telemedyczni

NR 2 JESIEŃ 2015 | MAGAZYN BEZPŁATNY | ISSN 2449-6502
TELEMEDYCZNI
W ZDROWYM RYTMIE
STRES
A CHOROBY
SERCA
NA FALI
WYWIAD
Z OLKIEM DOBĄ
TEMAT NUMERU
TECHNOLOGIA
W SŁUŻBIE MEDYCYNY
TELEMEDYCZNI.PL
SPIS TREŚCI
Czy wiesz, jak długo będzie
pracowało TWOJE SERCE?
Test serca
w 30 minut
+ określenie ryzyka wystąpienia
chorób serca
+ kompleksowe badania podczas
jednej wizyty
+ diagnoza stanu serca wraz
z zaleceniami
Zadzwoń już teraz i umów się na badanie lub zamów
voucher dla bliskiej osoby.
BEZPŁATNA INFOLINIA: 800 707 198
(pon.-pt. 8:00-16:00)
BADANIE WYKONASZ W NASZYCH PLACÓWKACH
Gdańsk – Katowice – Kielce – Kraków – Lublin – Łódź – Poznań – Warszawa – Wrocław
www.kardiotest.pl
TEMAT NUMERU
4 Technologia w służbie medycyny
Drodzy Czytelnicy!
W temacie drugiego numeru staramy się przybliżyć
Wam różne technologie obecne w medycynie, dzięki którym jej rozwój przebiega tak szybko i sprawnie.
Czasem aż trudno uwierzyć w kolejne innowacje, które
mają niebagatelne znaczenie dla ratowania życia ludzkiego. Z całego serca polecam lekturę wyjaśniającą
mechanizmy zachodzące pomiędzy technologią a medycyną. Jestem przekonana, że pewne informacje Was
zaskoczą.
W tym numerze podejmujemy również temat stresu oraz sposobów radzenia sobie z nim. Któż z nas
nie przeżywał silnych emocji, choćby w czasie pierwszych egzaminów, przyjaźni i związków? Doświadczaliśmy przeróżnych niepowodzeń i stresujących sytuacji,
w których wystawiani byliśmy na próbę, a które mocno
kształtowaly naszą osobowość.
Niejednokrotnie życie stawia przed nami kolejne wyzwania, które dostarczają wielu zmartwień i nie zawsze
kończą się sukcesem. Wydaje się, że nasz trud i wysiłek
idą na marne, a nas dopada zniechęcenie. Czymże by
jednak było życie, gdyby składało się tylko z pasma
zwycięstw? Przeróżne doświadczenia są cennym źródłem wiedzy o sobie samym, z którego należy czerpać
pełnymi garściami, by wyciągnąć wnioski na przyszłość.
Drodzy Czytelnicy! Pamiętajcie, że nic nie jest tak straszne, jak Wam się wydaje, chociaż często brakuje wiary
w zmianę na lepsze. W życiu przytrafiają się nam pozornie nic nie znaczące chwile, w których to właśnie uśmiech
czy dobre słowo potrafią dostarczyć energii i nastawić
nas optymistycznie do świata. Życzę Wam, abyście dostrzegali małe rzeczy i potrafili za nie dziękować, ponieważ następnym razem to Wy możecie być tymi, którzy
tchną nadzieję na lepsze jutro w drugą osobę.
Z życzeniami pogody ducha,
ANNA WŁODARCZYK
OKIEM PACJENTA
10 Większa świadomość
W GŁĘBI SERCA
12 Światowy Dzień Serca
14 Przyprawiając serce o zawał
SPECJALISTA RADZI
18 Stres a choroby serca
TELEMEDYCYNA DLA ZDROWIA
24Poznaj kondycję swojego serca!
MENU DLA SERCA
26Wzmacniamy odporność jesienią
CIEKAWOSTKI
30Science fiction czy medycyna?
SJESTA
32Na fali. Wywiad z Olkiem Dobą
Redaktor Naczelna
Wydawca: Telemedycyna Polska S.A., ul. Modelarska 12,
40-142 Katowice, telefon: 32 376 14 55, www.telemedycynapolska.pl
Redaktor Naczelna: Anna Włodarczyk, [email protected]
Reklama: [email protected]
Koordynator projektu: Karolina Mikołajczyk Realizacja: SKIVAK Custom Publishing,
ul. Wieniawskiego 5/7, 61-712 Poznań, www.skivak.pl
Zdjęcia: shutterstock.com, fotolia.com, materiały redakcji
Redakcja nie zwraca niezamówionych materiałów oraz zastrzega sobie
prawo do skracania i redagowania nadesłanych tekstów. Za treść reklam
redakcja nie odpowiada. Rozpowszechnianie redakcyjnych materiałów
bez zgody wydawcy jest zabronione. Produkty prezentowane w magazynie nie stanowią oferty handlowej w rozumieniu przepisów Kodeksu
cywilnego i mają charakter wyłącznie informacyjny.
3
LEKSYKON WIEDZY
34Słowniczek
MAGAZYN „TELEMEDYCZNI” NIE ZASTĘPUJE
PORADY LEKARSKIEJ, STANOWI JEDYNIE
ŹRÓDŁO INFORMACJI. W PRZYPADKU
PROBLEMÓW ZE ZDROWIEM NALEŻY
SKONSULTOWAĆ SIĘ Z LEKARZEM.
Telemedyczni
TEMAT NUMERU
MEDYCYNA TO NAUKA, NA ROZWOJU KTÓREJ ZALEŻY
KAŻDEMU Z NAS. WYNALAZEK PRZESYŁU DANYCH
I OBRAZU NA ODLEGŁOŚĆ ZREWOLUCJONIZOWAŁ
NIEMAL KAŻDĄ DZIEDZINĘ ŻYCIA. MOŻEMY DZIŚ
KORZYSTAĆ Z ZAAWANSOWANYCH ZDOBYCZY
TECHNOLOGICZNYCH, NIE WYCHODZĄC Z DOMU.
DOTYCZY TO RÓWNIEŻ, W CORAZ WIĘKSZYM
STOPNIU, MEDYCYNY.
A RT YKUŁ POWSTAŁ PRZY WSPÓŁ PR ACY
M E RY TO RYCZ NEJ FUNDAC JI ROZWOJU
K ARD I O C HI RURGII, DR HAB. ZBIGNIEW N AWR AT,
D R I NŻ . PAWEŁ KOSTKA ,
O PRACOWANIE: GRZEGOR Z KOR DEL A S
TEMAT NUMERU
BADANIA NA ODLEGŁOŚĆ
Jak wygląda medycyna dzisiaj i jak
może pomóc pacjentowi? W dużym stopniu jest sprzężona z technologią. To właśnie wykorzystanie
nowoczesnych technologii teleinformatycznych umożliwia dbanie
o zdrowie bez konieczności wychodzenia z domu. Duże osiągnięcia w tej dziedzinie rejestruje się
m. in. na polu badania funkcji serca. Do pomiarów standardowych
należą dziś takie badania, jak
EKG* z opisem, Holter czy event
Holter. Pacjent dostaje do własnej
dyspozycji aparaturę do wykonania EKG, a także holter EKG
lub ciśnieniowy. Dzięki temu, nie
wychodząc z domu, może poddać się badaniu oraz, za pomocą
Holtera, monitorować pracę serca
lub ciśnienie przez 24 godziny na
dobę. Następnie pacjent wysyła
wyniki do specjalisty.
TECHNOLOGIA
W SŁUŻBIE
MEDYCYNY
WARTO WIEDZIEĆ
Badanie EKG polega na pomiarze
czynności elektrycznej serca. Przeprowadza się je za pomocą specjalnych elektrod, przytwierdzanych
w odpowiednich miejscach ciała.
Event Holter jest nowoczesnym
urządzeniem niewielkiej wielkości
służącym długofalowej obserwacji
akcji serca. Stanowi alternatywę
dla pacjentów cierpiących na
rzadziej występujące zaburzenia
rytmu serca, które przy tradycyjnym Holterze mogą pozostać
Telemedyczni
4
* Patrz: Słowniczek, s. 34
Podczas grudniowej konferencji „Roboty
Medyczne 2010” wykonano pierwszy
w Polsce eksperyment teleoperacji. Chirurg
(Joanna Śliwka, na co dzień kardiochirurg
Śląskiego Centrum Chorób Serca – ŚCCS
w Zabrzu) zza konsoli w Fundacji Rozwoju
Kardiochirurgii w Zabrzu operowała robotem
Robin Heart umieszczonym
w Katowicach-Ligocie.
niezauważone. Urządzenia te
działają w dwojaki sposób: mogą
być aktywowane przez pacjenta,
gdy odczuwa arytmię serca, bądź
uruchamiają się samoczynnie, gdy
wykryją nieprawidłowości w funkcjonowaniu serca.
Kolejną ważną zdobyczą medycyny jest teleradiologia. Pozwala
ona na przesyłanie obrazów wysokiej jakości, przedstawiających
zdjęcia USG (medical ultrasonography), czy MRI* (magnetic resonance imaging, czyli obrazowanie
metodą rezonansu magnetycznego) i kontakt ze specjalistami
z całego świata. Umożliwia nam to
dziś wykonanie tomografii bez odwiedzania specjalistycznej kliniki.
Przesyłanie wyników badania
rentgenowskiego ma również
szerokie zastosowanie w sporcie.
Dzięki niemu, zawodowi sportowcy, którzy doznali urazu np. na
meczu wyjazdowym, w krótkim
czasie mogą skontaktować się ze
swoim prywatnym lub klubowym
lekarzem i przesłać mu wyniki MRI.
Takie rozwiązanie jest stosowane,
zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych, gdzie niektóre zawodowe
drużyny grają kilka meczów
tygodniowo, często w różnych
częściach kraju.
OPERACJE NA ODLEGŁOŚĆ
(TELEOPERACJE)
Po sukcesach i rozwoju wielu
aplikacji medycznych związanych
z technologią przesyłania na odległość informacji obecnie widzimy
jak wkracza do medycyny technologia pozwalająca na przesyłanie
na odległość możliwości działania
— twierdzi inicjator projektu i kieru-
5
jący polskim zespołem RobinHeart
Team dr hab. Zbigniew Nawrat
z Fundacji Rozwoju Kardiochirurgii
(FRK), a także prezydent International Society for Medical Robots.
Jednym z najciekawszych pól
rozwoju jest telechirurgia. Z wielu
powodów. Po pierwsze, musimy
dotrzeć z możliwością fachowej interwencji chirurgicznej tam i wtedy,
kiedy jest ona niezbędna. Nic dziwnego, że obecnie telechirurgia jest
rozwijana w Kanadzie, gdzie słaba
gęstość zaludnienia z przyczyn
ekonomicznych utrudnia budowanie odpowiedniej sieci dostępu
do usług medycznych w klasyczny
WARTO WIEDZIEĆ
Do historii medycyny przeszło
zdjęcie żony Wilhelma Roentgena,
a dokładniej, zdjęcie rentgenowskie ręki, na której odznacza się
niewyraźnie pierścionek noszony
przez nią na palcu. Promienie X,
zwane później rentgenowskimi, zostały odkryte w 1895 roku. W dwa
lata później zaczęto stosować je
w celu diagnostyki medycznej.
Pierwsze zdjęcie rentgenowskie
całego ludzkiego ciała zostało wykonane w USA, 1 lipca 1934 roku
przez Arthura W. Fuchsa z firmy
Kodak. Promienie rentgenowskie
przechodzą przez ciało pacjenta,
za którym umieszczona jest klisza.
Padając na kliszę, powodują jej
zaciemnienie. Im większa gęstość
tkanek, tym więcej promieniowania
pochłaniają i mniej promieniowania dostaje się na kliszę. Miejsca te
są jaśniejsze.
Telemedyczni
TEMAT NUMERU
sposób. Ale — o czym się często
zapomina — w wielu przypadkach
również bezpieczeństwo personelu medycznego podczas operacji
można i trzeba zwiększyć, oddalając
zespół od pacjenta. FRK im prof.
Zbigniewa Religi w Zabrzu jest miejscem pionierskich doświadczeń
innowacyjnych narzędzi chirurga,
robotów rodziny Robin Heart i eksperymentalnych teleoperacji.
Możliwość zdalnej manipulacji,
która dzięki rozwojowi technologii
i opracowaniu odpowiednich algorytmów sterowania, daje szansę na
operacje w miejscach niebezpiecznych i trudno dostępnych w przemyśle czy ratownictwie, w przypadku specyficznego i wymagającego
pola biomedycyny, pozwoliła
rozdzielić miejsce chirurga/operatora od stołu operacyjnego i pacjenta. Założenie to było inspiracją
do podjęcia prac w tym obszarze
rozpoczętych w Pentagonie i NASA,
gdzie zarówno podczas ratowania
życia i zdrowia żołnierza na polu
walki jak i w przestrzeni kosmicznej
podczas długo przygotowanego
i drogiego lotu kosmicznego — stan
zdrowia człowieka, i możliwość
jego poprawy dzięki tele-robotyce
chirurgicznej, może mieć podstawowe znaczenie dla powodzenia
całej misji.
Robot medyczny, składający się
z ramienia zaopatrzonego w kamerę endoskopową oraz dwóch
ramion narzędzi inwazyjnych, posiada wiele zalet. Przede wszystkim
Telemedyczni
Słowo „robot”
ma słowiański
rodowód. Pojawiło
się ono po raz
pierwszy w sztuce
czeskiego pisarza
Karela Čapeka
pt. R.U.R (Roboty
Uniwersalne
Rossuma).
pozwala na redukcję ingerencyjności zabiegu oraz skrócenie czasu
rekonwalescencji pooperacyjnej
pacjenta. Praca chirurga jest bardziej precyzyjna i komfortowa. Operacje na odległość stanowią
znaczny krok naprzód w dziedzinie
medycyny. Podczas grudniowej
konferencji „Roboty Medyczne
2010”, wykonano pierwszy w Polsce eksperyment teleoperacji.
Chirurg (Joanna Śliwka, na co
dzień kardiochirurg Śląskiego
Centrum Chorób Serca — ŚCCS
w Zabrzu) zza konsoli w Fundacji
Rozwoju Kardiochirurgii w Zabrzu
operowała robotem Robin Heart,
umieszczonym w Centrum Medycyny Doświadczalnej Śląskiego
Uniwersytetu Medycznego w Katowicach-Ligocie. W tej samej
sali operacyjnej, kilka miesięcy
wcześniej, wykonano eksperyment na świni, stosując robota
Robin Heart mc2.
Operowano robotem Robin Heart. W ramach współpracy z FRK
6
TEMAT NUMERU
firma Emitel zestawiła system
przesyłu informacji na odległość,
złożony z bezprzewodowego łącza radiowego, systemu transmisji danych, sygnału audio–wideo
z kilku źródeł wraz z konwersją
sygnału analogowego na cyfrowy.
Eksperymentu był transmitowany
„na żywo” na portalach internetowych i emitowany w TV.
Zespół Pracowni Biocybernetyki
FRK zaplanował, przygotował
i wykonał eksperyment. Jednym
z najistotniejszych elementów
było dostosowanie systemu
sterowania do potrzeb teletransmisji. W tym celu, lokalnie
dotychczas działający system sterowania, ze zintegrowaną w jednym sterowniku obsługą czujników ruchu konsoli sterującej
chirurga (Master), jak i jednostek
napędowych ramienia wykonawczego (Slave), rozdzielono na
dwie części, zaimplementowane
na odrębnych modułach sterujących, pracujących w systemie
czasu rzeczywistego (real–time
operating system).
Największym problemem technicznym w przypadku przeprowadzania teleoperacji, jest opóźnienie przesyłu obrazu, które może
uniemożliwić właściwe kontrolowanie działania robota. Dlatego
Fundacja Rozwoju Kardiochirurgii
im. prof. Zbigniewa Religi w Zabrzu
od 2000 roku prowadzi unikalny
w Europie projekt, zmierzający do
powstania robota kardiochirurgicznego. Rozwijający się multidyscyplinarny zespół oraz zebrane doświadczenia i projekty, stanowią
szansę na szybkie wdrożenie całej
gamy nowoczesnych narzędzi chirurgicznych w Polsce. Rezultatem
dotychczasowych prac są projekty,
modele, badania i skonstruowanie
prototypu polskiego robota chirurgicznego Robin Heart, który ma
strukturę segmentową, umożliwiającą zestawienie sprzętu do różnych
typów operacji.
W ramach rodziny polskich robotów
Robin Heart powstały w pierwszej
fazie trzy modele: Robin Heart
0, Robin Heart 1 i Robin Heart
2. W 2007 roku powstał służący
do sterowania położeniem endoskopowego toru wizyjnego robot Robin Heart Vision. W 2010 roku
wprowadzono nowy model, Robin
Heart mc2 — pierwszy robot speł-
ROBIN HEART
niający w pełni kryterium robota multizestaowowego, modułowego. W pełnym
zestawie pracuje za trzy osoby przy
stole operacyjnym — pierwszego i drugiego chirurga oraz asystenta trzymającego tor wizyjny. Wprowadzono też
mechatroniczne narzędzia Robin Heart
Uni System, które można w szybki sposób zdemontować z ramienia robota
i sterować nimi ze specjalnego uchwytu
w dłoni. Innowacyjne, mechatroniczne
narzędzia o znacznej ruchliwości, wielofunkcyjne i półautomatyczne, skra-
cają czas operacji i znacznie zwiększają możliwości operatora oraz
bezpieczeństwo zabiegu. Obecnie
prowadzone są prace nad lekkim,
przenośnym robotem toru wizyjnego
o nazwie Robin Heart PortVisionAble. Jeszcze w tym roku zostaną
wyprodukowane trzy roboty przeznaczone do eksperymentów klinicznych.
Robot typu Robin Heart Vision jest
samodzielnym robotem mogącym zastąpić jednego z asystentów przy stole operacyjnym podczas typowych
operacji endowizyjnych. Przy ścisłej
współpracy z lekarzami i studentami
medycyny stworzony został również
model ergonomicznej konsoli sterowniczej Robin Heart Shell.
Wszystkie prace nad projektem Robin Heart finansowane są z grantów
NCBiR oraz przez FRK. W ramach
projektów europejskich opracowywane są nowe aplikacje stosowane
w robotach Robin Heart: INCITE
— sensory do sprzężenia siłowego
a Stiff Flop — narzędzie i zmiennej,
regulowanej sztywności i geometrii inspirowane ośmiornicą.
Więcej informacji dostępnych jest na stronach: www.robinheart.pl; www.medicalrobots.eu
operacje, które wymagają natychmiastowej reakcji osoby koordynującej zabieg, nie będą mogły być wykonywane
na tym etapie zaawansowania technologicznego (np. operacje na sercu). Już
dziś możliwe jest jednak wykonywanie
zabiegu usunięcia pęcherzyka żółciowego.
ROBOTY — CHIRURDZY
Roboty wkraczają wtedy, gdy wykonanie zadania wymaga precyzji
i dokładności możliwej do uzyskania
tylko poprzez połączenie pierwiastka
ludzkiego z technologią. Słowo „robot” ma słowiański rodowód. Pojawiło się ono po raz pierwszy w sztuce
czeskiego pisarza Karela Capeka pt.
R.U.R (Roboty Uniwersalne Rossuma).
Robotyka medyczna umożliwia udzielanie pomocy na odległość. Roboty
w medycynie wykorzystywane są m. in.
do celów rehabilitacyjnych, w chirurgii, diagnostyce. Roboty opiekuńcze
7
Telemedyczni
TEMAT NUMERU
pozwalają na podwyższenie
standardu i jakości życia ludzi starszych (ale nie tylko),
z niewydolnością ruchową
itp. Pozwalają na zachowanie większej niezależności
i samodzielności. Roboty
ratunkowe znacznie ułatwiają pomoc w sytuacjach
zagrożenia życia, w których
ratownicy mają utrudniony,
bądź uniemożliwiony dostęp
do poszkodowanego. Roboty używane podczas zabiegów
chirurgicznych nadal odgrywają
rolę pośrednią. To specjalista
kieruje jego ruchem i działaniem.
Jednakże roboty — chirurdzy
używane w medycynie, często
zmniejszają inwazyjność zabiegu,
co działa na korzyść pacjenta.
Trudno nie docenić również roli
technologii w edukacji przyszłych
lekarzy — pozwalają one na praktyczną naukę zawodu.
TECHNOLOGIE PRZYSZŁOŚCI
Ze względu na swój potencjał
rynkowy i możliwość pomocy
na niespotykaną dotychczas
skalę, do rozwoju telemedycyny
przywiązuje się ogromną uwagę, przez cały czas pracując nad
nowymi urządzeniami. Najbliższe
TEMAT NUMERU
przewidywania zakładają wykorzystanie smartfonów, tabletów,
a także odzieży, która będzie
potrafiła zbierać dane, np.
specjalnych opasek, czy
bielizny. Jedna z nich, opaska
przypominająca ciśnieniomierz, pomaga śledzić postępowanie choroby Parkinsona.
Do rozwoju tego urządzenia
przyczyniła się fundacja Michaela J. Foxa — aktora, który
w wieku 30 lat zapadł na chorobę Parkinsona oraz firma Intel,
największy na świecie producent
układów scalonych.
Jedyną w swoim rodzaju odmianą technologii wearable są opaski Safe Mate. Wyprodukowane
w Australii i cieszące się właśnie
tam największym powodzeniem
opaski, to prawdziwy skarb nie
tylko dla ofiar wypadków, ale także dla ich ratowników. Stworzone
z myślą o australijskich plażach,
TYPOLOGIA ROBOTÓW
ROBOTY MEDYCZNE — stanowią wielki potencjał dla chirurgii, zwiększając jej precyzję i ułatwiając dostęp
małoinwazyjny do miejsca operacji. Dzisiaj to są głównie telemanipulatory, których działanie polega na tym, że
po jednej stronie robota mamy człowieka, który wydaje decyzje dotyczące ruchu i zadań do wykonania, a po
drugiej stronie jest efektor, końcówka narzędzia wykonująca zadania w określonej przestrzeni roboczej. W chirurgii stosowane są generalnie cztery typy zrobotyzowanych systemów.
ROBOTY CHIRURGICZNE — telemanipulatory wyposażone w precyzyjne narzędzia są stosowane z coraz
większym powodzeniem w wielu dziedzinach chirurgii. Jako że stanowią równocześnie systemy telechirurgiczne,
umożliwiają wykonywanie operacji na odległość. W tej chwili stosowane są klinicznie amerykańskie roboty da
Vinci (produkowane przez firmę Intuitive Surgical). W Polsce powstały prototypowe roboty pod wspólną nazwą
Robin Heart. Robot, teleoperator z komputerem nadzorującym, pozwala na przeniesienie ruchu manipulatora,
którym „operuje” chirurg, na odpowiednio dokładne ruchy narzędzi. Poza tym umożliwia usuwanie drżenia dłoni.
Telemanipulatory mogą zapewnić operatorowi znacznie lepszą widoczność pola operacyjnego, z możliwością
dokonywania powiększeń (nadzór ruchem odbywa się za pomocą obserwacji wzrokowej). Wprowadzono eksperymentalnie sterowanie głosem, nie tylko kamery, ale również i innych urządzeń stanowiących wyposażenie
sali operacyjnej (system Hermes).
ROBOTY NAWIGACYJNE (bierne) — służą do dokładnego pozycjonowania i utrzymują prawidłowy tor
narzędzia. Stosowane są głównie w procedurach neurochirurgicznych, do biopsji, np: VectorVision (BrainLab,
Cambridge, Wielka Brytania), NeuroMate (Integrated Surgical Systems, USA)
ROBOTY CHIRURGICZNE — nawigacyjne (czynne) — pracujące jako narzędzia wykonawcze w systemie
odwzorowania trajektorii, określone podczas planowania przedoperacyjnego (nawigacyjne czynne) np. stosowane do operacji radiochirurgicznych: CyberKnife (Accuray Inc,USA), neurochirurgicznych: Roboscope (Imperial
College, Londyn) oraz operacji ortopedycznych: Robodoc (Integrated Surgical Systems, USA).
Telemedyczni
8
na których co roku zdarza się
ponad 10 000 wypadków, pozwalają użytkownikowi zbierać
informacje o jego zdrowiu, wyniki
badań, grupie krwi. Wszystko
po to, by ratownik medyczny
w razie akcji ratunkowej miał
dostęp do wszystkich najważniejszych informacji. Poza tym,
opaska wyposażona jest w przycisk alarmowy, który łączy się ze
służbami ratowniczymi i podaje
dokładną lokalizację użytkownika.
Choć, póki co jest to stosowane
na szeroką skalę tylko w Australii, bardzo możliwe, że rozwój
urządzenia sprawi, że będzie
ono powszechne także na innych
kontynentach.
APLIKACJE MEDYCZNE
Dzięki pomysłowości ich twórców
i możliwościom technologicznym
dzisiejszego świata, aplikacje
na urządzenia mobilne mogą
być prawdziwym wsparciem.
Aplikacje pozwalają na monitorowanie ciśnienia krwi, glukozy,
czy przebiegu i efektów leczenia
chorób przewlekłych. Poniżej
prezentujemy kilka z tych, które
mają najszersze zastosowanie
w codziennym życiu:
u ICE (In Case of Emergency) —
aplikacja bardzo podobna działaniem do opisywanej wcześniej
opaski Safe Mate. Zbiera informacje odnośnie naszego stanu
zdrowia, a także kontakty do
osób, które należy powiadomić
w nagłych wypadkach.
u Bloodnote — dostępna tylko na
iPhone'y aplikacja, to elektroniczny kalendarzyk pomiarów
ciśnienia. Odpowiednikiem na
system Android jest aplikacja
Ciśnienie Krwi.
u MedTube — aplikacja skierowana nie do pacjentów, a do
lekarzy. Jest to największa na
świecie baza profesjonalnych
filmów medycznych, mogących
służyć jako pomoc w aktualizowaniu swojej wiedzy i dzieleniu
się doświadczeniem z innymi
lekarzami z całego świata
u UnBound Medicine u Central
— coś dla studentów medycyny,
a dokładnie tych z... Harvardu.
Aplikacja diagnozuje ponad
900 chorób, monitoruje zmiany,
objawy kliniczne i stan pacjenta.
Technologia służy medycynie
bardziej niż cokolwiek innego.
Być może za kilka lub kilkanaście
lat, z pomocą mobilnych urządzeń, pacjenci oszczędzą sporo
czasu, który teraz spędzają na staniu w kolejkach do lekarzy. Kontaktować się z nimi będą mogli
z każdego miejsca na świecie.
Przyszłość medycyny? Wygląda
na to, że jest coraz bliżej nas. 
9
FUNDACJA ROZWOJU
KARDIOCHIRURGII
powołana do życia
w 1991 roku przez profesora
Zbigniewa Religę. Fundacja prowadzi badania, których efektem
jest wprowadzanie do praktyki
klinicznej najnowocześniejszych
metod leczenia.Siedziba fundacji
znajduje się w Zabrzu.
Fundacja ma na swoim koncie
wiele przełomowych dla światowej
i polskiej kardiochirurgii wynalazków.
Telemedyczni
OKIEM PACJENTA
OKIEM PACJENTA
WIĘKSZA ŚWIADOMOŚĆ
Z PANEM MAGISTREM INŻYNIEREM FRANCISZKIEM KOZŁOWSKIM
ROZMAWIA REDAKTOR NACZELNA, ANNA WŁODARCZYK
AW: W JAKI SPOSÓB DOWIEDZIAŁ SIĘ PAN O USŁUDZE
KARDIOTELE?
FK: W grudniu 2009 roku trafiłem
do Śląskiego Centrum Chorób
Serca w Zabrzu. Tak oto, przechadzając się między korytarzami,
zauważyłem napis Kardiotele
umieszczony na plakacie. Nie
spodziewałem się, jakiego typu
będzie to usługa. Nie przewidywałem też, że okaże się na tyle
przydatna w przyszłości. Zakupiona
wtedy usługa Kardiotele służy mi
do tej pory i jestem z niej naprawdę zadowolony. Wcześniej rzadko
z niej korzystałem, z czego ogromnie się cieszyłem. Zaliczam bowiem
wydatek na usługę Kardiotele do
kosztów, które warto ponosić, ale
lepiej nie mieć powodów, by z tej
usługi korzystać.
mgr inż. Franciszek Kozłowski ma 69 lat. Jest audytorem
wewnętrznym, pracującym na
Akademii Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach oraz byłym
wieloletnim Przewodniczącym
Stowarzyszenia Audytorów
Wewnętrznych Szkół Wyższych. Mimo zdiagnozowanej
choroby serca, jest osobą pełną
optymizmu, kierującą się zasadą, że życie jest za krótkie, by
nie korzystać z niego w pełni.
Telemedyczni
ANNA WŁODARCZYK (AW):
ZACZNIJMY OD PANA
CHOROBY. CZY PRZYPOMINA PAN SOBIE MOMENT
POSTAWIENIA DIAGNOZY?
FRANCISZEK KOZŁOWSKI
(FK): W początkowym stadium choroby nie wiadomo
było, co tak naprawdę mi
dolega. Po prostu czułem się
źle. W 2009 roku konsultowałem się ze specjalistami
z różnych placówek. Trochę
to trwało, w końcu diagnoza
została postawiona: choruję
na migotanie przedsionków*.
10
AW: JAK ROZWIJAŁO SIĘ PAŃSKIE SCHORZENIE?
FK: Przez 4 lata od zakupienia
usługi Kardiotele nic się nie działo,
niezwykle rzadko łączyłem się z konsultantami Kardiotele. Raz była taka
sytuacja, w której miałem wrażenie,
że mnie rozsadza od wewnątrz, ale
na szczęście okazało się, że to nic
poważnego (był to skok ciśnienia).
AW: KIEDY ZATEM ZACZĄŁ PAN
CZĘŚCIEJ KORZYSTAĆ Z USŁUGI
KARDIOTELE?
FK: Tak naprawdę usługa najbardziej przydała mi się w roku 2014.
Co 2 miesiące miałem napady
migotania przedsionków.
AW: JAK OBJAWIAŁO SIĘ SCHORZENIE?
FK: Ataki następowały najczęściej
w nocy i zawsze, kiedy spałem. Bu-
Żałuję tylko, że tak niewielka jest świadomość
w zakresie korzyści ze stosowania
telemedycyny wśród ludzi. Dlatego sam
działam aktywnie w tym zakresie.
dziło mnie uczucie niepewności,
miałem wrażenie, że coś jest nie
tak. Wykonywałem więc pomiar
ciśnienia, ale aparat fiksował, co
wskazywało na pewne nieprawidłowości.
AW: JAKA BYŁA PAŃSKA
REAKCJA?
FK: Wtedy dzwoniłem do konsultantów Kardiotele i ich fachowa
pomoc przez telefon sprawdzała
się znakomicie. Za każdym razem
zalecenia ze strony lekarza były
takie same: „proszę się przygotować na wyjazd do szpitala”.
AW: W ILU PRZYPADKACH NIEZBĘDNE OKAZAŁO SIE WEZWANIE KARETKI POGOTOWIA?
FK: Trzykrotnie zdarzyła się akcja,
w której niezbędne było wezwanie karetki pogotowia. Karetka
przyjeżdżała w ciągu maksymalnie
10 minut od wykonanego przeze
mnie telefonu do lekarza Kardiotele z prośbą o konsultację.
AW: JAK TERAZ OCENIA PAN
INTERWENCJE LEKARZY
KARDIOTELE?
FK: To właśnie dzięki ich szybkiej reakcji ani razu nie leżałem
w szpitalu, dwukrotnie umiarowienie nastąpiło na izbie przyjęć
oraz, przy trzeciej akcji, w domu.
Usługa Kardiotele sprawia, że
pacjent czuje się bezpieczniej,
ponieważ nie zostaje z problemem sam.
AW: JAK ROZWIJAŁA SIĘ PANA
CHOROBA PÓŹNIEJ?
FK: W kwietniu 2015 roku ponownie odczułem migotanie przedsionków. Chciałem się podłączyć
do aparatu EKG i zadzwonić do
konsultanta, ale silny 3-4 minutowy atak kaszlu uniemożliwił mi
jakiekolwiek działanie. Nie wiem,
jak to się stało, ale właśnie kaszel
spowodował umiarowienie.
AW: ŁĄCZY PAN FAKT KASZLU
Z UMIAROWIENIEM*?
FK: Ze swojego doświadczenia
mogę stwierdzić, że to faktycznie
pomaga, chociaż nie wiem, jak to
możliwe. Niestety, martwi mnie
częste pojawianie się migotania,
kiedyś tego nie było, a teraz coraz
częściej dzwonię, aby poradzić się
konsultanta Kardiotele.
AW: CZY DZWONI PAN DO KONSULTANTÓW, BY CHOĆ RAZ NA
MIESIĄC BADAĆ STAN SWOJEGO
SERCA?
FK: Staram się nie zawracać głowy
lekarzom ani nie nadużywać ich
››› WARTO WIEDZIEĆ O KARDIOTELE ›››
W przypadku stwierdzenia przez lekarza, w trakcie konsultacji medycznej,
zagrożenia zdrowia lub życia Pacjenta, lekarz upewnia się, czy ktoś jeszcze
oprócz Pacjenta znajduje się w domu. Bez względu na to, czy Pacjentowi
ktoś towarzyszy, czy jest on w domu sam, lekarz podejmuje czynność
wezwania Zespołu Ratownictwa Medycznego. W sytuacji, w której zdrowie
lub życie Pacjenta jest silnie zagrożone i dodatkowo przebywa on w domu
sam, lekarz pozostaje z Pacjentem w kontakcie telefonicznym do chwili
przyjazdu karetki pogotowia.
* Patrz: Słowniczek, s. 34
11
cierpliwości i zbyt często nie
dzwonić. Uważam, że nie jest to
konieczne, jeśli nic się nie dzieje.
Lekarz zalecił mi jednak monitorowanie stanu zdrowia i telefon do
konsultantów, w momencie, gdy
źle się czuję, w celu kontroli pracy
serca po przebytych incydentach.
AW: CO WEDŁUG PANA LICZY
SIE NAJBARDZIEJ W PRZYPADKU
ZŁEGO SAMOPOCZUCIA?
FK: Chciałbym podkreślić znaczenie czynnika czasu, który jest kluczowy w przypadku problemów
z sercem. Kiedy człowiek źle sie
czuje, nie ma czasu na wahanie,
trzeba działać i to jak najszybciej,
aby zdążyć udzielić pomocy.
AW: JAKIE SĄ PANA ZDANIEM
NAJWIĘKSZE ZALETY USŁUGI
KARDIOTELE?
FK: Uważam, że jednym z atutów
usługi Kardiotele jest możliwość
sprawdzenia swojego stanu zdrowia będąc za granicą. Jak wiadomo, usługi lekarskie sporo kosztują i aby uniknąć wydatku, można
zadzwonić do konsultantów
medycznych w celu weryfikacji
tego, co się dzieje i czy jest to coś
poważnego. Jeśli miałbym ocenić
usługę Kardiotele w skali od 1 do
10, moja odpowiedź brzmi: 11.
Żałuję tylko, że tak niewielka jest
świadomość w zakresie korzyści
ze stosowania telemedycyny
wśród ludzi. Dlatego sam działam
aktywnie w tym zakresie, wysłałem
mailowo swoim bliskim informację
o usłudze Kardiotele, aby zadbali
o własne bezpieczeństwo. 
W GŁĘBI SERCA
a
c
r
e
S
ń
e
i
z
D
Światowy
ŚWIĘTO ZDROWEGO SERCA
Obchody Światowego Dnia Serca odbywają
się rokrocznie w ostatnią niedzielę września.
Święto obchodzone jest od 2000 roku, z inicjatywy Światowej Federacji Serca (World
Heart Federation). WHO zrzesza około
195 organizacji i fundacji kardiologicznych z ponad 120 krajów wszystkich
kontynentów. Celem federacji jest wydłużenie i poprawa jakości życia poprzez edukację, profilaktykę i leczenie chorób układu
krążenia. Światowy Dzień Serca ustanowiono z potrzeby społecznej i na bazie niepokojących badań, które uznają choroby układu
krążenia za najczęstszą przyczynę zgonów
na świecie. Rocznie, około 15,5 miliona
osób umiera z powodu schorzeń kardiologicznych bądź udarów.
Ubytek słuchu a zaburzenia mózgowo i sercowo-naczyniowe.
Powiązanie serca i słuchu.
Zły stan układu sercowo-naczyniowego
powoduje niedostateczne ukrwienie oraz
urazy naczyń krwionośnych ucha wewnętrznego. Ucho wewnętrzne jest tak
wrażliwe na przepływ krwi, że zaburzenia,
takie jak ubytek słuchu, szczególnie na
niższych częstotliwościach, mogą być
wczesnymi oznakami choroby układu sercowo-naczyniowego.
Dwuczęściowe badania w mieście
Framingham pozwoliły wysnuć hipotezę,
że niskoczęstotliwościowy ubytek słuchu
jest związany z chorobą układu sercowo-naczyniowego. U 1168 pacjentów oddziału audiologii zbadano także stan układu krążenia. Jego związek z ubytkiem
słuchu sprawdzono pod kątem wieku
i płci.
Wyniki wskazują na istotny związek pomiędzy niskoczęstotliwościowym ubytkiem słuchu, a wystąpieniem czynników
ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego. Po uwzględnieniu wieku, nadciśnienia tętniczego, cukrzycy, palenia tytoniu i hyperlipidemii okazało się, że niskoczęstotliwościowy ubytek słuchu był
istotnie związany z następującymi zaburzeniami:
• śródczaszkowym zaburzeniem naczyniowym,
• obwodowym zaburzeniem naczyniowym,
•chorobąwieńcową,
•zawałemmięśniasercowego.
Badacze doszli do wniosku, że osoby
z zaburzeniami układu sercowo-naczyniowego mogą być bardziej podatne na
ubytek słuchu i powinny one przeprowadzać regularne badania.
Stwierdzono, że niektóre audiogramy silnie korelują z chorobami mózgowo-naczyniowymi oraz chorobami tętnic obwodowych. Z tego powodu badania audiometryczne stanowią badanie przesiewowe
dla osób zagrożonych. Pacjenci z nisko-częstotliwościowym ubytkiem słuchu
powinni być traktowani jako pacjenci
z podwyższonym ryzykiem wystąpienia
chorób sercowo-naczyniowych i mózgowo-naczyniowych. Należy w ich przypadku rozważyć wystawienie odpowiednich
skierowań na badania.
Działania WHO koncentrują się przede
wszystkim na krajach ubogich i są wspierane
przez UNESCO, UNICEF oraz Światową Organizację Zdrowia. Obchody każdego roku
przybierają różne formy. Są to akcje edukacyjne pod patronatem instytucji naukowych
i jednostek badawczych, wspólne ćwiczenia
sportowe, biegi, bezpłatne badania profilaktyczne i wiele innych.
W Polsce obchody organizowane są
przez Polskie Towarzystwo Kardiologiczne od 2004 roku. Obchodom w poszczególnych miastach przyświeca jeden
cel: promowanie zdrowego trybu życia,
a przede wszystkim aktywności fizycznej
i zbilansowanej diety. Podczas wydarzenia
wskazywane są również najpoważniejsze
choroby cywilizacyjne naszego wieku, mianowicie miażdżyca, nadciśnienie tętnicze,
otyłość oraz stres i depresja. W tym roku
obchody Światowego Dnia Serca przypadają 27 września.
Telemedyczni
12
binax. Najlepsze binauralne wrażenie
słuchowe.
Następna generacja technologii BestSound –
teraz dostępna w aparatach zausznych, wewnątrzusznych oraz RIC.
www.bestsound-technology.pl
Platforma binax™, następna generacja technologii
BestSound™, symuluje efekty słyszenia obuusznego i przywraca jej użytkownikowi płynące z tego korzyści. O jej skuteczności świadczy fakt, że w wymagających środowiskach
słyszenia użytkownik takich aparatów może zrozumieć
mowę nawet lepiej, niż osoby ze słuchem w normie.
W przypadku aparatów ewnątrzusznych binax poprawia
naturalną kierunkowość uwarunkowaną przez małżowinę
uszną, zapewniając noszącym aparaty słuchowe nieznany
dotąd poziom rozumienia mowy, zwłasza w trudnych sytuacjach akustycznych.
Aparaty słuchowe Siemens dostępne są w wybranych punktach protetycznych na terenie całego kraju. Pełną listę
dystrybutorów znajdziecie Państwo na stronie:
www.bestsound-technology.pl
W GŁĘBI SERCA
CO ROKU DOTYKA OKOŁO
100 TYSIĘCY POLAKÓW.
JEST JEDNĄ Z NAJCZĘSTSZYCH
PRZYCZYN ZGONÓW NIE
TYLKO W NASZYM KRAJU, LECZ
RÓWNIEŻ NA CAŁYM ŚWIECIE.
CHOĆ PRZYCHODZI ZNIENACKA,
TAK NAPRAWDĘ LATAMI
ZABIEGAMY O JEGO WIZYTĘ
— NIERZADKO ZUPEŁNIE NIE
ZDAJĄC SOBIE Z TEGO SPRAWY.
ZAWAŁ MIĘŚNIA SERCOWEGO
TO CICHY ZABÓJCA, PRZED
KTÓRYM W DALSZYM CIĄGU
NIEŁATWO NAM SIĘ UCHRONIĆ.
PRZYPRAWIAJĄC
SERCE
O ZAWAŁ
W GŁĘBI SERCA
Statystyki są zatrważające. Każdego dnia niemal 300 osób przechodzi zawał. I choć nieco częściej
zapadają na niego panowie, to
dla pań bywa zdecydowanie
groźniejszy. Umieralność w ciągu
pierwszych dwunastu miesięcy od
zawału wynosi 10% u mężczyzn
i aż 45% u kobiet.
UMIERALNOŚĆ W CIĄGU PIERWSZYCH DWUNASTU
MIESIĘCY OD ZAWAŁU WYNOSI:
10%
U MĘŻCZYZN
45%
U KOBIET
ZAWAŁ, CZYLI CO?
Zawał serca (atak serca) to powstanie martwicy części mięśnia sercowego z powodu niedostatecznej
podaży tlenu — niezbędnego do
prawidłowego funkcjonowania
narządu. Zwykle bezpośrednią
przyczyną jest zamknięcie światła
naczynia wieńcowego, czyli tętnicy,
na skutek pęknięcia blaszki miażdżycowej lub utworzonego skrzepu, które blokują dopływ krwi do
mięśnia.
Zawał serca dokonuje się przeważnie w ciągu kilku godzin.
Początkowo powstaje stan zwany
niedokrwieniem, który w miarę
upływu czasu (mniej więcej 15-20
minut od całkowitego zamknięcia tętnicy wieńcowej) prowadzi
do obumarcia tkanki mięśniowej
w niedokrwionym obszarze. Stąd
niezwykle istotną rolę w skutecznym
leczeniu odgrywa pierwsza pomoc.
Im wcześniejsza faza zawału, tym
większa szansa na powrót do pełnej
sprawności.
Zawał serca często poprzedzony
jest tzw. stanem przedzawałowym.
Jest to potoczne określenie, nie
figurujące w terminologii medycznej, które używane jest w dwóch
znaczeniach.
Szczególną uwagę
należy zatem zwrócić
na wystąpienie
niepokojących objawów.
Należą do nich:
u silny ból w klatce piersiowej – nierzadko bardzo
silny – który może promieniować do lewej ręki,
pleców, szyi lub żuchwy
(ważne: nie ustępuje on po
nitroglicerynie);
u duszność, uczucie osłabienia, bladość powłok
skóry, poty, dreszcze,
niepokój, zbyt szybkie lub
zbyt wolne tętno;
u uczucie dyskomfortu,
ogólne złe samopoczucie;
u pieczenie (przypominające zgagę) lub ucisk za
mostkiem;
u niekiedy nudności, wymioty lub tylko i wyłącznie
omdlenie.
KAŻDEGO DNIA NIEMAL
300
AUTOR : DAGM A R A GEY ER
OSÓB
PRZECHODZI ZAWAŁ
Pierwszym z nich jest „zdefiniowanie” stanu bezpośrednio poprzedzającego obumarcie komórek
mięśnia sercowego, czyli stanu
niedokrwienia serca. Jako że
o zawale możemy mówić dopiero
wtedy, gdy dojdzie do martwicy,
faza wcześniejsza często nazywana
jest stanem przedzawałowym.
Drugie znaczenie tego terminu
jest często stosowane przez lekarzy w celu wyjaśnienia pacjentom
niestabilnej choroby niedokrwiennej serca (inaczej: niestabilnej
choroby wieńcowej lub niestabilnej dławicy piersiowej), która
nieleczona może doprowadzić do
zawału. KOMU GROZI ZAWAŁ I JAK
MU ZAPOBIEC?
Podobnie jak w przypadku większości chorób układu krążenia,
mężczyźni są nieznacznie bardziej
narażeni na wystąpienie zawału,
aniżeli kobiety. Różnica w liczbie
zachorowań jest jednak tak niewielka, iż obecnie płeć nie odgrywa tak znaczącej roli, jak niegdyś.
Istotnymi czynnikami ryzyka
niezmiennie pozostają:
• wiek: powyżej 45 lat u mężczyzn, powyżej 55 lat u kobiet;
• obciążenie genetyczne chorobami serca w najbliższej rodzinie
(zwłaszcza: wystąpienie zawału
serca u rodziców, rodzeństwa);
• palenie tytoniu (zwiększa ryzyko wystąpienia zawału nawet
5-krotnie);
www.ptkardio.pl
Telemedyczni
14
15
Telemedyczni
W GŁĘBI SERCA
• nadciśnienie tętnicze, cukrzyca,
wysoki poziom cholesterolu;
• otyłość, brak aktywności fizycznej;
Jak obniżać
RYZYKO ZAWAŁU?
• stres, szczególnie przewlekły;
• u kobiet: stosowanie doustnych
środków antykoncepcyjnych
(zwiększone ryzyko zakrzepicy*).
Zawał serca uznawany jest za
jedną z chorób cywilizacyjnych,
co oznacza, iż nasz styl życia ma
ogromny wpływ na jego ewentualne wystąpienie. Zaniechanie
palenia papierosów, odpowiednia
i prawidłowo zbilansowana dieta,
zajęcia ruchowe, unikanie stresów
oraz przede wszystkim kontrolowanie stanu swojego zdrowia
może w znaczący sposób obniżyć
ryzyko ataku. Warto zatem nie tylko dbać o swój organizm, ale także zwrócić uwagę na profilaktykę
w gabinecie lekarskim. Wykonywanie regularnych badań, w tym
EKG i badań krwi sprawdzających
m.in. poziom cholesterolu* oraz
glukozy*, jak również pozostawanie pod stałą opieką lekarską
w przypadku stwierdzenia innych
chorób układu krążenia jest wręcz
nieocenione w pierwotnej i wtórnej prewencji zawału.
CO PO ZAWALE?
Dla wielu osób zawał kończy się
śmiercią. Ci, którzy go przeżyją,
na zawsze pozostaną z „blizną
na sercu”. Osłabiony mięsień już
nigdy nie będzie tak sprawny,
jak wcześniej. Oznacza to, iż jego
wydolność będzie ograniczona,
a co za tym idzie, nie będzie ono
tolerowało żadnych dodatkowych
obciążeń.
Aby nie doszło do powikłań,
istotnym elementem powrotu
do zdrowia jest bezwzględne
stosowanie się do zaleceń lekarza. Powrót do starych nawyków
bardzo szybko może doprowadzić do wystąpienia kolejnego
Telemedyczni
> Wypracuj zdrowe nawyki żywieniowe. Ogranicz
sól oraz tłuszcze nasycone.
> Bądź aktywny fizycznie. Wystarczy 30 minut
ćwiczeń dziennie, dostosowanych do Twojej
kondycji i wieku.
> Znajdź czas na
odpoczynek, wyciszenie
oraz zdrowy sen.
Przemęczenie źle wpływa
na układ krążenia.
> Pamiętaj o regularnej
kontroli ciśnienia krwi
oraz badaniu poziomu
cholesterolu. Prawidłowe
ciśnienie u osoby dorosłej
wynosi 120/80 mm Hg.
16
W GŁĘBI SERCA
ataku serca. I choć człowiek może
przeżyć w swoim życiu nawet kilka
zawałów, to z każdym kolejnym
główna pompa naszego organizmu będzie coraz bardziej wyniszczona, co w oczywisty sposób
zwiększa ryzyko zgonu.
Okres rekonwalescencji po
zawale jest kwestią bardzo
indywidualną. Z całą pewnością
należy uzbroić się w cierpliwość.
Niczego nie wolno przyspieszać
– powrót do pełni sił jest procesem długotrwałym, mimo tego,
że rehabilitacja kardiologiczna
rozpoczyna się praktycznie od
momentu przyjęcia chorego
do szpitala, gdzie natychmiast
wprowadzona zostaje odpowiednia dieta (początkowo płynna)
i, zależnie od stanu pacjenta,
wzmacniająca serce aktywność
fizyczna. Po opuszczeniu szpitala
rehabilitacja kontynuowana jest
w specjalistycznych ośrodkach,
w tym w przeznaczonych do tego
celu sanatoriach. Warto pamiętać,
że po zawale serca zazwyczaj nie
ma przeszkód, aby prowadzić normalne – jedynie nieco zdrowsze
– życie: można wrócić do pracy,
cieszyć się seksem i okazjonalną
lampką wina.
osoby. W takim przypadku również
należy wezwać karetkę pogotowia.
Przewożenie chorego do szpitala
własnym środkiem transportu jest
dopuszczalne tylko w ostateczności.
Jeżeli dojdzie do zatrzymania krążenia i oddechu, trzeba bezzwłocznie
rozpocząć resuscytację: 30 uciśnięć
klatki piersiowej, 2 oddechy.
BY SERCE BYŁO JAK DZWON
Jeszcze 20 lat temu ponad połowa zawałów kończyła się zgonem.
Dziś jest to zaledwie 10 procent.
„Zaledwie” to i tak za dużo. Warto
o tym pomyśleć i wziąć sobie do
serca zdrowie naszego serca, by
serce to było i biło jak dzwon.
Przez długie lata. 
PROCES POWSTAWANIA MIAŻDŻYCY
> Miażdżyca to niebezpieczna choroba, która może rozwijać się
latami. Nieleczona, prowadzi do zawału czy udaru mózgu. Każdy
narząd wewnętrzny jest opleciony siecią naczyń krwionośnych.
Jeśli we krwi krąży za dużo cholesterolu, odkłada się on na
ścianach tętnic w postaci złogów, tzw. blaszki miażdżycowej.
Zwężają one i usztywniają naczynia. Proces powstawania złogów
obrazuje infografika poniżej
NORMALNA
TĘTNICA
* Patrz: Słowniczek, s. 34
Specjalista z zakresu chorób
wewnętrznych, angiologii,
hipertensjologii i kardiologii. Od
16 lat kieruje Katedrą i Oddziałem
Klinicznym Chorób Wewnętrznych,
Angiologii i Medycyny Fizykalnej w Bytomiu, w którym okresowo liczba pacjentów z zawałem
sięga do 40% świeżo przyjętych.
Jest autorem kilkuset publikacji
naukowych oraz kilkudziesięciu
książek, członkiem wielu redakcji
naukowych zarówno w kraju, jak
i za granicą, a jego problematyka
naukowa to głównie choroby
naczyń krwionośnych ze szczególnym uwzględnieniem miażdżycy.
PO DRUGIEJ STRONIE
ZDROWIA
DYSFUNKCJA
ŚRÓDBŁONKA
(WYŚCIÓŁKI
NACZYŃ
KRWIONOŚNYCH)
Życie to od urodzenia balans
pomiędzy zdrowiem a chorobą. Początek naszego życia
jest też początkiem rozwoju
jednej z najczęstszych współcześnie chorób cywilizacyjnych, jaką jest miażdżyca
i w częstej konsekwencji, jej
najbardziej spektakularny skutek, jakim jest zawał mięśnia
sercowego. Pisze się i mówi
o nim od setek lat. Mimo
że współcześnie potrafimy,
zwłaszcza w jego ostrym okresie, dobrze go leczyć, to dalej
jest widmem grozy. Artykuł, do
którego piszę ten komentarz
idealnie wpisuje się w potrzeby chwili. Warto też przy tej
okazji zauważyć, że miażdżyca
jest chorobą całego ustroju.
Powoduje dramatyczne skutki
nie tylko dla serca, ale także
dla innych części naszego
ciała, w tym zwłaszcza dla
kończyn, prowadząc często do
ich amputacji.
PIERWSZA POMOC
Co zrobić, gdy będąc samemu
w domu, podejrzewamy u siebie
zawał? Przede wszystkim starać się
nie panikować. Jak najszybciej należy wezwać pogotowie ratunkowe
(numer telefonu: 112, gdy dzwonimy z telefonu komórkowego; 999,
gdy dzwonimy z telefonu stacjonarnego). Jeśli mamy w domu aspirynę lub inny lek zawierający kwas
acetylosalicylowy, należy go przyjąć.
Gdy mamy absolutną pewność, iż
wystąpił zawał serca, a nasze ciśnienie krwi (skurczowe) jest wyższe niż
90 mmHg, można zażyć również
nitroglicerynę. Jeśli jednak takiej
pewności nie mamy, podanie tego
leku może pogorszyć nasz stan.
Te same zasady obowiązują, gdy
podejrzewamy zawał u drugiej
p ro f . z w. d r ha b . n. me d .
d r h.c A LE KSA N D E R
S IE RO Ń
TWORZENIE
ZŁOGÓW
TŁUSZCZOWYCH
TWORZENIE
PŁYTEK
MIAŻDŻYCOWYCH
STABILNYCH
TWORZENIE
PŁYTEK
MIAŻDŻYCOWYCH
NIESTABILNYCH
17
Telemedyczni
SPECJALISTA RADZI
SPECJALISTA RADZI
STRES – KRÓTKA
CHARAKTERYSTYKA
PRZYSŁOWIE MÓWI: PRZYJACIÓŁ TRZYMAJ
BLISKO, A WROGÓW JESZCZE BLIŻEJ. STRES MA
NATURĘ I JEDNEGO I DRUGIEGO. DLATEGO, BY UMIEĆ
SOBIE Z NIM RADZIĆ, DOBRZE JEST DOKŁADNIE
ZAPOZNAĆ SIĘ Z JEGO SPECYFIKĄ.
AUTO R : PAWEŁ M IKO Ł A JCZY K
STRES
A CHOROBY
SERCA
Telemedyczni
18
Słowo „stres” przeszło do słownika powszechnego i stało się
terminem niemal potocznym.
Intuicyjnie wiemy, czym jest,
potrafimy wskazać, które sytuacje
są dla nas stresujące. Zazwyczaj
mamy również wypracowane
własne sposoby radzenia sobie
ze stresem — lata doświadczeń
dostarczyły nam wskazówek co,
jak i kiedy jest najskuteczniejsze.
Czasem jednakże zdarzenie może
mieć na nas silniejszy wpływ, niż
możemy sobie zdawać z tego
sprawę. Zacznijmy więc od zdefiniowania: czym jest stres?
Stres jest reakcją organizmu na
sytuację trudną, której wynik jest
niejednoznaczny. W potocznym
rozumieniu, stres zawsze jest
reakcją — wydarzenia tylko powodują, że odczuwamy stres. W ujęciu psychologicznym istnieją różne podejścia do stresu.
W jednym z nich mówi się o tym,
że stres jest bodźcem, na który
reagujemy takim lub innym zachowaniem. W innym uznaje się,
że stres jest właśnie tą reakcją,
czyli odpowiedzią na działanie
różnych czynników pochodzących
ze środowiska zewnętrznego
(stresorów). Jeszcze inna koncepcja uznaje stres za proces — relację jednostki i otoczenia.
Stres jest reakcją
organizmu na sytuację
trudną, której wynik
jest niejednoznaczny.
W potocznym
rozumieniu, stres
zawsze jest reakcją
– wydarzenia tylko
powodują, że
odczuwamy stres.
W ujęciu psychologicznym istnieją
różne podejścia
do stresu.
MG R AG N I E S Z K A I Z Y D O RCZYK
psycholog, psychoterapeuta w trakcie certyfikacji. Pracuje w Ośrodku Leczenia
Nerwic i Zaburzeń Odżywiania „Dąbrówka” w Gliwicach, gdzie prowadzi terapię
indywidualną oraz grupową pacjentów z zaburzeniami lękowymi. Prowadzi także
praktykę psychologiczną w ramach gabinetu prywatnego.
JAKIE SĄ REAKCJE NA STRES?
Wszystko to, co dzieje się w naszym otoczeniu, możemy przeżywać i postrzegać bardzo różnie — to, co jednego stresuje, u drugiego pozostanie
niezauważone, albo wywoła jedynie tzw. dreszczyk emocji. To, że ludzie
reagują różnie na zaistniałe sytuacje czy wydarzenia, zależy od kilku czynników. Są nimi m.in.:
①
NATURA STRESORA
— czyli to, z jakim bodźcem stresogennym mamy do czynienia, jak bardzo
jest on dla nas ważny, czy działa sam czy w połączeniu z innymi oraz jak
długo na nas oddziałuje, czy mamy na niego jakiś wpływ.
②
INDYWIDUALNA PERCEPCJA STRESORA
I TOLERANCJA NA STRES
— czyli to, jak postrzegamy i interpretujemy dane wydarzenie.
Po zadziałaniu bodźca stresogennego, dokonujemy oceny sytuacji
poprzez odpowiedź na pytanie „czy to, co się dzieje, stanowi dla mnie zagrożenie?” i „czy mogę sobie z tym poradzić?” Jeżeli odpowiemy sobie
na te pytania negująco, uruchomi się tzw. negatywna reakcja stresowa,
która będzie trwała do momentu znalezienia sposobu na poradzenie
sobie z nią. Ludzie różnią się także tolerancją na stres, czyli indywidualną
zdolnością przeciwstawiania się stresorom bez ponoszenia poważniejszych konsekwencji.
③
WSPARCIE SPOŁECZNE
— czyli pozytywne więzi rodzinne i społeczne. Obecność i wsparcie
bliskich osób (rodziny, przyjaciół) łagodzi wpływ stresu i pomaga w przezwyciężaniu trudności. Ludzie samotni są narażeni na silniejszy stres, niż
osoby otoczone troską.
④
MOŻLIWOŚĆ ROZŁADOWANIA NAPIĘCIA
— czy istnieje możliwość wyrażenia nagromadzonego napięcia i uczuć
(np. poprzez wypłakanie się, porozmawianie z kimś). Jeśli nie, to napięcie jest kumulowane, a stąd prosta droga do pojawienia się rozładowań
w postaci wybuchów czy nadmiarowych reakcji.
⑤
CECHY OSOBOWOŚCI
— cechy osobowości wpływają na to, jak reagujemy na różne
wydarzenia i jak sobie z nimi radzimy. Jest to temat bardzo złożony, jednak w dużym uproszczeniu można powiedzieć, że ma znaczenie to, czy
jesteśmy tzw. optymistami czy pesymistami, czy jesteśmy impulsywni, czy
należymy do osób tłumiących emocje, czy potrafiących je nazywać i wyrażać, czy jesteśmy perfekcjonistami nie pozwalającymi sobie na żaden
błąd, czy też jesteśmy wobec siebie wyrozumiali i opiekuńczy.
19
Telemedyczni
SPECJALISTA RADZI
JAK TO SIĘ DZIEJE?
Aby poznać stres dokładnie,
musimy zagłębić się w fizjologię
organizmu ludzkiego. W momencie wystąpienia sytuacji stresowej,
pierwsza reakcja pochodzi od tak
zwanego współczulnego układu
nerwowego. Nadnercza — niewielkie gruczoły przylegające od
góry do nerek — zaczynają produkować adrenalinę i noradrenalinę. W wyniku tego, przyspieszają
nam tętno i oddech, procesy
trawienne zostają zastopowane,
rozszerzają się źrenice i oskrzela.
Dochodzi do dokrwienia strategicznych elementów naszego
ciała: mózgu i serca kosztem
peryferii: kończyn.
W ślad za pierwszą reakcją idzie
odpowiedź z tak zwanej osi podwzgórze-przysadka-nadnercza
(HPA*). Jej reakcja jest (w przeciwieństwie do układu współczulnego) odłożona w czasie.
Mogą minąć minuty, albo nawet
godziny od momentu pojawienia
się sytuacji stresowej, zanim się
ona uaktywni. Następuje reak-
Stres, jeśli ma
charakter przewlekły,
może mieć zgubne
skutki dla naszego
zdrowia, zarówno
psychicznego jak
i fizycznego. Bóle
głowy, tiki nerwowe,
suchość w ustach,
kłopoty z koncentracją — nie są to jedyne
konsekwencje
stresu.
cja łańcuchowa: pod wpływem
podwzgórza, przysadka wydziela
kortykoliberynę*, która pobudza
również produkcję kortykotropiny. Ta z kolei wpływa na działanie
nadnerczy. Dochodzi do wydzielania glikokortykoidów (kortyzol,
kortykosteron, kortyzon) — zwiększają stężenie glukozy we krwi,
czym wzmacniają działanie adrenaliny. Zmniejszają też skuteczność systemu odpornościowego
organizmu. Wpływają również na
SPECJALISTA RADZI
JAK ORGANIZM REAGUJE NA STRES?
nasz sposób postrzegania — wyostrzają zmysły. Działają również
zwrotnie, a więc hamują wpływ
podwzgórza i przysadki — regulują stan całego systemu.
Do poprzednich procesów
dołącza miejsce sinawe, znajdujące się w pniu mózgu, które
aktywuje oś HPA i jest zwrotnie
przez nią aktywowane. Prowadzi
to do samonapędzania się reakcji
stresowej. Dodatkowo, dużą rolę
w procesie odgrywa ciało migdałowate, które wzmacnia zachowania lękowe, ale też wspomaga
czujność i selektywność uwagi.
Cała ta skomplikowana sieć procesów pamięta czasy, kiedy stres
dla człowieka miał znaczenie
symboliczne — wiązał się ze zwierzęciem, przed którym musiał się
bronić. Dlatego też pojawia się
wyostrzenie zmysłów i napięcie
mięśni — aby móc szybko zastosować jedną z dwóch strategii
przetrwania: walkę lub ucieczkę.
Pocimy się na potęgę, reagujemy na każdy, nawet niepozorny
szelest. Serce pracuje na zwiększonych obrotach.
WRÓG CZY PRZYJACIEL?
SZACUJE SIĘ, ŻE
5-10
%
populacji cierpi na depresję i wymaga
interwencji psychiatrycznej lub psychologicznej
Pod względem liczby
zachorowań depresja stanowi
4.
NAJPOWAŻNIEJSZY
PROBLEM NA ŚWIECIE
121
milionów
osób na świecie cierpi
na depresję
Jak to często bywa, stres nie
zawsze jest naszym przyjacielem,
ale też nie każda sytuacja stresowa ma dla nas tylko negatywne
konsekwencje. Wyróżnia się
dystres: intensywny i długo utrzymujący się, który rzeczywiście
może doprowadzić do wyniszczenia organizmu. Jego działanie
powoduje poczucie przytłoczenia problemami — nie widzimy
wyjścia z sytuacji, jest ono poza
naszym zasięgiem. Sprawia, że
czujemy się wyczerpani, a jeśli nie
poradzimy sobie z nim wystarczająco szybko — może wywołać
nieprzyjemne konsekwencje
zarówno natury psychicznej jak
i fizycznej. Istnieje także eustres
— jak już sama nazwa wskazuje
(eu, z gr. „dobry"), ma na nas
BÓL
KRĘGOSŁUPA
BÓL GŁOWY
POCENIE DŁONI
PRZYSPIESZONE
BICIE SERCA
PODWYŻSZONE
CIŚNIENIE
prawidłowe
ciśnienie wynosi
120/80 mm Hg
BÓL ŻOŁĄDKA
Źródło: www.tvp.info
Telemedyczni
20
* Patrz: Słowniczek, s. 34
21
Telemedyczni
SPECJALISTA RADZI
L EK. AGNIESZKA BARCH NIC KA
specjalista chorób wewnętrznych.
Doświadczenie zdobywała na Oddziale Kardiologii WSS w Tychach. Obecnie Lekarz Oddziału Hematologicznego ZSM ZOZ w Chorzowie oraz Poradni Rehabilitacji Kardiologicznej. Członek Europejskiego Towarzystwa Kardioonkologicznego.
Stres jest pojęciem szeroko znanym, obecnym w życiu każdego człowieka. Czy jednak potrafimy go dobrze zdefiniować? Stres to reakcja
na pewne sytuacje, które nas spotykają, a co warto podkreślić, nie
tylko złe, ale także dobre i oczekiwane. Stres od początku towarzyszył
człowiekowi jako niezbędny element przetrwania. W obliczu stresogennej sytuacji w organizmie zachodzi wiele procesów mobilizujących
organizm do walki i stawienia czoła wyzwaniu. Dlatego przyspiesza
tętno, wzrasta ciśnienie krwi, poprawia się ukrwienie organów, takich
jak mózg i serce, podnosi poziom glukozy we krwi oraz temperatura
ciała. Rozszerzają się drogi oddechowe, a także zwiększa częstotliwość
oddychania.
Podczas gdy krótkotrwały stres jest zjawiskiem korzystnym, stres przewlekły może powodować poważne konsekwencje dla zdrowia. Należą
do nich: zmniejszona odporność, nadciśnienie tętnicze, miażdżyca,
otyłość brzuszna, osteoporoza, skłonność do zakrzepów lub zatorów
oraz wiele innych. Zapewne wiele osób kojarzy długotrwały stres z ryzykiem zawału lub innych chorób układu krążenia. U ludzi poddanych
długotrwałym czynnikom stresogennym dochodzi do nadmiernego
wydzielania niektórych hormonów i parametrów stanu zapalnego
we krwi. To w konsekwencji przyspiesza rozwój zmian w naczyniach
krwionośnych (miażdżycy), a zwiększona lepkość krwi sprzyja powstawaniu zatorów w tętnicach wieńcowych, co w prostej linii prowadzi
do zawału serca. Nie wszyscy wiemy, że stres może być także bezpośrednią przyczyną kardiomiopatii, czyli uszkodzenia i niewydolności
mięśnia sercowego. Kardiomiopatia wywołana stresem nosi potoczną
nazwę „zespołu złamanego serca” i może objawiać się bólem w klatce
piersiowej, a nawet nagłym zatrzymaniem krążenia.
Najbardziej oczywistym sposobem na zmniejszenie negatywnych
skutków stresu jest unikanie sytuacji stresogennych, najczęściej jednak
nie są one zależne od nas. Niezbędne zatem staje się odpowiednie
nastawienie, uprawianie sportu oraz odpoczynek. Czasami rozmowa
z bliską osobą, dobra książka lub spacer w parku wystarczą, aby zmienić spojrzenie na świat i zostawić w tyle negatywne odczucia.
W obliczu stresogennej sytuacji w organizmie zachodzi wiele procesów, mobilizujących organizm do walki i stawienia czoła
wyzwaniu. Dlatego przyspiesza tętno, wzrasta ciśnienie krwi, poprawia się ukrwienie
organów takich jak mózg i serce, podnosi
poziom glukozy we krwi oraz temperatura ciała. Rozszerzają się drogi oddechowe,
a także zwiększa częstotliwość oddychania.
Telemedyczni
22
SPECJALISTA RADZI
pozytywny wpływ. Jest to lekki
stres, który nas nie paraliżuje, ale
motywuje do działania. Zazwyczaj jest krótkotrwały, a przez
nas spostrzegany jest raczej jako
wyzwanie niż zagrożenie. Stąd
poczucie, że możemy przezwyciężyć przeciwności. Oprócz
dwóch powyższych, niektórzy
wyróżniają również neustres,
czyli bodziec neutralny dla nas.
Oczywiście, to nie oznacza, że
dla innych nie może być on stresogenny.
SKUTKI STRESU
Stres, jeśli ma charakter przewlekły, może mieć zgubne skutki dla
naszego zdrowia, zarówno psychicznego, jak i fizycznego. Bóle
głowy, tiki nerwowe, suchość
w ustach, kłopoty z koncentracją
— nie są to jedyne skutki stresu.
Bagatelizowanie jego przyczyn
może prowadzić do znacznie
poważniejszych konsekwencji.
Wśród nich są problemy z kręgosłupem, zaburzenia snu, obniżenie odporności organizmu,
problemy z trawieniem oraz
choroby psychosomatyczne,
takie jak łuszczyca, czy astma.
Stres powodować może również
otyłość, cukrzycę oraz oczywiście
choroby układu krążenia. Stres,
poprzez aktywację osi HPA oraz
układu współczulnego, prowadzi do nadmiernego uwalniania
między innymi katecholamin
i kortyzolu, które to substancje
wywołują skurcz naczyń krwionośnych, podnosząc ciśnienie krwi
oraz pośrednio mogą prowadzić
do rozwoju miażdżycy. Dochodzą do tego czynniki pośrednie:
więcej palimy, więcej jemy,
a wraz z tym zwiększa się nasz
poziom cholesterolu. Grozi to
rozwinięciem powikłań miażdżycy, z chorobą niedokrwienną
serca na czele. W obliczu sytuacji
stresogennych znacząco wzrasta
liczba zawałów serca oraz tak
zwanej nagłej śmierci sercowej.
Każdy, nawet nieświadomie, wypracowuje własne, skuteczne dla
niego sposoby radzenia sobie ze
stresem. Czasem jednakże stresor
jest zbyt silny, nietypowy, nagły.
Co wtedy robić? Jak działać? Oto
krótka lista technik pomocnych
przy zwalczaniu stresu.
JAK RADZIĆ
SOBIE ZE
STRESEM?
u SPORT
— chodzi tu o jakąkolwiek aktywność fizyczną. Nie musi
to być nic forsującego. Wystarczy
zwykły spacer z psem. Byleby
odbywał się regularnie.
u KONTAKT Z OSOBAMI
BLISKIMI — zawsze pomaga.
Zwykłe pocieszenie, słowo otuchy
od drugiej osoby potrafi sprawić, że stres się ulotni, a sytuacja,
która go wywołała, przestanie się
stresującą wydawać.
u MASAŻ — dobrze przeprowa-
dzony idealnie rozluźnia napięte
mięśnie. Pozwala się zrelaksować
przy minimum naszej aktywności.
u TRENING RELAKSACYJNY
JACOBSENA — napinanie,
a następnie rozluźnianie poszczególnych partii mięśni — efekty
będą podobne do masażu, tyle,
że możemy go przeprowadzić
samodzielnie i nawet siedząc przy
biurku lub na ławce.
u TRENING ODDECHU — rów-
nomierny, regularny, głęboki
oddech w takim samym stopniu,
jak poprzednie techniki pomaga
walczyć ze stresem.
u ŚMIECH — badania nauko-
we wskazują, że nawet śmiech
wywołany sztucznie, działa
kojąco, a co za tym idzie,
pozwala redukować negatywne skutki stresu. 
23
MGR AG N IE S ZKA
IZYD O RCZYK
psycholog
STRATEGIE
RADZENIA SOBIE
ZE STRESEM
Kiedy doświadczamy stresu,
naturalną reakcją jest chęć
zmniejszenia przeżywanego
napięcia, dlatego też podejmujemy różne działania, które
mają nam w tym pomóc. W sytuacjach stresujących uruchamiamy różne strategie, które
można podzielić na:
STRATEGIE
ZORIENTOWANE
NA ZADANIE
— polegają na podjęciu jakiegoś działania, które ma pomóc znaleźć wyjście z sytuacji
dla nas trudnej. Oceniamy
wówczas sytuację, szukamy
możliwych rozwiązań i wybieramy te, które wydaje nam się
słuszne (tzw. reakcja walki lub
ucieczki). Ten rodzaj strategii
polega na dokonywaniu zmian
np. w samym sobie, w otoczeniu albo w obu jednocześnie.
Na przykład, jeśli grozi nam
niebezpieczeństwo w postaci
pożaru, logiczną reakcją jest
ucieczka. Jeśli chorujemy, możemy podjąć decyzję o pójściu
do lekarza i wykonaniu zleconych badań.
STRATEGIE
ZORIENTOWANE
NA OBRONĘ
— polegają na podejmowaniu
takich działań, które mają na
celu obronę własnej osoby,
mają nas uchronić przed zranieniem i dezorganizacją. Ich
celem nie jest znalezienie wyjścia z danej sytuacji, a uchronienie się przed skutkami stresora. Takimi obronami są np.
płacz, bezustanne mówienie,
zaprzeczanie własnym przeżyciom i uczuciom, tłumienie
uczuć.
Telemedyczni
TELEMEDYCYNA DLA ZDROWIA
TELEMEDYCYNA DLA ZDROWIA
POZNAJ KONDYCJĘ
SWOJEGO SERCA!
BADANIE KARDIOTEST TO KOMPLET TRZECH SPECJALISTYCZNYCH
BADAŃ OCENIAJĄCYCH STAN SERCA I KONDYCJĘ CAŁEGO ORGANIZMU.
BADANIA WYKONYWANE SĄ W JEDNYM DNIU, W JEDNYM GABINECIE.
TRWAJĄ DO TRZYDZIESTU MINUT.
DLA KOGO?
Dzięki badaniu można
wdrożyć skuteczne
zapobieganie i wczesne
leczenie odpowiednio szybko,
ograniczając ryzyko groźnych
powikłań związanych
z chorobami serca i naczyń.
Badanie kierowane jest do
każdego, kto zauważył u siebie
niepokojące objawy w pracy
serca. Szczególnie polecane jest
osobom zajmującym kierownicze
stanowiska oraz wszystkich, którzy
ze względu na charakter pracy są
narażeni na choroby serca (częste
podróże, praca w stresie, nienormowany czas pracy, itp.). Zaleca
się także przeprowadzenie badania osobom z grupy ryzyka zawału
sercowego (palące papierosy,
z wysokim poziomem cholesterolu, z nadwagą oraz cukrzycą).
Jak to się odbywa?
❶
Ustalenie terminu
z konsultantem.
❷
Przeprowadzenie badania
przez pielęgniarkę: wypełnienie ankiety, pomiar
ciśnienia tętniczego, badanie
EKG, pomiar tłuszczu trzewnego, pobranie krwi.
❸
Analiza przeprowadzonych
badań przez lekarzy, zalecenia i przeciwskazania oraz
dieta.
❹
Wysyłka wyników do Pacjenta listem poleconym lub na
adres e-mail.
Badanie Kardiotest
pozwala na uzyskanie
profesjonalnej konsultacji
medycznej opartej
o innowacyjne, kompleksowe badanie trwające
jedynie 30 minut. Jego
różnorodność wpływa na
dokładność wyników oraz
zakres konsultacji.
Telemedyczni
24
ZAKRES BADANIA
1
serca jeszcze w ich wczesnym
stadium, dzięki czemu można
uzyskać rzeczywisty obraz tego, co
dzieje się z sercem.
WYWIAD MEDYCZNY,
POMIAR CIŚNIENIA
4
Badanie rozpoczyna się od:
• wywiadu medycznego (ankiety),
• pomiaru ciśnienia tętniczego
krwi.
2
ANALIZA TKANKI
TŁUSZCZOWEJ BRZUSZNEJ
Kolejnym etapem jest analiza
tkanki trzewnej, czyli pomiar tkanki
tłuszczowej brzusznej oraz pomiar
obwodu brzucha. Polega ona na
określeniu stopnia otłuszczenia
narządów wewnętrznych oraz
wpływu tej tkanki na nasze zdrowie. Badanie wykonywane jest za
pomocą ultradźwięków*, ponieważ tkanki nie widać gołym okiem,
nie ma ona żadnego odzwierciedlenia w naszej sylwetce, co czyni
ją dla naszego zdrowia szczególnie groźną. Dzięki wynikowi lekarz
może określić, ile takiej tkanki
zgromadziło się wokół naszych
narządów i jaki ma ona wpływ na
nasze zdrowie. Wszystko po to, by
nie dopuścić do rozwoju miażdżycy czy nadciśnienia, schorzeń
najczęściej wywoływanych przerostem tkanki tłuszczowej.
3
BADANIE EKG
SPOCZYNKOWE
Następnie specjalistycznym
aparatem cyfrowym wykonywane
jest badanie EKG spoczynkowe.
Aparat ten, dzięki precyzyjności,
umożliwia wykrycie zmian w pracy
* Patrz: Słowniczek, s. 34
BADANIE KRWI,
PROFIL KARDIOLOGICZNY
Ostatnia faza badania obejmuje pobranie krwi i jej analizę, rozszerzoną
do profilu kardiologicznego. Dzięki
temu uzyskiwany jest dokładny
obraz całego organizmu. Weryfikowana jest obecność uszkodzeń
w mięśniu sercowym, bądź stanów
zapalnych w organizmie.
W wyniku badania Kardiotest
pacjent otrzymuje:
u Ocenę ryzyka zachorowania na chorobę niedokrwienną serca i zawału
mięśnia sercowego;
u Ocenę ryzyka zgonu sercowego w ciągu następnych
lat;
u Wydruk badania EKG wraz
z opisem morfologicznym,
interpretacją i zaleceniami
lekarza;
u Interpretację wyników,
zalecenia co do ewentualnego poszerzenia diagnostyki, zmiany stylu życia
i dalszego postępowania;
u Dietę zdrową dla serca
przygotowaną przez Polskie Towarzystwo Dietetyki;
u Możliwość telekonsultacji
wyników badania
z lekarzem Centrum
Telemedycznego
Telemedycyny Polskiej.
25
DLACZEGO WARTO
WYKONAĆ BADANIE
KARDIOTEST?
Badanie Kardiotest pozwala na
uzyskanie profesjonalnej konsultacji medycznej opartej o innowacyjne, kompleksowe badanie
trwające jedynie 30 minut. Jego
różnorodność wpływa na dokładność wyników oraz zakres
konsultacji. Badanie to dostarcza
informacji na temat zagrożenia
zachorowania na choroby serca
w kolejnych latach, dzięki czemu
pacjent dba o swoje zdrowie oraz
bezpieczeństwo swojej rodziny.
Wyspecjalizowany personel i aparatura zapewniają profesjonalną
konsultację, dzięki której unika
się wizyt u różnych specjalistów, a co za tym idzie — oszczędza się
czas i pieniądze.
GDZIE MOŻNA WYKONAĆ
BADANIE?
Z badania Kardiotest można skorzystać w wybranych placówkach
medycznych w ramach ogólnopolskiego projektu realizowanego
przez Telemedycynę Polską S.A.
Miasta, w których mieszczą się
placówki:
• Gdańsk • Katowice • Kielce
• Kraków • Lublin • Łódź • Poznań
• Warszawa • Wrocław. 
Aby uzyskać więcej
informacji o badaniu
zadzwoń pod numer:
800 707 198
(infolinia czynna:
pn.–pt. 8:00–16:00)
Już dziś zapisz się na
badanie Kardiotest,
a otrzymasz rozszerzoną
wiedzę na temat kondycji swojego serca
oraz ograniczysz ryzyko groźnych powikłań
związanych z jego
chorobami.
Telemedyczni
MENU DLA SERCA
MENU DLA SERCA
JESIEŃ TO CZAS, W KTÓRYM NASZ ORGANIZM POTRZEBUJE
WSPARCIA. ZADBAJMY O TO, ABY WZMOCNIĆ SWOJĄ ODPORNOŚĆ,
ZANIM POJAWIĄ SIĘ PIERWSZE OZNAKI PRZEZIĘBIENIA.
WZMACNIAMY
ODPORNOŚĆ
JESIENIĄ
AUTO R : N ATA L IA GINTER
UGOTUJ SOBIE, NATURALNIE!
JEŻÓWKA — działa immunostymulująco, przeciwbakteryjnie,
przeciwwirusowo, przeciwgrzybiczo, przeciwbólowo, rozkurczowo,
napotnie, przeciwgorączkowo,
przeciwzapalnie. Zalewając
suchy korzeń z jeżówki alkoholem, uzyskamy doskonałą
nalewkę. Picie codziennie
5 ml trunku, zapewni nam
pełnię sił oraz zdrowia.
Nasz organizm samodzielnie
poradzi sobie z wieloma przeziębieniami, jedynie w niektórych
przypadkach warto go wspomóc,
wykorzystując to, czym natura nas
tak hojnie obdarzyła. Przypomnijmy
sobie o łatwo dostępnych ziołach
z naszych rodzimych ogródków,
a jednocześnie otwórzmy się na
świat egzotycznych przypraw. Rośliny, które pomogą naszemu organizmowi przetrwać
ten ciężki dla niego czas, to nie
tylko czosnek, cebula, świeży
chrzan, maliny czy tymianek.
Czas poszerzyć kulinarne horyzonty i zaprosić do swojej kuchni
zapomniane dary natury.
Z WŁASNEGO OGRÓDKA
ROKI TNIK — okres kwitnienia
przypada od marca do maja, ale
owoce utrzymują się przez całą zimę.
Rokitnik jest adaptogenem – rośliną
wspomagającą odporność organizmu. To źródło witaminy B12, E, K
oraz prowitaminy A. Przygotowanie
soku z rokietnika jest banalnie proste, a zyskać możesz wiele: regularne
picie będzie działało antybakteryjnie,
antywirusowo oraz przeciwzapalnie.
Jeśli nie mamy krzaczków rokietnika
w naszym ogródku, bez większego
problemu znajdziemy go w każdym
sklepie zielarskim.
Telemedyczni
CZARNY BEZ — sok z owoców,
bądź napar z kwiatów bzu to
skuteczny lek na przeziębienie.
Zawarte w bzie duże ilości flawonoidów*, kwasów fenelowych i organicznych oraz garbniki, sterole
i sole mineralne działają napotnie
i szybko pozwalają na obniżenie
temperatury ciała. Z czarnego bzu
możemy zrobić sok, napar, a nawet i wino!
26
DZIKA RÓŻA — spożywając 3 owoce dzikiej róży,
możemy w pełni pokryć
nasze dzienne zapotrzebowanie na witaminę C. Pamiętajmy, iż naturalna witamina C
jest pięć razy bardziej aktywna
niż syntetyczna. Dziką różę spotkamy nawet w dużych miastach,
aby uniknąć zanieczyszczeń, jej
owoce najlepiej zbierać daleko od
ulic. Dziką różę możemy pić w postaci herbatek ziołowych bądź jeść
w formie samodzielnie przygotowanych dżemów i konfitur.
LIPA — lipowe kwiatostany zawierają witaminę C oraz PP, flawonoidy* (wzmacniają naczynia krwionośne i działają rozkurczowo),
śluzy (działają przeciwkaszlowo).
Napary z lipy działają napotnie,
przeciwzapalnie i odkażająco.
ŻEŃ-SZEŃ — w medycynie chińskiej stosowany jest na wiele
dolegliwości, wykorzystywany jest
w ziołolecznictwie i kosmetologii.
Jesień sprzyja dekoncentracji,
znużeniu i ogólnemu rozdrażnieniu. Dzięki zawartym w żeń-szeniu
ginsenozydom, hemoglobina
zaczyna przenosić większą ilość
tlenu. Nasz organizm jest bardziej
dotleniony, a to znacząco wpływa
na polepszenie naszego samopoczucia. Możemy żuć suszone
korzenie żeń-szenia, bądź pić je
w postaci herbatki lub nalewki.
N ATA LIA G IN T E R
Manager Restauracji Art Sushi
w Poznaniu. Miłośniczka kuchni
koreańskiej. Z pasji: opisuje oraz
fotografuje kulinaria. Wegetarianka,
która czasami jada jamon serrano.
W kuchni najlepiej wychodzi jej
grzane wino. Uwielbia kino, modrą
kapustę i bakłażan.
EGZOTYKA NA POLSKIM
STOLE
IMBIR — kłącze imbiru zawiera
olejek eteryczny oraz związek
fenolowy – gingerol (to dzięki
niemu imbir ma ostry smak). Imbir
rozgrzewa organizm, skutecznie
można go stosować w walce z bólem gardła, ponieważ ma działanie odkażające, zwalcza infekcje
bakteryjne, grzybicze i wirusowe.
Możemy go dodawać do większości dań, wzbogacać nim smak zup,
marynować mięsa oraz pić w formie syropu.
KURKUMA — stosowana jest do
leczenia wielu chorób, gdyż słynie
ze swoich właściwości przeciwzapalnych, antyoksydacyjnych i przeciwnowotworowych. Wszechstronność kurkumy sprawiła, iż jest ona
jedną z najlepiej zbadanych roślin
leczniczych. Kurkuma w czystej
postaci nie wchłania się w przewodzie pokarmowym, dlatego należy
łączyć ją z papryką. Ze wszystkich
przypraw kurkuma posiada najlepiej udokumentowane właściwości
antyzapalne, a dodatkowo chroni
przed chemicznymi uszkodzeniami
tkanki łącznej.
* Patrz: Słowniczek, s. 34
27
Telemedyczni
MENU DLA SERCA
GRZY BY SHII TAKE — shiitake
to wspaniały immunoregulator
stosowany jako środek zapobiegawczy w profilaktyce chorób
wirusowych i przeziębień. Zawarty
w grzybach lentinan wzmacnia
układ odpornościowy i ma działanie antyrakowe. Grzyby shiitake są
dostępne w sklepach posiadających dział z kuchniami świata oraz
w sklepach ze zdrową żywnością.
To idealny dodatek do makaronów oraz zup.
Dbając o zróżnicowaną i zbilansowaną dietę opartą o naturalne,
trochę zapomniane zioła i przyprawy możemy uchronić się przed
wszelkim przeziębieniami oraz
osłabieniami organizmu. Ograniczając spożycie surowych warzyw
i owoców, ochronimy się przed
wychłodzeniem. Włączmy do naszych posiłków miód oraz rośliny
strączkowe. Pamiętajmy o regularnym ruchu na świeżym powietrzu
oraz zadbajmy o zdrowy sen.
Niech apteczne suplementy diety
będą ostatecznością, a nie pierwszą pomocą po którą sięgamy,
mając katar czy podwyższoną
temperaturę. 
SYROP IMBIROWY
doskonały
SKŁADNIKI:
• 1 kg świeżego imbiru
• 1 l miodu akacjowego/lipowego
dodatek
PRZYGOTOWANIE:
Kłącza świeżego imbiru obieramy ze skórki. Kroimy w plasterki. Pokrojony imbir wkładamy do dużego słoika, zalewamy go miodem, a następnie odkładamy do lodówki na
10-13 dni. Syrop należy codziennie mieszać. Gotowy syrop
dodajemy do herbaty bądź pijemy z ciepłą wodą.
MAKARON Z GRZYBAMI SHIITAKE
I KURKUMĄ
SKŁADNIKI:
• 150g makaronu
tagliatelle
• 100 g grzybów shiitake
• 1/2 papryki zielonej,
czerwonej i żółtej
• 1 cebula
bardzo
łatwe
2
porcje
15
minut
danie
z warzywami
• ł yżeczka czarnego sezamu
• łyżeczka kurkumy
• 2 ząbki czosnku
• oliwa z oliwek
•2
łyżeczki sosu sojowego
•7
5 ml białego wytrawnego
wina
PRZYGOTOWANIE:
Makaron tagliatelle gotujemy w osolonej wodzie wraz
z kurkumą. Na oliwie z oliwek smażymy czosnek, cebulę,
pokrojoną w słupki paprykę oraz pokrojone grzyby shiitake.
Całość podlewamy białym winem i dusimy pięć minut.
Dodajemy sos sojowy oraz czarny sezam. Ugotowany makaron mieszamy w warzywami.
Zależy Ci na zdrowym sercu? Chcesz mieć cholesterol pod kontrolą?
Teraz możesz liczyć na dodatkowe wsparcie.
Margaryna Optima Omega 3 zawiera kwasy tłuszczowe Omega 3,
które pomagają utrzymać cholesterol na prawidłowym poziomie.
Stosuj Optima Omega 3 codziennie do smarowania, pieczenia i duszenia,
a Twój organizm doceni Twoje starania.
wspiera zdrowe wybory
Kwas alfa-linolenowy (Omega 3) pomaga utrzymać prawidłowy poziom cholesterolu we krwi. Korzystne działanie występuje w przypadku
spożywania 2 g kwasu alfa-linolenowego dziennie jako składnika zdrowego stylu życia oraz zbilansowanej i zróżnicowanej diety.
Telemedyczni
28
29
Telemedyczni
CIEKAWOSTKI
CIEKAWOSTKI
SCIENCE FICTION
czy medycyna?
MEDYCYNA STAJE SIĘ NIEKIEDY DZIEDZINĄ ZDOMINOWANĄ PRZEZ NARRACJĘ TYPU SCIENCE FICTION. NAJCIEKAWSZE, ŻE Z UPŁYWEM CZASU I ROZWOJEM BADAŃ, FIKCJA TA PRZERADZA SIĘ W RZECZYWISTOŚĆ.
PRZEDSTAWIAMY GARŚĆ INTERESUJĄCYCH NOWINEK.
STUDENCI W SŁUŻBIE
STARSZYM
Studenci Politechniki z Temasek, w Singapurze udowadniają, że technologia
i rozwój medycyny idą ze sobą w parze.
Jednym z ich odkryć jest mobilne urządzenie pomagające kontrolować równowagę
ciała podczas fizjoterapii. Łączy się ono
z aplikacją w telefonie i dzięki wbudowanym sensorom, mierzy prawidłowość
wykonywanych ruchów, dzięki czemu
pacjent, bez pomocy lekarza, jest w stanie
ocenić, czy prawidłowo wykonuje wszystkie ćwiczenia. (passio.pl)
RECEPTA NA SMARTFON
CHIP RATUJE ŻYCIE
W NIEKTÓRYCH KRAJACH, W TYM W WIELKIEJ BRYTANII, ZAMAWIANIE RECEPTY PRZEZ
INTERNET ZA POŚREDNICTWEM SMARTFONA
I ODEBRANIE LEKU W APTECE WSKAZANEJ PRZEZ
MOBILNE URZĄDZENIE, TO JUŻ POWSZECHNA
PRAKTYKA. TELEFON ŁĄCZY SIĘ Z NAJBLIŻSZĄ
APTEKĄ, WYKORZYSTUJĄC DANE GEOLOKALIZACYJNE I INFORMUJE UŻYTKOWNIKA O TYM, KIEDY
I GDZIE STOSOWANY PRZEZ NIEGO LEK BĘDZIE
DOSTĘPNY. W POLSCE TAKIE ROZWIĄZANIE
TO NADAL PROJEKT PRZYSZŁOŚCIOWY, ALE KTO WIE... (WPROST.PL)
Naukowcy w Szwajcarii opracowują obecnie
najnowszej generacji chip, który wszczepiony
na ok. 1 cm głębokości pod skórę, zaalarmuje
właściciela o możliwości zawału serca. Bez tradycyjnych badań EKG czy krwi, chip jest w stanie wykryć nie tylko problemy związane stricte
z sercem, ale i z cukrzycą, czy nawet z niektórymi
rodzajami raka. Urządzenie ma służyć pacjentowi
jako osobiste laboratorium diagnostyczne. Chip
będzie łączył się za pośrednictwem bluetootha
ze smartfonem, by móc stale informować lekarza
o stanie zdrowia pacjenta.
SENSORYKA PRZYSZŁOŚCI
INTELIGENTNY SPORT
URZĄDZENIA DO POMIARU FUNKCJI ŻYCIOWYCH WCHODZĄ OBECNIE W NOWĄ ERĘ:
WZROST ZŁOŻONOŚCI I WRAŻLIWOŚCI SPRZĘTÓW MEDYCZNYCH SPRAWIA, ŻE STAJĄ SIĘ CORAZ
WYGODNIEJSZE W UŻYCIU. URZĄDZENIA TELEMEDYCZNE SĄ NOSZONE PRZEZ CZŁOWIEKA, W FORMIE BRANSOLETEK, OPASEK CZY NAWET UBRAŃ.
ZAPEWNIA TO STAŁY MONITORING I PRZESYŁ
DANYCH MEDYCZNYCH. WAŻNĄ ROLĘ ODGRYWA
W TAKICH URZĄDZENIACH ŹRÓDŁO ZASILANIA.
ROZWIĄZANIEM MOŻE BYĆ WYKORZYSTANIE
ENERGII Z CIAŁA CZŁOWIEKA JAK,
NP. WYELIMINOWANIE PRZYMUSU
WYMIANY BATERII.
Rakieta tenisowa pozwalająca, dzięki wbudowanym czujnikom, na dokładną analizę naszej gry?
Piłka do koszykówki, która pozwala szczegółowo
monitorować siłę uderzenia czy częstotliwość ruchu na boisku? Buty z wbudowanymi w podeszwę
czujnikami ciśnienia? Rękawice bokserskie, które
podobnie jak wyżej wymienione sprzęty, zaopatrzone są w czujniki, pozwalające mierzyć np.
efektywność i szybkość ciosów? To nie jest science
fiction, obecnie panuje trend na „inteligentny”
sprzęt sportowy. Oprócz znanych już np. przyrządów do mierzenia aktywności fizycznej za pomocą
różnorodnych aplikacji mobilnych, na rynek wkroczyły zupełnie inne, nowe rozwiązania techniczne.
Telemedyczni
30
NOWA RZECZYWISTOŚĆ
STEROWANIE MYŚLAMI
Wyobraźnia ludzka nie zna granic. Urządzenie
sterowane falami mózgowymi to kolejny krok
w stronę przyszłości, a ma on pomóc między
innymi osobom sparaliżowanym w wykonywaniu
prostych czynności. Po jego założeniu użytkownikowi na głowę, możliwa jest nawigacja systemu
i krótki ,,trening”, który uczy poleceń sterujących.
Używanie sprzętu wymaga skupienia, nie jest już
jednak tylko fanaberią przyszłości, a realną szansą
na lepsze życie dla osób chorych. (passio.pl)
31
Okulary, dzięki którym możemy zobaczyć
coś, co nie istnieje? Taka technologia
może mieć szerokie zastosowanie także
w medycynie. Chodzi o okulary Holo Lens,
tworzące wirtualną rzeczywistość, m.in. za
pomocą hologramów. Nowe dziecko Microsoftu nie tylko ma potencjał, by pomóc
w edukowaniu lekarzy poprzez realistyczne prezentacje, może mieć zastosowanie
w komunikacji z chorymi pacjentami lub
jako narzędzie do wzywania przez nich
pomocy. (interia.pl)
Telemedyczni
SJESTA
SJESTA
Olek Doba
NA FALI
ur. 1946 roku,
Podróżnik, kajakarz,
odkrywca. Człowiek roku
2015 National Geographic.
Jako pierwszy człowiek
w historii samotnie przepłynął kajakiem Ocean
Atlantycki z kontynentu
na kontynent, wyłącznie
dzięki sile mięśni.
Była to tzw. I Wyprawa
Transatlantycka, w której
płynął, w latach 2010-2011,
z Afryki do Ameryki Południowej. Podróż zajęła
99 dób. To był Atlantyk
w najwęższym miejscu.
Podczas II Wyprawy Transatlantyckiej, która miała
miejsce w latach 20132014, przepłynął Atlantyk
w najszerszym miejscu,
z Lizbony na Florydę.
Była to trasa ambitniejsza,
zajęła kajakarzowi
167 dób. Przeżył w tym
czasie 8 sztormów i kilka
awarii (jak np. urwany
ster).
Z ALEKSANDREM DOBĄ, PODRÓŻNIKIEM,
ROZMAWIAŁA KAROLINA MIKOŁAJCZYK
Karolina Mikołajczyk: Skąd pomysł na to, by przepłynąć kajakiem Atlantyk?
f Aleksander Doba: Jeśli chodzi
o pomysł przepłynięcia Atlantyku,
nie był mój. Jak miałem na liczniku
ponad sześćdziesiąt kilka tysięcy
kilometrów, zwrócił się do mnie
nieznany mi wtedy człowiek, Paweł
Napierała z Uniwersytetu w Zielonej
Górze. On, pracownik naukowy
Katedry Filozofii, ja, inżynier mechaniki. Argumenty filozofa okazały
się silniejsze, niż inżyniera. Idea
Telemedyczni
przepłynięcia oceanu była jego.
Wykonaliśmy próbę, spędziliśmy
na oceanie 42 godziny. Ta próba
nie powiodła się, ale ja po 2 latach
wróciłem do tego pomysłu.
Jak długo przygotowywał się Pan
mentalnie do tej wyprawy?
f Całe życie… (śmiech). A właściwie: przez mniej więcej rok
przygotowywałem się teoretycznie. Śledziłem strony internetowe,
zwracałem uwagę na trasy, warunki
pogodowe, analizowałem wy-
32
prawy wioślarzy. Przeżywałem tę
wyprawę. Chodziłem do biblioteki
Akademii Morskiej w Szczecinie,
rozmawiałem z żeglarzami. Próbowałem dowiedzieć się, co groźnego
może mnie spotkać na oceanie, jak
wyglądają sztormy, fale, jak się do
nich przygotować. Na bazie tych
spotkań doszedłem do wniosku, że
dam radę dokonać tego kajakiem.
Dodatkowo, jestem wszechstronnym kajakarzem oraz doświadczonym inżynierem, wykorzystywałem
tę wiedzę.
Czym Pana kajak różnił się od
zwykłego kajaka?
f Kiedy upewniłem się, że mój
cel jest wykonalny, zacząłem zastanawiać się, jak powinien wyglądać
kajak, by móc przepłynąć w nim
Ocean. Stworzyłem pierwsze szkice
i plany. Zacząłem też szukać producenta. I w końcu trafiłem do pana
Andrzeja Armińskiego w Stoczni
w Szczecinie, gdzie budowane są
jachty oceaniczne. Postanowiliśmy
wspólnie zaprojektować i zbudować taki kajak, by można było nim
bezpiecznie przepłynąć Atlantyk. To
trwało rok. Wyjeżdżałem na wiele
miesięcy, zatem kajak musiał być
specjalny i przede wszystkim — duży.
Założyłem, że muszę mieć jakąś
kabinę, żeby mieć gdzie spać. Stworzony kajak był niezatapialny: miał
kilka komór i nawet w przypadku
zalewania wodą, musiał wypłynąć.
Kajak był też tak skonstruowany,
że nawet jeśli został wywrócony
przez fale, musiał wrócić do pozycji
wyjściowej.
Jak zgromadził Pan w kajaku
zapasy wody i żywności na tyle
miesięcy?
f Miałem zbiornik na 120 litrów
wody, była to jednak tzw. woda
awaryjna. Głównie czerpałem wodę
z oceanu. Woda oceaniczna jest
bardzo słona, około 5 razy bardziej
słona niż woda w Bałtyku. Żeby używać jej do celów konsumpcyjnych,
miałem specjalne odsalarki. Jej
zasada działania jest prosta: kiedy
silnik pompy pracuje, wytwarza
wysokie ciśnienie. Woda jest przeciskana przez membranę i dzięki
temu jest wytrącana sól i mikroorganizmy. Otrzymujemy wodę niemal
destylowaną. Miałem ze sobą jedną
odsalarkę o napędzie elektrycznym
(na energię słoneczną) oraz dwie
zapasowe, ręczne.
Co Pan jadł?
f Klasyczne jedzenie biwakowe
miałem na miesiąc. Na pozostały
czas podróży, czyli na pół roku,
miałem jedzenie liofilizowane, tzn.
pozbawione prawie całkowicie
wody. Polega to ta odwodnieniu
jedzenia przez jego zamrożenie,
a następnie sublimację powstałych
kryształków lodu. Załóżmy, że jedna
porcja obiadowa waży 500 gramów.
Proszę sobie wyobrazić: z 500 gramów jedzenia, usuniętych zostaje
400 gramów wody! Sam wcześniej
nie zdawałem sobie sprawy, że
to, co jemy, zawiera aż tyle wody.
Zostaje nam bardzo suche, bardzo
lekkie i trwałe jedzenie, bez użycia
środków konserwujących. Pakowane jest w woreczki z foli aluminiowej, wzmacnianej specjalnym
tworzywem, a następnie zgrzewane.
Jedzenie takie może być przechowywane miesiącami.
Jakie było w smaku?
f Miałem ze sobą 3 rodzaje
śniadań, 4 rodzaje zup, kilkanaście
drugich dań obiadowych oraz 6
rodzajów owoców. Po otworzeniu
paczki, dodaje się do niego wody. Wtedy nabiera ono zapachu i ładnego, normalnego wyglądu.
Czego się Pan najbardziej bał
podczas pierwszej wyprawy?
f Starałem się rozeznać, co może
mnie spotkać, zgodnie z zasadą „Wróg rozpoznany jest mniej
groźny”. Nie traktowałem oceanu
jak wroga, ale jak wielki akwen, na
którym spędzę sam wiele miesięcy. Na oceanie pół roku jest sezon
sztormowy. Nie sposób było ominąć
sztormów czy burz tropikalnych,
więc przygotowałem się do nich.
Oglądałem filmy, rozmawiałem ze
specjalistami, dowiedziałem się,
w jakiej pozycji ustawić kajak. Dzięki
temu nie bałem się o swoje życie:
nawet w obliczu 9-metrowych fal,
podziwiałem je jako cud natury i nie
wpadałem w panikę.
A zwierzęta?
f Moje pierwsze spotkanie z rekinem było dla mnie zaskoczeniem,
bo zdarzyło się to już drugiego dnia
mojej pierwszej wyprawy. Postanowiłem się wykąpać, popływać.
33
Usiadłem na rufie i ciesząc się na
tę kąpiel, gwałtownie popluskałem
stopami. I wtedy zobaczyłem, w odległości około 20 metrów ode mnie, płetwę. Rekin płynął w moją stronę.
Potem ani razu nie wchodziłem już
do wody. Kąpałem się, siedząc na
rufie, ale nie wchodziłem do wody,
tylko się nią polewałem. Kąpiel byłaby niepotrzebnym ryzykiem.
Czy druga wyprawa była łatwiejsza?
f Każda wyprawa, w której
brałem udział, była inna. Wody były
inne: mniej ryb, inne zjawiska, mniej
burz tropikalnych, ale za to
8 sztormów. Podczas drugiej wyprawy spotkały mnie trudniejsze warunki pogodowe. Były wyższe fale.
Cierpiałem też na problemy skórne
i problemy z oczami, ze względu na
słoną wodę i słońce.
Czy odczuwał Pan zmęczenie
podczas wyprawy?
f Przeciętnie wiosłowałem 8-12
godzin na dobę. Starałem się rozkładać siły, byłem dobrze przygotowany. Najdłużej bez żadnej przerwy
wiosłowałem 30 godzin. Miałem
wtedy cel: dobijałem do brzegu,
na którym czekał na mnie komitet
powitalny. Nie chciałem zawieść
ludzi. Dopłynąłem z 1,5 godzinnym
spóźnieniem.
Jak komunikował się Pan ze światem podczas podróży?
f Miałem telefon, ale brakowało
mi kontaktu osobistego. Niedaleko
wybrzeży Europy widziałem sporo
statków, potem często przez 2-3
tygodnie żadnego.
Jakie plany na najbliższy czas?
f Około 14 maja 2016 roku, chcę
wystartować by przepłynąć Atlantyk,
tym razem z Zachodu na Wschód
z Nowego Jorku do Europy. To
trasa podobna do ostatniej, ale
trudniejsza. Chcę przerobić kajak
i wykorzystać swoje doświadczenia
i możliwości. Żyję już tą wyprawą.
Bardzo się na nią cieszę. 
Telemedyczni
LEKSYKON WIEDZY
SŁOWNICZEK
C CHOLESTEROL
jego pochodne znajdują się
w każdej komórce zwierzęcej.
Należy do grupy steroidów, czyli
związków zaliczanych do lipidów.
Cholesterol należy do jednego
z największych wrogów serca.
Jego poziom można regulować
przede wszystkim dietą, unikając
nasyconych kwasów tłuszczowych,
spożywając dużo błonnika pokarmowego i racjonalne porcje
posiłków.
E EKG
zapis czynności elektrycznej serca.
Wykonuje się EKG spoczynkowe,
wysiłkowe, Holter EKG — przenośne monitorowanie całodobowe.
F
FLAWONOIDY
związki pochodzenia roślinnego,
występujące w powierzchniowych
wykorzystywane w medycynie
i kosmetologii. Związki flawonowe
mają działanie przeciwzapalne.
Wpływają korzystnie na układ
krwionośny: uszczelniają naczynia
krwionośne. Chronią przed szkodliwym działaniem słońca, wspomagają układ immunologiczny
oraz poprawiają wygląd skóry.
G
GLUKOZA
cukier prosty. Poziom cukru we
krwi mierzony 8 godzin po ostatnim posiłku powinien wynosić od
60 do 100 mg/dl. Zbyt duże stężenie nazywane jest hiperglikemią.
K KORTYKOLIBERYNA (CRH)
hormon regulujący czynność osi
podwzgórzowo — przysadkowo
— nadnerczowej. Jest wydzielany
Telemedyczni
przez podwzgórze, odpowiada za
wydzielanie w przysadce hormonu
ACTH, który z kolei wpływa na wydzielanie kortyzolu w nadnerczach.
M MIGOTANIE PRZEDSIONKÓW
rodzaj arytmii, polegający na
nieprawidłowej czynności elektrycznej przedsionków serca.
Objawia się chaotyczną i przyspieszoną pracą serca. Migotanie
przedsionków zmniejsza ilość krwi
przepompowywanej do serca.
Powstaje na skutek dysfunkcji mięśnia sercowego przez m. in. nadciśnienie, toksyny, infekcje, wady
serca, chorobę niedokrwienną
oraz na skutek chorób endokrynologicznych, np. chorób tarczycy
lub dyselektrolitemii. Ze względu na czas trwania, wyróżniamy
migotanie napadowe, przetrwałe
lub utrwalone. Odczuwane jest
jako kołatanie serca, połączone
ze zmęczeniem, dusznościami
i osłabieniem.
MRI
obrazowanie metodą rezonansu
magnetycznego. Skrót pochodzący z języka angielskiego (magnetic
resonance imaging), stosowany
w literaturze medycznej wymiennie ze skrótami: RM (rezonans
magnetyczny), NMR (nuclear
magnetic resonance), MR (magnetic resonance). Jest jedną z technik
tomografii komputerowej wykorzystywanej w medycynie.
O OŚ HPA
oś podwzgórzowo — przysadkowo — nadnerczowa, jeden z podstawowych układów biorących
udział w reakcji stresowej. Składa
się z licznych powiązań między
34
SUDOKU
podwzgórzem, przysadką, nadnerczami. Odpowiada za regulację reakcji na stres. Dzięki niemu
wysyłany jest sygnał do ucieczki
bądź walki. W zależności od stresu
(fizycznego bądź społecznego)
pobudzane są inne odcinki HPA.
Rozwiązywanie SUDOKU polega na wpisaniu do diagramu
brakujących cyfr w taki sposób, aby w każdym poziomym
rzędzie i w każdej pionowej kolumnie oraz w każdym małym
kwadracie 3x3 kratki (o pogrubionych bokach) znalazły się
wszystkie cyfry od 1 do 9. Każda z cyfr w rzędzie, w kolumnie
czy w małym kwadracie może być wpisana tylko raz.
U UKG
echokardiografia. Badanie
opierające się na wykorzystaniu
ultradźwięków do diagnostyki
chorób serca.
ULTRADŹWIĘKI
fale dźwiękowe o wysokiej częstotliwości. Niesłyszalne dla człowieka, są emitowane i słyszane
przez takie zwierzęta, jak wieloryb,
pies, nietoperz. Ultradźwięki to
fale o małej długości, wykorzystuje się je w medycynie. Dzięki
urządzeniu, które generuje fale
ultradźwiękowe (ultrasonograf),
uzyskiwany jest obraz narządów
wewnętrznych. Badanie takie nazywane jest USG (ultrasonografią).
UMIAROWIENIE
przywrócenie prawidłowego
rytmu serca. Może być osiągnięte
farmakologicznie (przez podanie
leków) lub elektrycznie (poprzez
impuls elektryczny).
Z ZAKRZEPICA
żylna choroba zakrzepowo-zatorowa. Wiąże się z powstawaniem
skrzeplin w żyłach, które, oderwane, mogą wędrować do płuc
(zatorowość płucna). Powoduje to
zmniejszenie powrotu utlenowanej
krwi do serca. Zatorowość płucna,
zależna od wielkości i umiejscowienia zakrzepu, może skutkować
zatrzymaniem krążenia i śmiercią.
35
Chorujesz na
serce?
Zapewnij sobie lub swoim bliskim:
+ CAŁODOBOWĄ TELEOPIEKĘ KARDIOLOGICZNĄ
+ POCZUCIE BEZPIECZEŃSTWA
+ POMOC W NAGŁYCH SYTUACJACH
Zadzwoń już teraz, nie zwlekaj!
Nasi doradcy wyjaśnią Ci, jak działa Kardiotele.
BEZPŁATNA INFOLINIA: 800 707 189
(pon.-pt. 8:00-16:00)
www.kardiotele.pl