IX BFN na Wydziale Oceanografii i Geografii UG – dzień 2
Transkrypt
IX BFN na Wydziale Oceanografii i Geografii UG – dzień 2
NA WYDZIALE OCEANOGRAFII I GEOGRAFII UNIWERSYTETU GDAŃSKIEGO KATALOG IMPREZ dr Stella Mudrak-Cegiołka dr Justyna Miąc dr Grażyna Karwacka Kontakt: [email protected] tel: 058 523-68-44 IX BFN na Wydziale Oceanografii i Geografii UG DZIEŃ 1 26 maja 2011 26.05. – WYCIECZKA 1 Warsztaty hydrograficzne na obszarze delty Wisły (przede wszystkim dla liceum i dorosłych) Miejsce zbiórki: Gdańsk, parking przed budynkami Wydziału Filologicznego i Historycznego, ul. Wita Stwosza 55 W godzinach: 8.30-17.00 Prowadzący: mgr Łukasz Pietruszyński, mgr Paweł Przygrodzki, mgr Joanna Jokiel, mgr Jerzy Błaszkowski Instytut Geografii, Katedra Hydrologii, SKN Hydrologów Konieczna wcześniejsza rezerwacja: do 24.05.; Tel: 513 97 07 44, 58 523 65 31 Co zabrać ze sobą: Ochrona przeciwdeszczowa i przeciwwiatrowa, wygodne obuwie, prowiant na 8,5 godziny. Celem wycieczki jest zapoznanie uczestników z wyjątkowością geograficzną regionu delty Wisły, pokazanie bogactwa zjawisk i obiektów wodnych, tak naturalnych, jak i antropogenicznych, omówienie historii rozwoju delty Wisły oraz historii działań człowieka dla ochrony przed powodziami i wspomożenia działalności gospodarczej, ukazanie różnorodności funkcji hydrologicznych i gospodarczych jako pola działania dla wielu dyscyplin naukowych. 26-28.05. – WYCIECZKA 2 Przekonaj się w czym pływasz... Stan czystości jezior Pojezierza Kaszubskiego (bez ograniczeń wiekowych) Miejsce warsztatów: Borucino, gm. Stężyca; Stacja Limnologiczna UG nad Jeziorem Górnym Raduńskim (przystanek PKS Łączyno) W dniach: 26.05.11. oraz 27.05.11. oraz 28.05.11. W godzinach: 10.00-16.00 Prowadzący: dr Kamil Nowiński Instytut Geografii, Katedra Limnologii, Zakład Geografii Pojezierzy oraz Stacja Limnologiczna UG w Borucinie Wcześniejsza rezerwacja: w razie potrzeby ustalenia godziny przybycia grupy: [email protected] , tel.: +58 341 00 61 w. 55 lub +58 684 60 17 Odbędzie się wykład oraz warsztaty z pokazem technik pomiarów hydrologicznych, limnologicznych i analiz hydrochemicznych. Uczestnicy grupami będą odwiedzali kilka działających jednocześnie stanowisk: 1. wykład z prezentacją (pojęcie, przyczyny i skutki eutrofizacji, zagrożenia degradacyjne jezior, sukcesja limnologiczna, obserwacje i pomiary prowadzone na Stacji Limnologicznej); 2. zwiedzanie stacji i ogródka meteorologicznego (możliwość poznania metod i sprzętu pomiarowego); 3. pokaz metod wykonywania planów batymetrycznych jezior (użycie echosondy i GPS'a); 4. wypłynięcie na tratwę pomiarową zakotwiczoną na Jeziorze Górnym Raduńskim i pomiary parametrów odzwierciedlających jakość wody oraz pobór prób wody jeziornej do analiz laboratoryjnych; 5. analizy w laboratorium hydrochemicznym w Borucinie i przyrodnicza interpretacja wyników. Możliwe będzie również oznaczenie podstawowych fizycznych i chemicznych właściwości próbek wody dostarczonej przez uczestników. 2 IX BFN na Wydziale Oceanografii i Geografii UG DZIEŃ 2 27 maja 2011 27.05. – WYKŁAD i WYCIECZKA Warsztaty edukacyjne wzdłuż historycznych obwałowań rzecznych Gdańska (przede wszystkim dla liceum i dorosłych) Miejsce zbiórki: ul. Żabi Kruk 15, Klub Wodny 'Żabi Kruk' W godzinach: 9.30-16.00 Prowadzący: mgr Łukasz Pietruszyński, mgr Paweł Przygrodzki, mgr Joanna Jokiel, mgr Jerzy Błaszkowski Instytut Geografii, Katedra Hydrologii, SKN Hydrologów Konieczna wcześniejsza rezerwacja: do 25.05.; Tel: 513 97 07 44, 58 523 65 31 Co zabrać ze sobą: Ochrona przeciwdeszczowa i przeciwwiatrowa. Celem wykładu oraz spływu kajakowego jest zapoznanie uczestników z historycznymi przeobrażeniami stosunków wodnych na terenie miasta Gdańska, którego powstanie i funkcjonowanie zawsze były związane z wodą. Dodatkowo celem realizowanego spływu będzie promocja rzeki Motławy i kanałów jako miejsca aktywnego wypoczynku wśród mieszkańców, jak również poszerzenie wiedzy na temat obronnej roli obwałowań rzecznych miasta, ukazanie bogactwa obiektów wodnych i ich roli. Kolejnym elementem będzie omówienie dziejowych powodzi w Gdańsku, które zaznaczyły się w historii miasta. Imprezy w budynku Instytutu Oceanografii Gdynia, Al. M. J. Piłsudskiego 46 27.05. – WARSZTATY 1 Wyciśnij soki z osadów morskich (przede wszystkim gimnazium) Miejsce: Instytut Oceanografii, Zakład Chemii Morza i Ochrony Środowiska Morskiego IVpiętro W godzinach: 9.00-16.00 Prowadzący: mgr Aleksandra Brodecka, mgr Joanna Kiełczewska Instytut Oceanografii, Zakład Chemii Morza i Ochrony Środowiska Morskiego Konieczna wcześniejsza rezerwacja: do 20.05.; [email protected] Warsztaty będą przebiegały dwuetapowo. Terenowa część odbywać się będzie na specjalnym stanowisku symulującym prace na statku badawczym. Druga część warsztatów przeprowadzona zostanie w laboratoriach Zakładu Chemii Morza i Ochrony Środowiska Morskiego IO. Rdzenie osadów morskich zostaną pobrane kilka dni wcześniej z k/h „Oceanograf”. Na pierwszym stanowisku uczestnicy warsztatów dokonają opisu makroskopowego (barwy, zapachu, warstwowania) osadów z różnych rejonów Zatoki Gdańskiej. Samodzielnie pobiorą wodę znad osadu, podzielą rdzenie osadów na warstwy i odzyskają z nich wody porowe. Następnie, już w laboratorium, zmierzą metodami spektrofotometrycznymi stężenie substancji w wodach porowych oraz nad osadem i porównają uzyskane wyniki z wynikami stężeń tych związków w wodach powierzchniowych Zatoki Gdańskiej. Przeprowadzone prace terenowe i analizy laboratoryjne pozwolą uczestnikom poznać definicje, właściwości chemiczne i fizyczne osadów, jak również pracę oceanografa. 27.05. – WARSZTATY 2 Poznaj zwyczaje mieszkańców dna Zatoki Gdańskiej (przede wszystkim szkoła podstawowa (kl. 1 - 3), szkoła podstawowa (kl. 4 - 6)) Miejsce: Instytut Oceanografii, IV piętro, sala. 462 - 464 W godzinach: 9.00-10.00 Prowadzący: mgr Monika Tarasiewicz Instytut Oceanografii, Zakład Ekologii Eksperymentalnej Organizmów Morskich Konieczna wcześniejsza rezerwacja: do 20.05., [email protected] Zwierzęta, które od lat zamieszkują Bałtyk, takie jak kraby, krewetki i raki, często są nieznane spacerowiczom odwiedzającym bałtyckie plaże. Tymczasem uważny obserwator może je zauważyć w przybrzeżnej strefie Zatoki Gdańskiej, w portach oraz w czasie letnich kąpieli w morzu. W związku z tym warto poznać podstawowe zachowania i funkcje życiowe tych organizmów, m.in. sposób ich odżywiania, zdobywania pokarmu, reakcji na czynniki zewnętrzne, m.in. reakcja na światło, jak i miejsce bytowania. W trakcie imprezy prezentowane będą doświadczenia mające uświadomić odwiedzającym jaką rolę w ekosystemie Bałtyku pełnią takie organizmy jak omułek, rogowiec bałtycki, saduria, garnela, kiełż oraz krewetka. Wykonana będzie także krótka prezentacja dotycząca historii Bałtyku, aby wzbogacić dzieci w wiedzę o niezwykłości tego zbiornika wodnego. Dzieci będą rozwiązywać krzyżówkę dotyczącą życia zwierząt w Bałtyku, w celu zweryfikowania ilości zapamiętanych przez nie informacji. 27.05. – WYKŁAD 1 Endokrynne pochodne fenolu, związki szkodliwe dla Twojego zdrowia (przede wszystkim gimnazium) Miejsce: Instytut Oceanografii, parter, sala audytoryjna ON W godzinach: 10.00-11.00 Prowadzący: dr inż. Marta Staniszewska Instytut Oceanografii, Zakład Chemii Morza i Ochrony Środowiska Morskiego Alkilofenole (nonylofenol i oktylofenol) oraz bisfenol A stanowią grupę związków endokrynnych, zaburzających równowagę działania układu hormonalnego organizmów, w tym człowieka. Powodują one m.in. zaburzenia emocjonalne i behawioralne, zaburzenia dojrzewania i płodności, otyłość, nowotwory złośliwe. Nonylofenol jest wykorzystywany głównie do produkcji niejonowych środków powierzchniowo czynnych, bisfenol A i oktylofenol używa się głównie do produkcji tworzyw sztucznych. Alkilofenole oraz bisfenol a dostają się do środowiska wraz ze ściekami i śmieciami, zagrażając żyjącym w nich organizmom. Ponadto istotnym problemem jest migracja bisfenolu a z opakowań plastikowych do żywności oraz szczególnie wysokie narażenie na ten związek małych dzieci. Bisfenol A znajduje się w takich wyrobach plastikowych jak: pojemniki na jedzenie, butelki do napojów, butelki dla niemowlaków, smoczki, talerzyki, kubki itp. 27.05. – WYKŁAD 2 Pożyteczne czy niebezpieczne? - rekiny kontra meduzy (bez ograniczeń) Miejsce: Instytut Oceanografii, parter, sala audytoryjna ON W godzinach: 11.00-12.00 Prowadzący: dr Stella Mudrak-Cegiołka, Piotr Cegiołka Instytut Oceanografii, Zakład Badań Planktonu Morskiego W trakcie wykładu przedstawione zostaną rekiny i meduzy dwie grupy morskich zwierząt, których obraz funkcjonujący w powszechnej świadomości znacznie odbiega od rzeczywistego. Przedstawione zostaną fakty dotyczące ich biologii, 4 ekologii i występowania, ze zwróceniem uwagi na ogromną rolę, jaka pełnią w środowisku morskim. Wykład ma w zamyśle również zwalczanie stereotypów rozpowszechnianych przez media, np. głośno ostatnio o tym, że rekiny atakują turystów w Egipcie, czy wpływają na ulice podczas powodzi w Australii, a mało kto, poza wąską grupą specjalistów, wie, że rok 2009 ogłoszony był ROKIEM OCHRONY REKINA. Przedstawione zostaną możliwości wykorzystania rekinów i meduz przez człowieka. W podsumowaniu, nieco przewrotnie, zostanie udowodnione, że tak naprawdę to meduz a nie rekinów należy się bać. Po wykładzie przewidziana jest dyskusja z uczestnikami zakończona ich własna oceną, które z przedstawionych zwierząt jest bardziej pożyteczne czy niebezpieczne. 27.05. – WYKŁAD 3 Akustyczne poszukiwania zatopionych wraków (przede wszystkim dla: szkoła podstawowa (kl. 4 - 6), gimnazjum, liceum, dorośli) Miejsce: Instytut Oceanografii, parter, sala audytoryjna ON W godzinach: 13.00-14.00 Prowadzący: mgr Jakub Idczak Instytut Oceanografii, Zakład Oceanografii Fizycznej W prezentacji są zademonstrowane fascynujące możliwości akustycznych metod w poszukiwaniu zatopionych wraków oraz przedstawione wyniki głośnej wyprawy poszukiwawczej (sierpień 2008) wraku legendarnego ORP „Orzeł”, polskiego okrętu podwodnego z okresu II wojny światowej, który zaginął w niewyjaśnionych okolicznościach podczas patrolu w 1940 na Morzu Północnym. 27.05. – WYKŁAD i POKAZ 1 Co z tą eutrofizacją? Miejsce: Instytut Oceanografii, parter, sala audytoryjna ON W godzinach: 12.00-13.00 Prowadzący: mgr Anita Jasińska Instytut Oceanografii, Zakład Chemii Morza i Ochrony Środowiska Morskiego Dla większych grup wymagana rezerwacja: do 20.05., [email protected] Czym właściwie jest eutrofizacja? Jakie są jej przyczyny, skutki i do jakich zmian może doprowadzić w środowisku wodnym? Czy morskie dno może być pustynią? Dlaczego wody Bałtyku charakteryzują się tak małą przezroczystością i skąd tyle glonów? Uczestnicy wykładu poznają odpowiedzi na te i wiele innych pytań. Szczególna uwaga zostanie poświęcona Zatoce Gdańskiej (zakwity glonów, „problem dorsza”). Będzie też mowa o siarkowodorze i o ogólnej jakości polskich rzek i jezior. Mieszkańcy Trójmiasta i okolic dowiedzą się, jaka jest sytuacja Bałtyku w stosunku do najbardziej zdegradowanych mórz na świecie. Każdy będzie miał okazję zobaczyć rdzenie osadów dennych z Zatoki Gdańskiej. Wykład ma uzmysłowić jak duży jest wpływ człowieka na jakość wód. 27.05. – WYKŁAD i POKAZ 2 Czy wiesz czym oddychasz? (przede wszystkim dla: gimnazjum, liceum, dorośli) Miejsce: Instytut Oceanografii, parter, sala audytoryjna ON W godzinach: 14.00-15.00 Prowadzący: dr Anita Lewandowska Instytut Oceanografii, Zakład Chemii Morza i Ochrony Środowiska Morskiego 5 Celem wykładu jest zainteresowanie dzieci i młodzieży, a pośrednio także ich rodzin wiedzą na temat powietrza i jego ochrony, ze szczególnym uwzględnieniem rejonu południowego Bałtyku i Trójmiasta. Poruszona zostanie problematyka pochodzenia zanieczyszczeń powietrza i przemian jakim ulegają w otaczającej nas atmosferze. Pragniemy wyczulić słuchaczy na sposoby redukcji zanieczyszczeń powietrza, głównie pyłu zawieszonego, w skali lokalnej i regionalnej poprzez ograniczanie niskiej emisji oraz wyeliminowanie niewłaściwego spalania odpadów w gospodarstwach domowych. Chcemy przekazać dzieciom i dorosłym jak ważne jest zadbanie miejsce swojego zamieszkania i jego otoczenie naturalne. W ramach wykładu zostaną zaprezentowane techniki pobierania próbek aerozoli i gazów, w tym PM2,5 drobnej frakcji niebezpiecznej dla zdrowia człowieka. 27.05. – WYSTAWA Czy pingwiny odlatują na zimę?! Antarktyka - lodowaty cud natury! (bez ograniczeń) Miejsce: Instytut Oceanografii, parter, sala wystawowa W godzinach: 09.00-16.00 Prowadzący: dr Anna Panasiuk-Chodnicka, mgr Marcin Kalarus, mgr Paweł Maruszak Instytut Oceanografii, Zakład Badań Planktonu Morskiego Celem imprezy jest popularyzacja wiedzy na temat funkcjonowania ekosystemów polarnych, w tym głównie Antarktyki, a także w aspekcie działalności naukowo-badawczej Polskiej Stacji Antarktycznej im. H. Arctowskiego. Przedstawione zostaną najważniejsze elementy fauny i flory rejonu Antarktyki, aspekty obejmujące antropogeniczne przekształcenia ekosystemów polarnych, jak również metody ich ochrony. W trakcie wystawy odbędą się: prezentacja fotografii i pokaz slajdów wykonanych w trakcie XXXII (2007/2008) i XXXIII (2008/2009) Wyprawy Naukowo-Badawczej na Polską Stację Antarktyczną im. Henryka Arctowskiego. - omówienie przez obecną na pokazie uczestniczkę wypraw antarktycznych (dr Annę Panasiuk-Chodnicką) najważniejszych aspektów z zakresu: działalności naukowej Polskiej Stacji Antarktycznej, specyfiki funkcjonowania ekosystemu Oceanu Południowego, zagrożeń - na które jest narażona Antarktyka - wynikających z działalności antropogenicznej, działań na rzecz ochrony rejonów polarnych. Imprezy w budynku Instytutu Geografii budynek Wydziału Nauk Społecznych Gdańsk, ul. Bażyńskiego 4 27.05. – WARSZTATY Edukacja, przestrzeń, środowisko - gry i zabawy edukacyjne (przede wszystkim przedszkole, szkoła podstawowa (kl. 1 - 3), szkoła podstawowa (kl. 4 - 6), gimnazjum, liceum) Miejsce: skrzydło B sala 101/102 W godzinach: 10.00-11.00; 11.00-12.00; 12.00-13.00; 13.00-14.00; 14.00-15.00 Prowadzący: dr Teresa Sadoń-Osowiecka Instytut Geografii, Pracownia Dydaktyki Geografii Konieczna wcześniejsza rezerwacja: do 20.05., [email protected] Warsztaty będą miały formę gier edukacyjnych o tematyce geograficznej. Wszystkie zabawy są autorstwa studentów Instytutu Geografii i zostaną przez nich ręcznie wykonane. Gry takie jak: domino geograficzne, „Piotruś geograficzny”, zabawa w skojarzenia, gra planszowa, czy „Quiz geograficzny”, itp. będą zorganizowane w formie stanowisk. W danym momencie w każdej zabawie może wziąć udział 2-4 graczy. Każdy z uczestników przy wejściu do sali z grami otrzyma planszę, na której będą wymienione wszystkie dostępne gry (9 rodzajów). Po wzięciu udziału w każdej zabawie, gracze będą otrzymywać w odpowiedniej kratce pieczątki z jedną literką. Wzięcie udziału we wszystkich grach pozwoli na zebranie całego napisu GEOGRAFIA. Karty ze zdobytymi napisami będą miały formę pamiątki, którą każdy gracz będzie mógł zabrać ze sobą. Przy wyjściu uczestnicy będą mogli ocenić całą zabawę poprzez namalowanie ilości oczek (1-6) na ściance kostki do gry. 6 27.05. – WYKŁAD i WARSZTATY 1 Perspektywy rozwoju energetyki odnawialnej na Pomorzu (przede wszystkim liceum, dorośli) Miejsce: sala audytoryjna S-209 W godzinach: 10.00-15.00 Prowadzący: prof. UG dr hab. Jan Wendt, mgr D. Bar-Kołelis, mgr T. Bocheński, mgr Ł. Dopierała, mgr B. Goszcz, mgr K. Lange, mgr T. Wiskulski Instytut Geografii, KN Doktorantów Geografów UG W imprezie wezmą udział zaproszeni goście, będący ekspertami w zakresie energetyki odnawialnej. Przedstawią oni swoje prelekcje oraz wezmą udział w otwartej dyskusji panelowej (każdy z uczestników będzie miał możliwość zadawania pytań do zaproszonych gości). Na końcu dyskusji będzie przeprowadzony mini konkurs w zakresie tematyki związanej z energią odnawialną. W konkursie będą mogli wziąć udział wszyscy uczestnicy imprezy. Wstępny program: - referat wprowadzający o uwarunkowaniach energetyki odnawialnej w Polsce i na Pomorzu, prelekcje zaproszonych gości, - dyskusja panelowa, - konkurs wiedzy o energetyce odnawialnej. 27.05. – WYKŁAD i WARSZTATY 2 Nowe - stare miejsca. Wirtualny spacer po zmieniającym się Trójmieście (bez ograniczeń) Miejsce: skrzydło B sala 203 W godzinach: 15.30-16.30 Prowadzący: dr Grażyna Karwacka, mgr Aleksandra Cicharska Instytut Geografii, Pracownia Dydaktyki Geografii Wykład i warsztaty będą zawierały zarówno pokaz slajdów, krótkie filmy z zasobów promocyjnych miast oraz dyskusję warsztatową z uczestnikami. Celem prezentacji jest zwrócenie uwagi uczestników na konieczność dbania o ład i estetykę w otaczającej nas przestrzeni oraz na zmiany zachodzące w ostatnich 10 latach w wyglądzie Gdańska, Sopotu i Gdyni. Zostaną wybrane miejsca, które zmieniły się całkowicie pod kątem architektury, czy ogólnie rozumianego uporządkowania, jak również miejsca, którym został przywrócony wygląd pierwotny. Przedstawione zmiany będą miały charakter nie tylko pozytywny, ale również negatywny, czyli jak wyglądają obecnie miejsca, które jeszcze parę lat temu charakteryzowały się dużą estetyką i ładem przestrzennym. Dodatkowo, każdy z uczestników otrzyma kartę pamiątkową z Festiwalu, z przygotowanymi zdjęciami oraz adresami najciekawszych miejsc w Trójmieście, zachęcającą do samodzielnego odwiedzenia omówionych miejsc w ramach indywidualnych spacerów, czy wycieczek. 27.05. – WYKŁAD i WARSZTATY 3 Robimy mapę sanktuariów Pomorza (wyłącznie dla szkoła podstawowa (kl. 1 - 3)) Miejsce: skrzydło B sala 201 W godzinach: 09.00-09.45; 10.00-10.45; 11.00-11.45 Prowadzący: dr Lucyna Przybylska Instytut Geografii, Katedra Geografii Rozwoju Regionalnego Konieczna wcześniejsza rezerwacja: do 20.05., [email protected] 7 Celem imprezy jest zapoznanie dzieci z pojęciem sanktuarium i pielgrzymka, zarówno rodzajami jak i funkcjami, na przykładzie wybranych kościołów sanktuaryjnych położonych w województwie pomorskim. Każdy z uczestników wykona mapę omawianych sanktuariów na podstawie przygotowanych przez organizatora podkładów. 27.05. – WYKŁAD i WARSZTATY 4 Cztery strony świata w oczach geografa - prelekcja (dla wszystkich) Miejsce: sala audytoryjna S-205 W godzinach: 11.30-13.30 Prowadzący: dr Maciej Tarkowski Instytut Geografii, SKN Geografów Prelekcja pt. „Cztery strony świata w oczach geograf” przedstawi wrażenia studentów z odbytych wypraw naukowokrajoznawczych. Prezentacja multimedialna będzie składać się ze zdjęć i i filmików zrobionych przez studentów podczas eksploracji państw Europy, Azji, Afryki, Ameryki. Studenci opowiedzą o kulturze, tradycjach, architekturze wybranego przez siebie kraju, będą chcieli uświadomić młodzieży, że studia geografii to nie tylko wiedza teoretyczna, ale możliwość poznawania świata poprzez wyjazdy, praktyki terenowe czy uczestnictwo w kołach naukowych. 27.05. – POKAZ Meteorologia bliżej nas (II) (dla wszystkich) Miejsce: skrzydło B poziom 200 W godzinach: 10.00-15.00 Prowadzący: dr Michał Marosz Instytut Geografii, Katedra Meteorologii i Klimatologii, SKN Meteorologów i Klimatologów Program projektu oparty jest na pokazie i objaśnianiu eksperymentów geofizycznych i ma na celu pomóc słuchaczom w lepszym zrozumieniu zjawisk zachodzących w atmosferze, które kształtują obserwowaną przez Nas codziennie pogodę. Eksperymenty są ciekawe i efektowne wizualnie, zostały tak dobrane, aby zaciekawić słuchaczy, przekazując im zarazem wiedzę o zjawiskach atmosferycznych. Obejmuje on takie doświadczenia jak np.: powstawanie CO2, kondensacja, pomiar prędkości wiatru i innych elementów meteorologicznych. Wobec dużego zainteresowania problemem zmian klimatu, zaprezentowane i omówione zostaną postery przedstawiające zjawiska i zagrożenia związane z „globalnym ociepleniem”. Przygotowane zostaną broszury informacyjne przedstawiające globalne i regionalne rekordy klimatyczne jak również podstawowe cechy klimatu Zatoki Gdańskiej i Pojezierza Kaszubskiego. Prezentowane będą aktualne zdjęcia satelitarne oraz przygotowane prezentacje zjawisk optycznych w atmosferze. 27.05. – WYKŁAD i POKAZ Jeziora - wielkie archiwa przyrody (dla wszystkich) Miejsce: skrzydło B sala 103 W godzinach: 09.30-10.30; 10.30-11.30 Prowadzący: mgr Dawid Weisbrodt, mgr Małgorzata Kinder Instytut Geografii, Katedra Geomorfologii i Geologii Czwartorzędu Konieczna wcześniejsza rezerwacja: do 20.05., [email protected] 8 Osady zdeponowane na dnie naszych jezior są bezcennym źródłem wiedzy temat zmian środowiska przyrodniczego w różnych skalach czasowych. Podczas zajęć uczestnicy zapoznają się z metodami wykorzystywanymi w badaniach osadów jeziornych. Dowiedzą się z jakich minerałów są one zbudowane oraz na własne oczy będą mogli zobaczyć mikroskopowy obraz doskonale zakonserwowanych szczątków organizmów liczących sobie kilkanaście tysięcy lat. 27.05. – WYKŁAD 1 Truj-miasto i morze, może inaczej (przede wszystkim liceum, dorośli) Miejsce: sala audytoryjna S-203 W godzinach: 13.00-14.00 Prowadzący: dr Stanisław Rzymowski Instytut Geografii Komentarze autorskie w postaci rymowanek do fotografii i obrazów prezentujących Gdańsk, Sopot, Gdynię - zabytki, ulice, wydarzenia historyczne, kulturalne, znane postaci historyczne i współczesne (od J. Heweliusza po L. Wałęsę i P. Huelle) związane z Trójmiastem. Komentarze objaśniają, bądź mają cechy pochwalne, krytyczne, refleksyjne. 27.05. – WYKŁAD 2 Impresje meksykańskie (dla wszystkich) Miejsce: skrzydło B sala 203 W godzinach: 14.00-15.30 Prowadzący: dr Andrzej Wyszkowski Instytut Geografii Przedstawione zostaną ogólne wiadomości na temat środowiska geograficznego południowej części Meksyku oraz fotografie ze stolicy kraju oraz Puebli, Meridy i Valladolid. Zaprezentowane będą także ważniejsze zabytki kultury Majów oraz wybrane ośrodki turystyczne i rezerwaty przyrodnicze znajdujące się na Jukatanie. 27.05. – WYSTAWA 1 Wybrane aspekty rozwoju energetyki odnawialnej oraz energooszczędności (bez ograniczeń) Miejsce: skrzydło B poziom 100 W godzinach: 10.00-16.00 Prowadzący: prof. UG dr hab. Jan Wendt, mgr D. Bar-Kołelis, mgr T. Bocheński, mgr Ł. Dopierała, mgr B. Goszcz, mgr K. Lange, mgr T. Wiskulski Instytut Geografii, KN Doktorantów Geografów UG Wystawa będzie prezentowana na sześciu planszach w holu głównym budynku Wydziału Nauk Społecznych i Instytutu Geografii w dniu 27.05.2011. Otwarciu wystawy będzie towarzyszyła prezentacja zagadnień przedstawionych na poszczególnych planszach. Ponadto istnieje możliwość pozostawienia wystawy na kolejne dni aby umożliwić większej liczbie osób zapoznanie się z przedstawionymi zagadnieniami. Zakres tematyczny plansz będzie obejmował zagadnienia związane z: - energetyką na Pomorzu na tle Polski i Unii Europejskiej - możliwościami rozwoju energetyki odnawialnej na przykładzie Pomorza, - energooszczędnością. 9 27.05. – WYSTAWA 2 Cztery strony świata w oczach geografa - wystawa fotograficzna (dla wszystkich) Regulamin konkursu: Konkurs fotograficzny odbędzie się w terminie marzec - kwiecień. W dniu festiwalu będzie miało miejsce otwarcie wystawy oraz rozdanie dyplomów zwycięzcom konkursu. Miejsce: hol główny budynku Wydziału Nauk Społecznych W godzinach: 11.00-11.30 Prowadzący: dr Maciej Tarkowski Instytut Geografii, SKN Geografów Wystawa będzie przedstawiać fotografie studentów geografii, które zostały zrobione podczas naukowokrajoznawczych wypraw po różnych krajach świata. Zdjęcia będą ukazywać krajobrazy, architekturę jak również kulturę danego kraju. Wystawione fotografie zostaną wyłonione w konkursie fotograficznym, zorganizowanym przez Studenckie Koło Naukowe Geografów Uniwersytetu Gdańskiego. 27.05. – WYSTAWA 3 Przypadek czy reguła? Rola geografii w wyjaśnianiu przyczyn zróżnicowania środowiska życia człowieka (dla wszystkich liceum, dorośli) Miejsce: skrzydło B poziom 300 W godzinach: 09.00-15.00 Prowadzący: dr Magdalena Borowiak, dr Maciej Tarkowski Instytut Geografii Środowisko materialne, w którym żyjemy, na co dzień często postrzegamy jako bardzo stabilne. Pojawiające się czasem zmiany, wiążemy ze zdarzeniami losowymi, klęskami, katastrofami, ewentualnie indywidualnymi decyzjami jego użytkowników. Z tego powodu otaczająca nas przestrzeń wydaje się być niepowtarzalna ale za razem przypadkowa i chaotyczna. Tymczasem rozwój rzeźby terenu, sieci hydrograficznej, zmiany klimatu czy przekształcenia zagospodarowania terenu są efektem złożonych procesów zachodzących w skali globalnej, regionalnej i lokalnej. Ich badaniem zajmuje się geografia. Jej szczególnym polem zainteresowań są interakcje „człowiek – środowisko”. Ich rozpoznanie ma fundamentalne znaczenie dla wdrażania idei rozwoju zrównoważonego. Wystawa prezentuje główne nurty i problemy badań będące przedmiotem zainteresowania badaczy z Instytutu Geografii. Podkreśla ona poznawcze i praktyczne walory wiedzy geograficznej, której syntetyczny charakter pozwala lepiej zrozumieć otaczający nas świat. 10 IX BFN na Wydziale Oceanografii i Geografii UG DZIEŃ 3 28 maja 2011 28.05 – KONKURS 1 Morze wiedzy w kropli wody - eutrofizacji zapobiegamy, gdy źródła substancji biogenicznych ograniczamy (wyłącznie dla gimnazjum) Regulamin konkursu znajduje się na stronie: www.ocean.ug.edu.pl - Współpraca ze Szkołami/BFNCo W godzinach: 8.00-16.00 Prowadzący: mgr Joanna Kiełczewska, dr Dorota Burska, mgr Aleksandra Brodecka, dr Katarzyna ŁukawskaMatuszewska Instytut Oceanografii, Zakład Chemii Morza i Ochrony Środowiska Morskiego Uczestnicy: zaproszeni zostaną laureaci konkursu - Laureat nagrody zostanie wyłoniony w drodze konkursu. Wyboru dokona komisja powołana przez organizatorów. O kwestiach regulaminowych i terminach składania prac szkoła zostanie powiadomiona do 31 stycznia br. Laureatem będzie grupa uczniów z opiekunem. Zaproszenie do udziału w konkursie otrzymają uczniowie szkół gimnazjalnych spoza Trójmiasta. W tegorocznej edycji konkursu młodzież będzie musiała wykonać projekt ulotki edukacyjnej (dwustronna, trzyczęściowa, A4) na temat eutrofizacji. Na samym początku powinny się tam znaleźć informacje ogólne na temat tego procesu- definicja, przyczyny i krótkie omówienie wskaźników stosowanych przy ocenie eutrofizacji wód. Kolejna część powinna zawierać informacje odnoszące się do akwenu znajdującego się najbliżej miejsca zamieszkania (jezioro, rzeka, morze) takie jak: źródła substancji biogenicznych, wpływ eutrofizacji na środowisko oraz skutki tego procesu. Prace mają powstawać w grupach pod kierunkiem nauczyciela i zaangażują uczniów o różnych, nie tylko ekologicznych i chemicznych zainteresowaniach. Nagrodą specjalną, oprócz m.in. rejsu na k/h Oceanograf -2, będzie wydrukowanie ulotki i rozdawanie jej na Pikniku Naukowym, który również odbędzie się w ramach IX Bałtyckiego Festiwalu Nauki. 28.05 – KONKURS 2 Chrońmy Morze Bałtyckie na lądzie - na brzegu rzeki, jeziora i morza (wyłącznie dla gimnazjum) Miejsce: Al. Marszałka Piłsudskiego 46, UG WOIG oraz Zespół Szkół w Goręczynie, ul Szkolna Regulamin konkursu Początek konkursu i warsztaty dla młodzieży gimnazjalnej odbędą się 13 maja w Zespole Szkół w Goręczynie. 28 maja w Gdyni będzie nagrodzenie wyłonionych laureatów. Uczestnicy: 28 maja udział biorą już tylko laureaci konkursu W godzinach: 9.00-16.00 Prowadzący: dr Dorota Burska Instytut Oceanografii, Zakład Chemii Morza i Ochrony Środowiska Morskiego Młodzież zapozna się z obiegiem wody i zanieczyszczeń w środowisku. Wskaże, jakimi drogami do zbiorników wodnych (jezioro, rzeka, morze) dostają się substancje biogeniczne, ropopochodne czy metale. Uczestnicy konkursu odnajdą w najbliższym otoczeniu źródła zanieczyszczeń i zaproponują sposoby ich eliminacji. Młodzież weźmie udział w warsztatach terenowych w strefie brzegowej wokół Jeziora Ostrzyckiego, wzdłuż brzegów Raduni i plaży w Gdyni. Zmierzą podstawowe parametry fizyczne, chemiczne i biologiczne w wodach powierzchniowych. Dowiedzą się o wpływie turystyki na jakość strefy brzegowej i całego zbiornika wodnego. Autorzy prac konkursowych- zaprezentują swoje prace publiczności – uczniom szkoły podstawowej i gimnazjalnej, nauczycielom i przedstawicielom społeczności lokalnej. Konkurs ma na celu budzenie ciekawości i uwrażliwianie młodzieży na problem ochrony środowiska szczególnie w miejscu zamieszkania i wpływ zanieczyszczeń lokalnych na jakość środowiska w regionie i kraju. 11 28.05. – WYKŁAD i WYCIECZKA Warsztaty edukacyjne w zlewni Potoku Oliwskiego (przede wszystkim dla gimnazjum, liceum, dorośli) Miejsce zbiórki: zbiórka na ul. Słowackiego 136, parking przy KFC, prezentacja w zlewni Potoku Oliwskiego W godzinach: 9.30-16.00 Prowadzący: mgr Łukasz Pietruszyński, mgr Paweł Przygrodzki, mgr Joanna Jokiel, mgr Jerzy Błaszkowski Instytut Geografii, Katedra Hydrologii, SKN Hydrologów Konieczna wcześniejsza rezerwacja: do 25.05.; Tel: 513 97 07 44, 58 523 65 31 Co zabrać ze sobą: Konieczna ochrona przeciwdeszczowa i przeciwwiatrowa oraz prowiant. Celem imprezy jest zapoznanie uczestników z procesami hydrograficznymi zachodzącymi w naturalnym środowisku geograficznym. Dodatkowo zostanie stworzona możliwość porównania dwóch odmiennych charakterystyk zlewni i jego potoku, naturalnej oraz zurbanizowanej. Podczas zajęć uczestnicy zostaną zapoznani z aparaturą pomiarową oraz możliwościami jej wykorzystania. Stworzona zostanie możliwość do samodzielnego wykonania pomiarów. Występujące w zlewni obiekty hydrotechniczną zostaną szeroko omówione. Warsztaty zakończone zostaną analizą zebranych próbek wody w laboratorium hydrochemicznym Katedry Hydrologii UG. Ścieżka dydaktyczna w terenach atrakcyjnych krajobrazowo obok funkcji kształcących może pełnić również funkcje rekreacyjne. Z pewnością pozwoli łatwiej i pełniej wyposażyć uczestników w zasób wiadomości, umiejętności i nawyków, dających znajomość wiedzy o przyrodzie oraz możliwość posługiwania się ta wiedzą w praktyce. Warsztaty propagować będą również idee związane z ochroną środowiska. 12 IX BFN na Wydziale Oceanografii i Geografii UG DZIEŃ 4 – PIKNIK NAUKOWY 29 maja 2011 Gdynia, Al. Jana Pawła II (przy Akwarium Gdyńskim) 29.05/1 Ryzyk-fizyk, czyli czego można się spodziewać po urlopie nad Bałtykiem Prowadzący: dr Marcin Paszkuta Instytut Oceanografii, Zakład Oceanografii Fizycznej, Pracownia Teledetekcji i Analizy Przestrzennej Dlaczego wody Bałtyku nie są tak błękitne jak w Morzu Śródziemnym? Czy ich zielono-szara, a nawet brunatna barwa świadczy o obecności szkodliwych substancji? Dlaczego w środku upalnego lata woda przy brzegu potrafi być lodowato zimna? Czy można przewidzieć gdzie i kiedy woda będzie wystarczająco ciepła aby korzystać z uroków kąpieli morskiej? I czy nie przeszkodzi nam w tym zakwit sinic? Na te i szereg innych pytań odpowiemy prezentując zjawiska, których badaniem zajmuje się oceanografia fizyczna, z wykorzystaniem technik satelitarnych i modelowania matematycznego. W pokazach eksperymentalnych, wzbogaconych prezentacjami multimedialnymi, wyjaśnimy przystępnie fizykę zjawisk, które każdy może obserwować z poziomu leżaka. Pokażemy w jaki sposób nowoczesne technologie satelitarne pozwalają monitorować, a modele matematyczne prognozować stan środowiska morskiego i strefy brzegowej. Najmłodszych uczestników Festiwalu w ciekawy świat fizyki morza wprowadzimy za pomocą zabaw tematycznych. 29.05/2 Czy wiesz jakie zwierzęta żyją w Bałtyku i co się z nimi dzieje kiedy brakuje tlenu? Prowadzący: mgr Halina Rzemykowska, mgr Magdalena Jakubowska Instytut Oceanografii, Zakład Ekologii Eksperymentalnej Organizmów Morskich Czy wiesz, jakie zwierzęta żyją w Bałtyku? Czy wiesz, że żyją w nim takie stworzenia jak: raki, kraby, krewetki? Chcesz je zobaczyć? Dowiedzieć się więcej na ich temat? Koniecznie odwiedź nasze stoisko na pikniku naukowym w Gdyni. Podczas imprezy w przygotowanych akwariach ze słoną wodą zaprezentowane zostaną bałtyckie skorupiaki. Te mniejsze będzie można obejrzeć pod lupą i binokularem. Przedstawiony zostanie również problem niedoborów tlenowych występujących w strefie przydennej, również w Zatoce Gdańskiej, mających istotny wpływ na obniżanie różnorodności biologicznej w tym rejonie. Prócz naświetlenia zjawiska zostaną podane informacje jak mieszkańcy rejonów nadmorskich mogą im zapobiegać. 29.05/2 Czy wiesz jakie zwierzęta żyją w Bałtyku i co się z nimi dzieje kiedy brakuje tlenu? Prowadzący: mgr Halina Rzemykowska, mgr Magdalena Jakubowska Instytut Oceanografii, Zakład Ekologii Eksperymentalnej Organizmów Morskich Czy wiesz, jakie zwierzęta żyją w Bałtyku? Czy wiesz, że żyją w nim takie stworzenia jak: raki, kraby, krewetki? Chcesz je zobaczyć? Dowiedzieć się więcej na ich temat? Koniecznie odwiedź nasze stoisko na pikniku naukowym w Gdyni. Podczas imprezy w przygotowanych akwariach ze słoną wodą zaprezentowane zostaną bałtyckie skorupiaki. Te mniejsze będzie można obejrzeć pod lupą i binokularem. Przedstawiony zostanie również problem niedoborów tlenowych występujących w strefie przydennej, również w Zatoce Gdańskiej, mających istotny wpływ na obniżanie różnorodności biologicznej w tym rejonie. Prócz naświetlenia zjawiska zostaną podane informacje jak mieszkańcy rejonów nadmorskich mogą im zapobiegać. 13 29.05/3 Też byś tak wyglądał, gdybyś tu żył Prowadzący: dr Justyna Miąc, Magdalena Kowal, Paulina Sofroniuk Instytut Oceanografii, Zakład Funkcjonowania Ekosystemów Morskich Przybliżenie tajemniczego i fascynującego świata zwierząt zamieszkujących dno morskie (w szczególności dno Bałtyku) i głębiny oceaniczne. Kryjące się tam organizmy, przypominają te z powierzchni, bądź nie są podobne do niczego co znamy. Kształt ich ciała spowodowany jest ogromnym ciśnieniem, wielkie oczy brakiem światła, zaś rozciągliwe żołądki i długie zęby niedostatkiem pokarmu. Morze Bałtyckie w porównaniu do Wszechoceanu jest płytkim akwenem, jednak zwierzęta żyjące przy dnie, zadziwiają i intrygują podobnie jak te z głębin. Prezentacja specyficznych organizmów, które ze względu ma miejsce występowania musiały wypracować wyjątkowe przystosowania oraz nietypowe strategie życiowe. Zajęcia plastyczne i konkursy z wykorzystaniem elementów wyrzuconych przez morze pt. ”Potwory z głębin”; oraz inne atrakcje. 29.05/4 Sprawdź co potrafią! Niesamowity świat bałtyckich glonów i sinic Prowadzący: dr Sabina Jodłowska, mgr Paulina Lemke, mgr Sylwia Śliwińska, mgr Marta Brucka Instytut Oceanografii, Pracownia Ekofizjologii Roślin Morskich Prezentacje i wystawy: Prezentacja Kolekcji Kultur Glonów Bałtyckich (CCBA). Rola glonów i sinic jako podstawowych producentów pierwotnych w Morzu Bałtyckim, ich przystosowania do życia w środowisku wodnym oraz zmiennych warunków fizyczno-chemicznych (intensywności światła, temperatury, zasolenia). Przyczyny i skutki tworzenia się masowych zakwitów fitoplanktonu. Dyskusja z osobami zainteresowanymi. Część praktyczna: Obserwacja mikro- i makroskopowa żywych okazów wybranych przedstawicieli flory bałtyckiej pod mikroskopem, binokularem i lupą, w celu przybliżenia uczestnikom nie tylko różnorodności glonów i sinic występujących w Morzu Bałtyckim, ale także ich przystosowań do różnych warunków środowiska – zwrócenie uwagi na budowę pojedynczych komórek i kolonii, zmiany kształtu, barwy, różne mechanizmy ruchu. Konkurs plastyczny dla najmłodszych z nagrodami. 29.05/5 Bałtyk - morze dla każdego Prowadzący: dr hab. Adam Sokołowski, Oskar Głowacki, Zuzanna Kowalkiewicz, Mikołaj Mazurkiewicz, Mateusz Jerzak, Bartłomiej Jerzak Instytut Oceanografii, SKN Oceanografii Celem stoiska będzie zaprezentowanie narzędzi pracy oceanografów takich jak rozeta batometrów czy czerpacz van Veena. Ponadto chcemy pokazać jak ewoluowała oceanografia, metody badawcze oraz sprzęt do poboru próbek. Chcemy zorganizować pokaz pobierania próbek organizmów oraz wody morskiej na pobliskiej Plaży Miejskiej w Gdyni. Dla najmłodszych przygotowaliśmy specjalne atrakcje: poznawanie morskich stworzeń poprzez kolorowanki i puzzle o tematyce oceanograficznej, a także 'poszukiwanie bursztynów'. Dodatkowo chcemy zaprezentować działalność Studenckiego Koła Naukowego Oceanografii. 29.05/6 Niezwykłe i nieznane ryby z Zatoki Gdańskiej Prowadzący: prof. UG dr hab. Mariusz Sapota, mgr Anna Pawelec Instytut Oceanografii, Zakład Biologii i Ekologii Morza Ryby należą do grupy zwierząt które są dość często i powszechnie obserwowana w obszarze Zatoki Gdańskiej. Wszyscy dobrze znają, głównie od strony kulinarnej, dorsza, śledzia, szprota, czy stornie na patelni nazywaną flądrą. Oprócz znanych gatunków, podwodny świat Zatoki zamieszkany jest przez inne gatunki, mniej znane ale ciekawe pod względem kształtu, pochodzenia, biologii czy zachowania. Do najbardziej interesujących zaliczyć można: 14 spokrewnione z konikiem morskim, wężynkę i iglicznię, „węgorzycę” jedyną żyworodną rybę Bałtyku, czy żyjące tuż przy brzegu babki: mała i piaskową oraz najeżone kolcami cierniki i cierniczki. Niektóre gatunki występują powszechnie, inne są rzadkie lub zagrożone wyginięciem. Naszym celem jest pokazanie mało znanych gatunków ryb, przybliżenie informacji na temat środowiska ich życia, ich biologii i ekologii oraz ochrony naturalnych siedlisk i wpływu człowieka na ich życie. Serdecznie zapraszamy na spotkanie z niezwykłymi rybami naszej Zatoki. 29.05/7 Sinice i glony - od ekologii do farmakologii Prowadzący: dr J. Kobos, mgr A. Błaszczyk, mgr A. Toruńska, mgr A. Hebel, mgr M. Błońska, mgr A. Krakowiak, mgr K. Sutryk, Natalia Hohlfeld Instytut Oceanografii, Zakład Biologii i Ekologii Morza, Regionalne Centrum Sinicowe Cyjanobakterie odgrywają bardzo ważną rolę jako producenci materii organicznej w środowisku wodnym. Jednocześnie masowy rozwój tych mikroorganizmów związany jest wysokim stopniem eutrofizacji wód oraz globalnym ociepleniem klimatu na Ziemi. Każdego roku w sezonie letnim zakwity sinic nad Bałtykiem i w zbiornikach słodkowodnych stanowią przyczynę zamykania kąpielisk. Z drugiej strony, sinice i glony są bogatym źródłem związków biologicznie aktywnych. Wiele z nich znalazło praktyczne zastosowanie w medycynie, kosmetyce i rolnictwie. Te same organizmy produkują również metabolity wtórne o silnym działaniu toksycznym. W trakcie imprezy zaprezentowane zostaną różne gatunki sinic i glonów z kolekcji kultur Regionalnego Centrum Sinicowego. Uczestnicy będę mogli samodzielnie przygotować preparaty i oglądać je z wykorzystaniem mikroskopu. Wyświetlana będzie prezentacja multimedialna o zakwitach, uczestnicy dostaną również ulotki. Przeprowadzony zostanie konkurs „Leki z morskiej apteki”. 29.05/8 Gaz łupkowy (prawie) bez tajemnic Prowadzący: dr Robert Jan Sokołowski Instytut Oceanografii, Zakład Geologii Morza, SKN Geologów Studenckie Koło Naukowe Geologów planuje stworzyć stanowisko w ramach Bałtyckiego Festiwalu Nauki, na którym zaprezentuje podstawowe informacje dotyczące poszukiwań i eksploatacji tzw. gazu łupkowego oraz potencjalnych korzyści i zagrożeń z tego wynikających. Najważniejsze cele imprezy to: popularyzacja wiedzy geologicznej, rozpowszechnianie informacji o gazie łupkowym, zainteresowanie dzieci i młodzieży geologią. 29.05/9 Klify Trójmiasta - skąd się wzięły, dokąd zmierzają? Prowadzący: dr Robert Jan Sokołowski Instytut Oceanografii, Zakład Geologii Morza, SKN Geologów Studenckie Koło Naukowe Geologów planuje stworzyć stanowisko w ramach Bałtyckiego Festiwalu Nauki, na którym zaprezentuje podstawowe informacje dotyczące klifów (ich budowa, ochrona) w celu szerszego zainteresowania dziedziną geologii. Najważniejsze cele imprezy to: popularyzacja wiedzy geologicznej, rozpowszechnianie informacji o klifach i zachęcanie do ich odwiedzenia, zainteresowanie dzieci i młodzieży geologią. 29.05/10 Meteorologia bliżej nas (I) Prowadzący: dr Michał Marosz Instytut Geografii, Katedra Meteorologii i Klimatologii, SKN Meteorologów i Klimatologów Program projektu oparty jest na pokazie i objaśnianiu eksperymentów geofizycznych i ma na celu pomóc słuchaczom w lepszym zrozumieniu zjawisk zachodzących w atmosferze, które kształtują obserwowaną przez Nas codziennie pogodę. Eksperymenty są ciekawe i efektowne wizualnie, zostały tak dobrane, aby zaciekawić słuchaczy, przekazując 15 im zarazem wiedzę o zjawiskach atmosferycznych. Obejmuje on takie doświadczenia jak np.: powstawanie CO2, kondensacja, pomiar prędkości wiatru i innych elementów meteorologicznych. Wobec dużego zainteresowania problemem zmian klimatu, zaprezentowane i omówione zostaną postery przedstawiające zjawiska i zagrożenia związane z „globalnym ociepleniem”. Przygotowane zostaną broszury informacyjne przedstawiające globalne i regionalne rekordy klimatyczne jak również podstawowe cechy klimatu Zatoki Gdańskiej i Pojezierza Kaszubskiego. Prezentowane będą aktualne zdjęcia satelitarne oraz przygotowane prezentacje zjawisk optycznych w atmosferze. 29.05/11 Mały chemik i morze (przede wszystkim szkoła podstawowa (kl. 1 - 3), szkoła podstawowa (kl. 4 - 6)) Prowadzący: mgr E. Szumiło, mgr inż. J. Maciak, mgr M. Skauradszun, mgr D. Jankowska, mgr D. Saniewska, dr M. Bełdowska Instytut Oceanografii, Zakład Chemii Morza i Ochrony Środowiska Morskiego Celem imprezy jest zapoznanie i zainteresowanie dzieci zjawiskami chemicznymi zachodzącymi w przyrodzie, ze szczególnym uwzględnieniem ekosystemów wodnych. Poprzez liczne doświadczenia chemiczne zostanie przedstawione znaczenie napięcia powierzchniowego wody oraz tworzenie barwnych kompleksów środowisku morskim. Uczestnicy zostaną również zapoznani z obiegiem wody w przyrodzie. Program zostanie zrealizowany poprzez gry dydaktyczne oraz samodzielny udział uczestników w doświadczeniach chemicznych, nadzorowanych przez wykwalifikowaną kadrę naukową. 29.05/12 Powrót do przeszłości - odkryj z nami skamieniałości Prowadzący: dr Ewa Szymczak, mgr Małgorzata Leśniewska Instytut Oceanografii, Zakład Geologii Morza Podczas imprezy dowiedzą się Państwo jak wyglądały tajemnicze zwierzęta zamieszkujące oceany np. 500, 250 i 2 mln lat temu, jakie miały zwyczaje i jakie pozostawiły skamieniałości. Kolekcjonerzy amatorzy uzyskają pomoc w identyfikacji samodzielnie znalezionych okazów. Wszystkich zainteresowanych zapraszamy do spróbowania swoich sił w zawodzie paleoekologa i identyfikacji kopalnych i współczesnych okazów bałtyckich okrzemek. Zaprezentujemy Państwu metody preparowania tych mikroskamieniałości, a także ich znaczenie w ocenie stanu środowiska. Z pomocą instruktorów odtworzą Państwo zmiany głębokości i zasolenia wód jakie następowały w Morzu Bałtyckim od początków jego powstania. Dla dzieci przygotowaliśmy ciekawe konkursy z nagrodami. 29.05/13 Tajemnicze dno Bałtyku Prowadzący: mgr Grzegorz Kolat Instytut Oceanografii, Zakład Geologii Morza Głównym celem imprezy będzie propagowanie wiedzy ekologicznej i działań na rzecz ochrony środowiska Zatoki Gdańskiej. Skupimy się na zapoznaniu odwiedzających nas gości ze sprzętem oceanograficznym służącym do badań dna morskiego, używanym na statku badawczym Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego „Oceanograf”. Zaprezentowane zostaną zarówno bezpośrednie (inwazyjne), jak i pośrednie (bezinwazyjne) metody badań dna. Opisując pobór prób odniesiemy się do zanieczyszczeń, które dostają się do morza, a które deponowane są w osadach dennych. Korzystając z okazji zacumowania Oceanografa w porcie dokonamy poboru przykładowej próby, dzięki czemu uczestnicy zobaczą na własne oczy problem, którego nie widać podczas zwykłej wizyty nad morzem. Opisując bezinwazyjne metody badania dna (sonar, echosonda), zwrócimy uwagę na niebezpieczne wraki i odpady, które możemy zlokalizować dzięki takim metodom. Wszystko to ma na celu zapoznanie nas z ciągłym problemem zanieczyszczeń morza Bałtyckiego. 16 29.05/14 Akustyczny monitoring bałtyckich morświnów Prowadzący: mgr Marcin Gawdzik Stacja Morska Instytutu Oceanografii Wystawa będzie prezentować informacje na temat realizowanego przez Stację Morską IO UG międzynarodowego projektu SAMBAH, w którym przy użyciu aparatury hydroakustycznej planuje się określenie rejonów występowania morświnów (łac. Phocoena phocoena) w Morzu Bałtyckim oraz oszacowanie ilości osobników zamieszkujących ten akwen. Rejon prowadzonych badań, główne cele oraz metody badawcze zostaną przedstawione na tablicach informacyjnych. Zaprezentujemy aparaturę hydroakustyczną rejestrującą dźwięki wysyłane przez morświny w procesie echolokacji, POD (POrpoise Detector), która użyta zostanie w projekcie oraz przeźroczysty model tego urządzenia ukazujący jego wnętrze. Przedstawimy mechanizm działania biosonaru morświna przy użyciu trójwymiarowej ekspozycji - modelu morświna emitującego wiązkę światła, będącą wizualizacją sygnałów akustycznych wydawanych przez zwierzę oraz odtwarzanie dźwięków wydawanych w procesie echolokacji, a następnie rejestrowanych przez urządzenie hydroakustyczne. 29.05/15 Chrońmy morze na lądzie Prowadzący: mgr Anita Jasińska, mgr Joanna Kiełczewska, dr Dorota Burska Instytut Oceanografii, Zakład Chemii Morza i Ochrony Środowiska Morskiego Uwagi: Pierwsza rozgrywka w grę planszową 'Kwaśna kropla' o godz. 11:00. Kolejne co 45 minut. Filtrowanie próbek wody o pełnych godzinach dla pierwszych 25 osób w każdej turze. Na czym polega proces eutrofizacji? Co sprawia, że polskie plaże są zamykane w pełni sezonu letniego? Jakie szkody wywołują kwaśne deszcze? Najmłodsi namalują w konkursach „chemiczne strachy” i ulepią bałtyckie zwierzaki. Ci nieco starsi poznają m. in. główne źródła zanieczyszczeń w środowisku poprzez quizy, krzyżówki i puzzle. Ważną częścią pikniku będą doświadczenia chemiczne symulujące procesy zachodzące w wodzie i osadach. Pokazy będą dotyczyły między innymi sorpcji na zawiesinie, powstawania nowych minerałów oraz procesów, które zachodzą podczas opadania materii na dno. Każdy będzie miał okazję zmierzyć pH różnych roztworów, oznaczyć zawartość tlenu i stężenie fosforanów i azotanów w próbkach wody oraz stać się twórcą „ogrodów krzemowych”. Uczestnicy imprezy będą mieli możliwość sprawdzenia zdobytej wiedzy w konkursach z nagrodami. Uzupełnieniem pikniku będą materiały dydaktyczne w postaci posterów i folderów oraz prezentacja sprzętu do badań oceanograficznych. 29.05/16 Zooplankton - niewidzialny, żywy filtr czyli skorupiaki planktonowe pod lupą Prowadzący: dr Anna Panasiuk-Chodnicka, mgr Marcin Kalarus, mgr Paweł Maruszak Instytut Oceanografii, Zakład Badań Planktonu Morskiego Część praktyczna: Pobieranie zooplanktonu z basenu portowego za pomocą siatki planktonowej (godziny poboru prób: 11:00, 13:00, 15:00, 17:00). Konserwacja części pobranego materiału oraz barwienie żywych i zakonserwowanych organizmów zooplanktonowych. Oglądanie ich za pomocą mikroskopów stereoskopowych i szkieł powiększających. Część wystawowa i prezentacje: Rola zooplanktonu w morzach i oceanach („filtr” - funkcja w „oczyszczaniu” wody w zbiornikach zanieczyszczonych, „pas transmisyjny” w obiegu materii). Zooplankton antarktyczny a zooplankton bałtycki, skorupiaki z „dwóch światów”; wystawa okazów organizmów antarktycznych oraz bałtyckich. Różnice między unikalnym ekosystemem Antarktyki a środowiskiem Morza Bałtyckiego. „Obce” gatunki zooplanktonowe - oglądanie okazów oraz poznanie dróg introdukcji i ich potencjalnego wpływu na ekosystemy morskie. Prezentacje multimedialne na temat fauny pelagicznej oceanu światowego. Indywidualna dyskusja z osobami zainteresowanymi. 17 29.05/17 Co w morzu piszczy? Prowadzący: mgr Ewa Kowalska Instytut Oceanografii, Zakład Oceanografii Fizycznej Celem stoiska ma być propagowanie wiedzy o morzu w szczególności z dziedziny akustyki morza. W realizacji tego celu będą udostępniane słuchowiska z dźwiękami zarejestrowanymi pod wodą. Będą to zarówno dźwięki zwierząt, urządzeń podwodnych jak i zjawisk zachodzących po wodą. Zainteresowani będą mieli okazję usłyszeć i poznać dźwięki których nie można zarejestrować w ośrodku jakim jest powietrze. 29.05/18 Oceanografia szansą dla młodych (przede wszystkim gimnazjum, liceum, dorośli) Prowadzący: prof. UG dr hab. Natalia Gorska, prof. UG dr hab. Adam Latała, dr Luiza Bielecka, mgr Katarzyna Sztygiel Instytut Oceanografii Prezentacja „rolapów” przedstawiających unikatowe badania prowadzone przez Instytut Oceanografii w zakresie nauk o morzu oraz demonstrują możliwości studiów na kierunkach prowadzonych przez Instytut. Prezentacja i przekazanie informacji na temat prowadzonych działalności naukowej, badawczej, dydaktycznej i organizacyjnej, a w szczególności na temat kierunków studiów jakie prowadzi Instytut Oceanografii UG. Rozpowszechnienie materiałów informacyjnych (m.in. ulotek i broszur) o ofercie kształcenia, którą proponuje kandydatom Instytut. 29.05/19 Geologia na szlakach Polski (przede wszystkim gimnazjum, liceum, dorośli) Prowadzący: dr Robert Jan Sokołowski Instytut Oceanografii, Zakład Geologii Morza, SKN Geologów Studenckie Koło Naukowe Geologów planuje stworzyć stanowisko w ramach Bałtyckiego Festiwalu Nauki, na którym zaprezentuje swoją działalność i zachęci odwiedzających do szerszego zainteresowania dziedziną geologii. Najważniejsze cele imprezy to: popularyzacja wiedzy geologicznej, rozpowszechnianie informacji o wybranych obiektach geoturystycznych i zachęcanie do ich odwiedzenia, udostępnianie zbiorów geologicznych Koła, zainteresowanie dzieci i młodzieży geologią. 18