Biuletyn nr 6 KWIECIEŃ 2010

BIULETYN URBACT
kwiecień 2010
#6
Fot. Andrzej Młynarczyk, UM Kielce
Kielce - partner w projekcie CityRegion.Net
1
Biuletyn URBACT nr 6 – kwiecień 2010
Poniżej szóste wydanie biuletynu URBACT, który co miesiąc informuje Państwa
o aktualnościach związanych z Programem oraz ciekawostkach z europejskich miast.
Z bliska:
Starzenie się i zatrudnienie: Wyzwanie dla polityki lokalnej
Streszczenie analizy Annamarii Simonazzi, Eksperta Wiodącego sieci tematycznej Active A.G.E.
W jaki sposób lokalne i narodowe polityki mogą wspierać promocję integracji
i zatrudniania osób starszych?
Radykalne zmiany w strukturze wiekowej mają znaczący wpływ na rynek pracy. Obecnie, średnia
długość życia ulega wydłużeniu, co prowadzi do gwałtownego spadku stosunku osób zatrudnionych
do emerytów. Jednocześnie zatrudnienie pozostaje jednym z głównych sposobów, dzięki któremu
mieszkańcy mogą wypełniać swoje role i aspiracje społeczno-ekonomiczne, a wysoki poziom
zatrudnienia jest jedynym sposobem metodą zapewnienia długoterminowej równowagi systemu
opieki społecznej. Oferowanie starszym ludziom możliwości pracy wymaga polityki aktywnej
integracji zarówno na szczeblu narodowym, jak i lokalnym.
Starsi pracownicy: większy koszt i mniejsza produktywność?
Starsi pracownicy generalnie są postrzegani jako bardziej kosztowni. Jest prawdą, że system
wynagrodzeń oparty na stażu pracy może pociągać za sobą wyższe koszty pracy w starszym wieku.
Bardziej elastyczne systemy wynagradzania mogą zwiększyć bezpieczeństwo zatrudnienia i zdolność
do zatrudnienia starszych ludzi ograniczając tego rodzaju koszty. Trzeba jednakże rozważyć też
negatywne efekty tych reform, które to mogą być powiększane przez obecnie mniej stabilny sposób
realizacji kariery zawodowej w ciągu życia.
Tacy pracownicy są też postrzegani jako mniej produktywni. Jednak empiryczne badania dowodzą, że
produktywność wzrasta wraz z wiekiem; kadra kierownicza, na odwrót, wskazuje na negatywne
powiązanie. Doświadczenie, stabilność i odpowiedzialność wydają się być niedocenione, tak samo jak
możliwość redukcji zanikania lub zmniejszania się umiejętności poprzez system szkoleniowy
i organizację pracy.
Odpowiednie zachęty na poziomach krajowym i lokalnym
Na poziomie krajowym polityki są skierowane do systemu ekonomicznego – takie jak deregulacja
rynku pracy – oraz do osób –jak np. polityki szkolenia i uczenia się przez całe życie.
Większa elastyczność i stopniowość przechodzenia na emeryturę, połączenie pracy i emerytury,
ale również poprawa jakości pracy mogą pomóc w wydłużaniu wieku emerytalnego. Strategie
2
wspierające solidarność międzypokoleniową i wymiana umiejętności pomiędzy młodymi i starszymi
pracownikami - jak np. koncepcje mentor-uczeń – mogą również pomóc zatrzymać starszych
pracowników w firmach.
Jednakże, brak miejsc pracy pozostaje problemem dla wszystkich pokoleń: polityki wydłużające czas
pracy zawodowej prawdopodobnie dotkną młodszych pokoleń: więcej miejsc pracy dla starszych
oznacza mniej dla młodszych i vice versa. Dlatego też polityki makroekonomiczne powinny zapewnić
taki poziom popytu na miejsca pracy, aby zapobiegać międzypokoleniowej konkurencji o miejsca
pracy.
Na poziomie lokalnym, wdrażanie aktywnych polityk zatrudnienia jest często oparte na
zaangażowaniu wszystkich podmiotów – grup docelowych oraz władz lokalnych. Sukces wymaga
włączenia we wdrażanie takich metod zarówno starszych pracowników jak i pracodawców, na
przykład poprzez wspólne planowanie działań mających na celu wzrost rentowności zatrudniania
starszej siły roboczej lub po prostu zwiększających świadomość pracodawców odnośnie korzyści
płynących z zatrudniania starszych ludzi.
Przykłady z miast realizujących projekt URBACT Active A.G.E.
Projekt URBACT Active A.G.E., prowadzony przez Rzym, skupia dziewięć miast z całej Europy.
Zatrudnienie jest jednym z tematów wymiany doświadczeń. Jest ściśle powiązany z tematyką
zdrowia, opieki i integracji społecznej. Poniżej prezentujemy kilka rozwiązań wypracowanych, aby
podnieść poziom zatrudnienia osób starszych:
•Edynburg promuje elastyczne zatrudnianie starszych ludzi poprzez lepszą organizację pracy
(włączając w to równowagę pomiędzy życiem prywatnym i zawodowym); gmina ustanowiła
zwyczaj zasięgania opinii starszych osób podczas dyskusji nad decyzjami podejmowanymi przez
decydentów.
•Maribor skupia się na emeryturze, pracuje nad politykami i inicjatywami ułatwiającymi przejście z
pracy na emeryturę, np. poprzez planowanie działań poprawiających sytuacje finansową emerytów
•Bazując na projekcie pilotażowym, Rzym kontynuuje rozwój usług doradczych dla osób
bezrobotnych powyżej 50 roku życia, wspiera przekwalifikowywanie zawodowe i szkolenia oraz
rozwój przedsiębiorczości i samozatrudnienia
•Tesaloniki pracują nad poprawą komunikacji pomiędzy pracodawcami i zatrudnionymi, aby
zwiększyć świadomość starszych pracowników w zakresie szkoleń i usług oferowanych przez rynek
pracy
Podsumowanie
Polityki krajowe i lokalne ukierunkowane są na zwiększenie stopnia zatrudnienia osób starszych. Jego
poziom wciąż jest bardzo zależny od modeli zatrudnienia w danym państwie oraz zróżnicowane
kryteria opieki społecznej, które odzwierciedlają historyczne, społeczne i kulturowe modele. Lokalna
polityka musi brać pod uwagę podłoże społeczno-ekonomiczne, w którym jest osadzona, ale,
wykorzystując swoją bliskość do grup docelowych, musi je angażować, włączając różnych partnerów,
wzywając ludzi do uczestniczenia w wyborze i wdrażaniu polityk. W tym procesie decydenci mogą się
uczyć na doświadczeniach innych – zarówno tych dobrych, jak i złych.
3
Więcej:
•Cały artykuł – na stronie URBACT
•Strona główna projektu Active A.G.E.
REPORTAŻ:
Transgraniczne organizmy miejskie w Europie
Przegląd wniosków płynących z projektu EGTC
EGTC jest jednym z sześciu projektów URBACT, które zakończą się z początkiem lata.
Jego siedmiu partnerów przez dwa lata niestrudzenie pracowało nad poprawą transgranicznej
współpracy pomiędzy miastami, skupiając się na zarządzaniu. Ludivine Salambo opowiada
o wnioskach końcowych. Koordynuje ona projekt MOT (Mission Operationnelle Transfrontalière),
stowarzyszenie zapewniające pomoc techniczną związaną z wdrażaniem sieci francuskich obszarów
współpracy transgranicznej.
Dzisiaj, w Europie składającej się z 27 państw, współpraca transgraniczna obejmuje wiele bardzo
różnych tworów, wliczając w to przykłady takie jak francusko-niemiecki most nad Renem, francuskohiszpański szpital w Puigcerdá, wspólna promocję turystyczną czy wspólne zarządzanie systemami
transportu publicznego. Projekty, czy to operacyjne czy związane ze wspólną strategią rozwoju,
są powiązane z wyzwaniami każdego regionu i często mają wpływ na kluczowe sprawy w miastach.
Niedawno zinwentaryzowane struktury zapewniające ramy operacyjne w 60 transgranicznych
konurbacjach różnią się między sobą. Niektórym wystarcza zwykłe porozumienie o współpracy,
podczas gdy inne stworzyły stowarzyszenia non-profit lub założyły EUWT (Europejskie Ugrupowanie
Współpracy Terytorialnej), europejski instrument prawny stworzony w 2007 roku, zarządzany przez
Komitet Regionów. EUWT umożliwia różnym państwom wspólną pracę w ciałach decyzyjnych
związanych z projektami transgranicznymi i jest komplementarna do już istniejących w tym zakresie
narzędzi.
Struktura typu governance: pomocne narzędzie
Choć wciąż w fazie eksperymentalnej, governance jest kluczowym czynnikiem w transgranicznej
współpracy między miastami. „Ze względu na złożoność tego narzędzia, często ono samo jest
przedmiotem projektu, podczas, gdy stanowi jedynie ramy współpracy i wykorzystywania zasobów w
spójny sposób, aby poprawić jakość życia mieszkańców.”
Wybierając governance jako centralny temat swoich Lokalnych Planów Działania, projekt EGTC na
początku określił kierunki poprawy współpracy: jak się zorganizować politycznie, technicznie
i finansowo? Początki kilku wniosków to: waga stworzenia silnego zespołu stale monitorującego
projekt; konieczność zapewnienia komunikacji pomiędzy szczeblem technicznym i politycznym
4
projektu; jak również prowadzenie ambitnych projektów przyciągających uwagę mediów, aby
uzyskać wsparcie lokalnych decydentów.
W czasie trwania projektu, Eurodistrict Strasbourg-Ortenau, który do tej pory był zorganizowany na
zasadzie porozumienia o współpracy, zdecydował o wdrożeniu Europejskiego Ugrupowania
Współpracy Terytorialnej. Również MOT czuł potrzebę stworzenia ustrukturyzowanych ram wymiany
doświadczeń: „W połączeniu z trudnościami wiązanymi z barierą językową i różnicami kulturowymi,
jak również różnymi rzeczywistościami politycznymi, ogromna liczba zaangażowanych osób, z których
wiele pełni odmienne role w swoich gminach, jest jednym z głównych wyzwań współpracy
transgranicznej.”
Tworzenie warunków angażowania społeczeństwa obywatelskiego
Kolejnym wnioskiem płynącym z projektu EGTC jest fakt, że wspólna polityka będzie tym lepiej
zaakceptowana, im bardziej weźmie pod uwagę oczekiwania mieszkańców i podmiotów społecznych
i gospodarczych. Wśród pomysłów mamy wydarzenia, często o charakterze sportowym, włączające
mieszkańców z obu stron granicy, ale również platformy internetowe oraz tworzenie w ramach
struktur governance struktur umożliwiających społeczeństwu bezpośredni kontakt z decydentami.
„Komunikowanie o współpracy i życiu transgranicznym jest konieczne, aby społeczność lokalna
wspierała taki projekt.”
Kwestia współpracy transgranicznej jest kluczowym priorytetem na szczeblu krajowym
i europejskim
Wszyscy partnerzy projektu EGTC wypracowali również rekomendacje adresowane do instytucji
europejskich i krajowych. „Zespoły miejskie są miejscem eksperymentowania polityk miejskich
i musimy wspierać ich rozwój.”
Warto pamiętać!
Podczas konferencji podsumowującej, która odbędzie sie 6-7 maja 2010, projekt EGTC będzie
dystyrubuował dokumenty skierowane do innych miast zaangażowanych w projekty transgraniczne.
Będą one zawierać podręcznik, w którym zebrano różne dobre praktyki oraz doświadczenia z dwóch
lat współpracy, jak również metodologię wykorzystaną przez partnerów w przygotowaniu Lokalnego
Planu Działania, główne wnioski płynące z projektu oraz rekomendacje dla szczebla krajowego
i europejskiego.
Więcej:
•Strona internetowa projektu EGTC na stronie URBACT
•Weź udział w konferencji podsumowującej projekt EGTC
URBAKTUALNOŚCI:
5
Niewykorzystany potencjał dziedzictwa kulturowego: katalizator zrównoważonego
rozwoju miejskiego i Europa konkurencyjna na arenie międzynarodowej
URBACT ma swojego bohatera – projekt HERO (ang. bohater). Sprytna nazwa dla ambitnego projektu,
który właśnie opublikował dokument strategiczny pt. „Niewykorzystany potencjał dziedzictwa
kulturowego: katalizator zrównoważonego rozwoju miejskiego i Europa konkurencyjna na arenie
międzynarodowej”. Dokument mówi o znaczeniu wymiaru miejskiego jako części Europejskiej Polityki
Spójności ze szczególnym uwzględnieniem dziedzictwa kulturowego i historycznej zabudowy
miejskiej. Jego celem jest sprawienie, aby zabytkowe miasta Europy były miejscami atrakcyjnymi do
życia, pracy i inwestowania, w pełni zdolnymi do stawiania czoła globalnym wyzwaniom XXI wieku
i dalej.
Więcej:
•Blog URBACT
•Projekt HERO
Działania Krajowego Punktu Kontaktowego
Konferencja tematyczna w ramach działań Krajowego Punktu Kontaktowego URBACT II –
Zintegrowane zarządzanie w aglomeracjach” – 18-19 maja 2010
Zapraszamy Państwa na dwudniowe spotkanie, które wraz z nami organizują Urzędy miast Kielce i
Częstochowa, odbędzie się w Kielcach (18 maja) i Częstochowie (19 maja). Oba miasta są partnerami
projektu CityRegion.Net.
Program konferencji oraz kartę zgłoszeniową znajdą Państwo na http://www.urbact.pl
6
Biuletyn jest materiałem przygotowywanym przez
Krajowy Punkt Kontaktowy Programu URBACT
na podstawie informacji przesyłanych przez Sekretariat Programu.
Krajowy Punkt Kontaktowy Programu URBACT – Polska
tel. 061 633 50 61
fax: 061 633 50 60
email: [email protected]
www.urbact.pl
Partnerzy Projektu
Instytut Rozwoju Miast
Związek Miast Polskich
Śląski Związek Gmin
i Powiatów
ul. Cieszyńska 2
30-015 Kraków
www.irm.krakow.pl
ul. Robocza 46A
61-517 Poznań
www.zmp.poznan.pl
ul. Stalmacha 17
40-058 Katowice
www.silesia.org.pl
7