Druga część raportu wraz z tabelą
Transkrypt
Druga część raportu wraz z tabelą
RAPORT Pomysł przygotowania przeglądu rynku biur inżynieryjno-projektowych narodził się TEKST: TEKST: MACIEJ STANISŁAWSKI w wyniku obserwacji pewnych zjawisk i procesów zachodzących w czasie trwania cyklu życia dowolnego produktu. Najpierw koncepcja, potem opracowanie projektu, realizacja, Rys. DesignForum wdrożenie, produkcja… Czy wszystkie te czynniki muszą zachodzić w obrębie jednostki, jaką jest, powiedzmy, zakład produkcyjny? Swoistą odpowiedzią na tak sformułowane pytanie jest właśnie niniejszy przegląd. Raport: Biura inżynieryjno-projektowe w Polsce 2006, cz. II TABELA 1 nazwa firmy AUT-TECH Automationstechnik GmbH Oddział w Polsce CADSOL Design Polska sp. z o.o. ul. Inżynierska 3, 55-221 Jelcz-Laskowice ul. Ukraińska 4e, 54-401 Wrocław telefon/faks: (071) 381 00 40 (071) 381 00 50 (071) 358 04 10 (071) 358 04 17 www www.aut-tech.pl www.cadsol-design.com e-mail [email protected] [email protected] 2001 1992 adres W pierwszej części raportu poświęconego rynkowi biur inżynieryjno-projektowych, postawiliśmy pytanie, czy biuro projektowe, istniejące jako samodzielny „organizm”, oderwany od produkcji w jej ścisłym rozumieniu, ma rację bytu. Pora na podsumowanie wyników nadesłanych ankiet i... chyba znaną już Czytelnikom odpowiedź rok rozpoczęcia działalności główny profil działalności firmy Chociaż firm funkcjonujących w obszarze projektowania i konstruowania istnieje na rynku kilkadziesiąt (nie licząc branży architektoniczno-budowlanej, o czym wspomnieliśmy w poprzedniej części raportu), nie udało nam się dotrzeć do wszystkich. Niemniej odpowiedzi uzyskane od blisko 20 firm pozwalają na stworzenie pewnego obrazu, „portretu” firmy projektowej działającej na polskim rynku. Na podstawie ankiet łatwo zauważyć, iż przeważają firmy zatrudniające więcej niż 10 osób, ale liczba firm zatrudniających zespoły liczące kilkudziesięciu inżynierów jest podobna do tych , w których pracuje zaledwie kilka osób. Platforma sprzętowa w postaci komputera PC i system operacyjny Windows są standardem, chociaż można zauważyć obecność Unixa, a także pochodnego od niego Linuksa. Głównym odbiorcą usług wydaje się przemysł motoryzacyjny i branże z nim związane, co nie powinno dziwić: konstrukcja współczesnych samochodów stawia przed inżynierami-projektantami rozliczne wyzwania. W poprzednim numerze pisaliśmy o tym, iż, czasu pracy biura projektowego nie da się przeliczyć na godziny spędzone przed monitorem. Jednak w ankietach pojawiła się odpowiedź, która pozwala oszacować koszty związane z projektowaniem. >> 18 DESIGN NEWS Polska [www.designnews.pl] maj 2006 Konstrukcja i produkcja Wdrożenia rozwiązań PLM oprzyrządowania spawalniczo(CATIA v4/v5, SmarTeam, montażowego do karoserii ENOVIA), Usługi projektowe, samochodu usługi szkoleniowe i konsultingowe, sprzedaż i obsługa hardware (UNIX, Windows, Linux) wyróżnienia i nagrody bd. IBM Business Partner Roku 2002 i 2004 – oprogramowanie CATIA • Najlepszy sprzedawca platformy UNIX 2004 – stacje graficzne czas realizacji zlecenia od 2 tygodni do 9 miesięcy od 2 tygodni do kilku miesięcy – w zależności od specyfiki i rozległości projektu 12 10 14 indywidualna negocjacja każdego projektu Uzależniony od stopnia komplikacji i długości projektu, ilości zaangażowanych osób jw. Preferowane ustalenie ceny za projekt na podstawie specyfikacji robót Firma realizuje zlecenia konstrukcyjne, konstrukcyjno-produkcyjne, produkcyjne i produkcyjno-wdrożeniowe – liczba zatrudnionych osób – (w tym inżynierów projektantów) koszt opracowania projektu: – w przeliczeniu na godzinę pracy studia – inaczej uwagi 9 >> RAPORT >> TABELA 1 (c.d.) nazwa firmy CAR Technology CIM-mes Projekt sp. z o.o. CNS Solutions DES ART sp. z o.o. adres ul. Starowiślna 13, 31-038 Kraków ul. Grzybowska 87, 00-844 Warszawa 02-912 Warszawa ul. Batorego 28-32, 81-366 Gdynia (012) 619 23 90 (012) 619 23 99 (022) 631 22 44 (022) 631 22 45 (022) 651 93 76 (022) 651 67 77 (058) 763 03 85 (058) 763 03 86 telefon/faks: www www.car-t.pl www.cim-mes.com.pl www.cns.pl/oferta www.desart.com.pl e-mail [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] 2004 (CAR Technology Polska) 1987 1997 1998 Usługi projektowe, usługi Rapid Prototyping i Rapid Tooling, sprzedaż urządzeń do Rapid Prototyping projektowanie i analizy obliczeniowe w mechanice Dostarczanie rozwiązań i usług Usługowy – analizy symulacyjne MES wyróżnienia i nagrody bd. bd. bd. bd. czas realizacji zlecenia indywidualnie stosowny do zakresu pracy W zależności od projektu (od tygodnia do 2 lat) Od 3 dni do pół roku 17 15 6 5 20 10 bd. bd. indywidualnie bd. rok rozpoczęcia działalności główny profil działalności firmy liczba zatrudnionych osób – (w tym inżynierów projektantów) koszt opracowania projektu: – w przeliczeniu na godzinę pracy studia – inaczej uwagi >> zależna od wykorzystywanego negocjowana, zależna od typu oprogramowania 3D, stopnia pracy w podziale na projektotrudności projektu, etc. wanie, konstruowanie, analizy obliczeniowe, nadzór autorski Indywidualna wycena projektów – Koszt całkowity projektu, kwota za kg konstrukcji, Zależne od dziedziny i zakresu analizy – Firma realizuje zadania badawczo-rozwojowe i dysponuje własną kadrą naukową. Firma uczestniczy w projektach badawczo-rozwojowych realizowanych w ramach Programu Ramowego 6 – DES ART jest członkiem międzynarodowej organizacji NAFEMS, zrzeszającej firmy konsultingowe zajmujące się symulacjami i obliczeniami korzystając z Metody Elementów Skończonych oraz certyfikat jakości ISO 9001: 2000 dla świadczonych usług inżynierskich. Wymieniona tutaj przybliżona (zależna od wielu czynników, m.in. rodzaju użytego oprogramowania, liczby zaangażowanych specjalistów, wykonania dodatkowych analiz i badań, zatrudnienia konsultantów z zewnątrz, wreszcie od specyfiki i charakteru realizowanego projektu) stawka za godzinę pracy biura wynosi około 200 zł netto. Jeśli przemnoży się to przez czas potrzeby na realizację projektu (patrz: tabela 1), otrzymamy wynik, który może pozwolić nam na zorientowanie się w przewidywanej skali wydatków. Zastrzegamy jednak, iż wynik ten nie może być uznany za miarodajny, a przytoczona stawka została podana przez jedną z firm uwzględnionych w raporcie. Większość biur dokonuje wycen całościowych na podstawie analizy założeń projektu i oczekiwań klienta. Zastanawialiśmy się, jak – w przypadku firm działających na polskim rynku, ale związanych z macierzystymi centralami 20 DESIGN NEWS Polska [www.designnews.pl] maj 2006 >> działającymi poza naszymi granicami – wygląda rozkład zamówień/zleceń otrzymywanych z kraju i pozostałych państw europejskich. Z odpowiedzi uzyskanych od przedstawicieli firmy IMP Engineering Poland sp. z o.o. wynika, iż po zaledwie 1,5 rocznym okresie działalności biura otwartego we Wrocławiu, prawie 60 % obrotów generowanych jest przez zamówienia z dynamicznie rozwijającego się rynku polskiego. >> RAPORT >> TABELA 1 (c.d.) nazwa firmy Leopard Automobile – Mielec sp. z o.o. MESCO P.P.W. KOLTECH sp. z o.o. Rucker Polska sp. z .o.o. ul. Wojska Polskiego 3, 39-300 Mielec ul. Powstańców Śląskich 10, 42-600 Tarnowskie Góry ul. Malczewskiego 1, 47-400 Racibórz ul. Światowida 47b/36, 03-128 Warszawa telefon/faks: (017) 788 17 55 (017) 788 17 56 (032) 768 36 36 (032) 768 36 35 (032) 415 35 09 (032) 415 49 50 (022) 510 69 00 (022) 510 69 99 www www.leopard.se www.mesco.com.pl WWW.koltech.com.pl www.rucker.pl e-mail [email protected] [email protected] [email protected] [email protected] 1995 1994 1991 1990 Projektowanie i produkcja samochodów sportowych Konsulting, obliczenia, dystrybucja oprogramowania Projektowanie i produkcja obrabiarek dla transportu szynowego oraz sprzedaż i wdrożenia oprogramowań inżynierskich PLM (CATIA, SMARTEAM, ENOVIA, DELMIA) oraz NCSimul i SpinFire usługi inżynierskie wyróżnienia i nagrody bd. bd. Certyfikat Innowacyjności 2005 • Złote Koła Komunikacji Miejskiej 2002 bd. czas realizacji zlecenia bd. w zależności od rodzaju zlecenia Zależnie od rodzaju projektu (np. nowa obrabiarka pod klucz: 8-12 miesięcy) zależny od zakresu liczba zatrudnionych osób – (w tym inżynierów projektantów) 16 bd. 7 5 30 6 ok. 80 ok. 75 – w zależności od rodzaju projektu – średnio 200 zł zagodzinę netto Zależny od projektu. Całościowa wycena projektu na podstawie przedstawionej specyfikacji. b.d. – na cenę wpływa m.in.. rodzaj użytego oprogramowania, wykonania dodatkowych badań laboratoryjnych, zatrudnienia zewnętrznych konsultantów – – – organizator Konferencji SYMULACJA, • członek międzynarodowej organizacji Technet Alliance, • członek konsorcjum tworzącego European School of Computer Aided Engineering Technology (ESoCAET), • akredytowanym wykonawcą usług w ramach programu Unii Europejskiej – firma jest polskim oddziałem spółki akcyjnej Rücker AG adres rok rozpoczęcia działalności główny profil działalności firmy koszt opracowania projektu: – w przeliczeniu na godzinę pracy studia – inaczej uwagi >> Jakie są oczekiwania klientów? Daje się zauważyć preferowanie podejścia „full supply”, czyli kompleksowej obsługi, począwszy od przygotowania konceptu, poprzez etap projektu, kończąc na gotowym produkcie. Z wypowiedzi przedstawicieli IMP Engineering wynika, iż oferty dla klientów z rynku polskiego, bazujące na 22 DESIGN NEWS Polska [www.designnews.pl] maj 2006 dostarczonej specyfikacji, to głównie z góry oszacowane i skalkulowane całościowo kosztorysy. Zupełnie inaczej wyglądają projekty z Europy Zachodniej i USA, które zazwyczaj >> RAPORT TABELA 2 nazwa firmy >> rodzaj wykonywanych usług zakres projektowania wykorzystywana platforma sprzętowa, system wykorzystywane oprogramowanie AUT-TECH Automationstechnik GmbH Oddział w Polsce Od przygotowania procesu technologicznego, poprzez layout stanowiska – stacji – linii, konstrukcję i wykonawstwo oprzyrządowania, do montażu i odbioru technicznoruchowego. UNIX, PC CATIA V4/V5, FIDES, UNIGRAPHICS, MECHANICAL DESKTOP CADSOL Design Polska sp. z o.o. Pełen zakres projektowania – branża : samochodowa, maszynowa, rynek dóbr konsumpcyjnych Windows, UNIX CATIA v4/v5, SmarTeam CAR Technology Usługi inżynierskie związane z opracowaniem konstrukcji, PC, SUN; Windows, UNIX rozwojem komponentów i podzespołów oraz wykonaniem prototypów w zakresie: • silniki spalinowe i układy przeniesienia napędu • elementy karoserii, także powierzchnie widoczne klasy „A” • wykończenie wnętrza, izolacje termiczne i akustyczne nadwozi • systemy bezpieczeństwa oraz konstrukcje testowe • usługi Rapid Prototyping • wykonywanie odlewanych modeli prototypowych; Sprzedaż urządzeń do Rapid Prototyping – firma jest partnerem handlowym Z-Corporation. CIM-mes Projekt sp. z o.o. projektowanie wyrobów mechanicznych, urządzeń ciśnieniowych i oprzyrządowania produkcyjnego, wyroby z metalu i tworzyw sztucznych, obliczenia projektowe i symulacyjne, nanotechnologie CNS Solutions Projekty konstrukcji spawanych • Projekty podzespołów PC, Windows mechanicznych, elektrycznych, pneumatycznych, hydraulicznych (reduktory, przekładnie, pompy, wirniki, przenośniki napędu) • Projekty oprzyrządowania i kompletnych form wtryskowych, kokili, form na rozdmuch • Projekty maszyn i urządzeń na potrzeby przemysłu transportowego, energetycznego, hutniczego, energetycznego, papierniczego, spożywczego • Projekty aparatury medycznej i pomiarowej • Projekty produktów użytku codziennego (zabawki, urządzenia sanitarne, AGD) • Projekty mebli stylowych i biurowych • Projekty modernizacji, modyfikacji i przebudowy maszyn, urządzeń (wzornictwo przemysłowe) • Analiza tolerancji, kontrola ruchu, Kontrola poprawności części i zespołów • Wizualizacja fotorealistyczna i publikacja modeli 3D CAD • Analizy inżynierskie (statyka, częstotliwość i wyboczenia, termika, zagadnienia zmęczeniowe i nieliniowe) DES ART sp. z o.o. Symulacje MES ( w wielu dziedzinach) i MBS UNIX, Windows, Linux NX-NASTAN, FEMAP, I-DEAS Masterem, ANSYS, Solid Edge MESCO symulacje komputerowe metodą elementów skończonych (MES/FEA) – statyka, dynamika, termodynamika, analizy liniowe oraz nieliniowe, optymalizacja • analizy kinematyczne i dynamiczne (MBS) • symulacja wtrysku tworzyw sztucznych • symulacje przepływów (CFD) • analizy zmęczeniowe • prace obliczeniowe na zlecenie • prace badawczo-rozwojowe • wspomagamy obliczenia i analizy wykonywane przez naszych klientów • szkolenia • support techniczny stacje serwerowe, wieloprocesorowe (opterony dwurdzeniowe) • komputery klasy PC połączone w sieć równoległą (cluster) • systemy operacyjne: Linux i Windows ANSYS, nCode, CFX, LS-DYNA, Cadmould, CivilFEM, Diffpack i inne P.P.W. KOLTECH sp. z o.o. Projekty maszyn i urządzeń „pod klucz” wg wymagań klienta PC/Windows XP CATIA V5/SMARTEAM Rucker Polska sp. z .o.o. usługi konstrukcyjne, głównie nadwozia środków transportu Dell, IBM, HP, SGI Catia, UG, ProE, Icem-surf realizowane są po stronie klienta, poprzez oddelegowanych czasowo inżynierów-rezydentów. Tematy z rynku niemieckiego to przede wszystkim zlecenia na potrzeby prze- PC, Windows mysłu motoryzacyjnego. Ich wycena odbywa się przeważnie na zasadzie „time & material”, czyli ustalonej stawce godzinowej i rejestracji rzeczywistego czasu trwania projektu. 24 DESIGN NEWS Polska [www.designnews.pl] maj 2006 CATIA v4, CATIA v5, IDEAS, UG Solid Works, STRIM, rodzina programów ESI – symulacja pracy urządzeń i procesów technologicznych w pełnym zakresie funkcjonalności SolidWorks, ZWCAD, DWGEditor, COSMOS, AlphaCAM, SurfCAM, eDrawings, CorelDraw Graphics Suite Dla polskich zleceniodawców bardzo ważne są szczegółowo przygotowane oferty, zawierające harmonogram prac oraz ich wycenę. Interesuje ich także to, w jaki sposób >> RAPORT TABELA 3 najciekawsze lub najważniejsze projekty nazwa firmy >> AUT-TECH Automationstechnik GmbH Oddział w Polsce Zlecenia konstrukcyjne: VW Golf 5 – przyrząd pozycjonująco-mocujący kokpitu (CATIA 4) • FORD Galaxy – przyrząd kontrolny (Blue Buck) elementów ściany bocznej (FIDES) • FORD Mondeo – przyrząd kontrolny (Blue Buck) elementów dachu (FIDES) • DAIMLERCHRYSLER Chrysler Voyager – przyrządy spawalnicze do ściany bocznej (CATIA 4) Zlecenia konstrukcyjno-produkcyjne: DAIMLERCHRYSLER Sindelfingen – Forma wtryskowa do: Verstärkung Taffel Mitte • TOWER Opole – przyrządy sprawdzające (Lehre) do: Crossmember Comp. RR Floor • KIRCHHOFF Mielec – Przyrządy sprawdzające do: Opel Zafira Zlecenia produkcyjne: VOLKSVAGEN Poznań: przyrządy spawalnicze (Schweissvorrichtung/Welding fixture) do pozycjonowania wytłoczek Längsträger vorn/hinten • DAIMLER CHRYSLER Bremen: pomost przesuwno-uchylny (Verfahrbare Bühne) na linię produkcji nadwozi • BMW Regensburg: pozycjonery spawalnicze obrotowe (Drehgestell) do mocowania wytłoczek Radhaus vorn kompl. • FORD Köln: stoły obrotowe (Drehtisch/Rotating loader) do obracania transporterów ścian bocznych (Body side outer) • SEAT Matorell: stojaki odkładcze (Speicher) do mocowania wytłoczek Längsträger hinten w procesie produkcji nadwozia samochodu CADSOL Design Polska sp. z o.o. Linie technologiczne zgrzewania karoserii i montażu pojazdów • Oprzyrządowanie do wytwarzania narzędzi medycznych, elementy wyposażenia pojazdów i maszyn • Elementy bezpieczeństwa pojazdów • Projekty maszyn i mechanizmów CAR Technology FORD Mondeno (2006) CD345: konstrukcja ściany bocznej prototypu auta do testów systemów bezpieczeństwa wraz z wykonaniem modelu fizycznego prototypu • konstrukcja silników V8, I6 i komponentów do silników, m.in. pompy wodnej, systemu EGR, systemów chłodzenia, etc. • Ford Focus: elementy wykończenia wnętrz – powierzchnie klasy A i B • Johnson Jontrols – BMW, DaimlerChrysler – konstrukcja siedzeń i elem. wykończenia wnętrz CIM-mes Projekt sp. z o.o. patrz: www.cim-mes.com.pl CNS Solutions Wieże na platformy wiertnicze – Morska Stocznia Remontowa SA Świnoujście • Projekty form wtryskowych – Fermot • Modernizacja maszyny do produkcji butelek metodą rozdmuchową – STECA • Projekt maszyny do pakowania butelek – PACKMANN DES ART sp. z o.o. Symulacja wodowania platformy wiertniczej • Analiza dna skrzynki gospodarczej wykonanej z tworzywa – analiza głęboko nieliniowa • Symulacja wagonów węglarek poddanych obciążeniom testowym podczas badań dopuszczeniowych • Analiza wciągalności kotwicy z propozycjami poprawy działania • Symulacja przepływowo – wytrzymałościowa wielkogabarytowej zasuwy koksowniczej Leopard Automobile – Mielec sp. z o.o. Zaprojektowanie i wdrożenie do produkcji samochodów Gepard i Leopard; szczególy na stronie: www.leopard.se MESCO Symulacja wodowania platformy wiertniczej (analiza mbs + mes) • Obliczenia dla przemysłu górniczego – obudowy górnicze i inny osprzęt (mbs+mes+zmęczenie) • Symulacje procesów technologicznych dla przemysłu samochodowego (mes) • Symulacja zachowania stentu medycznego (mes) • Symulacja zalewana materiałem reaktywnym – żywicą (cfd, reaktive molding) P.P.W. KOLTECH sp. z o.o. 6 obrabiarek prototypowych w okresie działalności: obrabiarki podtorowe (MPK: Kraków, Łódź, Poznań, Wrocław; Metro Stockholm); obrabiarki kołowe (ZNTK Oława), zawalcarki oraz akumulatorowe wózki manewrowe (Niemcy, Szwajcaria, Taiwan). • Projekty celowe dla ADTranz (Bombardier), FAMOT Gildemaister, RAFAMET, GZP Głuchołazy. • Laserowe urządzenia pomiarowe dla transportu szynowego Rucker Polska sp. z .o.o. patrz: www.rucker.pl przebiega proces rozwoju projektu w danym biurze projektowym. Jak biura projektowe postrzegają wykorzystywane oprogramowanie? W projektach realizowanych dla przemysłu motoryzacyjnego, we wspomnianej już firmie IMP Engineering, wykorzystywane są systemy CATIA V4 i V5, Unigraphics i I-DEAS. W przypadku sektora maszyn przemysłu ciężkiego, sprawdza się Pro|Engineer i... ponownie CATIA. W branży lotniczej i transportu szynowego – CATIA i IDEAS. Najbardziej zróżnicowane systemy wykorzystuje się w inżynierii mechanicznej: CATIA, Pro|E, Unigraphics, SolidWorks, Inventor i AutoCAD (innymi słowy: prawie pełny przekrój oferty czołowych dostawców oprogramowania CAD-owskiego – przyp. red.). W szczególnych przypadkach biuro dysponuje specjalnymi aplikacjami typu E3D (cable wiring), sheetmetal, kinematics, MES etc. Skoro wspomnieliśmy o MES, warto zaznaczyć, iż jak wynika z uzyskanych odpowiedzi, analizy i symulacje także stanowią znaczący obszar działania biur inżynieryjno-projektowych. Nie tylko projektowanie Część spośród ujętych w zestawieniu firm nie zajmuje się wyłącznie działalnością projektową. Wśród nadesłanych ankiet wskazać można także takie, które znane są raczej jako dostawcy rozwiązań i oprogramowania, niż biura projektowe. Oprócz dystrybucji i serwisu związanego z systemami komputerowego projektowania, w ramach działalności firmy prowadzą także sprzedaż specjalistycznych urządzeń, w tym systemów do szybkiego prototypowania. Jaka jest zatem odpowiedź na postawione na samym początku pytanie? Liczba funk[www.designnews.pl] DESIGN NEWS Polska 25 >> RAPORT >> cjonujących na naszym rynku firm, których główną, a często jedyną działalnością jest projektowanie, konstruowanie i analizy na potrzeb przedsiębiorstw produkcyjnych, dobitnie świadczy o tym, iż taki rodzaj działalności ma swoją przyszłość. I nie potrzeba na nią wielkich, astronomicznych nakładów finansowych. Może stanowić szansę na rozwój i niezależność dla wielu spośród absolwentów wyższych uczelni STYLOWY roadster z fabryki w Mielcu. Silnik o mocy ponad 450 KM pochodzi co prawda zza oceanu, ale widnieje na nim logo „Leoparda”... technicznych, którzy zdecydują się na samodzielny udział w grze rynkowej. Czy tylko pomysły, czy także produkty? W okresie PRL biura inżynieryjno-projektowe działały w ramach państwowych zakładów i przedsiębiorstw produkcyjnych. Ośrodki badawczo-rozwojowe FSO czy FSM stawały się kuźniami talentów i miejscami narodzin wielu śmiałych projektów, z których praktycznie... żaden nie doczekał się realizacji Kto spośród młodszych pokoleń inżynierów może opowiedzieć coś na temat osławionej Syreny Sport, śmiało zaprojektowanej Syreny 110, Warszawy 210, Gacka, Gada 500, mikrosamochodów Smyk i Fafik, samochodu dostawczego Stal, czy wreszcie bliższego nam Beskida, Warsa, czy Poloneza Analoga? Te ostatnie, a także Syrenę 110 i Warszawę można podziwiać – niestety nie na warszawskich ulicach – w Muzeum Techniki, w dawnych zakładach Norblina przy ul. Żelaznej. Jednak obecnie warunki gospodarki rynkowej i przemiany ustrojowe sprawiły, iż część współcześnie powstających projektów doczekała się przynajmniej fazy działających prototypów, a niektóre – prawdziwej produkcji seryjnej (co prawda w niewielkich seriach, ale zawsze). Od wózków widłowych, poprzez samochody użytkowe, sportowe, po różnego rodzaju konstrukcje Rys. DesignForum PIĘKNA i stylowa. Warszawa 2005. Szkoda, że tylko jako wizja. Ale za to jaka! lotnicze, na ciężkich maszynach górniczych kończąc. Zdjęcia zamieszczone obok przedstawiają kilka współczesnych polskich samochodów. Jednym z nich jest sportowy roadster pochodzący z zakładów w Mielcu, zaprojektowany przez ojca i syna: Zbysława i Maksymiliana Szwaja. Ten samochód, zgodnie ze słowami jego twórcy, ma wypełnić lukę między „kitcarami”, a luksusowymi samochodami sportowymi klasy Ferrari. I wypełnia ją. Firma przygotowała się do produkcji – m.in. dzięki linii produkcyjnej i uzyskanej powtarzalności wszystkich części. Na silniku, dostarczanym przez zakłady Chevroleta, zakłady „Leopard” mają prawo umieszczać swoje logo. I umieszczają je, a kolejne egzemplarze auta opuszczają bramy mieleckiej fabryki. Szkoda tylko, iż na polskich drogach nie będą często spotykane. Cena samochodu to ok. 100 tysięcy euro, a możliwości produkcyjne zakładów nie przekraczają kilkudziesięciu egzemplarzy rocznie. O ile Leopard jest uosobieniem piękna i klasycznej sportowej sylwetki, o tyle prezentowany niżej samochodzik, wyglądający dość niepozornie, jest przedstawicielem zupełnie innej filozofii tworzenia: takiej, w której jako podstawowy cel uznaje się funkcjonalność. Idea zbudowania małego pojazdu miejskiego narodziła się już w 1993 roku. W 2001 roku zarejestrowana została firma Clic Car Corporation i przy pomocy młodych absolwentów warszawskiej ASP rozpoczęto 26 DESIGN NEWS Polska [www.designnews.pl] maj 2006 prace koncepcyjno-projektowe nad nowym polskim pojazdem. Od połowy 2002 roku prace nad Clicem przeniosły się do Fabryki Samochodów Dostawczych w Nysie, gdzie w prototypowni i narzędziowni powstały pierwsze jeżdżące pojazdy. Przy ich konstruowaniu brali udział inżynierowie i specjaliści z Nysy. Pod koniec 2003 roku modele Clic Cargo i Pick up uzyskały świadectwa homologacyjne. Rozpoczęto prace przygotowawcze do seryjnej produkcji... Niestety, Cliców nadal nie widać na naszych drogach. Ostatni prezentowany tutaj (i na okładce magazynu) samochód, to Warszawa model 2005. Niestety, powstała tylko jako koncepcja, a może raczej – designerska wizja założycieli klubu DesignForum. Ale kto wie, może za kilka lat... (ms) TAK wygląda Clic. Czy nadzieja na polski seryjnie produkowany i niedrogi samochód wreszcie się spełni? Czekamy z niecierpliwością