�ci od 5 do 7 badaj�c drug� pier�. obserwuj�c Powtórzenie tych samych ruchów drugą pierś. Badanie ko�czymy, badaj�c dó� pachowy jednocze�nie pochyl tu�ów do Powtórz czynno�ci od 5 do 7 badaj�c drug� pier�. przodu. przodu. Badanie ko�czymy, badaj�c dó� pachowy samym obszarze piersi podnosi stopie� przodu. w poszukiwaniu powi�kszonych w�z�ówBadanie od 40 rż. kontynuując samobadanie zgłaszać się co 12 m-cy na w poszukiwaniu powi�kszonych w�z�ów 3. Za�ó� r�ce za g�ow�. wykonujemy ruchami okrężnymi, półkolistymi uciska6. Opuszkami palców uciskaj�c p 3. Za�ó� r�ce za g�ow�. dok�adno�ci badania. „W XXI wieku rak piersi pozostaje nowotworemi linijnymi, najcz��ciej Masz w�tpliwo�ci, pytania zadzwo�: 61 8850 915, ch�onnych. ch�onnych. jąc pierś płasko ułożonymi palcami. Powtórzenie tych samych okoliceruchów poszukuj zgrubie� i badanie lekarskie, które może zostać uzupełnione np.: o badanie T� cz��� badania proponujemy wykona� lub odwied� stron� www.wco.pl/wok Sprawd�, czy nie masz powi� rozpoznawanym u kobiet. mammograficzne i/lub USG piersi, w tym samym obszarze piersi podnosi stopień dokładności badania. pod prysznicem lub przy u�yciu kremu. w�z�ów ch�onnych w o lub www.profilaktykaraka.coi.pl lub www.pro laktykapiersi.pl Nawet przy samodzielnym badaniu piersi nie lekcewa� wizyt u lekarza. Wykrycie Nawet przy samodzielnym badaniu piersi nie lekcewa� wizyt u lekarza. Wykryciewykonać pod prysznicem lubpachowych. 1. Opu�� r�ce swobodnie. , Tę nale�y część ca�� badania przy użyciu Zbada� pier�.proponujemy Pami�tajmy Pomimo ci�g�ego rozwoju medycyny - o sukcesie leczenia zmiany wobecno�ci piersi nie raka, musi oznacza� obecno�ci raka, ale zawsze wymaga od 50 rż. kobiety mają możliwość wykonywania badań mammozmiany w piersi nie musi oznacza� ale zawsze wymaga kremu. Zbadać należy całą pierś. Pamiętajmy o zbadaniu piersi w kierunku o zbadaniu piersi w kierunku pachy (górna konsultacjidecyduje ze specjalist�.przede wszystkim jego wczesne wykrycie”. konsultacji ze specjalist�. graficznych w Populacyjnym Programie Wczesnego Wykrywania poszukuj zmian (górnanaczęść piersi położona na klatce piersiowej) i okolicy fałdu cz���pachy piersi po�o�ona klatce piersiowej) 5. Uciskaj�c brodawk�, sprawd�, czy nie wydobywa Raka Piersi, który zapewnia wszystkim kobietom bezpłatne badania podpiersiowego. Konsultacja merytoryczna: prof. zw. dr hab. n. med. Pawe� Murawa i okolicy fa�du podpiersiowego. 2. Uciskając brodawkę, sprawdź, czy nie w kszta�cie, symetrii, wydobywa prof. zw. dr hab. n. med. Pawe� Murawa si� z niej wydzielina. mammograficzne, bez skierowania w odstępach czasu co 24 m-ce, się z niej wydzielina Badanie kończymy, badając dół pachowy w poszukiwaniu powiększonych - Konsultant wojewódzki ds. chirurgii onkologicznej Badanie ko�czymy, badaj�c dó� pachowy Konsultant ds. chirurgii onkologicznej Je�eli niepokoi Ciebie wojewódzki twój stan zdrowia, masz pytania, pami�taj: mo�esz zarysie piersi. Autorzy ulotki: dr n. med. A. Dyzmann-Sroka, dr n. med. W. Kycler, węzłów chłonnych. warto dodatkowo zgłaszać się na badanie lekarskie co 12 m-cy, w poszukiwaniu powi�kszonych w�z�ów Je�eli niepokoi Ciebie twój stan zdrowia, masz pytania, pami�taj: mo�esz 3. Za�ó� r�ce za g�ow�. w ka�dej chwili zg�osi� si� do lekarza onkologa – bez skierowania. ruchami okr��nymi, lek med K. Lamch, mgr A. J�drzejczak, mgr A.Badanie Kubiak. ch�onnych. 7. Powtórz badanie w pozycji le�� 4. Oprzyjwykonujemy silnie r�ce na biodrach, w ka�dej chwili zg�osi� si� do lekarza onkologa – bez skierowania. jednocze�nie pochyl tu�ówuciskaj�c do Powtórz czynno�ci od 5 do 7 b i linijnymi, pier� 7. Powtórz badanie w pozycji 4. Oprzyj silnie r�ce na biodrach, pó�kolistymi le��cej. przodu. jednocze�nie pochyl tu�ów do p�asko Powtórz czynno�ci od 5 do 7 badaj�c drug� pier�. u�o�onymi palcami. Nawet przy samodzielnym badaniu piersi nie lekcewa� wizyt u lekarza. Wykrycie 2. Unie� r�ce doprzodu. góry. Powtórzenie tych samych ruchów w tym przed lustrem Sta� swoje w piersi pozycji, stojącej i leżącej Zbadaj swoje piersi w pozycji stoj�cej i le��c Zbadaj swoje piersi w kszta�cie, symetrii, zarysie piersi. obserwuj�c swoje piersi, Zbadaj swoje piersi w pozycji stoj�c Zbadaj swoje piersi 6-04/2011 zmian przed przed Sta� przed poszukuj w kszta�cie, symetrii, lustrem lustrem zarysie piersi. lustrem obserwuj�c obserwuj�c obserwuj�c swoje swoje swoje piersi , , piersi, piersi poszukuj zmian poszukuj zmian poszukuj zmian Sta� przed 1. przed ww kszta�cie, symetrii, kszta�cie, symetrii, w kszta�cie, symetrii, zarysie piersi. zarysie piersi. lustrem zarysie piersi. lustrem obserwuj�c swoje swoje Sta� przed piersi piersi, lustrem poszukuj zmian Sta� Sta� w pozycji stoj�cej i 6-04/2011 obserwuj�c w pozycji stoj�cej i le��cej Populacyjny Program Wczesnego Wykrywania Raka Piersi - co koniecznie musisz o nim wiedzieç? 2 Komu potrzebne jest badanie przesiewowe piersi? Rak piersi to problem wszystkich Polek! Każdego dnia rak ten rozpoznawany jest u 45 z nich. Ponad 80% przypadków dotyczy kobiet w wieku 50 lat i więcej. Dlatego do badań skryningowych co 2 lata, zapraszane są wszystkie kobiety między 50. a 69. rokiem życia. Co powoduje raka piersi ? Przyczyny powstawania raka piersi nie są do końca znane. Wiadomo, że czynnikiem ryzyka jest płeć (rak ten rozpoznawany jest 150 razy częściej u kobiet niż u mężczyzn), wiek (rak piersi najczęściej rozpoznawany jest u kobiet w wieku 50-69 lat), wczesna pierwsza miesiączka (przed ukończeniem 12 rż.), późna menopauza (po 55 rż.), późny wiek pierwszego porodu (po 35 rż.) lub bezdzietność, długotrwała hormonalna terapia zastępcza (co najmniej 5 lat), rak piersi wśród członków rodziny (stopień ryzyka zależy od liczby przypadków i wieku osób w chwili rozpoznania raka, a także stopnia pokrewieństwa), nosicielstwo mutacji niektórych genów (przede wszystkim BRCA1 i BRCA2), łagodne choroby rozrostowe piersi. 3 Czy badanie przesiewowe piersi chroni przed rakiem? Zachorowaniu na raka piersi nie można zapobiec. Podczas badania przesiewowego zwanego mammografią wykorzystywane są promienie rentgenowskie o niewielkiej dawce. Mammografia uznawana jest obecnie za najlepszy sposób wczesnego wykrywania raka piersi. Każdego roku około 1 100 000 kobiet zgłasza się na bezpłatne badanie przesiewowe, dzięki temu udaje się uratować życie ponad 5 500 kobiet w Polsce. Co to znaczy, ˝e rak piersi został wczeÊnie wykryty? Podczas badania przesiewowego u kobiet potencjalnie zdrowych (tzn. bez objawów klinicznych raka) można wykryć guzki średnicy kilku milimetrów, a więc na tyle małe, że niewyczuwalne w badaniu palpacyjnym. Wczesne wykrycie oznacza, większą szansę na mniej inwazyjne i równocześnie skuteczniejsze leczenie. To jedna z ważniejszych zalet badań przesiewowych. Wadą badań przesiewowych jest fakt, iż czasami jest wykrywany i leczony rak piersi, który ze względu na zaawansowany wiek kobiety i inne choroby towarzyszące nie stałby się przyczyną jej śmierci (to tzw. naddiagnostyka). 4 Ważne! Informacje zawarte w tej broszurze mają pomóc w dokonaniu wyboru czy wziąć udział w badaniu przesiewowym, czy nie. Aby znaleźć więcej informacji na temat czynników ryzyka zachorowania na raka piersi, badania mammograficznego a także zalet i wad badań przesiewowych należy wejść na stronę www.wco.pl/wok; www.profilaktykaraka.coi.pl lub www.mz.gov.pl Jak zarejestrowaç si´ na badanie przesiewowe? Aby znaleźć adres najbliższego ośrodka w którym wykonywane są profilaktyczne badania mammograficzne można zadzwonić do Wojewódzkiego Ośrodka Koordynującego (tel. 61 8850 915), gdzie koordynatorzy pomogą znaleźć najbliższy miejscu zamieszkania ośrodek i odpowiedzą na ewentualne pytania. Można także wejść na stronę www.wco.pl/wok i tam w zakładce „Adresy ośrodków”, spośród 30 adresów wybrać dogodny i zadzwonić pod wskazany numer, aby zarejestrować się na wybrany dzień i godzinę badania. Rejestratorka dokona rejestracji w systemie informatycznym i zweryfikuje kwalifikacje do objęcia programem. Poinformuje także, aby na badanie przynieść zdjęcia mammograficzne z poprzednich badań celem porównania. 5 Jak przebiega badanie? W wyznaczonym dniu należy zgłosić się do recepcji wybranego ośrodka. Tam przeprowadzony zostanie wywiad z wypełnieniem ankiety w systemie informatycznym, po którym przejdzie Pani do poczekalni pracowni mammograficznej. Kiedy przyjdzie Pani kolej, wejdzie Pani do szatni i rozbierze się do pasa (w ten dzień nie należy stosować żadnych dezodorantów, czy maści z talkiem, gdyż może on na zdjęciu rentgenowskim dawać obraz przypominający zmiany w piersi. Warto ubrać się w odzież łatwą do zdjęcia i ponownego założenia.) Z szatni przejdzie Pani bezpośrednio do pracowni mammograficznej. Badanie przeprowadzane jest przez wyspecjalizowany personel tzw. techników elektroradiologii. Podczas badania wykonuje się po dwa zdjęcia obu piersi. Technik pomoże umieścić pierś na specjalnej płytce, a następnie dociśnie ją drugą płytką. Jest to konieczne, aby zminimalizować dawkę promieni X jakie muszą przejść przez pierś, a jednocześnie otrzymać zdjęcie wysokiej jakości. Ucisk piersi może powodować pewien dyskomfort, a nawet ból, ale ucisk ten trwa tylko kilkanaście sekund i nie może spowodować raka. Po badaniu wróci Pani do szatni, ubierze się i przejdzie do poczekalni. Po kilku minutach technik przyjdzie i powie, czy zdjęcia były udane (czasami, choć zdarza się to 6 niezmiernie rzadko, badanie trzeba powtórzyć). W sumie cała wizyta w ośrodku skryningowym trwa 15-20 minut. Jak dokonywana jest ocena zdj´ç i w jaki sposób otrzymasz wynik? Wykonane zdjęcia piersi oceniane są przez 2 lekarzy radiologów, z doświadczeniem w pracy w skryningu. Poszukują oni w obrazie piersi wszelkich nieprawidłowości podejrzanych o złośliwość. Jeśli wykonywane były już wcześniej mammografie koniecznie należy załączyć je do dokumentacji. Gdy możliwe jest porównanie nowych zdjęć z poprzednimi, badanie przesiewanie może dać więcej korzyści, gdyż lekarz może sprawdzić, czy istnieją pomiędzy nimi różnice. Oznacza to, że u części kobiet nie trzeba będzie robić dodatkowych badań, a u części możliwe będzie wykrycie mniejszych guzków. Wynik będzie gotowy w ciągu 15 dni roboczych. Cześć świadczeniodawców wysyła list z wynikami na wskazany podczas wypełniania ankiety adres do korespondencji, u części, po wynik trzeba zgłosić się osobiście. Dlatego warto o sposób otrzymania wyniku zapytać już w dzień badania. 7 Jakie sà mo˝liwe wyniki ? Większość kobiet w wyniku badania mammograficznego otrzyma informację, iż nie stwierdzono zmian podejrzanych o złośliwość. Należy jednak pamiętać, że żadne badanie diagnostyczne nie daje 100% pewności. Nie wszystkie nieprawidłowości w piersiach mogą być wykryte przez badanie rentgenowskie. Dlatego w tekście otrzymanego wyniku, znajdzie się również formuła, że na następne badanie przesiewowe należy zgłosić się po upływie 24 miesięcy (kobiety z podwyższonym ryzykiem raka piersi po 12 miesiącach) jednakże w przypadku pojawienia się jakichkolwiek dolegliwości w piersiach należy bezzwłocznie zgłosić się do lekarza specjalisty. U około 5 kobiet na 100 w obrazie mammograficznym zostaną wykryte nieprawidłowości wymagające dalszych badań i zostaną one skierowane na tzw. pogłębioną diagnostykę. Na czym polega pogł´biona diagnostyka? Kobiety u których w badaniu podstawowym zostaną wykryte nieprawidłowości otrzymają: wynik, zdjęcia rentgenowskie (klisze lub CD z wydrukiem), skierowanie do dalszych badań 8 wraz z listą wszystkich ośrodków w których takie badania w ramach programu profilaktycznego można wykonać. W etapie pogłębionym przeprowadzona zostanie porada lekarska wraz z badaniem fizykalnym, lekarz zadecyduje jakie dalsze badania będą niezbędne i wyda na nie skierowanie (może to być mammografia uzupełniająca, USG, biopsja cienko i/lub gruboigłowa). Następnie, na podstawie oceny wyników przeprowadzonych badań lekarz podejmuje decyzję, co do dalszego postępowania. Kobiety u których do postawienia rozpoznania niezbędne będą dalsze badania otrzymają odpowiednie skierowanie, natomiast te, u których wykryty zostanie rak piersi skierowane zostaną na leczenie do świadczeniodawcy posiadającego umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia. Jak cz´sto wykrywany jest w skryningu rak piersi? Rak piersi wykrywany jest średnio u 5 na 1 000 przebadanych kobiet. Zaletą uczestniczenia w badaniach przesiewowych jest fakt, iż zmiany wykrywane są w najwcześniejszych stadiach zaawansowania (ponad 70% to zmiany w 0 i I° zaawansowania klinicznego), kiedy szanse na całkowite wyleczenie są niemal 100%! 9 Ochrona danych osobowych w skryningu Program badań profilaktycznych piersi realizowany jest w Polsce jako program ogólnopolski i populacyjny. To znaczy, że prawo do bezpłatnych badań ma każda ubezpieczona kobieta w wieku 50-69 lat. Z badań wyłączone zostały kobiety, które były już leczone z powodu raka piersi. Realizacja programu monitorowana jest poprzez System Informatycznego Monitorowania Profilaktyki, którego właścicielem jest Narodowy Fundusz Zdrowia. W tym programie każdy lekarz Podstawowej Opieki Zdrowotnej może sprawdzić, która ze zgłoszonych do jego praktyki pacjentek nie wykonała jeszcze badania profilaktycznego i zachęcić ją do wykonania takiego badania. Na podstawie tych list, do kobiet, które nie wykonały badania profilaktycznego wysyłane są przez Wojewódzkie Ośrodki Koordynujące (WOK) zaproszenia do badań. W systemie informatycznym zawarte są dane takie jak: nazwisko i imię, adres, PESEL, dane lekarza POZ do którego zgłoszona jest kobieta. Te dane osobowe są wykorzystywane wyłącznie w celu zapraszania do wzięcia udziału w badaniach przesiewowych, a dostęp do nich chroniony jest na podstawie spersonalizowanego loginu i hasła. W przypadku kobiet z wykrytymi nieprawidłowościami-zadaniem świadczeniodawcy, u którego 10 wykonano badanie i WOK jest monitorowanie losów pacjentki-czyli poinformowanie jej o wykrytych nieprawidłowościach i konieczności wykonania wszelkich dodatkowych badań a także czuwanie by zgłosiła się na te badania celem postawienia rozpoznania. Dane kobiet u których wykryto nieprawidłowości/zmiany złośliwe w piersiach traktowane są jak wszystkie dane medyczne (objęte szczególną ochroną: tu obowiązuje m. in. ustawa o ochronie danych osobowych, ustawa o dokumentacji medycznej, ustawa o systemie informacji w ochronie zdrowia, ustawa o statystyce publicznej). Co dzieje si´ z wynikami Wyniki badań przesiewowych przechowywane są w formie elektronicznej w SIMP. Klisze rentgenowskie przechowywane są przez 10 lat w ośrodku, w którym wykonano badanie lub wydawane na prośbę kobiety. Przypadki wykrytych w skryningu raków piersi zgłaszane są do Krajowego Rejestru Nowotworów (z zachowaniem poufności danych). 11 Gdzie mo˝na si´ zgłosiç w przypadku pytaƒ? Jeśli masz pytania lub potrzebujesz wyjaśnień dot. badania profilaktycznego lub jego wyniku, zadzwoń do Wojewódzkiego Ośrodka Koordynującego Populacyjny Program Wczesnego Wykrywania Raka Piersi (tel. 61 8850 915 czynny w dni robocze, od poniedziałku do piątku w godzinach 7.00-15.00). Jeśli chcesz zgłosić skargę lub komentarz możesz to zrobić pisemnie-wystarczy wejść na stronę www.wco.pl/wok w zakładkę „kontakt”. Masz pytania? Zadzwoń tel. 61 8850 915 lub odwiedź stronę www.wco.pl/wok Druk broszury zrealizowano ze środków finansowych Ministra Zdrowia w ramach Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych zadanie pn.: Populacyjny Program Wczesnego Wykrywania Raka Piersi Projekt broszury: dr n. med. A. Dyzmann-Sroka, WOK Populacyjny Program Wczesnego Wykrywania Raka Piersi, Wielkopolskie Centrum Onkologii Konsultacja merytoryczna: prof. zw. dr hab. n. med. P. Murawa, dr n. med. E. Wierzchosławska OBJĘCIE POPULACJI PROGRAMEM PROFILAKTYKI RAKA PIERSI Data generacji: 2014-06-01 Średnia wartość: 43,01% Źródło: System Informatyczny Monitorowana Profilaktyki OBJĘCIE POPULACJI PROGRAMEM PROFILAKTYKI RAKA PIERSI Data generacji: 2014-06-01 Województwo: WIELKOPOLSKIE Średnia wartość: 49,58% Źródło: System Informatyczny Monitorowana Profilaktyki