Atrakcje turystyczne Doliny Karpia
Transkrypt
Atrakcje turystyczne Doliny Karpia
wa Sk a 781 Atrakcje turystyczne Doliny Karpia Podolsze 10 7 11 Legenda 44 drogi krajowe szlak Doliny Karpia drogi wojewódzkie trasy rowerowe drogi lokalne 5 7 16 łowiska wędkarskie 8 tory kolejowe, stacja kolejowa ZAR Sp. z o. o. punkty konsultacyjne rzeki, stawy, zbiorniki wodne 1 14 Zamek Książęcy w Zatorze z XV w. 3 Kościół parafialny pw. św. Andrzeja Apostoła w Graboszycach 16 Energylandia 4 Ratusz Miejski w Zatorze z 1903 roku 17 Kościół pw. Andrzeja w Osieku 5 Kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Palczowicach 18 Zespół pałacowo-parkowy w Osieku 6 Kopiec Grunwald w Palczowicach 44 2 10 Zator 14 Zatorska Strefa Aktywności Gospodarczej 2 1 4 13 13 Centrum Aktywizacji Zawodowej Kościół Parafialny pw. św. Wojciecha i Jerzego w Zatorze 10 Palczowice 15 7 15 Zatorland 19 Kościół pw. Imienia Najświętszej Marii Panny w Sosnowicach Kompleksy Zatorskich stawów rybnych: Przeręb, Spytkowice, Bugaj, Rudze, Laskowa Powierzchnia: 309 km Liczba ludności: ok. 55 tys. osób 20 Zespół pałacowo-parkowy w Paszkówce w Przeciszowie Las 22 Kościół pw. Nawiedzenia NMP Ścieżki dydaktyczne i szlaki rowerowe Wisła w Piotrowicach 23 Kościół św. Mikołaja w Polance Wielkiej 11 Łowiska wędkarskie 24 Park Rekreacyjny w Polance Wielkiej IĘCI M 7 44 Przeciszów 9 Polanka Wielka 23 SZ BR ZE 94 9 7 7 11 Laskowa 18 Lipowa 44 Piotrowice 22 1 Palczowice Łowiczki Spytkowice Ryczów Trzebieńczyce Rudze Y DR Tłuczań Graboszyce Głębowice 12 a aw E IC OW POLANKA WIELKA PRZECISZÓW ZATOR BRZEŹNICA KRAKÓ W Marcyporęba Bachorowice AD W OSIEK 44 Brzezinka 28 3 Brzeźnica Nowe Dwory Wyźrał Sk 17 Chrząstowice Kossowa Bachowice W Ó CH ła Wis Łączany Półwieś AN Osiek 11 11 78 6 Zator CZ E 24 Smolice Podolsze 21 94 7 28 OŚW w Graboszycach z XVI w. Skawa 12 Gotycko-renesansowy dwór obronny Trzebieńczyce Rudze 781 10 Karp Zatorski CHNP 10 Łowiczki 21 Kościół pw. św. Jana Chrzciciela Płaskorzeźba „Panorama Gminy Zator – Stolica Doliny Karpia” 9 11 2 CHRZANÓW 8 9 Laskowa a Skaw 7 11 Paszkówka 20 Kop ytówka Bęczyn 19 Sosnowice 1 2 3 4 5 Kościół Parafialny pw. św. Wojciecha i Jerzego w Zatorze Zamek Książęcy w Zatorze z XV w. Kościół parafialny pw. św. Andrzeja Apostoła w Graboszycach Ratusz Miejski w Zatorze z 1903 r. Zbudowany ok. 1393 r. Odrestaurowany w latach 1956-1973. Wewnątrz znajdują się liczne zabytki. (Spiżowa chrzcielnica z 1462 r., mozaika Ecce Homo z ok. 1590 r., zabytkowe dzwony z XV i XVI wieku.) W krypcie pod kościołem spoczywają kolatorzy zatorskiej świątyni m.in. Anna z Tyszkiewiczów Potocka – Wąsowiczowa i jej mąż gen. Stanisław Wąsowicz – adiutant Napoleona I oraz Maurycy i Ludwika Pottoccy. To niezwykle cenny i wartościowy zabytek Doliny Karpia. Pierwotnie zamek książęcy o cechach obronnych z ok. 1445 roku, siedziba książąt zatorskich z górnośląskiej linii piastowskiej, później starostów. W 1778 r. zakupiony przez Duninów i częściowo przebudowany z dobudową drugiego piętra. W latach 1964-1973 gruntownie odnowiony. Na parterze znajdują się bogato zdobione sale. Ten drewniany kościół stanowi jeden z najcenniejszych zabytków drewnianego budownictwa sakralnego na pograniczu śląsko-małopolskim. Wybudowany prawdopodobnie około 1585 r., w następnym stuleciu dobudowano wieżę, którą następnie podwyższono w XVIII wieku. Kościół znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej województwa małopolskiego. Wybudowany według projektu wybitnego polskiego architekta, projektanta budowli sakralnych oraz budowli użyteczności publicznej z przełomu XIX i XX w. Jana Sas Zubrzyckiego Profesora Politechniki Lwowskiej. Rozbudowywany na przełomie XX i XXI w. został gruntownie odrestaurowany w latach 2008-2010 pod kierunkiem profesora Ireneusza Płuski z Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. To dziewiętnastowieczny drewniany kościół położony w Palczowicach – w miejscu wcześniejszego, jodłowego z XV w. W okresie reformacji zamieniony przez Palczowskich na zbór kalwiński. Kościół znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej województwa małopolskiego. Usypany przez mieszkańców Palczowic w 500 rocznicę zwycięstwa pod Grunwaldem. Zniszczony przez Niemców, ponownie usypany na Tysiąclecie Państwa Polskiego. Na terenie wsi znajduje się fragment kanału małopolskiego, budowanego przez władze austriackie przed I wojną światową. Odnowiony staraniem mieszkańców i samorządu w 2010 r. 10 11 12 Ścieżki dydaktyczne i szlaki rowerowe Karp Zatorski CHNP Łowiska wędkarskie Gotycko-renesansowy dwór obronny w Graboszycach z XVI w. 7 Kompleksy Zatorskich stawów rybnych 8 Płaskorzeźba „Panorama Gminy Zator – Stolica Doliny Karpia” 9 Kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Palczowicach 6 Kopiec Grunwald w Palczowicach To najcenniejsze przyrodniczo tereny Doliny Karpia. Obszar ten to historyczny ośrodek hodowli karpia znanego już w średniowieczu. Stawy hodowlane, zajmują obszary setek hektarów, rozciągając się w dolinie Wisły, Skawy i Wieprzówki. Do największych kompleksów hodowlanych Karpia Zatorskiego należą gospodarstwa: Przeręb, Spytkowice, Bugaj, Rudze i Laskowa. Nietuzinkowe dzieło sztuki Doliny Karpia zrealizowane zostało przez artystów z Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie pracujących pod kierunkiem Prof. Mieszka Tylki. Płaskorzeźba to kompozycja monochromatyczna wykonana z ok. 400 płyt ze sztucznego kamienia stylizowanego na piaskowiec o wymiarach 60 x 60 cm prezentująca Gminę Zator z lotu ptaka. Podróż rowerem wzdłuż rzek i stawów w otoczeniu siedlisk ptactwa wodnego to urok dla wszystkich gości i odwiedzających nas turystów. Niezliczone gatunki ryb i ptaków przyciągają ornitologów i amatorów fotografowania zjawisk przyrodniczych oraz fauny i flory. Do najważniejszych szlaków i ścieżek rowerowych należy zaliczyć: Greenways – Kraków – Morawy – Wiedeń, Szlak Doliny Karpia, EuroVelo R4, Małopolski Szlak Architektury Drewnianej, IDENTUR. Karp zatorski – najbardziej znany polski karp. To produkt wyróżniający i promujący Dolinę Karpia. W dniu 20 maja 2011 r. karp zatorski został zarejestrowany przez Komisję Europejską jako Chroniona Nazwa Pochodzenia. Karp zatorski to najpopularniejsza odmiana karpia w Polsce. Mówi się o niej „królewska”, bowiem historia karpia z gminy Zator, sięga XI wieku. Dolina Karpia, właśnie dzięki licznym łowiskom wędkarskim zwana jest „Mazurami Małopolski”. Jest to idealne miejsce do aktywnego wypoczynku, zwłaszcza na łowiskach znajdujących się na „Szlaku Karpia”. Do najatrakcyjniejszych należą m.in.: Łowisko Tęczak w Trzebieńczycach, Łowisko Podolsze, Łowiska w Graboszycach, Łowiska Staw Duży i Staw Mały, Łowisko Zakole A i Zakole B. Murowany z kamienia i cegły renesansowy dwór graboszycki powstał około 1580 r. Właścicielem jego był wówczas Dziwisz (inaczej Dionizy) Brandys herbu Radwan – przez ponad 30 lat dworzanin i sekretarz królów, kolejno: Zygmunta Augusta, Henryka Walezego i Stefana Batorego. Dwór stoi na niewielkim, usypanym wzniesieniu, podkowiastej ziemnej bastei i otoczony jest głęboką fosą. 13 14 15 16 17 18 Centrum Aktywizacji Zawodowej Zatorska Strefa Aktywności Gospodarczej Zatorland Energylandia Kościół pw. Andrzeja w Osieku Zespół pałacowo-parkowy w Osieku To nowoczesny obiekt pełniący funkcję doradczo-szkoleniową. Podstawowym celem Centrum będzie organizacja szkoleń, seminariów i konferencji biznesowych, a także doradztwo i poradnictwo zawodowe. CAZ zajmować się będzie organizacją i dofinansowaniem staży zawodowych. Centrum Aktywizacji Zawodowej zarządza spółka komunalna Zatorska Agencja Rozwoju Sp. z o. o. To obszar blisko 40 ha w pełni uzbrojonych i przygotowanych gruntów inwestycyjnych. Przedsiębiorcy lokujący tutaj swoje firmy na starcie otrzymują zintegrowany pakiet pomocy publicznej, składający się ze zwolnień i ulg lokalnych oraz preferencji krajowych. Więcej informacji dostępnych na www.strefa.zator.pl To kompleks połączonych obiektów – tematycznych parków rozrywki tj. Dinozatorland – największy w Polsce Park Ruchomych Dinozaurów; Park Bajek i Wodnych Stworzeń – naturalnej wielkości makiety stworzeń morskich oraz postaci bajkowych; Park Owadów – figury gigantycznych owadów; Park Mitologii – rejs, w trakcie którego można poznać bogów, herosów i bohaterów; Park Św. Mikołaja w Krainie Bajek (w zimie) – ta magiczna kraina, którą oświetla 3 mln światełek, może poszczycić się paradą bajkowych postaci, prawdziwymi reniferami oraz możliwością spotkania ze Świętym Mikołajem! Energylandia to najnowocześniejszy rodzinny park rozrywki w Polsce mieszczący się Zatorze. Jest to potężny kompleks, w którym na ogromnej przestrzeni 26 hektarów znajduje się ponad 30 różnego rodzaju nowoczesnych i zaawansowanych urządzeń i atrakcji, poczynając od ekstremalnych, poprzez rodzinne, a kończąc na tych dla najmłodszych. Park podzielony jest na trzy główne sektory dziecięcy, rodzinny i młodzieżowy. Pierwsze wzmianki o kościele pochodzą z końca XIII w. Obecny, został wybudowany w stylu późnogotyckim w 1558 r., stanowi jeden z najcenniejszych drewnianych zabytków sakralnych na pograniczu śląsko-małopolskim. Usytuowany na łagodnym stoku wzniesienia, otoczony jest starodrzewem, w tym kilkoma parusetletnimi dębami. Kościół znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej województwa małopolskiego Pałac pochodzi z II połowy XVIII w. Około 1850 r. został gruntownie przebudowany na styl orientalny. Do szczególnych osobliwości należy sala „mauretańska”, która została bogato ozdobiona wschodnimi detalami. Pałac otacza obszerny ogród krajobrazowy z pierwszej połowy XIX w. Znajduje się w nim kilka klasycystycznych i neogotyckich zabudowań mieszkalnych i gospodarczych, między innymi klasycystyczna stajnia z czterokolumnowym portykiem i neogotycka oficyna z okrągłą basztą z 1843 r., zwana kasztelem. Pałac w 1972 r. został wpisany do rejestru zabytków. 19 20 21 22 23 24 Dolina Karpia bogactwo tradycji i wyjątkowość krajobrazu Małopolska to kraina różnorodności. Jednym z jej urozmaiconych obszarów jest leżąca w zachodniej części Małopolski Kotlina Oświęcimska. Obszar ten to dolina rzek Białej, Soły i Skawy. Tu właśnie u ujścia Skawy do Wisły rozpościera się Dolina Karpia. Kościół pw. Imienia Najświętszej Marii Panny w Sosnowicach Zespół pałacowo-parkowy w Paszkówce Wzniesiony w 2. poł. XVI w. z fundacji rodziny Strzałów, właścicieli Sosnowic, jako kościółek filialny parafii w Paszkówce. Podczas remontu świątyni pod koniec XIX w. wykonano m.in. nowe szalunki oraz malarski wystrój wnętrza. Ściany i stropy ozdabia polichromia o motywach figuralnych i geometrycznych. Na stropie nawy znajduje się m.in. plafon przedstawiający Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny i dwa kartusze z herbami Jakubowiczów, ówczesnych właścicieli Sosnowic. Na dachu nad nawą widnieje barokowa wieżyczka z latarnią, dobudowana w XVII w. Zespół pałacowo-parkowy w Paszkówce, dwór zbudowany ok. 1886 r. w stylu pseudogotyckim i otoczony ogrodem w stylu włoskim. Fundatorami pałacu byli Ludwik i Leonarda Wężykowie. Park powstał na rzucie prostokąta. Główne wnętrze stanowi kwatera wyznaczona szpalerem grabowym z trzech stron i budynkiem pałacu od południa. Układ kompozycyjny parku jest nadal czytelny. Oprócz pałacu leżącego na osi głównej ogrodu zachowały się piwnica pod kopcem i ślad po kamiennym stole w altanie grabowej. Wiek drzewostanu określa się na 100-250 lat. Na terenie parku rośnie 11 okazów drzew pomnikowych. Obecnie odrestaurowany w latach 90, stanowi okazałą rezydencje funkcjonującą jako hotel. Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Przeciszowie Kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Piotrowicach Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Przeciszowie, zbudowany w latach 1816-1818 przez arch. Józefa Heintzego na miejscu wcześniejszej drewnianej świątyni, murowany, barokowo-klasycystyczny, jednonawowy, z kwadratową wieżą w faliście wygiętej elewacji zachodniej, utrzymany w tradycjach barokowej architektury sakralnej. Ołtarze pochodzą z okresu budowy kościoła, chrzcielnica z II połowy XVI stulecia, dzwon z 1549 r. Ciekawostką jest ambona w kształcie łodzi pochodząca z kościoła dominikanów w Oświęcimiu. Drewniany obiekt zbudowano z inicjatywy ks. Jana Salomona Piotrowskiego w latach 1325-1327. W związku z pożarem świątyni wybudowano w 1895 r. kościół parafialny pw. Nawiedzenia NMP w Piotrowicach. Jest to obiekt murowany z czerwonej cegły z wysoką wieżą. Posiada cenną rzeźbę Piety z początku XV wieku i posąg Chrystusa upadającego pod krzyżem, prawdopodobnie z II połowy XVIII w. Dolina obejmuje siedem gmin powiatu oświęcimskiego i powiatu wadowickiego: Brzeźnicę, Osiek, Polankę Wielką, Przeciszów, Spytkowice, Tomice i oczywiście Zator jako jej centrum. Kościół św. Mikołaja w Polance Wielkiej Park Rekreacyjny w Polance Wielkiej Jego powstanie datowane jest na XVI w., natomiast w 1658 r. został przebudowany w stylu barokowym. Po północnej stronie prezbiterium zachowała się murowana ściana dawnej kaplicy. Od zachodu do nawy przylega wieża nakryta hełmem zwieńczonym obeliskiem. Wewnątrz świątyni ściany podzielone są za pomocą pilastrów i gzymsów. Zobaczymy tam też barokowy krucyfiks. W wyposażeniu kościoła zwracają uwagę rokokowe ołtarze z XVIII w., barokowa chrzcielnica z marmuru oraz klasycystyczna ambona. Na chórze znajdują się organy z 1735 r. wykonane przez Wawrzyńca Harbutowskiego. Centralne miejsce rekreacji i wypoczynku Polanki Wielkiej. Przygotowane zaplecze sceniczne umożliwia organizację wielu imprez artystyczno-kulinarnych regionu Doliny Karpia w tym m.in. Festiwal Karpia, Dni Polanki Wielkiej i wiele innych. Dolina Karpia nazywana jest „krainą stawów” zasobną w ryby, w tym w szczególności w Karpia Zatorskiego. Obok piękna krajobrazu Doliny Karpia i wyjątkowej przyrody, przebywający tutaj turysta ma wyjątkową możliwość obcowania z historią, której ślady napotykać może niemalże wszędzie. Dolina Karpia to także Europejskie Centrum Rozrywki skupiające wiele ciekawych atrakcji turystycznych i rodzinnych parków rozrywki. Populacja: ok. 55.000 osób Obszar: 309 km2