Śruta rzepakowa

„Śruta poekstrakcyjna rzepakowa
– niewykorzystany potencjał
krajowego białka paszowego ”
Konferencja
„Wykorzystanie krajowych źródeł białka
w żywieniu zwierząt gospodarskich”
Warszawa, 9 czerwca 2016
Adam Stępień
Polskie Stowarzyszenie Producentów Oleju
Krajowy przemysł olejarski
wysoki stopień koncentracji
nowoczesna infrastruktura
techniczna
Olej spożywczy
40%
Olej na produkcję
biopaliw
60%
Firmy olejarskie zrzeszone w PSPO
przerobiły w 2015 roku
Ponad 2,6 mln ton nasion rzepaku
Produkując dzięki temu
1,36 miliona ton oleju surowego,
434 tysięcy ton oleju rafinowanego,
1,42 miliona ton śruty poekstrakcyjnej rzepakowej!
Śruta poekstrakcyjna rzepakowa jako
surowiec dla przemysłu paszowego
Powstaje po wytłoczeniu oleju z nasion poddanych
procesowi ciągłej ekstrakcji
Zawartość białka ogólnego: 36-38%
(wartościowe źródło białka)
Dobre źródło aminokwasów egzogennych
(siarkowych)
Zawartość tłuszczu: do 4%
Energia brutto 18-20 MJ/kg s.m.
Włókno 11-14%
CENNY, ALE NIE W PEŁNI DOCENIANY SUROWIEC
Śruta poekstrakcyjna rzepakowa
Produkcja rzepaku stała się najszybciej rozwijającym działem produkcji roślinnej
(rozwój biopaliw, lepsza agrotechnika oraz większe zapotrzebowanie), tym samym
krajowa produkcja śruty rzepakowej odnotowała niespotykane wcześniej wielkości.
1 600
1 400
1 200
1 000
793
800
640
835
653
Eksport śruty rzepakowej
w 2015 r. wyniósł
t tys. ton
ponad 725
tj. ok. 50% produkcji
krajowej
600
Produkcja śruty w Polsce
400
Zużycie śruty w kraju
200
0
2012
2013
2014
2015
Produkowana w Polsce śruta poekstrakcyjna rzepakowa pochodzi z odmian
rzepaku podwójnie ulepszonego (tzw.00), tzn. niskoerukowego i o obniżonej
zawartości glukozynolanów (najniższa wartość spośród krajów UE).
Odbiorcy polskiej śruty rzepakowej w 2015 r.
Hiszpania – 140 tys. ton (+23%!)
Niemcy – 136 tys. ton (+19%!)
Dania – 28 tys. ton
Irlandia – 26 tys. ton
Szwecja – 26 tys. ton
Zużycie śruty rzepakowej i sojowej
w Niemczech
5
4,01
4
3,86
ml ton
3,46
3,09
3
2,86
3,14
3,19
2,90
Śruta
rzepakowa
2,40
2,27
2
1,98
Śruta sojowa
1
0
2004
Źródło: OVID
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Białkowe surowce paszowe
Białko dostarczane z surowców importowanych – 74%
Ilość (pasze)
Ilość białka
Udział
2 200 000
1 000 000
89%
Śruta słonecznikowa
300 000
100 000
9%
Mączka rybna
30 000
20 000
2%
2 530 000
1 120 000
74%
Śruta sojowa
ŁĄCZNIE IMPORT
Białko dostarczane z surowców krajowych – 26%
Ilość (pasze)
Ilość białka
Udział
Rośliny strączkowe
350 000
100 000
25%
DGGS
130 000
40 000
10%
Surowce rzepakowe
(śruta i makuch)
800 000
250 000
65%
1 280 000
390 000
26%
ŁĄCZNIE
Źródło: De Heus
Śruta rzepakowa vs sojowa
Argument wzajemnej relacji cen – 1 kg białka pochodzącego ze śruty
rzepakowej jest tańszy od białka ze śruty sojowej!
Średnia cena bieżąca
Śruta sojowa
1 850 zł
Śruta rzepakowa
1 000 zł
Cena śruty sojowej musiałaby kosztować ok. 1 200 zł/tonę, aby
koszt 1 kg białka był taki sam jak w przypadku śruty
poekstrakcyjnej rzepakowej
KLUCZOWE WYZWANIA ŻYWIENIOWE
Glukozynolany - polskie odmiany rzepaku mają
najniższą zawartość spośród wszystkich krajów UE!
Kwas erukowy - pierwsze plantacje odmian („00”) w
Polsce już w 1984 r., a w 1985 r. zarejestrowano
pierwszą polską odmianę podwójnie ulepszoną;
Wysoka zawartość włókna (11-14%) - w przypadku
zwierząt monogastrycznych (drób, trzoda chlewna)
ujemnie wpływa na stawność białka;
Pasze rzepakowe w żywieniu
zwierząt gospodarskich
Również dla:
owiec
kaczek
gęsi
zwierząt futerkowych
Potencjał wykorzystania vs krajowa podaż
2,5
Miliony ton
2
1,5
Potencjalne zużycie
Szacunkowe zużycie
Produkcja krajowa
1
0,5
0
MITY
Sceptycyzm rolników do stosowania śruty rzepakowej mimo niższej ceny niż śruty
sojowej – dlaczego? stereotypy, uprzedzenia, brak doświadczenia
PRZYKŁADOWE WYPOWIEDZI ROLNIKÓW NT. ŚRUTY RZEPAKOWEJ:
„Pasza rzepakowa ma mało białka, trzeba je uzupełniać, liczyć, ważyć – to
skomplikowane”
„Moim zdaniem w ostatecznym rozrachunku rzepak wychodzi dużo drożej niż
soja”
„Pasza rzepakowa jest gorzka, a więc moje zwierzęta nie będą chciały jej jeść,
będą mniej przybierać na wadze”(wypowiedź w odniesieniu do trzody chlewnej)
„Jest ciemnego koloru - na pewno moim zwierzętom się to nie spodoba”
Kluczowe bariery:
Domyślne poziomy maksymalne zawartości surowców rzepakowych
w przemyśle paszowym możliwe w sposób bezpieczny do podwyższenia
(determinantem historyczne zawartości substancji anty-odżywczych)
Brak doświadczenia w zakresie stosowania śruty rzepakowej przy
zadowalających wynikach stosowania śruty sojowej (sprawdzone rozwiązania
nie zachęcają do innowacji)
ALE:
Produkowana lokalnie (bezpieczeństwo dostaw!)
Efektywna ekonomicznie (niższa cena za kilogram białka!)
Wraz z biopaliwami tworzy idealny przykład „BIOGOSPODARKI”
Wykorzystanie śruty rzepakowej = obniżenie kosztów skarmiana
zwierząt = obniżenie kosztów produkcji zwierzęcej =
WIĘKSZY ZYSK DLA ROLNIKA
Konieczne są inicjatywy zwiększające krajową absorpcję
śruty rzepakowej ukierunkowane na:

Wzrost świadomości walorów żywieniowych i faktycznych możliwości
oferowanych hodowcom przez śrutę rzepakową;

Pokazanie realnych możliwości obniżenia kosztów produkcji zwierzęcej
Wzrost zainteresowania przemysłu paszowego jako
wypadkowa zmiany popytu ze strony rolników
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!