Fundusze unijne na realizację zadań publicznych

Transkrypt

Fundusze unijne na realizację zadań publicznych
Fundusze unijne na realizację zadań publicznych
1
Plan prezentacji
•
Fundusze strukturalne UE
•
Fundusze unijne na realizację zadań publicznych – możliwości
wsparcia
•
Praktyczne aspekty aplikowania o fundusze UE
•
Projekty mieszane
•
Korzyści i ryzyka w projektach mieszanych
1
2
Fundusze strukturalne UE
2
3
Fundusze strukturalne UE
Umocnienie spójności
gospodarczej i
społecznej
Cele UE
Realizacja
celu
Fundusze strukturalne:
• Europejski Fundusz
Rozwoju Regionalnego
• Europejski Fundusz
Społeczny
Polityka regionalna
Instrument
• Fundusz Spójności
3
Dystrybucja funduszy UE – perspektywa finansowa 2007-2013
[w mln EUR]
Źródło: opracowanie własne Accreo Taxand Sp. z o.o.
4
Wdrażanie funduszy w Polsce
Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia (NSRO) – strategiczny dokument
określający priorytety i obszary wykorzystania oraz system wdrażania funduszy
strukturalnych UE w Polsce
Podział funduszy w zależności od szczebla zarządzania
Zarządzanie centralne [IZ – MRR]
• Program Operacyjny Infrastruktura
i Środowisko (PO IŚ)
• Program Operacyjny Innowacyjna
Gospodarka (PO IG)
Zarządzanie regionalne [IZ – UM]
• Regionalne Programy Operacyjne
poszczególnych województw
• Program Operacyjny Kapitał
Ludzki (PO KL)
• Program Operacyjny Rozwój
Polski Wschodniej (PO RPW)
5
6
Fundusze unijne na realizację zadań publicznych
– możliwości wsparcia
6
Przykładowe rodzaje projektów i możliwości wsparcia z funduszy UE
Transport
Energetyka
Teleinformatyka
autostrady, drogi
ekspresowe, porty,
lotniska, koleje
OZE, kogeneracja,
dystrybucja energii,
termomodernizacja
e-administracja,
eInclusion, społeczeństwo
informacyjne (ICT)
PO IŚ, RPW, RPO
PO IŚ, RPO
PO IG, RPW, RPO
Gospodarka wodnościekowa/ odpadami
Szkoła (Nauka i
edukacja)
Służba zdrowia
kanalizacja,
oczyszczalnie ścieków,
gospodarka odpadami
infrastruktura oraz
wyposażenie uczelni i
szkół, infrastruktura B+R
ratownictwo medyczne,
modernizacja
infrastruktury, zakup
sprzętu medycznego
PO IŚ, RPO
PO IŚ, PO IG, RPW, RPO
PO IŚ, RPO
7
Przykładowe rodzaje projektów i możliwości wsparcia z funduszy UE
Rekreacja, turystyka i
sport
Rewitalizacja miast
Mieszkalnictwo
budowa i modernizacja
infrastruktury turystycznej,
obiekty sportowe
rewitalizacja obszarów
zdegradowanych,
poprzemysłowych i
powojskowych, zabytków
rewitalizacja substancji
mieszkaniowej,
termomodernizacja
budynków mieszkalnych
RPO
PO IŚ, RPO
RPO
Parkingi
Więziennictwo
Park&Ride, Bike&Ride,
systemy monitorowania
parkingów
Siedziby władz
publicznych
infrastruktura,
termomodernizacja
brak instrumentów
PO IŚ, RPW, RPO
RPO
8
Dostępność funduszy unijnych w województwie kujawsko-pomorskim
• Program Operacyjny Infrastruktura i
Środowisko
• Program Operacyjny Innowacyjna
Gospodarka
• Program Operacyjny Kapitał Ludzki
• Regionalny Program Operacyjny
województwa kujawsko-pomorskiego
9
Wsparcie inwestycji na realizację zadań publicznych w RPO woj. kujawsko-pomorskiego
Działanie 1.1 Infrastruktura drogowa
Wsparcie: do 50% kosztów kwalifikowanych (do 85% dla projektów dotyczących
dróg wojewódzkich)
Działanie 1.2 Infrastruktura transportu publicznego
Transport
Wsparcie: do 50% kosztów kwalifikowanych
Wartość projektu: maks. 100 mln PLN dla projektów z bydgosko-toruńskiego
obszaru metropolitalnego
Działanie 1.3 Infrastruktura kolejowa
Wsparcie: do 50% kosztów kwalifikowanych
10
Wsparcie inwestycji na realizację zadań publicznych w RPO woj. kujawsko-pomorskiego
Działanie 2.1 Rozwój infrastruktury wodno-ściekowej
Wsparcie: do 50 % kosztów kwalifikowanych
Działanie 2.2 Gospodarka odpadami
Wsparcie: do 70% kosztów kwalifikowanych
Działanie 2.3 Rozwój infrastruktury w zakresie ochrony powietrza
Środowisko
i
energetyka
Wsparcie: do 50% kosztów kwalifikowanych (70% dla projektów z zakresu
termomodernizacji budynków użyteczności publicznej)
Wartość projektu: maks. od 10 mln do 20 mln PLN w zależności od typy projektu
Działanie 2.4 Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku
Wsparcie: do 75% kosztów kwalifikowanych
Wartość projektu: maks. od 8 mln do 20 mln PLN w zależności od typy projektu
Działanie 2.5 Rozwój infrastruktury bezpieczeństwa powodziowego i
przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska
Wsparcie: do 85% kosztów kwalifikowanych
Wartość projektu: maks. od 4 mln do 40 mln PLN w zależności od typy projektu
Działanie 2.6 Ochrona i promocja zasobów przyrodniczych
Wsparcie: do 70% kosztów kwalifikowanych
Wartość projektu: maks. od 400 tys. do 2 mln PLN w zależności od typy projektu
11
Wsparcie inwestycji na realizację zadań publicznych w RPO woj. kujawsko-pomorskiego
Działanie 4.1 Rozwój infrastruktury ICT
Wsparcie: do 75% kosztów kwalifikowanych
Teleinformatyk
a
Szpitale i
opieka
zdrowotna
Działanie 4.2. Rozwój usług i aplikacji dla ludności
Wsparcie: do 75% kosztów kwalifikowanych
Wartość projektu: maks. 20 mln PLN dla projektów związanych z celami
dydaktycznymi w publicznych szkołach wyższych
Działanie 3.2. Rozwój infrastruktury ochrony zdrowia i pomocy
społecznej
Wsparcie: do 65% kosztów kwalifikowanych
Działanie 3.1 Rozwój infrastruktury edukacyjnej
Szkoła
(nauka i
edukacja)
Wsparcie: do 65% kosztów kwalifikowanych (do 70% dla publicznych szkół
wyższych)
Wartość projektu: maks. 4 mln PLN dla projektów z zakresu rozwoju
infrastruktury szkolnictwa artystycznego
12
Wsparcie inwestycji na realizację zadań publicznych w RPO woj. kujawsko-pomorskiego
Działanie 3.3 Rozwój infrastruktury kultury
Wsparcie: do 65% kosztów kwalifikowanych
Wartość projektu: maks. od 4 mln do 20 mln PLN w zależności od typu
projektu
Turystyka,
sport i kultura
Działanie 6.1 Rozwój usług turystycznych w oparciu o zasoby
przyrodnicze
Wsparcie: do 60% kosztów kwalifikowanych
Działanie 6.2 Rozwój usług turystycznych i uzdrowiskowych
Wsparcie: do 60% kosztów kwalifikowanych
Wartość projektu: min. 8 mln PLN dla projektów związanych z rozwojem
usług turystycznych
Działanie 7.1 Rewitalizacja zdegradowanych dzielnic miast
Rewitalizacja
Wsparcie: od 65% do 85% kosztów kwalifikowanych w zależności od liczby
mieszkańców
Działanie 7.2 Adaptacja do nowych funkcji społeczno-gospodarczych
terenów poprzemysłowych i powojskowych
Wsparcie: do 65% kosztów kwalifikowanych
13
14
Praktyczne aspekty aplikowania o fundusze UE
14
Praktyczne aspekty ubiegania się o dotację na realizację zadań publicznych
•Beneficjenci – jednostki sektora finansów publicznych (np. JST, szkoły wyższe,
GDDKiA, szpitale państwowe)
•Data rozpoczęcia projektu – 1 stycznia 2007 roku
•Identyfikacja właściwego źródła wsparcia – linia demarkacyjna
•Dostępność środków unijnych oraz terminy naborów – listy projektów kluczowych
•Dokumentacja aplikacyjna – wniosek o dofinansowanie, studium wykonalności,
analiza kosztów i korzyści, inne wymagane dokumenty
15
Praktyczne aspekty ubiegania się o dotację na realizację zadań publicznych
•Tryb oceny wniosków – ocena formalna, merytoryczna obligatoryjna i fakultatywna
•Ocena oddziaływania projektu na środowisko – obszar szczególnej kontroli
•Wartość projektu – koszty kwalifikowane
•Duże projekty – obowiązek notyfikacji KE
•Pułap wsparcia – zazwyczaj do 85% kosztów kwalifikowanych (istnieją działania, w
których wsparcie wynosi do 100%) przy zastosowaniu metody luki finansowej
16
Wysokość dofinansowania – metoda luki finansowej
Kroki jakie należy podjąć przy określaniu dotacji
UE
Okres programowania 2007-2013
Przykład
Krok 1
Ustalenie wielkości luki w finansowaniu (R):
R = Max EE/DIC
DIC = 20.000
DNR = 6.000
gdzie:
Max EE oznacza maksymalne kwalifikowane R = (20.000-6.000)/20.000
R = 70 %
wydatki = DIC-DNR
DIC oznacza zdyskontowany koszt inwestycji
DNR oznacza zdyskontowany dochód netto =
zdyskontowane dochody – zdyskontowane koszty
operacyjne + zdyskontowana wartość rezydualna
17
Wysokość dofinansowania – metoda luki finansowej
Kroki jakie należy podjąć przy określaniu dotacji
UE
Okres programowania 2007-2013
Krok 2
Ustalenie „kwoty decyzji” (DA – decision amount),
Czyli
podstawy
ustalania
poziomu
współfinansowania osi priorytetowej
DA = EC x R
gdzie:
EC oznacza koszty kwalifikowane
Przykład
Nakłady inwestycyjne
kwalifikowane:
EC = 18.000
DA = 18.000 x 70%
DA = 12.600
18
Wysokość dofinansowania – metoda luki finansowej
Kroki jakie należy podjąć przy określaniu dotacji
UE
Okres programowania 2007-2013
Przykład
Krok 3
Obliczenie wielkości (maksymalnej) dotacji UE:
Maksymalna kwota
dofinansowania:
Max CRpa = 85%
gdzie:
Dotacja UE = 12.600 x 85%
Max CRpa oznacza maksymalną wielkość
Dotacja UE = 10.710
współfinansowania
przewidzianą
dla
osi
priorytetowej w decyzji Komisji o przyjęciu
programu operacyjnego
Dotacja UE = DA x Max CRpa
Źródło: Wytyczne dotyczące metodologii przeprowadzania analizy kosztów i korzyści, Dokument Roboczy Nr 4 Dyrekcji
Generalnej ds. Polityki Regionalnej Komisji Europejskiej, s.5.
19
20
Projekty mieszane
20
Ramy prawne łączenia funduszy unijnych i partnerstwa publicznoprywatnego
Polska:
Ustawa o zasadach prowadzenia polityki rozwoju – art. 28 ust. 9
wprowadzony przez art.32 Ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym
W ustawie z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju
(Dz. U. Nr 227, poz. 1658 oraz z 2007 r. Nr 140, poz. 984) w art. 28 dodaje
się ust. 9 w brzmieniu:
„9. W ramach programu operacyjnego dofinansowane mogą być także
projekty, o których mowa w ust. 1, realizowane w formie partnerstwa
publiczno-prywatnego, na podstawie ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o
partnerstwie publiczno-prywatnym”
21
Ramy prawne łączenia funduszy unijnych i partnerstwa publicznoprywatnego
Unia Europejska:
KE deklaratywnie wspiera rozwój PPP oraz projekty mieszane (zalecenia,
wytyczne)
Warunki dofinansowania projektu PPP z funduszy unijnych:
• Zapewnienie otwartego dostępu do rynku (procedury udzielania zamówień
publicznych)
• Przestrzeganie zasad dotyczących pomocy państwa (wykluczenie
nadmiernego wynagradzania, dopasowanie wysokości dotacji do potrzeb)
• Ochrona interesu publicznego (eliminacja nadmiernych zysków)
• Określenie optymalnego poziomu dofinansowania dotacyjnego
22
PPP jako beneficjent wsparcia w ramach programów operacyjnych
{
}
{
{
Gospodarka wodnościekowa/odpadami
{
{
Transport (drogi, koleje,
porty, lotniska)
{
{
Energetyka (w tym
energia odnawialna)
Regionalny Program Operacyjny
woj. kujawsko-pomorskiego
{
Rewitalizacja miast
Innowacyjna Gospodarka
Rekreacja i sport
{
Szkoła (Nauka i
Edukacja)
{
Teleinformatyka
Parkingi
Infrastruktura i Środowisko
Służba zdrowia i szpitale
Mieszkalnictwo
Program Operacyjny
{
{
{
{
{
{
{
{
{ - obszary, w których partnerstwo publiczno-prywatne może być beneficjentem realizując zadania publiczne jst
} - obszary, w których występują zarówno działania, w których partnerstwo publiczno-prywatne jest bezpośrednio wskazane
jako beneficjent oraz działania, w których partnerstwo publiczno-prywatne może być beneficjentem realizując zadania
publiczne jst
Źródło: opracowanie własne Accreo Taxand Sp. z o.o. (stan na dzień 31.08.2009)
23
Model 1: Zaangażowanie sektora prywatnego w fazie eksploatacji
Środki
publiczne
opłaty za dostępność
lub opłaty od użytkowników
Fundusze
UE
…
Faza inwestycji
Faza eksploatacji
Kontrakt 1:
Zaprojektuj/Wybuduj
Kontrakt 2:
Świadczenie usług/Utrzymanie
Źródło:Gerry Muscat, Presentation „Combining EU Grant Funding with Public Private Partnership”, JASPERS,
Wiedeń, 3 Maja 2007, s.5.
•
•
•
•
zadanie publiczne podzielono na dwa odrębne projekty
wnioskodawcą o dotację jest podmiot publiczny, a projekt, który ubiega się o wsparcie, obejmuje
wyłącznie fazę inwestycyjną, w której nie występuje podmiot prywatny
w przypadku zawarcia umowy na eksploatację współfinansowanej z funduszy UE inwestycji, opłaty za
dostępność lub opłaty od użytkowników spójne z założonymi w dokumentacji aplikacyjnej prognozami
przychodów
w sytuacji, gdy rzeczywiste dochody sektora prywatnego będą wyższe, istnieje ryzyko konieczności
zwrotu dotacji
24
Model 1: Zaangażowanie sektora prywatnego w fazie eksploatacji
[Gdański Projekt Wodno-Ściekowy – 215 mln EUR, w tym UE 91 mln EUR]
•
Zakres projektu: inwestycje związane z rozbudową systemu kanalizacyjnego oraz wodociągowego
•
W roku 2003 podpisano umowę z Europejskim Bankiem Odbudowy i Rozwoju (EBOiR)
zapewniającą środki kredytowe na realizację projektu
•
GIWK (Gdańska Infrastruktura Wodociągowo-Kanalizacyjna) - właściciel majątku wodociągowokanalizacyjnego oraz strona umowy dzierżawy z Saur Neptun Gdańsk SA
•
Gdański projekt wodno-ściekowy podzielony jest na 21 kontraktów w tym:
ƒ 15 kontraktów na roboty
ƒ 3 kontrakty na pełnienie funkcji Inżyniera Kontraktu
ƒ 2 kontrakty na przygotowanie dokumentacji
ƒ 1 kontrakt na Pomoc Techniczną
25
Model 2: DBO (Zaprojektuj/Wybuduj/Eksploatuj)
Środki
publiczne
opłaty za dostępność
lub opłaty od użytkowników
Fundusze
UE
…
Faza inwestycji
Faza eksploatacji
Kontrakt: Zaprojektuj/Wybuduj/Eksploatuj
Źródło:Gerry Muscat, Presentation „Combining EU Grant Funding with Public Private Partnership”, JASPERS,
Wiedeń, 3 Maja 2007, s.6.
•
•
•
zamawiający zawiera jeden kontrakt obejmujący zarówno fazę inwestycyjną, jak i eksploatacyjną
faza inwestycyjna finansowana jest wyłącznie ze środków publicznych, a udział sektora prywatnego
pojawia się dopiero na etapie operacyjnym
wnioskodawcą nadal jest podmiot publiczny, a dofinansowaniem objęte są koszty inwestycji
26
Model 2: DBO (Zaprojektuj/Wybuduj/Eksploatuj)
[Dublin-gospodarka ściekowa – 265 mln EUR, w tym UE 133 mln EUR]
•
•
•
•
•
•
•
•
Pierwszy projekt realizowany w formule PPP w Irlandii
Projekt realizowany przez Radę Miasta Dublina
Inwestycja złożona z 3 elementów:
– the Ringsend Treatment Works
– the Sutton Pumping Station
– a submarine pipeline under the bay to bring wastewater from North Dublin to Ringsend for
treatment
Sektor prywatny został zaangażowany do zaprojektowania, wybudowania i eksploatowania
inwestycji
Realizacja inwestycji: czerwiec 2003
Rozpoczęcie eksploatacji: połowa 2004 r.
Inwestycja miała przyczynić się do osiągnięcia zgodności z Dyrektywą UE dotyczącą miejskiej
gospodarki wodno-ściekowej (Dyrektywa 91/271/EWG) do 2005 roku
Inwestycja jest finansowana ze środków Funduszu Spójności (50%), departament Środowiska,
Dziedzictwa i Samorządu Terytorialnego oraz Radę Miasta Dublina
27
Model 3: Współfinansowanie równoległe kosztów inwestycji (ang. Parallel
Co-finance of Capex)
Komponent 1
Środki
prywatne
Komponent 2
opłaty za dostępność
lub opłaty od
użytkowników
Środki
publiczne
…
Fundusze
UE
Faza inwestycji
Faza eksploatacji
Kontrakt 1: Zaprojektuj/Wybuduj
Kontrakt 2:DBFO Zaprojektuj/Wybuduj/Finansuj/Eksploatuj (włącznie z przejęciem
eksploatacji Komponentu 2)
Źródło:Gerry Muscat, Presentation „Combining EU Grant Funding with Public Private Partnership”, JASPERS,
Wiedeń, 3 Maja 2007, s.7.
•
•
•
•
finansowanie sektora prywatnego pojawia się w fazie inwestycyjnej
faza inwestycyjna dzielona jest na dwa komponenty – dwie umowy
model umożliwia objęcie dotacją tylko części kosztów inwestycji – obniża się efektywna stopa
dofinansowania
może powodować problemy pomiędzy wykonawcą komponentu 2 a wykonawcą komponentu 1 i
jednocześnie operatora całego majątku wytworzonego w ramach projektu
28
Model 3: Współfinansowanie równoległe kosztów inwestycji (ang. Parallel
Co-finance of Capex)
[N1/M1 Obwodnica Dundalk- 586 mln EUR, w tym UE 52 mln EUR]
•
•
•
•
•
•
•
•
Druga inwestycja w Irlandii finansowana w formule PPP
Projekt realizowany przez Rząd Irlandii
Inwestycja złożona z 2 elementów:
– Budowa obwodnicy Droghedy (drogi szybkiego ruchu)
– 30-letnia koncesja w formule PPP na zaprojektowanie, finansowanie, eksploatację i
utrzymanie obwodnicy Dundalk oraz eksploatację i utrzymanie obwodnicy Droghedy
Obwodnica Droghedy finansowana ze środków Rządu Irlandii oraz z Funduszu Spójności
Obwodnica Dundalk finansowana była przez konsorcjum CGR z: kredytu gwarantowanego przez
EBI, kredytu bankowego, środków własnych inwestorów
Obecnie eksploatacją zajmuje się NTR Ltd. Oraz CRG Ltd.
Okres realizacji inwestycji: 2000 – 2005
Koncesja na 30-letni okres eksploatacji została podpisana 5 lutego 2004 r.
29
Model 4: Wspólne finansowanie kosztów inwestycji
Środki
prywatne
Środki
publiczne
opłaty za dostępność
lub opłaty od użytkowników
Fundusze
UE
…
Faza inwestycji
Faza eksploatacji
Kontrakt: Zaprojektuj/Wybuduj/częściowo Finansuj/Eksploatuj (DBFO)
Źródło:Gerry Muscat, Presentation „Combining EU Grant Funding with Public Private Partnership”, JASPERS,
Wiedeń, 3 Maja 2007, s.8.
•
•
•
rzeczywista hybryda partnerstwa publiczno-prywatnego i funduszy UE
koszty inwestycji są pokryte zarówno z dotacji, przez sektor publiczny, jak i prywatny
podmiotem występującym o wsparcie powinna być spółka celowa zawiązana i powołana przez strony
prywatną i publiczną do realizacji zadania
30
Model 4: Wspólne finansowanie kosztów inwestycji
[Obwodnica Aten – 2 040 mln EUR, w tym UE 476 mln EUR]
•
•
•
•
•
•
•
Budowa i eksploatacja 65 km autostrady
Jeden z największych projektów infrastrukturalnych w Grecji
Projekt był finansowany w 34% z funduszy strukturalnych UE, natomiast sektor prywatny
zapewniał 66% finansowania
Koszty kontraktu koncesyjnego finansowane było z dotacji rządowych (z pomocą środków z
funduszy UE), natomiast finansowanie dłużne było gwarantowane przez EBI oraz
zapewnione przez lokalne banki
Konsorcjum Attiki Odos S.A. zajmujące się realizacją inwestycji składało się z 14 greckich
firm
Okres inwestycji: 1996 – 2003
Okres eksploatacji: maksymalny okres koncesji – wrzesień 2024 lub moment, w którym ROE
osiągnie ustaloną wartość zawartą w kontrakcie przy określonej wartości bieżącej
31
Model 5: Współfinansowanie z dotacji opłat za dostępność
Środki
prywatne
fundusze UE (pokrywają
część opłaty za
dostępność)
opłaty za dostępność z
krajowych środków
publicznych
2015
??
…
Faza inwestycji
Faza eksploatacji
Kontrakt: Zaprojektuj/Wybuduj/częściowo Finansuj/Eksploatuj (DBFO)
Źródło:Gerry Muscat, Presentation „Combining EU Grant Funding with Public Private Partnership”, JASPERS,
Wiedeń, 3 Maja 2007, s.9.
•
•
•
zakłada dotację dla dofinansowanie w formie dopłat do opłat, które w trakcie eksploatacji podmiot publiczny będzie
musiał płacić
nie miał jeszcze zastosowania w praktyce, ponieważ stoi w sprzeczności z regułą n+2, według której fundusze
unijne przyznane w ramach danej siedmioletniej perspektywy muszą być wydatkowane przez beneficjenta najpóźniej w
dwa lata od końca tej perspektywy
trudny sposób kalkulacji wysokości dofinansowania ze środków UE
32
Pozyskanie funduszy UE dla PPP
Preumowa
Sektor
publiczny
Projekty
indywidualne
Wybór partnera
prywatnego
Umowa o
dofinansowanie
Spółka
celowa
Ocena wniosku
Wniosek o
dofinansowanie
Źródło: opracowanie własne Accreo Taxand Sp. z o.o.
33
34
Korzyści i ryzyka w projektach mieszanych
34
Projekty mieszane - korzyści i ryzyka
Korzyści
•fundusze UE jako bezzwrotne źródło finansowania inwestycji
•udział środków prywatnych przyczyni się do redukcji zadłużenia sektora
publicznego
•stymulacja rozwoju infrastruktury
•dywersyfikacja ryzyka
•transfer dobrych praktyk z sektora prywatnego (jakość, efektywność)
35
Projekty mieszane - korzyści i ryzyka
Ryzyka
•dodatkowe obowiązki wynikające z przepisów dot. funduszy UE (promocja,
trwałość projektu, termin realizacji, obowiązki sprawozdawcze, kontrole)
•ryzyko niewłaściwej kalkulacji stopy dofinansowania
•ryzyko wystąpienia pomocy publicznej
•zawiłości prawne (przepisy dotyczące funduszy UE, pomocy publicznej, PPP,
koncesje, sektorowe, podatkowe itd.)
•brak doświadczeń
36
37
Dziękuję za uwagę
37