Ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego
Transkrypt
Ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego
PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY W GŁUBCZYCACH Ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 – Głubczyce, luty 2014 – Spis treści Wstęp str. 3 I. Ocena sytuacji epidemiologicznej w zakresie chorób zakaźnych str. 5 II. Jakość wody przeznaczonej do spożycia str. 21 III. Zapobiegawczy nadzór sanitarny str. 26 IV. Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej Stan sanitarny basenów i kąpieliska str. 28 V. Stan sanitarny podmiotów leczniczych str. 33 VI. Ocena warunków sanitarno- higienicznych i zdrowotnych środowiska pracy str. 40 VII. Ocena placówek nauczania i wychowania str. 47 VIII. Ocena stanu sanitarnego w zakresie Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku str. 52 IX. Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia str. 56 X. Zakończenie str. 62 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 Wstęp 1. Główny cel działalności Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Głubczycach W 2013 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Głubczycach kontynuował realizację zadań wynikających z ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Podstawowym promowanie celem prowadzonych działań na terenie powiatu głubczyckiego było zdrowego stylu życia, czuwanie nad bezpieczeństwem żywności, żywienia oraz zdrowotnym wody, zapobieganie powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych poprzez sprawowanie zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego oraz prowadzenie działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej. Stacja nasza realizowała działania zgodnie z Planem Zasadniczych Przedsięwzięć, obejmującym główne kierunki działania, zasadnicze zamierzenia oraz harmonogram nadzoru nad obiektami. Ponadto przeprowadzono szereg kontroli ponadplanowych, na podstawie otrzymywanych wytycznych, zawiadomień i zgłoszeń. Dla oceny warunków zdrowotnych ludności znaczenie mają te elementy otoczenia, które związane są z masową i długotrwałą ekspozycją na czynniki patogenne, jak. np.: żywność, której zanieczyszczenia chemiczne i mikrobiologiczne implikują istotne skutki zdrowotne; woda przeznaczona do spożycia przez ludzi, która może być źródłem groźnych zakażeń lub zatruć; środowisko pracy, w którym występują czynniki szkodliwe i uciążliwe dla zdrowia; stan sanitarny obiektów żywnościowo-żywieniowych, zakładów opieki zdrowotnej, placówek nauczania i wychowania i innych obiektów użyteczności publicznej. Przedstawiony „Stan sanitarny powiatu w roku 2013” opracowano na podstawie informacji i materiałów zebranych w rocznych sprawozdaniach opisowych z działalności poszczególnych komórek organizacyjnych stacji. Prezentowane dane pochodzą ze sprawozdań statystycznych za rok 2013 jak również z systemu monitoringu PIS. Niniejsze opracowanie przedstawia stan sanitarny powiatu głubczyckiego na dzień 31 grudnia Strona | 3 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 2013 i stanowi porównanie ze stanem na koniec 2012r. 2. Działalność kontrolno-represyjna Liczba kontroli Rok Liczba decyzji Liczba Liczba Liczba Kwota merytorycznych decyzji postanowień mandatów mandatów płatniczych 2012 1248 233 124 12 34 7600 2013 1217 177 98 8 28 5500 2.1 Zestawienie kontroli obiektów przez jednostki PIS – powiat Głubczyce ROK Nadzór sanitarny Liczba obiektów ujęta w wykazie Liczba obiektów Liczba obiektów, w poddanych których stwierdzono kontroli/wizytac nieprawidłowości ji 2012 Ogółem 1058 987 108 2013 Ogółem 1040 1167 87 3. Działalność laboratoryjna Rok Liczba badań Liczba Liczba oznaczeń próbek fizycznych Próbki wody Próbki żywności Próbki Kału 2012 9 386 607 313 208 86 2013 16 175 537 302 176 59 W zakresie urzędowej kontroli żywności, monitoringu jakości wody oraz prowadzonego nadzoru epidemiologicznego chorób zakaźnych pobrano 537 próbek do badań. Systematyczny nadzór nad obiektami oraz analiza sprawozdań z badań pobranych próbek pozwoliły na ujawnienie nieprawidłowości i zagrożeń oraz w efekcie na ich likwidację. Strona | 4 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 I. OCENA SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ W ZAKRESIE CHORÓB ZAKAŹNYCH Ocena sytuacji epidemiologicznej w powiecie głubczyckim Działania podejmowane w zakresie zapobiegania i zwalczania chorób zakaźnych wynikają z ustawy z dnia 05 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2013r. Poz. 947). Zadania te realizowane są poprzez: monitorowanie sytuacji epidemiologicznej w zakresie występowania chorób zakaźnych, przeprowadzanie wywiadów i dochodzeń epidemiologicznych, nadzór nad wykonawstwem szczepień ochronnych, Sytuacja chorób zakaźnych Celem nadzoru epidemiologicznego jest monitorowanie sytuacji epidemiologicznej chorób zakaźnych oraz wczesne wykrywanie zagrożeń, w celu ich skutecznego zwalczania. Tabela 1. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie wybranych chorób zakaźnych w powiecie głubczyckim w latach 2012 – 2013. Lp 2013 2012 Jednostka chorobowa Powiat głubczycki Powiat głubczycki Liczba zachorowań Zapadalność na 100tys. Liczba zachorowań Zapadalność na 100 tys. 1. Dur brzuszny 0 0 0 0 2. Dury rzekome ABC 0 0 0 0 3. Salmonelozy- zatrucia pokarmowe 9 18,72 5 10,44 4. Gronkowcowe zatrucia pokarmowe 0 0 1 2,09 5. 3 6,24 3 6,27 6. Zakażenia jelitowe wywołane przez Clostridium difficile Czerwonka bakteryjna 0 0 0 0 7. Zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 52 108,17 25 52,22 8. Biegunki wywołane przez rotawirusy 43 89,46 37 77,28 9. 120 249,65 115 240,2 10. Biegunki o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu Krztusiec 8 16,3 1 2,09 11. Tężec 0 0 0 0 12. Odra 0 0 0 0 13. Różyczka 1 2,08 11 22,98 14. Ospa wietrzna 291 605,4 328 685,1 Strona | 5 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 15. Świnka 1 2,08 2 4,18 16. Wirusowe zapalenie wątroby typu A 0 0 0 0 17. Wirusowe zapalenie wątroby typu B 0 0 0 0 18. Wirusowe zapalenie wątroby typu C 4 8,32 1 2,09 19. Borelioza 19 39,53 22 45,95 20. 6 12,48 1 2,09 2 4,16 1 2,09 22. Styczność i narażenie na wściekliznę Kleszczowe zapalenie mózgu Płonica 6 12,48 8 16,71 23. Róża 19 39,53 13 27,15 24. 3 6,24 3 6,27 25. Zapalenie opon mózgowych (bakteryjne, wirusowe, nie określone) Grypa 4 8,32 2 4,18 26. Lamblioza 3 6,24 8 16,71 27. Gruźlica 6 12,48 16 33,42 21. * Dane dot. zachorowań na choroby zakaźne przedstawione zostały na podstawie zgłoszeń dokonanych przez lekarzy z placówek Ochrony Zdrowia wg stanu na dzień 31.12.2013r. W 2013r. w porównaniu z rokiem 2012r. sytuacja epidemiologiczna powiatu głubczyckiego w zakresie chorób zakaźnych kształtowała się na podobnym poziomie jak w latach ubiegłych. Odnotowano wzrost zapadalności na 100 tys. mieszkańców następujących jednostek chorobowych: Różyczka (2013r. 22,98; 2012r. 2,08); Ospa wietrzna (2013r. 685,1; 2012r. 605,4); Lamblioza (2013r. 16,71; 2012r. 6,24); gruźlica (2013r. 33,42; 2012r. 12,48). Wykres nr 1. Wzrost zapadalności na wybrane choroby zakaźne w latach 2012 – 2013 Strona | 6 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 Spadek zapadalności/ 100 tys. mieszkańców odnotowano w następujących jednostkach chorobowych: zatrucia pokarmowe wywołane przez pałeczki Salmonella – (2013r. - 10,44;2012r. - 18,7); zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 (2013r. -52,22; 2012r. - 108,17); Krztusiec (2013r. 2,09; 2012r. 16,3); wirusowe zapalenie wątroby typu C (2013r. 2,09; 2012r. 8,32); Róża (2013r. 27,15; 2012r. - 39,53). Wykres nr 2. Spadek zapadalności na wybrane choroby zakaźne w latach 2012 – 2013 W 2013 roku podobnie jak w roku ubiegłym nie odnotowano zachorowań na – wirusowe zapalenie wątroby typu B, inwazyjną chorobę meningokokową i chorobę wywołaną przez Streptococcus pneumoniae. W przypadku pozostałych jednostek chorobowych współczynnik zapadalności kształtował się na zbliżonym poziomie jak w roku ubiegłym. Strona | 7 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 Analiza wybranych jednostek chorobowych. Zatrucia i zakażenia pokarmowe Do chorób szerzących się drogą pokarmową należały między innymi: salmonelozy, zatrucia enterotoksyną gronkowcową, zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2, biegunki wywołane przez rotawirusy i biegunki o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu. W 2013r. w powiecie głubczyckim obserwowano spadek liczby bakteryjnych zatruć i zakażeń pokarmowych. Wśród przyczyn zatruć nadal najczęstszą było zatrucie pokarmowe wywołane pałeczkami Salmonella. W 2013r. zarejestrowano 5 przypadków salmoneloz (wsp. zapad./100tys.10,44 ), podczas gdy w 2012r. zarejestrowano 9 przypadków (wsp. zapad./100tys. 18,72). W porównaniu z rokiem ubiegłym nie odnotowano wystąpienia zbiorowych zatruć pokarmowych. W roku 2012 zarejestrowano 2 ogniska. Wirusowe zakażenia jelitowe Wykrywanie zakażeń o etiologii wirusowej świadczy o wciąż poprawiającej się diagnostyce laboratoryjnej pozwalającej na ustalenie czynnika etiologicznego odpowiedzialnego za wystąpienie zakażenia oraz wynika z rzetelnego powiadamiania PIS w tym zakresie. Ogółem w roku sprawozdawczym zarejestrowano 37 przypadków wirusowych zakażeń jelitowych (wsp. zapadalności wyniósł 77,28 ). W porównaniu z 2012r. liczba zachorowań nieco spadła, odnotowano wówczas 43 przypadki (wsp. zapadalności 89,46). W roku sprawozdawczym zaobserwowano jednakże znaczny spadek ilości zachorowań na wirusowe zakażenie jelitowe u dzieci do lat 2. W 2013r. odnotowano 25 przypadków (wsp. zapadalności 52,22) natomiast w 2012r. 52 przypadków (wsp. zapadalności 108,17 ). Czynnikiem etiologicznym wywołującym zachorowania w 75,5% przypadków był Rotawirus. Zakażenia rotawirusami stanowią najczęstszą przyczynę ciężkiej biegunki u niemowląt i małych dzieci. Aby uniknąć zakażeń można poddać dziecko szczepieniom ochronnym. Szczepienie dotyczy niemowląt od 6 – 24 tygodnia życia. W porównaniu z rokiem ubiegłym w roku 2013 wzrosła liczba dzieci zaszczepionych p/rotawirusom. Strona | 8 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 Tabela 2. Stan zaszczepienia p/rotawirusom. Rok Ilość dzieci zaszczepionych p/rotawirusom 2012 29 2013 72 Analizując sytuację epidemiologiczną w latach 2012 – 2013 w powiecie głubczyckim można zauważyć spadek zachorowań na choroby zakaźne przenoszone drogą pokarmową. Pozytywnym aspektem jest także nie odnotowanie w roku sprawozdawczym przypadków zbiorowych zatruć pokarmowych. Brak występowania tych chorób, zwanych „chorobami brudnych rąk”, zależy w dużym stopniu od stanu sanitarnego, poziomu świadomości i higieny osobistej. Wskaźniki tych chorób są czułymi miernikami poziomu higieny przygotowania posiłków w zakładach żywienia zbiorowego i środowiskach domowych. Choroby zakaźne wieku dziecięcego Do tej grupy chorób zalicza się między innymi: nagminne zapalenie przyusznic (świnkę), ospę wietrzną, krztusiec, odrę i różyczkę. Są to choroby przenoszone są drogą kropelkową. W zakresie chorób wieku dziecięcego, przeciwko którym prowadzi się obowiązkowe szczepienia ochronne sytuacja w 2013r. była korzystna. Nie odnotowano zachorowań na odrę, tężec, błonicę oraz poliomyelitis. W przypadku pozostałych chorób wieku dziecięcego, odnotowano porównywaną liczbę zachorowań na świnkę i ospę wietrzną. W 2013r. zgłoszono 2 przypadki zachorowania na świnkę (wsp. zap./100tys. - 4,18 ) w 2012r. – 1 przypadek (wsp. zap./100tys.2,08) oraz 328 przypadków zachorowań na ospę wietrzną (wsp. zapadalności 685,1), w 2012r. - 291 przypadków (wsp. zapadalności 605,4). W przypadku krztuśca sytuacja wyglądała korzystnie, w 2013r. odnotowano 1 przypadek zachorowania (wsp. zapadalności/100tys. 2,09), natomiast w roku ubiegłym zgłoszono 8 przypadków krztuśca (wsp. zapadalności/100 tys. 16,6). W porównaniu z ubiegłym rokiem obserwowano znaczny wzrost zachorowań na różyczkę. W 2013r. odnotowano 11 przypadków (wsp. zap./100tys. 22.98), natomiast w roku poprzednim tylko 1 przypadek (wsp. zap./100tys. 2,08). Zachorowania dotyczyły głównie chłopców i młodych mężczyzn w przedziale wiekowym od 15 – 29 lat. Wzrost zachorowań na różyczkę szczególnie w Strona | 9 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 populacji męskiej obserwowany był w całym kraju. Tabela 3. Zapadalność na wybrane choroby wieku dziecięcego w latach 2012-2013. Wybrane choroby zakaźne 2012 Zapadalność /100 tys. 2013 Zapadalność /100 tys. Krztusiec 8 16,3 1 2,09 Różyczka 1 11 22,98 Świnka (nagminne zapalenie przyusznic) 1 2,08 2 4,18 Ospa wietrzna 291 605,4 328 685,1 W roku 2013 w porównaniu z rokiem ubiegłym odnotowano niewielki wzrost liczby zachorowań na ospę wietrzną. Ilość zachorowań na ospę wietrzną utrzymuje się corocznie na wysokim poziomie, bowiem sytuacja epidemiologiczna tej choroby nie jest kształtowana przez masowe szczepienia ochronne. Zapadalność na ospę wietrzną podlega cyklicznym wzrostom w odstępach kilkuletnich, wówczas gdy wzrasta populacja dzieci nieuodpornionych w sposób naturalny przez przechorowanie. Od roku 2008 do kalendarza szczepień wprowadzono szczepienia p/ospie wietrznej u dzieci z grup ryzyka, stan zaszczepienia p/ospie wietrznej przedstawiono w tabeli 12. Tabela 4. Stan zaszczepienia p/ospie wietrznej. Rok Ilość osób zaszczepionych p/ospie wietrznej 2012 13 2013 26 Wzrost a następnie spadek liczby zachorowań na choroby wieku dziecięcego, w tym m.in. na różyczkę i świnkę jest cechą charakterystyczną dla epidemiologii wszystkich chorób zakaźnych wieku dziecięcego. Strona | 10 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 Choroby inwazyjne Wytyczne Głównego Inspektora Sanitarnego obligują organy Inspekcji Sanitarnej do szczególnego nadzoru nad przypadkami inwazyjnych chorób określanych jako posocznice, zapalenie opon mózgowo - rdzeniowych lub zapalenie mózgu wywołanych przez N. meningitidis, S. pneumonia i Haemophilus Influenzae typ B. W bieżącym roku sprawozdawczym podobnie jak w roku ubiegłym w powiecie nie wystąpiły przypadki inwazyjnej choroby meningokokowej, choroby wywołanej przez streptococcus pneumoniae i haemophilus influenzae. W 2013 roku zarejestrowano; 1 przypadek kleszczowego zapalenia mózgu (2012r. - 2 przypadki) 1 przypadek wirusowego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych (2012r.- ; 1 przypadek bakteryjnego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych(2012r. - ; 1 przypadek zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych o nieokreślonej etiologii(2012r.; Brak zachorowań na choroby inwazyjne wynika zapewne z większego dostępu do szczepień ochronnych. W ramach Programu Szczepień Ochronnych dla dzieci z grup ryzyka istnieje możliwości skorzystania z bezpłatnej szczepionki p/pneumokokom. W roku 2013 p/pneumokokom zaszczepiono 62 dzieci (w 2012r. - 48). W powszechnym dostępie znajdują się także szczepionki p/meningokokom z grupy C, które zalecane są corocznie przez Ministra Zdrowia w ramach Programu Szczepień Ochronnych. Szczepionki skoniugowane p/meningokokom zalecane są dla dzieci, młodzieży i osób dorosłych. W porównaniu z ubiegłym rokiem w 2013r. obniżył się poziom zaszczepienia dzieci przeciwko chorobie meningokokowej, zaszczepiono zaledwie 3 dzieci (w 2012r. - 8). Spadek ten spowodowany jest prawdopodobnie faktem odpłatności za szczepienie. Tabela 5. Stan zaszczepienia p/Neisseria Meningitidis i p/streptococcus pneumoniae. Rodzaj szczepienia Rok 2012 Rok 2013 Szczepienie p/meningokokom 8 3 Szczepienie p/pneumokokom 48 62 Strona | 11 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 Zakażenia krwiopochodne Wirusowe Zapalenie Wątroby typu B Od chwili wprowadzenia obowiązkowych szczepień przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, obserwuje się z każdym rokiem obniżenie zachorowalności. W okresie sprawozdawczym tak jak w roku 2012 nie odnotowano przypadków zachorowań na WZW typu B. Z uwagi na dostęp i powszechność szczepień ochronnych zauważalny jest fakt obniżenia zachorowań na WZW B w populacji objętej obowiązkowymi szczepieniami. W przypadku bezobjawowego nosicielstwa antygenu Hbs odnotowano porównywalną ilość zgłoszeń jak w roku poprzednim. W 2013r. zarejestrowano 4 nowo wykrytych nosicieli wirusa HBV, natomiast w 2012r. 7 przypadków. Nosicielstwo antygenu HBV dotyczyło młodych mężczyzn w przedziale wiekowym 24 – 35. Biorąc pod uwagę powyższe dane oraz obowiązek wprowadzenia obowiązkowych szczepień p/WZW typu B nadal istotnym działaniem w zapobieganiu zakażeniom wirusem HBV jest informowanie społeczeństwa o możliwości podejmowania działań profilaktycznych w postaci szczepień ochronnych. Wirusowe Zapalenie Wątroby typu C Zachorowania na wirusowe zapalenie wątroby typu C należą do zachorowań szerzących się drogą krwi poprzez naruszenie ciągłości tkanek skórnych. W porównaniu z ubiegłym rokiem zaobserwowano spadek ilości zachorowań. W 2013r. odnotowano 1 przypadek zachorowania na WZW typu C (współczynnik zapadalności wyniósł 2,09) natomiast w 2012r. 4 przypadki ( współczynnik zapadalności wyniósł 8,3). W porównaniu z ubiegłym rokiem nie wykryto przypadków bezobjawowego nosicielstwa wirusa zapalenia wątroby typu C (w 2012r. - 3 przypadki). Z uwagi na brak swoistych metod zapobiegania zakażeniom HCV, np. w drodze szczepień ochronnych, jedynie działania nieswoiste, polegające na wdrażaniu i utrzymywaniu wysokich standardów higieniczno- sanitarnych wykonywania świadczeń medycznych oraz innych zabiegów przebiegających z naruszeniem ciągłości tkanek, mogą zapobiec nowym zakażeniom oraz szerzeniu się zachorowań na WZW typu C. Choroby odzwierzęce (zoonozy) Zgodnie z definicją Komitetu Ekspertów WHO/FAO choroba odzwierzęca (zoonoza) to choroba zakaźna lub zakażenie, które w warunkach naturalnych może być przenoszona na ludzi ze Strona | 12 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 zwierząt kręgowych. Tak jak w latach ubiegłych w ramach współpracy z Państwową Inspekcją Weterynaryjną prowadzono monitoring nad występowaniem zoonoz. Pokąsania W porównaniu z rokiem ubiegłym odnotowano wzrost przypadków pokąsań przez zwierzęta – 74 (w 2012r. - 59). Odnotowano 7 przypadków pogryzień przez kota, 1 przez królika oraz 1 przez świnię. W 1 przypadku konieczne było zastosowanie u ludzi szczepień p/wściekliźnie (w 2012r. 6). Większość pogryzień spowodowana była przez zwierzęta, których właściciele wypuszczali je bez nadzoru, smyczy i kagańców. Poważnym problemem w sprawowaniu nadzoru epidemiologicznego nad osobami narażonymi/pokąsanymi w dalszym ciągu jest bagatelizowanie obowiązku poddawania psów szczepieniom p/wściekliźnie. Borelioza W roku sprawozdawczym zarejestrowano nieco większą ilość zachorowań na boreliozę niż w roku ubiegłym. Odnotowano 22 przypadki Boreliozy (wsp. zap./100tys. wyniósł 45,95), natomiast w 2012r. 19 przypadków (wsp. zap./100tys. wyniósł 39,5). W większości przypadków głównym objawem zachorowania był rumień na skórze. Do zakażenia dochodziło w trakcie pobytów w lesie, podczas wykonywania prac w ogródkach przydomowych lub na działkach rekreacyjnych. Istotnym problemem, który potęguje problem i uniemożliwia szybkie jego opanowanie, jest brak szczepionki przeciwko tej chorobie. Dlatego niezwykle ważna jest wczesna diagnostyka oraz edukacja społeczeństwa na temat nieswoistych metod zapobiegania zakażeniom. Choroby przenoszone drogą powietrzno – kropelkową Gruźlica Gruźlica jest jedną z najstarszych chorób towarzyszących człowiekowi i wciąż pozostaje istotnym problemem zdrowotnym w skali globalnej. Obecnie szacuje się, że trzecia część populacji ludzkiej zakażona jest prątkiem gruźlicy (Mycobacterium tuberculosis). W roku sprawozdawczym odnotowano wzrost zachorowań na gruźlicę. W 2013r. odnotowano 16 przypadków, natomiast w 2012r. - 6 przypadków. Zachorowania dotyczyły głównie mężczyzn (11 przypadków) w przedziale wiekowym od 51 do 85 roku życia. Podobnie jak w roku ubiegłym zachorowania statystycznie częściej występowały Strona | 13 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 u mężczyzn niż u kobiet. W 5 przypadkach zachorowania dotyczyły podopiecznych Domu Pomocy Społecznej. Tabela 6. Zachorowania na gruźlicę w latach 2012 – 2013 wg wieku Przedział wiekowy Rok do 40r.ż. od 41 -50 r.ż. od 51 -60 r.ż pow. 60 r.ż Razem 2012 1 0 2 3 6 2013 1 2 7 6 16 Zapadalność na gruźlicę częściej występowała u osób w wieku do 60r.ż. Grypa i infekcje grypopodobne Rejestracja przypadków zachorowań na grypę i infekcje grypopodobne odbywa się na podstawie zgłoszeń dokonywanych przez lekarzy wykazywanych w meldunku MZ -55. Zgodnie z definicją przyjętą na potrzeby nadzoru nad chorobami zakaźnymi w krajach Unii Europejskiej (Dz.U. L 159 z 18.06.2008) w meldunku MZ-55 wykazuje się grypę (rozpoznaną klinicznie i/lub laboratoryjnie) oraz wszystkie rozpoznane klinicznie zachorowania grypopodobne i ostre zakażenia dróg oddechowych. W porównaniu z rokiem ubiegłym w 2013r. odnotowano wzrost liczby zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę. W 2013 roku zarejestrowano 5167 zachorowań grypopodobnych (w 2012r. - 3286), ponadto zarejestrowano 2 potwierdzone przypadki zachorowań na grypę (w 2012r. - 4) Strona | 14 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 Tabela 7. Liczba zachorowań oraz podejrzeń zachorowań na grypę/ infekcje grypopodobne w poszczególnych kwartałach 2013r. Wiek Liczba zachorowań oraz podejrzeń zachorowań I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał 0-4 612 157 53 121 5 - 14 630 254 71 120 15 - 64 1474 524 165 364 65 i więcej 352 158 28 84 Razem 3068 1093 317 689 Podobnie jak w latach ubiegłych w sezonie 2012/2013 kontynuowano nadzór epidemiologiczny i wirusologiczny nad grypą oparty na systemie SENTINEL. Program SENTINEL jest systemem zintegrowanego nadzoru epidemiologicznego i wirusologicznego nad grypą. W programie uczestniczyły dwie placówki POZ, w których oprócz rejestracji przypadków grypy, pobierano od chorych materiał do badań wirusologicznych (wymazy z gardła i nosa). W ramach powyższego systemu w sezonie 2012/2013 na terenie powiatu pobrano 2 próbek materiału biologicznego od pacjentów w kierunku diagnostyki wirusa grypy. W obu przypadkach wyniki były ujemne. Wykres nr 3. Zachorowania i podejrzenia zachorowań na grypę w latach 2012-2013 Strona | 15 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 Zgodnie z zaleceniami ekspertów najskuteczniejszym sposobem ochrony przed grypą oprócz unikania dużych skupisk ludzkich oraz utrzymania właściwego poziomu higieny osobistej i środowiska jest poddawanie się szczepieniom ochronnym. Tabela 8. Szczepienia przeciwko grypie w latach 2012– 2013 Rok Przedział wiekowy Razem 0-4 lat 5-14 lat 15-64 lat 65 lat i < 2012 9 41 547 525 1123 2013 7 49 625 554 1225 W roku sprawozdawczym nie zaobserwowano większego zainteresowania szczepieniami p/ grypie. Jednakże w porównaniu z rokiem ubiegłym ilość osób zaszczepionych przeciwko grypie nieco wzrosła, być może wynika to z faktu nasilenia kampanii reklamowej promującej szczepienia p/grypie oraz stosunkowo niską ceną szczepionki. Wśród osób decydującym się na szczepienia ochronnym p/grypie dominowały tak jak w ubiegłym roku osoby w przedziale wiekowym 15 – 64 lat. 1.2. Nadzór nad wykonawstwem szczepień ochronnych Szczepienia ochronne są najskuteczniejszą formą zapobiegania chorobom zakaźnym, jak również powikłaniom, które mogą wystąpić w wyniku zachorowania. Wszystkie osoby które przebywają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są obowiązane do poddawania się szczepieniom ochronnym. W powiecie głubczyckim w 2013r., szczepieniom ochronnym w ramach realizacji Programu Szczepień Ochronnych podlegało 8 076 dzieci i młodzieży w wieku do 19 roku życia. Szczepienia przeprowadzano w 16 punktach szczepień. Stan zaszczepienia dzieci i młodzieży utrzymywał się na poziomie lat poprzednich i wynosił średnio około 90%, co przedstawiono w poniższej tabeli. Strona | 16 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 Tabela 1. Stan wyszczepienia dzieci i młodzieży (wg MZ-54 za 2013r.) Lp. Rodzaj szczepienia Odsetek (%) wyszczepienia dzieci i młodzieży w wieku do 19lat. 1. Przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi 87,8% 2. Przeciwko poliomyelitis 87,8% 3. Przeciwko odrze, śwince i różyczce 96,2% 4. Przeciwko błonicy i tężcowi 95,6% 5 Stan zaszczepienia w 2013r. Średnio: 91,8% Stan zaszczepienia dzieci i młodzieży podlegających obowiązkowym szczepieniom w roku 2013 w porównaniu z ubiegłym rokiem, nieznacznie się obniżył i wyniósł 91,8% (2012r.- 93,4%). Jednak w dalszym ciągu oscyluje na wysokim poziomie powyżej 90% wyszczepialności. Biorąc pod uwagę wszelkie ruchy antyszczepionkowe, które każdego roku mają coraz więcej zwolenników, sytuacja w zakresie szczepień ochronnych wgląda bardzo dobrze. Ponadto w roku 2013 uzupełniono zaległe szczepienia z 2012r. osiągając stopień zaszczepienia na poziomie 99,6% . Tabela 2. Stan uzupełnienia szczepienia dzieci i młodzieży z 2013r. (wg MZ-54 za 2013r.) Lp. Rodzaj szczepienia Odsetek (%) wyszczepienia dzieci i młodzieży w wieku do 19lat. 1. Przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi 99,7% 2. Przeciwko poliomyelitis 99,7% 3. Przeciwko odrze, śwince i różyczce 99,7% 4. Przeciwko błonicy i tężcowi 99,3% 5. Stan zaszczepienia w 2013r. Średnio: 99,6% W porównaniu z ubiegłym rokiem odnotowano niewielki wzrost zaszczepienia młodzieży w 19 roku życia - III dawkę przypominającą przeciwko błonicy i tężcowi otrzymało – 94,6% (w 2012r. - 91,8%) oraz w 10 roku życia przeciwko odrze, śwince i różyczce – 96,2% ( w 2012r. - 93,1%). Niewielki spadek w porównaniu z ubiegłym rokiem odnotowano w szczepieniu dzieci w Strona | 17 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 6 roku życia przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi i polio – 87,8% (w 2012r. - 92,2%) Wykres nr 1. Stan zaszczepienia dzieci i młodzieży w latach 2012-2013 W 2013r. wszystkie noworodki w liczbie 309 zostały zaszczepione przeciwko gruźlicy, w 2012r. na 320 noworodków nie zaszczepiono 2 dzieci z powodu przeciwwskazań. Ponadto w roku sprawozdawczym zostało zaszczepionych 4 dzieci w wieku >12 m.ż. które powróciły do Polski z zagranicy. Szczepienie zostało wykonane w poradni konsultacyjnej w Opolu. W 2013r. nie odnotowano przypadku wystąpienia Niepożądanego Odczynu Poszczepiennego (NOP), w 2012r. zarejestrowano 1 przypadek. Stan zaszczepienia osób dorosłych W porównaniu z rokiem ubiegłym, w 2013r. odnotowano mniejszą ilość szczepień osób dorosłych p/tężcowi 266 (w 2012r. 940). Szczepienia te były wykonywane szczególnie u osób narażonych z powodu uszkodzenia skóry (skaleczenia, rany, nieszczęśliwe wypadki, pokąsania przez psy i inne zwierzęta). Strona | 18 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 Tabela 3. Stan zaszczepienia p/tężcowi Rok 2012 2013 Przedział wiekowy 20-29 lat 30 lat i powyżej 147 793 18 248 Razem 940 266 Szczepienia zalecane W związku z faktem, iż szczepienia zalecane są odpłatne i często bardzo drogie, pacjenci z nich rezygnują. Szczepionki zakupywane są w sytuacji gdy występuje konieczność ich podania, bądź to z powodu choroby, wykonywanej pracy i innych. W porównaniu z rokiem 2012 wyszczepialność szczepionkami zalecanymi wygląda podobnie. Tabela 4. Stan zaszczepienia p/zakażeniom wirusem brodawczaka ludzkiego HPV Rok Przedział wiekowy Razem 15-19 lat 20 lat i powyżej 2012 2 2 4 2013 1 0 1 Tabela 5. Stan zaszczepienia p/wirusowe zapalenie wątroby typu A Rok Przedział wiekowy Razem 0-19 lat 20 lat i powyżej 2012 0 1 1 2013 0 8 8 Podsumowanie Zapadalność na większość chorób zakaźnych kształtowała się na poziomie zbliżonym do roku poprzedniego. Nie obserwowano epidemicznego występowania chorób zakaźnych, zaś obserwowany w 2013 r wzrost zachorowań na niektóre choroby zakaźne miał podobnie jak w latach ubiegłych charakter sezonowy i przejściowy. Strona | 19 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 W dalszym ciągu obserwuje się wysoki odsetek stanu zaszczepienia dzieci i młodzieży oscylujący powyżej 90%. Niezwykle istotne jest podejmowanie szeregu działań w celu utrzymania tak wysokiego odsetka wszczepialności w rocznikach podlegających szczepieniom w danym roku kalendarzowym. Analizując sytuację epidemiologiczną w latach 2012 – 2013 w powiecie głubczyckim można zauważyć spadek zachorowań na choroby zakaźne przenoszone drogą pokarmową. Pozytywnym aspektem jest także nie odnotowanie przypadków zbiorowych zatruć pokarmowych. Brak występowania tych chorób, zwanych „chorobami brudnych rąk”, zależy w dużym stopniu od stanu sanitarnego, poziomu świadomości i higieny osobistej. Wskaźniki tych chorób są czułymi miernikami poziomu higieny przygotowania posiłków w zakładach żywienia zbiorowego i środowiskach domowych. zaobserwowano znaczny spadek ilości zachorowań na wirusowe zakażenie jelitowe u dzieci do lat 2 /spadek z 52 przypadków w 2012r. do 25 etiologicznym wywołującym zachorowania w w 2013r./ Czynnikiem 75,5% przypadków był Rotawirus stanowiący najczęstszą przyczynę ciężkiej biegunki u niemowląt i małych dzieci. W porównaniu z rokiem ubiegłym w roku 2013 wzrosła liczba dzieci zaszczepionych p/rotawirusom. Na taki stan duży wpływ ma oświata zdrowotna poprzez kształtowanie zachowań prozdrowotnych, na rzecz zwiększenia higieny osobistej, otoczenia oraz higieny przygotowania posiłków w rodzinach dzieci do lat 2, a także propagowanie szczepień ochronnych przeciw rotawirusom u dzieci w wieku 6-24 tygodni. Strona | 20 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 II. JAKOŚĆ WODY PRZEZNACZONEJ DO SPOŻYCIA 2.1. Wprowadzenie Nadzór nad jakością wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi sprawowany jest przez organy PIS na podstawie ustawy z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej i ustawy z dnia 7 czerwca 2001r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. Jakość wody przeznaczonej do spożycia powinna odpowiadać wymaganiom określonym w rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 roku w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Woda wykorzystywana do zbiorowego zaopatrzenia ludności pochodzi z ujęć podziemnych. Na terenie powiatu w 2013 roku znajdowało się 25 wodociągów o produkcji poniżej 100 m3/dobę, 7 wodociągów o produkcji od 100 do 1 000 m3 wody na dobę oraz 2 wodociągi produkujące od 1 000 do 10 000 m3 wody na dobę. W ramach prowadzonego monitoringu jakości wody pobrano 151 próbek do badań fizykochemicznych i 173 do badań mikrobiologicznych. Przeprowadzono 30 kontroli stanu sanitarno- technicznego urządzeń wodociągowych oraz 122 kontrole związane z poborem próbek wody do badania. W celu poprawy jakości wody Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Głubczycach wydał na przedsiębiorstwa wodociągowo- kanalizacyjne 5 decyzji administracyjnych, w tym jedną stwierdzającą przydatność wody do spożycia na warunkach przyznanego odstępstwa. Wykres nr 1. Liczba wodociągów na terenie powiatu w 2013 roku Liczba wodociągów na terenie powiatu w 2013 roku Wodociągi o produkcji <100m³ na dobę 6% 21% Wodociągi o produkcji od 100 do 1000m³ na dobę 73% Wodociągi o produkcji >1000m³ na dobę Strona | 21 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 2.2. Zaopatrzenie ludności w wodę Możliwość korzystania z wody wodociągowej posiadają mieszkańcy wszystkich miejscowości położonych na terenie powiatu (ok. 47 800). Nadzorem sanitarnym Państwowej Inspekcji Sanitarnej objęte są zbiorowe systemy zaopatrzenia w wodę. Cześć mieszkańców dobrowolnie korzysta z wody pochodzącej ze studni przydomowych. Brak jest informacji dotyczących liczby takich gospodarstw. W okresie sprawozdawczym wodę spełniającą wymagania Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi dostarczało 31 wodociągów czyli 91% skontrolowanych. Odsetek ludności korzystającej z odpowiedniej jakości wody na koniec 2013 roku wynosił 95 % mieszkańców (w 2012r. 92%) i kształtował się następująco w poszczególnych gminach: Głubczyce: 100% (w 2012r. 99,99%), Kietrz: 99,6% (w 2012r. 87%), Baborów: 100% (w 2012r. 100%), Branice: 65% (w 2012r. 65%). Wodę nieodpowiadającą wymaganiom produkowały 3 wodociągi (w 2012r. 4), co stanowiło 9% skontrolowanych (w 2012r. 12%). Wodociągi te zaopatrywały 5% mieszkańców powiatu (w 2012r. 8%). Jakość wody kwestionowano ze względu na przekroczone stężenia manganu, żelaza i azotanów. Wykres nr 2. Liczba odbiorców wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi i warunkowo dopuszczonej do spożycia w 2012 i 2013 roku Liczba odbiorców wody pitnej w 2012 roku Liczba osób spożywających wodę przeznaczoną do spożycia (43 976) 8% 92% Liczba osób spożywających wodę warunkowo przeznaczoną do spożycia (3 824) Strona | 22 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 Liczba odbiorców wody pitnej w 2013 roku Liczba osób spożywających wodę przeznaczoną do spożycia (45 300) 5% 95% Liczba osób spożywających wodę warunkowo przeznaczoną do spożycia (2 500) 2.3. Analiza przekroczeń wskaźników mikrobiologicznych W roku 2013 krótkotrwałe zanieczyszczenia wody bakteriami grupy coli wykryto w 2 małych wodociągach. Czas trwania zanieczyszczeń oraz ilość mikroorganizmów nie stanowiły bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia ludzi. W przypadku stwierdzenia przekroczeń wskaźników mikrobiologicznych w odniesieniu do załącznika nr 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia organy PIS wydają decyzję stwierdzającą brak przydatności wody do spożycia i obligują wodociąg do podjęcia natychmiastowych działań naprawczych. Skuteczność tych działań zawsze jest potwierdzana uzyskaniem pozytywnego wyniku badań mikrobiologicznych po przeprowadzonej dezynfekcji. 2.4. Analiza przekroczeń parametrów fizykochemicznych O walorach smakowych i jakościowych wody decyduje jej skład. Konsument przede wszystkim ocenia jakość wody po jej smaku, barwie i zapachu, czyli wskaźnikach organoleptycznych pozwalających na sklasyfikowanie wody przez konsumenta jako bezpiecznej i zdrowej. W wodach podziemnych bardzo często spotyka się wyższe stężenia m.in. żelaza, manganu czy azotanów. W 2013 roku wodociągi w Branicach i Jędrychowicach rozprowadzały wodę warunkowo dopuszczoną do spożycia ze względu na ponadnormatywną zawartość manganu i żelaza. W wodzie z wodociągu publicznego Gniewkowice wykryto ponadnormatywne stężenie azotanów. Po analizie oceny ryzyka zdrowotnego Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Głubczycach wyraził zgodę na odstępstwo od maksymalnego dopuszczalnego stężenia azotanów w wodzie przeznaczonej do spożycia przez ludzi z wodociągu publicznego Gniewkowice do dnia 30 Strona | 23 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 listopada 2016 roku. W okresie przyznanego odstępstwa woda z ujęcia w Gniewkowicach nie powinna być spożywana przez kobiety w ciąży oraz używana do przygotowywania posiłków dla niemowląt i małych dzieci. Administrator wodociągu we wniosku o wyrażenie zgody na odstępstwo w zakresie parametru – azotany poinformował, iż najważniejszym przedsięwzięciem naprawczym mającym na celu poprawę jakości wody będzie wykonanie nowej sieci wodociągowo-tranzytowej i podłączenie wsi Gniewkowice do sieci wodociągu publicznego Chróścielów- Nasiedle. Spółka planuje wykonanie tego zadania z własnych środków pieniężnych. Obszar zaopatrzenia w wodę pochodzącą z wymienionego wodociągu obejmuje miejscowość Gniewkowice. Dobowa produkcja wody wynosi 8 m3/d, liczba ludności zaopatrywanej w wodę ok. 50 osób (dane wodociągowe). W strefie zaopatrzenia w wodę z powyższego ujęcia nie ma przedsiębiorstw produkujących żywność. Stężenie azotanów w wodzie pobieranej z hydroforni i budynku mieszkalnego w Gniewkowicach w latach 2011-2013r. wahało się w granicach od 48,14±70,3 mg/l do 62,80 mg/l. Dopuszczalna zawartość azotanów w wodzie pitnej wynosi 50mg/l. Zalecane dopuszczalne stężenie azotanów w wodzie przeznaczonej do spożycia przez ludzi, ustalono w celu zapobiegania methemoglobinemii. Zbyt duża koncentracja azotanów w pożywieniu człowieka może stwarzać zagrożenia zdrowotne i być niebezpieczna szczególnie dla populacji wrażliwych takich jak niemowlęta karmione z butelki i małe dzieci. Niemowlęta są szczególnie wrażliwe na zawartość azotanów i azotynów w wodzie używanej do przygotowywania posiłków. 2.5. Badania bakterii Legionella w wodzie ciepłej W 2013 roku zbadano zawartość bakterii Legionella sp. w instalacji wody ciepłej: Samodzielnego Wojewódzkiego Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych im. Ks. Biskupa Józefa Nathana w Branicach, Szpitala Powiatowego w Głubczycach, Regionalnego Ośrodka Psychiatrii Sądowej w Branicach, Filiach Domu Pomocy Społecznej w Klisinie, w: Głubczycach, Branicach, Boboluszkach i Dzbańcach, Domu Pomocy Społecznej Prowadzonego przez Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek Misjonarek Maryi w Kietrzu, Placówki Całodobowej Opieki dla Osób Starszych „Spokojna Przystań„ w Chomiąży, Strona | 24 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 Obiektu noclegowego w Kietrzu przy ul. Zatorze nr 2, Internatu Zespołu Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Głubczycach. We wszystkich obiektach zawartość bakterii Legionella spełniała obowiązujące normy zdrowotne. Strona | 25 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 III. Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny Zapobiegawczy nadzór sanitarny w roku 2013 realizował zadania, których celem było zapewnienie właściwego stanu sanitarno-zdrowotnego w nadzorowanych obiektach, takich jak placówki służby zdrowia, obiekty żywieniowo-żywnościowe, zakłady pracy, a także zagwarantowanie, aby projektowane obiekty, a w szczególności obiekty przemysłowe nie oddziaływały szkodliwe i w sposób uciążliwy na ludzi zamieszkałych i przebywających w ich sąsiedztwie oraz na otaczające je środowisko przyrodnicze. Zapobiegawczy nadzór sanitarny był realizowany w szczególności poprzez opiniowanie lub uzgadnianie pod względem sanitarno-higienicznym: warunków realizacji przedsięwzięć, dokumentacji projektowych inwestycji, w szczególności projektów budowlanych, wniosków dotyczących konieczności wykonania raportu o oddziaływaniu inwestycji na środowisko i jego zakresu na etapie środowiskowych uwarunkowań, projektów planów zagospodarowania przestrzennego. Ponadto organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej uczestniczyły w dopuszczeniu do użytkowania obiektów budowlanych jak również stwierdzały spełnienie wymagań higienicznych i zdrowotnych w obiektach, które nie wymagały uzyskania pozwolenia na użytkowanie. Do inwestycji opiniowanych, czy uzgadnianych w 2013r. pod względem sanitarnozdrowotnym lub oddawanych do użytkowania na terenie naszego powiatu przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej należały m.in.: obiekty handlowe, obiekty przemysłowe, budowle rolnicze, sieci kanalizacji wodociągowej, sanitarnej, deszczowej, obiekty ochrony zdrowia (przychodnie, pomieszczenia indywidualnej praktyki lekarskiej), obiekty usługowe, obiekty gastronomiczne, Mając na uwadze konieczność zapewnienia ludziom zdrowych warunków życia w miejscu ich zamieszkania i pobytu, przy uzgadnianiu warunków realizacji inwestycji lub modernizacji istniejących obiektów, Państwowa Inspekcja Sanitarna zwracała także uwagę na projektowane Strona | 26 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 rozwiązania techniczne w aspekcie: zabezpieczenia ludzi przed uciążliwością związaną z hałasem poprzez zastosowanie odpowiednich rozwiązań technicznych, zabezpieczenia ludzi przed wpływem zanieczyszczonego powietrza emitowanego przez zakłady przemysłowe poprzez zastosowanie odpowiednich urządzeń, zagwarantowania odpowiednich zdrowotnych warunków pobytu ludzi w budynkach poprzez zastosowanie m.in. materiałów budowlanych, a także zapewnienia prawidłowej funkcji oraz programu pomieszczeń z punktu widzenia wymagań sanitarno-higienicznych. Zgodnie z ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko, Państwowa Inspekcja Sanitarna uzgadniała warunki realizacji dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. W 2013 r. wydano 5 opinii przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, a także 16 opinii, co do potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, a w przypadku stwierdzenia takiej potrzeby, co do zakresu raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. W procesie inwestycyjnym, na etapie uzyskiwania decyzji o pozwoleniu na budowę oraz zmiany sposobu użytkowania organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej opiniowali na podstawie ustawy z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej , projekty budowlane związane z realizacją nowych inwestycji lub modernizacją istniejących obiektów; w zakresie tym wydano 8 opinii sanitarnych. W trakcie uzgadniania lub opiniowania dokumentacji budowlanej zwracano szczególną uwagę na takie zagadnienia, jak zapewnienie właściwych warunków sanitarno-zdrowotnych w miejscach pobytu ludzi (zamieszkania i przebywania), a także zapewnienie odpowiednich warunków pracy osobom zatrudnionym w zakładach pracy. W roku 2013 pion zapobiegawczego nadzoru sanitarnego uczestniczył w oddawaniu do użytku obiektów budowlanych, działając w oparciu o ustawę z dnia 7 lipca 1994r. - Prawo budowlane, wydając w tym zakresie 10 stosownych decyzji, w tym 10 pozytywnych. Ponadto uczestniczył w 6 kontrolach dot. stwierdzenia wymagań higienicznych i zdrowotnych w obiektach, które nie wymagały uzyskania pozwolenia na użytkowanie. Strona | 27 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 IV. STAN SANITARNY OBIEKTÓW UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ 4.1. Wprowadzenie W roku 2013 skontrolowano 128 obiektów użyteczności publicznej, co stanowi 60% obiektów będących w ewidencji. Obiekty te stanowią różnorodną grupę, co powoduje zróżnicowanie wymagań sanitarnych, jakim powinny odpowiadać obiekty należące do poszczególnych kategorii. Kontrole objęły: zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej oraz zakłady świadczące kompleksowo ww. usługi, obiekty świadczące usługi noclegowe, domy pomocy społecznej, ustęp publiczny, zakłady pogrzebowe, cmentarze, tereny rekreacyjne, inne obiekty użyteczności publicznej: domy pogrzebowe, domy kultury, hala sportowa, boiska i stadiony, zakład karny. Przeprowadzono ogółem 129 kontroli sanitarnych. Stan sanitarno- techniczny obiektów użyteczności publicznej w porównaniu do roku poprzedniego uległ znacznej poprawie. Place, ulice i przystanki były sprzątane na bieżąco, a kosze na odpady komunalne regularnie opróżniane. Gminy określają w swoich regulaminach szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku, które wprowadzają również obowiązek selektywnej zbiórki odpadów. Problemem są zanieczyszczone odchodami zwierzęcymi chodniki i skwery. Kontrole obiektów nie wykazały nieprawidłowości zagrażających bezpośrednio życiu i zdrowiu ludzi. Strona | 28 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 Wykres nr 3. Liczba obiektów skontrolowanych w stosunku do liczby obiektów zewidencjonowanych w 2013 roku Liczba obiektów skontrolowanych w 2013r. w stosunku do liczby obiektów zewidencjonowanych Obiekty w ewidencji Obiekty skontrolowane 70 60 50 40 30 Zakł ad karn y Inne obiekty użyteczności publicznej Domy pomocy społecznej 0 Obiek ty nocleg owe Tereny rekreac yjne Cmentarze 10 Baseny Ustęp publicz ny Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne 20 4.1. Stan sanitarny wybranych obiektów. Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej oraz świadczące łącznie powyższe usługi - stanowią najliczniejszą grupę obiektów znajdujących się w ewidencji. Jest to dynamicznie rozwijająca się grupa obiektów w ostatnich latach w dużej mierze z powodu możliwości uzyskania dotacji ze środków Unii Europejskiej na rozpoczęcie działalności gospodarczej tego rodzaju. Należy podkreślić, że obiekty tez reguły charakteryzują się dobrym stanem technicznym, a ich stan sanitarny w porównaniu do roku ubiegłego nie uległ zmianie. Podczas kontroli zwracano szczególną uwagę na stosowanie procedur oraz właściwy dobór środków dezynfekcyjnych w celu zapobiegania zakażeniom przy wykonywaniu usług. Domy pomocy społecznej oraz obiekty noclegowe - placówki te charakteryzują się dobrym stanem technicznym, będącym wynikiem realizacji wymogów ich standaryzacji. Strona | 29 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 Pomieszczenia i urządzenia placówek utrzymane były w dobrym stanie sanitarnym. Standard świadczonych usług utrzymany jest na wysokim poziomie. Nie stwierdzono istotnych zaniedbań w postępowaniu z bielizną czystą i brudną , utrzymaniu bieżącej czystości obiektów, czy ich otoczenia. tereny rekreacyjne - grupa ta obejmuje obiekty przeznaczone do wypoczynku między innymi: ogólnodostępne place zabaw, skwery, parki, piaskownice. Stwierdzono, że tereny te są zadbane, zieleń pielęgnowana, zarządcy wymieniali piasek w piaskownicach, dokonywano przeglądu technicznego. Obiekty z tej grupy oceniono pozytywnie. inne obiekty użyteczności publicznej – do tej grupy zalicza się między innymi: domy pogrzebowe, domy kultury, hale sportowe, boiska, stadiony, targowisko, zakład karny. Skontrolowano 62% obiektów. W obiektach tych nie stwierdzono nieprawidłowości zagrażających bezpieczeństwu osób w nich przebywających. Cmentarze, domy pogrzebowe - kontrole cmentarzy dotyczą głównie utrzymania porządku w ich obrębie, właściwego postępowania w zakresie gromadzenia i odbioru odpadów komunalnych, a także właściwego stanu punktów poboru wody i ogrodzenia. Stan sanitarny terenów cmentarzy oraz warunki świadczenia usług w zakładach pogrzebowych nie budził zastrzeżeń. 4.2. Stan sanitarny kąpielisk i basenów Kąpielisko Nadzór sanitarny nad kąpieliskiem ma na celu eliminowanie zagrożeń dla zdrowia użytkowników, jakie mogą wynikać z nieodpowiedniej jakości wody oraz z niewłaściwego stanu sanitarnego i higieny samego obiektu oraz jego otoczenia. Do najistotniejszych elementów nadzoru sanitarnego nad kąpieliskiem należy ocena jakości wody prowadzona zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 8 kwietnia 2011r. w sprawie nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli. Jakość wody była oceniana przed rozpoczęciem sezonu kąpieliskowego i następnie przynajmniej raz, w trakcie jego funkcjonowania. Ponadto organizator kąpieliska jest zobowiązany do ustalenia z właściwym inspektorem sanitarnym harmonogramu pobierania próbek i wykonywania zgodnie z nim badania wody tak, aby kąpielisko było zbadane minimum 4 – krotnie w trakcie jego funkcjonowania w sezonie kąpielowym. W ocenie przydatności wody do kąpieli wydawanej w Strona | 30 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 formie komunikatu uwzględniano przede wszystkim wskaźniki mikrobiologiczne kałowego zanieczyszczenia wody oraz zakwity sinic. W ramach kontroli urzędowej pobrano do badań mikrobiologicznych 2 próbki przed sezonem letnim oraz 8 próbek ujętych w kontroli wewnętrznej administratora obiektu. Jakość wody w trakcie całego sezonu kąpielowego spełniała obowiązujące wymagania zdrowotne. Stan sanitarny zalewu, zaplecza higienicznego oraz otoczenia kąpieliska nie budził zastrzeżeń. Dla poprawy stanu sanitarno-technicznego wydawano zalecenia pokontrolne. W celu zapewnienia aktywnego rozpowszechniania informacji dotyczących jakości wody w kąpieliskach oraz dostępnej infrastrukturze Główny Inspektor Sanitarny od 2008 r. prowadzi Serwis Kąpieliskowy w oparciu o dane z 16 WSSE. Dostępny jest on na stronie internetowej Głównego Inspektora Sanitarnego. Aktualizacja danych w Serwisie kąpieliskowym odbywa się na bieżąco. Baseny Państwowa Inspekcja Sanitarna mając na względzie bezpieczeństwo osób kąpiących się w basenach, nadzoruje jakość wody basenowej. Obecnie brak jest aktów prawnych wyznaczających dopuszczalny poziom parametrów mikrobiologicznych i fizykochemicznych w wodzie basenowej. Nadzór nad basenami kąpielowymi prowadzony jest w oparciu o ustawę z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz ustawę z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych. W ewidencji stacji znajdują się 2 kryte pływalnie w Głubczycach i Kietrzu oraz 2 baseny kąpielowe otwarte w Głubczycach i Branicach. Próbki wody pobierano regularnie co dwa tygodnie z basenów odkrytych oraz raz w miesiącu z basenów krytych. W analizowanym okresie nie wykryto trwałych zanieczyszczeń mikrobiologicznych wody. Stan sanitarno- techniczny obiektów nie budził zastrzeżeń. Strona | 31 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 Wykres nr 4. Ilość obiektów kąpielowych na terenie powiatu głubczyckiego w 2013 roku Ilość obiektów kąpielowych na terenie powiatu głubczyckiego w 2013 roku 2 1 0 Kąpielisk o Kryte pływalnie Baseny odkryte Strona | 32 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 V. Stan sanitarny podmiotów leczniczych Podmioty wykonujące działalność leczniczą można podzielić na dwie zasadnicze grupy: podmioty lecznicze, w których udzielane są stacjonarne, całodobowe, ambulatoryjne świadczenia zdrowotne oraz praktyka zawodowa. W 2013 roku kontrolę stanu sanitarnego przeprowadzono w 46 placówkach służby zdrowia, stanowi to 52% obiektów ujętych w ewidencji. Podczas kontroli sanitarnych szczególną uwagę zwracano na stan sanitarno-techniczny placówek i czystość bieżącą. Zakres nadzoru nad obiektami obejmował również: przestrzeganie zasad aseptyki i antyseptyki, ocenę procedur sterylizacyjnych z uwzględnieniem przyjętych rozwiązań, zaopatrzenie w materiały sterylne, w tym prawidłowość przygotowania do sterylizacji, skuteczność procesów sterylizacyjnych oraz właściwego postępowania ze sprzętem medycznym po sterylizacji, ocenę procedur dezynfekcyjnych z uwzględnieniem prawidłowości doboru środków dezynfekcyjnych, przygotowania roztworów i sposobu przechowywania preparatów stężonych, opracowania i stosowania procedur higienicznych, postępowanie z bielizna zakładową, postępowanie z odpadami pochodzenia medycznego. Zwracano uwagę na zaopatrzenie w środki ochrony osobistej oraz ich stosowanie na stanowisku odpowiednio do zagrożenia. Strona | 33 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 Wykres nr 5. Liczba obiektów wykonujących działalność leczniczą na terenie powiatu głubczyckiego w 2013 roku Liczba obiektów wykonujących działalność leczniczą w 2013r. 60 50 Liczba obiektów w ewidencji 40 30 Liczba obiektów skontrolowanych 20 10 0 Podmioty lecznicze Praktyka zawodowa 5.1. Szpitale Szpitale to jedne z najważniejszych i największych jednostek organizacyjnych w służbie zdrowia, w których udziela się świadczeń zdrowotnych w warunkach zamkniętych. Na terenie powiatu głubczyckiego znajdują się 3 szpitale. Wszystkie zostały skontrolowane. Samodzielny Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych im. Ks. Biskupa Józefa Nathana w Branicach Stan techniczny pomieszczeń i wyposażenia Samodzielnego Wojewódzkiego Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Branicach z roku na rok ulega poprawie poprzez realizację zadań ujętych w programach dostosowawczych, a także zakup nowego, coraz nowocześniejszego sprzętu medycznego. Podobnie jak w latach poprzednich prowadzone były liczne remonty. Wykonano zalecenia oraz nakazy decyzji wydanych w latach poprzednich: odnowiono powierzchnię ścian i sufitów pomieszczeń i wyposażenia Oddziału Rehabilitacji Neurologicznej, wymieniono uszczelnienie ścian z podłogą w pomieszczeniach Izby Przyjęć, doprowadzono do odpowiedniego stanu sanitarno- technicznego stolarkę okienną i drzwiową oraz ściany na Oddziale ZOL K3, ściany Oddziału Sądowo- Psychiatrycznego D1, ściany korytarza Pawilonu A oraz gabinetu zabiegowego na Oddziale Leczenie Zespołów Abstynencyjnych „Detox” B7. W 2013r. oddano do użytku kompleksowo wyremontowany, znajdujący się w strefie ochrony Strona | 34 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 konserwatorskiej, czterokondygnacyjny budynek ZOL o łącznej liczbie łóżek 87. W Pawilonie zorganizowano 12 sal 4-osobowych, 18 sal 2-osobowych i 3 sale jednoosobowe pełniące funkcje separatek. Obiekt dostosowany jest dla potrzeb osób niepełnosprawnych poprzez zastosowanie windy wewnątrz budynku. Wszystkie pomieszczenia i wyposażenie spełniają obowiązujące wymagania sanitarne. Regionalny Ośrodek Psychiatrii Sądowej w Branicach W 2013r. nastąpiło pogorszenie stanu sanitarnego obiektu. Stwierdzono nieodpowiedni stan sanitarno-techniczny podłóg, ścian i sufitu części pomieszczeń, nieodpowiedni sposób postępowania z brudną bielizną i odpadami medycznymi. Za stwierdzone nieprawidłowości w zakresie nieprzestrzegania reżimu sanitarnego osobę odpowiedzialną ukarano grzywną w postaci mandatu karnego. Nieprawidłowości zostały usunięte. Szpital Powiatowy w Głubczycach W 2013 r. przeprowadzono kontrolę pomieszczeń zakładu opiekuńczo- leczniczego, w trakcie której stwierdzono nieprawidłowości dotyczące nieodpowiedniej powierzchni mebli, brak urządzeń przeciwsłonecznych w pokojach łóżkowych, nieodpowiedniego ustawienia łóżek w salach chorych, brak wentylacji mechanicznej wyciągowej oraz płuczki-dezynfektora lub urządzenia do dekontaminacji oraz utylizacji wkładów jednorazowych w brudowniku. Część nieprawidłowości usunięto. Wydano decyzję finansową. Podczas kontroli Pracowni Tomografii Komputerowej wydano zalecenia pokontrolne w związku ze stwierdzeniem uchybień dotyczących: nieodpowiedniego stanu sanitarno- technicznego wyposażenia toalety dla pacjentów, aktualizacji obowiązujących procedur i instrukcji, niewłaściwego postępowania z narzędziami podczas sterylizacji i ich przechowywania, nieodpowiedniego sposobu dezynfekcji łóżka tomografu, niedostosowania myjni laboratorium do obowiązujących wymagań. Na wniosek Samodzielnego Publicznego Zespołu Opieki Zdrowotnej w Głubczycach wydano 2 opinie do celów rejestracji pomieszczeń. Zakład Opiekuńczo-Leczniczy w Kietrzu W październiku 2013r. Zakład Opiekuńczo- Leczniczy w Kietrzu został przeniesiony do Strona | 35 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 budynku Szpitala w Głubczycach przy ulicy M. Skłodowskiej 26, w związku z czym wydano decyzję wygaszającą nakazy wydane w 2011r. 5.2. Przychodnie, Poradnie, Ośrodki Zdrowia. W roku 2013 skontrolowano 15 placówek, co stanowi 68% obiektów będących w ewidencji. W placówkach tych udzielane są przede wszystkim świadczenia zdrowotne z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, specjalistycznej opieki zdrowotnej i stomatologii. Wykres nr 6. Liczba przychodni, poradni, ośrodków zdrowia na terenie powiatu głubczyckiego w 2013 roku Liczba przychodni, poradni, ośrodków zdrowia w 2013r. 25 20 15 10 5 0 Liczba obiektów w ewidencji Liczba obiektów skontrolowanych Obiektem, w którym stan sanitarny uległ poprawie w stosunku do roku ubiegłego jest podległy Gminnemu Zespołowi Lecznictwa Otwartego w Kietrzu - Wiejski Ośrodek Zdrowia w Dzierżysławiu. W placówce odnowiono powłoki malarskie ścian i sufitów wszystkich pomieszczeń. Stan sanitarny przychodni, poradni i ośrodków zdrowia w 2013r. nie budził zastrzeżeń. Wszystkie placówki posiadają wydzielone pomieszczenia lub miejsca do przechowywania sprzętu porządkowego i środków czystości. Wyposażone są w odpowiedni dla potrzeb zapas środków myjących, higienicznych i dezynfekcyjnych. Sprzątaniem pomieszczeń zajmuje się zatrudniony personel: pielęgniarki, sprzątaczki. Nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie postępowania z odpadami pochodzenia medycznego i bielizną zakładową. 5.3. Inne placówki zakładów opieki zdrowotnej Strona | 36 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 Do obiektów tej grupy wliczono takie podmioty jak: Stacje Opieki Caritas, gabinety rehabilitacyjne, medyczne laboratoria diagnostyczne, gabinety medycyny szkolnej, placówki udzielające świadczeń z zakresu pielęgniarskiej opieki długoterminowej. Wykres nr 7. Liczba innych podmiotów leczniczych na terenie powiatu głubczyckiego w 2013r. Liczba innych podmiotów leczniczych w 2013r. 14 12 10 8 6 4 2 0 Liczba obiektów w ewidencji Liczba obiektów skontrolowanych W roku 2013 skontrolowano 69% obiektów będących w ewidencji Stacji. Stan porządkowy obiektów w porównaniu do roku poprzedniego nie zmienił się. Placówki utrzymane w odpowiedniej czystości. Postępowanie z bielizną zakładową i odpadami medycznymi prawidłowe. Poprawił się stan sanitarny Laboratorium Medycznego w Głubczycach, ul. Sienkiewicza. Zrealizowano nakaz decyzji wydanej w 2012r. tj. doprowadzono do odpowiedniego stanu sanitarno- technicznego ściany w pracowni analitycznej. Obiekty utrzymane w dobrym stanie sanitarnym. Wszystkie obiekty posiadają wydzielone pomieszczenia lub miejsca do przechowywania sprzętu porządkowego, środków czystości i środków dezynfekcyjnych. Zapas środków higienicznych, myjących i dezynfekcyjnych był wystarczający. 5.4. Praktyka zawodowa Prywatne praktyki lekarskie i pielęgniarskie stanowiły największą grupę placówek udzielających świadczeń zdrowotnych. Praktyki lekarskie i lekarzy dentystów stanowią 92%, pozostałe 8% to praktyki pielęgniarskie. Ocena stanu sanitarnego powyższych obiektów to sprawdzenie zaopatrzenia w wodę, sposobu odprowadzania nieczystości płynnych, warunków Strona | 37 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 sanitarno-technicznych pomieszczeń i ich funkcjonalność, w tym wykończenie ścian i podłóg, wyposażenie w umywalki, dozowniki, mydła, ręczniki jednorazowe, ocena postępowania z bielizną czysta i brudną oraz z wytwarzanymi odpadami. Kontrola obejmowała także opracowane procedury, dotyczące powyższych zagadnień. Wykres nr 8. Liczba praktyk zawodowych na terenie powiatu w 2013 roku Liczba praktyk zawodowych w 2013r. 60 50 40 30 20 10 0 Liczba obiektów w ewidencji Liczba obiektów skontrolowanych W roku 2013 skontrolowano 20 obiektów tej grupy, co stanowi prawie 39% obiektów ujętych w ewidencji stacji. W 2 praktykach stomatologicznych stwierdzono nieprawidłowości dot. sposobu przeprowadzania dezynfekcji narzędzi, nieodpowiedniego stanu sanitarnego autoklawu oraz niewłaściwego przygotowania pakietów z narzędziami do sterylizacji. W wyniku stwierdzonych nieprawidłowości w zakresie nieprzestrzegania reżimu sanitarnego osobę winną zaniedbań ukarano grzywną w postaci mandatu karnego. Pozostałe obiekty utrzymane były w odpowiednim stanie sanitarno- porządkowym. W obiektach tych nie zatrudnia się firm sprzątających. Sprzątaniem zajmują się osoby zatrudnione w placówce, bądź sami lekarze. Odpady na miejscu wytwarzania przechowywane zgodnie z obowiązującymi wymaganiami prawnymi. Do czasu odbioru przez firmę, magazynowane w przeznaczonych do tego celu lodówkach wyposażonych w termometry. Placówki posiadają opracowane stosowne procedury i instrukcje. W prywatnych gabinetach lekarskich stosowana jest bielizna jednorazowego użytku. Czysta bielizna gromadzona jest w przeznaczonych do tego celu szafkach. Zapas bielizny był odpowiedni do potrzeb. Strona | 38 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 Podsumowanie W roku 2013 zaobserwowano poprawę stanu sanitarnego obiektów. W 6% skontrolowanych obiektów stwierdzono nieprawidłowości, które zostały usunięte. Główną przyczyną uchybień był nieodpowiedni stan sanitarno- techniczny ścian i sufitów pomieszczeń oraz nieodpowiedni sposób wykonywania procesów dezynfekcyjnych, a także postępowanie z odpadami medycznymi i brudną bielizną. Strona | 39 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 VI. Ocena warunków sanitarno- higienicznych i zdrowotnych środowiska pracy 6.1. Wprowadzenie Kluczowym kierunkiem działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej jest prowadzenie nadzoru sanitarnego w celu poprawy warunków pracy i ochrony zdrowia pracowników przed negatywnym oddziaływaniem szkodliwych i uciążliwych czynników występujących w miejscu pracy. Bieżący nadzór sanitarny sprawowany przez pion higieny pracy obejmował kontrole przestrzegania przepisów m.in. z zakresu: bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach pracy; wykonywania badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy; przeprowadzania profilaktycznych badań lekarskich; występowania substancji,preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy, substancji chemicznych lub ich mieszanin, produktów biobójczych, detergentów oraz prekursorów narkotyków kategorii 2 i 3 a także oceny ryzyka zawodowego oraz sposób usuwania i utylizacji materiałów zawierających azbest. Ewidencja pionu higieny pracy obejmowała 142 zakłady pracy, z czego nadzorem objęto 101 zakładów. Przeprowadzono ogółem 103 kontrole sanitarne, podczas których promowano bezpieczne warunki pracy oraz zwracano uwagę na zagrożenia mające źródło w czynnikach biologicznych ze szczególnym uwzględnieniem zakładów służby zdrowia oraz laboratoriów analitycznych. Prowadzono również kontrole w zakładach mechaniki pojazdowej, ujęte w założeniach planu pracy na rok 2013. Jednocześnie kontrolami objęto trzy zakłady, dla których organem kontrolnym I instancji jest OPWIS. W jednym przypadku przeprowadzono kontrolę w zakresie spełnienia ogólnych wymogów bezpieczeństwa i higieny pracy, oceny stosowanych w działalności zawodowych substancji chemicznych i ich mieszanin oraz oceny etykiet i kart charakterystyki mieszanin chemicznych, w tym produktów biobójczych i detergentów. Kontrola wykazała nieprawidłowości, w związku z którymi podjęto działania administracyjne. W dwóch przypadkach przeprowadzone kontrole sprawdzały wykonanie wydanych wcześniej nakazów. W obydwu przypadkach strony nie wykonały terminowo zaleceń, co skutkowało wydaniem upomnień. Strony poinformowały o wykonaniu nakazów. Strona | 40 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 6.2. Działalność kontrolna Spośród objętych nadzorem zakładów 117 zatrudnia poniżej 50 pracowników. Największy odsetek zakładów, to zakłady niewielkie, zatrudniające od 10 do 50 pracowników. Struktura podmiotów gospodarczych objętych ewidencją oddziału higieny pracy według liczby zatrudnionych przedstawiała się w następujący sposób: Liczba zatrudnionych w zakładzie pracy do 9 10 – 49 50 – 249 powyżej 251 Liczba zakładów pozostających w ewidencji 54 63 21 4 Odsetek całkowitej liczby zakładów nadzorowanych 38,0% 44,4% 14,8% 2,8% Wykres nr 1. Struktura zakładów pracy w ewidencji pionu higieny pracy w roku 2013 według liczby zakładów pracy Strona | 41 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 Wykres nr 2. Struktura liczby zakładów z zależności od klasyfikacji wg Polskiej Klasyfikacji Działalności w powiecie głubczyckim PKD01 – Uprawy rolne, chów i hodowla zwierząt, łowiectwo, włączając działalność usługową PKD10 – Przetwarzanie i konserwowanie mięsa, z wyłączeniem mięsa z drobiu PKD13 – Produkcja wyrobów tekstylnych PKD16 – Produkcja wyrobów z drewna oraz korka, z wyłączeniem mebli; produkcja wyrobów ze słomy i materiałów używanych do wyplatania PKD21 – Produkcja leków i pozostałych wyrobów farmaceutycznych PKD23 – Produkcja wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych PKD27 – Produkcja urządzeń elektrycznych PKD31 – Produkcja mebli PKD32 – Pozostała produkcja wyrobów PKD33 – Naprawa, konserwacja i instalowanie maszyn i urządzeń PKD36 – Pobór, uzdatnianie i dostarczanie wody PKD41 – Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków PKD43 – Roboty budowlane specjalistyczne PKD45 – Handel hurtowy i detaliczny pojazdami samochodowymi; naprawa pojazdów samochodowych PKD46 – Handel hurtowy, z wyłączeniem handlu pojazdami samochodowymi PKD47 – Handel detaliczny, z wyłączeniem handlu detalicznego pojazdami samochodowymi PKD85 – Edukacja PKD86 – Opieka Zdrowotna Strona | 42 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 Inne – pojedyncze zakłady o różnych PKD W skontrolowanych obiektach zatrudnionych jest ogółem 4668 osób. Najliczniejszą grupę zakładów zarówno pod względem ich ilości, jak również zatrudnionych osób stanowią zakłady rolnicze (PKD 01). Spowodowane jest to położeniem geograficznym i rodzajem gruntów znajdujących się na terenie naszego powiatu. Bardzo dużą grupę stanowią też pracownicy zatrudnieni przy produkcji urządzeń elektrycznych (zakłady zatrudniające największą liczę pracowników) – PKD 27 oraz pracownicy zakładów opieki zdrowotnej (PKD 86). 6.3. Czynniki szkodliwe w środowisku pracy Podczas prowadzonych kontroli dokonywano przeglądu stanowisk pracy pod kątem narażenia pracowników na czynniki szkodliwe ze szczególnym uwzględnieniem najczęściej występujących czynników fizycznych takich jak hałas, wibracje i pyły. Najpowszechniej występującym czynnikiem szkodliwym w nadzorowanych zakładach był ponadnormatywny hałas. W narażeniu na NDN hałasu w 2013 roku pracowało 113 osób, w 2012 było 117 osób/ W porównaniu do roku poprzedniego nastąpiła dalsza poprawa w zakresie narażenia pracowników na szkodliwe czynniki występujące w środowisku pracy. Wdrażanie w życie programów działań organizacyjno-technicznych zmierzających do obniżenia poziomu hałasu w kontrolowanych zakładach, wprowadzanie nowych technologii, wydatnie zmniejszyło liczbę osób narażonych na przekroczenia normatywów. Podkreślić należy, że największy odsetek pracujących w przekroczeniach pracowało w zakładach od PKD27 (produkcja urządzeń elektrycznych). Liczbę narażonych ograniczono poprzez zastosowanie odpowiedniej organizacji ogólnej i stanowiskowej. Podobnie, jak w roku poprzednim w zakresie narażenia na pyły przemysłowe nie odnotowano przekroczeń, wszystkie wartości mieściły się poniżej jednej krotności. Nadal najczęściej występującymi w środowisku pracy pyłami były pyły przemysłowe, w tym zawierające wolną (krystaliczną) krzemionkę, a także pyły pochodzenia roślinnego i zwierzęcego (w tym pyły drewna twardego-dębu). Przekroczenia normatywów stwierdzono również w przypadku drgań (wibracji), na które narażone są 3 osoby (w roku 2012 narażonych było 9 pracowników). Należy podkreślić fakt, że nie jest możliwa eliminacja tego czynnika ze środowiska pracy ze względu na wykorzystywaną technologię. Wszystkie narażone osoby, to pracownicy zatrudnieni w zakładach betoniarskich, a Strona | 43 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 źródłem ponadnormatywnych drgań są stoły wibracyjne do zagęszczania mas betonowych i formowania elementów. W porównaniu do roku poprzedniego narażonych jest mniej osób ze względu na likwidację dwóch zakładów, w których również występowały przekroczenia tego czynnika. W roku 2013, w 1 przypadku wydano decyzję z nakazem przeprowadzenia pomiarów czynników szkodliwych na stanowiskach pracy. Podobnie jak w roku poprzednim nie prowadzono postępowania w sprawie obniżenie natężeń i stężeń czynników szkodliwych. Badania środowiskowe prowadzone w obiektach objętych nadzorem pokazały realne narażenie pracowników wykonujących prace na konkretnych stanowiskach. W ramach nadzoru nad substancjami i preparatami chemicznymi przeprowadzono ogółem 56 kontroli, podczas których stwierdzano nieprawidłowości, związane głównie z brakiem kompletu kart charakterystyki dla substancji i mieszanin wykorzystywanych podczas pracy jak również brakiem lub nieaktualnym spisem substancji i mieszanin chemicznych. Ponadto w kilku przypadkach stwierdzono nieprawidłowe oznakowanie produktów chemicznych. W zakresie prowadzonego nadzoru nad wprowadzaniem do obrotu produktów biobójczych ogółem przeprowadzono 28 kontroli. Przeprowadzono 45 kontroli w zakresie narażenia pracowników na czynniki biologiczne występujące w środowisku pracy i stwierdzono, że największe narażenie na wyżej wymienione czynniki istnieje w zakładach służby zdrowia, gdzie w zależności od profilu pracy zakładu zmienia się narażenie wśród mężczyzn i kobiet. Prowadzone kontrole wykazały, że pracodawcy mają świadomość obowiązków nałożonych przepisami, uzupełniają ocenę ryzyka zawodowego, a w razie potrzeby przygotowują i uzupełniają odpowiednie rejestry. W wyniku stwierdzonych nieprawidłowości wydano 3 decyzje administracyjne oraz 8 decyzji płatniczych. Obniżenie liczby wydanych nakazów wiąże się z większą świadomością pracodawców oraz wypełnianiem obowiązków nakazanych w decyzjach z lat poprzednich. W roku 2013 wydano jedną decyzję w zakresie narażenia pracowników na czynniki rakotwórcze z nakazem przekazania w odpowiednim terminie informacji o wystąpieniu w środowisku pracy narażenia na czynnik o działaniu rakotwórczym (azbest) do Opolskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego. 6.4. Choroby zawodowe Strona | 44 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 W roku 2013 do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Głubczycach wpłynął jeden wniosek dotyczący podejrzenia choroby zawodowej. Zgłoszenie dotyczyło choroby wymienionej w pozycji 19.2 wykazu chorób zawodowych nr: Przewlekła choroba zawodowa układu ruchu wywołana sposobem wykonywania pracy pod postacią przewlekłego zapalenia kaletki maziowej Wydano pojedynczą decyzję stwierdzającą chorobę zawodową wymienioną w pozycji 7 wykazu chorób zawodowych (zewnątrzpochodne zapalenie pęcherzyków płucnych). Rozpatrywano również trzy wnioski z lat poprzednich. W porównaniu z latami poprzednimi zmalała liczba zgłoszeń oraz stwierdzono zmniejszenie zainteresowania chorobami zawodowymi wśród nauczycieli, którzy stanowili w przeszłości jedną z największych grup zgłaszających podejrzenia. Nie odnotowano przypadku podejrzenia choroby zawodowej u pracowników zakładów służby zdrowia. Wykres nr 4. Liczba chorób zawodowych stwierdzonych w latach 2006-2013 Szczegółowe dane dotyczące stwierdzonych chorób zawodowych opracowywane są przez Instytut Medycyny Pracy w Łodzi w ramach Centralnego Rejestru Chorób Zawodowych. Celem Strona | 45 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 rejestru jest zbieranie i przetwarzanie danych dotyczących stwierdzonych chorób zawodowych i opracowanie analiz kształtowania się zapadalności na te choroby. Rejestr jest tworzony na podstawie kart stwierdzenia chorób zawodowych przesyłanych przez państwowych wojewódzkich inspektorów sanitarnych, po uprawomocnieniu się decyzji o stwierdzeniu choroby zawodowej. Podsumowanie Jako ważny należy odnotować fakt dalszej poprawy warunków pracy w zakładach, w których pracownicy byli w największym stopniu narażeni na obecność czynników szkodliwych przekraczających przewidziane normy. Poprawę uzyskano głównie poprzez zastosowanie nowych technologii (w tym zakup nowoczesnego, często w pełni zautomatyzowanego parku maszynowego oraz instalację nowych linii technologicznych), instalację odpowiednich zabezpieczeń zbiorowych, wyposażenie maszyn i urządzeń w osłony i elementy tłumiące. W kilku przypadkach powiększono powierzchnię hal produkcyjnych, co pozwoliło na luźniejsze usytuowanie stanowisk pracy, a w konsekwencji zmniejszenie narażenia na ponadnormatywny hałas. Wprowadzenie odpowiedniej organizacji pracy pomogło poprawić warunki pracy. Ponadto rozpoczęto również kolejne inwestycje polegające na budowie hal produkcyjnych. Jednocześnie na poprawę warunków pracy (zmniejszenie liczby narażonych) miała wpływ również likwidacja 3 zakładów pracy, w których występowały czynniki szkodliwe (w tym, w jednym przypadku również czynniki rakotwórcze). Na stanowiskach pracy, gdzie proces technologiczny nie pozwalał na obniżenie natężenia hałasu i zapylenia, wprowadzono rotację pracowników. Strona | 46 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 VII. Ocena placówek nauczania i wychowania W roku 2013 w ramach nadzoru nad warunkami pobytu dzieci i młodzieży w placówkach nauczania i wychowania oraz wypoczynku zimowego i letniego skontrolowano 89,83% (53) placówek stałych i 17 sezonowych. Spośród skontrolowanych obiektów 6,78% (4) stanowiły żłobki i kluby dziecięce, do których uczęszczało 60 podopiecznych, 30,5% (18) przedszkola oraz inne formy wychowania przedszkolnego, gdzie sprawowano opiekę nad 1037 dziećmi oraz 42,37% (25) szkół, w których uczyło się łącznie 4,708 uczniów, w tym: 9 Szkół Podstawowych, 3 Gimnazja, 9 Zespołów Szkół, 3 Zespoły Szkół Ponadgimnazjalnych. Ponadto skontrolowano 1 placówkę opiekuńczo-wychowawczą wsparcia dziennego, 2 placówki wychowania pozaszkolnego, 2 domy dziecka oraz 2 placówki rekreacyjne. Z wypoczynku zimowego i letniego zorganizowanego na terenie powiatu głubczyckiego łącznie skorzystało 1121 dzieci i młodzieży. 7.1 Stan techniczno- sanitarny obiektów W placówkach nauczania i wychowania nie stwierdzono budynków nieprzystosowanych oraz w złym stanie technicznym. 38,98% (23) placówek usytuowanych na terenach wiejskich nie posiada podłączenia do sieci kanalizacyjnej - stosowane są zbiorniki na nieczystości ciekłe (szamba). Poprawa stanu sanitarnego placówek oświatowych nastąpiła w wyniku sprawowanego nadzoru, prowadzonego postępowania administracyjnego oraz współpracy z dyrektorami placówek i samorządami terytorialnymi. W 2013 roku przeprowadzono ogółem 80 kontroli sanitarnych w placówkach nauczania i wychowania, wydano 8 decyzji administracyjnych dotyczących poprawy stanu sanitarnotechnicznego i higienicznego pomieszczeń w tym 4 decyzje prolongujące termin wykonania zaleceń oraz otoczenia. Ponadto za stwierdzone nieprawidłowości w zakresie nieprzestrzegania reżimu sanitarnego w 3 przypadkach osoby odpowiedzialne ukarano grzywną w postaci mandatu karnego. Strona | 47 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 Do siedziby PSSE w Głubczycach nie wpłynęły interwencje dotyczące placówek oświatowych. 7.2. Ergonomia w szkołach i rozkłady zajęć lekcyjnych Na właściwy rozwój ucznia wpływa m.in. organizacja procesu nauczania i wychowania w szkołach, zwłaszcza zaś planowanie nauki i wypoczynku. Pracownik Państwowej Inspekcji Sanitarnej skontrolował również meble stanowiące wyposażenie szkół i przedszkoli ze szczególnym uwzględnieniem ergonomii, czyli funkcjonalności. W zakresie użytkowania mebli szkolnych dostosowanych do wzrostu dzieci i młodzieży stwierdzono, iż szkoły z roku na rok nabywają umiejętności w prawidłowym dostosowaniu mebli do wysokości uczniów. Przeprowadzono ocenę dostosowania mebli szkolnych i przedszkolnych do wzrostu uczniów oraz analizę rozkładów lekcji. Skontrolowano rozkłady zajęć lekcyjnych w 89 oddziałach w 11 placówkach, niezgodności w ocenianym zakresie nie stwierdzono. W dalszym ciągu trudności z ułożeniem w w/w placówkach higienicznego rozkładu zajęć związane są z dowożenia dzieci do szkoły oraz z brakiem zatrudnionej w pełnym wymiarze kadry pedagogicznej. Ocenę dostosowania mebli szkolnych i przedszkolnych do wymagań ergonomii przeprowadzono w 21 oddziałach szkolnych i przedszkolnych w 6 placówkach. Zmierzone dzieci siedzą przy meblach dostosowanych do ich wzrostu, czyli zgodnie z zasadami ergonomii. W porównaniu z rokiem ubiegłym stwierdzono znaczną poprawę w tym zakresie, ponad 50% placówek posiada meble z certyfikatami. Nieprawidłowości stwierdzono tylko w 1 placówce z oddziałem przedszkolnym. 7.3. Możliwość pozostawienia podręczników w szkole Zgodnie z obowiązującymi przepisami (rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31.12.2002r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach w pomieszczeniach szkoły lub placówki zapewnia się uczniom możliwość pozostawienia części podręczników i przyborów szkolnych. Z przeprowadzonych kontroli placówek wynika, iż możliwość pozostawienia w szkole części podręczników i innych przyborów szkolnych zapewniły uczniom; 100% szkół podstawowych, 85,71% gimnazjów, 66,7% szkół ponadgimnazjalnych. Uczniowie szkół podstawowych głównie korzystają z indywidualnych półek, szuflad usytuowanych w klasach lub szafek indywidualnych na korytarzach szkolnych, natomiast uczniowie gimnazjów oraz szkół ponadgimnazjalnych korzystają z szafek zbiorczych Strona | 48 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 zlokalizowanych w klasach lub szafek indywidualnych ustawionych na korytarzach szkolnych. 7.4. Dożywianie dzieci i młodzieży W placówkach oświatowo-wychowawczych prowadzone były następujące formy żywienia: obiady jedno lub dwudaniowe przygotowywane w stołówkach szkolnych; obiady dostarczane w systemie cateringowym; tzw. drugie śniadania ( pieczywo cukiernicze, napój). W skontrolowanych szkołach podstawowych, gimnazjach oraz zespołach szkół pod kątem prowadzonego dożywiania dzieci i młodzieży ustalono, że na 4,708 uczniów z ciepłego posiłku skorzystało 1,664 dzieci, co stanowi 35,45% dzieci w szkołach. W porównaniu z rokiem 2012 to o 7,55 % (252) uczniów więcej. Spośród skontrolowanych placówek w 3 sporządza się śniadania dla 5,23% (87) dzieci. W 19 placówkach dla 54,04% (2544) dzieci podawane jest mleko w ramach programu „Szklanka mleka”, porównując z rokiem ubiegłym to o 11,3% więcej uczniów. Mając na uwadze, że duża liczba dzieci nie ma zapewnionego w domu obiadu a także nie spożywa przed wyjściem do szkoły śniadania należy zwracać uwagę, aby jak najwięcej dzieci mogło korzystać w szkołach i przedszkolach z ciepłych posiłków, ponieważ dzieci i młodzież powinny spożywać regularnie 5 posiłków w ciągu dnia. Dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, w tym układu nerwowego konieczne jest zdrowe odżywianie. Należy dostarczyć organizmowi dobrej jakości białek, węglowodanów i tłuszczów oraz minerałów, witamin i wody. Należy zadbać, żeby w sklepiku szkolnym sprzedawano produkty sprzyjające zdrowiu. Dyrektorzy placówek powinni zwracać większą uwagę na asortyment artykułów spożywczych oferowanych przez kioski spożywcze działające na terenie szkół. Nie powinno tam zabraknąć warzyw i owoców sezonowych. Nie należy sprzedawać żywności typu fast-food. Dobrze jest zastąpić je kanapkami z dużą ilością świeżych warzyw. W miejsce chipsów, słodyczy, napojów gazowanych powinny być sprzedawane napoje mleczne, soki, woda, owoce. 7.5. Wypoczynek dzieci i młodzieży W 2013r. skontrolowano 17 placówek wypoczynku dzieci i młodzieży, w których wypoczywało 1,121 uczestników. W porównaniu z rokiem ubiegłym liczba dzieci wypoczywających na terenie powiatu głubczyckiego zwiększyła się o 483 osoby. Wypoczynek Strona | 49 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 organizowany był zarówno w miejscu zamieszkania, jak i w postaci różnego rodzaju form wyjazdowych. Wypoczynek w miejscu zamieszkania organizowany był na bazie Świetlic Szkolnych, Świetlicy Środowiskowej w Baborowie, Ratusza Miejskiego w Głubczycach. Formy wyjazdowe wypoczynku zorganizowane były w Stanicy Harcerskiej w Ściborzycach Małych. W czasie trwania wypoczynku przeprowadzono 9 kontroli wypoczynku zimowego oraz 9 kontroli wypoczynku letniego. Wypoczynek zimowy jak i letni przebiegał bez zastrzeżeń, za wyjątkiem jednej placówki gdzie stwierdzono nieprawidłowy stan sanitarno-higieniczny pomieszczeń przeznaczonych na wypoczynek. 7.6. Żłobki i kluby dziecięce W związku z wejściem w życie ustawy z dnia 04.04.2011r. o opiece nad dziećmi do lat 3, kontroli poddano warunki higieniczno-sanitarne w 2 nowo utworzonych placówkach sprawujących opiekę nad dziećmi do lat 3. Zgodnie z obowiązującymi przepisami osoba zamierzająca rozpocząć taką działalność ma obowiązek uzyskać pozytywną opinię właściwego miejscowo Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego oraz właściwego miejscowego komendanta straży pożarnej. Pracownicy PIS dokonali przeglądu pomieszczeń pod względem warunków higienicznosanitarnych a następnie wydano pozytywne opinie sanitarne. W przypadku nie spełnienia wymagań higieniczno-sanitarnych wynikających z obowiązujących przepisów prawa Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny wydaje negatywną opinię bądź wstrzymuje się z wydaniem opinii do czasu spełnienia wymogów sanitarnych przez osobę ubiegającą się o zgodę na otworzenie żłobka lub klubu dziecięcego. W 2013r. nie wydano negatywnych opinii sanitarnych. Skontrolowano 3 żłobki oraz 1 klub dziecięcy nieprawidłowości nie stwierdzono. 7.7. Placówki z pobytem całodobowym; opiekuńczo-wychowawcze W minionym roku pracownicy Oddziału Higieny Dzieci i Młodzieży skontrolowali na terenie powiatu głubczyckiego 2 domy dziecka. Stan sanitarno-higieniczny placówek nie budził zastrzeżeń, wszystkie pomieszczenia utrzymane w stanie czystości i porządku. Standardy dostępności do urządzeń sanitarnych zachowane, bieżąca ciepła i zimna woda zapewniona. Meble i sprzęt w prawidłowym stanie, zapewniające możliwość bezpiecznego użytkowania. Aneksy kuchenne odpowiednio wyposażone w produkty żywnościowe zapewnione przez całą dobę, przechowywane zgodnie z zaleceniami Strona | 50 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 producenta. W wyniku przeprowadzonych kontroli stwierdzono w 1 placówce nieprawidłowy stan sanitarno-techniczny stolarki okiennej w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt wychowanków oraz na korytarzach w placówce. Na poprawę stanu sanitarno-higienicznego na stwierdzone nieprawidłowości nałożono obowiązki ich usunięcia wydając 3 decyzje administracyjne, w tym na wniosek strony 1 prolongującą termin wykonania nakazu. Podsumowanie Przeprowadzane corocznie kontrole placówek nauczania i wychowania pozwalają wyciągnąć następujące wnioski: Pod względem sanitarno-higienicznym stan nadzorowanych obiektów był zadowalający. Sukcesywnej poprawie ulega stan sanitarno - techniczny placówek. We wszystkich placówkach prace konserwatorskie odbywają się stale, co przyczynia się do podnoszenia ich standardu. Wypoczynek dla dzieci i młodzieży został zorganizowany prawidłowo i nie budził zastrzeżeń. Do negatywnych zjawisk należy zaliczyć praktyki polegające na przeprowadzaniu różnego rodzaju prac remontowych w ciągu roku szkolnego, co stanowi istotny problem i przeszkodę w zapewnieniu bezpiecznego pobytu dzieci w placówkach oświatowo-wychowawczych. Podobnie jak w latach ubiegłych obowiązki nakładane na stronę - w związku ze stwierdzonymi podczas kontroli nieprawidłowościami – nie są realizowane w terminie. Taka sytuacja wpływa negatywnie na stan sanitarny obiektów. W wyniku przeprowadzonych kontroli, w żadnej z placówek nie stwierdzono łamania zakazu palenia tytoniu. Strona | 51 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 VIII. Stan sanitarny placówek żywności i żywienia 8.1. Zakres nadzoru sanitarnego Ochrona zdrowia publicznego, a także ogromne straty ponoszone w wyniku produkcji żywności zagrażającej zdrowiu konsumentów, spowodowały że problem bezpieczeństwa żywności stał się priorytetem. Konsumenci muszą mieć pewność, że nabywane przez nich artykuły żywnościowe są bezpieczne dla zdrowia. A zatem muszą one odpowiadać wymaganiom zdrowotnym określonym w obowiązujących przepisach prawnych, a podczas ich przetwarzania, produkcji, magazynowania i sprzedaży należy je chronić przed zanieczyszczeniem. Chociaż główną odpowiedzialność za bezpieczeństwo żywności ponoszą producenci sektora spożywczego, to niezbędna jest też właściwa urzędowa kontrola uprawnionych organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Działania kontrolne prowadzone są w następujących grupach obiektów: obiektach produkcji żywności, obiektach obrotu żywnością oraz materiałami i wyrobami do kontaktu z żywnością, obiektach żywienia zbiorowego, a także obiektach produkcji kosmetyków. W 2013r. oddział Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku przeprowadził w obiektach żywnościowych łącznie 425 kontroli i rekontroli, w tym 38 kontroli interwencyjnych, oraz w obiektach produkcji kosmetyków 3 kontrole. W trakcie bieżącego nadzoru sanitarnego pobrano do badań 165 próbek żywności, 6 próbek materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością oraz 5 próbek kosmetyków, z czego żadna z pobranych próbek nie była kwestionowana. Spośród 250 skontrolowanych obiektów w 51 obiektach stwierdzono naruszenie wymagań sanitarno-higienicznych. W celu poprawy warunków sanitarnych obiektów wydano 18 decyzji administracyjnych, 67 decyzji finansowych, a winnych zaniedbań higieniczno-sanitarnych ukarano 22 mandatami karnymi na łączną kwotę 4850 zł. Rok Liczba obiektów Liczba obiektów % zarejestrowanych skontrolowanych Obiekty % uznane za Liczba kontroli złe 2012 393 258 65,6 87 22,1 456 2013 392 256 65,3 51 13,0 428 Strona | 52 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 Tabela Stan sanitarny zakładów ogółem w latach 2012 – 2013 Rok Decyzje Mandaty Na kwotę adm/ fin Średnia Próby Próby kwota zbadane kwest. % 2012 215 32 7400 230 196 3 1,53 2013 167 22 4850 220 171 - - Organy urzędowej kontroli żywności w powiecie głubczyckim wydały mniej niż w roku ubiegłym decyzji administracyjnych i finansowych, nałożyły mniej mandatów karnych. Może to świadczyć o wzrastającej świadomości przedsiębiorców, którzy dostosowują zakłady do wymagań określonych prawem żywnościowym i wdrażają obowiązujące systemy jakości. Zdarzają się jednak przedsiębiorcy, którzy nie spełniając warunków higienicznych, bagatelizują ich wpływ na produkowaną i wprowadzaną do obrotu żywność i tym samym bezpieczeństwo zdrowia konsumentów. 8.2. Zakłady żywienia zbiorowego zamknięte Bardzo istotne z punktu widzenia zdrowia człowieka jest niewątpliwie regularne spożywanie posiłków. Ma to istotne znaczenie szczególnie wobec konieczności wielogodzinnego przebywania dzieci i młodzieży poza domem z racji pobytu w przedszkolach, szkołach, czy stałego przebywania mieszkańców w Domach Pomocy Społecznej. Powyższe wymusza na podmiotach konieczność reaktywacji zlikwidowanych bloków żywienia, ale także poprawy żywienia tych istniejących. W ostatnich latach w powiecie głubczyckim wzrosła liczba obiektów żywienia zbiorowego korzystających z tzw. cateringu w szkołach, przedszkolach i Domach Opieki Społecznej. Ta forma żywienia pozwoliła placówkom ograniczyć koszty żywienia. Na przestrzeni ostatnich lat Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Głubczycach stopniowo intensyfikował kontrole w zakresie oceny żywienia w zakładach zamkniętych żywienia zbiorowego. Jednakże z uwagi na brak stosownych przepisów regulujących kwestie prawidłowości żywienia i niemożności wdrożenia w takich przypadkach postępowania administracyjnego działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej są ograniczone. W ramach prowadzonych działań kontrolnych w 2013r. oceniono 29 jadłospisów. W przypadku stwierdzonych nieprawidłowości zalecono jedynie osobom tworzącym jadłospisy poprawę struktury żywienia. Wdrożenie przepisów regulujących zasady prawidłowego żywienia w placówkach żywienia Strona | 53 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 zbiorowego w przyszłości, przyczyniłoby się do wzmocnienia działań Państwowej Inspekcji Sanitarnej w tym zakresie. 8.3. RASFF Bezpieczeństwo żywności i paszy stanowi podstawowy przedmiot troski publicznej. Kluczowym narzędziem stosowanym w celu szybkiego informowania o incydentach w zakresie tego bezpieczeństwa jest System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach (RASFF). W przypadku zidentyfikowania jakiegokolwiek zagrożenia zdrowia konsumentów umożliwia on sprawne i szybkie przekazywanie informacji między Komisją Europejską, urzędami ds. kontroli żywności i pasz oraz organizacjami Państw Członkowskich. Informacje są przekazywane w celu dokonania oceny czy istnieje zagrożenie na terenie kraju i ewentualnego podjęcia działań określonych procedurami systemowymi. W roku 2013 otrzymano ogółem 30 powiadomień w systemie RASFF, wśród których 22 stanowiły powiadomienia alarmowe. Zakwestionowanej żywności dotyczyło 18 powiadomień, natomiast 4 powiadomienia dotyczyły materiałów i wyrobów do kontaktu z żywności. Otrzymano też 7 powiadomień informacyjnych dotyczących żywności i 1 powiadomienie typu NEWS. . 8.4. Interwencje W powiecie głubczyckim w 2013r. przyjęto 10 interwencji w większości anonimowych dotyczących nieprawidłowych warunków higieniczno-sanitarnych obiektów, obecności niewłaściwej jakości organoleptycznej środków spożywczych będących w obrocie. Zasadność zarzutów podniesionych przez skarżących potwierdzona została w 8 przypadkach. Za stwierdzone nieprawidłowości na osoby winne zaistniałych zaniedbań nałożono 2 mandaty karne na kwotę 450,00 zł. Ponadto w każdym przypadku wszczynano postępowanie administracyjne. 8.5. Współpraca z innymi jednostkami W 2013r. współpracowano na bieżąco z Powiatowym Lekarzem Weterynarii w Głubczycach w ramach porozumienia o współpracy Państwowej Inspekcji Sanitarnej i Inspekcji Weterynaryjnej. Ponadto w związku z misją przedstawicieli Urzędu ds. Żywności i Weterynarii, która dotyczyła systemów kontroli w zakresie produkcji pierwotnej żywności pochodzenia roślinnego nawiązano Strona | 54 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 współpracę z Powiatowym Inspektorem Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Głubczycach w zakresie wymiany informacji dotyczących nadzorowanych obiektów. Podsumowanie Prowadząc nadzór sanitarny możemy stwierdzić, że stan sanitarny obiektów żywności, żywienia i przedmiotów użytku w roku 2013 poprawił się w stosunku do roku 2012, a także lat wcześniejszych. Poprawa ta osiągana jest poprzez modernizację obiektów oraz wprowadzanie systemów zapewniania jakości. Większość obiektów wdraża zasady GHP i GMP oraz system HACCP. W celu zapewnienia właściwego poziomu bezpieczeństwa zdrowotnego żywności w produkcji i w obrocie w dalszym ciągu będzie kontynuowany bieżący nadzór sanitarny obiektów podległych tut. Stacji szczególnie w kierunku: wdrażania i skutecznego stosowania systemów kontroli wewnętrznej w obiektach żywności i żywienia, zasad dobrej praktyki higienicznej /GHP/, dobrej praktyki produkcyjnej /GMP/ oraz systemu HACCP wraz z niezbędną dokumentacją, zachowania łańcucha chłodniczego na drodze od surowca do gotowego produktu wydawanego konsumentom, co ma szczególne znaczenie w przypadku środków spożywczych łatwo psujących się, identyfikowalności surowców i półproduktów, poprawy funkcjonalności obiektów, stosowania prawidłowych procesów mycia i dezynfekcji. Strona | 55 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 IX. Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia 9.1. Wprowadzenie Zadania podejmowane w zakresie promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej w roku 2013 dotyczyły głównie profilaktyki chorób wynikających z palenia tytoniu, promowania zdrowego stylu życia w tym zbilansowanej diety i aktywności fizycznej. Zadania podejmowano w ramach współpracy lokalnej z realizatorami programów edukacyjnych oraz przedsięwzięć prozdrowotnych poprzez: organizowanie szkoleń i narad, udostępnianie materiałów, udzielanie pomocy merytorycznej i metodycznej, publikacje w środkach masowego przekazu. 9.2. Realizacja zagadnień problemowych Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce. Jednym z najważniejszych zadań w zakresie poprawy i umacniania zdrowia Polaków jest profilaktyka chorób odtytoniowych, realizowana poprzez dążenie do ograniczenia palenia tytoniu. Podejmowane są interwencje nieprogramowe tj. „Światowy Dzień bez Tytoniu” w dniu 31 maja oraz „Światowy Dzień Rzucania Palenia” 21 listopada 2013 r. mające na celu: przekazywanie wiedzy o szkodliwości palenia dążenie do upowszechnienia mody na niepalenie swobodnego dostępu do miejsc publicznych wolnych od dymu tytoniowego ochrona przed wymuszonym biernym paleniem W trakcie roku 2013 realizowane były interwencje programowe skierowane do dzieci, młodzieży i ich rodziców: - „Czyste Powietrze Wokół Nas” przedszkolny program edukacji antytytoniowej Program skierowany jest do dzieci przedszkolnych w wieku 5-6 lat, ich rodziców i opiekunów. Cele główne programu: to wzrost kompetencji rodziców w zakresie ochrony dzieci przed ekspozycją na dym tytoniowy oraz zwiększenie umiejętności dzieci w zakresie radzenia sobie w sytuacjach, gdy przebywają w zadymionych pomieszczeniach lub gdy dorośli palą przy nich tytoń. Zasięg programu w roku szkolnym 2012/2013 objął 25 przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w powiecie głubczyckim. Edukacją objęto 602 dzieci i 457 rodziców. We współpracy z Wydziałem Ochrony Środowiska i Rolnictwa Starostwa Powiatowego w Głubczycach Strona | 56 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 na podsumowanie programu zorganizowano powiatowy konkurs plastyczny dla dzieci uczestniczących w programie. Autorzy najciekawszych prac otrzymali nagrody rzeczowe i dyplomy. Uroczysta wystawa prac, wręczenie nagród i dyplomów uczestnikom konkursu. „Nie Pal Przy Mnie Proszę” program edukacji antytytoniowej dla uczniów klas I-III szkół podstawowych Celem głównym programu jest zmniejszenie narażenia dzieci na bierne palenie tytoniu. Ponadto ma za zadanie podnoszenie wiedzy na temat skutków zdrowotnych palenia tytoniu oraz uświadamiania rodzicom i innym osobom z najbliższego otoczenia dzieci konsekwencji biernego palenia. Adresatami są uczniowie młodszych klas szkół podstawowych i ich rodzice. W realizacji uczestniczyło 14 szkół podstawowych, zasięgiem objęto 650 uczniów, 281 rodziców. Program został dobrze oceniony przez nauczycieli, uczniów i rodziców. Pomoce dydaktyczne są dobrze przygotowane, propozycje scenariuszy zajęć, które umieszczono w poradniku dla nauczyciela są atrakcyjne i dobrze dostosowane do wieku odbiorców. We współpracy z Urzędem Miejskim w Głubczycach zorganizowano konkurs plastyczny. Uczestnicy otrzymali dyplomy i nagrody rzeczowe, na kwotę 275 zł, ufundowane przez Gminną Strona | 57 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 Komisję ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. „Znajdź właściwe rozwiązanie” program profilaktyki palenia tytoniu dla uczniów starszych klas szkoły podstawowej i gimnazjum. Celem programu jest zapobieganie paleniu tytoniu wśród uczniów starszych klas szkół podstawowych i gimnazjum poprzez zwiększenie wiedzy w zakresie szkodliwości dymu tytoniowego i kształtowanie umiejętności dbania o zdrowie własne i swoich bliskich. Ponadto kształtowanie postaw asertywnych związanych z unikaniem czynnego i biernego palenia. Realizacja programu profilaktyki palenia tytoniu odbywa się metodą warsztatową. W powiecie głubczyckim program zrealizowany został w 16 szkołach (podstawowych, gimnazjach). Objął swoim zasięgiem 1338 uczniów i 349 rodziców. Dla uczniów starszych klas szkół podstawowych i gimnazjum zorganizowano konkurs na ulotkę o tematyce antytytoniowej. Sponsorem nagród w postaci sprzętu sportowego na kwotę 275 zł, był Urząd Miejski w Głubczycach, Gminna Komisja ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Profilaktyka nadwagi i otyłości: Program dotyczący odżywiania i aktywności fizycznej: „Trzymaj Formę!” Program realizowany jest we współpracy z „Polską Federacją Producentów Żywności”. Głównym jego celem jest kształtowanie postaw i zachowań w zakresie prawidłowego żywienia i uprawiania aktywności fizycznej wśród młodzieży szkolnej poprzez promocję zasad aktywnego stylu życia i zbilansowanej diety. Program przeznaczony jest dla uczniów szkół gimnazjalnych i starszych klas szkół podstawowych w roku szkolnym realizowany był w 7 gimnazjach i 11 szkołach podstawowych, ogólna liczba uczniów biorących udział w programie to 865 osób. 9. Program „Trzymaj Formę” stanowi duże wyzwanie dla realizatorów, jest atrakcyjny i spotyka Strona | 58 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 się z bardzo dobrym przyjęciem ze strony uczniów uczestniczących w zajęciach. Nagłośnienie tematyki przez uczniów w środowisku domowym sprzyja promocji zdrowego stylu życia w rodzinie i w społeczeństwie lokalnym. „Moje Dziecko Idzie Do Szkoły” Program skierowany jest do dzieci i rodziców dzieci w wieku 5-6 lat, które przygotowują się do rozpoczęcia nauki w szkole podstawowej. Jego celem jest dostarczenie podstawowej wiedzy na temat przygotowań do rozpoczęcia nauki w szkole czyli zainteresowanie się stanem zdrowia, kondycją psycho-fizyczną dziecka. Porusza temat żywienia dziecka w wieku szkolnym, higieny wzroku, prawidłowego rozwoju mowy, zabezpieczenia higienicznych i bezpiecznych warunków pracy ucznia w szkole i w domu. W programie uczestniczyło 739 dzieci i 352 rodziców. Zapobieganie chorobom zakaźnym: ZAPOBIEGANIE HIV/AIDS Zainicjowano kampanię „Znam rekomendacje PTN AIDS. Zalecam test na HIV” Kampania skierowana jest do personelu medycznego, szczególnie lekarzy pierwszego kontaktu, ginekologów, pielęgniarek i położnych ma za zadanie zachęcać do wykonania testu w kierunku zakażenia wirusem HIV. Głównym zadaniem kampanii społecznej jest podniesienie poziomu wiedzy na temat problemu zakażeń HIV i zachorowań na AIDS. W zakresie edukacji młodzieży zorganizowano 4 warsztaty szkoleniowo-edukacyjne w Zespole Szkół Mechanicznych i Zespole Szkół Ogólnokształcących w Głubczycach. Grupę docelową stanowili uczniowie (107 osób). Organizatorem i realizatorem spotkań z młodzieżą była Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Głubczycach. 3. Realizacja akcji i kampanii prozdrowotnych - Interwencje nieprogramowe Kampania zdrowotna pt. „Bezpieczne wakacje” Tematyka spotkań i prezentacji dotyczyła dbałości o zdrowie i bezpieczeństwo dzieci w okresie wakacji a w szczególności: - profilaktyka zatruć pokarmowych - choroby przenoszone przez kleszcze - profilaktyka grypy - pierwsza pomoc w nagłych wypadkach W okresie od czerwca do września 2013r. ogółem edukacją w ramach interwencji „Bezpieczne Wakacje” objęto 51 dzieci uczestniczących w zorganizowanych formach wypoczynku letniego na Strona | 59 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 terenie powiatu. Zorganizowano 2 prelekcje wykorzystując prezentację multimedialną, zakończone warsztatami aktywizującymi. W Gminnym Ośrodku Kultury w Baborowie zorganizowano pokaz i ćwiczenia z zakresu udzielania I pomocy z wykorzystaniem fantomu. Dzieci angażowały się w zajęcia, odgrywając scenki sytuacyjne. Wszystkie podjęte działania edukacyjne miały na celu zapewnienie dzieciom i młodzieży bezpieczeństwa podczas wypoczynku. Projekt „Odświeżamy nasze miasta. TOB3CIT (Tobacco free Cities) Celem projektu jest wzmocnienie przestrzegania realizacji ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. W ramach współpracy zawarto lokalne koalicje z Komendą Powiatową Policji w Głubczycach i ze Strażą Miejską w Głubczycach oraz w Kietrzu. W roku 2013 wspólnie prowadzono stały monitoring przestrzegania ustawy w tym oznakowania miejsc objętych zakazem oraz przestrzeganiem zakazu palenia w zakładach pracy, placówkach służby zdrowia, placówkach oświatowo-wychowawczych, lokalach gastronomicznych, Strona | 60 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 pomieszczeniach użytku publicznego, na przystankach i na terenach placów zabaw. We współpracy z SP ZOZ w Głubczycach zorganizowano stoiska profilaktyczne, gdzie prowadzono pomiar ciśnienia, pomiar cukru we krwi, pomiar stężenia tlenku węgla w wydychanym powietrzu. „Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych” współfinansowany w ramach Szwajcarsko-Polskiego programu współpracy. Głównym celem projektu jest ograniczenie używania substancji psychoaktywnych szczególnie przez kobiety w wieku prokreacyjnym. W ramach działań przeprowadzono ogólnopolskie badanie ankietowe „Zachowania Zdrowotne Kobiet w Ciąży”. Badanie przeprowadzone zostało również na Oddziale Ginekologiczno-Położniczym w Szpitalu Powiatowym w Głubczycach. Projekt obejmie również realizację programu edukacyjnego w szkołach ponadgimnazjalnych pt. „ARS- czyli jak dbać o miłość?” Zaplanowano cykl szkoleń programowych. Podsumowanie W roku 2013 działania oświatowo-zdrowotne skierowane były do środowisk : rodziców i opiekunów dzieci, dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym, młodzieży szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, nauczycieli, wychowawców i pedagogów szkolnych, kobiet w wieku rozrodczym, personelu i pacjentów zakładów opieki zdrowotnej W roku 2013 wszelkie działania interwencyjne programowe i nieprogramowe podejmowane były na rzecz mieszkańców powiatu, przy zaangażowaniu placówek samorządu terytorialnego, placówek oświatowo-wychowawczych, zakładów opieki zdrowotnej. Strona | 61 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 X. ZAKOŃCZENIE W działalności kontrolnej organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej w 2013 roku stosowane były w skali całego kraju ujednolicone procedury kontroli oraz ich dokumentowanie. Liczba obiektów ujętych w ewidencji Stacji w 2013 roku to 1040 obiektów, w których przeprowadzono łącznie 1167 kontroli/wizytacji. Dla poprawy stanu sanitarno-higienicznego na stwierdzone nieprawidłowości w 2013r. nałożono obowiązek ich usunięcia wydając 189 decyzji administracyjnych. Ponadto za stwierdzone nieprawidłowości w zakresie nieprzestrzegania reżimu sanitarnego wydano 98 decyzji płatniczych a w 28 przypadkach osoby odpowiedzialne ukarano grzywną w postaci mandatu karnego na kwotę 5500 zł. Sprawowanie przez PIS zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego przyczyniło się do znacznej poprawy sytuacji sanitarnej w powiecie, o czym świadczy zmniejszająca się z roku na rok liczba obiektów, w których stwierdzano nieprawidłowości. W porównaniu z rokiem ubiegłym w większości obszarów objętych nadzorem nie odnotowano istotnych zmian. Sytuację epidemiologiczna w 2013r. należy ocenić jako dobrą. Wśród pozytywnych zjawisk jakie zaznaczyły się w 2013r., należy zwrócić uwagę m.in. na: Zapadalność na większość chorób zakaźnych kształtowała się na poziomie zbliżonym do roku poprzedniego. Nie obserwowano epidemicznego występowania chorób zakaźnych, zaś obserwowany w 2013 r. wzrost zachorowań na niektóre choroby zakaźne miał podobnie jak w latach ubiegłych charakter sezonowy i przejściowy. W dalszym ciągu obserwuje się wysoki odsetek stanu zaszczepienia dzieci i młodzieży oscylujący powyżej 90%. Niezwykle istotne jest podejmowanie szeregu działań w celu utrzymania tak wysokiego odsetka wszczepialności w rocznikach podlegających szczepieniom w danym roku kalendarzowym. Analizując sytuację epidemiologiczną w latach 2012 – 2013 w powiecie głubczyckim można zauważyć spadek zachorowań na choroby zakaźne przenoszone drogą pokarmową. Pozytywnym aspektem jest także nie odnotowanie przypadków zbiorowych zatruć pokarmowych. Brak występowania tych chorób, zwanych „chorobami brudnych rąk”, zależy w dużym stopniu od stanu sanitarnego, poziomu świadomości i higieny osobistej. Wskaźniki tych chorób są czułymi miernikami poziomu higieny przygotowania posiłków w zakładach żywienia zbiorowego i środowiskach domowych. Strona | 62 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 zaobserwowano znaczny spadek ilości zachorowań na wirusowe zakażenie jelitowe u dzieci do lat 2 /spadek z 52 przypadków w 2012r. do 25 etiologicznym wywołującym zachorowania w w 2013r./ Czynnikiem 75,5% przypadków był Rotawirus stanowiący najczęstszą przyczynę ciężkiej biegunki u niemowląt i małych dzieci. W porównaniu z rokiem ubiegłym w roku 2013 wzrosła liczba dzieci zaszczepionych p/rotawirusom. Na taki stan duży wpływ ma oświata zdrowotna poprzez kształtowanie zachowań prozdrowotnych, na rzecz zwiększenia higieny osobistej, otoczenia oraz higieny przygotowania posiłków w rodzinach dzieci do lat 2, a także propagowanie szczepień ochronnych przeciw rotawirusom u dzieci w wieku 6-24 tygodni. Stwierdzono znaczną poprawę przedmiotów użytku stanu sanitarnego obiektów żywności, żywienia i Poprawa ta osiągana jest poprzez modernizację obiektów oraz wprowadzanie systemów zapewniania jakości. Organy urzędowej kontroli żywności w powiecie wydały mniej niż w roku ubiegłym decyzji administracyjnych, nałożyły tez mniej mandatów karnych. Może to świadczyć o wzrastającej świadomości przedsiębiorców, którzy dostosowują zakłady do wymagań określonych prawem żywnościowym i wdrażają obowiązujące systemy jakości. Ciągle jednak są też tacy przedsiębiorcy, którzy nie spełniając warunków higienicznych bagatelizują ich wpływ na produkowaną i wprowadzaną do obrotu żywność i tym samym bezpieczeństwo zdrowia konsumentów. Jako ważny należy odnotować fakt dalszej poprawy warunków pracy w zakładach, w których pracownicy byli w największym stopniu narażeni na obecność czynników szkodliwych przekraczających przewidziane normy. Poprawę uzyskano głównie poprzez zastosowanie nowych technologii (w tym zakup nowoczesnego, często w pełni zautomatyzowanego parku maszynowego oraz instalację nowych linii technologicznych), instalację odpowiednich zabezpieczeń zbiorowych, wyposażenie maszyn i urządzeń w osłony i elementy tłumiące. Wprowadzenie odpowiedniej organizacji pracy pomogło poprawić warunki pracy. Stan techniczny pomieszczeń i wyposażenia szpitali z roku na rok ulega poprawie poprzez realizację zadań ujętych w programach dostosowawczych, a także zakup nowego, coraz nowocześniejszego sprzętu medycznego. Możliwość korzystania z wody wodociągowej posiadają mieszkańcy wszystkich miejscowości położonych na terenie powiatu (ok. 47 800). Nadzorem sanitarnym Strona | 63 ocena stanu bezpieczeństwa sanitarnego powiatu głubczyckiego w roku 2013 Państwowej Inspekcji Sanitarnej objęte są zbiorowe systemy zaopatrzenia w wodę. Cześć mieszkańców dobrowolnie korzysta z wody pochodzącej ze studni przydomowych. Brak jest informacji dotyczących liczby takich gospodarstw. Wodę spełniającą wymagania Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi dostarczało 31 wodociągów czyli 91% skontrolowanych. Odsetek ludności korzystającej z odpowiedniej jakości wody na koniec 2013 roku wynosił 95 % mieszkańców (w 2012r. 92%) i kształtował się następująco w poszczególnych gminach: - Głubczyce: 100% (w 2012r. 99,99%), - Kietrz: 99,6% (w 2012r. 87%), - Baborów: 100% (w 2012r. 100%), - Branice: 65% (w 2012r. 65%). Wodę nieodpowiadającą wymaganiom produkowały 3 wodociągi (w 2012r. 4), co stanowiło 9% skontrolowanych (w 2012r. 12%). Wodociągi te zaopatrywały 5% mieszkańców powiatu (w 2012r. 8%). Jakość wody kwestionowano ze względu na przekroczone stężenia manganu, żelaza i azotanów. Strona | 64