Terroryzm a medycyna" - Przemysław Guła

diabetolog.pl
$LOGOIMAGE
,,Terroryzm a medycyna" - Przemysław Guła
Problemy związane z identyfikacją ofiar śmiertelnych zdarzenia są związane między innymi z takimi
czynnikami jak:
znaczne uszkodzenie mechaniczne, które mogą mieć charakter fragmentacji ciał, znacznych
uszkodzeń tkankowych itp.
-
skutki spalania, lub też efektu flushburn
-
wtórne uszkodzenia mechaniczne
-
ewentualne późne zmiany pośmiertne
-
zniszczenie ubrań, brak dokumentów przedmiotów pozwalających na identyfikację
Problem potęguje się, gdy liczba ofiar jest znaczna, a równoczesnie mamy do czynienia ze
rozległymi uszkodzeniami ciał. Po zamachach w Nowym Jorku oraz w następstwie innych
tragicznych zdarzeń, jak chociażby skutki tsunami na obszarze Oceanu Indyjskiego, dokonał się
znaczny postęp w obszarze Disaster Victim Identification (DVI). Obecnie proces identyfikacji (DVI)
uległ standaryzacji i prowadzony jest przez wyspecjalizowane grupy ekspertów. Istnieje kilka
istotnych problemów natury organizacyjno-technicznej, które mogą dotyczyć trudności z dotarciem
do ciał (jak np. po zamachu z 11 września).
Kolejnym może być problem związany z przechowywaniem i identyfikacją dziesiątek lub setek
ofiar. Wymaga to zastosowania improwizowanych rozwiązań, gdyż zazwyczaj przekracza to
możliwości lokalnych prosektoriów i chłodni. Dodatkowo mogą do tego dojść problemy natury
religijno-obyczajowej, np w Izraelu istnieje wymóg „dostarczenia całego ciała do grobu w czasie
doby od śmierci“, stąd też silna rola religijnej organizacji ZKA, której wolontariusze po każdym
zamachu pracują na miejscu, zbierając szczątki ofiar. Zagadnienie przechowywania ciał ofiar
można przeprowadzić na kilka sposobów, jednak konieczne jest spełnienie jednego warunku. Jest
nim lokalizacja dla całego procecu DVI. Wynika to z dwóch czynników, po pierwsze z fragmentacji
ciał związanej z koniecznością ustanowienia jednego miejsca okazań zwłok tak, aby rodziny nie
musiały przemieszczać się pomiędzy kolejnymi prosektoriami.
Problem ten był jednym z błędów popełnionych w czasie katastrofy chorzowskiej 28 stycznia 2006r.
Mozliwości rozwiązania polegają na zastosowaniu modelu przyjętego w krajach skandynawskich i
we Francji, czyli wykorzystaniu mobilnych zestawów zwiarających chłodnie, pomieszczenie
sekcyjne i zaplecze laboratoryjne, improwizowanym wykorzystaniu obiektów o odpowiednich
parametrach, np. Centrum Kongresowe w Madrycie lub też użyciu ruchomych kontenerów chłodni.
Problem DVI sprawił, że władze brytyjskie przyjęły rozwiazanie polegajace na podpisaniu kontraktu
z firmą, która zobowiązała się do budowy zestawu kontenerowego pozwalającego na prowadzenie
całego procesu DVI. Skada się on z obszaru przyjęć, sekcyjnego, chłodni, zaplecza
laboratoryjnego, miejsc okazań oraz pomieszczeń przeznaczonych do rozmów z rodzinami i
© 2000-2017 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone.
str. 1/3
diabetolog.pl
$LOGOIMAGE
wsparcia psychologicznego. Wielkość obiektu pozwala na prowadzenie działań identyfikacyjnych i
przechowywanie nawet 1000 ciał. Liczba ta, w zależności od potrzeb, może być zwilokrotniona. Po
raz pierwszy takie rozwiązanie zostało wykorzystane po zamachu w londyńskim metrze.
Procedury DVI są bardzo zbieżne i pozwalają na niezmiernie dokładną identyfikację, jednak są
dość czasochłonne. Przykłady zamachów londyńskich czy madryckich (także wypadek polskiego
autokaru pod Grenoble 22 lipca 2007 r) pokazują, że czas ten może sięgać nawet dwóch tygodni.
Stąd też dużą wartość ma procedura przedstawiona przez profesora Hissa z Tel- Avivu,
pokazująca metodę stosowaną przez izraelska policje i służby medyczne. Dąży ona do
maksymalnego wykorzystania cech identyfikacyjnych w oparciu o metariał porównawczy i bazy
danych.
Obejmuje to:
-
ocene i porównanie cech według arkusza antropologicznego;
-
analizę znaków szczególnych;
-
wykonanie fotografii w celach identyfikacyjnych;
ocenę odontologiczną wraz z wykonaniem rtg. Pantomograficznego i porownanie z
dokumentacją stomatoligiczną;
rentgen ciała lub fragmentów w celu poszukiwania ewentualnych materiałów dowodowych ,
a także danych medycznych (przebyte złamania, zespolenia);
pobranie odcisków palców i próba identyfikacji w systemie Automatic Fingerprint
Identification System (AFIS) lub pobranie śladów porównawczych w miejscu zamieszkania;
-
pobrnie próbek włosów oraz materiału porównawczego w miejscu zamieszkania;
pobranie próbek materiału biologicznego w tym porównawczego od krewnych, w celu badań
genetycznych DNA;
opis ubrania, nietrwałych elementów (makijaż, malowanie panzokci, biżuteria) identyfikacja
rzeczy np. Telefonu komórkowego, kluczyków od pojazdu itp.
Omówione procedury pozwalaja na sprawna identyfikację ofiar pod warunkiem działania
wilospecjalistycznego zespołu ekspertów policyjnych, kryminalistyki, antropologii, medycyny
sadowej oraz systemu informatycznego, w tym dostępu do danych osobowych o AFIS. Ponadto
konieczny jest dostęp do danych medycznych, stomatologicznych i mozliwość pobrania materiału
porównawczego w miejscu uprzedniego pobytu ofiary. Skuteczność identyfikacji ofiar zamachów
na terenie Izraela w trakcie trwania Intifady w okresie 2001-2005 szacowana była na poziomie 96
%. Równocześnie w stacjach zwiazanych ze znacznymi uszkodzeniami strukturalnymi i pożarami
może wynosić ok. 50%, a w przypadkach podobnych do zadrzeń w WTC- nie przekroczyć 20%
szacowanej liczby ofiar. Powyższe dane wskazują, jak ważne jest sprawne przygotowanie systemu
DVI. Należy także mieć na uwadze konieczność działań DVI w obcych krajach tak, jak choćby po
wspomnianym tsunami lub też zamachu na wyspie Bali (12 października 2002 r). Stąd też
© 2000-2017 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone.
str. 2/3
diabetolog.pl
$LOGOIMAGE
niemziernie ważna jest współpraca międzynarodowa i wspólne grupy eksperckie, które w
podobnych „wielonarodowych“ zdarzeniach moga pozwolic na przygotowanie grupy roboczej i
zespołu ekspertów z przedstawicielami- oficerami lącznikowymi z krajów zainteresowanych
poszukiwaniem własnych obywateli. Zagadnienie identyfikacji oraz towarzyszących jej procedur
musi być planowane z uwzględnieniem specyficznych uwarunkowań religijnych i kulturowych.
Dotyczy to m.in. czasu pochówku, sposobu postepowania ze zwłokami oraz towarzyszących
obrządków funeralnych. Jest to istotne zwłaszcza w obszarach wilokulturowych. Większość
procedur DVI została teraz zunifikowana co było jednym z efektów katastrofy tsunami, jednak
poziom wdrażania szkolenia i wyposażenia nadal pozostaje zróżnicowany.
© 2000-2017 Activeweb Medical Solutions. Wszelkie prawa zastrzeżone.
str. 3/3