Zobacz więcej

ze składnikami pokarmowymi, m.in. z wapniem – ich
połączenia tworzą bardzo małe, obojętne elektrycznie
cząsteczki, umożliwiające szybkie i wydajne pobieranie
ich przez rośliny (kilka godzin po aplikacji) oraz sprawny
transport wewnątrz nich (praktycznie 100% wykorzystanie wapnia). Można je również bezpieczniej stosować
w warunkach niekorzystnej pogody, co jest szczególnie
ważne np. w okresie upałów, kiedy sadownicy z dużą
ostrożnością podchodzą do opryskiwania wapniem.
Ze względu na ryzyko poparzenia liści, producenci często rezygnują z zabiegów, podczas gdy w czasie gorącego, suchego lata wzrasta ryzyko wystąpienia problemów z gorzką plamistością podskórną. Nie powinno się
jednak ich ograniczać w tym okresie, pod warunkiem
zachowania środków ostrożności. Przede wszystkim
trzeba unikać opryskiwania w godzinach rannych
na wilgotne po nocnej rosie liście, nie stosować do
pierwszych zabiegów w czerwcu chlorku wapnia lub
znacznie redukować jego dawkę dla uniknięcia fitotoksyczności, a wybierać preparaty bezpieczne dla
roślin, szczególnie w pierwszych kilku tygodniach po
kwitnieniu.
Jeszcze niedawno, zanim pojawiły się na rynku gotowe
preparaty aminokwasowo-wapniowe, polecano łączenie chlorku wapnia z nawozami organicznymi na bazie
aminokwasów zwierzęcych, właśnie dla podniesienia
efektywności przyswajania wapnia i lepszego tolerowania
opryskiwania z chlorkiem. Zresztą wielu sadowników cały
czas to chętnie praktykuje.
O TECHNICE
Oprócz doboru nawozów i terminów ich stosowania, bardzo ważna jest technika zabiegów, zapewniająca dobre
pokrycie powierzchni owoców roztworem Ca w całej objętości korony, w szczególności zaś części wierzchołkowej
drzew. Owoce tam rosnące są na ogół ubogie w wapń,
gdyż jabłka z wierzchołkowych części koron odznaczają
się niższą zawartością wapnia, wcześniej osiągają dojrzałość zbiorczą, częściej ulegają gorzkiej plamistości
i rozpadom miąższu. Dobre pokrycie owoców preparatami wapniowymi zapewni również odpowiednio dobrana ilość cieczy roboczej. Zabiegi wapniowe powinno
się wykonywać przy użyciu większej ilości cieczy. Przy
obecnie polecanych typach sadów w Polsce optymalne
dawki cieczy wynoszą 400–800 l/ha (jeśli zabieg wapniowy wykona się zbyt małą ilością wody, to objawy gorzkiej plamistości podskórnej mogą wystąpić na owocach
w środkowej części korony).
66
Innowacyjne
podejście
do nawożenia
wapniem
Podczas konferencji
towarzyszącej
Międzynarodowym
Targom Agrotechniki
Sadowniczej
(23–24 stycznia br.)
jedna z wygłoszonych
prelekcji dotyczyła
dokarmiania jabłoni Rene Verdaasdonk
wapniem.
Koncentracja tego pierwiastka w miąższu
owocu, obok cech genetycznych odmiany, oraz
stosunek wapnia do potasu w dużym stopniu
decydują o przydatności owoców do długiego
przechowywania. Nie bez znaczenia jest czas,
w jakim wapń jest dostarczany owocom,
i forma jego podania. O szczegóły dotyczące
form wapnia i momentu dokarmiania drzew
zapytałam Rene Verdaasdonka (fot.),
przedstawiciela firmy Lebosol (Niemcy).
Firma, którą Pan reprezentuje, dostarcza na rynek produkty do dokarmiania roślin. Jakie są formy wapnia w dotychczas znanych nawozach i tych niedawno wprowadzonych na rynek?
Rene Verdaasdonk: Pierwszą formą wapnia, którą na rynek
wprowadziliśmy już 7 lat temu, jest mrówczan wapnia. Sól ta
jest składnikiem najlepiej poznanego produktu, który jest dostępny jako Lebosol® Calcium-Forte (1,5% manganu, 0,5% cynku, dodatkowo zawiera 13,5% wapnia rozpuszczalnego w wodzie w formie mrówczanu wapnia). Najnowszym produktem
w ofercie firmy jest wapń w postaci boranu wapnia oferowany sadownikom pod nazwą Lebosol® Robustus (15,1% tlenku
wapnia, 7% boru ogólnego). Ponadto oczywiście w ofercie
HASŁO OGRODNICZE 5/2014
fot. D. Łabanowska-Bury
sadownictwo
sadownictwo
mamy nawóz zawierający wapń w formie chlorkowej (16,8%
tlenku wapnia rozpuszczalnego w wodzie).
Dlaczego tak ważne jest dostarczenie roślinom wapnia
zarówno do liści, jak i do owoców w całym okresie wzrostu drzew? Czy wapnowanie gleb ma wpływ na wzrost
plonów i jakość jabłek?
R.V.: Dostarczanie wapnia dokorzeniowo ma oczywiście
wpływ na plonowanie jabłoni, lecz należy pamiętać o tym,
że raczej służy on do budowy liści. Ponadto wapń trudno
przemieszcza się w roślinie, nie jest tak mobilnym pierwiastkiem, jak np. potas. Pamiętajmy zatem, aby w okresie wzrostu zawiązków owoców zadbać o dostarczenie wapnia także
w postaci zabiegów dolistnych. Wtedy można być pewnym,
iż zostanie on odpowiednio wbudowany w owoce. Wapń odgrywa bardzo ważną rolę w roślinach, jest elementem, który stabilizuje ściany komórkowe. Gdy ściany komórkowe są
wzmocnione, ogranicza się problemy z chorobami owoców.
Natomiast przy deficycie wapnia, ściany komórkowe nie są
stabilne i pojawiają się problemy z chorobami. Do chorób,
które są wywoływane niedostateczną ilością wapnia w owocach, należy przede wszystkim pojawiająca się w okresie poprzedzającym zbiory gorzka plamistość podskórna. W trackie
przechowywania owoców mogą pojawić się także inne choroby, których podstaw upatruje się w zbyt małej zawartości
wapnia w miąższu, czyli zbyt niskim dokarmianiu owoców tym
pierwiastkiem w okresie wzrostu zawiązków. Do nich należą:
rozpad czy szklistość miąższu, oparzelizna powierzchniowa,
zbrunatnienie przygniezdne, a także skorkowacenie miąższu.
Jakie są wyniki badań prowadzonych przez Pana firmę
nad wapniem pod różnymi postaciami?
R.V.: Z naszych badań wynika, że produkty oparte na mrówczanie wapnia doskonale sprawdzają się w odżywianiu drzew
wapniem. Mrówczan wapnia ma także doskonały „efekt
uboczny” – poprawia jakość skórki owoców i zwiększa jej
wytrzymałość na patogeny wywołujące choroby w okresie
przechowywania. Owoce odpowiednio odżywione w okresie wzrostu zawiązków nie są podatne na choroby przechowalnicze, np. na gorzką zgniliznę. Produkty oparte na boranie
wapnia także odpowiednio odżywiają rośliny. Dostarczanie
drzewom boru jest bardzo istotne z punktu widzenia roli, jaką pierwiastek ten odgrywa w początkowym okresie wzrostu,
w fazie tworzenia organów generatywnych (wykształcanie
pyłku i jego kiełkowanie). Bor i wapń zawarte np. w produkcie Lebosol® Robustus, dostarczone już w początkowej fazie
wzrostu zawiązków, wpływają pozytywnie na jakość owoców,
np. na wybarwienie jabłek. Z kolei zbyt niska zawartość boru
w owocach może być przyczyną drobnienia owoców, korkowacenia miąższu i ordzawień.
W jakich terminach i jakie formy wapnia powinny być dostarczane roślinom sadowniczym?
R.V.: Bardzo ważne jest dostarczenie wapnia na początku
okresu wegetacji, wiosną w celu budowy organów roślin.
Należy jednak w tym czasie stosować produkty bardzo bezpieczne. Wiosną celowe jest podawanie np. wapnia w formie
boranu wapnia. Pod koniec okresu wzrostu owoców ważne
jest natomiast zastosowanie produktu, którego forma pozwoli
na odpowiednie pobranie wapnia przez dorastające owoce.
Tu można zastosować bądź produkty oparte na mrówczanie
wapnia bądź chlorek wapnia.
Dziękuję za rozmowę.
Rozmawiała Dorota Łabanowska-Bury
reklama
HASŁO OGRODNICZE 5/2014
67