Wielkie inwestycje w energetyce. Nadzieje i obawy

Forum Zmieniamy Polski Przemysł 2015
Wielkie inwestycje
w energetyce.
Nadzieje i obawy
Trwające inwestycje w polskiej energetyce to przedsięwzięcia
o ogromnej skali i znaczeniu. Ale projekty o porównywalnej mocy
i wartości znajdują się w fazie przetargu, długoterminowych planów,
a także w zawieszeniu.
S
kala prowadzonych zadań inwestycyjnych w energetyce znacznie poszerzyła się w 2014 r., gdyż ostatecznie wyjaśniły się losy rozbudowy elektrowni Opole
(2x900 MW) oraz Jaworzno III (843 MW). Do tego podpisano umowy na budowę nowych jednostek w Turowie (450
MW), Płocku (596 MW) czy Kędzierzynie-Koźlu (25 MW).
Ponadto w toku jest realizacja nowych bloków m.in. w Kozienicach (1075 MW), Włocławku (463 MW), Stalowej Woli
(449 MW), Gorzowie (138 MW), Zofiówce (75 MW) i Tychach (58 MW).
Perspektywa blackoutu, którego wizję często przedstawiano w poprzednich latach, według przedstawicieli branży energetycznej nie powinna w najbliższej przyszłości zagrażać Polsce.
Prognoza produkcji energii elektrycznej wg paliwa (TWh)
2010 2015 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050
Węgiel
kamienny
87,9
72,5
76,9
75,9
79
84,4
88,8
82,3
74,5
Węgiel
brunatny
48,6
58,4
53,8
49,6
38,1
11,1
11,3
10,7
10,3
Gaz
6,8
5,8
11,8
11,9
13
18,4
17,5
23,3
20,4
OZE
11,6
20,6
34
36,9
51,9
61,1
65,1
67,5
73,2
Energia
jądrowa
0
0
0
11,8
23,3
45,1
45,4
44,2
43,2
Inne
2,6
1,4
1,4
1,4
1,4
1,4
1,4
1,4
1,4
Razem
157,7 158,8 177,9 187,5 206,8 221,4 229,7 229,5 222,9
Źródło: Wnioski z analiz prognostycznych na potrzeby Polityki energetycznej Polski do 2050 r.
100
101,8
100,2
103,2
103,3
102,5
99,5
97,3
92,2
87,9
50
43
40
30
36,9
26,5
20
12,8
10
0
11,6
7,3
0,6
2010
25,4
14,1
35,5
25,7
15,2
12
13
32,8
31,3
30,1
29,9
27,5
26,9
25,1
23,4
0,3
0,4
15,3
12,6
11,9
2,8
0,4
2015
2020
2025
14,3
9,2
16,1
14,6
15,2
14
9,1
5,6
0,4
2030
24,4
16,1
14,1
22,3
15,8
13,8
21,5
15,5
13,7
10,9
2,6
0,4
10,6
2,2
0,4
10,3
2,1
2040
2045
10,8
2,5
0,4
2035
27,1
0,4
WĘGIEL KAMIENNY
ROPA NAFTOWA
OZE
POZOSTAŁE
WĘGIEL BRUNATNY
GAZ ZIEMNY
ENERGIA JĄDROWA
RAZEM
2050
Prognoza wielkości i struktury krajowego zapotrzebowania
na energię pierwotną (Mtoe)
Źródło: Wnioski z analiz prognostycznych na potrzeby Polityki energetycznej Polski do 2050 r.
01
Jesienią ubiegłego roku na horyzoncie pojawiły się jeszcze bardziej realne perspektywy kolejnych przedsięwzięć,
gdyż ogłoszono przetargi na bloki w Elektrowni Łagisza
(400-500 MW) oraz Elektrociepłowni Żerań (420-490
MW), które w sumie będą kosztować ok. 3 mld zł.
W zawieszeniu
Powiększyło się jednak grono projektów, które zniknęły z mapy planowanych inwestycji. Najpierw anulowano
przetarg na siłownię w Pomorzanach (200-270 MW), a następnie w Puławach (800-900 MW). W obu przypadkach
decydujące były mgliste perspektywy wsparcia dla kogeneracji gazowej.
Z kolei do zawieszonych w 2012 r. przedsięwzięć węglowych
w Rybniku (900 MW) i Ostrołęce (850-1000 MW) dołączyły
elektrownie Północ (2x780-1050 MW) oraz Czeczott (1000 MW).
kogeneracji i odnawialnych źródeł energii, dotychczas skutecznie hamowały plany inwestorów.
Według rządowych prognoz, do 2050 r. zapotrzebowanie
na energię elektryczną – mimo wzrostu efektywności energetycznej – będzie rosnąć. Jednak taka wiedza nie jest wystarczająca, aby przekonać niezdecydowanych o wdrożeniu
do realizacji następnych projektów.
Możliwe nawet, że przedłużająca się niepewność pozwoliła
ostudzić nadmierny optymizm – z pewnością ekonomika niektórych przedsięwzięć już wcześniej mogła budzić wątpliwości.
Trzeba też przypomnieć, że w 2013 r. wstrzymano plany
budowy bloku gazowego 850 MW w Blachowni oraz zrezygnowano z jednostki 135 MW w Katowicach, która również miała być opalana błękitnym paliwem.
Bez odpowiedzi wciąż pozostają pytania o przyszłość
bloków gazowych w Grudziądzu (420-600 MW) oraz Bydgoszczy (400-500 MW). W obu przypadkach przetargi od
dawna tkwią w martwym punkcie.
Niepewność co do długookresowych skutków unijnej
polityki klimatycznej, a także mechanizmów wsparcia
Największe projekty bloków energetycznych
Inwestor
Moc (MW)
Paliwo
Szacunkowa
Wartość (mld zł)
Przypuszczalny
termin oddania
Kulczyk Investments
2x780-1050
Węgiel kamienny
11
2020
Projekt
1.* Elektrownia Północ 1
2. Elektrownia Opole 2
PGE
2x900
Węgiel kamienny
9,4
2018/2019
3. Elektrownia Kozienice 3
Enea
1075
Węgiel kamienny
5,1
2017
4. Elektrownia Czeczott 4
Kompania Węglowa/Mitsui
1000
Węgiel kamienny
5
2021
Tauron PE
843
Węgiel kamienny
4,4
2019
5. Elektrownia Jaworzno III 5
6. Elektrownia Turów 6
PGE
450
Węgiel brunatny
3,2
2019
Tauron PE/PGNiG
449
Gaz ziemny
1,5
2015
8. Elektrociepłownia Płock 8
PKN Orlen
596
Gaz ziemny
1,3
2017
7. Elektrociepłownia Stalowa Wola 7
9. Elektrownia Włocławek 9
PKN Orlen
463
Gaz ziemny
1,1
2015
10. Elektrociepłownia Tychy 10
Tauron PE
58
Węgiel kamienny
0,6
2016
11. Elektrociepłownia Ursus 11
Dalkia Polska
100
Gaz ziemny
0,5
2018
PGE
138
Gaz ziemny
0,5
2016
JSW
75
Węgiel kamienny/
biomasa
0,5
2016
Grupa Azoty ZAK
25
Węgiel kamienny
0,3
2016
JSW
71
Gaz koksowniczy
0,2
2015
Tauron
50
Węgiel kamienny
0,1
2015
12. Elektrociepłownia Gorzów 12
13. Elektrociepłownia Zofiówka 13
14. Elektrociepłownia ZAK 14
15. Koksownia Przyjaźń 15
16.
Elektrociepłownia Nowa
(nowy turbozespół) 16
* Aneks na stronie 3.
Pozostałe planowane inwestycje energetyczne
Projekt
Inwestor
Moc (MW)
Paliwo
Szacunkowa wartość
(mld zł)
Przypuszczalny termin
oddania
Elektrownia Grudziądz
Energa
420-600
Gaz ziemny
2
2018
Elektrociepłownia Żerań
PGNiG
420-490
Gaz ziemny
1,5
2018
Elektrociepłownia Fortum
Wrocław
Fortum Power and Heat
Poland
400
Gaz ziemny
1,5
brak danych
Elektrownia Łagisza
Tauron PE
400-500
Gaz ziemny
1,5
2019
Elektrociepłownia
Bydgoszcz
PGE
220-270/400450
Gaz ziemny
1,5
2018
Elektrociepłownia Zabrze
Fortum Power and Heat
Poland
135
Węgiel kamienny/
biomasa
1
brak danych
Elektrociepłownia Elbląg
Energa
150
Gaz ziemny
0,5
2017
Koksownia Radlin
JSW
30
Gaz koksowniczy
0,2
2018
Koksownia Victoria
JSW
15
Gaz koksowniczy
0,1
2017
Źródło: dane spółek, wnp.pl
ZPP 2015 Raport 02
Forum Zmieniamy Polski Przemysł 2015
Pozostałe planowane inwestycje energetyczne
Projekt
Inwestor
Moc
(MW)
Paliwo
Szacunkowa wartość
(mld zł)
Przypuszczalny termin
oddania
Elektrownia Bogdanka
GDF Suez Energia Polska/LW
Bogdanka
500
Węgiel kamienny
4
2020
Elektrownia Blachownia
Tauron PE/KGHM
850
Gaz ziemny
3
brak danych
Elektrociepłownia Siekierki
PGNiG
450
Gaz ziemny
1,5
2019
Elektrownia Gdańsk
Energa/Lotos
450
Gaz ziemny
1,5
2019
Źródło: dane spółek, wnp.pl
Aneks
1. Umowa (warunkowa) 6.12.13 z Alstomem na pierwszy blok 800 MW
– inwestycja oczekuje na finalne dycyzje
2. Umowa 15.2.12 z konsorcjum Rafako, Polimex-Mostostal, Mostostal
Warszawa
3. Umowa 21.9.12 z konsorcjum Hitachi Power Europe, Polimex-Mostostal
4. Umowa (wstępna) 23.07.14 pomiędzy Kompanią Węglową a Mitsui
5. Umowa 17.4.14 z konsorcjum Rafako, Mostostal Warszawa
6. Umowa 10.7.14 z konsorcjum Mitsubishi Hitachi Power Systems Europe,
Budimex, Tecnicas Reunidas Energia
7. Umowa 26.4.12 z Abener Energia
8. Umowa 2.12.12 z Siemens
9. Umowa 4.12.12 z konsorcjum General Electric, SNC-Lavalin Polska
10. Umowa 20.6.13 z Elektrobudową
11. Umowa 1.12.12 z SNC Lavalin-Polska na usługi EPCM
12. Umowa 3.10.13 z konsorcjum spółek z grupy Siemens
13. Umowa 21.12.11 z konsorcjum Energoinstal, Skobud
14. Umowa 23.5.14 z Rafako
Dylematy budowlańców
15. Umowa 21.12.11 z Energoinstalem
16. Umowa 9.7.13 z Control Process
Źródło: dane spółek, wnp.pl
Polityka i strategie
Tymczasem istnieją też strategiczne plany dotyczące tak
pokaźnych inwestycji jak kompleks górniczo-energetyczny Gubin czy pierwsza polska elektrownia atomowa, które
będą miały niebagatelny wpływ na rynek energii.
Niepewność co do skutków unijnej
polityki klimatycznej, a także
mechanizmów wsparcia kogeneracji
i odnawialnych źródeł energii,
hamuje plany inwestorów.
03
Trwają także prace nad Polityką Energetyczną Polski do
2050 r. Nie udało się jednak dotrzymać rządowych zapowiedzi, że zostanie ona zatwierdzona do końca 2014 r. Trudno przesądzać, czy ten dokument rozwieje wątpliwości ws.
kierunku, w którym ma podążać krajowa energetyka.
Dodatkowe wątpliwości wzbudza sytuacja górnictwa
węgla kamiennego, które w ramach zapowiadanej restrukturyzacji ma zmierzać w stronę mariażu z energetyką. Natomiast sama energetyka, jak sygnalizuje Skarb Państwa,
może podlegać dalszej konsolidacji. Możliwe połączenie
PGE z Energą i Taurona z Eneą może w innym świetle stawiać ich plany inwestycyjne.
Według zapowiedzi, węgiel ma pozostać podstawą bezpieczeństwa energetycznego Polski, ale jego udział będzie
się systematycznie zmniejszał na rzecz OZE, gazu i być
może również atomu.
Z pewnością na brak perspektyw nie muszą na razie narzekać firmy budowlane i projektowo-inżynierskie, a także
dostawcy urządzeń. Budownictwo energetyczne, obok infrastruktury drogowo-kolejowej, będzie stanowiło najbardziej perspektywiczny segment rynku do końca obecnej
dekady.
Działalność w tym sektorze wymaga bardziej wyrafinowanych kompetencji i doświadczeń, dlatego też daje większe nadzieje na dobry zarobek.
Niemniej sami budowlańcy przyznają, że jeśli na rynek
nie trafią projekty kolejnych, dużych bloków, to za kilka lat
firmy wyspecjalizowane w usługach dla energetyki będą
musiały dywersyfikować swoją działalność, zarówno branżowo, jak i geograficznie.
(TE)
Wielkie inwestycje w energetyce
W trakcie sesji „Wielkie inwestycje w energetyce. Nadzieje i obawy”,
która odbyła się w ramach Forum Zmieniamy Polski Przemysł 2015 powiedzieli:
Wiesław Różacki,
dyrektor wykonawczy Mitsubishi Hitachi
Power Systems Europe na Polskę
– Polska to największy energetyczny plac budowy w Europie. Obecnie w budowie znajduje się ponad 6000 MW
nowych mocy wytwórczych. Wartość tych przedsięwzięć
wynosi ok. 30 mld zł, a w przygotowaniu znajdują się projekty warte kolejne kilka miliardów złotych.
Andrzej Twardowski,
dyrektor Zakładu Elektrowni w Alstom Power
– Rynek budowlany istotnie się zmienił po ostatnim kryzysie w budownictwie. Projekty w Kozienicach i Opolu,
które rozpoczęły się wcześniej, powinny uniknąć problemu
z dostępem do podwykonawców. Więcej trudności może
pojawić się przy kolejnych dużych przedsięwzięciach, które
będą wchodzić w realizację w najbliższym czasie.
Jerzy Dudzik,
dyrektor w departamencie usług operatorskich Polskich
Sieci Elektroenergetycznych
– W perspektywie 2020 r. nie powinno być problemów
z zapotrzebowaniem na moc w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym, ale pod warunkiem, że trwające inwestycje w nowe moce wytwórcze zostaną zrealizowane zgodnie z przyjętym harmonogramem.
Piotr Chełmiński,
członek zarządu ds. rozwoju i energetyki PKN Orlen
– Tanie ciepło z bloków we Włocławku i Płocku trafi do
naszych rafinerii i petrochemii, dzięki czemu będziemy
mogli konkurować na rynku paliwami i produktami petrochemicznymi. Energia elektryczna z nowych jednostek
– poza grupą – będzie dostarczana przez Orlen także do
Krajowego Systemu Elektroenergetycznego, zwiększając
tym samym jego niezawodność.
ZPP 2015 Raport 04
Forum Zmieniamy Polski Przemysł 9 lutego 2015
Dariusz Marzec,
wiceprezes ds. rozwoju PGE
– Powinniśmy sobie jako obywatele odpowiedzieć na pytanie, czy rynek energetyczny to sektor dużych, czy małych
firm? Czy to jest rynek wyizolowany w ramach Unii Europejskiej, czy też UE zakłada stworzenie jednolitego rynku
energii, podobnie jak zakłada swobodny przepływ kapitału
– co już się dzieje – i swobodny przepływ towarów, z czym
również mamy do czynienia.
Jerzy Steinhoff,
wicepremier i minister gospodarki w latach 1997-2001
– Obecnie sytuacja jest zupełnie inna niż kilka lat temu,
kiedy PGE chciała przejąć Energę. Wówczas miał powstać
jeden duży podmiot. Teraz Skarb Państwa deklaruje, że
konsolidacja pozwoli na osiągnięcie efektów synergii, ale
nie doprowadzi do utraty podmiotowości prawnej łączonych przedsiębiorstw oraz nie zakłóci konkurencji na rynku energii.
Stefan Życzkowski,
prezes spółki Astor
– Musimy zadać sobie pytanie, czy jak zakończymy budowę ponad 6000 MW nowych mocy, to koszt wytwarzanej
w nich energii pozwoli zwiększyć konkurencyjność polskiej gospodarki. To pytanie pozostaje kluczowe.
Krzysztof Zamasz,
prezes Enei
– Działania konsolidacyjne i przemiany własnościowe
w sektorze energetycznym trwają w krajach UE nieprzerwanie. Dotyczy to także Polski, gdzie niedawno zniknęła marka
Dalkia, a zamiast niej szerzej pojawiła się marka Veolia.
05