But Fazer 600

126-130 Grzegorz Grzegorczyk.qxd:126-130 Grzegorz Grzegorczyk
7/24/09
10:39 AM
Page 126
Grzegorz Grzegorczyk
Myślenie w kategoriach przyczynowo-skutkowych w modelu
neuropsychologicznym
Neuropsychological model of thinking in ”cause-effect” categories
Correspondence to: ¸upowo, ul. S∏owackiego 21, 66-450 gm. Bogdaniec, tel.: 095 751 06 18, tel. kom.: 0 662 012 269
Streszczenie
W artykule zaprezentowano neuropsychologiczny model myÊlenia w kategoriach przyczynowo-skutkowych,
czyli uj´tego jako proces wzajemnie pobudzajàcych si´ obwodów. Zgodnie z za∏o˝eniami tego modelu o kierunku pobudzenia obwodów decyduje wartoÊç pobudzenia obwodu, tj. iloÊç impulsów potrzebnych do pobudzenia obwodu oraz dost´pnoÊç impulsów pobudzajàcych, pochodzàcych ze Êrodowiska zewn´trznego bàdê
z obwodów sàsiadujàcych. WartoÊç pobudzenia obwodu jest zmienna, wynika z trzech czynników modyfikujàcych jà, tj. sta∏ego i zmiennego przewodnictwa neuroprzekaênikowego oraz torowania obwodu neuronowego.
Sta∏e przewodnictwo neuroprzekaênikowe spowodowane jest zmianami synaptycznymi zachodzàcymi wskutek
utrwalania si´ obwodu, czyli uzale˝nione jest od procesu zapami´tywania. Zmienne przewodnictwo neuroprzekaênikowe wynika z doraênych zmian neuroprzekaênikowych podyktowanych zmianami emocjonalnymi i charakteryzuje je zjawisko kontransmisji neuroprzekaênikowej. Zjawisko torowania obwodu neuronowego polega
na pobudzeniu cz´Êci z ogó∏u neuronów tworzàcych obwód neuronowy, nie powoduje jednak pobudzenia obwodu, a wy∏àcznie zbli˝a wartoÊç pobudzenia do progu wymaganego dla pobudzenia obwodu jako ca∏oÊci.
Zmienne wartoÊci pobudzenia obwodów oraz zró˝nicowany dost´p do impulsów powodujà, ˝e nast´pcza pr´dkoÊç pobudzenia obwodów jest ró˝na. Kierunek pobudzenia obwodów, uzale˝niony od zdolnoÊci i mo˝liwoÊci
pobudzenia, a co za tym idzie od pr´dkoÊci pobudzenia obwodów, wyznacza tok myÊlenia w kategoriach przyczynowo-skutkowych.
S∏owa kluczowe: obwód neuronowy, sta∏e i zmienne przewodnictwo neuroprzekaênikowe, wartoÊç pobudzenia
obwodu, torowanie obwodu, zjawisko kontransmisji neuroprzekaênikowej, ko∏tun neuronowy
Summary
The paper presents a neuropsychological model of thinking in ”cause-effect” categories, seen as a process of
mutually excitatory circuits. According to premises adopted in this model, direction of excitation of circuits
depends on circuit excitation value, i.e. amount of stimuli needed to elicit a state of excitation in the entire circuit and availability of excitatory stimuli arising in external environment or in adjacent circuits. Circuit excitation value is variable and depends on three major modifying factors, i.e. constant and variable components of
neuromediator-based transmission rate and degree of facilitation (priming) of neuronal circuit. Constant component of neuromediator-based transmission rate is associated with synaptic changes occurring as a result of
consolidation of circuit, related to the process of memorization. Variable component of neuromediator-based
transmission is associated with temporary (short-term) fluctuation in neuromediator level, depending on emotional swings and is characterized by neuromediator-based contransmission. Facilitation (priming) phenomenon consists in excitation of some of the neurons making up neuronal circuit, which does not result in excitation of the entire circuit, but rather brings the level of excitation closer to the threshold required to elicit
excitation of the entire circuit. Variable circuit excitation values and differences in access of stimuli result in
a variable subsequent speed of excitation of circuits. Direction of excitation of circuits, related to the ability and
possibility of excitation, and thus to the speed of excitation of circuits, determines the course of thinking in
”cause-effect” categories.
Key words: neuronal circuits, constant and variable components of neuromediator-based transmission, circuit
stimulation value, facilitation (priming) of circuit, neuromediator-based contransmission phenomenon, neuronal tangle
126
PSYCHIATR. PSYCHOL. KLIN. 2009, 9 (2), p. 126-130
126-130 Grzegorz Grzegorczyk.qxd:126-130 Grzegorz Grzegorczyk
7/24/09
10:39 AM
Page 127
PRACE POGLĄDOWE/REVIEWS
unktem wyjÊcia dla rozwa˝aƒ nad procesem myÊlenia
w kategoriach przyczynowo-skutkowych czynionych
przez pryzmat przemian energetycznych w mózgu powinno byç przyj´cie wst´pnego za∏o˝enia o zapisie rzeczywistoÊci za pomocà obwodów neuronowych. Wykszta∏cone obwody stanowiàce zapis zarejestrowanego obiektu w przyj´tym
modelu mia∏yby budow´ zbli˝onà do wiàzek neuronowych
i stanowi∏yby wypadkowà pobudzonych neuronów przez impulsy z w∏ókien rzutowych na korze. Stopieƒ zapami´tania
wynika∏by natomiast ze zmian na synapsach pobudzonych
neuronów, powodujàcych stopniowy spadek wartoÊci energii
potrzebnej do pobudzenia obwodu. Wykszta∏cenie obwodu
odbywa∏oby si´ wi´c wed∏ug schematu przedstawionego
na rys. 1, gdzie:
• y – neurony dostarczajàce informacje o zarejestrowaniu
bodêca;
• x – neuron w mózgu rejestrujàcy bodziec o okreÊlonych parametrach (kora mózgowa – w∏ókna projekcyjne – rzutowe);
• z – cz´Êç asocjacyjna kory, dalsze neurony kojarzeniowe danego zmys∏u pobudzone w wyniku post´pujàcego pobudzenia pochodzàcego z w∏ókien rzutowych, a tak˝e podkorowe
po∏àczenia nerwowe;
• U – kierunek post´pujàcego rejestrowania neuronowego
otaczajàcej rzeczywistoÊci – oddolnie post´pujàca konwergencja, upraszczanie zapisu (od szczegó∏owego obrazu
do cech ogólnych).
Wi´cej na temat istoty procesu wykszta∏cania si´ obwodu
neuronowego znaleêç mo˝na w artykule „Pami´ç w modelu
neuropsychologicznym” (Psychiatr. Psychol. Klin. 2008; 8:
218-222).
MyÊlenie w kategoriach przyczynowo-skutkowych zgodnie
z przedstawionym na wst´pie modelem zapami´tywania poprzez wykszta∏canie si´ obwodu neuronowego by∏oby wynikiem szybkoÊci kolejnych pobudzanych obwodów. Istota tego
procesu sprowadza si´ do tego, ˝e poszczególne obwody majà zmiennà wartoÊç pobudzenia (tj. ró˝nià si´ iloÊcià potrzebnych impulsów do pobudzenia obwodu jako ca∏oÊci) oraz majà ró˝ny dost´p do pobudzajàcych je impulsów. Je˝eli chodzi
o zmiennà wartoÊci pobudzenia obwodu, to w tym miejscu
mo˝na wymieniç trzy g∏ówne czynniki na nià wp∏ywajàce, tj.
sta∏e przewodnictwo synaptyczne (Sp), zmienne przewodnictwo synaptyczne (Zp) oraz torowanie obwodu (To). Sta∏e
P
Rys. 1. Model wykszta∏cania si´ obwodu
PSYCHIATR. PSYCHOL. KLIN. 2009, 9 (2), p. 126-130
przewodnictwo synaptyczne (Sp) to nic innego jak post´pujàce zmiany neuroprzekaênikowe zmniejszajàce opór synaptyczny nast´pujàcy pod wp∏ywem uczenia si´. JeÊli przyjmiemy tezy Paula Greengarda oraz innych badaczy zajmujàcych
si´ biochemià tego procesu, musimy zgodziç si´, ˝e decydujàcà rol´ w tym procesie odgrywa dopamina. OczywiÊcie stwierdzenie „sta∏e przewodnictwo” nie jest zupe∏nie trafne, gdy˝
czynnik ten zmienia si´ w miar´ utrwalania si´ obwodu (zapami´tywania), lecz istotne jest to, ˝e zmiany tego czynnika sà stopniowe i nie ulegajà gwa∏townym fluktuacjom
pod wp∏ywem emocji. Jak sama nazwa wskazuje, innà mamy
sytuacj´ przy zmiennym przewodnictwie synaptycznym wynikajàcym ze stanu emocjonalnego cz∏owieka. Nie rozwodzàc
si´ zanadto w tej kwestii, nale˝y podkreÊliç, ˝e czynnik ten
sprowadza si´ do zjawiska kontransmisji, czyli pobudzania
lub hamowania synaptycznego na poszczególnych obwodach
przez ró˝ne neuroprzekaêniki. Sk∏onnoÊç do pobudzania
bàdê hamowania nie jest sta∏a i tak naprawd´ zale˝y od rodzaju obwodu pobudzonego. Jednak˝e zauwa˝yç mo˝na, ˝e
poszczególne neuroprzekaêniki dzia∏ajà pobudzajàco bàdê
hamujàco dla ca∏ych klas zachowaƒ i obiektów. Dzia∏anie poszczególnych neuroprzekaêników mo˝na wi´c powiàzaç ze
stanami emocjonalnymi wp∏ywajàcymi na zachowanie. Dlatego te˝ dla wyprowadzenia jednej wartoÊci neuroprzekaêników doraênie oddzia∏ujàcych na obwód w wyniku emocji
i okreÊlenia ich ∏àcznej wartoÊci pobudzajàcej bàdê hamujàcej mo˝na pos∏u˝yç si´ tabelà systemu wartoÊci przedstawiajàcà krystalizacj´ wartoÊci na obiektach (zob. tabele 1 i 2 w:
Grzegorz Grzegorczyk: Metabolizm informacyjny cz∏owieka
a proces decyzyjny cz∏owieka. Psychiatr. Psychol. Klin. 2007;
2: 98-102).
Trzecim czynnikiem decydujàcym o wartoÊci pobudzenia obwodu jest zjawisko torowania obwodu, polegajàce na pobudzeniu grupy neuronów z ogó∏u neuronów tworzàcych
obwód, przy czym grupa neuronów pobudzonych jest niewystarczajàca do pobudzenia ca∏ego obwodu. Grupa pobudzonych neuronów w ten sposób u∏atwia pobudzenie obwodu,
niejako modyfikujàc ad hoc wartoÊç pobudzenia obwodu poprzez jego obni˝enie. Mechanik´ tego procesu po cz´Êci mo˝na porównaç do torowania synaptycznego na pojedynczej komórce nerwowej. Zjawisko torowania obwodu mo˝e wynikaç
z niedostatecznego pobudzenia przez impulsy odebrane
przez receptory zmys∏owe (tzw. pobudzenie zewn´trzne), ale
tak˝e z pobudzenia przez neurony sàsiednich obwodów.
W koƒcu mo˝na wyobraziç sobie sytuacj´, ˝e dwa obwody
o zbli˝onych cechach cz´Êciowo b´dà si´ na siebie nak∏adaç,
tj. cz´Êciowo b´dà mia∏y takà samà budow´ neuronowà
– w ten sposób obwód pobudzony mo˝e torowaç pobudzenie
innego obwodu cz´Êciowo nak∏adajàcego si´ na niego. Sytuacja taka jest mo˝liwa, jako ˝e ok. 100 miliardów komórek
nerwowych w mózgu posiada oko∏o 100 bilionów synaps. Tym
samym pobudzona komórka poprzez cz´Êç synaps mo˝e wyst´powaç w ró˝nych konfiguracjach z innymi komórkami.
Ró˝nica pomi´dzy st´˝eniami neuroprzekaênikowymi na synapsach tworzàcych ró˝ne obwody powoduje, ˝e ta sama komórka mo˝e wyst´powaç na ró˝nych poziomach przewodnic-
127
126-130 Grzegorz Grzegorczyk.qxd:126-130 Grzegorz Grzegorczyk
7/24/09
10:39 AM
Page 128
PRACE POGLĄDOWE/REVIEWS
twa impulsów nerwowych. Zjawisko cz´Êciowego nak∏adania
si´ zapisu neuronowego mo˝na przedstawiç za pomocà uproszonego modelu na rysunku (rys. 2), gdzie:
• y, x – impulsy z w∏ókien projekcyjnych; podkreÊlone przerywanà linià sà dla jednego obwodu, linià kropkowanà – dla
drugiego obwodu;
• z – neurony kojarzeniowe wykszta∏cone jako wypadkowa
konwergencji i dywergencji z w∏ókien rzutowych poszczególnych obiektów.
Neuronowy zapis pierwszego obiektu (linia przerywana) to
neurony x1, x2, x3, z1, z2, z3. Neuronowy zapis drugiego
obiektu (linia kropkowana) to neurony x2, x3, x4, z3, z4, z5.
Tak wi´c dwa ró˝ne obiekty cz´Êciowo mogà mieç taki sam
zapis neuronowy, w cz´Êciach, na które sk∏adajà si´ takie same zarejestrowane bodêce.
Przedstawione wczeÊniej zjawisko stycznoÊci obwodu czy te˝
nawet cz´Êciowego nak∏adania si´ obwodów pozwala zrozumieç zjawisko oddzia∏ywania obwodów na siebie, a tym samym prawdopodobieƒstwo pobudzenia obwodu i szybkoÊci
jego pobudzenia. Kierunek i szybkoÊç pobudzenia obwodów
stanowiàcych zapis otaczajàcej rzeczywistoÊci decyduje zaÊ
o kierunku myÊlenia w kategoriach przyczynowo-skutkowych.
Reasumujàc wczeÊniejsze spostrze˝enia, proces myÊlenia
w kategoriach przyczynowo-skutkowych mo˝na przedstawiç
jako zale˝noÊç zmiennej wartoÊci pobudzenia obwodu oraz
dost´pnoÊci do impulsów powodujàcych pobudzenie obwodu.
Dlatego te˝ o kierunku myÊlenia w kategoriach przyczynowo-skutkowych decydowaç b´dà dwie zale˝noÊci. Jedna zale˝noÊç przedstawia wp∏yw czynników na wartoÊç pobudzenia
obwodu. Jest to: Sp ^ Zp ^ To → ~Wp, gdzie:
• Sp – sta∏e przewodnictwo synaptyczne;
• Zp – zmienne przewodnictwo synaptyczne;
• To – torowanie obwodu;
• Wp – wartoÊci pobudzenia obwodu.
Drugà zale˝noÊcià jest zró˝nicowanie co do êród∏a pobudzenia obwodu, tj. istnienie mo˝liwoÊci pobudzenia obwodu
przez impulsy ze Êrodowiska zewn´trznego docierajàce z receptorów odbierajàcych bodêce (Pz – pobudzenie zewn´trzne), oraz mo˝liwoÊç pobudzenia obwodu przez impulsy pochodzàce z neuronów tworzàcych inne pobudzone obwody
w mózgu, które majà mo˝liwoÊç wzajemnego oddzia∏ywania
na siebie (Pw – pobudzenie wewn´trzne, boczne). Impulsy
128
Rys. 2. Obraz nak∏adania si´ obwodów
zewn´trzne i wewn´trzne oddzia∏ujàce na obwód muszà wi´c
mieç wartoÊç co najmniej aktualnej wartoÊci pobudzenia obwodu lub wi´kszà, tj. Pz + Pw ≥ Wp. Tak wi´c pobudzenie obwodu, a co za tym idzie kierunek myÊlenia w kategoriach
przyczynowo-skutkowych, zale˝ne jest od sk∏onnoÊci obwodu
do pobudzenia oraz mo˝noÊci jego pobudzenia, a wi´c wynika z zale˝noÊci: Sp ^ Zp ^ To → ~Wp oraz Pz + Pw ≥ Wp.
Tok myÊlenia w kategoriach przyczynowo-skutkowych (kierunek pobudzania kolejnych obwodów) w konsekwencji wynika∏by z szybkoÊci pobudzenia kolejnych obwodów mo˝liwych
do pobudzenia zgodnie z przedstawionymi zale˝noÊciami.
Zgodnie z przedstawionym modelem odrzuciç nale˝a∏oby
prezentowane nieraz za∏o˝enia o istnieniu neuronów hamujàcych, tworzàcych jakiÊ skomplikowany system selekcji informacji przy myÊleniu w kategoriach przyczynowo-skutkowych.
Podobnie za zupe∏nie nietrafione nale˝y uznaç szukanie jakichÊ wàskich grup neuronów decydujàcych o ilorazie inteligencji (którego oczywiÊcie do dnia dzisiejszego nie wskazano,
a który jest de facto swoistym nawiàzaniem i powrotem
do frenologii) czy te˝ uto˝samianie inteligencji z rozwojem
kory mózgowej (cokolwiek kryje si´ pod poj´ciem „rozwini´ta kora mózgowa”). ZdolnoÊç do zapami´tywania wp∏ywajàca na sta∏e przewodnictwo synaptyczne na obwodach ma
oczywiÊcie wp∏yw na inteligencj´, gdy˝ zwi´ksza liczb´ mo˝liwych alternatyw wyboru obwodu pobudzonego nast´pczo
w wyniku myÊlenia w kategoriach przyczynowo-skutkowych.
Tak wi´c ogólnie przedstawiajàc zagadnienie inteligencji, bez
wi´kszego si´ w nie zag∏´biania, inteligencjà mo˝na by nazwaç zdolnoÊç do wzajemnego pobudzania si´ obwodów
neuronów. ZdolnoÊç ta by∏aby uzale˝niana od szybkoÊci
utrwalenia obwodów, jak równie˝ od stopnia zaz´biania si´
obwodów. Zarazem bioràc pod uwag´ chocia˝by przypadki
sawantów czy te˝ zró˝nicowanie zdolnoÊci i umiej´tnoÊci
w ró˝nych aspektach aktywnoÊci cz∏owieka, nie ulega wàtpliwoÊci, ˝e zdolnoÊç do pobudzania si´ obwodów jest zró˝nicowana dla ró˝nych grup neuronów (inna dla ka˝dej cz´Êci
kory). Na podstawie wczeÊniejszych ustaleƒ mo˝na zatem
proces myÊlenia przyczynowo-skutkowego przedstawiç jako
wybór jednego z alternatywnych obwodów uzale˝niony
od szybkoÊci pobudzenia.
Proces ten mo˝na zobrazowaç za pomocà uproszczonego modelu (rys. 3), gdzie:
• op – obwód pierwotny (obwód b´dàcy punktem wyjÊcia dla
∏aƒcucha obwodów pobudzanych w wyniku myÊlenia o charakterze przyczynowo-skutkowym);
• o1-o4 – obwody nast´pcze o okreÊlonym stopniu utrwalenia (mo˝liwe do pobudzenia obwody powiàzane z obwodem pierwotnym); czynnik charakteryzujàcy to sta∏e przewodnictwo synaptyczne (Sp);
• p1-p4 – pobudzenie boczne skierowane do poszczególnych
obwodów nast´pczych z obwodu pierwotnego; czynnik charakteryzujàcy to pobudzenie (impulsy) wewn´trzne (Pw);
• z1-z4 – pobudzenie zewn´trzne skierowane do poszczególnych obwodów nast´pczych z receptorów rejestrujàcych
bodêce; czynnik charakteryzujàcy to pobudzenie (impulsy)
zewn´trzne (Pz);
PSYCHIATR. PSYCHOL. KLIN. 2009, 9 (2), p. 126-130
126-130 Grzegorz Grzegorczyk.qxd:126-130 Grzegorz Grzegorczyk
7/24/09
10:39 AM
Page 129
PRACE POGLĄDOWE/REVIEWS
• n1-n4 – zmienna przepuszczalnoÊç synaptyczna poszczególnych obwodów nast´pczych (Zp); zjawisko kontransmisji
neuroprzekaêników;
• pp1-pp4 – pierwotne pobudzenie poszczególnych obwodów
nast´pczych; czynnik charakteryzujàcy to pobudzenie w wyniku zjawiska torowania oraz nak∏adania si´ obwodów (To).
Od ka˝dego obwodu pobudzonego nast´pczo po obwodzie
pierwotnym mo˝na by rozrysowaç podobnà „gwiazd´” kolejnych mo˝liwych obwodów nast´pczych. Pomi´dzy poszczególnymi obwodami nast´pczymi dochodzi wi´c do swoistego
wyÊcigu o pobudzenie kolejnego obwodu, przy czym zdolnoÊç
do pobudzenia obwodu nast´pczego jest podyktowana zale˝noÊciami: Sp ^ Zp ^ To → ~Wp oraz Pz + Pw ≥ Wp.
Wraz ze stworzeniem modelu mechaniki pracy mózgu jednoczeÊnie mo˝liwe staje si´ przedstawienie mechaniki poszczególnych chorób psychicznych, tj. przedstawienie zmiany mechaniki mózgu w przypadku zaistnienia okreÊlonego
schorzenia. I tak wed∏ug modelu schorzenia psychiczne
mo˝na by ogólnie zdefiniowaç jako efekt naruszenia proporcji wp∏ywu któregoÊ z czynników decydujàcych o pobudzeniu obwodów. W przypadku schizofrenii, mimo ˝e bardzo szeroka paleta objawów stwarza wra˝enie wyjàtkowej
z∏o˝onoÊci tej choroby, jej wyjaÊnienie w oparciu o stworzony model nie wydaje si´ szczególnie skomplikowane.
Na wst´pie rozwa˝aƒ poÊwi´conych genezie i mechanice
schizofrenii nale˝y wskazaç na powszechnie podkreÊlane
krzy˝owanie si´ przyczyn psychologicznych (wskazania
g∏ównie na stres) z uwarunkowaniami biologicznymi (dziedziczenie sk∏onnoÊci). Je˝eli chodzi o czynnik psychologiczny, poj´cie stresu jest za ogólne i nale˝a∏oby doprecyzowaç,
i˝ u schizofreników daje si´ zauwa˝yç stan napi´cia wynikajàcy z wykszta∏cenia si´ obrazu oczekiwanej rzeczywistoÊci,
która jednak˝e nie zostaje zrealizowana czy te˝ zaspokojona (szerzej o tym w: Grzegorz Grzegorczyk: O obiektach
dominujàcych. Psychiatr. Psychol. Klin. 2007; 2: 94-97).
Utrzymujàcy si´ stan napi´cia i zwiàzany z tym utrzymujàcy
si´ stan pobudzenia okreÊlonej partii neuronów w mózgu
stopniowo, przy wspomnianych wczeÊniej odpowiednich
sk∏onnoÊciach genetycznych decydujàcych o w∏aÊciwoÊciach
Rys. 3. Model nast´pczego pobudzenia obwodów
PSYCHIATR. PSYCHOL. KLIN. 2009, 9 (2), p. 126-130
komórek nerwowych, przyczynia∏by si´ do wykszta∏cenia
tzw. „ko∏tuna neuronowego”. Ko∏tunem neuronowym by∏yby wi´c grupy neuronów majàcych bardzo silne i sta∏e zdolnoÊci samowzbudzajàce, w patologicznym stopniu wp∏ywajàce poprzez swoje ciàg∏e pobudzenie na inne obwody
i dominujàce kierunek pobudzenia obwodów. Ko∏tun neuronowy generowanymi impulsami samodzielnie pobudza∏by
obwody (i w ten sposób generowa∏ omamy, urojenia) bàdê
te˝ u∏atwia∏by pobudzenie obwodów, pobudzajàc tylko
cz´Êç neuronów tworzàcych obwód (zakrzywiajàc tym samym sekwencj´ nast´pczo pobudzanych obwodów). Samodzielne pobudzanie obwodów (pozytywne objawy schizofrenii) czy te˝ zakrzywienie linii post´pujàcego pobudzenia
obwodów (zatracenie zdolnoÊci myÊlenia w kategoriach
prawdopodobieƒstwa) jest efektem zdobycia dominujàcej
roli przez mechanizm torowania obwodów (To). Mo˝na
wi´c powiedzieç, ˝e u schizofrenika logika prawdopodobieƒstwa zmienia si´ w logik´ celu, wyznaczanà przez hiperaktywny ko∏tun neuronowy. OczywiÊcie si∏a oddzia∏ywania
takiego ko∏tuna neuronowego jest ró˝na i w ró˝nym stopniu
b´dzie oddzia∏ywaç na mózg jako ca∏oÊç. Im wi´ksza jest
grupa neuronów tworzàcych hiperaktywny ko∏tun neuronowy, tym wi´ksza si∏a jego oddzia∏ywania i skala zaburzenia
psychicznego. Logik´ pracy mózgu schizofrenika mo˝na porównaç do gry w bilard na przechylonym na jeden róg stole
lub z zag∏´bieniem powierzchni blatu sto∏u na Êrodku, kiedy
to w miar´ pog∏´biajàcego si´ nachylenia powierzchni tor
uderzonej bili b´dzie coraz bardziej zakrzywia∏ si´ w miejsce
zag∏´bienia. O zagi´ciu biegu pobudzenia obwodów neuronowych mo˝e Êwiadczyç tak˝e sposób zmian w postrzeganiu
Êwiata i myÊleniu przyczynowo-skutkowym. Nie mo˝na bowiem w przypadku schizofrenii mówiç o jakimÊ ogólnym pora˝eniu (ot´pieniu) zdolnoÊci myÊlenia, którà mo˝na zaobserwowaç przy obni˝eniu komunikacji mi´dzy neuronami,
lecz znacznie wyraêniej mo˝na zaobserwowaç zmian´ ca∏ej
logiki myÊlenia. Dlatego te˝, bioràc pod uwag´ obraz zachowaƒ chorego, raczej za nietrafione nale˝y uznaç doszukiwanie si´ patogenezy schizofrenii w samym zaburzeniu mielinizacji. Ko∏tun neuronowy w poczàtkowej fazie (a ÊciÊlej
przy niskiej aktywnoÊci) dzia∏a wi´c pobudzajàco jako dodatkowe êród∏o impulsów „nap´dzajàce” kolejne obwody
charakteryzujàce okreÊlone obiekty (powodujàc wzmo˝one
pobudzenie i do tego nadginajàc kierunek pobudzenia kolejnych obwodów), a przy wysokiej lub bardzo wysokiej aktywnoÊci jego skutki sà coraz bardziej autystyczne. Impulsy
zewn´trzne (Pz) w przypadku bardzo wysokiej aktywnoÊci
nie majà bowiem ju˝ dostatecznej si∏y na wybicie kierunku
pobudzenia obwodów. W ten sposób ko∏tun neuronowy
w ró˝nych stadiach swojej aktywnoÊci mo˝e dzia∏aç pobudzajàco bàdê autystycznie, zmieniaç wczeÊniejszà logik´
opartà na prawdopodobieƒstwie na logik´ opartà na celu
oraz samodzielnie tworzyç rzeczywistoÊç, pobudzajàc samodzielnie obwody generowanymi impulsami. Tak jak mechanik´ schizofrenii, mo˝na opisaç równie˝ mechanik´ innych
schorzeƒ psychicznych.
129
126-130 Grzegorz Grzegorczyk.qxd:126-130 Grzegorz Grzegorczyk
7/24/09
10:39 AM
Page 130
PRACE POGLĄDOWE/REVIEWS
PIÂMIENNICTWO:
BIBLIOGRAPHY:
1.
Solomon E.P., Berg L.R., Martin D.W., Villee C.A.:
Biologia. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa 1998:
816-860.
2.
Konturek S.: Fizjologia cz∏owieka. Tom IV – Neurofizjologia.
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagielloƒskiego, Kraków 1998.
3.
K´piƒski A.: Schizofrenia. Wyd. II, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2004.
4.
5.
6.
7.
Kulczycki J. (red.): Post´py neurologii: post´py neurofizjologii: post´py neuropatologii. Centrum Medyczne
Kszta∏cenia Podyplomowego, Warszawa 1991.
Walsh K.: Neuropsychologia kliniczna. Wydawnictwo
Naukowe PWN, Warszawa 1998.
¸uria A.R.: Podstawy neuropsychologii. Paƒstwowy
Zak∏ad Wydawnictw Lekarskich, Warszawa 1976.
Fazera A., Winokura A. (red.): Biologiczne podstawy
zaburzeƒ psychicznych. Paƒstwowy Zak∏ad Wydawnictw
Lekarskich, Warszawa 1982.
XLIII Zjazd Psychiatrów Polskich
„Âwiat współczesny a psychiatria”
23-26 czerwca 2010 r.
Miejsce: Centrum Kongresowe Mi´dzynarodowych Targów Poznaƒskich
Organizatorzy: Polskie Towarzystwo Psychiatryczne, Katedra Psychiatrii Uniwersytetu
Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu oraz Wydawnictwo Termedia
Zgłoszenia abstraktów:
• wystàpienia ustne – do 31 stycznia 2010 r.
• wystàpienia plakatowe – do 28 lutego 2010 r.
Opłata rejestracyjna
Członkowie PTP
Emeryci i renciÊci
Studenci do 26. roku ˝ycia
Osoby towarzyszàce
do 15.01.2010 r.
400 zł
250 zł
150 zł
200 zł
od 16.01.2010 r.
500 zł
350 zł
200 zł
300 zł
Pozostałe osoby, w tym członkowie PTP,
którzy nie płacà składek
500 zł
600 zł
Udział w bankiecie
60 zł
60 zł
UWAGA!
Osoby zgłaszajàce udział w zjeêdzie, które dokonajà rejestracji na stronie www.konferencje.termedia.pl, otrzymajà 5% upustu.
Prosimy o wpłaty na konto: Termedia sp. z o.o., Bank Zachodni WBK S.A. III Oddział Poznaƒ,
30 1090 1359 0000 0001 0559 9169 (z dopiskiem Zjazd Psychiatrów Polskich)
Zarejestrowaç si´ mo˝na:
• wysyłajàc e-mail na adres: [email protected]
• zgłaszajàc udział na www.termedia.pl
• wysyłajàc faks na nr: 061 656 22 00
Ostateczny termin przyjmowania wpłat przelewem upływa 16 czerwca 2010 r.
Po tym terminie istnieje mo˝liwoÊç uiszczenia opłaty w biurze Zjazdu.
Biuro organizacyjne: Termedia sp. z o.o., ul. Wenedów 9/1, 61-614 Poznaƒ, tel./faks: 061 656 22 00,
e-mail: [email protected]
Uczestnicy otrzymajà punkty edukacyjne.
130
PSYCHIATR. PSYCHOL. KLIN. 2009, 9 (2), p. 126-130