Broszura
Transkrypt
Broszura
BIOGAS REGIONS Broszura Informacyjna Projektu Biogas Regions Podstawowe Informacje Przykãadowe Instalacje Wprowadzenie P r o j e k t B i o g a s Re g i o n s Cele projektu dotyczü opracowania strategii rozwoju wykorzystania biogazu pochodzenia rolniczego w wybranych regionach oraz podniesienia ĘwiadomoĘci i wiedzy na ten temat poprzez szkolenia , warsztaty i spotkania . Zebranie i opracowanie danych bĆdzie przydatnym narzĆdziem dla przyszãych inwestorów w zakresie budowy biogazowni. Rozwój technologii biogazowych przyczyni siĆ do ograniczenia strumienia odpadów ulegajücych biodegradacji deponowanych na skãadowiskach odpadów, zgodnie z zaãoĦeniami Dyrektywy Rady Unii Europejskiej nr 99/31 z 26 kwietnia 1999 roku w sprawie skãadowania odpadów. W procesie spalania biogazu produkowana jest energia odnawialna, co przyczynia siĆ do wykonania zaãoĦeĎ Strategii rozwoju energetyki odnawialnej, która zakãada, Ħe w 2010 roku Polska osiügnie poziom 7,5% energii pochodzücej z OZE, a do 2020—14%. Czas trwania: 11.2007 – 10.2010 Partnerzy: Francja, Hiszpania, Niemcy, Polska, Austria, Belgia, Sãowenia, Wãochy. Europejska strona projektu: www.biogasregions.org W Polsce dokumentem o najwiĆkszym znaczeniu dla rozwoju odnawialnych Ĥródeã energii jest Strategia rozwoju energetyki odnawialnej, zatwierdzona przez Sejm RP w 2001 r. Strategia ustanawia cele iloĘciowe rozwoju energetyki odnawialnej oraz terminy ich osiügniĆcia. Do 2010 roku udziaã energii ze Ĥródeã odnawialnych ma stanowiþ w bilansie energetyki kraju 7,5%, a do 2020 roku 14% w strukturze zuĦycia noĘników pierwotnych. OsiügniĆcie udziaãu 7,5% energii ze Ĥródeã odnawialnych w bilansie kraju oznacza koniecznoĘþ produkcji 340 PJ energii z tych Ĥródeã, a wiĆc zwiĆkszenie zdolnoĘci produkcyjnych w sektorze o dodatkowe 235 PJ w stosunku do roku 1999. W Strategii podkreĘla siĆ, Ħe kluczowym Ĥródãem energii odnawialnej bĆdzie biomasa. Jako jedno ze Ĥródeã energii biomasy wymieniony jest biogaz. WaĦnym krokiem dla stworzenia sprzyjajücych ram rozwoju biogazowni jest zgodnie z zaãoĦeniami Strategii - opracowanie programu wykonawczego dla rozwoju energetycznego wykorzystania biomasy, w tym biopaliwa gazowego. Dopiero wtedy rozwój sektora biogazowni rolniczych moĦe zyskaþ realne wsparcie ze strony paĎstwa. Projekt wspóãfinansowany przez: Za treĘþ niniejszej publikacji odpowiadajü 2 jej autorzy. WyraĦone w niej poglüdy nie muszü odzwierciedlaþ opinii Wspólnoty Europejskiej. Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialnoĘci za jakiekolwiek zastosowanie podanych w nim informacji. STRONA 2 Co to jest fermentacja beztlenowa? Fermentacja beztlenowa to zespóã procesów biochemicznych, w których zwiüzki organiczne pochodzenia naturalnego takie jak wĆglowodany - celuloza, skrobia, pektyny, hemiceluloza, cukry, oraz biaãka i tãuszcze roĘlinne i zwierzĆce rozkãadane sü do metanu i dwutlenku wĆgla. Najbardziej typowym przykãadem fermentacji beztlenowej jest fermantacja metanowa. W procesie fermentacji metanowej wyróĦnia siĆ cztery nastĆpujüce po sobie fazy: • faza I – hydroliza – w której enzymy bakterii hydrolitycznych rozkãadajü substancje organiczne do prostych substancji: aminokwasów, kwasów tãuszczowych i glicerolu oraz monosacharydów, • faza II – fermentacja kwaĘna (acidogeneza) – bakterie fermentatywne metabolizujü produkty hydrolizy do lotnych kwasów tãuszczowych, etanolu i produktów gazowych. Tworzy siĆ gaz, który zawiera 805 dwutlenku wĆgla i 20% wodoru, • faza III – octanogeneza – grupa bakterii octanogennych rozkãada lotne kwasy tãuszczowe do kwasu octowego, dwutlenku wĆgla i wodoru, • faza IV – metanogeneza w czasie której nastĆpuje przemiana kwasu octowego do metanu i dwutlenku wĆgla. Substancje te powstajü równieĦ w wyniku redukcji dwutlenku wĆgla z w reakcji z wodorem z udziaãem niektórych szczepów niektórych bakterii matanogennych. Produktem gazowym otrzymanym w wyniku fermentacji jest biogaz skãadajücy siĆ z metanu w 55-75% i dwutlenku wĆgla 25 – 45%. Biogaz moĦemy otrzymaþ z nastĆpujücych surowców: • osadów Ęciekowych – nadmierny osad czynny, osad z osadników wstĆpnych, skratki, • Ęcieków lub odpadów przemysãowych – gorzelni, wytwórni droĦdĦy, • odpadów pãynnych z przetwórstwa rolniczego – spoĦywczego, wywary z gotowania miĆs, zbitki z zakãadów jajczarskich, wytãoki z owoców, treĘci Ħoãüdków i jelit, osady z rzeĤni i procesów spoĦywczych, przeterminowane mleko, • odchodów zwierzĆcych – gnojówka, gnojowica, obornik, wody gnojowe, • odpadów organicznych - traw, sãomy, liĘci buraków, liĘci ziemniaków, ãĆtów ziemniaczanych, kukurydzy, przeterminowanych i zepsutych kiszonek, resztek poĦniwnych takich jak sãoma pszenna, sãoma Ħytnia, sãoma rzepakowa, organiczna frakcja odpadów komunalnych. • roĘlin energetycznych – poplony, zboĦa, trawy, miskant olbrzymi. W zaleĦnoĘci od skãadu fermentowanej biomasy iloĘþ powstajücego biogazu jest róĦna. NajwiĆcej biogazu moĦna otrzymaþ w trakcie fermentacji tãuszczy roĘlinnych i zwierzĆcych. SzybkoĘþ rozkãadu materii organicznej zaleĦy od szeregu czynników. Na przebieg procesu fermentacji korzystnie wpãywa utrzymanie staãej wysokiej temperatury, wysokiej wilgotnoĘci (powyĦej 50%), korzystnego pH (powyĦej 6,8) oraz ograniczenie dostĆpu powietrza. W zaleĦnoĘci od temperatury, w której przebiega rozkãad, wyróĦnia siĆ dwa rodzaje fermentacji beztlenowej: • mezofilnü, która przebiega w temper turze okoão 32-35°C, • termofilnü, która zachodzi w temperatu3 rze 55-57°C STRONA 3 Zalety Wytwarzanie biogazu w procesie fermentacji beztlenowej jest zintegrowanym systemem wykorzystania zasobów naturalnych, unieszkodliwiania odpadów organicznych, zawracania i dystrybucji skãadników nawozowych, produkcji energii odnawialnej, co przynosi korzyĘci Ęrodowiskowe energetyczne, rolnicze, a nawet spoãeczne. O zaletach pãynücych ze stosowania biogazu niewütpliwie Ęwiadczy fakt istnienia wielu milionów biogazowi na caãym Ęwiecie szczególnie w Azji oraz Ameryce Poãudniowej i Australii. RównieĦ w Europie jak i w Polsce zauwaĦyþ moĦna szybki postĆp technologiczny w powstawaniu nowoczesnych maãych, Ęrednich oraz duĦych biogazowi. Dzieje siĆ to na wskutek dostĆpnoĘci biomasy na caãym Ęwiecie. Wykorzystanie biogazu jest szczególnie korzystne z punktu widzenia ochrony Ęrodowiska. Proces produkcji biogazu w procesach fermentacji beztlenowej przyczynia siĆ do ograniczania emisji gazów cieplarnianych poprzez zmniejszenie zuĦycia kopalnych surowców energetycznych, które emitujü duĦe iloĘci szkodliwych zwiüzków powstajücych podczas ich spalania. Biogazownie stwarzajü moĦliwoĘþ uzyskania korzyĘci wynikajücych z Protokoãu z Kioto, w postaci sprzedaĦy energii elektrycznej i gazu ãücznie ze sprzedaĦü uzyskanego obniĦenia emisji gazów cieplarnianych. W porównaniu z innymi Ĥródãami energii odnawialnej biogaz cechuje siĆ dodatkowü zaletü - jego wytwarzanie zachodzi w sposób ciügãy, nie jest uzaleĦnione od warunków pogodowych w przeciwieĎstwie do zmiennoĘci w przypadku energii wiatrowej i sãonecznej. Kolejnü o ile nie najwaĦniejszü zaletü produkcji biogazu jest jego energetyczne wykorzystanie. Zastosowanie biogazu do wytwarzania energii w energetyce zawodowej pozwala m.in. pokonaþ szereg trudnoĘci jakie sprawia duĦe zróĦnicowanie wystĆpujücego na danym terenie paliwa. Stosowanie biogazu umoĦliwia zastosowanie szerszego spektrum zróĦnicowanych postaci biomasy i znacznie uãatwia wprowadzenie paliwa w postaci gazowej do jednostki grzewczej. PrzedsiĆbiorstwa energetyki cieplnej lub inni wytwórcy ciepãa majü moĦliwoĘþ ãatwiejszego pozyskania odnawialnego paliwa bez uczestnictwa w swoistym wyĘcigu po biomasĆ drzewnü jaki moĦna zaobserwowaþ na rynku drewna. UĦycie biogazu pozwala teĦ na ãatwiejsze zastosowanie moduãów kogeneracyjnych, które mogü byþ zainstalowane równieĦ u dotychczasowych wytwórców ciepãa. Kogeneracja w oparciu o biogaz jest szczególnie atrakcyjna i opãacalna dla maãych, rozproszonych instalacji o mocach rzĆdu 1 – 5 MWe. Instalacji takich, w najbliĦszych latach, powinno powstaþ w Polsce kilkaset, jeĘli nie kilka tysiĆcy. Jednym z najwaĦniejszych elementów stabilnego funkcjonowania gospodarki i paĎstwa jest jego bezpieczeĎstwo energetyczne, które ulegnie w znacznym stopniu zwiĆkszeniu w wyniku zastosowania alternatywnych Ĥródeã energii jakim jest biogaz. Istotnü cechü biomasy, z której powstaje biogaz jest jej równomierne wystĆpowanie na terenie caãego kraju. Jej wykorzystanie zmniejszy zaleĦnoĘþ polskiej energetyki od importu i otworzy moĦliwoĘþ przed eksportem. Ponadto pozwoli na stworzenie systemu rozproszonego wytwarzania energii, majücego zarówno znaczenie dla bezpieczeĎstwa energetycznego kraju jak i ekonomiczne – szacowane jest zmniejszenie o 10% strat na przesyle energii z miejsca powstania do odbiorców. 4 STRONA 4 Fermentacji Beztlenowej Pozyskany w wyniku beztlenowej fermentacji kompost jest doskonaãym, ekologicznie czystym nawozem wykorzystywanym w rolnictwie umoĦliwiajücym prowadzenie upraw preferowanych przez UniĆ Europejskü. Uzyskiwany tym sposobem nawóz jest wydajny i ãatwo przyswajalnego przez roĘliny. W gospodarstwach hodowlanych powstajü znaczne iloĘci odpadów, które mogü byþ wykorzystane do produkcji biogazu. Z 1 m3 pãynnych odchodów moĦna uzyskaþ Ęrednio 20 m3 biogazu, a z 1 m3 obornika – 30 m3 biogazu, o wartoĘci energetycznej ok. 23 MJ/ m3 . Poprzez wytwarzanie i wykorzystanie biogazu z odchodów zwierzĆcych osiüga siĆ redukcjĆ emisji odorów o ponad 80%. Potencjaã biogazu z odchodów zwierzĆcych w Polsce wynosi 3310 mln m3, jednak w praktyce instalacje do pozyskania biogazu majü szanse powstaþ tylko w duĦych gospodarstwach hodowlanych. Wykorzystanie biomasy z terenów leĘnych i z pastwisk zmniejsza ryzyko poĦaru, zaĘ uprawy na cele energetyczne pozwalajü teĦ zagospodarowaþ nieuĦytki rolne i rekultywowaþ tereny poprzemysãowe. Ponadto produkcja upraw do celów biogazowych nie podlega ewentualnym limitom, które zamierza ustalaþ Unia Europejska. Produkcja biogazu ma takĦe pozytywne skutki spoãeczne. Bardzo cenna dla lokalnej spoãecznoĘci moĦe byþ organizacja rynku biomasy – zaopatrzenie w substrat, budowa biogazowni, przetworzenie i zagospodarowanie powstaãych w wyniku jej funkcjonowania produktów. Przyczyni siĆ to do powstawania koniunktury i do tworzenia nowych miejsc staãej pracy, zwãaszcza na wsi, co zaskutkuje zwiĆkszeniem dochodów w skali lokalnej. Zastosowanie biogazowni moĦe byþ bardzo szerokie, w zaleĦnoĘci dla kogo sü one przygotowane: • rolnictwo – zagospodarowanie odpadów z uprawy roĘlin i hodowli zwierzüt, • gminy – przerób odpadów organicznych pochodzücych z selektywnej zbiórki Ęmieci, • przemysã – utylizacja odpadów przetwórstwa spoĦywczego, przeterminowanej ĦywnoĘci, • przedsiĆbiorstwa komunalne – utylizacja odpadów komunalnych, • transport – paliwo zastĆpujüce pãynny propan (LPG) lub sprĆĦony gaz ziemny (CNG), • wszyscy – wãasne Ĥródão energii elektrycznej i ciepãa lub gaz do celów gospodarczych. 5 STRONA 5 Oczyszczalnia ėcieków - Wielopole „Südeckie Wodociügi“ Sp. z o.o. Oczyszczalnia ėcieków – Wielopole, zostaãa wyposaĦona w komorĆ fermentacyjnü, w której powstaje biogaz. W oczyszczalni Wielopole zmodernizowano ukãad przeróbki osadów Ęciekowych w taki sposób, aby osady podlegaãy procesowi fermentacji. W jego wyniku caãoĘþ osadów (wstĆpny i nadmierny) zostaje ustabilizowana. Podstawowe zaãoĦenie przedsiĆwziĆcia to uzyskanie dobrze przefermentowanego, ãatwo odwadniajücego siĆ, ustabilizowanego i nieuciüĦliwego dla otoczenia osadu. W procesie fermentacji uzyskuje siĆ ponadto duĦe iloĘci biogazu, który sãuĦy jako paliwo. Informacje ogólne Otwarcie instalacji Rodzaj dziaãalnoĘci IloĘþ produkowanego biogazu Koszt inwestycji 2007 Spóãka z o.o. 1300 m³ dziennie 2 500 000 € Wsad, rodzaj wsadu Osady Ęciekowe Wsad jest dostarczany przez wãaĘciciela instalacji 9000 t rocznie Energia elektryczna i cieplna (kogeneracja): Moc cieplna generatora Sposoby wykorzystania ciepãa (opis): Moc elektryczna generatora Produkowana energia elektryczna rocznie IloĘþ energii dostarczanej do sieci Nazwa Zakãadu Energetycznego obsãugujücego instalacje 540 kW podgrzewanie fermentatora, wãasne potrzeby 345 kW 1 800 MWh 1 800 MWh Enion S.A. Podstawowe informacje o instalacji biogazowej: Komora fermentacyjna Zbiornik biogazu Czas przetrzymania w komorze ferment. Temperatura fermentacji (temperatura procesu) ėredni czas pracy obsãugi dziennie 3000 m³ 800 m³ ~ 28 dni 38,5 °C 8 godzin Finansowanie Fundusz Phare Kapitaã wãasny 1 750 000 € 750 000 € Adres kontaktowy: „Südeckie Wodociügi“ Sp. z o.o. ul. Wincentego Pola 22 33-300 Nowy Sücz 6 STRONA 6 Biogazownia « Mureck » Okostrom Mureck Sp. z o.o. Austria Pomysã na budowĆ biogazowni jako uzupeãnienie istniejücej ciepãowni na biomasĆ oraz wytwórni biodiesla w Eichfeld powstaã w 2001r. Instalacja, zarzüdzana przez Okostrom Mureck rozpoczĆãa dziaãalnoĘþ w listopadzie 2004. Spóãka zostaãa zaãoĦona przez 7 wspóãwãaĘcicieli, którzy dostarczajü jednü trzeciü wsadu. Pozostaãa iloĘþ jest dostarczana przez zewnĆtrznych dostawców. Informacje ogólne Otwarcie instalacji 2004 Rodzaj dziaãalnoĘci Spóãka z o.o. IloĘþ produkowanego biogazu 3 333 000 rocznie Koszt inwestycji 5 400 000 € Wsad, rodzaj wsadu Gnojówka ĘwiĎska 6000 m3 rocznie Gnojówka bydlĆca 2000 m3 rocznie Odpady gliceryny 2000 m3 rocznie Kukurydza kiszonka 3000 m3 rocznie Zmielone kolby kukurydzy 2000 m3 rocznie Sãodziny 2000 m3 rocznie DostĆpny obszar wykorzystania nawozu 500 ha Energia elektryczna i cieplna (kogeneracja): Moc cieplna generatora 1 165 kW Produkowana energia cieplna rocznie 6 000 000 kWh/a Sposoby wykorzystania ciepãa (opis): 80 % ogrzewanie komunalne, wãasne potrzeby Moc elektryczna generatora 999 kW Produkowana energia elektryczna rocznie 8 000 MWh/a IloĘþ energii dostarczanej do sieci 8 000 MWh/a Podstawowe informacje o instalacji: Zbiornik wstĆpny 4x6000 m3 Zbiornik biogazu 4x300 m3 Czas przetrzymania w komorze ferment.~ 60 dni Temperatura fermentacji (temperatura procesu) 38 – 40 ºC ėredni czas pracy obsãugi dziennie 8 h dziennie 7 STRONA 7 Biogazownia « Bioterm d o.o. » Sãowenia Rodzinna farma o areale 36 ha w posiadaniu 90 sztuk bydãa. Biogazownia rozpoczĆãa dziaãalnoĘþ w 2003 r. i jest stale w fazie rozwoju. Biogaz produkowany jest z gnojówki, odpadów kuchennych oraz odpadów z mleczarni. Informacje ogólne Otwarcie instalacji 2003 Rodzaj dziaãalnoĘci Spóãka z o.o. IloĘþ produkowanego biogazu 1 500 m3/dziennie Koszt inwestycji 1 000 000 € Wsad, rodzaj wsadu Gnojówka bydlĆca 2200 m3 rocznie Domowe odpady organiczne 2000 m3 rocznie Odpady z mleczarni 180 m3 rocznie DostĆpny obszar wykorzystania nawozu 76 ha Energia elektryczna i cieplna (kogeneracja): Moc cieplna generatora 140 kW Produkowana energia cieplna rocznie 1 226 400 kWh/a Sposoby wykorzystania ciepãa (opis): ogrzewanie fermentatora, mieszczeĎ mieszkalnych Moc elektryczna generatora 272 kW Produkowana energia elektryczna rocznie 754 000 kWh rocznie ZuĦycie energii przez biogazownie rocznie 74 000 kWh rocznie IloĘþ energii dostarczanej do sieci 680 000 kWh rocznie Podstawowe informacje o instalacji biogazowej: Komora fermentacyjna 590 m3 Dodatkowa komora fermentacyjna 700 m3 Zbiornik biogazu 90 m3 Czas przetrzymania w komorze ferment. 50 – 60 dni Temperatura fermentacji (temperatura procesu) 36 °C oraz 55 °C ėredni czas pracy obsãugi dziennie 2 – 3 h dziennie 8 STRONA 8 stajni oraz po- Biogazownia « Gehrung » Niemcy Maãa farma prowadzi z powodzeniem dziaãalnoĘþ jako regionalny punkt przetwarzania odpadów ulegajücych biodegradacji i dostawca wartoĘciowego nawozu organicznego. Instalacja nie wymaga duĦego nakãadu pracy oraz nadal posiada niewykorzystane moce przerobowe. Okoliczni mieszkaĎcy nie majü Ħadnych zastrzeĦeĎ do pracy i oddziaãywania instalacji. Informacje ogólne Otwarcie instalacji 2006 Rodzaj dziaãalnoĘci Spóãka z o.o. Koszt inwestycji 500 000 € Wsad, rodzaj wsadu Resztki jedzenia 1 100 t rocznie Kukurydza 740 t rocznie Kiszonka z trawy 640 t rocznie Gnojówka i gnój 700 t rocznie Odpady zielone 500 t rocznie DostĆpny obszar wykorzystania nawozu 75 ha Energia elektryczna i cieplna (kogeneracja): Moc cieplna generatora 1,051 mln kWh/a Produkowana energia cieplna rocznie 788 400 kWh/a Sposoby wykorzystania ciepãa (opis): Dyzenfekcja, ogrzewanie biogazowni i mieszkania Moc elektryczna generatora 875 000 mln kWh/a Produkowana energia elektryczna rocznie 650 000 kWh/a ZuĦycie energii przez biogazownie rocznie 30 000 kWh/a IloĘþ energii dostarczanej do sieci 609 000 kWh/a Nazwa Zakãadu Energetycznego obsãugujücego instalacje EnBW Cena prüdu dostarczonego do sieci Podstawowe informacje o instalacji biogazowej: Komora fermentacyjna 800 m3 Zbiornik biogazu 950 m3 Zbiornik pozostaãoĘci pofermentacyjnej 1 200 m3 Czas przetrzymania w komorze ferment. 68 dni Temperatura fermentacji (temperatura procesu) 40 °C 9 STRONA 9 Krótki Opis Technologi Fermentacji Beztlenowej Typowü instalacjü wykorzystujücü fermentacjĆ beztlenowü jest biogazownia rolnicza. Skãada siĆ ona z urzüdzeĎ i obiektów do przechowywania, przygotowania oraz dozowania substratów. W zaleĦnoĘci od zastosowanych substancji wejĘciowych, wyróĦniamy trzy rodzaje budowli magazynowych. Sü to silosy przejazdowe, zbiorniki oraz hale (substraty charakteryzujüce siĆ emisjü nieprzyjemnych zapachów). Substraty w formie staãej wprowadza siĆ do komór fermentacji za pomocü specjalnych stacji dozujücych, natomiast materiaãy pãynne mogü byþ dozowane technikü pompowü. Niektóre substraty wymagajü równieĦ rozdrabniania oraz higienizacji lub pasteryzacji w specjalnie do tego celu zaprojektowanych ciügach technologicznych. NajczĆĘciej stosowanym obecnie rozwiüzaniem konstrukcyjnym komory fermentacyjnej jest Ħelbetowy, izolowany zbiornik wyposaĦony w foliowy, gazoszczelny dach samonoĘny. Zbiornik taki peãni rolĆ fermentatora jak i równieĦ „zasobnika” biogazu. ZawartoĘþ zbiornika jest ogrzewana systemem rur grzewczych przy wykorzystywaniu ciepãa procesowego, powstaãego przy chãodzeniu kogeneratora. Urzüdzenia mieszajüce zainstalowane w komorze speãniajü bardzo waĦnü rolĆ. Mieszanie powoduje równomierny rozkãad substratów i temperatury w zbiorniku oraz uãatwia uwalnianie siĆ metanu. PozostaãoĘþ pofermentacyjna jest wysokowartoĘciowym nawozem gromadzonym w zbiorniku magazynowym, którego objĆtoĘþ jest tak dobrana aby wystarczyãa na przechowywanie substratu na czas zakazu jego rozrzucania na polu (okres zimowy). W budynku gospodarczym umieszczone sü trzy bardzo istotne elementy biogazowni takie jak pompownia obsãugujüca transport substratów oraz pozostaãoĘci pofermentacyjnej pomiĆdzy poszczególnymi zbiornikami, sterownia wraz z pomieszczeniem szaf sterowniczych bĆdüca „mózgiem” caãego obiektu oraz urzüdzenie przetwarzajüce energiĆ biogazu na energiĆ cieplna i/ lub elektrycznü czyli na przykãad kogenerator wytwarzajücy w sposób skojarzony prüd elektryczny i ciepão. Coraz czĆĘciej elementem integralnym wielu biogazowni stajü siĆ systemy (obiekty i instalacje budowane celowo) pozwalajüce na wykorzystania energii cieplnej i uzyskanie z tego tytuãu dodatkowych dochodów: suszarnie zboĦa, trocin, drewna, sieci cieplne zasilajüce pobliskie budynki, chãodziarki absorpcyjne wytwarzajüce zimno z ciepãa itd. 10 STRONA 10 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. NaleĦy uwzglĆdniþ wystarczajüce wymagania przestrzenne do budowy instalacji do wytwarzania biogazu. Rzeczywista wymagana wielkoĘþ dziaãki zaleĦy gãównie od planowanej wielkoĘci instalacji, ale takĦe od rodzaju wykorzystywanego surowca. Podczas rozwaĦania odpowiedniego miejsca na instalacjĆ wytwarzania biogazu naleĦy równieĦ wyjaĘniþ kwestiĆ odpowiednioĘci podstawowego obszaru z punktu widzenia ryzyka wystüpienia wszelkiego rodzaju katastrof naturalnych. Obok odpadów komunalnych, handlowych i przemysãowych, odpady biogeniczne pochodzenia rolniczego, takie jak gnojowica i obornik sü zaliczane do odpadów biogenicznych. W odniesieniu do niektórych odpadów biogenicznych naleĦy zachowaþ zgodnoĘþ z normami UE. Odpowiednia wstĆpna obróbka (oczyszczenie) tych surowców moĦe byþ wymagana w pewnych warunkach, a w instalacji do wytwarzania biogazu konieczne sü dodatkowe Ęrodki strukturalne. Dãugie trasy transportu substratów zarówno zwiĆkszajü presjĆ ekologicznü na instalacjĆ biogazu, jak i zmniejszajü jej efektywnoĘþ ekonomicznü. JeĘli surowcem wykorzystywanym w instalacji do wytwarzania biogazu bĆdü roĘliny energetyczne (trawa, kukurydza,...), naleĦy zapewniþ odpowiedniü dostĆpnoĘþ obszarów uprawnych dla tych roĘlin. Koszty transportu roĘlin energetycznych powinny byþ utrzymywane na jak najniĦszym poziomie. Koszt transportu powinien byþ wziĆty pod uwagĆ w studium rentownoĘci projektu. Powodzenie ekonomiczne instalacji biogazu w duĦej mierze zaleĦy od dãugookresowej dostĆpnoĘci surowców. Poza dostĆpnoĘciü surowca, szczególne znaczenie ma dãugookresowa moĦliwoĘþ uzyskiwania dochodu z utylizacji odpadów biogenicznych. Wymagany obszar, na którym moĦna wykorzystaþ pozostaãoĘci pofermentacyjne, jest uzaleĦniony od zawartoĘci skãadników odĦywczych w tych pozostaãoĘciach, wymagaĎ odĦywczych uprawianych roĘlin i maksymalnego dozwolonego uwalniania skãadników odĦywczych (azot, fosfor, potas). NajwaĦniejszym filarem funkcjonowania instalacji biogazu jest dochód z wykorzystania wytworzonej energii. NajczĆĘciej wykorzystywanü technologiü jest wytwarzanie energii elektrycznej za pomocü silników gazowych i poãüczonych z nimi generatorów. Tak jak w kaĦdym sektorze gospodarki, osoba (operator) kierujüca instalacjü biogazu jest w duĦym stopniu odpowiedzialna za jej powodzenie. Obok kwalifikacji technicznych, niezwykle waĦne sü kompetencje spoãeczne i umiejĆtnoĘci handlowe osoby dziaãajücej w charakterze operatora. Spoãeczna integracja gãównych zwolenników wpãywa na powodzenie projektu. Zdobycie zaufania jest zazwyczaj procesem dãugotrwaãym, szczególnie, gdy przewaĦajü uprzedzenia oparte na negatywnych doĘwiadczeniach z przeszãoĘci. Brak zaufania powoduje zazwyczaj wzrost kosztów, spowodowany koniecznoĘciü stosowania dodatkowych Ęrodków. Niezwãoczne przekazywanie informacji i wyjaĘnienie wszelkich moĦliwych problemów na bardzo wczesnym etapie zapewnia szybkü realizacjĆ projektu, szczególnie na etapie uzyskiwania zezwoleĎ, oraz pozwala uniknüþ wydatków i problemów. 11 ©Ronald Dersin Podstawowe Kryteria Dla Udanego Projektu Biogazowego Udany projekt biogazowy zaleĦy od wielu czynników. PoniĦej przedstawiono podstawowe kryteria dla udanego projektu. STRONA 11