2,4-Dinitrotoluen - Nitro

Karta charakterystyki
2,4-Dinitrotoluen
SEKCJA 1:
Identyfikacja substancji/mieszaniny i identyfikacja przedsiębiorstwa
1.1. Identyfikator produktu
Międzynarodowa nazwa chemiczna
Numer indeksowy
Numer EC
Numer CAS
Numer ONZ
Inne nazwy
Wzór chemiczny
Numer rejestracji
2,4-dinitrotoluen
609-007-00-9
204-450-0
121-14-2
3454 (stały)
1600 (stopiony)
dinitrotoluen , dwunitrotoluen , DNT,
dinitrometylobenzen
C7H6N2O4
-
1.2. Istotne zidentyfikowane zastosowania substancji oraz zastosowania odradzane.
Półprodukt w syntezie chemicznej, składnik prochu strzelniczego, składnik materiałów wybuchowych.
1.3. Dane dotyczące dostawcy karty charakterystyki.
Zakłady Chemiczne „NITRO-CHEM” S.A. 85-825 Bydgoszcz, ul. Wojska Polskiego 65a
tel. (052) 374 76 60, fax (052) 361 11 24
Kartę zaktualizowała: Beata Wasilewska, e-mail: [email protected]
Teresa Soczka, e-mail: [email protected]
1.4. Numer telefonu alarmowego
00 48 52 374 76 60 – w godz. 7.00-15.00, Pn-Pt
SEKCJA 2:
Identyfikacja zagrożeń
Zagrożenia
Może powodować raka.
Podejrzewa się, że powoduje wady genetyczne.
Podejrzewa się, że działa szkodliwie na płodność lub na dziecko w łonie matki.
Działa toksycznie w następstwie wdychania.
Działa toksycznie w kontakcie ze skórą.
Działa toksycznie po połknięciu.
Może powodować uszkodzenie narządów ( tj. wątroba, oczy, układ nerwowy, układ krwionośny) poprzez
długotrwałe lub narażenie powtarzane.
Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki.
Zagrożenie pożarowe
Toksyczne, palne ciało stałe. Podczas ogrzewania lub spalania wydzielają się silnie toksyczne tlenki azotu.
Gwałtowne ogrzanie może spowodować wybuchowy rozkład.
Data aktualizacji
12.12.2010
Data wydania
10.01.2004
Wersja
6
Substancja
2,4-Dinitrotoluen
Strona
1 z 12
2.1. Klasyfikacja substancji lub mieszaniny
Według rozporządzenia (WE) nr 1272/2008 (CLP)
Klasa zagrożenia i kody
Kody zwrotów wskazujących
kategorii
rodzaj zagrożenia
Carc. 1B
H350
Muta. 2
H341
Repr. 2
H361
Acute Tox. 3
H331
Acute Tox. 3
H311
Acute Tox. 3
H301
STOT RE 2
H373
Aquatic Acute 1
H400
Aquatic Chronic 1
H410
Według dyrektywy Rady 67/548/EWG
Kod klasyfikacyjny/Symbol
Symbole rodzaju zagrożenia (R)
ostrzegawczy
Carc. Cat. 2
R45
Muta. Cat. 3
R68
Repr. Cat. 3
R62
T
R23/24/25
Xn
R48/22
N
R50-53
Symbole rodzaju zagrożenia R i kody zwrotów wskazujących rodzaj zagrożenia H oraz użyte skróty zostały opisane
w pkt. 16.
2.2. Elementy oznakowania
2,4-Dinitrotoluen
Nr indeksowy: 609-007-00-9
NIEBEZPIECZEŃSTWO
H350 Może powodować raka.
H341 Podejrzewa się, że powoduje wady genetyczne.
H361 Podejrzewa się, że działa szkodliwie na płodność lub na dziecko w łonie
matki.
H331 Działa toksycznie w następstwie wdychania.
H311 Działa toksycznie w kontakcie ze skórą.
H301 Działa toksycznie po połknięciu.
H373 Może powodować uszkodzenie narządów ( tj. wątroba, oczy, układ
nerwowy, układ krwionośny) poprzez długotrwałe lub narażenie powtarzane.
H410 Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne, powodując długotrwałe
skutki.
P201 Przed użyciem zapoznać się ze specjalnymi środkami ostrożności.
P280 Stosować rękawice ochronne/odzież ochronną/ochronę oczu/ochronę
twarzy.
P273 Unikać uwolnienia do środowiska.
P309+P311 W przypadku narażenia lub złego samopoczucia: Skontaktować
się z OŚRODKIEM ZATRUĆ lub z lekarzem.
P501 Zawartość/pojemnik usuwać zgodnie z krajowymi
i międzynarodowymi przepisami.
Produkt przeznaczony wyłącznie do użytku zawodowego
Data aktualizacji
12.12.2010
Data wydania
10.01.2004
Wersja
6
Substancja
2,4-Dinitrotoluen
Strona
2 z 12
2.3. Inne Zagrożenia
Wyniki oceny właściwości PBT i vPvB nie są jeszcze dostępne.
Toksyczne produkty spalania: tlenki azotu (NOx) i tlenki węgla (CO2, CO).
Skażenie oczu wywołuje łzawienie, ból, zaczerwienienie spojówek z ryzykiem uszkodzenia rogówki.
2,4-dinitrotoluene został zidentyfikowany przez Europejska Agencję Chemikaliów (ECHA) jako substancja
wzbudzająca szczególnie duże obawy (SVHC - Substance of Very High Concern) i został dodany do Listy
Kandydackiej.
SEKCJA 3:
Skład/informacja o składnikach
3.
3.1. Substancje
Identyfikator substancji
Międzynarodowa nazwa chemiczna
2,4-dinitrotoluen
SEKCJA 4:
Numer indeksowy:
Numer CAS:
SKŁADNIKI
609-007-00-9
121-14-2
Zawartość
min. 95%
Środki pierwszej pomocy
4.1. Opis środków pierwszej pomocy
4.1.1. Wytyczne pierwszej pomocy według dróg narażenia.
W PRZYPADKU DOSTANIA SIĘ DO DRÓG ODDECHOWYCH: Wyprowadzić lub wynieść poszkodowanego na świeże
powietrze i zapewnić warunki do odpoczynku w pozycji umożliwiającej swobodne oddychanie. Zapewnić drożność dróg
oddechowych. W depresji oddechowej, jeżeli jest możliwe, podawać tlen aż do powrotu prawidłowej czynności
oddechowej. W razie konieczności zastosować sztuczne oddychanie. Osobę nieprzytomną ułożyć w bezpiecznej pozycji.
Natychmiast skontaktować się z OŚRODKIEM ZATRUĆ lub lekarzem.
W PRZYPADKU KONTAKTU ZE SKÓRĄ: Delikatnie umyć dużą ilością wody z mydłem. Natychmiast usunąć/zdjąć całą
zanieczyszczoną odzież. Wyprać zanieczyszczoną odzież przed ponownym użyciem.
W PRZYPADKU KONTAKTU Z OCZAMI: Natychmiast przemyć oczy dużą ilością czystej, bieżącej wody przez co najmniej 10
minut. Jeśli czujesz się źle, skontaktuj się z lekażem. Skażenie oczu wywołuje łzawienie, ból, zaczerwienienie spojówek z
ryzykiem uszkodzenia rogówki.
W PRZYPADKU POŁKNIĘCIA: Dążyć do jak najszybszego usunięcia trucizny przez spowodowanie wymiotów (podając do
picia 1-2 szklanki wody, a następnie prowokując wymioty przez drażnienie tylnej ściany gardła, np. palcem). Nie podawać
mleka ani alkoholu. Wypłukać usta. Natychmiast skontaktować się z OŚRODKIEM ZATRUĆ lub lekarzem.
4.1.2. Dalsze wskazówki
Natychmiastowa pomoc medyczna potrzebna jest w przypadku zatrucia pokarmowego, pojawienia się problemów
z oddychaniem, wystąpieniem objawów alergicznych tj. obrzęki, utrata przytomności i inne objawy wskazujące na
pogorszony stan zdrowia.
Jeżeli zatrucie nastąpiło drogą inhalacyjną poszkodowanego należy natychmiast wyprowadzić ze strefy zagrożenia
zapewniając mu dostęp świeżego powietrza.
4.2. Najważniejsze ostre i opóźnione objawy oraz skutki narażenia
Drogi narażenia:
Przez drogi oddechowe, przez drogi pokarmowe, przez kontakt ze skórą i oczami.
Działanie przez drogi oddechowe:
Pył i przypuszczalnie pary wywołują kaszel, podrażnienie dróg oddechowych, ból głowy, wymioty, skurcze brzucha
duszności związane z methemoglobinemią.
Data aktualizacji
12.12.2010
Data wydania
10.01.2004
Wersja
6
Substancja
2,4-Dinitrotoluen
Strona
3 z 12
Działanie przez drogi pokarmowe:
Może wywołać mdłości i wymioty oraz ból głowy i duszności.
Kontakt ze skórą i oczami:
Skażenie skóry wywołuje jej zaczerwienienie oraz stopniowo nasilające się sinoniebieskie zabarwienie, ponadto
mogą wystąpić bóle głowy i duszności. Skażenie oczu wywołuje łzawienie, ból, zaczerwienienie spojówek z ryzykiem
uszkodzenia rogówki.
Skutki narażenia ostrego:
Następstwem zatrucia może być niedokrwistość hemolityczna, plastyczna i uszkodzenie wątroby.
Skutki narażenia przewlekłego:
Uszkodzenie wątroby, niedokrwistość, zmiany wielonerwowe, przewlekłe zapalenie skóry, zaćma.
4.3. Wskazania dotyczące wszelkiej natychmiastowej pomocy lekarskiej i szczególnego postępowania
z poszkodowanym
Zalecenia ogólne
W przypadku jakichkolwiek wątpliwości lub gdy objawy nie ustępują należy skonsultować się z lekarzem.
Lekarzowi należy pokazać niniejszą kartę charakterystyki, opakowanie lub etykietę.
Zalecenia dla lekarza
W problemach z oddychaniem podać tlen.
SEKCJA 5:
Postępowanie w przypadku pożaru
5.1. Środki gaśnicze
Odpowiednie środki gaśnicze:
Dwutlenek węgla, proszki gaśnicze, piany średnie lub ciężkie, woda prądy rozproszone.
Mały pożar: gasić gaśnicą proszkową lub śniegową.
Duży pożar: tj. palące się zbiorniki lub rozsypany materiał gasić pianą lub rozproszonymi prądami wody.
Zbiorniki narażone na działanie ognia, lub wysokiej temperatury chłodzić wodą; jeśli to możliwe, usunąć
je z obszaru zagrożenia.
Jeżeli nie ma możliwości bardzo szybkiego opanowania pożaru należy natychmiast oddalić się z miejsca pożaru
ewakuując otoczenie.
Niewłaściwe środki gaśnicze:
Piany lekkie, zwarte prądy wody
5.2. Szczególne zagrożenia związane z substancją lub mieszaniną
Produkt palny. Gwałtowne ogrzanie może spowodować wybuchowy rozkład.
Uwaga: Produktami spalania są toksyczne i drażniące tlenki azotu (NOx) oraz tlenki węgla (CO, CO2).
5.3. Informacje dla straży pożarnej
Produkt palny. Gwałtowne ogrzanie może spowodować wybuchowy rozkład.
Uwaga: Produktami spalania są toksyczne i drażniące tlenki azotu (NOx) oraz tlenki węgla (CO, CO2).
Mały pożar: gasić gaśnicą proszkową lub śniegową.
Duży pożar: tj. palące się zbiorniki lub rozsypany materiał gasić pianą lub rozproszonymi prądami wody.
Zbiorniki narażone na działanie ognia, lub wysokiej temperatury chłodzić wodą; jeśli to możliwe, usunąć
je z obszaru zagrożenia.
Jeżeli nie ma możliwości bardzo szybkiego opanowania pożaru należy natychmiast oddalić się z miejsca pożaru
ewakuując otoczenie.
Sprzęt ochronny dla strażaków: odzież ochronna gazoszczelna z aparatem izolującym drogi oddechowe, ochrona
głowy i twarzy.
Data aktualizacji
12.12.2010
Data wydania
10.01.2004
Wersja
6
Substancja
2,4-Dinitrotoluen
Strona
4 z 12
SEKCJA 6:
Postępowanie w przypadku niezamierzonego uwolnienia do środowiska
6.1. Indywidualne środki ostrożności, wyposażenie ochronne i procedury w sytuacjach awaryjnych
6.1.1. Dla osób nienależących do personelu udzielającego pomocy
Należy stosować odpowiednie wyposażenie ochronne wymienione w pkt. 8.
Unikać kontaktu ze skórą, oczami, wdychania pyłów.
Usunąć źródła zapłonu, ugasić otwarty ogień, ogłosić zakaz palenia oraz używania urządzeń iskrzących, unikać
bezpośredniego kontaktu z uwalniającą się substancją.
6.1.2. Dla osób udzielających pomocy
Stosować następujące środki ochrony osobistej: Ubranie nieelektryzujące się (bawełniane), obuwie skórzane lub
gumowe, rękawice gumowe. Przy operacjach przesypywania, siania suchego dinitrotoluenu maska lub półmaska
przeciwpyłowa oraz okulary ochronne.
6.2. Środki ostrożności w zakresie ochrony środowiska
Unikać wprowadzania substancji do kanalizacji, wód powierzchniowych i gruntowych oraz gleby.
6.3. Metody i materiały zapobiegające rozprzestrzenianiu się skażenia i służące do usuwania skażenia
Rozsypany i zabrudzony produkt zebrać przy użyciu narzędzi nieiskrzących do pojemników na odpady i przekazać
wyspecjalizowanym służbom do zniszczenia. Produkt zanieczyszczony nie może zostać wykorzystany do produkcji.
6.4. Odniesienia do innych sekcji
Przy usuwaniu skażenia należy stosować środki ochrony osobistej zgodne z pkt. 8.
Z zebranym odpadem postępować zgodnie z pkt. 13.
SEKCJA 7:
Postępowanie z substancjami i mieszaninami oraz ich magazynowanie
7.1. Środki ostrożności dotyczące bezpiecznego postępowania
7.1.1. Pracować w dobrze wentylowanych pomieszczeniach, nie używać iskrzących narzędzi; unikać działania na
substancję otwartego ognia, wysokiej temperatury, bodźców mechanicznych oraz tarcia. Nie palić papierosów.
Uwaga ryzyko wybuchu.
Unikać rozsypywania się substancji i pylenia się substancji, nie wdychać pyłów.
Unikać uwolnienia do środowiska.
7.1.2. Podczas stosowania nie jeść, nie pić, unikać kontaktu z substancją, unikać wdychania par i pyłu, przestrzegać zasad
higieny osobistej, stosować środki ochrony indywidualnej zgodnie z pkt. 8. Nie palić w miejscu pracy. Umyć ręce po
użyciu oraz zdjąć odzież i sprzęt ochronny przed wejściem do miejsc przeznaczonych do spożywania posiłków.
7.2. Warunki bezpiecznego magazynowania, łącznie informacjami dotyczącymi wszelkich wzajemnych
niezgodności
Magazyn chemiczny ogólny z osobnym pomieszczeniem (boksem) dla materiałów toksycznych; ze sprawną
wentylacją mechaniczną, nienasiąkliwą podłogą, wewnętrzną instalacją wodociągową.
Magazynować w oryginalnych zamkniętych opakowaniach w suchych, krytych i zabezpieczonych przed
bezpośrednim działaniem promieniowania słonecznego pomieszczeniach. Temperatura składowania dinitrotoluenu
nie może przekraczać +30oC ze względu na właściwości dinitrotoluenu (wypacalność). Wilgotność względna
składowania dinitrotouenu nie może przekraczać 50%.
W jednym pomieszczeniu magazynowym mogą znajdować się materiały tej samej klasy niebezpieczeństwa,
niedozwolone jest składowanie w sąsiedztwie stężonych kwasów, alkaliów, przedmiotów lub substancji
łatwopalnych.
7.3. Szczegółowe zastosowania końcowe
Nie przewiduje się szczególnych zastosowań.
Data aktualizacji
12.12.2010
Data wydania
10.01.2004
Wersja
6
Substancja
2,4-Dinitrotoluen
Strona
5 z 12
SEKCJA 8:
Kontrola narażenia/środki ochrony indywidualnej
8.1. Parametry dotyczące kontroli
Polska*)
NDS (limit value – eight
hours) **)
[mg/m3]
0,33
NDSch (limit value – short
term)
[mg/m3]
-
USA (OSHA)
1,5
USA (ACGIH)
1,5
OSHA – Amerykańska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy (Occupational Safety and Health Administration - USA)
ACGIH - Amerykańska Konferencja Rządowych Higienistów Przemysłowych (American Conference of Governmental
Industrial Hygienists)
*) Normatywy zawarte w Dz. U. Nr 217 poz. 1833 z 2002 r. wraz z późniejszymi zmianami (zmienione Dz. U. 2010.141.950)
**)
dla mieszaniny izomerów dinitrotoluenu (CAS: 25321-14-6)
Stężenie przy którym nie obserwuje się skutków zdrowotnych (Derived No-Effect Level)
DNEL: brak danych
Przewidywana koncentracja braku skutków środowiskowych (Predicted NoEffect Concentration)
Dla akwenów wodnych: PNECwody = 2 g/litr
Dopuszczalne wartości stężenia w materiale biologicznym nie zostały określone.
Oznaczanie w powietrzu na stanowiskach pracy
PN-82/Z-04128/03 Ochrona czystości powietrza. Badania zawartości nitrotoluenów. Oznaczanie 2,4-dwunitrotoluenu na
stanowiskach pracy metodą kolorymetryczną.
PN-Z-04128-4:
1996
Ochrona
czystości
powietrza.
Badania
zawartości
nitrotoluenów.
Oznaczanie
o-, m- i p-dwunitrotoluenu na stanowiskach pracy metodą chromatografii gazowej.
8.2. Kontrola narażenia
Rozwiązania techniczne
Niezbędna wentylacja miejscowa, wywiewna z obudową rejonu emisji pyłów do środowiska oraz wentylacja ogólna
pomieszczenia. Otwory zasysające wentylacji miejscowej przy płaszczyźnie roboczej lub poniżej. Wywiewniki
wentylacji ogólnej w górnej części pomieszczenia oraz przy podłodze. Instalacje wentylacyjne muszą odpowiadać
warunkom ustalonym ze względu na niebezpieczeństwo pożaru lub wybuchu.
Środki ochrony osobistej
Ubranie bawełniane, obuwie skórzane lub gumowe, rękawice gumowe. Przy operacjach przesypywania, siania
suchego trinitrotoluenu maska lub półmaska przeciwpyłowa oraz okulary lub gogle ochronne. Prace analityczne i
badawcze związane z podgrzewaniem substancji przeprowadzać w dygestorium przy włączonej wentylacji.
Stosowane środki ochrony osobistej powinny spełniać wymogi Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia
21 grudnia 2005r. (Dz. U. Nr 259, poz. 2173 z roku 2005).
Data aktualizacji
12.12.2010
Data wydania
10.01.2004
Wersja
6
Substancja
2,4-Dinitrotoluen
Strona
6 z 12
SEKCJA 9:
Właściwości fizyczne i chemiczne
9.1. Informacje na temat podstawowych właściwości fizycznych i chemicznych
Wygląd
Zapach
Próg zapachu
pH
Temperatura wrzenia:
Temperatura zapłonu
Palność
Właściwości wybuchowe
Właściwości utleniające
Prężność par
Gęstość względna
Ciało stałe o barwie żółtej.
Nitrozwiązków
Brak danych
Nie dotyczy
w temp. ok. 300ºC następuje powolny rozkład
206,67ºC
Nie dotyczy
Ciepło wybuchu: Brak danych
Objętość wł. produktów wybuchu: 602 dm3/kg
Wrażliwość na uderzenie: 50 J
Wrażliwość na tarcie: 353 N
Współczynnik wrażliwości mechanicznej Rm: > 10
Współczynnik wrażliwości Rw: 9,9
Współczynnik wrażliwości termicznej Rt: 8,95
Współczynnik zagrożenia: Brak danych
Prędkość detonacji: Brak danych
Nie dotyczy
1,47∙10-4 mm Hg w temp. 22ºC
1,52 g/cm3 w 15ºC
1,3208 g/cm3 w 71ºC
Rozpuszczalność
Rozpuszcza się: pirydynie, octanie metylu, acetonie, benzenie,
toluenie, chlorobenzenie, chloroformie, eterze dietylowym,
etanolu.
Rozpuszczalność w wodzie
2,7∙102 mg/dm3 w temp. 22ºC
Współczynnik podziału: n-oktanol/woda 1,98
Lepkość
Brak danych
Gęstość par
Względna gęstość par (powietrze = 1): 6.28
Szybkość parowania
Brak danych
9.2. Inne informacje
Temperatura topienia/krzepnięcia: 70÷71oC
SEKCJA 10:
Stabilność i reaktywność
10.1. Reaktywność
Jest silnym reduktorem. Niebezpiecznie reaguje z utleniaczami, zasadami, metalami (cyna, cynk). Mieszanina nie jest
piroforyczna.
10.2. Stabilność chemiczna
Produkt stabilny pod warunkiem odpowiedniego obchodzenia się z substancją zgodnie z zalecanymi.
10.3. Możliwość występowania niebezpiecznych reakcji
Jest silnym reduktorem. Niebezpiecznie reaguje z utleniaczami, zasadami, metalami (cyna, cynk). Podczas ogrzewania
lub spalania wydzielają się silnie toksyczne tlenki azotu. Gwałtowne ogrzanie może spowodować wybuchowy
rozkład.
10.4. Warunki, których należy unikać
Unikać wysokich temperatur, otwartego ognia, wytwarzania pyłu.
10.5. Materiały niezgodne
Unikać kontaktu z utleniaczami, zasadami i metalami (cynk, cyna).
Data aktualizacji
12.12.2010
Data wydania
10.01.2004
Wersja
6
Substancja
2,4-Dinitrotoluen
Strona
7 z 12
10.6. Niebezpieczne produkty rozkładu
Tlenki azotu (NOx), tlenki węgla (CO2, CO)
SEKCJA 11:
Informacje toksykologiczne
11.1. Informacje dotyczące skutków toksykologicznych
Dane toksykologiczne
Gatunek
Test
Droga
narażenia
Wartość
kot
LDLo
podskórnie
25mg/kg (25mg/kg)
świnka
morska
LD50
skóra
> 1gm/kg (1000mg/kg)
mysz
LD50
doustnie
790mg/kg (790mg/kg)
szczur
LD50
doustnie
268mg/kg (268mg/kg)
Literatura
U.S. Public Health Service, Public Health
Bulletin. Vol. 271, Pg. 110, 1941.
National Technical Information Service. Vol.
OTS0572393,
Gigiena Truda i Professional'nye
Zabolevaniya. Labor Hygiene and
Occupational Diseases. Vol. 25(8), Pg. 50,
1981.
National Technical Information Service. Vol.
PB214-270,
Klasy zagrożenia
Rakotwórczość kat.1B: Może powodować raka.
Działanie mutagenne na komórki rozrodcze kat.2: Podejrzewa się, że powoduje wady genetyczne.
Działanie szkodliwe na rozrodczość kat.2: Podejrzewa się, że działa szkodliwie na płodność lub na dziecko w łonie
matki.
Toksyczność ostra kat.3: Działa toksycznie w następstwie wdychania.
Toksyczność ostra kat.3: Działa toksycznie w kontakcie ze skórą.
Toksyczność ostra kat.3: Działa toksycznie po połknięciu.
Działanie toksyczne na narządy docelowe – narażenie jednorazowe kat.2: Może powodować uszkodzenie narządów
( tj. wątroba, oczy, układ nerwowy, układ krwionośny) poprzez długotrwałe lub narażenie powtarzane.
Dane literaturowe
Drogi narażenia:
Przez drogi oddechowe, przez drogi pokarmowe, przez kontakt ze skórą i oczami.
Działanie przez drogi oddechowe:
Pył i przypuszczalnie pary wywołują kaszel, podrażnienie dróg oddechowych, ból głowy, wymioty, skurcze brzucha
duszności związane z methemoglobinemią.
Działanie przez drogi pokarmowe:
Może wywołać mdłości i wymioty oraz ból głowy i duszności.
Kontakt ze skórą i oczami:
Skażenie skóry wywołuje jej zaczerwienienie oraz stopniowo nasilające się sinoniebieskie zabarwienie, ponadto
mogą wystąpić bóle głowy i duszności. Skażenie oczu wywołuje łzawienie, ból, zaczerwienienie spojówek z ryzykiem
uszkodzenia rogówki.
Skutki narażenia ostrego:
Następstwem zatrucia może być niedokrwistość hemolityczna, plastyczna i uszkodzenie wątroby.
Skutki narażenia przewlekłego:
Uszkodzenie wątroby, niedokrwistość, zmiany wielonerwowe, przewlekłe zapalenie skóry, zaćma.
Data aktualizacji
12.12.2010
Data wydania
10.01.2004
Wersja
6
Substancja
2,4-Dinitrotoluen
Strona
8 z 12
SEKCJA 12:
Informacje ekologiczne
12.1 Toksyczność
GATUNEK
OKRES
Selenastrum capricornutum
96 h
Chlorella pyrenoidosa
96 h
Microcystis aeruginosa
96 h
WYNIK
ErC50 2,6 mg/l
ErC50 0,9 mg/l
ErC50 0,08 mg/l
Toksyczność ostra dla środowiska wodnego kat.1: Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne.
Toksyczność przewlekła dla środowiska wodnego kat.1: Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne, powodując
długotrwałe skutki.
12.2 Trwałość i zdolność do rozkładu
DNT nie pozostaje w powietrzu przez dłuższy czas, ponieważ jest rozkładane przez światło słoneczne i bakterie do
takich substancji jak dwutlenek węgla, woda, kwas azotowy.
W przypadku braku światła i tlenu w powietrzu ubytek DNT zależy od biodegradacji. W 1980 roku zaobserwowano
bidegradacje DNT w powietrzu z czasem połowicznego rozkładu mniejszym niż jedna godzina.
W środowisku wodnym DNT jest bardziej stabilny i ma mniejszą tendencje do degradacji i eliminacja nie jest
całkowita. Substancja jest trudno biodegradowalna. Długo utrzymuje się w środowisku, dlatego też należy unikać
przedostawania się jej do wód powierzchniowych i ziemi.
12.3 Zdolność do bioakumulacji
Współczynnik podziału Kow 1,98 sugeruje, że substancja nie powinna osiągać wysokich poziomów biokumulacji
w tkankach roślin, zwierząt oraz akumulacji i przenoszenia substancji w łańcuchu pokarmowym.
12.4 Mobilność w glebie
DNT zazwyczaj nie paruje, a większe stężenie w powietrzu zanotowano w fabrykach przemysłowych.
Emisja DNT do powietrza prawdopodobnie nie powoduje dalszego przemieszczania w środowisku, ponieważ DNT w
powietrzu pod wpływem światła ulega rozkładowi.
Rozpuszczalność DNT w wodzie jest wystarczająca aby substancja ta przedostała się do wód powierzchniowych i
gruntowych. W środowisku wodnym DNT jest bardziej stabilny i ma mniejszą tendencje do niszczenia.
Przenikanie DNT z wód do powietrza jest mało prawdopodobne za względu na rozkład DNT w powietrzu.
DNT może przemieszczać do roślin przez korzenie z wód powierzchniowych lub gleby.
12.5 Wyniki oceny właściwości PBT i vPvB
Wyniki oceny właściwości PBT i vPvB nie są jeszcze dostępne.
12.6 Inne szkodliwe skutki działania
Brak danych
SEKCJA 13:
Postępowanie z odpadami
13.1. Metody unieszkodliwiania odpadów
Kod odpadu - 16 03 05 - odpad niebezpieczny
Nie usuwać odpadu do kanalizacji, nie dopuścić do zanieczyszczenia nim wód powierzchniowych i gruntowych oraz
gleby.
Odzysk lub unieszkodliwianie należy przeprowadzać zgodnie z obowiązującymi przepisami:
Przepisy krajowe
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach (Dz.U. 07.39.251 z późn. zm.)
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. 01.112.1206)
Ustawa z dnia 11 maja 2001r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U. 01.63.638 z późn. zm.)
Przepisy obowiązujące w UE
Dyrektywa Rady 75/442/EWG w sprawie odpadów - znowelizowana i rozszerzona przez Dyrektywę Rady
91/156/EEC, Dyrektywę Rady 91/692/WE, Decyzję Komisji 94/3/WE (tzw. Europejski Katalog Odpadów, oraz
Decyzję Komisji 96/350/WE;
Decyzja Komisji 76/431/EWG ustanawiająca Komitet Gospodarki Odpadami;
Data aktualizacji
12.12.2010
Data wydania
10.01.2004
Wersja
6
Substancja
2,4-Dinitrotoluen
Strona
9 z 12
Dyrektywa Rady 91/689/WE w sprawie odpadów niebezpiecznych, znowelizowana przez: Dyrektywę Rady
94/31/EWG oraz rozszerzona Decyzją Rady 94/904 ustanawiająca listę odpadów niebezpiecznych zgodnie z art.1
ust. 4 Dyrektywy 91/689/EWG;
SEKCJA 14:
Informacja o transporcie
Transport powinien odbywać się zgodnie z przepisami prawnymi określonymi w punkcie 15.1 podpunkt 5.
Dla ADR/RID (lądowy), IMDG (morski) transportować zgodnie z:
14.1. Numer UN (numer ONZ)
3454 (stały)
1600 (stopiony)
14.2. Prawidłowa nazwa przewozowa UN
DWUNITROTOLUENY, STAŁE dla UN 3454
DWUNITROTOLUENY, STOPIONE dla UN 1600
14.3. Klasa zagrożenia w transporcie
Kod klasyfikacyjny
14.4. Grupa pakowania
14.5. Zagrożenia dla środowiska
6.1
T1 dla UN 1600; T2 dla UN 3454
II
Nie klasyfikowany jako niebezpieczny dla środowiska
14.6. Szczególne środki ostrożności dla
użytkowników
14.7. Transport luzem zgodnie z załącznikiem II do
konwencji MARPOL 73/78 i kodeksem IBC
Zakaz palenia, używania ognia i nieosłoniętego płomienia.
SEKCJA 15:
Nie przewiduje się transportu luzem.
Informacje dotyczące przepisów prawnych
15.1. Przepisy prawne dotyczące bezpieczeństwa, zdrowia i ochrony środowiska specyficzne dla substancji
i mieszanin
1. Rozporządzenie (WE) 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 roku w sprawie rejestracji,
oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH), utworzenia Europejskiej Agencji
Chemikaliów, zmieniające dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93
i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG,
93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE (z późn. zmianami).
2. Ustawa z 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych (Dz. U. nr 11, poz. 84 z późn. zmianami).
3. Ustawa z 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska (Dz. U. nr 62, poz. 627 z późn. zmianami).
4. Ustawa z 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. nr 62, poz. 628 z późn zmianami).
5. Ustawa z 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz. U. nr 199, poz. 1671 z późn.
zmianami).
6. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji,
oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz
zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 (Dz. Urz. UE L 353 z 31 grudnia 2008 roku).
7. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29 listopada 2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych
stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. nr 217, poz. 1833 z pózn. zmianami).
8. Ustawa z 31 marca 2004 r. o przewozie koleją towarów niebezpiecznych (Dz. U. nr 97, poz. 962 z późn. zmianami).
9. Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. Nr 63, poz. 638 z pózn. zmianami)
10. Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 5 lipca 2004 r. w sprawie ograniczeń, zakazów lub warunków
produkcji, obrotu lub stosowania substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych oraz zawierających
je produktów (Dz. U. nr 168, poz. 1762 z pózn. zmianami).
11.Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9.07.2003r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny
pracy przy produkcji, transporcie wewnątrzzakładowym oraz obrocie materiałów wybuchowych, w tym wyrobów
pirotechnicznych (Dz.U.2003 nr 163 poz. 1577)
12. Dyrektywa Rady Unii Europejskiej 96/82/WE (SEVESO II) z 9 grudnia 1996 r. w sprawie kontroli niebezpieczeństwa
poważnych awarii związanych z substancjami niebezpiecznymi. z poprawką/uzupełnieniem z dnia 16 grudnia 2003 r. w
postaci Dyrektywy 2003/105/WE
Dyrektywy te zostały przetransponowane do polskich przepisów ochrony środowiska. Postanowienia znowelizowanej
dyrektywy, zwanej SEVESO II, zostały ujęte w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tj. z 2006 r.
Dz. U. Nr 129, poz. 902 z późn. zm.), w Tytule IV "Poważne awarie".
Data aktualizacji
12.12.2010
Data wydania
10.01.2004
Wersja
6
Substancja
2,4-Dinitrotoluen
Strona
10 z 12
Mieszanina jest klasyfikowana według Dyrektywy Seveso jako toksyczna – kategoria 2 oraz niebezpieczne dla środowiska –
kategoria 9 (Dz.U. nr 30 , poz. 208 z 2006 r.).
13. Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych
o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy (Dz.U. 2004.280.2771).
14. Mieszanina podlega ograniczeniom zgodnie z załącznikiem XVII rozporządzenia (WE) 1907/2006 Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 roku w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych
ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH).
15.2. Ocena bezpieczeństwa chemicznego
Wyniki oceny bezpieczeństwa chemicznego nie są jeszcze dostępne.
SEKCJA 16:
Inne informacje
Znaczenie użytych symboli ostrzegawczych
T - produkt toksyczny
N - produkt niebezpieczny dla środowiska
Xn - produkt szkodliwy
Objaśnienia do zwrotów (R)
R45 Może powodować raka.
R23/24/25 Działa toksycznie przez drogi oddechowe, w kontakcie ze skórą
i po połknięciu.
R48/22 Działa szkodliwie po połknięciu; poważne zagrożenie dla zdrowia człowieka
w następstwie długotrwałego narażenia.
R50/53 Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne; może powodować długo utrzymujące się niekorzystne
zmiany w środowisku wodnym.
R62 Możliwe ryzyko upośledzenia płodności.
R68 Możliwe ryzyko powstania nieodwracalnych zmian w stanie zdrowia.
Znaczenie użytych symboli zagrożenia
Carc. Rakotwórczość
Muta. Działanie mutagenne na komórki rozrodcze
Repr. Działanie szkodliwe na rozrodczość
Acute Tox. Toksyczność ostra
STOT RE Działanie toksyczne na narządy docelowe – narażenie jednorazowe
Aquatic Chronic Toksyczność przewlekła dla środowiska wodnego.
Aquatic Acute Toksyczność ostra dla środowiska wodnego.
Objaśnienia zwrotów wskazujących rodzaj zagrożenia (H)
H350 Może powodować raka.
H341 Podejrzewa się, że powoduje wady genetyczne.
H361 Podejrzewa się, że działa szkodliwie na płodność lub na dziecko w łonie matki.
H331 Działa toksycznie w następstwie wdychania.
H311 Działa toksycznie w kontakcie ze skórą.
H301 Działa toksycznie po połknięciu.
H373 Może powodować uszkodzenie narządów ( tj. wątroba, oczy, układ nerwowy, układ krwionośny) poprzez
długotrwałe lub narażenie powtarzane.
H400 Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne.
H410 Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki.
Objaśnienia zwrotów wskazujących środki ostrożności (P)
P201 Przed użyciem zapoznać się ze specjalnymi środkami ostrożności.
P280 Stosować rękawice ochronne/odzież ochronną/ochronę oczu/ochronę twarzy.
P273 Unikać uwolnienia do środowiska.
P309+P311 W przypadku narażenia lub złego samopoczucia: Skontaktować się z OŚRODKIEM ZATRUĆ lub
z lekarzem.
P501 Zawartość/pojemnik usuwać zgodnie z krajowymi i międzynarodowymi przepisami.
Porady dotyczące szkoleń
Przeszkolenie w zakresie stosowania materiałów niebezpiecznych.
Data aktualizacji
12.12.2010
Data wydania
10.01.2004
Wersja
6
Substancja
2,4-Dinitrotoluen
Strona
11 z 12
Zalecane ograniczenia stosowania
Stosować zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Możliwość uzyskania dalszych informacji
www.nitrochem.com.pl; e-mail: [email protected]
Źródła danych, na podstawie których opracowano kartę charakterystyki
Informacje oparte są na danych literaturowych mi.:
2,4- and 2,6- Dinitrotoluene - Agency for Toxic Substances and Disease Registry ToxFAQs (1999)
Toxicological Profile for 2,4- and 2,6-Dinitrotoluene - U.S. Departament of Health and Human Services (1998)
Addendum to the Toxicological Profile for 2,4 and 2,6-Dinitrotoluene - Agency for Toxic Substances and Disease Registry
Division of Toxicology and Environmental Medicine Atlanta, October 2009
oraz na aktualnym stanie naszej wiedzy.
Celem karty jest opisanie produktu tylko pod kątem wymogów zdrowia, bezpieczeństwa i ochrony środowiska.
Ostatnie zmiany
Ogólna aktualizacja przeprowadzona w celu dostosowania karty do Rozporządzenia REACH.
Zmieniono klasyfikacje i oznakowanie produktu.
Data aktualizacji
12.12.2010
Data wydania
10.01.2004
Wersja
6
Substancja
2,4-Dinitrotoluen
Strona
12 z 12