Nr wniosku: 172119, nr raportu: 19147. Kierownik (z rap.): dr

Nr wniosku: 172119, nr raportu: 19147. Kierownik (z rap.): dr Małgorzata Ochota
Założeniem podjętego zadania badawczego było lepsze poznanie i zrozumienie wpływu niskich temperatur na rozwijające
się zarodki. U zwierząt, takie badania są bardzo cenne gdyż wypracowane w nich metody mogą zostać zastosowane do
zabezpieczenia materiału genetycznego od cennych, ginących gatunków. W przypadku kotowatych jest to niezwykle
istotny problem, gdyż obecnie na ziemi żyje już tylko 36 dzikich kotów i wszystkie one podlegają ścisłej ochronie.
Niesprzyjające warunki środowiskowe, utrata naturalnych ekosystemów i kłusownictwo przyczyniają się do dalszego
ograniczania ich populacji. Jedną z metod ochrony jest kriokonserwacja gamet i zarodków. W przypadku materiału
pochodzącego od samców (plemniki) procedury ich mrożenia i przechowywania w ciekłym azocie są już dość dobrze
opracowane. Natomiast skuteczna kriokonserwacja komórek jajowych i zarodków zwierząt kotowatych wymaga dalszych
badań. W przypadku mrożenia zarodków, ważne jest nie tylko przywrócenie procesów życiowych w poszczególnych
komórkach, ale przede wszystkim zachowanie zdolności do dalszego rozwoju całego zarodka. Przeprowadzone
doświadczenia pozwoliły na dokładne przyjrzenie się reakcjom zachodzącym podczas zamrażania zarodków, procesom
regulującym programowaną śmierć komórki oraz wpływowi dodatków do pożywek hodowlanych na rozwój zarodków.
W przedstawionym projekcie do kriokonserwacji zarodków zastosowano najnowszą technikę mrożenia tzw. witryfikację.
Jest to metoda coraz częściej wybierana przede wszystkim dlatego, że nie wymaga stosowania wyspecjalizowanego
sprzętu, a co za tym idzie może być przeprowadzona w każdych warunkach. Jest to niezwykle istotne w przypadku
dzikich zwierząt, gdzie nie zawsze jest możliwość przetransportowania materiału biologicznego do laboratorium, a jego
zniszczenie stanowiłaby ogromną stratę. Dzięki lepszemu poznaniu czynników na jakie narażone są zarodki podczas
mrożenia oraz efektów jakie obniżanie temperatury wywołuje w rozwijających się zarodkach kota domowego, w
przyszłości łatwiej będzie zaplanować i przeprowadzić witryfikację zarodków innych gatunków kotowatych i co
najważniejsze uzyskać żywe zarodki po rozmrożeniu.
Badania przeprowadzone w ramach tego projektu dają odpowiedź na pytanie jaka technika i procedura witryfikacji jest
bezpieczna dla zarodków kocich, czy i na ile stosowane podczas witryfikacji roztwory krioprotekcyjne są dla zarodków
toksyczne oraz na jakim etapie rozwoju zarodki są najbardziej odporne lub wrażliwe na mrożenie. W przypadku dalej
prowadzonych badań z tego zakresu uzyskane wyniki mogą przyczynić się do zachowania materiału genetycznego od
ginących gatunków zwierząt kotowatych.