Sprawozdanie Miejskiego Ośrodka Pomocy
Transkrypt
Sprawozdanie Miejskiego Ośrodka Pomocy
1 INFORMACJA Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Złotowie z działalności w roku 2015 i zamierzeń na rok 2016. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Złotowie funkcjonuje jako gminna jednostka organizacyjna pomocy społecznej, która na poziomie lokalnym realizuje zadania skierowane na wsparcie i poprawę warunków życia osób najbardziej potrzebujących. Podstawowym aktem prawnym regulującym działalność Ośrodka jest ustawa o pomocy społecznej. Ponadto MOPS realizuje również zadania wynikające z innych aktów prawnych, w szczególności: - ustawy o pomocy społecznej, - ustawy o świadczeniach rodzinnych, - ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, - ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, - ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, - ustawy o ochronie zdrowia psychicznego, - ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, - ustawy o Karcie Dużej Rodziny, - ustawy o dodatkach mieszkaniowych, - Prawo energetyczne, - ustawy o systemie oświaty, - ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” i innych przepisów prawa. I. Pomoc społeczna Pomoc społeczna polega w szczególności na: - przyznawaniu i wypłacaniu przewidzianych ustawą świadczeń, - świadczeniu pracy socjalnej, - prowadzeniu i rozwoju niezbędnej infrastruktury socjalnej, - analizie i ocenie zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej, - realizacji zadań wynikających z rozeznanych potrzeb społecznych, - rozwijanie nowych form pomocy społecznej i samopomocy w ramach zidentyfikowanych potrzeb. Pomoc społeczna ma na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są w stanie pokonać, wykorzystując własne środki, możliwości i uprawnienia. Podstawowymi przesłankami udzielenia wsparcia osobom i rodzinom, w ramach pomocy społecznej jest znalezienie się w trudnej sytuacji życiowej i niemożność jej pokonania mimo uprzedniego wykorzystania własnych środków, możliwości i uprawnień. Trudna sytuacja życiowa to 2 zaistnienie przynajmniej jednej z okoliczności takich jak : sieroctwo, bezdomność, bezrobocie, niepełnosprawność, potrzeba ochrony macierzyństwa lub wielodzietności, długotrwałej choroby, bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego, zwłaszcza w rodzinach niepełnych lub wielodzietnych, alkoholizmu lub narkomanii, trudności w przystosowaniu do życia po opuszczeniu zakładu karnego, klęski żywiołowej lub ekologicznej oraz przemocy w rodzinie. Dodatkowo osoba lub rodzina musi spełniać kryterium dochodowe, które od 01 października 2015 roku wynosi: - dla osoby samotnie gospodarującej, gdy miesięczny dochód nie przekracza 634 zł, - dla rodziny, gdy dochód miesięczny na 1 osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 514 zł . Przez własne środki, możliwości i uprawnienia należy rozumieć nie tylko sytuację materialną, ale także właściwości psychofizyczne, kwalifikacje zawodowe, aktywność w rozwiązywaniu własnych i rodzinnych problemów oraz gotowość współdziałania w tym celu z innymi. Brak współdziałania może stanowić podstawę do odmowy przyznania lub wstrzymania świadczeń z pomocy społecznej. Naczelną zasadą pomocy społecznej jest zasada pomocniczości, zgodnie z którą państwo może jedynie wspierać, a nie wyręczać obywateli w zaspakajaniu ich potrzeb życiowych. W 2015 roku z pomocy Ośrodka w zakresie pomocy społecznej łącznie skorzystało 1750 osób w 783 rodzinach, liczba korzystających z pomocy społecznej w porównaniu do roku 2014 nieznacznie się obniżyła. Pomoc przyznawana była przede wszystkim z powodu: - ubóstwa - bezdomność - potrzeba ochrony macierzyństwa - bezrobocie - niepełnosprawność - długotrwała lub ciężka choroba - bezradność w sprawach opiekuńczo-wych. i prowadzenia gospodarstwa domowego - przemoc w rodzinie - alkoholizm - narkomania - trudności w przystosowaniu do życia po opuszczeniu zakładu karnego - zdarzenie losowe (pożary mieszkań) - 358 rodzin - 48 - 118 - 403 - 180 - 466 - 151 - 10 - 77 -2 -6 - 12 Z powyższego zestawienia wynika, że nadal największymi problemami powodującymi konieczność korzystania z pomocy społecznej są: ubóstwo, długotrwała choroba, niepełnosprawność, bezrobocie ,a także problemy wynikające z bezradności w sprawach rodzicielskich i prowadzenia gospodarstwa domowego oraz problemy wynikające z nadużywania alkoholu. Bardzo często problemy te kumulują się w rodzinach, co dodatkowo utrudnia skuteczne udzielanie pomocy. Szczególnie kosztownym powodem udzielania pomocy jest długotrwała choroba i niepełnosprawność. 3 Struktura rodzin przedstawiała się następująco: - gospodarstwa domowe jednoosobowe - rodziny z dziećmi ogółem w tym o liczbie dzieci: 1 2 3 4 5 6 i więcej - rodziny niepełne - rodziny emerytów i rencistów - 374 - 277 - 109 - 99 - 44 - 20 -2 -3 - 100 - 211 Jak widać z powyższego z pomocy społecznej na terenie Złotowa nadal najwięcej korzysta gospodarstw jednoosobowych oraz rodzin z 1 bądź z 2 dzieci, stosunkowo duża jest również liczba rodzin niepełnych, a także rodzin emerytów i rencistów (co związane jest przede wszystkim z występowaniem w rodzinie niepełnosprawności i długotrwałej choroby). Na świadczenia z pomocy społecznej w roku 2015 wydano łącznie kwotę 2.570.104 zł /bez utrzymania Ośrodka / w tym: I. II. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Zadania zlecone 94.552 zł Rozdział 85228 /specjalistyczne usługi opiekuńcze/ Zadania własne w tym: Rozdział 85202 / odpłatność za pobyt w DPS/ Rozdział 85213 /składki na ubezpieczenie zdrowotne od zasiłków stałych Rozdział 85214 /zasiłki i pomoc w naturze/ w tym: zasiłki okresowe w tym: dofinansowanie budżetu państwa koszty opłacania za pobyt w schroniskach zasiłki celowe specjalne zasiłki celowe w formie biletu kredytowanego zasiłki celowe na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego zasiłki celowe pozostałe Zasiłki stałe Rozdział 85228 /usługi opiekuńcze/ Rozdział 85295 /Program dożywiania/ w tym dofinansowanie budżetu państwa - posiłki - zasiłki na zakup żywności Rozdział 85295 /utrzymanie Noclegowni dla bezdomnych/ 94.552 zł 2.475.552zł 495.496 zł 37.046 zł 664.256 zł 340.581 zł 334.904 zł 13.386 zł 114.380 zł 257 zł 5.800 zł 189.852 zł 449.579 zł 315.336 zł 412.848 zł 246.147 zł 220.368 zł 192.480 zł 100.991 zł 4 W roku ubiegłym zmniejszyła się kwota wydatków na zasiłki okresowe i zasiłki stałe, natomiast wzrosły koszty ponoszone w związku z opłacaniem pobytu osób w domach pomocy społecznej (o 6 %). Istotny wzrost wydatków związanych z utrzymaniem Noclegowni dla bezdomnych wynika z nagród jubileuszowych przysługujących zatrudnionym pracownikom. Pomoc w formie zasiłków celowych i specjalnych zasiłków celowych udzielana była przede wszystkim na zakup żywności oraz między innymi na zakup odzieży, obuwia, leków, kosztów związanych z leczeniem, przyborów i podręczników szkolnych, realizacji opłat za energię elektryczną , zakup opału. Jedną z najbardziej kosztownych form pomocy społecznej jest opłacanie pobytu skierowanych osób do domów pomocy społecznej. Kierowane są osoby wymagające całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności nie mogące samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu. Takich osób w roku ubiegłym było 18. Średni koszt utrzymania osoby w domu pomocy społecznej wyniósł w roku ubiegłym 3.194 zł miesięcznie. Pełny koszt utrzymania w domach pomocy społecznej oscylował od kwoty 3063 zł do 3.422 zł miesięcznie. W roku ubiegłym prowadzono 47 (wzrost o 135%) postępowań dotyczących udzielenia prawa do świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych dla osób nieubezpieczonych, w 45 przypadkach wydano decyzje pozytywne udzielając tego prawa na okres 90 dni. Z programu wieloletniego wspierania gmin w zakresie dożywiania „Pomoc państwa w zakresie dożywiania na lata 2014-2020”, mogły w ubiegłym roku korzystać osoby, które spełniały wymogi kryterium dochodowego: - 951 zł miesięcznie dla gospodarstwa jednoosobowego, - 771 zł na 1 osobę w rodzinie. Z pomocy w formie dożywiania w ramach programu skorzystało łącznie 1.015 osób , w tym z posiłków 404: - w przedszkolach 142 - w szkołach 228 - w innych obiektach - 60. Łącznie zakupiono 44.019 posiłków /o 1075 więcej niż w roku 2014/, przyznano również dla 332 rodzin zasiłki celowe na zakup żywności, na łączną kwotę 192.480 zł. W okresie Świąt Bożego Narodzenia zorganizowano spotkanie wigilijne dla 65 osób bezdomnych i samotnych, którzy również po spotkaniu otrzymali paczki z żywnością. Z pomocy w formie schronienia w Noclegowni skorzystało w ubiegłym roku 25 osób, ponadto dla 5 osób opłacano pobyt w schroniskach poza Złotowem. Oprócz wyżej wymienionych form pomocy klienci są również objęci stałym wsparciem w postaci pracy socjalnej, która jest podstawowym zadaniem pomocy społecznej, w jej ramach udzielane są różnego rodzaju porady, skierowania do specjalistów, podejmowane są działania motywujące do zmiany dotychczasowego życia; szczególnie dotyczy to rodzin mocno dysfunkcjonalnych, gdzie występuje problem alkoholowy, długotrwałe bezrobocie, przemoc oraz niezaradność. W rozwiązywaniu problemów tych rodzin pracownicy socjalni Ośrodka na bieżąco współpracują z przedstawicielami służby zdrowia, Sądem, Policją, Miejską Komisją ds. 5 Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, szkołami, Powiatowym Urzędem Pracy, Powiatowym Zespołem ds. Orzekania o Niepełnosprawności, organizacjami pozarządowymi. Od ubiegłego roku mieszkańcy Złotowa mają możliwość korzystania z Punktu Interwencji Kryzysowej, w którym udzielają pomocy : prawnik, psycholog , terapeuta uzależnień oraz mediator. Z zebranych opinii wynika ,że otwarcie tego Punktu było jak najbardziej celowe. Ośrodek pomocy społecznej zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie zajmuje się również obsługą administracyjno-techniczną Zespołu Interdyscyplinarnego ds. przemocy w rodzinie, informacja z jego działalności jest zawarta w odrębnym sprawozdaniu. Koszty związane z realizacją zadań wynikających z ustawy o wspieraniu rodziny i pieczy zastępczej wyniosły w roku ubiegłym 17.981 zł na dofinansowanie pobytu dzieci z terenu Złotowa w rodzinach zastępczych. Koszt asystenta rodziny wyniósł 14.997 zł / w tym 7.751 z dotacji Wojewody/.Pomocą asystenta objęto 6 rodzin. W październiku ubiegłego roku otwarty został Dzienny Dom „Senior - Wigor”, w którym skierowane osoby /w wieku 60+/ korzystają z różnych form opieki, aktywizacji, posiłków. W okresie od października do grudnia 2015 r. skierowanych zostało do Domu „Senior -Wigor” 14 osób, które pobyt tam oceniają bardzo pozytywnie. Koszty utrzymania Ośrodka / bez sekcji świadczeń rodzinnych i asystenta rodziny/ w roku 2015 wyniosły łącznie:771.930 zł w tym 155.040 zł dofinansowanie z budżetu Wojewody, poszczególne kategorie wydatków kształtowały się następująco: - wynagrodzenia osobowe, składki społeczne, fundusz pracy, dodatkowe wynagrodzenie roczne, zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, nagrody jubileuszowe - koszty delegacji służbowych i szkoleń pracowniczych badania lekarskie, świadczenia związane z BHP - zakup energii elektrycznej, wody, zużycie ciepła - zapłata za rozmowy telefoniczne, opłata internetowa - zakup usług pozostałych (opłaty bankowe, obsługa prawna, usługi informatyczne, telefony, monitoring obiektu, materiały biurowe i inne) - 686.477 zł - 10.312 zł - 22.096 zł - 5.132 zł - 47.913 zł Dochody - w ramach prowadzonej działalności uzyskano dochody do budżetu miasta z następujących tytułów: - z tytułu odpłatności za usługi opiekuńcze - z tytułu odpłatności za pobyt w noclegowni - odsetki bankowe - z tytułu odpłatności za dom pomocy społecznej - z tytułu uzyskanych wpłat od dłużników alimentacyjnych - 121.236 zł - 22.514 zł - 11.942 zł - 13.656 zł - 42.615 zł Natomiast dochody do budżetu Wojewody uzyskano na łączną kwotę 187.022 zł. 6 II. Świadczenia rodzinne i fundusz alimentacyjny REALIZACJA ŚWIADCZEŃ RODZINNYCH 2014/2015 System świadczeń rodzinnych został wprowadzony w dniu 01 maja 2004 r. Podstawę prawną systemu stanowi ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jednolity Dz. U. z 2015 r. poz. 114 z późn. zm.). Obok posiadania dziecka na utrzymaniu, głównym kryterium uprawniającym do świadczeń rodzinnych jest przeciętny miesięczny dochód, w przeliczeniu na osobę w rodzinie. Kryterium dochodowe dotyczy dochodu netto, tj. po odliczeniu podatku dochodowego i składek na ubezpieczenie społeczne oraz na ubezpieczenie zdrowotne. Z dniem 01 listopada 2015 r. zostało podniesione kryterium dochodowe z kwoty 574,00 zł na kwotę 674,00 zł na osobę w rodzinie, zaś w przypadku wychowywania dziecka niepełnosprawnego z kwoty 664,00 na kwotę 764,00 zł. Wysokość zasiłków rodzinnych od 01 listopada 2015 roku wynosi: - 89 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia (wzrost o 12 zł); - 118 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia (wzrost o 12 zł; - 129 zł na dziecko w wieku powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia (wzrost o 14 zł). Poza wzrostem kryterium dochodowego i wysokości zasiłków rodzinnych, od 01 listopada 2015 roku wzrosły również niektóre dodatki do zasiłku rodzinnego: dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka z kwoty 170,00 zł do kwoty 185,00 zł, zaś w przypadku posiadania przez dziecka orzeczenia o niepełnosprawności z kwoty 250,00 zł do kwoty 265,00 zł, dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego: o w wieku do 5 lat z kwoty 60,00 zł do kwoty 80,00 zł, o w wieku powyżej 5 lat do 24 roku życia z kwoty 80,00 zł do kwoty 100,00 zł, dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania: o w związku zamieszkiwaniem w miejscowości, w której znajduje się szkoła z kwoty 90,00 zł do kwoty 105,00 zł o w związku z dojazdem do miejscowości, w której jest szkoła z kwoty 50,00 zł do kwoty 63,00 zł. Kwoty pozostałych dodatków nie uległy zmianie i wynoszą: dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu urodzenia się dziecka: 1 000,00 zł, dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki na dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego: 400,00 zł miesięcznie, dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego: 100,00 zł. Świadczenia rodzinne przyznawane są na roczne okresy zasiłkowe od 01 listopada do 31 października następnego roku kalendarzowego. Liczba rodzin pobierających świadczenia rodzinne w 2014 roku wyniosła 584, zaś w 2015 roku 621. Ilość świadczeniobiorców wzrosła między innymi poprzez podniesione kryteria dochodowe. Innym świadczeniem uzależnionym od dochodu rodziny jest jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka, tzw. „becikowe”. Aby otrzymać świadczenie dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie może przekroczyć kwoty 1922,00 zł netto. Świadczenie jest wypłacane jednorazowo w wysokości 1 000,00 zł. 7 Poza zasiłkami rodzinnymi i przysługującymi do nich dodatkami, w ramach świadczeń rodzinnych realizowane są świadczenia opiekuńcze: - zasiłek pielęgnacyjny (153 zł miesięcznie). Świadczenie przysługuje niezależnie od dochodu rodziny i osoby, dlatego przyznawane jest nie na okres zasiłkowy, lecz na okres ważności orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności. Przeznaczone jest dla niepełnosprawnych dzieci i osób dorosłych niepełnosprawnych w stopniu znacznym (w niektórych przypadkach również w stopniu umiarkowanym) oraz dla osób, które ukończyły 75 lat. Do zasiłku pielęgnacyjnego nie mają prawa osoby, pobierające dodatek pielęgnacyjny wypłacany przy emeryturze lub rencie z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Nieznacznie zmieniła się liczba osób pobierających zasiłki pielęgnacyjne (w 2014 roku liczba osób pobierających wynosiła 1048, zaś w 2015: 1027). - świadczenie pielęgnacyjne – wysokość świadczenia w 2014 i 2015 roku wynosiła: do 30 kwietnia 2014 roku: 620,00 zł miesięcznie, od 01 maja 2014 roku do 31 grudnia 2014 roku: 800,00 zł miesięcznie plus 200 zł z programu rządowego, od 1 stycznia 2015 roku do 31 grudnia 2015 roku: 1200,00 zł miesięcznie, od 01 stycznia 2016 roku: 1300,00 zł miesięcznie, od 2017 roku przewidziana jest coroczna waloryzacja. Świadczenie pielęgnacyjne przyznawane jest osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ciąży obowiązek alimentacyjny, a także opiekunowi faktycznemu dziecka (osoba, która opiekując się dzieckiem wystąpiła do sądu o przysposobienie tego dziecka), który rezygnuje lub nie podejmuje pracy zawodowej, by opiekować się dzieckiem niepełnosprawnym wymagającym szczególnej opieki lub w związku z opieką nad dorosłą osobą niepełnosprawną w stopniu znacznym, wobec której opiekun rezygnujący z pracy jest zobowiązany do alimentacji. Liczba świadczeniobiorców uprawnionych do świadczenia pielęgnacyjnego, które przysługuje osobie z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania opieki w roku 2014 wyniosła 74, zaś w 2015 - 103. - specjalny zasiłek opiekuńczy – przysługuje osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012 r. poz. 788, z późn. zm.) ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom, jeżeli: a) nie podejmują zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej lub b) rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji. Jednym z podstawowych kryteriów jakie trzeba spełnić to kryterium dochodowe rodziny osoby sprawującej opiekę jak również rodziny osoby wymagającej opieki, gdzie łączny dochód dwóch rodzin nie może przekroczyć kwoty 664,00 zł na osobę, zaś od 01 listopada 2015 roku 764,00 zł. W 2014 roku przyznano tylko 1 specjalny zasiłek opiekuńczy, zaś w 2015 roku 24. - zasiłek dla opiekuna - zasiłek ten przysługuje: - za okresy od dnia 01 lipca 2013 r. do dnia poprzedzającego dzień wejścia w życie ustawy, w których osoba spełniała warunki do otrzymania świadczenia pielęgnacyjnego określone 8 w ustawie o świadczeniach rodzinnych w brzmieniu obowiązującym w dniu 31 grudnia 2012 r. - od dnia wejścia w życie ustawy, jeżeli osoba spełnia warunki do otrzymania świadczenia pielęgnacyjnego określone w ustawie o świadczeniach rodzinnych w brzmieniu obowiązującym w dniu 31 grudnia 2012 r. Zasiłek dla opiekuna wypłacany jest w wysokości 520 zł miesięcznie. Zasiłek dla opiekunów w 2014 roku przysługiwał z wyrównaniem, wraz z odsetkami ustawowymi za okres od 01 lipca 2013 roku do dnia wejścia w życie ustawy. Liczba osób uprawnionych do zasiłku dla opiekuna w 2014 roku wyniosła 42, zaś w 2015 roku 27. Zasiłek dla opiekuna przysługuje na czas nieokreślony, chyba że orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zostało wydane na czas określony. Od miesiąca czerwca 2014 roku były wypłacane wyrównania powyższych świadczeń od dnia 01 lipca 2013 roku wraz z ustawowymi odsetkami, na podstawie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 05 grudnia 2013 roku . Wyrok ten realizowany jest od 15 maja 2014 roku zgodnie z ustawą z dnia 04 maja 2014 roku o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów. Za osoby pobierające świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy oraz zasiłek dla opiekunów opłacane są składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz zdrowotne, niepodlegające obowiązkowi ubezpieczenia z innego tytułu. Poniższe zestawienie przedstawia ilość osób pobierających świadczenia rodzinne w poszczególnych latach od początku realizowania ustawy o świadczeniach rodzinnych przez MOPS Złotów: Lp. Rok 1. od V 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. zasiłki zasiłki Świadczenia Specjalny rodzinne pielęgnacyjne pielęgnacyjne zasiłek z opiekuńczy dodatkami liczba osób pobierających świadczenia 866 174 38 x 1316 1408 1317 1110 917 797 714 669 623 584 621 561 723 816 849 899 994 1008 1062 1089 1048 1027 37 41 42 41 45 76 114 136 128 74 103 x x x x x x x x 0 1 24 Zasiłek dla opiekuna x x x x x x x x x 0 42 27 9 Ilość przyjętych wniosków na świadczenia rodzinne w 2014 roku (czyli: zasiłków rodzinnych z dodatkami, zasiłków pielęgnacyjnych, świadczeń pielęgnacyjnych, specjalnych zasiłków opiekuńczych oraz zasiłków dla opiekuna) wyniosła 1 247, zaś w 2015 roku: 1227. Ilość wydanych decyzji w 2014 roku (przyznających, zmieniających, uchylających, odmownych, uznających za nienależnie pobrane oraz nakazujących zwrotu) wyniosła 1 578, zaś w 2015 - 1473. Dnia 22 stycznia 2015 roku ogłoszono tekst jednolity ustawy z dnia 28 listopada 2003 roku o świadczeniach rodzinnych (tekst jednolity Dz. U. z 2015 r. poz. 114 z późn. zm.). Jednakże w ciągu całego 2015 roku ogłoszono 9 zmian do powyższej ustawy. Większość weszła w życie dopiero z dniem 01 stycznia 2016 roku. Najistotniejsze zmiany to: świadczenie rodzicielskie – jest to nowe świadczenie rodzinne, które przysługuje od dnia 01 stycznia 2016 roku w kwocie 1 000,00 zł miesięcznie. Nie jest ono uzależnione od dochodu i przysługuje osobom, które urodziły dziecko, a które nie otrzymują zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia macierzyńskiego. Uprawnieni do pobierania tego świadczenia są więc między innymi bezrobotni (niezależnie od rejestracji lub nie, w urzędzie pracy), studenci, rolnicy, a także wykonujący prace na podstawie umów cywilnoprawnych lub prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą. Będzie można je otrzymywać: - przez 52 tygodnie (rok) – po urodzeniu lub przyjęciu na wychowanie jednego dziecka - przez 65 tygodni – po urodzeniu lub przyjęciu na wychowanie dwojga dzieci - przez 67 tygodni – po urodzeniu lub przyjęciu na wychowanie trojga dzieci - przez 69 tygodni – po urodzeniu lub przyjęciu na wychowanie czworga dzieci - przez 71 tygodni – po urodzeniu lub przyjęciu na wychowanie pięciorga i więcej dzieci. kolejną wprowadzoną zmianą jest wprowadzenie informatyzacji działań w zakresie świadczeń, mająca przyczynić się do podniesienia jakości działań wykonywanych przez organy. Nowelizacja umożliwia weryfikację danych dla realizacji świadczeń oraz daje podstawy do korzystania z danych gromadzonych w rejestrach utworzonych przez ministra właściwego do spraw rodziny oraz ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego przez organy publiczne. Ponadto system ten z jednej strony umożliwia załatwienie sprawy bez konieczności osobistego udania się do urzędu, zaś z drugiej strony zinformatyzowanie postępowań ma zapobiegać ewentualnym nieprawidłowościom, jak np. jednoczesne pobieranie świadczeń w różnych gminach przez jedną osobę. System teleinformatyczny umożliwia również pozyskanie informacji o dochodzie rodziny w celu ustalenia prawa do świadczeń rodzinnych i świadczeń z funduszu alimentacyjnego. inną istotną zmianą jest wprowadzenie nowego sposobu przeliczenia świadczeń rodzinnych w przypadku przekroczenia kryterium dochodowego, czyli tzw. „złotówka za złotówkę”. Oznacza to, iż w przypadku gdy dochód rodziny przekracza kwotę dochodu pomnożoną przez liczbę członków danej rodziny o kwotę nie wyższą niż łączna kwota zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami przysługujących danej rodzinie w okresie zasiłkowym, na który jest ustalane prawo do tych świadczeń, zasiłek rodzinny wraz z dodatkami przysługuje w wysokości różnicy między łączną kwotą zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami a kwotą, o którą został przekroczony dochód rodziny. Nowelizacja zmienia obowiązującą zasadę w taki sposób, aby rodzina otrzymująca zasiłek rodzinny wraz z dodatkami w przypadku przekroczenia kryterium dochodowego nie traciła prawa do tych świadczeń, lecz zachowywała te świadczenia, pomniejszone o kwotę, o którą dochód został przekroczony. Jednakże ustawodawca zaznaczył, iż w przypadku gdy wysokość zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami przysługująca danej rodzinie jest niższa niż 20,00 zł, świadczenia te nie przysługują. 10 ŚWIADCZENIA RODZINNE 2015 Lp. 1. 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. 2. 2.1. 2.2. 2.3. 2.3.1. 2.3.2. 2.3.3. 2.3.4. 2.4. 2.4.1 2.4.2 2.5. 2.6. 2.6.1 2.6.2 2.7. 3. 4. 4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 5. 5.1. 5.2. Świadczenie Zasiłki rodzinne, z tego na dziecko w wieku: do ukończenia 5 roku życia od 5 r. ż. do 18 r. ż. od 18 r. ż. do 21 r. ż. od 21 r. ż. do 24 r. ż. Dodatki do zasiłków rodzinnych, w tym z tytułu: urodzenia dziecka opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego z tyt. samotnego wychow. dziecka, z tego wypłacone gdyż: drugi z rodziców dziecka nie żyje (art. 11a ust. 1 pkt 1) ojciec dziecka jest nieznany (art. 11a ust. 1 pkt 2) powództwo o ustalenie św. alimnet. od drugiego z rodziców zostało oddalone (art. 11a ust. 1 pkt 3) dla osoby uczącej się, jeżeli oboje rodzice nie żyją (art. 11a ust. 2) z tyt. kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego, w tym: - do 5 roku życia - powyżej 5 roku życia z tyt. rozpoczęcia roku szkolnego z tyt. podjęcia przez dziecko nauki poza miejscem zamieszkania, w tym: - zamieszkiwanie - dojazdy z tyt. wychow. dz. w rodzinie wielodzietnej Zasiłki rodzinne z dodatkami (Razem 1+2) Zasiłki pielęgnacyjne niepełnospr. dziecku (art.16 ust. 2 pkt 1) powyżej 16r.ż.legit. się znaczn. st. (art.16 ust. 2 pkt 2) orzecz.o umiark.st., jeżeli niepeł. powst.przed 21 r. ż. (art.16 ust. 3) osobie, która ukończyła 75 lat (art.16 ust. 2 pkt 3) Świadczenia pielęgnacyjne, z tego wypłacane dla: matki, ojca (art. 17 ust. 1 pkt 1) opiekuna faktycznego dziecka (art. 17 ust. 1 pkt 2) Liczba osób 621 864 74 34 Liczba Kwota świadczenia świadczeń 11 329 1 132 387,00 3348 264 468,00 7325 790 883,00 626 73 530,00 30 3 506,00 5487 637 896,40 76 229 76 000,00 89 680,40 404 79 340,00 157 29 040,00 223 44 240,00 24 6 060,00 0 0,00 1906 150 100,00 417 1489 693 284 26 360,00 123 740,00 69 300,00 18 796,00 95 189 1895 16 816 8728 3947 3124 8 865,00 9 931,00 154 680,00 1 770 283,40 1 335 384,00 603 891,00 477 972,00 1564 239 292,00 93 14 229,00 838 992 224,10 826 0 977 824,10 0,00 36 157 382 41 12 29 140 1485 1027 103 11 5.3. 5.4. 6. 7. 8. 9. 10. 11. rodzinie zastępczej (art. 17 ust. 1 pkt 3) innym osobom, na których ciąży obowiązek alimentacyjny (art. 17 ust. 1 pkt 4) Dodatek do świadczenia pielęgnacyjnego (IVI 2013) Specjalny zasiłek opiekuńczy Świadczenia opiekuńcze (Razem 4+5+6+7) Razem: (3 + 8) jednorazowa zapomoga z tyt. urodzenia dziecka Razem: (9+10) 0 12 0,00 14 400,00 1 100,00 24 1155 2640 153 162 9729 26 545 154 81 865,60 2 409 573,70 4 179 857,10 154 000,00 2793 26 699 4 333 857,10 1 ZASIŁEK DLA OPIEKUNA I-XII 2015 r. Lp. 1. Świadczenie zasiłek dla opiekuna Liczba osób 27 Liczba świadczeń 273 Kwota świadczenia 139 550,90 Fundusz alimentacyjny: System ustalania prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego reguluje Ustawa o pomocy osobom uprawnionym do alimentów z dnia 07 września 2007 roku (Dz. U. z 2016 r., poz. 169) oraz Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie sposobu i trybu postępowania, sposobu ustalania dochodu oraz wzorów wniosku, zaświadczeń i oświadczeń o ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego (Dz. U. z 2015 r., poz. 2229). Jednym z podstawowych warunków uprawniających do pobierania świadczenia jest spełnienie kryterium dochodowego, które odkąd weszła w/w Ustawa, czyli od 2008 roku wynosi 725,00 zł na osobę w rodzinie. Świadczenie z funduszu alimentacyjnego mogą pobierać osoby pozostające w związku małżeńskim, a wysokość świadczenia ustala się w wysokości zasądzonych alimentów nie więcej jednak niż 500,00 zł. Następnym z warunków jest bezskuteczność egzekucji świadczeń alimentacyjnych, co oznacza egzekucję, w wyniku, której w okresie ostatnich dwóch miesięcy nie wyegzekwowano pełnej należności z tytułu zaległych i bieżących zobowiązań alimentacyjnych; za bezskuteczną egzekucję uważa się również niemożność wszczęcia lub prowadzenia egzekucji alimentów przeciwko dłużnikowi alimentacyjnemu przebywającemu poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, w szczególności z powodu: a) braku podstawy prawnej do podjęcia czynności zmierzających do wykonania tytułu wykonawczego w miejscu zamieszkania dłużnika, b) braku możliwości wskazania przez osobę uprawnioną miejsca zamieszkania dłużnika alimentacyjnego za granicą. Zaświadczenia o bezskuteczności egzekucji wystawia Organ prowadzący postępowanie egzekucyjne tj. Komornik Sądowy. W sprawach o roszczenia alimentacyjne, gdzie dłużnik przebywa poza 12 granicami kraju prowadzą Sądy – które prowadzą postępowanie o uznanie i stwierdzenie wykonalności orzeczenia sądu polskiego (w Złotowie występuje 6 takich spraw, pozostałe prowadzą Komornicy). Osoby, które w wyniku przekroczenia kryterium dochodowego nie mogą pobierać świadczeń mają możliwość wniesienia do Organu właściwego wierzyciela wniosku o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego (w Złotowie zarejestrowano do tej pory 6 takich spraw – 3 na okres świadczeniowy 2012/2013, 1 na okres świadczeniowy 2013/2014, 1 na okres świadczeniowy 2014/2015, 1 na okres świadczeniowy na 2015/2016). Działania podejmowane wobec dłużników alimentacyjnych: Wobec dłużników alimentacyjnych podejmowane są działania wynikające z ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów tj. zobowiązuje się dłużnika do zarejestrowania jako bezrobotny lub poszukujący pracy, zwraca się do starosty o podjęcie działań zmierzających do aktywizacji zawodowej dłużnika lub występuje z wnioskiem o skierowanie dłużnika alimentacyjnego do robót publicznych lub prac organizowanych na zasadach robót publicznych, przeprowadza się wywiad alimentacyjny oraz korzysta z danych zgromadzonych przez pracowników socjalnych (w przypadkach kiedy dłużnik jest klientem pomocy społecznej). Wobec dłużników, którzy uniemożliwiają przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego lub odmówili złożenia oświadczenia majątkowego, odmówili zarejestrowania w Urzędzie Pracy lub odmówili przyjęcia propozycji zatrudnienia wszczyna się postępowanie dotyczące uznania dłużnika za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych, kieruje wniosek o zatrzymanie prawa jazdy oraz składa wniosek o ściganie za przestępstwo określone w art. 209 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.). W przypadku, kiedy dłużnik alimentacyjny nie zamieszkuje na terenie miasta Złotowa tut. Ośrodek kieruje wniosek o podjęcie działań wobec dłużnika do Organu właściwego dłużnika. Egzekucje wobec dłużników alimentacyjnych prowadzą Komornicy Sądowi,a wpłaty (z Kancelarii Komorniczych, bezpośrednio od dłużników) dokonywane na konto tut. Ośrodka są rozliczane zgodnie z ustawą o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. W 2015 roku weszły zmiany odnośnie postępowania wobec dłużników (od nowego okresu świadczeniowego) tzn. po otrzymaniu kolejnego wniosku o podjęcie działań wobec tego samego dłużnika i w przypadku kiedy ustalono na podstawie wywiadu bądź oświadczenia majątkowego, że sytuacja danej osoby nie uległa zmianie lub w przypadku kiedy dłużnik uniemożliwi przeprowadzenie wywiadu lub odmówi złożenia oświadczenia majątkowego, nie informuje się właściwego urzędu pracy o potrzebie aktywizacji ani nie wszczyna się postępowania dotyczącego uznania dłużnika za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych, jeśli poprzednia decyzja o takim uznaniu pozostaje w mocy. Istotną zmianą jest również zniesienie egzekucji administracyjnej - wypłacone należności podlegają ściągnięciu wraz z odsetkami w drodze egzekucji sądowej. Zmienił się również sposób rozliczania wyegzekwowanych należności, które zostały przekazane na konto organów właściwych tj. do 17 września 2015 roku rozliczano je w proporcji: Odsetki i 60% wyegzekwowanej kwoty - budżet państwa 20% - organ właściwy wierzyciela 20% - organ właściwy dłużnika. 13 Obecnie: Odsetki i 60% - budżet państwa 40% - organ właściwy wierzyciela z tym, że w pierwszej kolejności wyegzekwowane środki Komornik Sądowy zalicza na koszty egzekucyjne, następnie przekazuje do organu właściwego wierzyciela który rozlicza kwotę na odsetki i należność główną. Nowelizacja ustawy zniosła konieczność wydawania decyzji dla dłużników alimentacyjnych nakazującej zwrotu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Obecnie wydaje się informację o przyznaniu osobie uprawnionej świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz o obowiązku zwrotu wraz z odsetkami tych należności wraz z podaniem stanu zaległości zarówno funduszu alimentacyjnego jak i zaliczki alimentacyjnej oraz funduszu alimentacyjnego płaconego przed zaliczką (ZUS). Obecnie organy właściwe wierzyciela muszą się przyłączyć do postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez komorników w formie wniosku, który zawiera ostateczną decyzję przyznającą świadczenia z funduszu alimentacyjnego, informację o rozpoczęciu realizacji tej decyzji i terminie wypłat świadczeń w poszczególnych miesiącach. FUNDUSZ ALIMENTACYJNY W ROKU 2014 Lp. 1. 2. 3. 4. Wyszczególnienie Kwota wypłaconych świadczeń w 2014 roku (od stycznia do grudnia) Liczba wydanych decyzji Liczba wniosków o świadczenia z funduszu alimentacyjnego Liczba osób pobierających świadczenia z funduszu alimentacyjnego na koniec roku Wykonanie w 2014 roku 886.257 zł 408 185 188 FUNDUSZ ALIMENTACYJNY W ROKU 2015 Lp. 1. 2. 3. 4. Wyszczególnienie Kwota wypłaconych świadczeń w 2015 roku (od stycznia do grudnia) Liczba wydanych decyzji Liczba wniosków o świadczenia z funduszu alimentacyjnego Liczba osób pobierających świadczenia z funduszu alimentacyjnego na koniec roku Wykonanie w 2015 roku 899.199 zł 382 170 177 14 KARTA DUŻEJ RODZINY 1. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Złotowie realizuje zadania wynikające z ustawy (obowiązuje od 01 stycznia 2015 roku) z dnia 05 grudnia 2014 roku o Karcie Dużej Rodziny, (wcześniej Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 maja 2014 roku w sprawie szczegółowych warunków realizacji rządowego programu dla rodzin wielodzietnych). 2. Zadania realizowane są od dnia 16 czerwca 2014 roku. 3. Karta Dużej Rodziny oferuje system zniżek oraz dodatkowych uprawnień. Jej posiadacze mają możliwość korzystania z katalogów oferty kulturalnej, rekreacyjnej czy transportowej na terenie całego kraju. Zniżki oferują nie tylko instytucje publiczne, ale również przedsiębiorcy prywatni. 4. Statystyka: Karta Dużej Rodziny za okres od 16 czerwca 2014 roku do 31 grudnia 2015 roku: 1. Liczba wniosków 165 + 1 (uzupełnienie rodziny) 2. Liczba rodzin 155 3. Liczba członków rodzin 779 4. Liczba rodziców/małżonków 274 5. Liczba dzieci 505 6. Liczba wydanych kart 805 7. Liczba anulowanych kart 3 8. Liczba unieważnionych kart 21 9. Liczba skorygowanych kart 1 Posiadacze Karty Dużej Rodziny są również uprawnieni do korzystania z ulg jakie oferuje wprowadzony w ubiegłym roku program „Złotowska Rodzina na 5” tj. m.in. na basen, korty, boisko przy pływalni, lodowisko, ściankę wspinaczkową na hali Złotowianka, a także szeregu zniżek zaproponowanych przez partnerów programu. 15 WIELKOPOLSKA KARTA RODZINY Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Złotowie w dniu 21 stycznia 2015 roku przystąpił do współpracy w ramach programu: „Wielkopolska Karta Rodziny”, który został przyjęty przez Zarząd Województwa Wielkopolskiego w dniu 29 maja 2014 roku i jest programem działań na rzecz rodzin wielodzietnych z województwa wielkopolskiego. Wielkopolska Karta Rodziny zapewnia rodzinom wielodzietnym korzystanie na preferencyjnych warunkach z katalogu oferty kulturalnej, oświatowej, rekreacyjnej i transportowej poprzez system zniżek wprowadzony przez podmioty przystępujące do programu „Wielkopolska Karta Rodziny”. Do końca 2015 roku tut. Ośrodek zamówił: 750 kart w tym: 264 kart dla rodziców 486 karty dla dzieci Łącznie dla 143 rodzin. Łączne koszty obsługi świadczeń rodzinnych, funduszu alimentacyjnego i karty dużej rodziny (3 etaty) wyniosły 166.913 zł (całość z budżetu państwa). 16 STYPENDIA Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Złotowie od 01 września 2015 roku przejął zadania związane z realizacją stypendium szkolnego wynikającego z ustawy o systemie oświaty z dnia 07 września 1991 roku. 1. W okresie od 01 września 2015 roku do 31 grudnia 2015 roku złożono 204 wnioski o przyznanie stypendium z czego 185 rozpatrzono pozytywnie. 2. Dochód uprawniający do ubiegania się o stypendium: - do 30 września 2015 roku 456,00 zł na osobę w rodzinie, - od 01 października 2015 roku 514,00 zł na osobę w rodzinie. 3. Wysokość stypendium nie może być niższa niż 80 % i nie wyższa niż 200 % kwoty zasiłku rodzinnego przyznawanego na dziecko w wieku powyżej 5 lat do ukończenia 18 roku życia: - do 31 października 2015 roku 106,00 zł, - od 01 listopada 2015 roku 118,00 zł. 4. Przedziały wysokości stypendium szkolnego ustalono w następujący sposób: 1) przy miesięcznym dochodzie na osobę w rodzinie wynoszącym do 75% kwoty kryterium dochodowego – miesięczna wysokość stypendium szkolnego wynosi od 141% do 200% podstawy stypendium szkolnego; 2) przy miesięcznym dochodzie na osobę w rodzinie wynoszącym powyżej 75% kwoty kryterium dochodowego – miesięczna wysokość stypendium szkolnego wynosi 80% do 140% podstawy stypendium szkolnego. Wrzesień 2015 roku: 1. Przy miesięcznym dochodzie do 75% (do 342 zł) kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie – nie mniej niż 150 zł i nie więcej niż 212 zł – podstawa na rok szkolny 2015/2016 – 155,00 zł 2. Przy miesięcznym dochodzie powyżej 75% (od 342,01 zł) kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie – nie mniej niż 85 zł i nie więcej niż 149 zł - podstawa na rok szkolny 2015/2016 – 90,00 zł Październik 2015 roku: 1. Przy miesięcznym dochodzie do 75% (do 390 zł) kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie – nie mniej niż 150 zł i nie więcej niż 212 zł - podstawa na rok szkolny 2015/2016 – 155,00 zł 2. Przy miesięcznym dochodzie powyżej 75% (od 390,01 zł) kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie – nie mniej niż 85 zł i nie więcej niż 149 zł - podstawa na rok szkolny 2015/2016 – 90,00 zł Od listopada 2015 roku: 1. Przy miesięcznym dochodzie do 75% (do 390 zł) kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie – nie mniej niż 167 zł i nie więcej niż 236 zł - podstawa na rok szkolny 2015/2016 – 170,00 zł 2. Przy miesięcznym dochodzie powyżej 75% (od 390,01 zł) kwoty kryterium dochodowego na osobę w rodzinie – nie mniej niż 95 zł i nie więcej niż 165 zł - podstawa na rok szkolny 2015/2016 – 100,00 zł. 17 5. Wysokość stypendium ulega podwyższeniu do 20% podstawy w przypadku zaistnienia w rodzinie ucznia (1 przesłanka – 5% dodatku) bezrobocia, niepełnosprawności, ciężkiej lub długotrwałej choroby, wielodzietności, braku umiejętności wypełniania funkcji opiekuńczo-wychowawczych, alkoholizmu lub narkomanii, rodziny niepełnej. 6. W okresie od września do grudnia przyznano i wypłacono świadczenia w następujących przedziałach: - kryterium dochodowe do 75% podstawy - 45 - kryterium dochodowe powyżej 75% podstawy - 33 - do 75 % podstawy za wrzesień i powyżej 75% podstawy od października – 17. Od 01 czerwca 2015 Ośrodek został również zobowiązany do prowadzenia spraw związanych z przyznawaniem i wypłacaniem dodatków mieszkaniowych oraz dodatków energetycznych, od 01 stycznia bieżącego roku Ośrodek prowadzi całość spraw w tym zakresie. Łącznie z dodatków mieszkaniowych skorzystało 510 rodzin ,na łączną kwotę 410191 zł, natomiast z dodatków energetycznych 162 rodziny na łączną kwotę 8861 zł. Od 2016 roku Ośrodek zatrudnia już 8 pracowników socjalnych, co pozwoli na bardziej efektywną pracę z osobami korzystającymi z pomocy społecznej. W chwili obecnej trwają przygotowania do realizacji nowego programu rządowego; ustawy o pomocy w wychowywaniu dzieci tzw. 500+. Trwają również prace nad Strategią Rozwiązywania Problemów Społecznych na terenie Gminy Miasto Złotów na lata 2016-2022. Złotów, 02 marca 2016 r. Kierownik Ośrodka / Piotr Brewka /