Analiza finansowa ekonomicznej kondycji na przykładzie polskich

Analiza finansowa ekonomicznej kondycji na przykładzie polskich instytucji.
K. Bartniak,
A. Dąbkowska,
E Podgórska,
M. Przepióra,
K. Świtalska,
Wroclaw University of Economics
Streszczenie:
Celem pracy jest analiza kondycji finansowej trzech wybranych polskich instytucji przy
użyciu modelu J.Zietlowa. Przedsiębiorstwa pochodzą z różnych obszarów działalności, tj.
non profit, instytucja finansowa oraz instytucja niefinansowa. Badany okres obejmuje lata
2010-2012.
Słowa kluczowe: analiza finansowa, kondycja ekonomiczna, model J.Zietlowa
Summary:
The aim of the study is to analyze the financial condition of the three selected Polish
institutions using J.Zietlowa model. Enterprises come from different areas of activity, namely
a non-profit financial institution and non-financial institution. Studied period covers the years
2010-2012.
Keywords: financial analysis, economic condition, model J.Zietlowa
JEL Classification: G20, G21, G23
Recenzent 1 – J. Bebkiewicz
Recenzja: http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2365533
Recenzent 2 – S.Gałka
Recenzja: http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2367960
Wstęp:
Celem pracy jest analiza kondycji finansowej trzech wybranych polskich instytucji. Cel ten
zostanie osiągnięty poprzez obliczenie 15 szczegółowych wskaźników finansowych
zaproponowanych przez J.Zieltowa. Dane do ich obliczenia zostały zaczerpnięte ze
sprawozdań finansowych poszczególnych instytucji.
Wybrane firmy to następująco:
A: Instytucja Non-profit
B: Instytucja finansowa
C: Instytucja niefinansowa
Instytucja A jest organizacją Non-profit. Jak informuje nas Andrzej Koźmiński w książce
„Zarządzanie” oznacza, to że nie jest ona nastawiona na zysk oraz uzyskuje niezbędne środki
finansowe z różnych budżetów publicznych: państwowych, regionalnych, lokalnych..
Dodatkowo jest organizacją pożytku publicznego, której celem jest wyrównywanie szans dla
każdego człowieka na taki sam dostęp do edukacji, pracy, kultury. Firma B jest bankiem o
charakterze uniwersalnym, jednak jego usługi są skierowane głównie do klienta detalicznego.
Działalność banków, polega na odpłatnym świadczeniu usług z zamiarem osiągnięcia
zysków, a także powiększania własnych zasobów kapitałowych i posiadanego majątku.
Definicję tą można znaleźć w książce Adama Kopińskiego pt.” Analiza finansowa banku”.
Przedsiębiorstwo C znajduje się w branży przemysłowej i zajmuje się transportem paliwa
gazowego. Powyższe instytucje spełniają wszystkie kryteria podane w treści zadania. Są
wzorcowymi przykładami instytucji ze swojej kategorii. Wszystkie działają nieprzerwanie od
min. 3 lat.
Treść pracy:
Analizę rozpocznie się od obliczenia podstawowych wskaźników ekonomicznych dla każdej
z wymienionych instytucji. Zbyt wysoka lub zbyt niska wielkość wskaźników jest sygnałem o
występowaniu określonych zjawisk. Może to być źródłem informacji o zagrożeniu i szansach
w działalności firmy, o czym informuje nas Jacek Kowalczyk w książce pt. „Finanse firmy”.
Działalność przedsiębiorstwa może być oceniana za pomocą różnych wskaźników, o czym
możemy przeczytać w książkach „Analiza ekonomiczno-finansowa przedsiębiorstwa” i
„Inteligencji finansowej”. Jak wspomina Małgorzata Zaleska w książce „Ocena kondycji
finansowej przedsiębiorstwa przez analityka bankowego" analiza finansowa jest elementem
wykorzystywanym w procesie zarządzania przedsiębiorstwa.
#1 Logarytm naturalny wieku instytucji
Odzwierciedla poziom zaufania opinii publicznej względem instytucji oraz świadczy o
bieżącej reputacji firmy. Każda z badanych instytucji odnotowuje wzrost wartości wskaźnika
co jest dowodem na ich umacnianie się pozycji na rynku.
Tabela nr 1
Logarytm naturalny wieku
A
B
C
2010
2,64
4,52
3,55
2011
2,71
4,53
3,58
2012
2,77
4,54
3,61
instytucji
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych ze sprawozdań finansowych
#2 Logarytm naturalny rozmiaru
Jest drugim z kolei wskaźnikiem ogólnym. Odnosi się on do wielkości przychodów ze
sprzedaży w poszczególnych latach. Zarówno B jak i C wykazują wzrost jego wartości,
natomiast A po chwilowym wzroście wykazała spadek.
Size
=Total Revenues + Income & Support - Realized and Unrealized Loss on Real
Estate and Investments
Tabela nr 2
Logarytm naturalny
A
B
C
2010
13,44
15,21
17,51
2011
13,79
15,38
17,61
2012
13,06
15,62
17,83
rozmiaru
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych ze sprawozdań finansowych
#3 Indeks niestabilności aktywów
Aktywa są to zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości. Taką definicję możemy
znaleźć w książce autorstwa B. i P. Pomykalskich pt. „Analiza finansowa przedsiębiorstwa”.
Jest to ostatni z podstawowych wskaźników modelu, przy którym dąży się do jak najniższej
wartości.
Wybrane
przedsiębiorstwa
wykazują
bardzo
zróżnicowany
trend.
Przedsiębiorstwom A i B brak jest zależności co do zmian wartości wskaźnika w
przeciwieństwie do firmy C, gdzie wskaźnik konsekwentnie rośnie.
Σ(y − yT)2n
A
Wykres nr 1
Źródło: Opracowanie własne
B
Wykres nr 2
40000
35000
30000
Aktywa
25000
Linia trendu
y = -4283,5x + 41645
20000
15000
10000
5000
0
2010
Źródło: Opracowanie własne
2011
2012
C
Wykres nr 3
Źródło: Opracowanie własne
Tabela nr 3
Indeks niestabilności
A
B
C
2010
7,73
10,67
0,26
2011
7,99
10,74
10,29
2012
7,77
10,11
10,40
aktywów
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych ze sprawozdań finansowych
#4 Wskaźnik wystarczalności rezerwy gotówkowej
Wypłacalność można zdefiniować jako zdolność do terminowego regulowania ogółu
zobowiązań, jak to jest zawarte w książce Konrada Stępnia pt. ”Rentowność a wypłacalność
przedsiębiorstw”. Jest to wskaźnik, który odzwierciedla płynność finansową jednostki
gospodarczej. Spośród badanych firm najlepiej prezentuje się przedsiębiorstwo C, gdzie
wskaźnik zatrzymał się na stałym poziomie i nie spada. Firma B notuje znaczny spadek
wartości wskaźnika, którego nie może odrobić, natomiast firma A po dobrze rokującym
wzroście w roku 2011 zanotowała znaczny spadek (87%) w roku 2012.
Cash Reserve
=0,75+Cash/(Expenses - Depreciation - Inkind Expenses)
Sufficiency Ratio
Tabela nr 4
Wskaźnik wystarczalności
A
B
C
2010
16,16
9,82
0,75
2011
58,56
1,54
0,83
2012
7,53
1, 74
0,83
rezerwy gotówkowej
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych ze sprawozdań finansowych
#5 Zmodyfikowany wskaźnik płynności
Zdaniem Urszuli Wojciechowskiej płynność finansowa to zdolność przedsiębiorstwa nie
tylko do terminowego regulowania zobowiązań krótkoterminowych, ale także zdolność (a
raczej możliwość) dokonywania wszelkiego rodzaju zakupów do zaspokajania różnych
potrzeb gospodarczych, konsumpcyjnych i innych dokonywanych za gotówkę - nie na
zasadach kredytu kupieckiego. Przedsiębiorstwa A i B wykazują wartości na podobnym
poziomie, natomiast firma C przedstawia niezmienną wartość wskaźnika wypłacalności.
Modified Cash Ratio
=Net Cash / Assets
Tabela nr 5
Zmodyfikowany
A
B
C
2010
0,63
0,048
0,04
2011
0,63
0,041
0,04
2012
0,61
0,057
0,04
wskaźnik płynności
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych ze sprawozdań finansowych
#6 Płynność docelowa lambda
Płynność finansowa przedsiębiorstwa oznacza zdolność do terminowego regulowania
krótkoterminowych zobowiązań. Taką definicję podał w swojej książce pt. „ Zarządzanie
finansami przedsiębiorstwa Witold Bień. Oddaje poziom elastyczności finansowej badanego
podmiotu gospodarczego. We wszystkich badanych podmiotach w 2012 r. wskaźnik wzrósł,
co oznacza znaczny wzrost płynności.
Target Liquidity
=(Cash + ST Investments + Unused Credit Line +Avg.OCF)
Lambda (TLL)
/ (Uncertainty of OCF)
Tabela nr 6
Płynność docelowa
A
B
C
2010
5,68
5,84
6,10
2011
3,20
3,70
4,40
2012
6,06
6,34
9,73
lambda
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych ze sprawozdań finansowych
#7 Wskaźnik płynności bieżącej
Edyta Duda-Piechaczek pisze w swojej książce pt. ”Analiza i planowanie finansowe”, że
płynność finansowa przedsiębiorstwa to zdolność do utrzymania ciągłości w pokrywaniu
wydatków, czyli terminowego regulowania bieżących zobowiązań. Jednym z najczęściej
spotykanych wskaźników służących do oceny płynności jest wskaźnik płynności bieżącej.
Wartość tego wskaźnika powinna być większa od 1. Wszystkie instytucje we wszystkich
latach spełniają to kryterium. W firmie A zobowiązania widocznie rosną, co świadczy o
zmniejszającym się udziale zobowiązań krótkoterminowych.
Current Liquidity Index
=(Beg.Cash + Beg.ST Investments + Current Period OCF)/
(CLI)
(Beg.ST Notes Payable + Beg.Current Portion of LongTerm Debt)
Tabela nr 7
Wskaźnik płynności
A
B
C
2010
1,18
1,02
3,54
2011
1,32
2,93
3,58
2012
2,36
1,79
3,28
bieżącej
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych ze sprawozdań finansowych
#8 wskaźnik przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej
Świadczy o regulacji zobowiązań środkami pieniężnymi pochodzącymi z działalności
operacyjnej. W każdej z analizowanych instytucji występują naprzemiennie wartości dodatnie
i ujemne powyższego wskaźnika.
Operating Cash Flow Ratio
= Operating Cash Flow/Current Liabilities
Tabela nr 8
Wskaźnik przepływów
pienieżnych z działalności
A
B
C
2010
0,48
0,30
0,76
2011
-1,02
-1,40
0,56
2012
0,75
0,01
-0,96
operacyjnej
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych ze sprawozdań finansowych
#9 struktura aktywów
Aktywa obrotowe jak wspominają autorzy w „Rachunkowości dla ciebie - rachunkowości od
podstaw” aktywa obrotowe są przeznaczone do wykorzystania i przeniesienia korzyści w
stosunkowo krótkim czasie. Wskaźnik ten wyznacza stosunek aktywów obrotowych do
aktywów ogółem. W instytucji A utrzymuje się on przez kolejne trzy lata na zbliżonym
poziomie. Jeśli chodzi o firmę C można zauważyć, że w latach 2010-2011 wskaźnik ma
podobne wartości, natomiast w 2012 roku obserwujemy jego nieznaczny wzrost.
Przedsiębiorstwo B natomiast cechuje się bardzo niskimi wskaźnikami w kolejnych latach, a
zwłaszcza w 2012 roku.
Asset Ratio
=Current Assets/Total Assets
Tabela nr 9
Struktura aktywów
A
B
C
2010
0,635
0,071
0,200
2011
0,633
0,075
0,198
2012
0,618
0,017
0,226
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych ze sprawozdań finansowych
#10 wskaźnik wydatków administracyjnych
Zdaniem Marii Sierpińskiej i Tomasz Jachna w książce „Ocena przedsiębiorstwa według
standardów światowych” pozytywny wpływ na kondycję ma również wzrost kosztów
administracyjnych., co oznacza większy udział kosztów administracyjnych w kosztach
ogólnych. We wszystkich badanych instytucjach wskaźniki utrzymują się na niskim
poziomie, co oznacza, że koszty administracyjne nie są zbyt wysokie.
Administrative Expense
= Administrative Expenses/ (Total Expenses -
Ratiosset Ratio
Administrative Expenses)
Tabela nr 10
Wskaźnik wydatków
A
B
C
2010
0,13
0,15
0,16
2011
0,18
0,19
0,12
2012
0,11
0,09
0,14
administarcyjnych
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych ze sprawozdań finansowych
Średniookresowa kategoria
#11 – nadwyżka netto w aktywach
Na podstawie poniższych danych możemy zauważyć, że w firmie A nadwyżka finansowa
netto przez kolejne dwa lata miała wysokie dodatnie wartości, jednak w 2011 roku była niższa
niż w roku 2010. Natomiast w 2012 roku wskaźnik wynosił poniżej zera.
Net Surplus
= Change in Net Assets
Tabela nr 11
Nadwyżka netto
A
B
C
2010
2653677
3875991
3241875
2011
2595854
4777622
4507761
2012
2789316
3789450
9093000
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych ze sprawozdań finansowych
#12 wskaźnik udziału
Sygnalizuje wpływ udziałów na elastyczność finansową przedsiębiorstwa. Analizując
poniższe wyniki wskaźnik udziału osiągał najwyższe wartości w instytucji B i utrzymywał się
na zbliżonym poziomie w badanym okresie 2010-2012. Dość wysokimi wartościami
charakteryzuje się również firma C, gdzie można zauważyć niewielką tendencję wzrostową w
kolejnych latach. Najgorzej wypada tutaj przedsiębiorstwo A, ponieważ w 2010 roku
wskaźnik ten miał wartość ujemną „-0,00062”, natomiast w kolejnych dwóch latach wartości
wskaźnika zaczęły znacznie wzrastać.
Contribution Ratio
= Total Contributed Income & Support/ (Revenue + Income
& Support)
Tabelka nr 12
Wskaźnik udziału
A
B
C
2010
-0,00062
0,95
0,87
2011
0,36
0,94
0,92
2012
0,42
0,94
0,93
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych ze sprawozdań finansowych
#13 wskaźnik samodzielnego finansowania
Im większa wartość wskaźnika, tym przedsiębiorstwo wykazuje większą zdolność do
samofinansowania firmy. W przypadku firm A i C wskaźnik jest niestabilny w badanym
okresie. Jeśli chodzi o instytucję B obserwujemy tendencją spadkową w kolejnych latach.
Self-Financing Ratio
= |Last 3 years OCF/Last 3 years ICF|
Wskaźnik samodzielnego
A
B
C
2010
1,03
10,00
1,45
2011
2,01
9,67
2,33
2012
0,64
8,53
1,97
finansowania
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych ze sprawozdań finansowych
#14 – wskaźnik zadłużenia finansowego
Celem analizy zadłużenia jest ustalenie poziomu i struktury zaangażowanych w
przedsiębiorstwie kapitałów obcych jak znajdujemy w książce Wiktora Gabrusewicza pt.”
Analiza finansowa przedsiębiorstwa – teoria i zastosowania”. Wzór wskaźnika przedstawia
jaki jest udziału kapitałów obcych w stosunku do finansowania aktywów przedsiębiorstwa. W
firmach A i B wskaźnik jest na relatywnie niskim poziomie, co wskazuje na niski poziom
długu – mniejsze ryzyko, o czym czytamy w książce Marii Sierpińskiej i Tomasza Jachny pt.
„Metody podejmowania decyzji finansowych: Analiza przykładów I przypadków”.
Financial Debt Ratio
= Financial Debt/ (Financial Debt + Total Net Assets)
Tabela nr 14
Wskaźnik zadłużenia
A
B
C
2010
0,017
0,88
0,16
2011
0,016
0,81
0,18
2012
0,036
0,81
0,18
finansowego
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych ze sprawozdań finansowych
#15 – stosunek kosztów pozyskiwanych funduszy
Ukazuje stopień pozyskiwania funduszy ze środków osób indywidualnych, firm, instytucji
rządowych oraz fundacji non-profit. Każdy z badanych podmiotów w latach 2010-2012 w
mniejszym lub większym stopniu pozyskiwał fundusze z wyżej wymienionych źródeł.
Fundraising Cost Ratio
= Fundraising Expenses/ Total Contributed Income &
Support
Tabela nr 15
Stosunek kosztów
A
B
C
2010
0,84
0,32
1,78
2011
2,42
1,61
1,80
pozyskiwanych funduszy
2012
0,11
0,17
0,60
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych ze sprawozdań finansowych
Zakończenie
Cel pracy został osiągnięty poprzez obliczenie kolejnych wskaźników dla każdej z
wybranych instytucji. Wykorzystując model Zietlowa dokonano faktycznej weryfikacji
kondycji finansowej podmiotów o rozbieżnych celach działania. Dysproporcje można
zauważyć analizując poszczególne wyniki oraz dokonując porównania ich pomiędzy sobą.
Inne dane wykazuje instytucja typowo finansowa oraz przeciwstawnie instytucja non-profit
czy instytucja niefinansowa. Jako charakterystyczny wskaźnik wyróżnia się stosunek
zadłużenia finansowego, gdzie jednoznacznie widać znaczne odstępstwo instytucji finansowej
od kolejnych badanych w pracy podmiotów.
Podsumowując, analiza pozwala stwierdzić jakie kroki należy podjąć, by poprawić
ekonomiczną kondycję przedsiębiorstwa. Zestawienie tak różnych podmiotów ma na celu
dywersyfikację osiąganych wartości wskaźników odzwierciedlających ich model zarządzania
skierowany do docelowej grupy odbiorców. Różnice te stanowią punkt wyjścia w
rozważaniach na temat zasadności konkretnych zarządczych działań w kontekście
nadrzędnego celu, idei funkcjonowania instytucji na rynku.
Bibliografia
1. Andrzej Koźmiński, Zarządzanie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998
2. Adam Kopiński , Analiza finansowa banku, PWE SA, Warszawa, 2008, str. 13
3. Jacek Kowalczyk, Finanse firmy, Wydawnictwo Międzynarodowej Szkoły
Zarządzania, Warszawa, 1993, str.25
4. Czesław Skowronek, Analiza ekonomiczno-finansowa przedsiębiorstwa. zbiór
przykładów i zadań, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin
2000, s.231
5. Małgorzata Zaleska, Ocena kondycji finansowej przedsiębiorstwa przez analityka
bankowego, Oficyna Wydawnicza SGH w Warszawie; wydanie II, Warszawa 2012,
str 9.
6. Bożyna Pomykalska , Przemysław Pomykalski , Analiza finansowa przedsiębiorstwa,
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007
7. Konrad Stępień, Rentowność a wypłacalność przedsiębiorstw, Difin, Warszawa 2008,
str 42.
8. Urszula Wojciechowska, Płynność finansowa przedsiębiorstw w okresie transformacji
gospodarki, Oficyna Wydawnicza SGH w Warszawie, Warszawa 2001, s. 14
9. Witold Bień, Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Difin,
Warszawa, 2000, str.103
10. Edyta Duda-Piechaczek., Analiza i planowanie finansowe, Wydawnictwo HELION,
Gliwice, 2007
11. Piotr Szczypa, Rachunkowość dla ciebie - rachunkowość od podstaw, wydanie IV,
CeDeWu, Warszawa 2013, s.36
12. Maria Sierpińska, Tomasz Jachna, Ocena przedsiębiorstwa według standardów
światowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 1993, str.96
13. Wiktor Gabrusewicz, Analiza finansowa przedsiębiorstwa - teoria i zastosowanie,
PWE, Warszawa, 2014, str 351
14. Zietlow J. (2012) A Financial Health Index for Achieving Financial Sustainability.
Dostępne na SSRN: http://ssrn.com/abstract=2049022 (ostatni dostęp: 30 listopada
2013r.)
15. Maria Sierpińska, Tomasz Jachna, Metody podejmowania decyzji finansowych:
Analiza przykładów I przypadków, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2007,
str.89
16. Karen Berman , Joe Knight we współpracy z Johnem Case’em, Inteligencja
finansowa. Co kryją liczby. Przewodnik menedżera, Wydawnictwo HELION, Gliwice,
2007, s.246