Spis treści

Spis treĞci
ROZDZIAà I. ROZPOZNAWANIE ħRÓDEà PRZYCHODÓW U OTRZYMUJĄCEGO ................... 15
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
O czym przesądza wáaĞciwa kwalifikacja do Ĩródáa przychodów........................................................ 15
Czy páatnik ponosi odpowiedzialnoĞü podatkową w związku z nieprawidáową kwalifikacją do Ĩródáa? .... 16
Stosunek pracy na podstawie nawiązania ............................................................................................ 17
Stosunek pracy na podstawie powoáania.............................................................................................. 18
Stosunek pracy na podstawie wyboru.................................................................................................. 18
Spóádzielczy stosunek pracy ................................................................................................................ 18
Stosunek pracy na podstawie mianowania........................................................................................... 19
Czy praca w ramach stosunku pracy musi byü wykonywana regularnie w siedzibie zakáadu pracy?
Telepraca ............................................................................................................................................. 19
Czy wolontariusz jest pracownikiem? ................................................................................................. 19
Czy moĪna zastąpiü umowĊ o pracĊ inną umową, a w konsekwencji outsourcingowaü dane czynnoĞci
poza przedsiĊbiorstwo?........................................................................................................................ 20
Czy moĪna zawrzeü umowĊ o pracĊ z jedynym udziaáowcem spóáki, który jest jednoczeĞnie czáonkiem jednoosobowego zarządu? .......................................................................................................... 22
Czy moĪna zamiast umowy o pracĊ podpisaü umowĊ-zlecenie? ......................................................... 24
DziaáalnoĞü wykonywana osobiĞcie jako odrĊbne Ĩródáo od przychodów ze stosunku pracy ............. 25
OdróĪnienie umów o charakterze dziaáalnoĞci wykonywanej osobiĞcie (umowa o dzieáo – umowa
zlecenie) od stosunku pracy ................................................................................................................. 26
Przychody ze stosunku pracy a prawa autorskie.................................................................................. 27
Akcje nabyte w ramach pracowniczego programu motywacyjnego .................................................... 28
ROZDZIAà II. PRZYCHODY ZE STOSUNKU PRACY ........................................................................ 30
1. Przychody ze stosunku pracy............................................................................................................... 30
2. Komu naleĪy wypáaciü Ğwiadczenie, aby byáo naleĪnoĞcią ze stosunku pracy (stosunków pokrewnych)? .................................................................................................................................................. 30
3. Rodzaje przychodów pracowniczych................................................................................................... 31
4. Odprawa poĞmiertna............................................................................................................................ 32
5. Jak identyfikujemy wynagrodzenie za pracĊ i inne Ğwiadczenia, wypáacone po Ğmierci pracownika? 33
6. Czy sprawa o wynagrodzenie z tytuáu pracowniczego projektu wynalazczego jest sprawą ze stosunku
pracy? .................................................................................................................................................. 34
7. Przychód z kontraktów, áączący siĊ z peánioną przez pracownika funkcją .......................................... 35
8. Czy premia wypáacona w akcjach pracodawcy, przyznawanych przez inny podmiot jest przychodem
ze stosunku pracy?............................................................................................................................... 36
9. Akcje pracownicze, przyznawane pracownikowi przez pracodawcĊ................................................... 36
10. ĝwiadczenie wypáacane pracownikowi na urlopie wychowawczym ................................................... 37
11. Przychód z tytuáu udzielenia pracownikowi kredytu – poĪyczki, z odsetkami niĪszymi niĪ rynkowe 37
12. PoĪyczka nieoprocentowana udzielona przez pracodawcĊ – pracownikowi........................................ 41
13. Umorzenie poĪyczki udzielonej pracownikowi przez pracodawcĊ...................................................... 42
14. Umorzenie poĪyczki zmaráemu pracownikowi.................................................................................... 43
15. Koszt instalacji, dostĊpu do IT oraz abonamentu na korzystanie z ww. w domu, wykonanej – opáaconej przez pracownika i refundowanej mu w czĊĞci (caáoĞci) przez zakáad pracy ............................. 43
6
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.
51.
52.
53.
54.
55.
Limity do celów sáuĪbowych, a rozmowy (poáączenia IT) powyĪej nich – opáacane przez pracownika.....45
SMS wysáany prywatnie z telefonu komórkowego pracodawcy.......................................................... 46
Czy zwrot kosztów telepracownikowi jest wolny od podatku? ........................................................... 47
Napiwek jako przychód ....................................................................................................................... 48
Naliczenie przychodu pracownika z tytuáu zapáaty przez pracodawcĊ ubezpieczenia za samochód
prywatny, którego uĪywa on do celów sáuĪbowych............................................................................. 49
Ustalenie przychodu, gdy pracownik uĪywa firmowego auta, do celów prywatnych.......................... 49
Czy jest przychodem ze stosunku pracy nagroda za wygranie konkursu, otrzymana przez pracownika
od pracodawcy? ................................................................................................................................... 52
Wydatki na naprawy powypadkowe, za które nie jest obciąĪany pracownik a jego przychód ............ 54
Rabat na zakup towarów i usáug rozprowadzanych przez pracodawcĊ, udzielany pracownikom........ 55
ĝwiadczenia z tytuáu zakazu konkurencji a opodatkowanie ................................................................ 56
Dodatkowe wynagrodzenie (albo inne Ğwiadczenia poniesione za pracownika) a przychód pracownika.... 56
Przychód z tytuáu skáadek obowiązkowych, zapáaconych przez pracodawcĊ za pracownika lub we
wáasnym imieniu.................................................................................................................................. 57
Polisa na Īycie pracownika, wykupiona przez pracodawcĊ ................................................................. 58
Skáadka na ubezpieczenie kierowców w zagranicznej podróĪy sáuĪbowej .......................................... 62
Skáadka páacona przez pracodawcĊ w związku z polisą inwestycyjną na rzecz pracownika ............... 65
Czy postawione do dyspozycji nieodpáatne abonamenty medyczne, tworzą przychód?...................... 66
Przychód z tytuáu zaszczepienia pracownika przez pracodawcĊ, w związku z jego podróĪą sáuĪbową 78
Przychód pracowników, z tytuáu uczestnictwa w zawodach sportowych finansowanych przez pracodawcĊ ............................................................................................................................................... 78
Dowóz pracowników do pracy a ich przychód .................................................................................... 79
Przejazd sáuĪbowym samochodem z domu do pracy ........................................................................... 87
Opáacenie pracownikowi parkingu dla jego prywatnego auta, na czas wykonywania pracy ............... 89
Posiáki, przekazywane pracownikowi dobrowolnie przez pracodawcĊ................................................ 90
Otrzymane od pracodawcy bilety, wykorzystywane przez pracownika na dojazd z miejsca siedziby
do miejsca pracy .................................................................................................................................. 90
Zasiáki z ubezpieczenia spoáecznego a Ĩródáo przychodów ................................................................. 91
Przychód z „premii prywatyzacyjnej” ................................................................................................. 91
Dodatek spisowy i nagroda – dla pracownika oddelegowanego do pracy przy spisie powszechnym.... 94
Akcje obcej spóáki przekazywane pracownikom ................................................................................. 95
Wykonanie opcji na zakup akcji spóáki-matki, zakup tych akcji oraz ich sprzedaĪ............................. 96
SprzedaĪ akcji pracowniczych............................................................................................................. 98
Odszkodowanie za zaniĪenie iloĞci akcji pracowniczych i utraconą dywidendĊ ................................100
Przychód pracowników z tytuáu ĞwiadczeĔ, które powinny byü dokonywane przez pracodawcĊ ......101
Data osiągniĊcia przychodów ze stosunku pracy ................................................................................101
ĝwiadczenia na rzecz przyszáego pracownika ....................................................................................101
Przychody pieniĊĪne (wartoĞci pieniĊĪne) – data osiągniĊcia przychodu przez pracownika ..............102
Data powstania przychodu przy wypáacie nienaleĪnej kwoty.............................................................104
Powstanie przychodu z nieodpáatnego Ğwiadczenia............................................................................104
Powstanie przychodu z tytuáu zawarcia przez pracodawcĊ umowy ubezpieczeniowej na rzecz pracownika...............................................................................................................................................105
Obliczenie wartoĞci ĞwiadczeĔ w naturze i innych ĞwiadczeĔ caákowicie lub czĊĞciowo nieodpáatnych...107
Czy wydatki których obowiązek ponoszenia spoczywa na pracodawcy są przychodem pracownika,
w ramach ĞwiadczeĔ poniesionych przez pracodawcĊ w naturze (lub jako nieodpáatne Ğwiadczenie)? 108
Przychód polskiego pracownika, pracującego w kraju i delegowanego do pracy za granicĊ..............110
ROZDZIAà III. PRZYCHODY, KTÓRE MOGĄ BYû ZWOLNIONE OD PODATKU ...................... 113
A. Ekwiwalenty........................................................................................................................................ 113
1. Czym jest „ekwiwalent”?....................................................................................................................113
2. Ekwiwalent za uĪywanie przez pracowników wáasnych: narzĊdzi, materiaáów lub sprzĊtu...............114
3. Za uĪywanie jakich rzeczy (narzĊdzi, materiaáów, sprzĊtu) pracownicy otrzymują ekwiwalent? ......117
7
4.
5.
6.
7.
8.
Zasady liczenia wysokoĞci ekwiwalentu ............................................................................................118
Ekwiwalent dla pracownika uĪywającego wáasnych: odzieĪy i obuwia roboczego............................118
Ekwiwalent za pranie odzieĪy roboczej..............................................................................................119
Ekwiwalent za urlop wypoczynkowy .................................................................................................121
Ryczaátowy zwrot kosztów a ekwiwalent zwolniony .........................................................................121
B. Delegacje pracowników....................................................................................................................... 122
9. Podstawa do zwolnienia kwot uzyskanych przez pracowników, wyjeĪdĪających na delegacje sáuĪbowe .................................................................................................................................................122
10. Czas pobytu w delegacji .....................................................................................................................124
11. PodróĪ sáuĪbowa kierowców ..............................................................................................................126
12. Czy zwrot kosztów za prywatny samochód niebĊdący wáasnoĞcią pracodawcy, którym pracownik
wyjechaá w delegacjĊ, jest zwolniony od podatku? ............................................................................128
13. Czy zwrot wydatków na wyĪywienie w trakcie delegacji jest opodatkowany, gdy przekracza wysokoĞü diety naleĪnej za podróĪ sáuĪbową?............................................................................................129
14. Zwrot niezbĊdnych udokumentowanych wydatków, okreĞlonych lub uznanych przez pracodawcĊ,
a dokonanych przez delegowanego.....................................................................................................130
15. Czy zwrot kwot za skorzystanie w trakcie podróĪy sáuĪbowej np. z toalety jest opodatkowany, pomimo braku udokumentowania?.........................................................................................................131
16. Czy delegowanemu zawsze naleĪy siĊ niepodlegający podatkowi dochodowemu zwrot wydatków
za nocleg? ...........................................................................................................................................133
17. Dieta w zagranicznej podróĪy sáuĪbowej............................................................................................134
18. Zwrot naleĪnoĞci za wyĪywienie na podstawie paragonów lub bezimiennych potwierdzeĔ ..............135
19. Ryczaát na dojazdy..............................................................................................................................135
20. Dieta ze zwolnieniem dla pracownika-rezydenta, czasowo przebywającego za granicą ....................136
21. Inne Ğwiadczenia nieopodatkowane, które pracownik moĪe otrzymaü w związku z podróĪą krajową
lub zagraniczną ...................................................................................................................................138
22. Bilety lotnicze jako przychód pracownika..........................................................................................138
23. Przeniesienie sáuĪbowe .......................................................................................................................141
C. Jazdy lokalne wáasnym samochodem .................................................................................................. 142
24. Pracownik otrzymujący ryczaát za jazdy lokalne (niewyjeĪdĪający w delegacjĊ sáuĪbową) ..............142
25. Zwrot kosztów za jazdy lokalne a zwolnienia wynikające z innych ustaw.........................................143
D. Przychód pracowników z tytuáu wydatków dokonywanych przez pracodawcĊ na ochronĊ zdrowia .... 144
26. Czy zwrot kosztów dokonany przez pracodawcĊ pracownikowi, który poniósá wydatki na zakup
okularów korygujących wzrok albo szkieá kontaktowych, jest opodatkowany?.................................144
27. Czy pracownik osiąga przychody z tytuáu badaĔ obowiązkowych, przewidzianych przez kodeks
pracy? .................................................................................................................................................148
28. ĝwiadczenia z tytuáu medycyny pracy i profilaktyki zdrowotnej .......................................................150
29. Czy zwolniona jest z podatku wartoĞü szczepieĔ dokonanych przez pracodawcĊ? ............................152
E. Odszkodowania, odprawy pracownicze i zwroty kosztów................................................................... 154
30. Wypáata odszkodowaĔ, od których naleĪy uiĞciü podatek dochodowy...............................................154
31. Czy jeĪeli wypáacimy odszkodowanie zwolnione po terminie, to odsetki od tego odszkodowania
naleĪne pracownikowi są teĪ zwolnione od podatku dochodowego? .................................................155
32. Czy odprawa uzyskana przez pracownika jest opodatkowana? ..........................................................155
33. Zwrot kosztów związanych z przesuniĊciem lub odwoáaniem z urlopu .............................................156
34. Które odszkodowania otrzymywane przez pracownika w związku ze stosunkiem pracy, są zwolnione z podatku dochodowego?..........................................................................................................159
35. Wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy ................................................................................161
36. Odszkodowanie otrzymane w oparciu o ukáad zbiorowy lub umowĊ o zakazie konkurencji .............163
8
F. ĝwiadczenia z zakáadowego funduszu ĞwiadczeĔ socjalnych (funduszu związków zawodowych) –
bez dopáat do wypoczynku................................................................................................................... 165
37. Czy wszystkie Ğwiadczenia otrzymane przez pracownika z zakáadowego funduszu ĞwiadczeĔ socjalnych (ZFĝS) lub od związków zawodowych (ZZ), są wolne od podatku dochodowego od osób
fizycznych?.........................................................................................................................................165
38. Czy refundacja (zwrot kosztów) pochodząca z ZFĝS jest zwolniona od podatku?.............................167
39. Zwolnienie dla kart páatniczych, przedpáaconych...............................................................................168
40. Co zrobiü wówczas gdy wartoĞü Ğwiadczenia przekroczyáa kwotĊ 380 zá? ........................................170
41. Czy jest opodatkowana zapomoga udzielona przez ZFĝS? ................................................................172
G. Dopáaty do wypoczynku...................................................................................................................... 174
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.
Czy dopáaty ZFĝS do zorganizowanego wypoczynku dzieci są wolne od podatku dochodowego? ...174
Warunki zwolnienia z podatku dochodowego caáej kwoty dopáaty do wypoczynku dzieci i máodzieĪy ....175
Czy na zwolnienie od podatku wpáywa status organizatora wypoczynku dla dzieci?.........................177
Czy zwolnieniem z podatku moĪna objąü wypoczynek, przy braku dokumentów potwierdzających
jego organizacjĊ? ................................................................................................................................179
Czy wiek dziecka ma znaczenie dla zwolnienia?................................................................................181
Dopáaty z ZFĝS do wypoczynku osoby dorosáej ................................................................................183
Czy zwolniona dopáata do wypoczynku obejmuje teĪ inne, związane z wypoczynkiem czynnoĞci? .....183
Dopáata do wczasów niepeánosprawnego pracownika, ze Ğrodków obrotowych pracodawcy ............184
Dopáata z PFRON (lub ZFRON) dla niepeánosprawnych pracowników i ich dzieci ..........................185
H. ĩoánierze.............................................................................................................................................. 186
51. Czy Īoánierzowi sáuĪy zwolnienie ĞwiadczeĔ finansowych wypáacanych na pokrycie kosztów najmu
lokalu mieszkalnego?..........................................................................................................................186
52. Czy ekwiwalent wypáacony w zamian za rezygnacjĊ z osobnej kwatery staáej, wypáacany osobie
uprawnionej, jest wolny od podatku dochodowego? ..........................................................................187
I. Szkolenia............................................................................................................................................... 188
53.
54.
55.
56.
57.
58.
59.
60.
Czy szkolenia oferowane przez zakáad pracy są zwolnione od podatku dochodowego? ....................188
Jak byáo do 10 kwietnia 2010 r.? ........................................................................................................190
ĝwiadczenia szkoleniowe przyznane (realizowane) w okresie 11 kwietnia 2010 r. – 16 lipca 2010 r. 191
ĝwiadczenia szkoleniowe dla pracowników zwalnianych (przewidzianych do zwolnienia) ..............193
Uzupeánianie bądĨ zdobywanie wiedzy, z inicjatywy pracodawcy lub za jego zgodą........................194
Udziaá w szkoleniach organizowanych w interesie zakáadu pracy......................................................195
Sfinansowanie aplikacji adwokackiej przez pracodawcĊ....................................................................198
Kursy jĊzykowe dla pracowników......................................................................................................201
J. Dochody otrzymane przez pracownika z UE ............................................................................................. 202
61. Czy pracownik otrzymujący pensjĊ bezpoĞrednio z UE moĪe skorzystaü ze zwolnienia podatkowego? 202
62. Pracownik otrzymujący pensjĊ z UE – za poĞrednictwem swojego pracodawcy ...............................203
K. Udziaá w imprezach integracyjnych .................................................................................................... 209
63. Czy powstaje przychód z tytuáu udziaáu w imprezach integracyjnych?..............................................209
64. Przychód pracowników zaproszonych na imprezy integracyjne, którzy nie wziĊli w nich udziaáu ....212
65. WysokoĞü otrzymanego przychodu ....................................................................................................216
L. Zakwaterowanie opáacane przez pracodawcĊ ...................................................................................... 219
66. Ponoszenie przez pracodawców kosztów zakwaterowania a podatek dochodowy zakwaterowanego
pracownika .........................................................................................................................................219
9
à. Skáadki na ubezpieczenia dobrowolne (od nieszczĊĞliwych wypadków) uiszczane przez pracodawcĊ 220
67. Czy ubezpieczenie NW (od nieszczĊĞliwych wypadków) dokonane przez pracodawcĊ stanowi opodatkowany przychód pracownika?......................................................................................................220
68. Czy przychodem opodatkowanym pracownika ze stosunku pracy są otrzymane przez niego odszkodowania z polisy NW, którą wykupiá pracodawca? ............................................................................222
M. Przewóz pracownika ........................................................................................................................... 222
69. Przychód pracownika w przypadku bezpáatnego przewozu zakáadowym Ğrodkiem komunikacji ......222
70. Przychód pracownika w związku z dojazdem z domu do pracy (i z powrotem) sáuĪbowym autem,
jeĪeli moĪna okreĞliü wartoĞü przychodu ...........................................................................................223
71. Przewóz w ramach przedsiĊbiorstwa (np. od miejsca siedziby do miejsca pracy)..............................225
72. Zwolnienie z podatku przychodu pracownika z tytuáu zwrotu kosztów dojazdu, jeĪeli obowiązek
ponoszenia tych kosztów wynika wprost z innych ustaw ...................................................................226
73. Zwrot wydatków (ryczaát) na dojazdy z miejsca zamieszkania do miejsca pracy a przychód opodatkowany pracownika ............................................................................................................................226
74. Sfinansowanie pracownikowi uprawnieĔ do ulgi w przejazdach........................................................227
N. Zwolnienia przychodów pracownika z tytuáu BHP w zakáadzie pracy................................................ 227
75. Zapewnienie pracownikom wody bądĨ innych napojów ....................................................................227
76. Posiáki, napoje albo produkty przekazane pracownikom pracującym w warunkach szczególnie uciąĪliwych, a podatek dochodowy.............................................................................................................229
77. Czy opodatkowany jest ekwiwalent za Ğwiadczenia, przysáugujące pracownikom wykonującym
prace w warunkach szczególnie uciąĪliwych? ....................................................................................230
78. Czy otrzymane od pracodawcy Ğrodki czystoĞci stanowią przychód pracownika?.............................231
79. Pracownik otrzymujący od firmy ubranie, a jego przychód do opodatkowania..................................231
80. Czym jest ubiór sáuĪbowy, o którym mowa w przepisach o zwolnieniu z podatku dochodowego
(art. 21 ust. 1 pkt 10 u.p.d.o.f.)? .........................................................................................................232
O. Zwolnienia przychodu dla pracowników tymczasowych .................................................................... 233
81. Czy zwolnienia w podatku dochodowym stosujemy teĪ do pracowników tymczasowych? ...............233
P. Kandydaci do pracy ............................................................................................................................. 235
82. Zwrot kosztów delegacji, kandydatowi do pracy................................................................................235
ROZDZIAà IV. KOSZTY UZYSKANIA PRZYCHODÓW PRACOWNIKA ZE STOSUNKU PRACY 238
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
Koszty uzyskania przychodów, wynikające z ustawy.........................................................................238
Koszty u pracownika, który czĊĞü pracy traktuje jako dziaáalnoĞü twórczą........................................239
Czy kaĪda praca ma w sobie element autorski? ..................................................................................242
PodwyĪszone koszty a ewidencja czasu pracy. Urlop pracownika-autora..........................................244
Czy zasady opisane przy okazji praw autorskich, mają teĪ zastosowanie do patentów? ....................245
Ograniczenie wysokoĞci kosztów dziaáalnoĞci twórczej.....................................................................246
MoĪliwoĞü rozliczenia 50% zryczaátowanych kosztów, bezpoĞrednio przez podatnika w zeznaniu
rocznym ..............................................................................................................................................247
Koszty uzyskania przychodu czáonka zarządu, rady nadzorczej (innego organu stanowiącego osoby
prawnej)..............................................................................................................................................248
Choroba pracownika a koszty pracownicze ........................................................................................248
Zasiáek macierzyĔski a koszty pracownicze .......................................................................................248
Koszty podatkowe gdy pracownik pracuje u dwóch lub wiĊcej pracodawców...................................249
Koszty uzyskania przychodów z kilku stosunków pracy (równieĪ z jednym pracodawcą) ................250
UwzglĊdnienie faktycznie poniesionych kosztów z tytuáu dojazdu do pracy .....................................251
10
14. Czy prokuratorowi w stanie spoczynku moĪna naliczaü koszty pracownicze?...................................255
15. Nieuzyskanie przychodów ze stosunku pracy w danym miesiącu a kup pracownika .........................256
16. Pracownicze koszty uzyskania przychodu w 2013 r. ..........................................................................257
ROZDZIAà V. KOSZTY PRACODAWCY Z TYTUàU ĝWIADCZEē PRACOWNICZYCH ........... 258
1. Wydatki dokonywane na rzecz pracowników a koszty podatkowe ....................................................258
2. Czy kaĪdy wydatek na rzecz pracowników (niewyáączony z kosztów), stanowi koszt podatkowy
pracodawcy? .......................................................................................................................................258
3. Zawarcie niewaĪnej umowy a koszty uzyskania przychodów ............................................................262
4. Skáadki na ubezpieczenia nieobowiązkowe pracowników..................................................................264
5. Jazdy lokalne a koszty pracodawcy ....................................................................................................265
6. Wynajem samochodu..........................................................................................................................266
7. Skáadka na ZUS jako koszt pracodawcy.............................................................................................272
8. Wydatki na ksztaácenie pracowników.................................................................................................273
9. Zaliczanie w koszty podatkowe opáat za naukĊ jĊzyków obcych .......................................................275
10. Wydatek na kurs dla pracownika – kandydata do rady nadzorczej.....................................................277
11. Fundusz szkoleniowy u pracodawcy...................................................................................................279
12. Wydatki poniesione w związku ze zwalnianymi pracownikami.........................................................279
13. Czy koszty poniesione w związku ze szkoleniem pracowników dotyczących obsáugi Ğrodka trwaáego odlicza siĊ wprost czy poprzez amortyzacjĊ tego Ğrodka? ..........................................................281
14. Wydatki, które pracodawca zwraca pracownikowi w delegacji, podróĪującemu sáuĪbowo samochodem niebĊdącym wáasnoĞcią zakáadu pracy ..................................................................................282
15. Czyją wáasnoĞcią musi byü auto inne niĪ firmowe, uĪywane przez pracownika do podróĪy sáuĪbowej, aby pracodawca mógá rozliczyü związane z nim koszty .............................................................283
16. Wynajem samochodów w trakcie delegacji zagranicznej ...................................................................284
17. Ubezpieczenie pracowników wyjeĪdĪających na delegacje zagraniczne............................................284
18. Czy zwrot pieniĊdzy za mandat zapáacony przez pracownika w podróĪy sáuĪbowej, bĊdzie kosztem
podatkowym pracodawcy? .................................................................................................................286
19. Udokumentowanie wydatków delegacyjnych a ich zaliczenie w koszty podatkowe..........................286
20. Wydatki na wyĪywienie – noclegi, przekraczające limity okreĞlone w rozporządzeniu.....................287
21. Poáączenie podróĪy sáuĪbowej z wyjazdem prywatnym .....................................................................289
22. Wydatki na wyjazd w delegacjĊ sáuĪbową, osób towarzyszących pracownikowi ..............................290
23. Ewidencja przebiegu pojazdu niebĊdącego wáasnoĞcią pracodawcy, uĪywanego przez pracownika
w podróĪy sáuĪbowej ..........................................................................................................................290
24. Wyáączenie z kosztów podatkowych naleĪnoĞci związanych z autem pracodawcy, z którego prywatnie korzysta pracownik .................................................................................................................292
25. Wydatki pracodawcy powyĪej limitu kilometrówki ...........................................................................292
26. Zakupy paczek (bonów) przez pracodawcĊ z okazji róĪnych uroczystoĞci ........................................294
27. Odpisy na zakáadowy fundusz ĞwiadczeĔ socjalnych – a koszty podatkowe......................................295
28. Wydatki pracodawcy na wyposaĪenie kuchni czy teĪ pokoju socjalnego...........................................296
29. Bilety na mecz, dla pracowników .......................................................................................................299
30. DziaáalnoĞü socjalna pracodawcy a koszty podatkowe .......................................................................301
31. Wydatki na utrzymanie pracowniczego zespoáu muzycznego ............................................................304
32. ĝwiadczenia pracodawcy wypáacane pracownikom z tytuáu wypadków przy pracy (inne niĪ odszkodowania jednorazowe) ........................................................................................................................306
33. Koszty organizacji imprez integracyjnych..........................................................................................306
34. Wydatki na zakup (wytworzenie) gadĪetów przekazywanych pracownikom.....................................313
35. Wydatki na odszkodowanie, postĊpowanie sądowe, koszty pogrzebu pracownika, który ulegá u pracodawcy Ğmiertelnemu wypadkowi ....................................................................................................315
36. Koszty pracodawcy z tytuáu wypáaty zadoĞüuczynienia za odwoáanie z urlopu .................................316
11
37. Zakwaterowanie pracownika ..............................................................................................................317
38. Wydatki na ekwiwalent wypáacany pracownikowi, w związku z wykorzystaniem przez niego wáasnych narzĊdzi (odzieĪy) ....................................................................................................................318
39. Wynagrodzenie a dotacje....................................................................................................................319
40. Wydatki pracownicze poniesione po zakoĔczeniu dziaáalnoĞci gospodarczej ....................................319
41. Wpáaty pracodawcy na PFRON (ZFRON) jako niebĊdące kosztami podatkowymi...........................320
42. Skáadki na ubezpieczenia obowiązkowe pracownika (OC) czy teĪ samorząd zawodowy uiszczone
przez pracodawcĊ ...............................................................................................................................320
43. Wydatki pracodawcy na ubiór swoich pracowników..........................................................................323
44. Koszty poniesione na zakup (konserwacjĊ) odzieĪy i obuwia roboczego...........................................324
45. Niektóre Ğwiadczenia pracownicze w kontekĞcie ustaw o podatkach dochodowych..........................326
46. Dojazdy do pracy................................................................................................................................332
47. Parking dla pracowników w miejscu zatrudnienia..............................................................................333
48. Finansowanie badaĔ zdrowotnych oraz szczepionek a koszty podatkowe..........................................335
49. Wydatki na przychodniĊ zakáadową ...................................................................................................338
50. Zwrot naleĪnoĞci za okulary (szkáa korekcyjne).................................................................................339
51. Posiáki profilaktyczne a koszt pracodawcy .........................................................................................339
52. Zapewnienie pracownikom napojów i posiáków a koszt pracodawcy.................................................340
53. Posiáki i napoje finansowane przez pracodawcĊ dobrowolnie ............................................................342
54. Pensja wypáacana u osób fizycznych, albo w spóákach osobowych: wspólnikowi, maáĪonkowi podatnika (wspólnika) lub maáoletnim dzieciom (wáasnym lub wspólnika)...........................................343
55. Zwrot wydatków dokonany przez pracodawcĊ pracownikowi z tytuáu uĪywania przez niego prywatnego telefonu, internetu do celów sáuĪbowych a koszt podatkowy...............................................348
56. Wydatki pracodawcy na wynagrodzenie osób, które pomimo istnienia umowy o pracĊ pracy nie
wykonują ............................................................................................................................................349
57. Wydatki na rekrutacjĊ pracowników a koszt pracodawcy ..................................................................350
58. Wydatki na rzecz aplikanta.................................................................................................................350
59. Stypendium dla przyszáego pracownika..............................................................................................351
60. Wydatki poniesione przez pracodawcĊ na funkcjonowanie związków zawodowych, a koszty podatkowe...............................................................................................................................................353
61. Koszty związane z powoáaniem rady pracowniczej............................................................................354
62. Kiedy Ğwiadczenia pracownicze i pochodne od nich nie są kosztem podatkowym? ..........................355
63. Odszkodowania (zwroty kosztów) dla byáego pracownika, których podstawą wypáaty jest umowa
cywilnoprawna....................................................................................................................................355
64. Potrącenie kosztów pracowniczych u pracodawców w czasie............................................................357
65. Kiedy zaliczyü do kosztów wypáatĊ „trzynastki”................................................................................358
66. Kiedy kosztem stają siĊ skáadki na ubezpieczenia spoáeczne (FP, FGĝP) od wypáaty „trzynastki” ...358
67. Rozliczenie w koszty premii uznaniowych.........................................................................................358
68. Niektóre Ğwiadczenia o charakterze pracowniczym niestanowiące kosztów podatkowych (art. 23
ust. 1 u.p.d.o.f./art. 16 ust. 1 u.p.d.o.p.) ............................................................................................360
69. Kiedy wynagrodzenie za pracĊ staje siĊ kosztem podatkowym..........................................................361
70. Odszkodowanie za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracĊ – moment zaliczenia w koszty ....363
71. Kiedy do kosztów zaliczamy skáadki pobierane przez ZUS? (ubezpieczenia spoáeczne, ubezpieczenie zdrowotne, skáadki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych ĝwiadczeĔ Pracowniczych) 364
72. Czy w koszty podatkowe odnosimy kwotĊ netto czy teĪ brutto, Ğwiadczenia wypáaconego pracownikowi przez pracodawcĊ? ...............................................................................................................365
73. Zmniejszenie kosztów lub zwiĊkszenie przychodów, w związku z nieterminową páatnoĞcią naleĪnoĞci...365
ROZDZIAà VI. PRACODAWCA JAKO PàATNIK W PODATKU DOCHODOWYM OD OSÓB
FIZYCZNYCH............................................................................................................. 367
1. W jakim zakresie pracodawca jest páatnikiem? ..................................................................................367
2. W jakiej wysokoĞci zaliczki pobiera páatnik? .....................................................................................367
12
3. OdpowiedzialnoĞü pracodawcy z tytuáu niepobrania podatku lub pobrania go w niĪszej wysokoĞci 368
4. Decyzja o odpowiedzialnoĞci páatnika................................................................................................369
5. Koniec odpowiedzialnoĞci páatnika z tytuáu niepobranej zaliczki albo pobranej w wysokoĞci niĪszej
od naleĪnej..........................................................................................................................................370
6. Zwolnienie páatnika z tytuáu odpowiedzialnoĞci za podatek niepobrany z winy podatnika................371
7. Wynagrodzenie z tytuáu terminowego wpáacania podatków pobranych na rzecz budĪetu paĔstwa....373
8. Obowiązki zakáadu pracy jako páatnika w zakresie przechowywania dokumentów ...........................374
9. Czy páatnik odpowiada za brak dokumentów, które nie są podstawą do okreĞlenia wysokoĞci podatku? ..376
10. OĞwiadczenia, deklaracje i informacje skáadane páatnikowi, podatnikowi i organowi podatkowemu,
w związku ze Ğwiadczeniami pracowniczymi.....................................................................................377
11. Czy páatnik podaje NIP czy PESEL na PIT-11 i PIT-40?...................................................................393
12. Obowiązki osoby, która nie otrzymaáa PIT-11 ...................................................................................393
13. Obowiązki pracownika, który nie zgadza siĊ z dochodem wykazanym na PIT-11.............................393
14. Niesáuszna wypáata a obowiązek pobrania podatku............................................................................394
15. Pensje wypáacane w obcej walucie, a obowiązki podatnika ...............................................................395
16. Skáadki emerytalne i rentowe zwrócone pracodawcy przez ZUS, a zaliczka na podatek u pracownika .....395
17. Zapáacone przez pracodawcĊ skáadki ubezpieczeniowe, które umorzyá on pracownikowi.................396
18. NiepodjĊcie wynagrodzenia przez pracownika, a korekta dokumentów páatnika ...............................397
19. Pracownik wykonujący pracĊ za granicą na podstawie delegacji sáuĪbowej, a obowiązki páatnika ...398
20. PrzejĊcie zaáogi a PIT-11....................................................................................................................399
21. Dopáacenie pracownikom kwot, do zaniĪonego zasiáku chorobowego a obowiązki páatnika .............400
22. Rozliczenie roczne PIT-40 a obowiązek zwrotu nadpáaty przez páatnika ...........................................401
23. Sporządzanie informacji PIT-4R ........................................................................................................402
24. Sporządzenie informacji PIT-11 .........................................................................................................403
25. Jak opodatkowaü dodatkowe ubezpieczenie zdrowotne ponoszone przez pracodawcĊ za pracownika ......408
26. Skorzystanie przez pracownika z opcji na udziaáy (akcje) a obowiązki páatnika................................409
27. Zaliczka, w przypadku oĞwiadczenia pracownika záoĪonego páatnikowi ...........................................410
28. Obliczenie podstawy opodatkowania pracownika ..............................................................................413
29. Zmniejszanie zaliczek przez páatników o kwotĊ wolną ......................................................................416
30. Czy oĞwiadczenie PIT-2 dotyczy tylko pracowników? ......................................................................416
31. Zmniejszenie podatku dochodowego o skáadkĊ na ubezpieczenie zdrowotne ....................................417
32. Czy páatnik moĪe pobieraü wyĪszą zaliczkĊ od wyliczonej standardowo?.........................................418
33. Przychód z tytuáu skáadek obowiązkowych, zapáaconych przez pracodawcĊ za pracownika lub we
wáasnym imieniu.................................................................................................................................418
34. Czy od zalegáego wynagrodzenia wypáaconego byáemu pracownikowi, zakáad pracy ma obowiązki
páatnika? .............................................................................................................................................418
35. Moment pobrania zaliczki na podatek od dofinansowania ubezpieczenia pracownika, które rodzi
obowiązek podatkowy ........................................................................................................................419
36. Areszt Ğledczy (zakáad karny) jako páatnik .........................................................................................419
37. Przekazanie pobranych zaliczek przez páatnika ..................................................................................419
38. Páatnicy bĊdący zakáadami pracy chronionej (ZPChr)........................................................................420
39. Utrata przez páatnika statusu ZPChr ...................................................................................................421
40. Przekazywanie zaliczek na podatek dochodowy przez zakáad aktywnoĞci zawodowej......................422
41. Dokonywanie wypáat ze stosunku pracy przez komornika sądowego lub podmiot niebĊdący nastĊpcą
prawnym – w imieniu zakáadu pracy ..................................................................................................423
42. Zobowiązanie siĊ do zwrotu wynagrodzenia w roku nastĊpnym ........................................................424
ROZDZIAà VII. PRZYCHÓD PRACODAWCY Z NIEODPàATNYCH ĝWIADCZEē ..................... 425
1. Co jest nieodpáatnym Ğwiadczeniem? .................................................................................................425
2. Czy spóáka handlowa (sp. z o.o., SA) otrzymuje przychód z nieodpáatnych ĞwiadczeĔ gdy czáonkowie
zarządu nie zawierają z nią umów o pracĊ? ........................................................................................427
3. Korzystanie przez pracodawcĊ z praw autorskich, pomimo ich nieprzekazania przez pracownika....428
4. Praktykant, Ğwiadczący pracĊ nieodpáatnie.........................................................................................428
13
ROZDZIAà VIII. PRZYCHODY BYàYCH PRACOWNIKÓW – Z TYTUàU STOSUNKU PRACY 430
1. Kto moĪe otrzymaü przychód ze stosunku pracy, pomimo tego Īe juĪ pracownikiem nie jest? .........430
2. ĝwiadczenia dla byáych pracowników niebĊdących emerytami (rencistami) .....................................431
3. ĝwiadczenia otrzymywane przez emerytów lub rencistów w związku z áączącym ich uprzednio
z zakáadem pracy stosunkiem sáuĪbowym, pracy lub spóádzielczym stosunkiem pracy.....................431
4. Rodzaje ĞwiadczeĔ, które mogą otrzymaü emeryci lub renciĞci, aby skorzystaü ze zwolnienia.........431
5. Czy do zastosowania zwolnienia ma znaczenie Ĩródáo sfinansowania ĞwiadczeĔ? ............................432
6. Kto moĪe korzystaü ze zwolnienia od podatku dochodowego? ..........................................................433
7. Dokumentowanie zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 38 u.p.d.o.f. ............................................................433
8. Relacja zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 38 u.p.d.o.f. i z art. 21 ust. 1 pkt 67 u.p.d.o.f..........................433
9. Czy ze zwolnienia od podatku moĪe korzystaü odprawa emerytalna?................................................434
10. Przychód byáego pracownika z tytuáu zajmowania przez niego bezpáatnie lokalu mieszkalnego.......434
11. Czy do wypáat dla byáych pracowników moĪna stosowaü pracownicze koszty uzyskania przychodów?...434
ROZDZIAà IX. PRACOWNIK – CUDZOZIEMIEC (NIEREZYDENT PODATKOWY).................... 435
1. Kim jest osoba, która nie rozlicza w Polsce caákowitych dochodów (nierezydent podatkowy) .........435
2. Czy regulacje w sprawie rezydencji podatkowej w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, są kompletne? ........................................................................................................................436
3. Jak moĪemy zatrudniü cudzoziemca? .................................................................................................437
4. Praca wykonywana bez zezwolenia....................................................................................................438
5. Certyfikat rezydencji ..........................................................................................................................441
6. PodróĪ sáuĪbowa nierezydenta (niebĊdącego kierowcą).....................................................................441
7. Czy pracownik-nierezydent moĪe záoĪyü oĞwiadczenie na mocy którego páatnik pobiera niĪszą zaliczkĊ?.................................................................................................................................................442
8. MoĪliwoĞü zmniejszania zaliczki o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, u pracownika-nierezydenta ...444
9. Roczne obliczanie podatku dla pracownika-nierezydenta (PIT-40)....................................................444
10. Informacje PIT-11 dla pracowników-nierezydentów, przygotowywane przez zakáad pracy..............444
11. Obowiązek sporządzania przez zakáad pracy zatrudniający nierezydenta – PIT-4R...........................446
12. Koszty pracownicze stosowane przez páatnika, przy obliczaniu zaliczki u pracownika-nierezydenta 446
13. Sporządzanie informacji ORD-W1 przez zakáad pracy ......................................................................446
14. Nierezydent, otrzymujący Ğrodki z zagranicznych pracowniczych programów emerytalnych ...........450
15. Czy polski zakáad pracy jest faktycznym pracodawcą? ......................................................................450
16. Czy Ğwiadczenia polskiego podmiotu, na rzecz delegowanego do pracy nierezydenta, są dla delegowanego przychodem? .....................................................................................................................451
17. Nierezydent-pracownik – wykonujący pracĊ na rzecz nierezydenta-pracodawcy ..............................452
18. Nierezydent Ğwiadczący usáugi doradcze na podstawie umowy o pracĊ ............................................452
ZAàĄCZNIKI – AKTY PRAWNE ......................................................................................................... 457
1. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2012 r.
poz. 361 ze zm.) (wyciąg)..................................................................................................................457
2. Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2011 r. Nr 74,
poz. 397 ze zm.) – wyciąg ..................................................................................................................585
3. Ustawa z dnia 4 marca 1994 r. o zakáadowym funduszu ĞwiadczeĔ socjalnych (j.t. Dz.U. z 2012 r.
poz. 592 ze zm.)..................................................................................................................................609
4. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Spoáecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie naleĪnoĞci przysáugujących pracownikowi zatrudnionemu w paĔstwowej lub samorządowej jednostce sfery
budĪetowej z tytuáu podróĪy sáuĪbowej (Dz.U. z 2013 r. poz. 167) ...................................................615
5. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 wrzeĞnia 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeĔstwa i higieny pracy (Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 ze zm.) – wyciąg......625
6. Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 3 lutego 2006 r. w sprawie uzyskiwania i uzupeániania przez osoby dorosáe wiedzy ogólnej, umiejĊtnoĞci i kwalifikacji zawodowych w formach
pozaszkolnych (Dz.U. Nr 31, poz. 216)..............................................................................................630
14
7. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiáków i napojów (Dz.U. Nr 60, poz. 279) ...........................................................................................................644
8. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz
sposobu dokonywania zwrotu kosztów uĪywania do celów sáuĪbowych samochodów osobowych,
motocykli i motorowerów niebĊdących wáasnoĞcią pracodawcy (Dz.U. z 2006 r. Nr 27, poz. 271
ze zm.) ................................................................................................................................................646
9. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeĔstwa i higieny pracy na stanowiskach wyposaĪonych w monitory ekranowe (Dz.U. Nr 148, poz. 973) 648