Ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego

Transkrypt

Ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego
PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR
SANITARNY W GŁUBCZYCACH
Ocena stanu bezpieczeństwa
sanitarnego powiatu
głubczyckiego
w roku 2013
– Głubczyce, luty 2014 –
Spis treści
Wstęp
str. 3
I.
Ocena sytuacji epidemiologicznej w zakresie chorób zakaźnych
str. 5
II.
Jakość wody przeznaczonej do spożycia
str. 21
III.
Zapobiegawczy nadzór sanitarny
str. 26
IV.
Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej
Stan sanitarny basenów i kąpieliska
str. 28
V.
Stan sanitarny podmiotów leczniczych
str. 33
VI.
Ocena warunków sanitarno- higienicznych i zdrowotnych
środowiska pracy
str. 40
VII.
Ocena placówek nauczania i wychowania
str. 47
VIII. Ocena stanu sanitarnego w zakresie Higieny Żywności,
Żywienia i Przedmiotów Użytku
str. 52
IX.
Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia
str. 56
X.
Zakończenie
str. 62
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
Wstęp
1. Główny cel działalności Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej
w Głubczycach
W 2013 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Głubczycach kontynuował
realizację zadań wynikających z ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej.
Podstawowym
promowanie
celem prowadzonych działań na terenie powiatu głubczyckiego było
zdrowego stylu życia, czuwanie nad bezpieczeństwem żywności, żywienia oraz
zdrowotnym wody, zapobieganie powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych
poprzez sprawowanie zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego oraz prowadzenie
działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej.
Stacja nasza realizowała działania zgodnie z Planem Zasadniczych Przedsięwzięć,
obejmującym główne kierunki działania, zasadnicze zamierzenia oraz harmonogram nadzoru nad
obiektami.
Ponadto
przeprowadzono
szereg
kontroli
ponadplanowych,
na
podstawie
otrzymywanych wytycznych, zawiadomień i zgłoszeń.
Dla oceny warunków zdrowotnych ludności znaczenie mają te elementy otoczenia, które
związane są z masową i długotrwałą ekspozycją na czynniki patogenne, jak. np.:

żywność, której zanieczyszczenia chemiczne i mikrobiologiczne implikują istotne skutki
zdrowotne;

woda przeznaczona do spożycia przez ludzi, która może być źródłem groźnych zakażeń lub
zatruć;

środowisko pracy, w którym występują czynniki szkodliwe i uciążliwe dla zdrowia;

stan sanitarny obiektów żywnościowo-żywieniowych, zakładów opieki zdrowotnej,
placówek nauczania i wychowania i innych obiektów użyteczności publicznej.
Przedstawiony „Stan sanitarny powiatu w roku 2013” opracowano na podstawie informacji i
materiałów
zebranych w rocznych sprawozdaniach opisowych z działalności poszczególnych
komórek organizacyjnych stacji. Prezentowane dane pochodzą ze sprawozdań statystycznych za rok
2013 jak również z systemu monitoringu PIS.
Niniejsze opracowanie przedstawia stan sanitarny powiatu głubczyckiego na dzień 31 grudnia
Strona | 3
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
2013 i stanowi porównanie ze stanem na koniec 2012r.
2. Działalność kontrolno-represyjna
Liczba
kontroli
Rok
Liczba decyzji Liczba
Liczba
Liczba
Kwota
merytorycznych decyzji
postanowień mandatów mandatów
płatniczych
2012
1248
233
124
12
34
7600
2013
1217
177
98
8
28
5500
2.1 Zestawienie kontroli obiektów przez jednostki PIS – powiat Głubczyce
ROK
Nadzór sanitarny
Liczba obiektów
ujęta w wykazie
Liczba obiektów Liczba obiektów, w
poddanych
których stwierdzono
kontroli/wizytac nieprawidłowości
ji
2012
Ogółem
1058
987
108
2013
Ogółem
1040
1167
87
3. Działalność laboratoryjna
Rok
Liczba
badań
Liczba
Liczba
oznaczeń
próbek
fizycznych
Próbki
wody
Próbki
żywności
Próbki
Kału
2012
9
386
607
313
208
86
2013
16
175
537
302
176
59
W zakresie urzędowej kontroli żywności, monitoringu jakości wody oraz prowadzonego
nadzoru epidemiologicznego chorób zakaźnych pobrano 537 próbek do badań.
Systematyczny nadzór nad obiektami oraz analiza sprawozdań z badań pobranych próbek
pozwoliły na ujawnienie nieprawidłowości i zagrożeń oraz w efekcie na ich likwidację.
Strona | 4
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
I. OCENA SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ W ZAKRESIE
CHORÓB ZAKAŹNYCH

Ocena sytuacji epidemiologicznej w powiecie głubczyckim
Działania podejmowane w zakresie zapobiegania i zwalczania chorób zakaźnych wynikają z
ustawy z dnia 05 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u
ludzi (Dz. U. z 2013r. Poz. 947). Zadania te realizowane są poprzez:
 monitorowanie sytuacji epidemiologicznej w zakresie występowania chorób zakaźnych,
 przeprowadzanie wywiadów i dochodzeń epidemiologicznych,
 nadzór nad wykonawstwem szczepień ochronnych,
 Sytuacja chorób zakaźnych
Celem nadzoru epidemiologicznego jest monitorowanie sytuacji epidemiologicznej chorób
zakaźnych oraz wczesne wykrywanie zagrożeń, w celu ich skutecznego zwalczania.
Tabela 1. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie wybranych chorób zakaźnych w powiecie
głubczyckim w latach 2012 – 2013.
Lp
2013
2012
Jednostka chorobowa
Powiat głubczycki
Powiat głubczycki
Liczba zachorowań
Zapadalność na 100tys.
Liczba zachorowań
Zapadalność na 100 tys.
1.
Dur brzuszny
0
0
0
0
2.
Dury rzekome ABC
0
0
0
0
3.
Salmonelozy- zatrucia pokarmowe
9
18,72
5
10,44
4.
Gronkowcowe zatrucia pokarmowe
0
0
1
2,09
5.
3
6,24
3
6,27
6.
Zakażenia jelitowe wywołane przez
Clostridium difficile
Czerwonka bakteryjna
0
0
0
0
7.
Zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2
52
108,17
25
52,22
8.
Biegunki wywołane przez rotawirusy
43
89,46
37
77,28
9.
120
249,65
115
240,2
10.
Biegunki o prawdopodobnie zakaźnym
pochodzeniu
Krztusiec
8
16,3
1
2,09
11.
Tężec
0
0
0
0
12.
Odra
0
0
0
0
13.
Różyczka
1
2,08
11
22,98
14.
Ospa wietrzna
291
605,4
328
685,1
Strona | 5
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
15.
Świnka
1
2,08
2
4,18
16.
Wirusowe zapalenie wątroby typu A
0
0
0
0
17.
Wirusowe zapalenie wątroby typu B
0
0
0
0
18.
Wirusowe zapalenie wątroby typu C
4
8,32
1
2,09
19.
Borelioza
19
39,53
22
45,95
20.
6
12,48
1
2,09
2
4,16
1
2,09
22.
Styczność i narażenie na
wściekliznę
Kleszczowe
zapalenie mózgu
Płonica
6
12,48
8
16,71
23.
Róża
19
39,53
13
27,15
24.
3
6,24
3
6,27
25.
Zapalenie opon mózgowych
(bakteryjne, wirusowe, nie określone)
Grypa
4
8,32
2
4,18
26.
Lamblioza
3
6,24
8
16,71
27.
Gruźlica
6
12,48
16
33,42
21.
* Dane dot. zachorowań na choroby zakaźne przedstawione zostały na podstawie zgłoszeń dokonanych przez lekarzy z placówek
Ochrony Zdrowia wg stanu na dzień 31.12.2013r.
W 2013r. w porównaniu z rokiem 2012r. sytuacja epidemiologiczna powiatu głubczyckiego
w zakresie chorób zakaźnych kształtowała się na podobnym poziomie jak w latach ubiegłych.
Odnotowano wzrost zapadalności na 100 tys. mieszkańców następujących jednostek
chorobowych:
 Różyczka (2013r. 22,98; 2012r. 2,08);
 Ospa wietrzna (2013r. 685,1; 2012r. 605,4);
 Lamblioza (2013r. 16,71; 2012r. 6,24);
 gruźlica (2013r. 33,42; 2012r. 12,48).
Wykres nr 1. Wzrost zapadalności na wybrane choroby zakaźne w latach 2012 – 2013
Strona | 6
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
Spadek zapadalności/ 100 tys. mieszkańców odnotowano w następujących jednostkach
chorobowych:
 zatrucia pokarmowe wywołane przez pałeczki Salmonella – (2013r. - 10,44;2012r. - 18,7);
 zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 (2013r. -52,22; 2012r. - 108,17);
 Krztusiec (2013r. 2,09; 2012r. 16,3);
 wirusowe zapalenie wątroby typu C (2013r. 2,09; 2012r. 8,32);
 Róża (2013r. 27,15; 2012r. - 39,53).
Wykres nr 2. Spadek zapadalności na wybrane choroby zakaźne w latach 2012 – 2013
W 2013 roku podobnie jak w roku ubiegłym nie odnotowano zachorowań na – wirusowe
zapalenie wątroby typu B, inwazyjną chorobę meningokokową i chorobę wywołaną przez
Streptococcus pneumoniae.
W przypadku pozostałych jednostek chorobowych współczynnik zapadalności kształtował się
na zbliżonym poziomie jak w roku ubiegłym.
Strona | 7
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
Analiza wybranych jednostek chorobowych.
Zatrucia i zakażenia pokarmowe
Do chorób szerzących się drogą pokarmową należały między innymi: salmonelozy, zatrucia
enterotoksyną gronkowcową, zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2, biegunki wywołane przez
rotawirusy i biegunki o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu.
W 2013r. w powiecie głubczyckim obserwowano spadek liczby bakteryjnych zatruć
i zakażeń pokarmowych. Wśród przyczyn zatruć nadal najczęstszą było zatrucie pokarmowe
wywołane pałeczkami Salmonella. W 2013r. zarejestrowano 5 przypadków salmoneloz
(wsp.
zapad./100tys.10,44
),
podczas
gdy
w
2012r.
zarejestrowano
9
przypadków
(wsp. zapad./100tys. 18,72).
W porównaniu z rokiem ubiegłym nie odnotowano wystąpienia zbiorowych zatruć
pokarmowych. W roku 2012 zarejestrowano 2 ogniska.
Wirusowe zakażenia jelitowe
Wykrywanie zakażeń o etiologii wirusowej świadczy o wciąż poprawiającej się diagnostyce
laboratoryjnej pozwalającej na ustalenie czynnika etiologicznego odpowiedzialnego za wystąpienie
zakażenia oraz wynika z rzetelnego powiadamiania PIS w tym zakresie.
Ogółem w roku sprawozdawczym zarejestrowano 37 przypadków wirusowych zakażeń
jelitowych (wsp. zapadalności wyniósł 77,28 ). W porównaniu z 2012r. liczba zachorowań nieco
spadła, odnotowano wówczas 43 przypadki (wsp. zapadalności 89,46). W roku sprawozdawczym
zaobserwowano jednakże znaczny spadek ilości zachorowań na wirusowe zakażenie jelitowe u
dzieci do lat 2. W 2013r. odnotowano 25 przypadków (wsp. zapadalności 52,22) natomiast w
2012r. 52 przypadków (wsp. zapadalności 108,17 ). Czynnikiem etiologicznym wywołującym
zachorowania w 75,5% przypadków był Rotawirus.
Zakażenia rotawirusami stanowią najczęstszą przyczynę ciężkiej biegunki u niemowląt
i małych dzieci. Aby uniknąć zakażeń można poddać dziecko szczepieniom ochronnym.
Szczepienie dotyczy niemowląt od 6 – 24 tygodnia życia. W porównaniu z rokiem ubiegłym w roku
2013 wzrosła liczba dzieci zaszczepionych p/rotawirusom.
Strona | 8
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
Tabela 2. Stan zaszczepienia p/rotawirusom.
Rok
Ilość dzieci zaszczepionych
p/rotawirusom
2012
29
2013
72
Analizując sytuację epidemiologiczną w latach 2012 – 2013 w powiecie głubczyckim można
zauważyć spadek zachorowań na choroby zakaźne przenoszone drogą pokarmową. Pozytywnym
aspektem jest także nie odnotowanie w roku sprawozdawczym przypadków zbiorowych zatruć
pokarmowych. Brak występowania tych chorób, zwanych „chorobami brudnych rąk”, zależy w
dużym stopniu od stanu sanitarnego, poziomu świadomości i higieny osobistej. Wskaźniki tych
chorób są czułymi miernikami poziomu higieny przygotowania posiłków w zakładach żywienia
zbiorowego i środowiskach domowych.
Choroby zakaźne wieku dziecięcego
Do tej grupy chorób zalicza się między innymi: nagminne zapalenie przyusznic (świnkę), ospę
wietrzną, krztusiec, odrę i różyczkę. Są to choroby przenoszone są drogą kropelkową.
W zakresie chorób wieku dziecięcego, przeciwko którym prowadzi się obowiązkowe
szczepienia ochronne sytuacja w 2013r. była korzystna. Nie odnotowano zachorowań na odrę,
tężec, błonicę oraz poliomyelitis. W przypadku pozostałych chorób wieku dziecięcego, odnotowano
porównywaną liczbę zachorowań na świnkę i ospę wietrzną. W 2013r. zgłoszono 2 przypadki
zachorowania na świnkę (wsp. zap./100tys. - 4,18 ) w 2012r. – 1 przypadek (wsp. zap./100tys.2,08) oraz 328 przypadków zachorowań na ospę wietrzną (wsp. zapadalności 685,1), w 2012r. - 291
przypadków (wsp. zapadalności 605,4). W przypadku krztuśca sytuacja wyglądała korzystnie,
w 2013r. odnotowano 1 przypadek zachorowania (wsp. zapadalności/100tys. 2,09), natomiast w
roku ubiegłym zgłoszono 8 przypadków krztuśca (wsp. zapadalności/100 tys. 16,6).
W porównaniu z ubiegłym rokiem obserwowano znaczny wzrost zachorowań na różyczkę. W
2013r. odnotowano 11 przypadków (wsp. zap./100tys. 22.98), natomiast w roku poprzednim tylko 1
przypadek (wsp. zap./100tys. 2,08). Zachorowania dotyczyły głównie chłopców i młodych
mężczyzn w przedziale wiekowym od 15 – 29 lat. Wzrost zachorowań na różyczkę szczególnie w
Strona | 9
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
populacji męskiej obserwowany był w całym kraju.
Tabela 3. Zapadalność na wybrane choroby wieku dziecięcego w latach 2012-2013.
Wybrane choroby
zakaźne
2012
Zapadalność
/100 tys.
2013
Zapadalność
/100 tys.
Krztusiec
8
16,3
1
2,09
Różyczka
1
11
22,98
Świnka (nagminne
zapalenie
przyusznic)
1
2,08
2
4,18
Ospa wietrzna
291
605,4
328
685,1
W roku 2013 w porównaniu z rokiem ubiegłym odnotowano niewielki wzrost liczby
zachorowań na ospę wietrzną. Ilość zachorowań na ospę wietrzną utrzymuje się corocznie na
wysokim poziomie, bowiem sytuacja epidemiologiczna tej choroby nie jest kształtowana przez
masowe szczepienia ochronne. Zapadalność na ospę wietrzną podlega cyklicznym wzrostom w
odstępach kilkuletnich, wówczas gdy wzrasta populacja dzieci nieuodpornionych w sposób
naturalny przez przechorowanie. Od roku 2008 do kalendarza szczepień wprowadzono szczepienia
p/ospie wietrznej u dzieci z grup ryzyka, stan zaszczepienia p/ospie wietrznej przedstawiono w
tabeli 12.
Tabela 4. Stan zaszczepienia p/ospie wietrznej.
Rok
Ilość osób zaszczepionych
p/ospie wietrznej
2012
13
2013
26
Wzrost a następnie spadek liczby zachorowań na choroby wieku dziecięcego, w tym m.in. na
różyczkę i świnkę jest cechą charakterystyczną dla epidemiologii wszystkich chorób zakaźnych
wieku dziecięcego.
Strona | 10
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
Choroby inwazyjne
Wytyczne Głównego Inspektora Sanitarnego obligują organy Inspekcji Sanitarnej do
szczególnego nadzoru nad przypadkami inwazyjnych chorób określanych jako posocznice,
zapalenie opon mózgowo - rdzeniowych lub zapalenie mózgu wywołanych przez N. meningitidis,
S. pneumonia i Haemophilus Influenzae typ B.
W bieżącym roku sprawozdawczym podobnie jak w roku ubiegłym w powiecie nie wystąpiły
przypadki inwazyjnej choroby meningokokowej, choroby wywołanej przez streptococcus
pneumoniae i haemophilus influenzae.
W 2013 roku zarejestrowano;

1 przypadek kleszczowego zapalenia mózgu (2012r. - 2 przypadki)

1 przypadek wirusowego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych (2012r.- ;

1 przypadek bakteryjnego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych(2012r. - ;

1 przypadek zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych o nieokreślonej etiologii(2012r.;
Brak zachorowań na choroby inwazyjne wynika zapewne z większego dostępu do szczepień
ochronnych. W ramach Programu Szczepień Ochronnych dla dzieci z grup ryzyka istnieje
możliwości skorzystania z bezpłatnej szczepionki p/pneumokokom. W roku 2013 p/pneumokokom
zaszczepiono 62 dzieci (w 2012r. - 48).
W powszechnym dostępie znajdują się także szczepionki p/meningokokom z grupy C, które
zalecane są corocznie przez Ministra Zdrowia w ramach Programu Szczepień Ochronnych.
Szczepionki skoniugowane p/meningokokom zalecane są dla dzieci, młodzieży i osób dorosłych. W
porównaniu z ubiegłym rokiem w 2013r. obniżył się poziom zaszczepienia dzieci przeciwko
chorobie meningokokowej, zaszczepiono zaledwie 3 dzieci (w 2012r. - 8). Spadek ten
spowodowany jest prawdopodobnie faktem odpłatności za szczepienie.
Tabela 5. Stan zaszczepienia p/Neisseria Meningitidis i p/streptococcus pneumoniae.
Rodzaj szczepienia
Rok 2012
Rok 2013
Szczepienie p/meningokokom
8
3
Szczepienie p/pneumokokom
48
62
Strona | 11
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
Zakażenia krwiopochodne
Wirusowe Zapalenie Wątroby typu B
Od chwili wprowadzenia obowiązkowych szczepień przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby
typu B, obserwuje się z każdym rokiem obniżenie zachorowalności. W okresie sprawozdawczym
tak jak w roku 2012 nie odnotowano przypadków zachorowań na WZW typu B. Z uwagi na dostęp
i powszechność szczepień ochronnych zauważalny jest fakt obniżenia zachorowań na WZW B w
populacji objętej obowiązkowymi szczepieniami.
W przypadku bezobjawowego nosicielstwa antygenu Hbs odnotowano porównywalną ilość
zgłoszeń jak w roku poprzednim. W 2013r. zarejestrowano 4 nowo wykrytych nosicieli wirusa
HBV, natomiast w 2012r. 7 przypadków. Nosicielstwo antygenu HBV dotyczyło młodych
mężczyzn w przedziale wiekowym 24 – 35. Biorąc pod uwagę powyższe dane oraz obowiązek
wprowadzenia obowiązkowych szczepień p/WZW typu B nadal istotnym działaniem w
zapobieganiu zakażeniom wirusem HBV jest informowanie społeczeństwa o możliwości
podejmowania działań profilaktycznych w postaci szczepień ochronnych.
Wirusowe Zapalenie Wątroby typu C
Zachorowania na wirusowe zapalenie wątroby typu C należą do zachorowań szerzących się
drogą krwi poprzez naruszenie ciągłości tkanek skórnych. W porównaniu z ubiegłym rokiem
zaobserwowano spadek ilości zachorowań. W 2013r. odnotowano 1 przypadek zachorowania na
WZW typu C (współczynnik zapadalności wyniósł 2,09) natomiast w 2012r. 4 przypadki (
współczynnik zapadalności wyniósł 8,3).
W porównaniu z ubiegłym rokiem nie wykryto przypadków bezobjawowego nosicielstwa
wirusa zapalenia wątroby typu C (w 2012r. - 3 przypadki).
Z uwagi na brak swoistych metod zapobiegania zakażeniom HCV, np. w drodze szczepień
ochronnych, jedynie działania nieswoiste, polegające na wdrażaniu i utrzymywaniu wysokich
standardów higieniczno- sanitarnych wykonywania świadczeń medycznych oraz innych zabiegów
przebiegających z naruszeniem ciągłości tkanek, mogą zapobiec nowym zakażeniom oraz szerzeniu
się zachorowań na WZW typu C.
Choroby odzwierzęce (zoonozy)
Zgodnie z definicją Komitetu Ekspertów WHO/FAO choroba odzwierzęca (zoonoza) to
choroba zakaźna lub zakażenie, które w warunkach naturalnych może być przenoszona na ludzi ze
Strona | 12
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
zwierząt kręgowych. Tak jak w latach ubiegłych w ramach współpracy z Państwową Inspekcją
Weterynaryjną prowadzono monitoring nad występowaniem zoonoz.
Pokąsania
W porównaniu z rokiem ubiegłym odnotowano wzrost przypadków pokąsań przez zwierzęta – 74
(w 2012r. - 59). Odnotowano 7 przypadków pogryzień przez kota, 1 przez królika oraz 1 przez
świnię. W 1 przypadku konieczne było zastosowanie u ludzi szczepień p/wściekliźnie (w 2012r. 6). Większość pogryzień spowodowana była przez zwierzęta, których właściciele wypuszczali je
bez
nadzoru,
smyczy
i
kagańców.
Poważnym
problemem
w
sprawowaniu
nadzoru
epidemiologicznego nad osobami narażonymi/pokąsanymi w dalszym ciągu jest bagatelizowanie
obowiązku poddawania psów szczepieniom p/wściekliźnie.
Borelioza
W roku sprawozdawczym zarejestrowano nieco większą ilość zachorowań na boreliozę niż w
roku ubiegłym. Odnotowano 22 przypadki Boreliozy (wsp. zap./100tys. wyniósł 45,95), natomiast
w 2012r. 19 przypadków (wsp. zap./100tys. wyniósł 39,5). W większości przypadków głównym
objawem zachorowania był rumień na skórze. Do zakażenia dochodziło w trakcie pobytów w lesie,
podczas wykonywania prac w ogródkach przydomowych lub na działkach rekreacyjnych. Istotnym
problemem, który potęguje problem i uniemożliwia szybkie jego opanowanie, jest brak szczepionki
przeciwko tej chorobie. Dlatego niezwykle ważna jest wczesna diagnostyka oraz edukacja
społeczeństwa na temat nieswoistych metod zapobiegania zakażeniom.
Choroby przenoszone drogą powietrzno – kropelkową
Gruźlica
Gruźlica jest jedną z najstarszych chorób towarzyszących człowiekowi i wciąż pozostaje
istotnym problemem zdrowotnym w skali globalnej. Obecnie szacuje się, że trzecia część populacji
ludzkiej zakażona jest prątkiem gruźlicy (Mycobacterium tuberculosis).
W roku sprawozdawczym odnotowano wzrost zachorowań na gruźlicę. W 2013r. odnotowano
16
przypadków, natomiast w 2012r. - 6 przypadków. Zachorowania dotyczyły głównie mężczyzn (11
przypadków) w przedziale wiekowym od 51 do 85 roku życia.
Podobnie jak w roku ubiegłym zachorowania statystycznie częściej występowały
Strona | 13
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
u mężczyzn niż u kobiet. W 5 przypadkach zachorowania dotyczyły podopiecznych Domu Pomocy
Społecznej.
Tabela 6. Zachorowania na gruźlicę w latach 2012 – 2013 wg wieku
Przedział wiekowy
Rok
do 40r.ż.
od 41 -50 r.ż.
od 51 -60 r.ż
pow. 60 r.ż
Razem
2012
1
0
2
3
6
2013
1
2
7
6
16
Zapadalność na gruźlicę częściej występowała u osób w wieku do 60r.ż.
Grypa i infekcje grypopodobne
Rejestracja przypadków zachorowań na grypę i infekcje grypopodobne odbywa się na
podstawie zgłoszeń dokonywanych przez lekarzy wykazywanych w meldunku MZ -55. Zgodnie z
definicją przyjętą na potrzeby nadzoru nad chorobami zakaźnymi w krajach Unii Europejskiej
(Dz.U. L 159 z 18.06.2008) w meldunku MZ-55 wykazuje się grypę (rozpoznaną klinicznie i/lub
laboratoryjnie) oraz wszystkie rozpoznane klinicznie zachorowania grypopodobne i ostre zakażenia
dróg oddechowych.
W porównaniu z rokiem ubiegłym w 2013r. odnotowano wzrost liczby
zachorowań i
podejrzeń zachorowań na grypę. W 2013 roku zarejestrowano 5167 zachorowań grypopodobnych
(w 2012r. - 3286), ponadto zarejestrowano 2 potwierdzone przypadki zachorowań na grypę (w
2012r. - 4)
Strona | 14
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
Tabela 7. Liczba zachorowań oraz podejrzeń zachorowań na grypę/ infekcje grypopodobne w
poszczególnych kwartałach 2013r.
Wiek
Liczba zachorowań oraz podejrzeń zachorowań
I kwartał
II kwartał
III kwartał
IV kwartał
0-4
612
157
53
121
5 - 14
630
254
71
120
15 - 64
1474
524
165
364
65 i więcej
352
158
28
84
Razem
3068
1093
317
689
Podobnie jak w latach ubiegłych w sezonie 2012/2013 kontynuowano nadzór epidemiologiczny
i wirusologiczny nad grypą oparty na systemie SENTINEL.
Program SENTINEL jest systemem zintegrowanego nadzoru epidemiologicznego i
wirusologicznego nad grypą. W programie uczestniczyły dwie placówki POZ, w których oprócz
rejestracji przypadków grypy, pobierano od chorych materiał do badań wirusologicznych (wymazy
z gardła i nosa). W ramach powyższego systemu w sezonie 2012/2013 na terenie powiatu pobrano 2
próbek materiału biologicznego od pacjentów w kierunku diagnostyki wirusa grypy. W obu
przypadkach wyniki były ujemne.
Wykres nr 3. Zachorowania i podejrzenia zachorowań na grypę w latach 2012-2013
Strona | 15
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
Zgodnie z zaleceniami ekspertów najskuteczniejszym sposobem ochrony przed grypą oprócz
unikania dużych skupisk ludzkich oraz utrzymania właściwego poziomu higieny osobistej i
środowiska jest poddawanie się szczepieniom ochronnym.
Tabela 8. Szczepienia przeciwko grypie w latach 2012– 2013
Rok
Przedział wiekowy
Razem
0-4 lat
5-14 lat
15-64 lat
65 lat i <
2012
9
41
547
525
1123
2013
7
49
625
554
1225
W roku sprawozdawczym nie zaobserwowano większego zainteresowania szczepieniami p/
grypie. Jednakże w porównaniu z rokiem ubiegłym ilość osób zaszczepionych przeciwko grypie
nieco wzrosła, być może wynika to z faktu nasilenia kampanii reklamowej promującej szczepienia
p/grypie oraz stosunkowo niską ceną szczepionki. Wśród osób decydującym się na szczepienia
ochronnym p/grypie dominowały tak jak w ubiegłym roku osoby w przedziale wiekowym 15 – 64
lat.
1.2. Nadzór nad wykonawstwem szczepień ochronnych
Szczepienia ochronne są najskuteczniejszą formą zapobiegania chorobom zakaźnym, jak
również powikłaniom, które mogą wystąpić w wyniku zachorowania. Wszystkie osoby które
przebywają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są obowiązane do poddawania się
szczepieniom ochronnym.
W powiecie głubczyckim w 2013r., szczepieniom ochronnym w ramach realizacji Programu
Szczepień Ochronnych podlegało 8 076 dzieci i młodzieży w wieku do 19 roku życia. Szczepienia
przeprowadzano w 16 punktach szczepień.
Stan zaszczepienia dzieci i młodzieży utrzymywał się na poziomie lat poprzednich i wynosił
średnio około 90%, co przedstawiono w poniższej tabeli.
Strona | 16
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
Tabela 1. Stan wyszczepienia dzieci i młodzieży (wg MZ-54 za 2013r.)
Lp.
Rodzaj szczepienia
Odsetek (%) wyszczepienia dzieci
i młodzieży w wieku do 19lat.
1.
Przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi
87,8%
2.
Przeciwko poliomyelitis
87,8%
3.
Przeciwko odrze, śwince i różyczce
96,2%
4.
Przeciwko błonicy i tężcowi
95,6%
5
Stan zaszczepienia w 2013r.
Średnio: 91,8%
Stan zaszczepienia dzieci i młodzieży podlegających obowiązkowym szczepieniom w roku
2013 w porównaniu z ubiegłym rokiem, nieznacznie się obniżył i wyniósł 91,8% (2012r.- 93,4%).
Jednak w dalszym ciągu oscyluje na wysokim poziomie powyżej 90% wyszczepialności. Biorąc
pod uwagę wszelkie ruchy antyszczepionkowe, które każdego roku mają coraz więcej
zwolenników, sytuacja w zakresie szczepień ochronnych wgląda bardzo dobrze.
Ponadto w roku 2013 uzupełniono zaległe szczepienia z 2012r. osiągając stopień zaszczepienia
na poziomie 99,6% .
Tabela 2. Stan uzupełnienia szczepienia dzieci i młodzieży z 2013r. (wg MZ-54 za 2013r.)
Lp.
Rodzaj szczepienia
Odsetek (%) wyszczepienia dzieci
i młodzieży w wieku do 19lat.
1.
Przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi
99,7%
2.
Przeciwko poliomyelitis
99,7%
3.
Przeciwko odrze, śwince i różyczce
99,7%
4.
Przeciwko błonicy i tężcowi
99,3%
5.
Stan zaszczepienia w 2013r.
Średnio: 99,6%
W porównaniu z ubiegłym rokiem odnotowano niewielki wzrost zaszczepienia młodzieży
w 19 roku życia - III dawkę przypominającą przeciwko błonicy i tężcowi otrzymało – 94,6%
(w 2012r. - 91,8%) oraz w 10 roku życia przeciwko odrze, śwince i różyczce – 96,2%
( w 2012r. - 93,1%).
Niewielki spadek w porównaniu z ubiegłym rokiem odnotowano w szczepieniu dzieci w
Strona | 17
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
6 roku życia przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi i polio – 87,8% (w 2012r. - 92,2%)
Wykres nr 1. Stan zaszczepienia dzieci i młodzieży w latach 2012-2013
W 2013r. wszystkie noworodki w liczbie 309 zostały zaszczepione przeciwko gruźlicy, w
2012r. na 320 noworodków nie zaszczepiono 2 dzieci z powodu przeciwwskazań. Ponadto w roku
sprawozdawczym zostało zaszczepionych 4 dzieci w wieku >12 m.ż. które powróciły do Polski z
zagranicy. Szczepienie zostało wykonane w poradni konsultacyjnej w Opolu.
W 2013r. nie odnotowano przypadku wystąpienia Niepożądanego Odczynu Poszczepiennego
(NOP), w 2012r. zarejestrowano 1 przypadek.
Stan zaszczepienia osób dorosłych
W porównaniu z rokiem ubiegłym, w 2013r. odnotowano mniejszą ilość szczepień osób
dorosłych p/tężcowi 266 (w 2012r. 940). Szczepienia te były wykonywane szczególnie u osób
narażonych z powodu uszkodzenia skóry (skaleczenia, rany, nieszczęśliwe wypadki, pokąsania
przez psy i inne zwierzęta).
Strona | 18
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
Tabela 3. Stan zaszczepienia p/tężcowi
Rok
2012
2013
Przedział wiekowy
20-29 lat
30 lat i powyżej
147
793
18
248
Razem
940
266
Szczepienia zalecane
W związku z faktem, iż szczepienia zalecane są odpłatne i często bardzo drogie, pacjenci
z nich rezygnują. Szczepionki zakupywane są w sytuacji gdy występuje konieczność ich podania,
bądź to z powodu choroby, wykonywanej pracy i innych. W porównaniu z rokiem 2012
wyszczepialność szczepionkami zalecanymi wygląda podobnie.
Tabela 4. Stan zaszczepienia p/zakażeniom wirusem brodawczaka ludzkiego HPV
Rok
Przedział wiekowy
Razem
15-19 lat
20 lat i powyżej
2012
2
2
4
2013
1
0
1
Tabela 5. Stan zaszczepienia p/wirusowe zapalenie wątroby typu A
Rok
Przedział wiekowy
Razem
0-19 lat
20 lat i powyżej
2012
0
1
1
2013
0
8
8
Podsumowanie
 Zapadalność na większość chorób zakaźnych kształtowała się na poziomie zbliżonym do
roku poprzedniego. Nie obserwowano epidemicznego występowania chorób zakaźnych, zaś
obserwowany w 2013 r wzrost zachorowań na niektóre choroby zakaźne miał podobnie jak
w latach ubiegłych charakter sezonowy i przejściowy.
Strona | 19
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
 W dalszym ciągu obserwuje się wysoki odsetek stanu zaszczepienia dzieci i młodzieży
oscylujący powyżej 90%. Niezwykle istotne jest podejmowanie szeregu działań w celu
utrzymania tak wysokiego odsetka wszczepialności w rocznikach podlegających
szczepieniom w danym roku kalendarzowym.
 Analizując sytuację epidemiologiczną w latach 2012 – 2013 w powiecie głubczyckim
można zauważyć spadek zachorowań na choroby zakaźne przenoszone drogą pokarmową.
Pozytywnym aspektem jest także nie odnotowanie
przypadków zbiorowych zatruć
pokarmowych. Brak występowania tych chorób, zwanych „chorobami brudnych rąk”,
zależy w dużym stopniu od stanu sanitarnego, poziomu świadomości i higieny osobistej.
Wskaźniki tych chorób są czułymi miernikami poziomu higieny przygotowania posiłków w
zakładach żywienia zbiorowego i środowiskach domowych.
 zaobserwowano znaczny spadek ilości zachorowań na wirusowe zakażenie jelitowe u
dzieci do lat 2 /spadek z 52 przypadków
w 2012r. do 25
etiologicznym wywołującym zachorowania w
w 2013r./ Czynnikiem
75,5% przypadków
był Rotawirus
stanowiący najczęstszą przyczynę ciężkiej biegunki u niemowląt i małych dzieci. W
porównaniu z rokiem ubiegłym w roku 2013 wzrosła liczba dzieci zaszczepionych
p/rotawirusom. Na taki stan duży wpływ ma oświata zdrowotna poprzez kształtowanie
zachowań prozdrowotnych, na rzecz zwiększenia higieny osobistej, otoczenia oraz higieny
przygotowania posiłków w rodzinach dzieci do lat 2, a także propagowanie szczepień
ochronnych przeciw rotawirusom u dzieci w wieku 6-24 tygodni.
Strona | 20
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
II. JAKOŚĆ WODY PRZEZNACZONEJ DO SPOŻYCIA
2.1. Wprowadzenie
Nadzór nad jakością wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi sprawowany jest przez
organy PIS na podstawie ustawy z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej i
ustawy z dnia 7 czerwca 2001r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu
ścieków. Jakość wody przeznaczonej do spożycia powinna odpowiadać wymaganiom określonym
w
rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 roku w sprawie jakości wody
przeznaczonej do spożycia przez ludzi.
Woda wykorzystywana do zbiorowego zaopatrzenia ludności pochodzi z ujęć podziemnych.
Na terenie powiatu w 2013 roku znajdowało się 25 wodociągów o produkcji poniżej 100 m3/dobę, 7
wodociągów o produkcji od 100 do 1 000 m3 wody na dobę oraz 2 wodociągi produkujące od 1 000
do 10 000 m3 wody na dobę.
W ramach prowadzonego monitoringu jakości wody pobrano 151 próbek do badań
fizykochemicznych i 173 do badań mikrobiologicznych. Przeprowadzono 30 kontroli stanu
sanitarno- technicznego urządzeń wodociągowych oraz 122 kontrole związane z poborem próbek
wody do badania.
W celu poprawy jakości wody Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Głubczycach
wydał na przedsiębiorstwa wodociągowo- kanalizacyjne 5 decyzji administracyjnych, w tym jedną
stwierdzającą przydatność wody do spożycia na warunkach przyznanego odstępstwa.
Wykres nr 1. Liczba wodociągów na terenie powiatu w 2013 roku
Liczba wodociągów na terenie powiatu w 2013
roku
Wodociągi o produkcji
<100m³ na dobę
6%
21%
Wodociągi o produkcji
od 100 do 1000m³ na
dobę
73%
Wodociągi o produkcji
>1000m³ na dobę
Strona | 21
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
2.2. Zaopatrzenie ludności w wodę
Możliwość korzystania z wody wodociągowej posiadają mieszkańcy wszystkich miejscowości
położonych na terenie powiatu (ok. 47 800). Nadzorem sanitarnym Państwowej Inspekcji Sanitarnej
objęte są zbiorowe systemy zaopatrzenia w wodę. Cześć mieszkańców dobrowolnie korzysta z
wody pochodzącej ze studni przydomowych. Brak jest informacji dotyczących liczby takich
gospodarstw.
W okresie sprawozdawczym wodę spełniającą wymagania Rozporządzenia Ministra Zdrowia z
dnia 29 marca 2007r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi dostarczało 31
wodociągów czyli 91% skontrolowanych.
Odsetek ludności korzystającej z odpowiedniej jakości wody na koniec 2013 roku wynosił
95 % mieszkańców (w 2012r. 92%) i kształtował się następująco w poszczególnych gminach:
 Głubczyce: 100% (w 2012r. 99,99%),
 Kietrz: 99,6% (w 2012r. 87%),
 Baborów: 100% (w 2012r. 100%),
 Branice: 65% (w 2012r. 65%).
Wodę nieodpowiadającą wymaganiom produkowały 3 wodociągi (w 2012r. 4), co stanowiło
9% skontrolowanych (w 2012r. 12%). Wodociągi te zaopatrywały 5% mieszkańców powiatu (w
2012r. 8%). Jakość wody kwestionowano ze względu na przekroczone stężenia manganu, żelaza i
azotanów.
Wykres nr 2. Liczba odbiorców wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi i
warunkowo dopuszczonej do spożycia w 2012 i 2013 roku
Liczba odbiorców wody pitnej w 2012 roku
Liczba osób
spożywających wodę
przeznaczoną do
spożycia (43 976)
8%
92%
Liczba osób
spożywających wodę
warunkowo
przeznaczoną do
spożycia (3 824)
Strona | 22
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
Liczba odbiorców wody pitnej w 2013 roku
Liczba osób
spożywających wodę
przeznaczoną do
spożycia (45 300)
5%
95%
Liczba osób
spożywających wodę
warunkowo
przeznaczoną do
spożycia (2 500)
2.3. Analiza przekroczeń wskaźników mikrobiologicznych
W roku 2013 krótkotrwałe zanieczyszczenia wody bakteriami grupy coli wykryto w 2 małych
wodociągach. Czas trwania zanieczyszczeń oraz ilość mikroorganizmów nie stanowiły
bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia ludzi. W przypadku stwierdzenia przekroczeń wskaźników
mikrobiologicznych w odniesieniu do załącznika nr 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia organy PIS
wydają decyzję stwierdzającą brak przydatności wody do spożycia i obligują wodociąg do podjęcia
natychmiastowych działań naprawczych. Skuteczność tych działań zawsze jest potwierdzana
uzyskaniem pozytywnego wyniku badań mikrobiologicznych po przeprowadzonej dezynfekcji.
2.4. Analiza przekroczeń parametrów fizykochemicznych
O walorach smakowych i jakościowych wody decyduje jej skład. Konsument przede
wszystkim ocenia jakość wody po jej smaku, barwie i zapachu, czyli wskaźnikach
organoleptycznych pozwalających na sklasyfikowanie wody przez konsumenta jako bezpiecznej i
zdrowej. W wodach podziemnych bardzo często spotyka się wyższe stężenia m.in. żelaza, manganu
czy azotanów.
W 2013 roku wodociągi w Branicach i Jędrychowicach rozprowadzały wodę warunkowo
dopuszczoną do spożycia ze względu na ponadnormatywną zawartość manganu i żelaza.
W wodzie z wodociągu publicznego Gniewkowice wykryto ponadnormatywne stężenie
azotanów. Po analizie oceny ryzyka zdrowotnego Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w
Głubczycach wyraził zgodę na odstępstwo od maksymalnego dopuszczalnego stężenia azotanów w
wodzie przeznaczonej do spożycia przez ludzi z wodociągu publicznego Gniewkowice do dnia 30
Strona | 23
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
listopada 2016 roku.
W okresie przyznanego odstępstwa woda z ujęcia w Gniewkowicach nie powinna być
spożywana przez kobiety w ciąży oraz używana do przygotowywania posiłków dla niemowląt i
małych dzieci. Administrator wodociągu we wniosku o wyrażenie zgody na odstępstwo w zakresie
parametru – azotany poinformował, iż najważniejszym przedsięwzięciem naprawczym mającym na
celu poprawę jakości wody będzie wykonanie nowej sieci wodociągowo-tranzytowej i podłączenie
wsi Gniewkowice do sieci wodociągu publicznego Chróścielów- Nasiedle. Spółka planuje
wykonanie tego zadania z własnych środków pieniężnych.
Obszar zaopatrzenia w wodę pochodzącą z wymienionego wodociągu obejmuje miejscowość
Gniewkowice. Dobowa produkcja wody wynosi 8 m3/d, liczba ludności zaopatrywanej w wodę ok.
50 osób (dane wodociągowe). W strefie zaopatrzenia w wodę z powyższego ujęcia nie ma
przedsiębiorstw produkujących żywność.
Stężenie azotanów w wodzie pobieranej z hydroforni i budynku mieszkalnego
w Gniewkowicach w latach 2011-2013r. wahało się w granicach od 48,14±70,3 mg/l do 62,80
mg/l. Dopuszczalna zawartość azotanów w wodzie pitnej wynosi 50mg/l. Zalecane dopuszczalne
stężenie azotanów w wodzie przeznaczonej do spożycia przez ludzi, ustalono w celu zapobiegania
methemoglobinemii. Zbyt duża koncentracja azotanów w pożywieniu człowieka może stwarzać
zagrożenia zdrowotne i być niebezpieczna szczególnie dla populacji wrażliwych takich jak
niemowlęta karmione z butelki i małe dzieci. Niemowlęta są szczególnie wrażliwe na zawartość
azotanów i azotynów w wodzie używanej do przygotowywania posiłków.
2.5. Badania bakterii Legionella w wodzie ciepłej
W 2013 roku zbadano zawartość bakterii Legionella sp. w instalacji wody ciepłej:
 Samodzielnego Wojewódzkiego Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych
im. Ks. Biskupa Józefa Nathana w Branicach,
 Szpitala Powiatowego w Głubczycach,
 Regionalnego Ośrodka Psychiatrii Sądowej w Branicach,
 Filiach Domu Pomocy Społecznej w Klisinie, w: Głubczycach, Branicach, Boboluszkach i
Dzbańcach,
 Domu Pomocy Społecznej Prowadzonego przez Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek
Misjonarek Maryi w Kietrzu,
 Placówki Całodobowej Opieki dla Osób Starszych „Spokojna Przystań„ w Chomiąży,
Strona | 24
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
 Obiektu noclegowego w Kietrzu przy ul. Zatorze nr 2,
 Internatu Zespołu Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Głubczycach.
We wszystkich obiektach zawartość bakterii Legionella spełniała obowiązujące normy
zdrowotne.
Strona | 25
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
III. Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny
Zapobiegawczy nadzór sanitarny w roku 2013 realizował zadania, których celem było
zapewnienie właściwego stanu sanitarno-zdrowotnego w nadzorowanych obiektach, takich jak
placówki
służby
zdrowia,
obiekty
żywieniowo-żywnościowe,
zakłady
pracy,
a
także
zagwarantowanie, aby projektowane obiekty, a w szczególności obiekty przemysłowe nie
oddziaływały szkodliwe i w sposób uciążliwy na ludzi zamieszkałych i przebywających w ich
sąsiedztwie oraz na otaczające je środowisko przyrodnicze.
Zapobiegawczy nadzór sanitarny był realizowany w szczególności poprzez opiniowanie lub
uzgadnianie pod względem sanitarno-higienicznym:
 warunków realizacji przedsięwzięć,
 dokumentacji projektowych inwestycji, w szczególności projektów budowlanych,
 wniosków dotyczących konieczności wykonania raportu o oddziaływaniu inwestycji na
środowisko i jego zakresu na etapie środowiskowych uwarunkowań,
 projektów planów zagospodarowania przestrzennego.
Ponadto organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej uczestniczyły w dopuszczeniu do
użytkowania obiektów budowlanych jak również stwierdzały spełnienie wymagań higienicznych i
zdrowotnych w obiektach, które nie wymagały uzyskania pozwolenia na użytkowanie.
Do inwestycji opiniowanych, czy uzgadnianych w 2013r. pod względem sanitarnozdrowotnym lub oddawanych do użytkowania na terenie naszego powiatu przez organy Państwowej
Inspekcji Sanitarnej należały m.in.:

obiekty handlowe,

obiekty przemysłowe,

budowle rolnicze,

sieci kanalizacji wodociągowej, sanitarnej, deszczowej,

obiekty ochrony zdrowia (przychodnie, pomieszczenia indywidualnej praktyki lekarskiej),

obiekty usługowe,

obiekty gastronomiczne,
Mając na uwadze konieczność zapewnienia ludziom zdrowych warunków życia w miejscu ich
zamieszkania i pobytu, przy uzgadnianiu warunków realizacji inwestycji lub modernizacji
istniejących obiektów, Państwowa Inspekcja Sanitarna zwracała także uwagę na projektowane
Strona | 26
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
rozwiązania techniczne w aspekcie:

zabezpieczenia ludzi przed uciążliwością związaną z hałasem poprzez zastosowanie
odpowiednich rozwiązań technicznych,

zabezpieczenia ludzi przed wpływem zanieczyszczonego powietrza emitowanego przez
zakłady przemysłowe poprzez zastosowanie odpowiednich urządzeń,

zagwarantowania odpowiednich zdrowotnych warunków pobytu ludzi w budynkach poprzez
zastosowanie m.in. materiałów budowlanych, a także zapewnienia prawidłowej funkcji oraz
programu pomieszczeń z punktu widzenia wymagań sanitarno-higienicznych.
Zgodnie z ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na
środowisko, Państwowa Inspekcja Sanitarna uzgadniała warunki realizacji dla przedsięwzięć
mogących znacząco oddziaływać na środowisko.
W 2013 r. wydano 5 opinii przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, a
także 16 opinii, co do potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na
środowisko, a w przypadku stwierdzenia takiej potrzeby, co do zakresu raportu o oddziaływaniu
przedsięwzięcia na środowisko.
W procesie inwestycyjnym, na etapie uzyskiwania decyzji o pozwoleniu na budowę oraz
zmiany sposobu użytkowania organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej opiniowali na podstawie
ustawy z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej , projekty budowlane związane z
realizacją nowych inwestycji lub modernizacją istniejących obiektów; w zakresie tym wydano 8
opinii sanitarnych.
W trakcie uzgadniania lub opiniowania dokumentacji budowlanej zwracano szczególną uwagę
na takie zagadnienia, jak zapewnienie właściwych warunków sanitarno-zdrowotnych w miejscach
pobytu ludzi (zamieszkania i przebywania), a także zapewnienie odpowiednich warunków pracy
osobom zatrudnionym w zakładach pracy.
W roku 2013 pion zapobiegawczego nadzoru sanitarnego uczestniczył w oddawaniu do użytku
obiektów budowlanych, działając w oparciu o ustawę z dnia 7 lipca 1994r. - Prawo budowlane,
wydając w tym zakresie 10 stosownych decyzji, w tym 10 pozytywnych. Ponadto uczestniczył w 6
kontrolach dot. stwierdzenia wymagań higienicznych i zdrowotnych w obiektach, które nie
wymagały uzyskania pozwolenia na użytkowanie.
Strona | 27
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
IV. STAN SANITARNY OBIEKTÓW
UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ
4.1. Wprowadzenie
W roku 2013 skontrolowano 128 obiektów użyteczności publicznej, co stanowi 60% obiektów
będących w ewidencji. Obiekty te stanowią różnorodną grupę, co powoduje zróżnicowanie
wymagań sanitarnych, jakim powinny odpowiadać obiekty należące do poszczególnych kategorii.
Kontrole objęły:

zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej oraz zakłady świadczące kompleksowo
ww. usługi,

obiekty świadczące usługi noclegowe,

domy pomocy społecznej,

ustęp publiczny,

zakłady pogrzebowe,

cmentarze,

tereny rekreacyjne,

inne obiekty użyteczności publicznej: domy pogrzebowe, domy kultury, hala sportowa, boiska
i stadiony, zakład karny.
Przeprowadzono ogółem 129 kontroli sanitarnych.
Stan sanitarno- techniczny
obiektów użyteczności publicznej w porównaniu do roku
poprzedniego uległ znacznej poprawie. Place, ulice i przystanki były sprzątane na bieżąco, a kosze
na odpady komunalne regularnie opróżniane. Gminy określają w swoich regulaminach szczegółowe
zasady utrzymania czystości i porządku, które wprowadzają również obowiązek selektywnej
zbiórki odpadów. Problemem są zanieczyszczone odchodami zwierzęcymi chodniki i skwery.
Kontrole obiektów nie wykazały nieprawidłowości zagrażających bezpośrednio życiu i zdrowiu
ludzi.
Strona | 28
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
Wykres nr 3. Liczba obiektów skontrolowanych w stosunku do liczby obiektów
zewidencjonowanych w 2013 roku
Liczba obiektów skontrolowanych w 2013r. w
stosunku do liczby obiektów
zewidencjonowanych
Obiekty w ewidencji
Obiekty skontrolowane
70
60
50
40
30
Zakł
ad
karn
y
Inne obiekty
użyteczności
publicznej
Domy
pomocy
społecznej
0
Obiek
ty
nocleg
owe
Tereny
rekreac
yjne
Cmentarze
10
Baseny
Ustęp
publicz
ny
Zakłady
fryzjerskie,
kosmetyczne
20
4.1. Stan sanitarny wybranych obiektów.
 Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej oraz świadczące łącznie powyższe
usługi - stanowią najliczniejszą grupę obiektów znajdujących się w ewidencji. Jest to
dynamicznie rozwijająca się grupa obiektów w ostatnich latach w dużej mierze z powodu
możliwości uzyskania dotacji ze środków Unii Europejskiej na rozpoczęcie działalności
gospodarczej tego rodzaju. Należy podkreślić, że obiekty tez reguły charakteryzują się
dobrym stanem technicznym, a ich stan sanitarny w porównaniu do roku ubiegłego nie
uległ zmianie. Podczas kontroli zwracano szczególną uwagę na stosowanie procedur oraz
właściwy dobór środków dezynfekcyjnych w celu zapobiegania zakażeniom przy
wykonywaniu usług.
 Domy pomocy społecznej oraz obiekty noclegowe - placówki te charakteryzują się dobrym
stanem technicznym, będącym wynikiem realizacji wymogów ich standaryzacji.
Strona | 29
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
Pomieszczenia i urządzenia placówek utrzymane były w dobrym stanie sanitarnym.
Standard świadczonych usług utrzymany jest na wysokim poziomie. Nie stwierdzono
istotnych zaniedbań w postępowaniu z bielizną czystą i brudną , utrzymaniu bieżącej
czystości obiektów, czy ich otoczenia.
 tereny rekreacyjne
- grupa ta obejmuje obiekty przeznaczone do wypoczynku między
innymi: ogólnodostępne place zabaw, skwery, parki, piaskownice. Stwierdzono, że tereny te
są zadbane, zieleń pielęgnowana, zarządcy wymieniali piasek w piaskownicach,
dokonywano przeglądu technicznego. Obiekty z tej grupy oceniono pozytywnie.
 inne obiekty użyteczności publicznej – do tej grupy zalicza się między innymi: domy
pogrzebowe, domy kultury, hale sportowe, boiska, stadiony, targowisko, zakład karny.
Skontrolowano 62% obiektów. W obiektach tych nie stwierdzono nieprawidłowości
zagrażających bezpieczeństwu osób w nich przebywających.
 Cmentarze, domy pogrzebowe - kontrole cmentarzy dotyczą głównie utrzymania porządku
w ich obrębie, właściwego postępowania w zakresie gromadzenia
i odbioru odpadów
komunalnych, a także właściwego stanu punktów poboru wody i ogrodzenia. Stan sanitarny
terenów cmentarzy oraz warunki świadczenia usług w zakładach pogrzebowych nie budził
zastrzeżeń.
4.2. Stan sanitarny kąpielisk i basenów
 Kąpielisko
Nadzór sanitarny nad kąpieliskiem ma na celu eliminowanie zagrożeń dla zdrowia
użytkowników, jakie mogą wynikać z nieodpowiedniej jakości wody oraz z niewłaściwego stanu
sanitarnego i higieny samego obiektu oraz jego otoczenia.
Do najistotniejszych elementów nadzoru sanitarnego nad kąpieliskiem należy ocena jakości
wody prowadzona zgodnie z przepisami
rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 8 kwietnia
2011r. w sprawie nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli.
Jakość wody była oceniana przed rozpoczęciem sezonu kąpieliskowego i następnie przynajmniej
raz, w trakcie jego funkcjonowania. Ponadto organizator kąpieliska jest zobowiązany do ustalenia z
właściwym inspektorem sanitarnym harmonogramu pobierania próbek i wykonywania zgodnie z
nim badania wody tak, aby kąpielisko było zbadane minimum 4 – krotnie w trakcie jego
funkcjonowania w sezonie kąpielowym. W ocenie przydatności wody do kąpieli wydawanej w
Strona | 30
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
formie komunikatu uwzględniano przede wszystkim wskaźniki mikrobiologiczne kałowego
zanieczyszczenia wody oraz zakwity sinic.
W ramach kontroli urzędowej pobrano do badań mikrobiologicznych 2 próbki przed sezonem
letnim oraz 8 próbek ujętych w kontroli wewnętrznej administratora obiektu.
Jakość wody w trakcie całego sezonu kąpielowego spełniała obowiązujące wymagania
zdrowotne. Stan sanitarny zalewu, zaplecza higienicznego oraz otoczenia kąpieliska nie budził
zastrzeżeń. Dla poprawy stanu sanitarno-technicznego wydawano zalecenia pokontrolne.
W celu zapewnienia aktywnego rozpowszechniania informacji dotyczących jakości wody w
kąpieliskach oraz dostępnej infrastrukturze Główny Inspektor Sanitarny od 2008 r. prowadzi Serwis
Kąpieliskowy w oparciu o dane z 16 WSSE. Dostępny jest on na stronie internetowej Głównego
Inspektora Sanitarnego. Aktualizacja danych w Serwisie kąpieliskowym odbywa się na bieżąco.

Baseny
Państwowa Inspekcja Sanitarna mając na względzie bezpieczeństwo osób kąpiących się w
basenach, nadzoruje jakość wody basenowej. Obecnie brak jest aktów prawnych wyznaczających
dopuszczalny poziom parametrów mikrobiologicznych i fizykochemicznych w wodzie basenowej.
Nadzór nad basenami kąpielowymi prowadzony jest w oparciu o ustawę z dnia 14 marca
1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz ustawę z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu
oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych.
W ewidencji stacji znajdują się 2 kryte pływalnie w Głubczycach i Kietrzu oraz 2 baseny
kąpielowe otwarte w Głubczycach i Branicach. Próbki wody pobierano regularnie co dwa tygodnie
z basenów odkrytych oraz raz w miesiącu z basenów krytych. W analizowanym okresie nie
wykryto trwałych zanieczyszczeń mikrobiologicznych wody. Stan sanitarno- techniczny obiektów
nie budził zastrzeżeń.
Strona | 31
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
Wykres nr 4. Ilość obiektów kąpielowych na terenie powiatu głubczyckiego w 2013 roku
Ilość obiektów kąpielowych
na terenie powiatu głubczyckiego w 2013
roku
2
1
0
Kąpielisk
o
Kryte
pływalnie
Baseny
odkryte
Strona | 32
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
V. Stan sanitarny podmiotów leczniczych
Podmioty wykonujące działalność leczniczą można podzielić na dwie zasadnicze grupy:
podmioty lecznicze, w których udzielane są stacjonarne, całodobowe, ambulatoryjne świadczenia
zdrowotne oraz praktyka zawodowa.
W 2013 roku kontrolę stanu sanitarnego przeprowadzono w 46 placówkach służby zdrowia,
stanowi to 52% obiektów ujętych w ewidencji.
Podczas kontroli sanitarnych szczególną uwagę zwracano na stan sanitarno-techniczny
placówek i czystość bieżącą. Zakres nadzoru nad obiektami obejmował również:
 przestrzeganie zasad aseptyki i antyseptyki,
 ocenę procedur sterylizacyjnych z uwzględnieniem przyjętych rozwiązań,
 zaopatrzenie w materiały sterylne, w tym prawidłowość przygotowania do sterylizacji,
skuteczność procesów sterylizacyjnych oraz właściwego postępowania ze sprzętem
medycznym po sterylizacji,
 ocenę procedur dezynfekcyjnych z uwzględnieniem prawidłowości doboru środków
dezynfekcyjnych, przygotowania roztworów i sposobu przechowywania preparatów
stężonych,
 opracowania i stosowania procedur higienicznych,
 postępowanie z bielizna zakładową,
 postępowanie z odpadami pochodzenia medycznego.
Zwracano uwagę na zaopatrzenie w środki ochrony osobistej oraz ich stosowanie na
stanowisku odpowiednio do zagrożenia.
Strona | 33
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
Wykres nr 5. Liczba obiektów wykonujących działalność leczniczą na terenie
powiatu głubczyckiego w 2013 roku
Liczba obiektów wykonujących działalność
leczniczą w 2013r.
60
50
Liczba obiektów w
ewidencji
40
30
Liczba obiektów
skontrolowanych
20
10
0
Podmioty lecznicze
Praktyka zawodowa
5.1. Szpitale
Szpitale to jedne z najważniejszych i największych jednostek organizacyjnych w służbie
zdrowia, w których udziela się świadczeń zdrowotnych w warunkach zamkniętych. Na terenie
powiatu głubczyckiego znajdują się 3 szpitale. Wszystkie zostały skontrolowane.
Samodzielny Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych
im. Ks. Biskupa Józefa Nathana w Branicach
Stan techniczny pomieszczeń i wyposażenia Samodzielnego Wojewódzkiego Szpitala dla
Nerwowo i Psychicznie Chorych w Branicach z roku na rok ulega poprawie poprzez realizację
zadań ujętych w programach dostosowawczych, a także zakup nowego, coraz nowocześniejszego
sprzętu medycznego. Podobnie jak w latach poprzednich prowadzone były liczne remonty.
Wykonano zalecenia oraz nakazy decyzji wydanych w latach poprzednich: odnowiono
powierzchnię ścian i sufitów pomieszczeń i wyposażenia Oddziału Rehabilitacji Neurologicznej,
wymieniono uszczelnienie ścian z podłogą w pomieszczeniach Izby Przyjęć, doprowadzono do
odpowiedniego stanu sanitarno- technicznego stolarkę okienną i drzwiową oraz ściany na Oddziale
ZOL K3, ściany Oddziału Sądowo- Psychiatrycznego D1, ściany korytarza Pawilonu A oraz
gabinetu zabiegowego na Oddziale Leczenie Zespołów Abstynencyjnych „Detox” B7.
W 2013r. oddano do użytku kompleksowo wyremontowany, znajdujący się w strefie ochrony
Strona | 34
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
konserwatorskiej, czterokondygnacyjny budynek ZOL o łącznej liczbie łóżek 87.
W Pawilonie zorganizowano 12 sal 4-osobowych, 18 sal 2-osobowych i 3 sale jednoosobowe
pełniące funkcje separatek. Obiekt dostosowany jest dla potrzeb osób niepełnosprawnych poprzez
zastosowanie windy wewnątrz budynku. Wszystkie pomieszczenia i wyposażenie spełniają
obowiązujące wymagania sanitarne.
Regionalny Ośrodek Psychiatrii Sądowej w Branicach
W 2013r. nastąpiło pogorszenie stanu sanitarnego obiektu. Stwierdzono nieodpowiedni stan
sanitarno-techniczny podłóg, ścian i sufitu części pomieszczeń, nieodpowiedni sposób
postępowania z brudną bielizną i odpadami medycznymi. Za stwierdzone nieprawidłowości w
zakresie nieprzestrzegania reżimu sanitarnego osobę odpowiedzialną ukarano grzywną w postaci
mandatu karnego. Nieprawidłowości zostały usunięte.
Szpital Powiatowy w Głubczycach
W 2013 r. przeprowadzono kontrolę pomieszczeń zakładu opiekuńczo- leczniczego, w trakcie
której stwierdzono nieprawidłowości dotyczące nieodpowiedniej powierzchni mebli, brak urządzeń
przeciwsłonecznych w pokojach łóżkowych, nieodpowiedniego ustawienia łóżek w salach chorych,
brak wentylacji mechanicznej wyciągowej oraz płuczki-dezynfektora lub urządzenia do
dekontaminacji oraz utylizacji wkładów jednorazowych w brudowniku. Część nieprawidłowości
usunięto. Wydano decyzję finansową.
Podczas kontroli Pracowni Tomografii Komputerowej wydano zalecenia pokontrolne w
związku ze stwierdzeniem uchybień dotyczących: nieodpowiedniego stanu sanitarno- technicznego
wyposażenia toalety dla pacjentów, aktualizacji obowiązujących procedur i instrukcji,
niewłaściwego postępowania z narzędziami podczas sterylizacji i ich przechowywania,
nieodpowiedniego sposobu dezynfekcji łóżka tomografu, niedostosowania myjni laboratorium do
obowiązujących wymagań.
Na wniosek Samodzielnego Publicznego Zespołu Opieki Zdrowotnej w Głubczycach wydano 2
opinie do celów rejestracji pomieszczeń.
Zakład Opiekuńczo-Leczniczy w Kietrzu
W październiku 2013r. Zakład Opiekuńczo- Leczniczy w Kietrzu został przeniesiony do
Strona | 35
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
budynku Szpitala w Głubczycach przy ulicy M. Skłodowskiej 26, w związku z czym wydano
decyzję wygaszającą nakazy wydane w 2011r.
5.2. Przychodnie, Poradnie, Ośrodki Zdrowia.
W roku 2013 skontrolowano 15 placówek, co stanowi 68% obiektów będących w ewidencji.
W placówkach tych udzielane są przede wszystkim świadczenia zdrowotne z zakresu podstawowej
opieki zdrowotnej, specjalistycznej opieki zdrowotnej i stomatologii.
Wykres nr 6. Liczba przychodni, poradni, ośrodków zdrowia na terenie
powiatu głubczyckiego w 2013 roku
Liczba przychodni, poradni, ośrodków zdrowia w
2013r.
25
20
15
10
5
0
Liczba obiektów w ewidencji
Liczba obiektów skontrolowanych
Obiektem, w którym stan sanitarny uległ poprawie w stosunku do roku ubiegłego jest podległy
Gminnemu Zespołowi Lecznictwa Otwartego w Kietrzu - Wiejski Ośrodek Zdrowia w
Dzierżysławiu. W placówce odnowiono powłoki malarskie ścian i sufitów wszystkich pomieszczeń.
Stan sanitarny przychodni, poradni i ośrodków zdrowia w 2013r. nie budził zastrzeżeń.
Wszystkie placówki posiadają wydzielone pomieszczenia lub miejsca do przechowywania sprzętu
porządkowego i środków czystości. Wyposażone są w odpowiedni dla potrzeb zapas środków
myjących, higienicznych i dezynfekcyjnych.
Sprzątaniem pomieszczeń zajmuje się zatrudniony personel: pielęgniarki, sprzątaczki.
Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie postępowania z odpadami pochodzenia medycznego
i bielizną zakładową.
5.3. Inne placówki zakładów opieki zdrowotnej
Strona | 36
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
Do obiektów tej grupy wliczono takie podmioty jak: Stacje Opieki Caritas, gabinety
rehabilitacyjne, medyczne laboratoria diagnostyczne, gabinety medycyny szkolnej, placówki
udzielające świadczeń z zakresu pielęgniarskiej opieki długoterminowej.
Wykres nr 7. Liczba innych podmiotów leczniczych na terenie
powiatu głubczyckiego w 2013r.
Liczba innych podmiotów leczniczych w 2013r.
14
12
10
8
6
4
2
0
Liczba obiektów w ewidencji
Liczba obiektów skontrolowanych
W roku 2013 skontrolowano 69% obiektów będących w ewidencji Stacji. Stan porządkowy
obiektów w porównaniu do roku poprzedniego nie zmienił się. Placówki utrzymane w
odpowiedniej czystości. Postępowanie z bielizną zakładową i odpadami medycznymi prawidłowe.
Poprawił się stan sanitarny Laboratorium Medycznego w Głubczycach, ul. Sienkiewicza.
Zrealizowano nakaz decyzji wydanej w 2012r. tj. doprowadzono do odpowiedniego stanu
sanitarno- technicznego ściany w pracowni analitycznej.
Obiekty utrzymane w dobrym stanie sanitarnym. Wszystkie obiekty posiadają wydzielone
pomieszczenia lub miejsca do przechowywania sprzętu porządkowego, środków czystości i
środków dezynfekcyjnych. Zapas środków higienicznych, myjących i dezynfekcyjnych
był
wystarczający.
5.4. Praktyka zawodowa
Prywatne praktyki lekarskie i pielęgniarskie stanowiły największą grupę placówek
udzielających świadczeń zdrowotnych. Praktyki lekarskie i lekarzy dentystów stanowią 92%,
pozostałe 8% to praktyki pielęgniarskie. Ocena stanu sanitarnego powyższych obiektów to
sprawdzenie zaopatrzenia w wodę, sposobu odprowadzania nieczystości płynnych, warunków
Strona | 37
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
sanitarno-technicznych pomieszczeń i ich funkcjonalność, w tym wykończenie ścian i podłóg,
wyposażenie w umywalki, dozowniki, mydła, ręczniki jednorazowe, ocena postępowania z bielizną
czysta i brudną oraz z wytwarzanymi odpadami. Kontrola obejmowała także opracowane
procedury, dotyczące powyższych zagadnień.
Wykres nr 8. Liczba praktyk zawodowych na terenie powiatu w 2013 roku
Liczba praktyk zawodowych w 2013r.
60
50
40
30
20
10
0
Liczba obiektów w ewidencji
Liczba obiektów skontrolowanych
W roku 2013 skontrolowano 20 obiektów tej grupy, co stanowi prawie 39% obiektów ujętych
w ewidencji stacji. W 2 praktykach stomatologicznych stwierdzono nieprawidłowości dot. sposobu
przeprowadzania dezynfekcji narzędzi, nieodpowiedniego stanu sanitarnego autoklawu oraz
niewłaściwego przygotowania pakietów z narzędziami do sterylizacji. W wyniku stwierdzonych
nieprawidłowości w zakresie nieprzestrzegania reżimu sanitarnego osobę winną zaniedbań ukarano
grzywną w postaci mandatu karnego.
Pozostałe obiekty utrzymane były w odpowiednim stanie sanitarno- porządkowym. W
obiektach tych nie zatrudnia się firm sprzątających. Sprzątaniem zajmują się osoby zatrudnione w
placówce, bądź sami lekarze.
Odpady na miejscu wytwarzania przechowywane zgodnie z obowiązującymi wymaganiami
prawnymi. Do czasu odbioru przez firmę, magazynowane w przeznaczonych do tego celu
lodówkach wyposażonych w termometry. Placówki posiadają opracowane stosowne procedury i
instrukcje.
W prywatnych gabinetach lekarskich stosowana jest bielizna jednorazowego użytku. Czysta
bielizna gromadzona jest w przeznaczonych do tego celu szafkach. Zapas bielizny był odpowiedni
do potrzeb.
Strona | 38
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
Podsumowanie
W roku 2013 zaobserwowano poprawę stanu sanitarnego obiektów. W 6% skontrolowanych
obiektów stwierdzono nieprawidłowości, które zostały usunięte.
Główną przyczyną uchybień był nieodpowiedni stan sanitarno- techniczny ścian i sufitów
pomieszczeń oraz nieodpowiedni sposób wykonywania procesów dezynfekcyjnych, a także
postępowanie z odpadami medycznymi i brudną bielizną.
Strona | 39
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
VI. Ocena warunków sanitarno- higienicznych
i zdrowotnych środowiska pracy
6.1. Wprowadzenie
Kluczowym kierunkiem działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej jest prowadzenie nadzoru
sanitarnego w celu poprawy warunków pracy i ochrony zdrowia pracowników przed negatywnym
oddziaływaniem szkodliwych i uciążliwych czynników występujących w miejscu pracy. Bieżący
nadzór sanitarny sprawowany przez pion higieny pracy obejmował kontrole przestrzegania
przepisów m.in. z zakresu: bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach pracy; wykonywania badań
i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy; przeprowadzania
profilaktycznych badań lekarskich; występowania substancji,preparatów, czynników lub procesów
technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy, substancji
chemicznych lub ich mieszanin, produktów biobójczych, detergentów oraz prekursorów
narkotyków kategorii 2 i 3 a także oceny ryzyka zawodowego oraz sposób usuwania i utylizacji
materiałów zawierających azbest.
Ewidencja pionu higieny pracy obejmowała 142 zakłady pracy,
z czego nadzorem objęto 101 zakładów.
Przeprowadzono ogółem 103 kontrole sanitarne, podczas których promowano bezpieczne
warunki pracy oraz zwracano uwagę na zagrożenia mające źródło w czynnikach biologicznych ze
szczególnym uwzględnieniem zakładów służby zdrowia oraz laboratoriów analitycznych.
Prowadzono również kontrole w zakładach mechaniki pojazdowej, ujęte w założeniach planu pracy
na rok 2013.
Jednocześnie kontrolami objęto trzy zakłady, dla których organem kontrolnym I instancji jest
OPWIS. W jednym przypadku przeprowadzono kontrolę w zakresie spełnienia ogólnych wymogów
bezpieczeństwa i higieny pracy, oceny stosowanych w działalności zawodowych substancji
chemicznych i ich mieszanin oraz oceny etykiet i kart charakterystyki mieszanin chemicznych, w
tym produktów biobójczych i detergentów. Kontrola wykazała nieprawidłowości, w związku z
którymi podjęto działania administracyjne. W dwóch przypadkach przeprowadzone kontrole
sprawdzały wykonanie wydanych wcześniej nakazów. W obydwu przypadkach strony nie
wykonały terminowo zaleceń, co skutkowało wydaniem upomnień. Strony poinformowały o
wykonaniu nakazów.
Strona | 40
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
6.2. Działalność kontrolna
Spośród objętych nadzorem zakładów 117 zatrudnia poniżej 50 pracowników. Największy
odsetek zakładów, to zakłady niewielkie, zatrudniające od 10 do 50 pracowników. Struktura
podmiotów gospodarczych objętych ewidencją oddziału higieny pracy według liczby zatrudnionych
przedstawiała się w następujący sposób:
Liczba zatrudnionych
w zakładzie pracy
do 9
10 – 49
50 – 249
powyżej 251
Liczba zakładów
pozostających w ewidencji
54
63
21
4
Odsetek całkowitej liczby
zakładów nadzorowanych
38,0%
44,4%
14,8%
2,8%
Wykres nr 1. Struktura zakładów pracy w ewidencji pionu higieny pracy w roku 2013 według liczby
zakładów pracy
Strona | 41
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
Wykres nr 2. Struktura liczby zakładów z zależności od klasyfikacji wg Polskiej Klasyfikacji
Działalności w powiecie głubczyckim
PKD01 – Uprawy rolne, chów i hodowla zwierząt, łowiectwo, włączając działalność usługową
PKD10 – Przetwarzanie i konserwowanie mięsa, z wyłączeniem mięsa z drobiu
PKD13 – Produkcja wyrobów tekstylnych
PKD16 – Produkcja wyrobów z drewna oraz korka, z wyłączeniem mebli; produkcja wyrobów ze słomy
i materiałów używanych do wyplatania
PKD21 – Produkcja leków i pozostałych wyrobów farmaceutycznych
PKD23 – Produkcja wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych
PKD27 – Produkcja urządzeń elektrycznych
PKD31 – Produkcja mebli
PKD32 – Pozostała produkcja wyrobów
PKD33 – Naprawa, konserwacja i instalowanie maszyn i urządzeń
PKD36 – Pobór, uzdatnianie i dostarczanie wody
PKD41 – Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków
PKD43 – Roboty budowlane specjalistyczne
PKD45 – Handel hurtowy i detaliczny pojazdami samochodowymi; naprawa pojazdów samochodowych
PKD46 – Handel hurtowy, z wyłączeniem handlu pojazdami samochodowymi
PKD47 – Handel detaliczny, z wyłączeniem handlu detalicznego pojazdami samochodowymi
PKD85 – Edukacja
PKD86 – Opieka Zdrowotna
Strona | 42
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
Inne – pojedyncze zakłady o różnych PKD
W skontrolowanych obiektach zatrudnionych jest ogółem 4668 osób. Najliczniejszą grupę
zakładów zarówno pod względem ich ilości, jak również zatrudnionych osób stanowią zakłady
rolnicze (PKD 01). Spowodowane jest to położeniem geograficznym i rodzajem gruntów
znajdujących się na terenie naszego powiatu. Bardzo dużą grupę stanowią też pracownicy
zatrudnieni przy produkcji urządzeń elektrycznych (zakłady zatrudniające największą liczę
pracowników) – PKD 27 oraz pracownicy zakładów opieki zdrowotnej (PKD 86).
6.3. Czynniki szkodliwe w środowisku pracy
Podczas prowadzonych kontroli dokonywano przeglądu stanowisk pracy pod kątem narażenia
pracowników na czynniki szkodliwe ze szczególnym uwzględnieniem najczęściej występujących
czynników fizycznych takich jak hałas, wibracje i pyły.
Najpowszechniej występującym czynnikiem szkodliwym w nadzorowanych zakładach był
ponadnormatywny hałas. W narażeniu na NDN hałasu w 2013 roku pracowało 113 osób, w 2012
było 117 osób/
W porównaniu do roku poprzedniego nastąpiła dalsza poprawa w zakresie narażenia
pracowników na szkodliwe czynniki występujące w środowisku pracy. Wdrażanie w życie
programów działań organizacyjno-technicznych zmierzających do obniżenia poziomu hałasu w
kontrolowanych zakładach, wprowadzanie nowych technologii, wydatnie zmniejszyło liczbę osób
narażonych na przekroczenia normatywów. Podkreślić należy, że największy odsetek pracujących
w przekroczeniach pracowało w zakładach od PKD27 (produkcja urządzeń elektrycznych). Liczbę
narażonych ograniczono poprzez zastosowanie odpowiedniej organizacji ogólnej i stanowiskowej.
Podobnie, jak w roku poprzednim w zakresie narażenia na pyły przemysłowe nie odnotowano
przekroczeń, wszystkie wartości mieściły się poniżej jednej krotności. Nadal
najczęściej
występującymi w środowisku pracy pyłami były pyły przemysłowe, w tym zawierające wolną
(krystaliczną) krzemionkę, a także pyły pochodzenia roślinnego i zwierzęcego (w tym pyły drewna
twardego-dębu).
Przekroczenia normatywów stwierdzono również w przypadku drgań (wibracji), na które
narażone są 3 osoby (w roku 2012 narażonych było 9 pracowników). Należy podkreślić fakt, że nie
jest możliwa eliminacja tego czynnika ze środowiska pracy ze względu na wykorzystywaną
technologię. Wszystkie narażone osoby, to pracownicy zatrudnieni w zakładach betoniarskich, a
Strona | 43
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
źródłem ponadnormatywnych drgań są stoły wibracyjne do zagęszczania mas betonowych i
formowania elementów. W porównaniu do roku poprzedniego narażonych jest mniej osób ze
względu na likwidację dwóch zakładów, w których również występowały przekroczenia tego
czynnika.
W roku 2013, w 1 przypadku wydano decyzję z nakazem przeprowadzenia pomiarów
czynników szkodliwych na stanowiskach pracy. Podobnie jak w roku poprzednim nie prowadzono
postępowania w sprawie obniżenie natężeń i stężeń czynników szkodliwych.
Badania środowiskowe prowadzone w obiektach objętych nadzorem pokazały realne narażenie
pracowników wykonujących prace na konkretnych stanowiskach.
W ramach nadzoru nad substancjami i preparatami chemicznymi przeprowadzono ogółem 56
kontroli, podczas których stwierdzano nieprawidłowości, związane głównie z brakiem kompletu
kart charakterystyki dla substancji i mieszanin wykorzystywanych podczas pracy jak również
brakiem lub nieaktualnym spisem substancji i mieszanin chemicznych. Ponadto w kilku
przypadkach stwierdzono nieprawidłowe oznakowanie produktów chemicznych.
W zakresie prowadzonego nadzoru nad wprowadzaniem do obrotu produktów biobójczych
ogółem przeprowadzono 28 kontroli.
Przeprowadzono 45 kontroli w zakresie narażenia pracowników na czynniki biologiczne
występujące w środowisku pracy i stwierdzono, że największe narażenie na wyżej wymienione
czynniki istnieje w zakładach służby zdrowia, gdzie w zależności od profilu pracy zakładu zmienia
się narażenie wśród mężczyzn i kobiet.
Prowadzone kontrole wykazały, że pracodawcy mają świadomość obowiązków nałożonych
przepisami, uzupełniają ocenę ryzyka zawodowego, a w razie potrzeby przygotowują i uzupełniają
odpowiednie rejestry.
W wyniku stwierdzonych nieprawidłowości wydano 3 decyzje administracyjne oraz 8 decyzji
płatniczych. Obniżenie liczby wydanych nakazów wiąże się z większą świadomością pracodawców
oraz wypełnianiem obowiązków nakazanych w decyzjach z lat poprzednich.
W roku 2013 wydano jedną decyzję w zakresie narażenia pracowników na czynniki
rakotwórcze z nakazem przekazania w odpowiednim terminie informacji o wystąpieniu w
środowisku pracy narażenia na czynnik o działaniu rakotwórczym (azbest) do Opolskiego
Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego.
6.4. Choroby zawodowe
Strona | 44
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
W roku 2013 do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Głubczycach wpłynął
jeden wniosek dotyczący podejrzenia choroby zawodowej. Zgłoszenie dotyczyło choroby
wymienionej w pozycji 19.2 wykazu chorób zawodowych nr:
 Przewlekła choroba zawodowa układu ruchu wywołana sposobem wykonywania pracy pod
postacią przewlekłego zapalenia kaletki maziowej
Wydano
pojedynczą decyzję stwierdzającą chorobę zawodową wymienioną w pozycji 7
wykazu chorób zawodowych (zewnątrzpochodne zapalenie pęcherzyków płucnych). Rozpatrywano
również trzy wnioski z lat poprzednich.
W porównaniu z latami poprzednimi zmalała liczba zgłoszeń oraz stwierdzono zmniejszenie
zainteresowania chorobami zawodowymi wśród nauczycieli, którzy stanowili w przeszłości jedną z
największych grup zgłaszających podejrzenia.
Nie odnotowano przypadku podejrzenia choroby zawodowej u pracowników zakładów służby
zdrowia.
Wykres nr 4. Liczba chorób zawodowych stwierdzonych w latach 2006-2013
Szczegółowe dane dotyczące stwierdzonych chorób zawodowych opracowywane są przez
Instytut Medycyny Pracy w Łodzi w ramach Centralnego Rejestru Chorób Zawodowych. Celem
Strona | 45
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
rejestru jest zbieranie i przetwarzanie danych dotyczących stwierdzonych chorób zawodowych i
opracowanie analiz kształtowania się zapadalności na te choroby. Rejestr jest tworzony na
podstawie kart stwierdzenia chorób zawodowych przesyłanych przez państwowych wojewódzkich
inspektorów sanitarnych, po uprawomocnieniu się decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej.
Podsumowanie
Jako ważny należy odnotować fakt dalszej poprawy warunków pracy w zakładach, w których
pracownicy byli w największym stopniu narażeni na obecność czynników szkodliwych
przekraczających przewidziane normy. Poprawę uzyskano głównie poprzez zastosowanie nowych
technologii (w tym zakup nowoczesnego, często w pełni zautomatyzowanego parku maszynowego
oraz instalację nowych linii technologicznych), instalację odpowiednich zabezpieczeń zbiorowych,
wyposażenie maszyn i urządzeń w osłony i elementy tłumiące. W kilku przypadkach powiększono
powierzchnię hal produkcyjnych, co pozwoliło na luźniejsze usytuowanie stanowisk pracy, a w
konsekwencji zmniejszenie narażenia na ponadnormatywny hałas. Wprowadzenie odpowiedniej
organizacji pracy pomogło poprawić warunki pracy. Ponadto rozpoczęto również kolejne
inwestycje polegające na budowie hal produkcyjnych. Jednocześnie na poprawę warunków pracy
(zmniejszenie liczby narażonych) miała wpływ również likwidacja 3 zakładów pracy, w których
występowały czynniki szkodliwe (w tym, w jednym przypadku również czynniki rakotwórcze).
Na stanowiskach pracy, gdzie proces technologiczny nie pozwalał na obniżenie natężenia
hałasu i zapylenia, wprowadzono rotację pracowników.
Strona | 46
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
VII. Ocena placówek nauczania i wychowania
W roku 2013 w ramach nadzoru nad warunkami pobytu dzieci i młodzieży w placówkach
nauczania i wychowania oraz wypoczynku zimowego i letniego skontrolowano 89,83% (53)
placówek stałych i 17 sezonowych. Spośród skontrolowanych obiektów 6,78% (4)
stanowiły
żłobki i kluby dziecięce, do których uczęszczało 60 podopiecznych, 30,5% (18) przedszkola oraz
inne formy wychowania przedszkolnego, gdzie sprawowano opiekę nad 1037 dziećmi oraz 42,37%
(25) szkół, w których uczyło się łącznie 4,708 uczniów, w tym:
 9 Szkół Podstawowych,
 3 Gimnazja,
 9 Zespołów Szkół,
 3 Zespoły Szkół Ponadgimnazjalnych.
Ponadto
skontrolowano
1
placówkę
opiekuńczo-wychowawczą
wsparcia
dziennego,
2 placówki wychowania pozaszkolnego, 2 domy dziecka oraz 2 placówki rekreacyjne. Z
wypoczynku zimowego i letniego zorganizowanego na terenie powiatu głubczyckiego łącznie
skorzystało 1121 dzieci i młodzieży.
7.1
Stan techniczno- sanitarny obiektów
W placówkach nauczania i wychowania nie stwierdzono budynków nieprzystosowanych oraz
w złym stanie technicznym.
38,98% (23) placówek usytuowanych na terenach wiejskich nie posiada podłączenia do sieci
kanalizacyjnej - stosowane są zbiorniki na nieczystości ciekłe (szamba).
Poprawa stanu sanitarnego placówek oświatowych nastąpiła w wyniku sprawowanego nadzoru,
prowadzonego postępowania administracyjnego oraz współpracy z dyrektorami placówek i
samorządami terytorialnymi.
W 2013 roku przeprowadzono ogółem 80 kontroli sanitarnych w placówkach nauczania i
wychowania, wydano 8 decyzji administracyjnych dotyczących poprawy stanu sanitarnotechnicznego
i higienicznego pomieszczeń w tym 4 decyzje prolongujące termin wykonania
zaleceń oraz otoczenia. Ponadto za stwierdzone nieprawidłowości w zakresie nieprzestrzegania
reżimu sanitarnego w 3 przypadkach osoby odpowiedzialne ukarano grzywną w postaci mandatu
karnego.
Strona | 47
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
Do siedziby PSSE w Głubczycach nie wpłynęły interwencje dotyczące placówek oświatowych.
7.2. Ergonomia w szkołach i rozkłady zajęć lekcyjnych
Na właściwy rozwój ucznia wpływa m.in. organizacja procesu nauczania i wychowania
w szkołach, zwłaszcza zaś planowanie nauki i wypoczynku. Pracownik Państwowej Inspekcji
Sanitarnej skontrolował również meble stanowiące wyposażenie szkół i przedszkoli ze szczególnym
uwzględnieniem ergonomii, czyli funkcjonalności. W zakresie użytkowania mebli szkolnych
dostosowanych do wzrostu dzieci i młodzieży stwierdzono, iż szkoły z roku na rok nabywają
umiejętności w prawidłowym dostosowaniu mebli do wysokości uczniów.
Przeprowadzono ocenę dostosowania mebli szkolnych i przedszkolnych do wzrostu uczniów
oraz analizę rozkładów lekcji.
Skontrolowano rozkłady zajęć lekcyjnych w 89 oddziałach w 11 placówkach, niezgodności
w ocenianym zakresie nie stwierdzono.
W dalszym ciągu trudności z ułożeniem w w/w placówkach higienicznego rozkładu zajęć
związane są z dowożenia dzieci do szkoły oraz z brakiem zatrudnionej w pełnym wymiarze kadry
pedagogicznej.
Ocenę
dostosowania
mebli
szkolnych
i
przedszkolnych
do
wymagań
ergonomii
przeprowadzono w 21 oddziałach szkolnych i przedszkolnych w 6 placówkach. Zmierzone dzieci
siedzą przy meblach dostosowanych do ich wzrostu, czyli zgodnie z zasadami ergonomii.
W porównaniu z rokiem ubiegłym stwierdzono znaczną poprawę w tym zakresie, ponad 50%
placówek posiada meble z certyfikatami. Nieprawidłowości stwierdzono tylko w 1 placówce z
oddziałem przedszkolnym.
7.3. Możliwość pozostawienia podręczników w szkole
Zgodnie z obowiązującymi przepisami (rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 31.12.2002r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i
placówkach w pomieszczeniach szkoły lub placówki zapewnia się uczniom możliwość
pozostawienia części podręczników i przyborów szkolnych. Z przeprowadzonych kontroli
placówek wynika, iż możliwość pozostawienia w szkole części podręczników i innych przyborów
szkolnych zapewniły uczniom; 100% szkół
podstawowych, 85,71% gimnazjów, 66,7% szkół
ponadgimnazjalnych. Uczniowie szkół podstawowych głównie korzystają z indywidualnych półek,
szuflad usytuowanych w klasach lub szafek indywidualnych na korytarzach szkolnych, natomiast
uczniowie gimnazjów oraz szkół ponadgimnazjalnych korzystają z szafek zbiorczych
Strona | 48
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
zlokalizowanych w klasach lub szafek indywidualnych ustawionych na korytarzach szkolnych.
7.4. Dożywianie dzieci i młodzieży
W placówkach oświatowo-wychowawczych prowadzone były następujące formy żywienia:
 obiady jedno lub dwudaniowe przygotowywane w stołówkach szkolnych;
 obiady dostarczane w systemie cateringowym;
 tzw. drugie śniadania ( pieczywo cukiernicze, napój).
W skontrolowanych szkołach podstawowych, gimnazjach oraz zespołach szkół pod kątem
prowadzonego dożywiania dzieci i młodzieży ustalono, że na 4,708 uczniów z ciepłego posiłku
skorzystało 1,664 dzieci, co stanowi 35,45% dzieci w szkołach. W porównaniu z rokiem 2012 to o
7,55 % (252) uczniów więcej.
Spośród skontrolowanych placówek w 3 sporządza się śniadania dla 5,23% (87) dzieci. W 19
placówkach dla 54,04% (2544) dzieci podawane jest mleko w ramach programu „Szklanka mleka”,
porównując z rokiem ubiegłym to o 11,3% więcej uczniów.
Mając na uwadze, że duża liczba dzieci nie ma zapewnionego w domu obiadu a także nie
spożywa przed wyjściem do szkoły śniadania należy zwracać uwagę, aby jak najwięcej dzieci
mogło korzystać w szkołach i przedszkolach z ciepłych posiłków, ponieważ dzieci i młodzież
powinny spożywać regularnie 5 posiłków w ciągu dnia. Dla prawidłowego funkcjonowania
organizmu, w tym układu nerwowego konieczne jest zdrowe odżywianie. Należy dostarczyć
organizmowi dobrej jakości białek, węglowodanów i tłuszczów oraz minerałów, witamin i wody.
Należy zadbać, żeby w sklepiku szkolnym sprzedawano produkty sprzyjające zdrowiu.
Dyrektorzy placówek powinni zwracać większą uwagę na asortyment artykułów spożywczych
oferowanych przez kioski spożywcze działające na terenie szkół. Nie powinno tam zabraknąć
warzyw i owoców sezonowych. Nie należy sprzedawać żywności typu fast-food. Dobrze jest
zastąpić je kanapkami z dużą ilością świeżych warzyw.
W miejsce chipsów, słodyczy, napojów gazowanych powinny być sprzedawane napoje
mleczne, soki, woda, owoce.
7.5. Wypoczynek dzieci i młodzieży
W 2013r. skontrolowano 17 placówek wypoczynku dzieci i młodzieży, w których
wypoczywało
1,121
uczestników.
W
porównaniu
z
rokiem
ubiegłym
liczba
dzieci
wypoczywających na terenie powiatu głubczyckiego zwiększyła się o 483 osoby. Wypoczynek
Strona | 49
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
organizowany był zarówno w miejscu zamieszkania, jak i w postaci różnego rodzaju form
wyjazdowych. Wypoczynek w miejscu zamieszkania organizowany był na bazie Świetlic
Szkolnych, Świetlicy Środowiskowej w Baborowie, Ratusza Miejskiego w Głubczycach. Formy
wyjazdowe wypoczynku zorganizowane były w Stanicy Harcerskiej w Ściborzycach Małych.
W czasie trwania wypoczynku przeprowadzono 9 kontroli wypoczynku zimowego oraz 9
kontroli wypoczynku letniego. Wypoczynek zimowy jak i letni przebiegał bez zastrzeżeń, za
wyjątkiem jednej placówki gdzie stwierdzono nieprawidłowy stan sanitarno-higieniczny
pomieszczeń przeznaczonych na wypoczynek.
7.6. Żłobki i kluby dziecięce
W związku z wejściem w życie ustawy z dnia 04.04.2011r. o opiece nad dziećmi do lat 3,
kontroli poddano warunki higieniczno-sanitarne w 2 nowo utworzonych placówkach sprawujących
opiekę nad dziećmi do lat 3. Zgodnie z obowiązującymi przepisami osoba zamierzająca rozpocząć
taką działalność ma obowiązek uzyskać pozytywną opinię właściwego miejscowo Państwowego
Powiatowego Inspektora Sanitarnego oraz właściwego miejscowego komendanta straży pożarnej.
Pracownicy PIS dokonali przeglądu pomieszczeń pod względem warunków higienicznosanitarnych a następnie wydano pozytywne opinie sanitarne.
W
przypadku
nie
spełnienia
wymagań
higieniczno-sanitarnych
wynikających
z
obowiązujących przepisów prawa Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny wydaje negatywną
opinię bądź wstrzymuje się z wydaniem opinii do czasu spełnienia wymogów sanitarnych przez
osobę ubiegającą się o zgodę na otworzenie żłobka lub klubu dziecięcego.
W 2013r. nie wydano negatywnych opinii sanitarnych. Skontrolowano 3 żłobki oraz 1 klub
dziecięcy nieprawidłowości nie stwierdzono.
7.7. Placówki z pobytem całodobowym; opiekuńczo-wychowawcze
W minionym roku pracownicy Oddziału Higieny Dzieci i Młodzieży skontrolowali na terenie
powiatu głubczyckiego 2 domy dziecka.
Stan sanitarno-higieniczny placówek nie budził zastrzeżeń, wszystkie pomieszczenia
utrzymane w stanie czystości i porządku. Standardy dostępności do urządzeń sanitarnych
zachowane, bieżąca ciepła i zimna woda zapewniona. Meble i sprzęt w prawidłowym stanie,
zapewniające możliwość bezpiecznego użytkowania. Aneksy kuchenne odpowiednio wyposażone
w produkty żywnościowe zapewnione przez całą dobę, przechowywane zgodnie z zaleceniami
Strona | 50
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
producenta.
W wyniku przeprowadzonych kontroli stwierdzono w 1 placówce nieprawidłowy stan
sanitarno-techniczny stolarki okiennej w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt wychowanków
oraz na korytarzach w placówce.
Na poprawę stanu sanitarno-higienicznego na stwierdzone
nieprawidłowości nałożono obowiązki ich usunięcia wydając 3 decyzje administracyjne, w tym na
wniosek strony 1 prolongującą termin wykonania nakazu.
Podsumowanie
Przeprowadzane corocznie kontrole placówek nauczania i wychowania pozwalają wyciągnąć
następujące wnioski:
 Pod względem sanitarno-higienicznym stan nadzorowanych obiektów był zadowalający.
 Sukcesywnej poprawie ulega stan sanitarno - techniczny placówek.
 We wszystkich placówkach prace konserwatorskie odbywają się stale, co przyczynia się do
podnoszenia ich standardu.
 Wypoczynek dla dzieci i młodzieży został zorganizowany prawidłowo i nie budził
zastrzeżeń.
 Do negatywnych zjawisk należy zaliczyć praktyki polegające na przeprowadzaniu różnego
rodzaju prac remontowych w ciągu roku szkolnego, co stanowi istotny problem i przeszkodę
w zapewnieniu bezpiecznego pobytu dzieci w placówkach oświatowo-wychowawczych.
 Podobnie jak w latach ubiegłych obowiązki nakładane na stronę - w związku ze
stwierdzonymi podczas kontroli nieprawidłowościami – nie są realizowane w terminie. Taka
sytuacja wpływa negatywnie na stan sanitarny obiektów.
 W wyniku przeprowadzonych kontroli, w żadnej z placówek nie stwierdzono łamania
zakazu palenia tytoniu.
Strona | 51
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
VIII. Stan sanitarny placówek żywności i żywienia
8.1. Zakres nadzoru sanitarnego
Ochrona zdrowia publicznego, a także ogromne straty ponoszone w wyniku produkcji
żywności zagrażającej zdrowiu konsumentów, spowodowały że problem bezpieczeństwa żywności
stał się priorytetem. Konsumenci muszą mieć pewność, że nabywane przez nich artykuły
żywnościowe są bezpieczne dla zdrowia. A zatem muszą one odpowiadać wymaganiom
zdrowotnym określonym w obowiązujących przepisach prawnych, a podczas ich przetwarzania,
produkcji, magazynowania i sprzedaży należy je chronić przed zanieczyszczeniem. Chociaż główną
odpowiedzialność za bezpieczeństwo żywności ponoszą producenci sektora spożywczego, to
niezbędna jest też właściwa urzędowa kontrola uprawnionych organów Państwowej Inspekcji
Sanitarnej. Działania kontrolne prowadzone są w następujących grupach obiektów: obiektach
produkcji żywności, obiektach obrotu żywnością oraz materiałami i wyrobami do kontaktu z
żywnością, obiektach żywienia zbiorowego, a także obiektach produkcji kosmetyków.
W 2013r. oddział Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku przeprowadził w
obiektach żywnościowych łącznie 425 kontroli i rekontroli, w tym 38 kontroli interwencyjnych,
oraz w obiektach produkcji kosmetyków 3 kontrole. W trakcie bieżącego nadzoru sanitarnego
pobrano do badań 165 próbek żywności, 6 próbek materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością
oraz 5 próbek kosmetyków, z czego żadna z pobranych próbek nie była kwestionowana.
Spośród 250 skontrolowanych obiektów w 51 obiektach stwierdzono naruszenie wymagań
sanitarno-higienicznych. W celu poprawy warunków sanitarnych obiektów wydano 18 decyzji
administracyjnych, 67 decyzji finansowych, a winnych zaniedbań higieniczno-sanitarnych ukarano
22 mandatami karnymi na łączną kwotę 4850 zł.
Rok
Liczba obiektów Liczba
obiektów %
zarejestrowanych skontrolowanych
Obiekty
%
uznane za
Liczba
kontroli
złe
2012
393
258
65,6
87
22,1
456
2013
392
256
65,3
51
13,0
428
Strona | 52
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
Tabela Stan sanitarny zakładów ogółem w latach 2012 – 2013
Rok
Decyzje
Mandaty Na
kwotę
adm/ fin
Średnia
Próby
Próby
kwota
zbadane
kwest.
%
2012
215
32
7400
230
196
3
1,53
2013
167
22
4850
220
171
-
-
Organy urzędowej kontroli żywności w powiecie głubczyckim wydały mniej niż w roku
ubiegłym decyzji administracyjnych i finansowych, nałożyły mniej mandatów karnych. Może to
świadczyć o wzrastającej świadomości przedsiębiorców, którzy dostosowują zakłady do wymagań
określonych prawem żywnościowym i wdrażają obowiązujące systemy jakości. Zdarzają się jednak
przedsiębiorcy, którzy nie spełniając warunków higienicznych, bagatelizują ich wpływ na
produkowaną i wprowadzaną do obrotu żywność i tym samym bezpieczeństwo zdrowia
konsumentów.
8.2. Zakłady żywienia zbiorowego zamknięte
Bardzo istotne z punktu widzenia zdrowia człowieka jest niewątpliwie regularne spożywanie
posiłków. Ma to istotne znaczenie szczególnie wobec konieczności wielogodzinnego przebywania
dzieci i młodzieży poza domem z racji pobytu w przedszkolach, szkołach, czy stałego przebywania
mieszkańców w Domach Pomocy Społecznej. Powyższe wymusza na podmiotach konieczność
reaktywacji zlikwidowanych bloków żywienia, ale także poprawy żywienia tych istniejących.
W ostatnich latach w powiecie głubczyckim wzrosła liczba obiektów żywienia zbiorowego
korzystających z tzw. cateringu w szkołach, przedszkolach i Domach Opieki Społecznej. Ta forma
żywienia pozwoliła placówkom ograniczyć koszty żywienia.
Na przestrzeni ostatnich lat Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Głubczycach
stopniowo intensyfikował kontrole w zakresie oceny żywienia w zakładach zamkniętych żywienia
zbiorowego. Jednakże z uwagi na brak stosownych przepisów regulujących kwestie prawidłowości
żywienia i niemożności wdrożenia w takich przypadkach postępowania administracyjnego działania
Państwowej Inspekcji Sanitarnej są ograniczone. W ramach prowadzonych działań kontrolnych w
2013r. oceniono 29 jadłospisów. W przypadku stwierdzonych nieprawidłowości zalecono jedynie
osobom tworzącym jadłospisy poprawę struktury żywienia.
Wdrożenie przepisów regulujących zasady prawidłowego żywienia w placówkach żywienia
Strona | 53
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
zbiorowego w przyszłości, przyczyniłoby się do wzmocnienia działań Państwowej Inspekcji
Sanitarnej w tym zakresie.
8.3. RASFF
Bezpieczeństwo żywności i paszy stanowi podstawowy przedmiot troski publicznej.
Kluczowym narzędziem stosowanym w celu szybkiego informowania o incydentach w zakresie
tego bezpieczeństwa jest System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach
(RASFF). W przypadku zidentyfikowania jakiegokolwiek zagrożenia zdrowia konsumentów
umożliwia on sprawne i szybkie przekazywanie informacji między Komisją Europejską, urzędami
ds. kontroli żywności i pasz oraz organizacjami Państw Członkowskich. Informacje są
przekazywane w celu dokonania oceny czy istnieje zagrożenie na terenie kraju i ewentualnego
podjęcia działań określonych procedurami systemowymi.
W roku 2013 otrzymano ogółem 30 powiadomień w systemie RASFF, wśród których 22
stanowiły powiadomienia alarmowe. Zakwestionowanej żywności dotyczyło 18 powiadomień,
natomiast 4 powiadomienia dotyczyły materiałów i wyrobów do kontaktu z żywności.
Otrzymano też 7 powiadomień informacyjnych dotyczących żywności i 1 powiadomienie typu
NEWS.
.
8.4. Interwencje
W powiecie głubczyckim w 2013r. przyjęto 10 interwencji w większości anonimowych
dotyczących
nieprawidłowych
warunków
higieniczno-sanitarnych
obiektów,
obecności
niewłaściwej jakości organoleptycznej środków spożywczych będących w obrocie. Zasadność
zarzutów podniesionych przez skarżących potwierdzona została w 8 przypadkach. Za stwierdzone
nieprawidłowości na osoby winne zaistniałych zaniedbań nałożono 2 mandaty karne na kwotę
450,00 zł. Ponadto w każdym przypadku wszczynano postępowanie administracyjne.
8.5. Współpraca z innymi jednostkami
W 2013r. współpracowano na bieżąco z Powiatowym Lekarzem Weterynarii w Głubczycach w
ramach porozumienia o współpracy Państwowej Inspekcji Sanitarnej i Inspekcji Weterynaryjnej.
Ponadto w związku z misją przedstawicieli Urzędu ds. Żywności i Weterynarii, która dotyczyła
systemów kontroli w zakresie produkcji pierwotnej żywności pochodzenia roślinnego nawiązano
Strona | 54
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
współpracę z Powiatowym Inspektorem Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Głubczycach w zakresie
wymiany informacji dotyczących nadzorowanych obiektów.
Podsumowanie
Prowadząc nadzór sanitarny możemy stwierdzić, że stan sanitarny obiektów żywności,
żywienia i przedmiotów użytku w roku 2013 poprawił się w stosunku do roku 2012, a także lat
wcześniejszych. Poprawa ta osiągana jest poprzez modernizację obiektów oraz wprowadzanie
systemów zapewniania jakości. Większość obiektów wdraża zasady GHP i GMP oraz system
HACCP.
W
celu
zapewnienia
właściwego
poziomu
bezpieczeństwa
zdrowotnego
żywności
w produkcji i w obrocie w dalszym ciągu będzie kontynuowany bieżący nadzór sanitarny obiektów
podległych tut. Stacji szczególnie w kierunku:
 wdrażania i skutecznego stosowania systemów kontroli wewnętrznej w obiektach żywności
i żywienia, zasad dobrej praktyki higienicznej /GHP/, dobrej praktyki produkcyjnej /GMP/
oraz systemu HACCP wraz z niezbędną dokumentacją,
 zachowania łańcucha chłodniczego na drodze od surowca do gotowego produktu
wydawanego konsumentom, co ma szczególne znaczenie w przypadku środków
spożywczych łatwo psujących się,
 identyfikowalności surowców i półproduktów,
 poprawy funkcjonalności obiektów,
 stosowania prawidłowych procesów mycia i dezynfekcji.
Strona | 55
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
IX. Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia
9.1. Wprowadzenie
Zadania podejmowane w zakresie promocji
zdrowia i oświaty zdrowotnej w roku 2013
dotyczyły głównie profilaktyki chorób wynikających z palenia tytoniu, promowania zdrowego
stylu życia w tym zbilansowanej diety i aktywności fizycznej.
Zadania podejmowano
w ramach współpracy lokalnej z realizatorami programów edukacyjnych
oraz przedsięwzięć prozdrowotnych poprzez: organizowanie szkoleń i narad, udostępnianie
materiałów, udzielanie pomocy merytorycznej i metodycznej, publikacje w środkach masowego
przekazu.
9.2. Realizacja zagadnień problemowych
Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce.
Jednym z najważniejszych zadań w zakresie poprawy i umacniania zdrowia Polaków jest
profilaktyka chorób odtytoniowych, realizowana poprzez dążenie do ograniczenia palenia tytoniu.
Podejmowane są interwencje nieprogramowe tj. „Światowy Dzień bez Tytoniu” w dniu 31 maja
oraz „Światowy Dzień Rzucania Palenia” 21 listopada 2013 r. mające na celu:
 przekazywanie wiedzy o szkodliwości palenia
 dążenie do upowszechnienia mody na niepalenie
 swobodnego dostępu do miejsc publicznych wolnych od dymu tytoniowego
 ochrona przed wymuszonym biernym paleniem
W trakcie roku 2013 realizowane były interwencje programowe skierowane do dzieci,
młodzieży i ich rodziców:
- „Czyste Powietrze Wokół Nas” przedszkolny program edukacji antytytoniowej
Program skierowany jest do dzieci przedszkolnych w wieku 5-6 lat, ich rodziców i opiekunów.
Cele główne programu: to wzrost kompetencji rodziców w zakresie ochrony dzieci przed
ekspozycją na dym tytoniowy oraz zwiększenie umiejętności dzieci w zakresie radzenia sobie w
sytuacjach, gdy przebywają w zadymionych pomieszczeniach lub gdy dorośli palą przy nich tytoń.
Zasięg programu w roku szkolnym 2012/2013
objął
25 przedszkoli i oddziałów
przedszkolnych w powiecie głubczyckim. Edukacją objęto 602 dzieci i 457 rodziców. We
współpracy z Wydziałem Ochrony Środowiska i Rolnictwa Starostwa Powiatowego w Głubczycach
Strona | 56
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
na podsumowanie programu zorganizowano powiatowy konkurs plastyczny dla dzieci
uczestniczących w programie. Autorzy najciekawszych prac otrzymali nagrody rzeczowe i
dyplomy.
Uroczysta wystawa prac, wręczenie nagród i dyplomów uczestnikom konkursu.
„Nie Pal Przy Mnie Proszę” program edukacji antytytoniowej dla uczniów klas I-III szkół
podstawowych
Celem głównym programu jest zmniejszenie narażenia dzieci na bierne palenie tytoniu.
Ponadto ma za zadanie podnoszenie wiedzy na temat skutków zdrowotnych palenia tytoniu oraz
uświadamiania rodzicom i innym osobom z najbliższego otoczenia dzieci konsekwencji biernego
palenia. Adresatami są uczniowie młodszych klas szkół podstawowych i ich rodzice. W realizacji
uczestniczyło 14 szkół podstawowych, zasięgiem objęto 650 uczniów, 281 rodziców.
Program został dobrze oceniony przez nauczycieli, uczniów i rodziców. Pomoce dydaktyczne
są dobrze przygotowane, propozycje scenariuszy zajęć, które umieszczono w poradniku dla
nauczyciela są atrakcyjne i dobrze dostosowane do wieku odbiorców.
We współpracy z Urzędem Miejskim w Głubczycach zorganizowano konkurs plastyczny.
Uczestnicy otrzymali dyplomy i nagrody rzeczowe, na kwotę 275 zł, ufundowane przez Gminną
Strona | 57
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
Komisję ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
„Znajdź właściwe rozwiązanie” program profilaktyki palenia tytoniu dla uczniów starszych klas
szkoły podstawowej i gimnazjum.
Celem programu jest zapobieganie paleniu tytoniu wśród uczniów starszych klas szkół
podstawowych
i gimnazjum poprzez zwiększenie wiedzy w zakresie szkodliwości dymu
tytoniowego i kształtowanie umiejętności dbania o zdrowie własne i swoich bliskich.
Ponadto kształtowanie postaw asertywnych związanych z unikaniem czynnego i biernego
palenia.
Realizacja programu profilaktyki palenia tytoniu odbywa się metodą warsztatową.
W powiecie głubczyckim program zrealizowany został
w 16 szkołach (podstawowych,
gimnazjach). Objął swoim zasięgiem 1338 uczniów i 349 rodziców.
Dla uczniów starszych klas szkół podstawowych i gimnazjum zorganizowano konkurs na
ulotkę o tematyce antytytoniowej. Sponsorem nagród w postaci sprzętu sportowego na kwotę 275
zł, był Urząd Miejski w Głubczycach, Gminna Komisja ds. Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych.
Profilaktyka nadwagi i otyłości:
Program dotyczący odżywiania i aktywności fizycznej: „Trzymaj Formę!”
Program realizowany jest we współpracy z „Polską Federacją Producentów Żywności”.
Głównym jego celem jest kształtowanie postaw i zachowań w zakresie prawidłowego żywienia
i uprawiania aktywności fizycznej wśród młodzieży szkolnej poprzez promocję zasad aktywnego
stylu życia i zbilansowanej diety.
Program przeznaczony jest dla uczniów szkół gimnazjalnych i starszych klas szkół
podstawowych w roku szkolnym realizowany był w 7 gimnazjach i 11 szkołach podstawowych,
ogólna liczba uczniów biorących udział w programie to 865 osób.
9.
Program „Trzymaj Formę” stanowi duże wyzwanie dla realizatorów, jest atrakcyjny i spotyka
Strona | 58
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
się z bardzo dobrym przyjęciem ze strony uczniów uczestniczących w zajęciach. Nagłośnienie
tematyki przez uczniów w środowisku domowym sprzyja promocji zdrowego stylu życia w
rodzinie i w społeczeństwie lokalnym.
„Moje Dziecko Idzie Do Szkoły”
Program skierowany jest do dzieci i rodziców dzieci w wieku 5-6 lat, które przygotowują się do
rozpoczęcia nauki w szkole podstawowej. Jego celem jest dostarczenie podstawowej wiedzy na
temat przygotowań do rozpoczęcia nauki w szkole czyli zainteresowanie się stanem zdrowia,
kondycją psycho-fizyczną dziecka. Porusza temat żywienia dziecka w wieku szkolnym, higieny
wzroku, prawidłowego rozwoju mowy, zabezpieczenia higienicznych i bezpiecznych warunków
pracy ucznia w szkole i w domu. W programie uczestniczyło 739 dzieci i 352 rodziców.
Zapobieganie chorobom zakaźnym: ZAPOBIEGANIE HIV/AIDS
Zainicjowano kampanię „Znam rekomendacje PTN AIDS. Zalecam test na HIV”
Kampania skierowana jest do personelu medycznego, szczególnie lekarzy pierwszego
kontaktu, ginekologów, pielęgniarek i położnych ma za zadanie zachęcać do wykonania testu w
kierunku zakażenia wirusem HIV. Głównym zadaniem kampanii społecznej jest podniesienie
poziomu wiedzy na temat problemu zakażeń HIV i zachorowań na AIDS.
W zakresie edukacji młodzieży zorganizowano 4 warsztaty szkoleniowo-edukacyjne w Zespole
Szkół Mechanicznych i Zespole Szkół Ogólnokształcących w Głubczycach. Grupę docelową
stanowili uczniowie (107
osób). Organizatorem i realizatorem spotkań z młodzieżą była
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Głubczycach.
3. Realizacja akcji i kampanii prozdrowotnych - Interwencje nieprogramowe
Kampania zdrowotna pt. „Bezpieczne wakacje”
Tematyka spotkań i prezentacji dotyczyła dbałości o zdrowie i bezpieczeństwo dzieci w okresie
wakacji a w szczególności:
- profilaktyka zatruć pokarmowych
- choroby przenoszone przez kleszcze
- profilaktyka grypy
- pierwsza pomoc w nagłych wypadkach
W okresie od czerwca do września 2013r. ogółem edukacją w ramach interwencji „Bezpieczne
Wakacje” objęto 51 dzieci uczestniczących w zorganizowanych formach wypoczynku letniego na
Strona | 59
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
terenie powiatu. Zorganizowano
2 prelekcje
wykorzystując prezentację multimedialną,
zakończone warsztatami aktywizującymi. W Gminnym Ośrodku Kultury w Baborowie
zorganizowano pokaz i ćwiczenia z zakresu udzielania I pomocy z wykorzystaniem fantomu.
Dzieci angażowały się w zajęcia, odgrywając scenki sytuacyjne. Wszystkie podjęte działania
edukacyjne miały na celu zapewnienie dzieciom i młodzieży bezpieczeństwa podczas wypoczynku.
Projekt „Odświeżamy nasze miasta. TOB3CIT (Tobacco free Cities)
Celem projektu jest wzmocnienie przestrzegania realizacji ustawy o ochronie zdrowia przed
następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. W ramach współpracy zawarto lokalne
koalicje z Komendą Powiatową Policji w Głubczycach i ze Strażą Miejską w Głubczycach oraz w
Kietrzu. W roku 2013 wspólnie prowadzono stały monitoring przestrzegania ustawy w tym
oznakowania miejsc objętych zakazem oraz przestrzeganiem zakazu palenia w zakładach pracy,
placówkach służby zdrowia, placówkach oświatowo-wychowawczych, lokalach gastronomicznych,
Strona | 60
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
pomieszczeniach użytku publicznego, na przystankach i na terenach placów zabaw.
We współpracy z SP ZOZ w Głubczycach zorganizowano stoiska profilaktyczne, gdzie prowadzono
pomiar ciśnienia, pomiar cukru we krwi, pomiar stężenia tlenku węgla w wydychanym powietrzu.
„Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i
innych środków psychoaktywnych” współfinansowany w ramach Szwajcarsko-Polskiego
programu współpracy.
Głównym celem projektu jest ograniczenie używania substancji psychoaktywnych szczególnie
przez kobiety w wieku prokreacyjnym. W ramach działań przeprowadzono ogólnopolskie badanie
ankietowe „Zachowania Zdrowotne Kobiet w Ciąży”. Badanie przeprowadzone zostało również na
Oddziale Ginekologiczno-Położniczym w Szpitalu Powiatowym w Głubczycach.
Projekt obejmie również realizację programu edukacyjnego w szkołach ponadgimnazjalnych pt.
„ARS- czyli jak dbać o miłość?” Zaplanowano cykl szkoleń programowych.
Podsumowanie
W roku 2013 działania oświatowo-zdrowotne skierowane były do środowisk :
 rodziców i opiekunów dzieci,
 dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym,
 młodzieży szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych,
 nauczycieli, wychowawców i pedagogów szkolnych,
 kobiet w wieku rozrodczym,
 personelu i pacjentów zakładów opieki zdrowotnej
W roku 2013 wszelkie działania interwencyjne programowe i nieprogramowe podejmowane
były na rzecz mieszkańców powiatu, przy zaangażowaniu placówek samorządu terytorialnego,
placówek oświatowo-wychowawczych, zakładów opieki zdrowotnej.
Strona | 61
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
X. ZAKOŃCZENIE
W działalności kontrolnej organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej w
2013
roku
stosowane były w skali całego kraju ujednolicone procedury kontroli oraz ich dokumentowanie.
Liczba obiektów ujętych w ewidencji Stacji w 2013 roku to 1040 obiektów, w których
przeprowadzono łącznie 1167 kontroli/wizytacji. Dla poprawy stanu sanitarno-higienicznego na
stwierdzone nieprawidłowości w 2013r. nałożono obowiązek ich usunięcia wydając 189 decyzji
administracyjnych. Ponadto za stwierdzone nieprawidłowości w zakresie nieprzestrzegania reżimu
sanitarnego wydano 98 decyzji płatniczych a w 28 przypadkach osoby odpowiedzialne ukarano
grzywną w postaci mandatu karnego na kwotę 5500 zł.
Sprawowanie przez PIS zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego przyczyniło się do
znacznej poprawy sytuacji sanitarnej w powiecie, o czym świadczy zmniejszająca się z roku na rok
liczba obiektów, w których stwierdzano nieprawidłowości.
W porównaniu z rokiem ubiegłym w większości obszarów objętych nadzorem nie odnotowano
istotnych zmian. Sytuację epidemiologiczna w 2013r. należy ocenić jako dobrą.
Wśród pozytywnych zjawisk jakie zaznaczyły się w 2013r., należy zwrócić uwagę m.in. na:

Zapadalność na większość chorób zakaźnych kształtowała się na poziomie zbliżonym do
roku poprzedniego. Nie obserwowano epidemicznego występowania chorób zakaźnych, zaś
obserwowany w 2013 r. wzrost zachorowań na niektóre choroby zakaźne miał podobnie jak
w latach ubiegłych charakter sezonowy i przejściowy.

W dalszym ciągu obserwuje się wysoki odsetek stanu zaszczepienia dzieci i młodzieży
oscylujący powyżej 90%. Niezwykle istotne jest podejmowanie szeregu działań w celu
utrzymania tak wysokiego odsetka wszczepialności w rocznikach podlegających
szczepieniom w danym roku kalendarzowym.

Analizując sytuację epidemiologiczną w latach 2012 – 2013 w powiecie głubczyckim
można zauważyć spadek zachorowań na choroby zakaźne przenoszone drogą pokarmową.
Pozytywnym aspektem jest także nie odnotowanie
przypadków zbiorowych zatruć
pokarmowych. Brak występowania tych chorób, zwanych „chorobami brudnych rąk”,
zależy w dużym stopniu od stanu sanitarnego, poziomu świadomości i higieny osobistej.
Wskaźniki tych chorób są czułymi miernikami poziomu higieny przygotowania posiłków w
zakładach żywienia zbiorowego i środowiskach domowych.
Strona | 62
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013

zaobserwowano znaczny spadek ilości zachorowań na wirusowe zakażenie jelitowe u
dzieci do lat 2 /spadek z 52 przypadków
w 2012r. do 25
etiologicznym wywołującym zachorowania w
w 2013r./ Czynnikiem
75,5% przypadków
był Rotawirus
stanowiący najczęstszą przyczynę ciężkiej biegunki u niemowląt i małych dzieci.
W porównaniu z rokiem ubiegłym w roku 2013 wzrosła liczba dzieci zaszczepionych
p/rotawirusom. Na taki stan duży wpływ ma oświata zdrowotna poprzez kształtowanie
zachowań prozdrowotnych, na rzecz zwiększenia higieny osobistej, otoczenia oraz higieny
przygotowania posiłków w rodzinach dzieci do lat 2, a także propagowanie szczepień
ochronnych przeciw rotawirusom u dzieci w wieku 6-24 tygodni.

Stwierdzono znaczną poprawę
przedmiotów użytku
stanu sanitarnego obiektów żywności, żywienia i
Poprawa ta osiągana jest poprzez modernizację obiektów oraz
wprowadzanie systemów zapewniania jakości.

Organy urzędowej kontroli żywności w powiecie wydały mniej niż w roku ubiegłym decyzji
administracyjnych, nałożyły tez mniej mandatów karnych. Może to świadczyć o
wzrastającej świadomości przedsiębiorców, którzy dostosowują zakłady do wymagań
określonych prawem żywnościowym i wdrażają obowiązujące systemy jakości. Ciągle
jednak są też tacy przedsiębiorcy, którzy nie spełniając warunków higienicznych
bagatelizują ich wpływ na produkowaną i wprowadzaną do obrotu żywność i tym samym
bezpieczeństwo zdrowia konsumentów.

Jako ważny należy odnotować fakt dalszej poprawy warunków pracy w zakładach, w
których pracownicy byli w największym stopniu narażeni na obecność czynników
szkodliwych przekraczających przewidziane normy. Poprawę uzyskano głównie poprzez
zastosowanie nowych technologii (w tym zakup nowoczesnego, często w pełni
zautomatyzowanego parku maszynowego oraz instalację nowych linii technologicznych),
instalację odpowiednich zabezpieczeń zbiorowych, wyposażenie maszyn i urządzeń w
osłony i elementy tłumiące. Wprowadzenie odpowiedniej organizacji pracy pomogło
poprawić warunki pracy.

Stan techniczny pomieszczeń i wyposażenia szpitali z roku na rok ulega poprawie poprzez
realizację zadań ujętych w programach dostosowawczych, a także zakup nowego, coraz
nowocześniejszego sprzętu medycznego.

Możliwość korzystania z wody wodociągowej posiadają mieszkańcy wszystkich
miejscowości położonych na terenie powiatu (ok. 47 800). Nadzorem sanitarnym
Strona | 63
ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013
Państwowej Inspekcji Sanitarnej objęte są zbiorowe systemy zaopatrzenia w wodę. Cześć
mieszkańców dobrowolnie korzysta z wody pochodzącej ze studni przydomowych. Brak
jest informacji dotyczących liczby takich gospodarstw.

Wodę spełniającą wymagania Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w
sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi dostarczało 31 wodociągów
czyli 91% skontrolowanych. Odsetek ludności korzystającej z odpowiedniej jakości wody
na koniec 2013 roku wynosił 95 % mieszkańców (w 2012r. 92%) i kształtował się
następująco w poszczególnych gminach:
- Głubczyce: 100% (w 2012r. 99,99%),
- Kietrz: 99,6% (w 2012r. 87%),
- Baborów: 100% (w 2012r. 100%),
- Branice: 65% (w 2012r. 65%).

Wodę nieodpowiadającą wymaganiom produkowały 3 wodociągi (w 2012r. 4), co stanowiło
9% skontrolowanych (w 2012r. 12%). Wodociągi te zaopatrywały 5% mieszkańców
powiatu (w 2012r. 8%). Jakość wody kwestionowano ze względu na przekroczone stężenia
manganu, żelaza i azotanów.
Strona | 64