Mówię, więc jestem. Rozmowy o współczesnej polszczyźnie

Bogusław Kreja
Mówię, więc jestem. Rozmowy o współczesnej polszczyźnie
Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Gdańsk 2000
Spis treści
UWAGI WSTĘPNE / 9
ZAGADNIENIA FONETYCZNE I MORFONOLOGICZNE / 12
Dlaczego biznes? / 12
Agrawka? / 15
O odmianie nazwisk Kwiecień, Gołąb i „podobnych” (Bachórz, Głódź) / 17
ZAGADNIENIA SŁOWOTWÓRCZE / 23
RZECZOWNIKI
Mikołajki / 23
Elbląszczyzna, Kaszubszczyzna / 28
Zawodowszczyzna i formacje ekspresywna na -szczyzna / 30
Odczepiny / 32
Piżamki ‘piżama’ / 34
Podłość a podłota / 37
Co z tym ósmoklasistą? / 38
Fokarium / 41
Pracoholicy i seksoholicy / 44
Irenissima / 47
Jakie mogą być kserografy? / 49
Konkubent czy konkubin? / 52
Zagadkowa adwokacja ‘adwokaci’ / 56
O masowości nowych rzeczowników na -ing / 58
Skąd się wzięło nasze Pomorze? / 60
PRZYMIOTNIKI
Bydgoszcz – bydgoski, ale Wrzeszcz – wrzeszczański / 61
Ulubiony – imiesłów czy przymiotnik / 63
O ustawach okołobudżetowych (czyli problem przymiotników z morfemem przedrostkowym
około-) / 65
O agencji ochroniarskiej / 68
CZASOWNIKI
O czasownikach typu nadziwić się, namilczeć się w wierszu Wisławy Szymborskiej / 72
Zaniemyślić się / 75
O zaczytanej książce / 78
Zniesmaczony świat (też znielubić kogo, co itp.) / 80
Problem rozszczelnionych rur / 83
Proszę pani, on się bije! (czyli o bić się ‘bić kogoś’) / 84
O gwarowej formie dbadzą ‘dbają’ / 86
ZAGADNIENIA FLEKSYJNE / 89
Problem rodzaju gramatycznego rzeczowników / 89
Problem gramatyczny z krasnoludkami / 91
Jak to jest z orłem? / 94
Czas na derby / 96
Osowa – problem fleksyjny: w Osowie czy w Osowej? / 98
Tak mi dopomóż Bóg / 100
ZAGADNIENIA FRAZEOLOGICZNE / 103
Filologia polska czy polonistyka? (też język polski czy polszczyzna?) / 103
O języku reklamy: opozycja my – ty / 104
Czekoladowy jedwab, czyli ‘czekolada jak jedwab’ / 107
– Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus! – Bóg zapłać! (itd.) / 110
ZAGADNIENIA SKŁADNIOWE / 113
Kłopoty z zaimkami osobowymi (on, ona…) / 113
Figlarny zaimek który / 115
Krótko o różnicy między spójnikami i i oraz / 117
Abonament w miesiącu: luty 1998 (kilka uwag o przydawce nominatywnej) / 120
Obiekty znaczenia wojskowego czy obiekty o znaczeniu wojskowym? / 128
Chciałem powiedzieć, że / 133
Twój numer czeku (i problem „przestawki” składniowej) / 136
Znaczy…, znaczy się… / 139
Na zarządzie, na senacie / 142
Być w okularach i mieszkać pod Krakowem / 144
W wakacje czy w czasie wakacji / 147
Nie mogłeś usiąść jeszcze dalej? / 149
Czy można ubrać płaszcz? / 153
Boli dla mnie ząb i Mam państwu dobre wiadomości (problemy ze spójnikiem dla) / 155
Módl się za nami / 157
Kto nie bierze swego krzyża, a idzie za Mną / 160
ZAGADNIENIA LEKSYKALNE / 163
Jak tytułować rektora wyższej uczelni? (Wasza Magnificencjo…) / 163
Problem wujka i cioci / 167
Czy można zjeść talerz? /172
O zwierzętach i drzewie / 173
O różnych znaczeniach wyrazu promocja / 175
W sprawie delikwenta (i oportunisty) / 178
Co ma pilot do lotnika? (i o słownictwie lotniczym pochodzenia morskiego) / 180
Ze słownictwa „Pana Tadeusza” (obora, ogrójec) / 183
O Kościuszce i jego czamarce / 189
Zagadkowa prząśniczka / 192
Co to jest ogrodnictwo? / 193
Borówki czy jagody? / 195
Północnopolskie kadzidło ‘przyrząd do kadzenia’ / 198
Wyraz obora i jego znaczenia / 200
Problem piernej zupy / 201
Z okazji inauguracji i immatrykulacji / 203
Donos na pewien niedopuszczalny film („twarzowy”) / 205
O formach rugby i ragby (czyli o pożyczkach tzw. wzrokowych i słuchowych) / 206
ZAGADNIENIA ORTOGRAFICZNE / 209
Zestaw głośnomówiący i tablica płaskorzeźbiona (też fryza bukowa powietrznosucha) / 209
O śmierci Przemka Czaji / 212
Miłość niejedno ma imię / 215
O lurdzkich uzdrowieniach / 216
Jakub i jakobini a sprawy ortograficzne / 217
SKRÓTY / 220