Pobierz plik - Gmina Sławno

Transkrypt

PROGNOZA
ODDZIAŁYWANIA NA
ŚRODOWISKO
PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ
I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
GMINY SŁAWNO
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy Sławno
2
1. WPROWADZENIE ............................................................................................................................... 4
1.1 Podstawa prawna i cel Prognozy .................................................................................................... 4
1.2 Zawartość projektu SUiKZP gminy Sławno i jego główne cele ........................................................ 4
1.3 Powiązania projektu SUiKZP gminy Sławno z innymi dokumentami.............................................. 10
1.4 Metody zastosowane przy sporządzaniu Prognozy ....................................................................... 12
2. ANALIZA ISTNIEJĄCEGO STANU ŚRODOWISKA NA TERENIE GMINY SŁAWNO ......................... 12
2.1 Ogólna charakterystyka gminy ..................................................................................................... 12
2.2 Stan gleb ..................................................................................................................................... 15
2.3 Zasoby i ocena jakosci wód podziemnych .................................................................................... 16
2.4 Zasoby i ocena jakości wód powierzchniowych ............................................................................ 18
2.5 Ocena jakości powietrza .............................................................................................................. 18
2.6 Hałas i promieniowanie elektromagnetyczne ................................................................................ 20
2.7 Walory przyrodnicze i krajobrazowe ............................................................................................. 21
2.8 Walory kulturowe ......................................................................................................................... 23
3. PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA NA TERENIE GMINY SŁAWNO ISTOTNE Z
PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI PROJEKTU SUiKZP GMINY ............................................................ 23
4. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM,
WSPÓLNOTOWYM I KRAJOWYM, ISTOTNE DLA SUiKZP GMINY SŁAWNO ORAZ ZAKRES
I SPOSOBY ICH UWZGLĘDNIENIA W STUDIUM ................................................................................. 26
5. IDENTYFIKACJA, ANALIZA I OCENA ODDZIAŁYWANIA PROJEKTOWANEGO
ZAGOSPODAROWANIA TERENU NA ŚRODOWISKO ......................................................................... 27
5.1 RóŜnorodność biologiczna ........................................................................................................... 27
5.2 Ludzie ......................................................................................................................................... 28
5.3 Zwierzęta .................................................................................................................................... 30
5.4 Rośliny ........................................................................................................................................ 31
5.5 Wody powierzchniowe i podziemne ............................................................................................. 31
5.6 Powietrze .................................................................................................................................... 32
5.7 Powierzchnia ziemi ...................................................................................................................... 34
5.8 Krajobraz ..................................................................................................................................... 35
5.9 Klimat .......................................................................................................................................... 35
5.10 Zasoby naturalne ......................................................................................................................... 36
5.11 Zabytki i dobra materialne............................................................................................................ 37
6. PROPOZYCJE ROZWIĄZAŃ SŁUśĄCYCH ZAPOBIEGANIU, OGRANICZANIU LUB
KOMPENSACJI PRZYRODNICZEJ NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO
BĘDĄCYCH REZULTATEM REALIZACJI PROJEKTU SUIKZP GMINY SŁAWNO................................. 38
7. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAPROPONOWANYCH W
PROJEKCIE SUIKZP GMINY SŁAWNO ................................................................................................ 39
3
8. POTENCJALNE ZMIANY STANU ŚRODOWISKA W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI
PROJEKTU SUiKZP GMINY SŁAWNO .................................................................................................. 40
9. NIEDOSTATKI I BRAKI MATERIAŁÓW UTRUDNIAJĄCE OCENĘ ODDZIAŁYWANIA NA
ŚRODOWISKO USTALEŃ PROJEKTU SUIKZP GMINY SŁAWNO ....................................................... 41
10. ODDZIAŁYWANIE TRANSGRANICZNE ZWIĄZANE Z REALIZACJĄ PROJEKTU SUIKZP
GMINY SŁAWNO .................................................................................................................................. 41
11. ANALIZA SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU
ORAZ CZĘSTOTLIWOŚĆ JEJ PRZEPROWADZANIA........................................................................... 42
12. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM ................................................................. 42
13. KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY SŁAWNO - ZAŁĄCZNIK
GRFICZNY ............................................................................................................................................ 44
4
1. WPROWADZENIE
1.1. Podstawa prawna Prognozy
Podstawą prawną sporządzania niniejszej Prognozy oddziaływania na środowisko projektu
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Sławno jest
art. 51 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na
środowisko (Dz. U z 2008 r. Nr 199 poz. 1227 ze zmianami).
Zakres i stopień szczegółowości informacji zawartych w Prognozie wynika z art. 51 - 53 ustawy
z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U
z 2008 r. Nr 199 poz. 1227 ze zmianami) oraz odpowiada uzgodnieniom w tym zakresie
dokonanym z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Łodzi – pismo z dnia
15.12.2010r. (znak pisma: RDOŚ-10-WOOŚ.I-6617-2681-1/10/aj) i pismo z dnia 03.04.2012r
(znak pisma: WOOŚ.411.67.2012.AJ.I) oraz Państwowym Powiatowym Inspektorem
Sanitarnym w Opocznie – pismo z dnia 3.10.2010r (znak pisma: PPIS-ZNS-441/13/10).
1.2. Zawartość projektu SUiKZP gminy Sławno i jego główne cele
Obecnie obowiązujące i stanowiące punkt wyjścia obecnego projektu zmiany, pierwsze Studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Sławno przyjęto 26 lipca
2003 r. uchwałą nr VI/65/03 Rady Gminy w Sławnie.
Projekt Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Sławno
obejmuje zmianę przestrzenną kierunków polityki przestrzennej gminy.
Podstawowymi kierunkami rozwoju gminy Sławno pozostaje nadal produkcja rolna, obsługa
produkcji rolniczej, obsługa ludności z towarzyszącą działalnością gospodarczą, coraz szerzej
rozwijana
funkcja
produkcyjno-usługowa.
Jako
funkcje
uzupełniające
wyróŜniono:
mieszkalnictwo, turystyka i rekreacja, w tym agroturystyka, obsługa komunikacji i transportu oraz
inne funkcje wykorzystujące walory terenu gminy, jej połoŜenia, potencjał ludnościowy,
kulturowo-przyrodniczy i gospodarczy.
Zakres zmian wynika między innymi z ilości i róŜnorodności wniosków, złoŜonych przez
mieszkańców
gminy,
dla
których
nie
moŜna
realizować
miejscowych
planów
5
zagospodarowania przestrzennego z uwagi na niezgodność z zapisami dotychczas
obowiązującego studium (zgodnie z art.14 ust.5 oraz art.15 ust.1 ustawy z dnia 27 marca 2003r
o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003r Nr 80 poz.717 z poźn. zm.)).
Zmiany studium dotyczą przede wszystkim:
wytyczenia nowych obszarów i poszerzenia dotychczasowych pod tereny: przemysłowe,
przemysłowo-składowe i usługowe;
rozwoju budownictwa mieszkaniowego jednorodzinnego oraz zagrodowego w gminie;
aktywizacji terenów przyległych do drogi krajowej Nr 12 w zakresie usług gastronomicznohotelarskich oraz przemysłu i usług;
uwzględnienia korytarzy komunikacyjnych drogi ekspresowej S12 i S74, zmierzającego do
odpowiedniego zagospodarowania terenów połoŜonych w ich sąsiedztwie, ze wskazaniem
na ograniczenia „obudowy” terenów przyległych do tych szlaków komunikacyjnych oraz
braku bezpośredniego skomunikowania z drogą ekspresową S12 i S74;
rozbudowy i budowy sieci infrastruktury technicznej ze szczególnym uwzględnieniem
kanalizacji sanitarnej;
budowy ścieŜek rowerowych na obszarach komunikacji kołowej oraz ścieŜek rowerowych –
rekreacyjnych;
wyznaczenie terenów preferowanych pod lokalizację linii wysokiego napięcia i stacji GPZ;
doprowadzenia do wzrostu lesistości gminy poprzez dolesienia szczególnie gleb IV, V, VI
i VIz klasy bonitacyjnej;
ochrony projektowanych form ochrony przyrody, ze szczególnym uwzględnieniem
projektowanych obszarów chronionego krajobrazu OCHK „Spalsko-Sulejowski”, OCHK
„Białaczowski” oraz SOOS N2000 „Drzewiczka z Opocznianką”;
budowy zbiorników małej retencji i wyznaczenia obszarów rekreacyjnych związanych ze
zbiornikami wodnymi i terenami zalesionymi.
W Studium generalnie jako główne zasady polityki przestrzennej gminy ustala się:
dąŜenie do poprawy ładu przestrzennego na drodze obejmowania kolejnych terenów
miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego;
ochronę i optymalne (zgodne z zasadami zrównowaŜonego rozwoju) wykorzystanie wartości
środowiska przyrodniczego i kulturowego;
ochronę i modernizację rolniczej przestrzeni produkcyjnej oraz realizację programów
dolesień;
6
zachowanie terenów otwartych, wyłączonych z zabudowy kubaturowej i w miarę moŜliwości
wyłączonych z lokalizacji naziemnych urządzeń infrastruktury technicznej;
intensyfikację rozwoju miejscowości gminnej;
rozwój budownictwa mieszkaniowego jednorodzinnego oraz zagrodowego;
rozwój obszarów rekreacji weekendowej i pobytowej oraz rozwój budownictwa letniskowego;
przygotowywanie obszarów stanowiących rozwojowe oferty terenowe gminy – nowe tereny
usługowe i produkcyjne;
modernizację układu komunikacji kołowej oraz zabezpieczenie rezerw pod rozwój sieci
komunikacyjnej ze szczególnym uwzględnieniem dróg ekspresowych S12 i S74;
realizację układu ścieŜek rowerowych;
rozwój usług i działalności gospodarczej;
rozwój bezpieczeństwa zdrowotnego i publicznego mieszkańców gminy;
realizację programu małej retencji poprzez budowę zbiorników wodnych.
W ramach szczegółowych zasad ochrony i kształtowania środowiska przyrodniczego i jego
zasobów oraz środowiska kulturowego gminy w SUiKZP gminy Sławno ustalono:
w zakresie ochrony przyrody:
przyjąć zakazy i nakazy, określone w przepisach odrębnych, odnoszących się do obszarów
i obiektów prawnie chronionych (istniejące 2 pomniki przyrody) oraz proponowanych:
(potencjalnego Obszaru Natura 2000 Mającego Znaczenie dla Wspólnoty ”Drzewiczka
z Opocznianką”, OCHK „Spalsko-Sulejowskiego” i OCHK „Białaczowskiego”) oraz
zgodne z zaleceniami wynikającymi z przepisów odrębnych i z prawa miejscowego, tj.
zgodne z Planem zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego, Strategią
rozwoju województwa łódzkiego 2020, a takŜe stosownych rozporządzeń Wojewody
Łódzkiego, dotyczących ochrony przyrody na tym obszarze;
respektować w rozwoju przestrzennym gminy koncepcję kształtowania systemu powiązań
ekologicznych (korytarze ekologiczne, węzły, pasma i płaty zieleni), uwzględniając
Koncepcję Krajowej Sieci Ekologicznej (EKONET – Polska).
Podstawowe zadania i kierunki przekształcania struktury przestrzennej gminy obejmują:
zachowanie ciągłości korytarzy ekologicznych, korekta wielkości obszarów przewidywanych pod
zainwestowanie zgodnie z realnymi potrzebami inwestycyjnymi gminy, podejmowanie działan
przywracających ład przestrzenny oraz wzbogacenie struktury Ekologicznego Systemu
Obszarów Chronionych.
7
w zakresie ochrony i kształtowania środowiska:
obowiązek dąŜenia do zalesiania nieuŜytków oraz ochronę zieleni śródpolnej;
zakaz przeznaczania terenów leśnych na inne cele za wyjątkiem terenów, które
w regulacjach prawa miejscowego będą niezbędne do pełnienia innych funkcji;
obowiązek prowadzenia aktywnej polityki zalesień gminy;
przyjęcie zasady, iŜ zalesianiu powinny podlegać grunty niŜszych klas bonitacyjnych pod
warunkiem, Ŝe teren przewidziany do zalesiania:
• graniczy z istniejącym lasem
• posiada powierzchnię nie mniejszą niŜ 0,5ha
• nie jest zmeliorowany
• nie graniczy z uprawami sadowniczymi lub szklarniowymi o powierzchni większej niŜ
0.25ha;
zakaz wznoszenia w lasach obiektów budowlanych z wyjątkiem obiektów integralnie
związanych z funkcją lasu lub z funkcją wynikającą z planu miejscowego;
zakaz lokalizacji w lasach składowisk odpadów;
zakaz zabudowy gleb o najwyŜszych klasach bonitacyjnych poza istniejącymi terenami
wskazanymi do zainwestowania;
przyjąć zakazy i nakazy, określone w przepisach odrębnych, w zagospodarowaniu obszaru
gminy połoŜonej w obrębie Głównego Zbiornika Wód Podziemnych, a w szczególności
niedopuszczenia do powstawania nowych ognisk zanieczyszczeń, które mogłyby skazić
wody podziemne i degradować ich jakość;
przyjąć tereny ochrony bezpośredniej ujęć wody w 8-10m pasie ochronnym;
wprowadzić zakaz realizacji nowej zabudowy w dolinach rzek i obudowywania cieków
wodnych;
zachować istniejące urządzenia i systemy melioracyjne z moŜliwością ich bieŜącej
konserwacji oraz przebudowy lub budowy nowych sieci drenarskich w miarę występowania
potrzeb, wyłącznie w uzgodnieniu z Wojewódzkim Zarządem Melioracji i Urządzeń
Wodnych;
wprowadzić obowiązek ochrony wód przed zanieczyszczeniami;
−
ustala się obowiązek uporządkowania gospodarki ściekowej. Zwarta zabudowa
powinna być objęta zbiorczymi systemami kanalizacyjnymi z lokalnym lub grupowym
oczyszczaniem ścieków – wszędzie, gdzie sprzyjają warunki lokalizacji oczyszczalni.
Na terenach pozostających poza technicznie i ekonomicznie uzasadnionym zasięgiem
8
zbiorczych systemów oczyszczania ścieków naleŜy stosować indywidualne urządzenia
unieszkodliwiające ścieki;
−
naleŜy ustalać w opracowaniach mpzp i decyzjach administracyjnych, warunki ochrony
wód przed zanieczyszczeniem. W przypadku rozbieŜności terminów realizacji
budownictwa i budowy elementów zbiorczego systemu kanalizacji sanitarnej ustala się
obowiązek budowy (na okres przejściowy) szczelnych zbiorników bezodpływowych,
lub budowę przydomowych biologicznych oczyszczalni ścieków i ustanowienie
obowiązku docelowego przyłączania (po analizie techniczno – ekonomicznej)
wszystkich obiektów do zbiorczych systemów oczyszczania ścieków;
objąć ochroną zadrzewienia śródpolne;
wprowadzić zakaz wycięcia, niszczenia, lub uszkadzania oraz zanieczyszczania terenu
w pobliŜu pomnika przyrody, wzniecania ognia oraz wznoszenia jakichkolwiek obiektów
budowlanych w promieniu 15,0 m od obiektu chronionego;
wprowadzić ochronę udokumentowanych złóŜ kopalin przed trwałym zainwestowaniem
niezwiązanym z eksploatacją złoŜa oraz zagospodarowanie zgodnie z przepisami
szczególnymi;
przyjąć załoŜenie, Ŝe na obszarach chronionych preferowane są:
- rolnictwo (szczególnie zrównowaŜone i ekologiczne),
- turystyka poznawcza w formach przyjaznych przyrodzie i limitowanych jej odpornością na
presję,
- osadnictwo, rzemiosło, usługi i przetwórstwo rolne w obszarach i formach nie
zagraŜających przyrodzie, walorom kulturowym i krajobrazowym,
- inne formy działalności gospodarczej związane z obsługą turystyki i funkcjonowaniem
poszczególnych jednostek osadniczych;
wprowadzanie
nowoczesnych
technologii
grzewczych,
zwiększanie
udziału
energii
pochodzącej z odnawialnych źródeł;
projektuje się realizację jednego zbiornika retencyjnego o powierzchni powyŜej 5,0 ha
w miejscowości Unewel;
projektuje
się
budowę
7
zbiorników
retencyjnych
o
powierzchni
poniŜej
5,0 ha
w miejscowości Janków-Psary, Kamilówka, OstroŜna, Prymusowa Wola, Sepno-Radonia,
Kunice i Zachorzów.
9
w zakresie ochrony i kształtowania środowiska kulturowego:
przyjęcie zasady, Ŝe wszelkie prace przy obiektach wpisanych do rejestru i ewidencji
zabytków oraz w ich bezpośrednim otoczeniu mogą być prowadzone w uzgodnieniu
z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków w Łodzi;
obowiązek zawiadamiania wójta gminy lub zarządu powiatu i Wojewódzkiego Konserwatora
Zabytków w Łodzi o ujawnieniu podczas prowadzenia robót ziemnych (lub budowlanych)
przedmiotu posiadającego cechy zbytku z równoczesnym zabezpieczeniem odkrytego
przedmiotu i wstrzymaniem wszelkich robót mogących go uszkodzić lub zniszczyć do czasu
wydania przez WKZ w Łodzi odpowiedniego zarządzenia;
obowiązek zawiadamiania WKZ w Łodzi o znalezieniu przedmiotu archeologicznego lub
odkryciu wykopaliska oraz równocześnie je zabezpieczyć;
kontynuację
sporządzania
okresowych,
specjalistycznych
analiz
stanu
środowiska
kulturowego gminy Sławno w celu stworzenia aktualnych merytorycznych podstaw procesów
planistycznych i decyzji administracyjnych;
sporządzenie analizy historycznej, stanowiącej podstawy wyznaczenia na terenie obszaru
gminy Sławno stref ochrony konserwatorskiej;
zachowanie cmentarzy i mogił historycznych poprzez:
• wyłączenie ich z wszelkiej działalności inwestycyjnej nie związanej z rewaloryzacją obiektu
• zachowanie i konserwację historycznych elementów ukształtowania terenu cmentarzy
• zachowanie i konserwację starodrzewu, zabytkowych nagrobków, krzyŜy i innych elementów
małej architektury
• usuwanie elementów zniekształcających (samosiewy, erozja, śmietniki itp.)
• uwzględnianie ich występowania przy ustalaniu warunków zabudowy i zagospodarowaniu
terenów z nimi sąsiadujących;
obowiązek przedkładania do uzgodnienia z WKZ w Łodzi projektów mpzp.
Celem
sporządzenia
zmiany
Studium
uwarunkowań
i
kierunków
zagospodarowania
przestrzennego gminy Sławno jest konieczność uaktualnienia polityki przestrzennej gminy
w świetle obowiązujących przepisów prawa oraz zmieniających się potrzeb mieszkańców gminy,
wyraŜanych problematyką składanych przez nich wniosków.
10
1.3. Powiązania projektu SUiKZP gminy Sławno z innymi dokumentami
Zgodnie z art.9 ust.1 i 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym (Dz.U. z 2003 r. Nr 80 poz.717 z późn. zm.) Studium sporządza się w celu
określenia polityki przestrzennej gminy, uwzględniając zasady określone w koncepcji
przestrzennego zagospodarowania kraju, ustalenia strategii rozwoju i planu zagospodarowania
przestrzennego województwa oraz strategii rozwoju gminy.
Aktualizacja Planu zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego, przyjęta
uchwałą nr LX/1648/10 Sejmiku Województwa Łódzkiego z dnia 21 września 2010 r. w sprawie
zmiany uchwały nr XLV/524/2002 Sejmiku Województwa Łódzkiego z dnia 9 lipca 2002 r.
w sprawie uchwalenia Planu zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego
zakłada na terenie gminy Sławno:
wzmocnienie systemu powiązań drogowych poprzez przebudowę drogi krajowej nr 12 do
parametrów drogi ekspresowej S-12;
rozwój systemu powiązań kolejowych regionu poprzez budowę podłączenia kolei duŜych
prędkości do CMK-i poprzez modernizację linii kolejowej nr 25 na odcinku GałkówekOpoczno i modernizację samej CMK-i, jak równieŜ realizację łącznicy z kierunku Łodzi na
linię nr 1;
wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich, a szczególnie rolnictwa zrównowaŜonego oraz
energetycznego;
zwiększenie produkcji energii ze źródeł odnawialnych ukierunkowane na rozwój energetyki
biogazowej;
tworzenie sieciowej struktury powiązań gospodarczych w województwie poprzez rozwój
klastra ceramicznego i materiałów budowlanych;
podejmowanie działań zmierzających do wzrostu jakości i standardów Ŝycia w gminie;
zwiększanie i wzbogacanie zasobów leśnych;
ochrona powierzchni ziemi i gleb;
zwiększanie zasobów wodnych i poprawa ich jakości m.in. poprzez uporządkowanie
gospodarki ściekowej;
racjonalizacja gospodarki odpadami;
poprawa klimatu akustycznego m.in. poprzez budowę zabezpieczeń w miejscowościach
o największym zagroŜeniu hałasem komunikacyjnym.
11
Część terenu gminy Sławno objęta jest 9 obowiązującymi planami zagospodarowania
przestrzennego. Zostały one przyjęte następującymi uchwałami Rady Gminy:
1. Nr XXXI/181/2001 z dnia 28 sierpnia 2001 r., obejmując teren Owadów kopalnia;
2. Nr XXXI/182/2001 z dnia 28 sierpnia 2001 r., obejmując teren Sepno-Radonia-zwałowisko;
3. Nr XXXI/183/2001 z dnia 28 sierpnia 2001 r., obejmując teren Unewel Zachód-kopalnia
„Biała Góra”;
4. Nr XLIV/254/2002 z dnia 30 września 2002 r., obejmując teren Sepno-Radonia-kopalnia;
5. Nr XLIV/255/2002 z dnia 30 września 2002 r., obejmując teren GrąŜkowice – tereny
mieszkaniowe;
6. Nr XXXVIII/229/2002 z dnia 29 marca 2002 r., obejmując teren Sławno Kolonia-kopalnia;
7. Nr VIII/68/2003 z dnia 29 lipca 2003 r., obejmując teren Grudzeń Las-bocznica kolejowa,
studnia głębinowa;
8. Nr XI/92/2003 z dnia 12 grudnia 2003 r., obejmując teren górniczy „Grudzeń Las” –
zwałowisko 1 i 2.
9. Nr XXV/177/05 z 29.04.2005r., obejmując teren górniczy Grudzeń Las, ujęcie wody.
Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego stanowią obowiązujące akty prawa
miejscowego, ustanowione w celu określenia przeznaczenia terenów oraz określenia sposobów
ich zagospodarowania i zabudowy.
Prognozę oddziaływania na środowisko projektu zmiany SUiKZP gminy Sławno wykonano
z wykorzystaniem materiałów, poza w/w dokumentami, sporządzonymi na poziomie krajowym,
wojewódzkim, powiatowym i gminnym:
Polityka Ekologiczna Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016;
Narodowa Strategia Ochrony Środowiska na lata 2007-2015;
Natura 2000 – Europejska sieć ekologiczna – materiały ze strony Ministerstwa Ochrony
Środowiska;
Program Ochrony Środowiska Województwa Łódzkiego 2012 (do roku 2015,
w perspektywie do 2019 roku);
Wojewódzki Program Małej Retencji dla Województwa Łódzkiego wraz z Aneksem;
Raport o stanie środowiska województwa łódzkiego w 2012 r., WIOŚ w Łodzi;
Roczna ocena jakości powietrza w województwie łódzkim w 2012 r., WIOŚ w Łodzi;
Informacja o stanie środowiska na terenie powiatu opoczyńskiego w 2007 r., WIOŚ
w Łodzi;
12
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Sławno na lata 2009-2012 z perspektywą na
lata 2013-2016.
Kierunki polityki przestrzennej objęte projektem SUiKZP gminy Sławno realizują cele
środowiskowe ujęte w dokumentach strategicznych dla gminy, opracowanych zarówno na
szczeblu krajowym, wojewódzkim, jak i powiatowym.
1.4. Metody zastosowane przy sporządzaniu Prognozy
Prognozę sporządzono przy zastosowaniu metod studialnych, dotyczących charakterystyki
i analiz zasobów, walorów i zagroŜeń środowiska, poddanych oddziaływaniu. Analizie poddano
aktualny i prognozowany stan zagospodarowania przestrzennego gminy Sławno oraz
propozycje kierunków jej polityki przestrzennej, szczególnie w aspekcie realizacji zasady
zrównowaŜonego rozwoju. Porównano proponowane kierunki działań z zapisami innych
obowiązujących dokumentów, strategicznych dla gospodarki przestrzennej gminy i całego
regionu oraz ochrony jego środowiska. Wynikające z analiz wnioski odniesiono do stanu
środowiska w gminie i jego moŜliwości odpornościowych oraz przeanalizowano potencjalne
skutki środowiskowe realizacji zapisów projektu SUiKZP gminy Sławno.
2. ANALIZA ISTNIEJĄCEGO STANU ŚRODOWISKA NA TERENIE GMINY SŁAWNO
2.1. Ogólna charakterystyka gminy
Gmina Sławno połoŜona jest we wschodniej części województwa łódzkiego, na terenie powiatu
opoczyńskiego. Gmina zlokalizowana jest w odległości około 80 km od Łodzi, 20 km od
Tomaszowa Mazowieckiego oraz 10 km od Opoczna. Gmina graniczy od północy z gminami:
Tomaszów Mazowiecki i Inowłódz, od wschodu z gminą Opoczno, od południa z gminami:
Białaczów i ParadyŜ, a od zachodu z gminą Mniszków.
Powierzchnia omawianej jednostki wynosi 129 km2.
Gminę zamieszkuje 7 546 osób (dane wg BDL na dzień 31.12.2011 r.), średnia gęstość
zaludnienia gminy wynosi 58 osób/km2.
Na terenie gminy występują 33 sołectwa i 34 miejscowości. Są to: Antoninów, Antoniówka,
Bratków, Celestynów, Dąbrowa, Dąbrówka, Gawrony, GrąŜowice, Grudzeń-Kolonia, GrudzeńLas, Józefów, Kamień, Kamilówka, Kozenin, Kunice, Ludwinów, Olszewice, Olszowiec,
OstroŜna, Owadów, Popławy, Prymusowa Wola, Psary, Sepno-Radonia, Sławno, Sławno-
13
Kolonia, Szadkowice, Tomaszówek, Trojanów, Unewel, Wincentynów, Wygnanów, Zachorzów,
Zachorzów-Kolonia.
Głównym ośrodkiem w gminie jest miejscowość gminna Sławno.
Podstawą utrzymania mieszkańców gminy jest rolnictwo i działalność usługowo-przemysłowa,
w tym związana z eksploatacją surowców.
Na powierzchni około 22 ha została utworzona w gminie Sławno Łódzka Specjalna Strefa
Ekonomiczna Podstrefa Sławno. Oferty inwestycyjne gminy obejmują jednak znacznie większą
powierzchnię tj. ponad 94 ha wyłączone spod produkcji rolnej.
W miejscowości Sławno, która pełni funkcję wsi gminnej, skupione są wszelkie funkcje
w zakresie administracji i wszystkie najwaŜniejsze usługi.
Znaczny obszar gminy w rejonie miejscowości: Grudzień Las, Grudzień Kolonia i Unewel
zajmują tereny eksploatacji surowcowej.
Największe firmy na terenie gminy to obecnie zakłady wydobywające surowce mineralne oraz
produkujące ceramikę budowlaną.
Przez obszar gminy przebiega droga krajowa Nr 12 relacji Piotrków Trybunalski-Radom, droga
wojewódzka Nr 713 Opoczno-Łódź oraz dwie linie kolejowe relacji Tomaszów MazowieckiSkarŜysko Kamienna oraz Warszawa-Zawiercie (CMK).
Gminę Sławno będą przecinać dwie projektowane drogi ekspresowe S12 relacji A1 (Piotrków
Trybunalski) – Sulejów-Radom i S74 relacji S12 (Sulejów)-Kielce-Opatów z węzłem w rejonie
miejscowości Kozenin.
Pod względem morfologicznym (wg fizyczno-geograficznej regionalizacji Polski J.Kondrackiego)
teren gminy Sławno połoŜony jest w zasięgu mezoregionu Wzgórza Opoczyńskie, wchodzącego
w skład makroregionu WyŜyny Przedborskiej i podprowincji WyŜyny Polskie.
Rzeźba terenu gminy charakteryzuje się duŜym urozmaiceniem. Od Tomaszowa Mazowieckiego
w kierunku Sławna ciągnie się kuesta zbudowana z piaskowców kredowych, wznoszących się
do wysokości 275 m n.p.m. Pod względem morfologicznym jest to wysoczyzna morenowa
płaska lekko pofalowana o wysokości od 180 do 270 m n.p.m. NajwyŜsze wzniesienie występuje
między Sławnem, a Sepnem- Radonią (w zachodniej części gminy), a najniŜsze w rejonie
Wincentynowa (północno-wschodnia część gminy).
Urozmaiceniem rzeźby jest dolina największej w gminie rzeki - Słomianki, przecinająca
południkowo wschodnią część omawianego obszaru.
W gminie Sławno nie występują tereny naraŜone na osuwanie się mas ziemnych.
14
Pod względem geologicznym gmina Sławno połoŜona jest w obszarze skomplikowanej tektoniki
blokowej w obrębie fałdu rawsko-gielniowskiego.
Najstarszymi utworami na omawianym terenie są osady dolnego karbonu, występujące na
głębokości około 3 tys. m. Są to drobno-, średnio- i gruboziarniste piaskowce szarogłazowe.
Osady triasu dolnego reprezentowane są przez piaskowce z toczeńcami ilastymi, wkładkami
zlepieńców śródformacyjnych, mułowców i iłowców pstrych, róŜnoziarnistych piaskowców
wapnistych z gniazdami i Ŝyłami gipsu oraz anhydrytu. Utwory jury środkowej wykształcone są
jako piaski morskie aalenu, bojasu, batonu i keloweju oraz białoszare wapienie margliste z fauną
gąbek i korali. Utwory kredy górnej wykształcone są jako dwie serie: mułowcowi i piaszczysta.
Na mezozoicznym podłoŜu leŜą utwory czwartorzędowe, głównie plejstoceńskie. MiąŜszość ich
jest zmienna, od kilku cm do kilku metrów. Bezpośrednio na powierzchni terenu zalegają utwory
akumulacji
lodowcowej
i wodnolodowcowej
zlodowacenia
środkowopolskiego
stadiału
maksymalnego. Są to gliny zwałowe i mułki zastoiskowe moreny dennej.
Utwory czwartorzędowe najmłodsze – holoceńskie budują dna współczesnych dolin i obniŜeń
bezodpływowych. Reprezentowane są przez utwory aluwialne i deluwialne: piaski, torfy i namuły
rzeczne.
Na terenie gminy (dane ze strony internetowej: pig.gov.pl – stan na 2011 r.) występuje
trzynaście udokumentowanych złóŜ kopalin, naleŜących do surowców skalnych: ilastych,
okruchowych i zwięzłych.
Są to złoŜa:
- surowców ilastych ceramiki budowlanej
- Unewel-Wschód – nieeksploatowane, o zasobach rozpoznanych wstępnie i wynoszących
427 tys.m3;
- piasków formierskich
- Grudzień Las – eksploatowane o zasobach 21 349 tys. t i wydobyciu rocznym 1 023 tys. t;
- Radonia – nieeksploatowane, rozpoznane szczegółowo, o zasobach 5 599 tys. t;
- Unewel-Wschód – nieeksploatowane, rozpoznane szczegółowo, o zasobach 10 132 tys. t;
- Unewel-Zachód – eksploatowane o zasobach 18 669 tys. t i wydobyciu rocznym 160 tys. t;
- Wygnanów – nieeksploatowane, rozpoznane szczegółowo, o zasobach 5 870 tys. t;
- Zajączków – nieeksploatowane, o zasobach rozpoznanych wstępnie i wynoszących
82 824 tys. t.;
- piasków szklarskich
15
- Radonia – nieeksploatowane, rozpoznane szczegółowo, o zasobach 47 609 tys. t.;
- Unewel-Wschód – nieeksploatowane, rozpoznane szczegółowo, o zasobach 97 137 tys. t;
- Unewel-Zachód – eksploatowane o zasobach 84 526 tys. t i wydobyciu rocznym 389 tys. t;
- Wygnanów II – nieeksploatowane, rozpoznane szczegółowo, o zasobach 47 706 tys. t.;
- Zajączków - nieeksploatowane, o zasobach rozpoznanych wstępnie i wynoszących
139 532 tys. t.;
- kamieni łamanych i bocznych (wapień)
- Sławno – eksploatowane o zasobach 10 928 tys. t. i wydobyciu rocznym 257 tys. t.
Ogólnie na terenie gminy przewaŜają grunty korzystne dla budownictwa, ale przy określaniu
wielkości konkretnych projektowanych budynków, naleŜy mieć na uwadze fakt, Ŝe pod wpływem
wody parametry geotechniczne omawianych gruntów mogą ulec pogorszeniu.
2.2. Stan gleb
Gmina Sławno charakteryzuje się niewielkim udziałem gleb wysokich klas bonitacyjnych.
Gleby klasy IIIa i IIIb stanowią jedynie około 4,7% powierzchni wszystkich gruntów ornych. Są to
gleby strukturalne, o dobrze wykształconym poziomie próchniczym i właściwych stosunkach
wodnych. W większości są to gleby lekkie i bardzo lekkie wykształcone na piaskach i piaskach
gliniastych, rzadziej na glinach i pyłach. Gleby te naleŜą do kompleksu Ŝytniego bardzo dobrego
i pszennego dobrego, a występują w siedmiu sołectwach: GrąŜowice, Kunice, Prymusowa Wola,
Psary, Dąbrówka, Zachorzów i Popławy.
Największy udział procentowy na terenie gminy mają grunty orne naleŜące do IV klasy
bonitacyjnej, stanowiące prawie 40% wszystkich uŜytków.
Warunki przyrodnicze dla produkcji rolnej w gminie są zbliŜone do przeciętnych dla
województwa łódzkiego. Gospodarka rolna ma charakter ekstensywny.
Na terenie gminy Sławno występują w większości gleby pseudobielicowe, brunatne właściwe
i kwaśne oraz gleby piaszczyste o róŜnej genezie pochodzenia.
Gleby w duŜym stopniu charakteryzują się wysoką kwasowością i niską zawartością magnezu.
W porównaniu do całego województwa łódzkiego gmina ma jeden z najwyŜszych udziałów
procentowych gleb kwaśnych (pH 4,6 – 5,5) i bardzo kwaśnych (pH do 4,5). Ich udział mieści się
w przedziale od 81 – 100%.
Gleby hydrogeniczne (w tym gleby pochodzenia organicznego), tzn.: torfowe, mułowo-torfowe,
czarne ziemie, mady lekkie i bardzo lekkie występują głównie w dolinach rzek i obniŜeniach.
16
Degradacja powierzchni glebowej w gminie występuje głównie wzdłuŜ ciągów komunikacyjnych,
przy czym jej realny zasięg przestrzenny ograniczany jest obciąŜeniem komunikacyjnym
poszczególnych dróg w gminie.
Na terenie gminy Sławno zagroŜenie powierzchni ziemi przez odpady związane są z obszarem
gminnego składowiska odpadów innych niŜ niebezpieczne i obojętne w Sławnie Kolonii.
Powierzchnia całkowita składowiska określona została na 4,86 ha, przy całkowitej pojemności
5100 Mg (50 tys. m3).
W obowiązującym Planie Gospodarki Odpadami dla Województwa Łódzkiego 2012 status
instalacji w Sławnie Kolonii określono jako zastępcza. Eksploatacja składowiska przewidywana
jest do czasu wybudowania nowych instalacji regionalnych RIPOK (składowiska) w III regionie
gospodarki odpadami w województwie. Wydajność istniejącej instalacji wynosi 1 089 m3.
Do degradacji powierzchni ziemi przyczynia się takŜe bogata i dość rozległa przestrzennie baza
surowcowa gminy. Eksploatacja surowców występuje głównie w zachodniej części gminy.
2.3. Zasoby i ocena jakości wód podziemnych
Wody podziemne na terenie gminy Sławno występują głównie w utworach jury górnej
(wapieniach i wapieniach marglistych) i kredy dolnej (utworach piaszczystych). Cechami
charakterystycznymi piętra kredowego są: duŜe wydajności i występowanie wód o zwierciadle
swobodnym lub subartezyjskim. Poziom górnojurajski ma charakter szczelinowy. Zasilanie
warstwy wodonośnej odbywa się poprzez infiltrację opadów atmosferycznych pośrednio przez
nadkład osadów czwartorzędowych.
Wody czwartorzędowe nie tworzą ciągłego horyzontu, charakteryzują się istnieniem kilku warstw
wodonośnych, o zmiennym rozprzestrzenieniu, których stan uzaleŜniony jest głównie od opadów
atmosferycznych. Występują w postaci wód zawieszonych lub międzymorenowych i związane
są z obszarami o duŜej miąŜszości piasków i Ŝwirów rzecznych oraz wodnolodowcowych.
Obszar gminy Sławno znajduje się w zasięgu dwóch Głównych Zbiorników Wód Podziemnych.
Są to: kredowy Główny Zbiornik Wód Podziemnych nr 401 „Niecka Łódzka”, połoŜony głównie
w zachodniej oraz północno-zachodniej części gminy oraz jurajski Główny Zbiornik Wód
Podziemnych nr 410 „Opoczno”, obejmujący przede wszystkim wschodnią i południowowschodnią część omawianego obszaru.
17
W GZWP „Niecka Łódzka” poziom wodonośny występuje zarówno w utworach dolnej, jak
i górnej kredy. Poziom dolno kredowy ma charakter subartezyjski. Klasa jakości wód w zbiorniku
określana jest na: Ia i Ib. Średnia głębokość ujęć szacowana od 30 do 800m. Szacunkowe
zasoby dyspozycyjne wód kształtują się na wysokości 90 tys.m3/dobę.
W GZWP „Opoczno” klasa jakości wód w zbiorniku określana jest na: Ia, Ib i Ic. Średnia
głębokość ujęć wynosi ponad 100m. Szacunkowe zasoby dyspozycyjne wód kształtują się na
wysokości 115 tys.m3/dobę.
W środkowej i południowo-wschodniej oraz fragmentarycznie w środkowym pasie północnozachodniej części gminy Sławno GZWP są objęte najwyŜszą ochroną (ONO).
Wody podziemne ujmowane są w gminie w miejscowości Sępno-Radonia.
Gmina Sławno jest skanalizowana (dane wg BDL na koniec 2011 r.) w niewiele ponad 4,9%.
Łączna długość sieci kanalizacyjnej na terenie gminy wynosi 10,4 km. Liczba przyłączy do
budynków wynosi 110 sztuk; z sieci korzystają tylko 372 osoby. Sieć kanalizacji sanitarnej
rozdzielczej w gminie Sławno jest więc bardzo słabo rozwinięta.
Na terenie gminy funkcjonuje jedna mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia ścieków w Sławnie
o przepustowości docelowej 50 m3/dobę. Na pozostałym terenie ścieki gromadzone są w róŜnej
jakości zbiornikach bezodpływowych.
Porównując dane dotyczące sieci wodociągowej i sieci kanalizacji sanitarnej na terenie gminy
moŜna zauwaŜyć znaczne dysproporcje - na 120 km sieci rozdzielczej wodociągowej przypada
zaledwie 10,4 km sieci rozdzielczej kanalizacyjnej.
Istotnym problemem w gminie jest więc zabudowa o nieuporządkowanej gospodarce ściekowej
zlokalizowana w na terenie GZWP, a szczególnie ich najwyŜszej ochrony. NaleŜą tu wsie:
Bratków, Antoninów, Ludwinów, Sepno-Radonia, Sławno, Kunice, Gawrony, Prymusowa Wola,
Psary, Popławy, Zachorzów, Józefów.
W przypadku wód podziemnych zagroŜenia ich jakości wynikają przede wszystkim z charakteru
zagospodarowania pokrywającego je terenu, jego właściwości fizykochemicznych, a takŜe
charakteru ognisk zanieczyszczeń.
Głównym ogniskiem zanieczyszczeń wód podziemnych na terenie gminy Sławno są ogniska
typu rolniczego i tereny nieskanalizowanej zabudowy wiejskiej. Zasadniczym źródłem
zanieczyszczeń wód podziemnych są tu obejścia gospodarskie posiadające obory, chlewy,
kurniki, gnojowniki, szamba i śmietniki. Powszechnym sposobem pozbywania się ścieków na
terenach zabudowanych w gminie jest odprowadzanie ich na własne pola jako nawóz
18
organiczny. W ten sposób do wód podziemnych wprowadzane są podwyŜszone ilości amoniaku,
chlorków, sodu, potasu, azotynów i azotanów. Wśród ognisk rolniczych dodatkową groźbę
stanowi chemizacja rolnictwa (stosowanie nawozów mineralnych i pestycydów).
2.4. Zasoby i ocena jakości wód powierzchniowych
Pod względem hydrograficznym obszar gminy Sławno połoŜony jest całkowicie w dorzeczu rzeki
Wisły. Cały obszar gminy zlokalizowany jest w obrębie zlewni Pilicy, przy czym część
południowo-zachodnia dodatkowo znajduje się w obszarze zlewni bezpośredniej Zbiornika
Sulejowskiego.
Główną rzeką gminy Sławno jest Słomianka, prawobrzeŜny dopływ Pilicy, płynąca z południa na
północ i przechodząca przez wieś gminną.
W południowej części gminy, w okolicach miejscowości Owadów, bierze swój początek rzeka
Młynek, zmieniająca nazwę w rejonie Opoczna na Opoczniankę, lewy dopływ Wąglanki,
dopływu Drzewiczki.
Na terenie gminy znajduje się takŜe kilka zagłębień bezodpływowych, okresowo wypełnianych
wodą.
Wymienione rzeki nie są badane pod względem jakości wód.
Głównym zagroŜeniem i źródłem zanieczyszczeń dla wód powierzchniowych (oddziałującym
równieŜ na wody podziemne), na terenie gminy są nieoczyszczone lub oczyszczone tylko
częściowo ścieki, odprowadzane do rzek i rowów melioracyjnych lub wylewane na pola.
Na terenie gminy nie występuje bezpośrednie zagroŜenie powodziowe.
2.5. Ocena jakości powietrza
Obecny stan sanitarny powietrza atmosferycznego na terenie gminy Sławno jest dobry. Gmina,
pomimo lokalizacji w strefie piotrkowsko-radomszczańskiej, klasyfikowanej w całości do
opracowania programu ochrony powietrza i stosowania wynikających z niego działań
naprawczych, szczególnie w zakresie eliminacji pyłu zawieszonego PM10, nie naleŜy jednak do
obszarów przekroczeń stęŜeń zanieczyszczeń.
Nie mniej powietrze atmosferyczne i klimat obszaru gminy pozostają pod degradującym
wpływem lokalnych palenisk domowych, kotłowni, transportu i komunikacji. Wpływ ich wyraŜa
się w lokalnym zanieczyszczaniu powietrza szkodliwymi dla środowiska pyłami, gazami,
uciąŜliwymi zapachami itp.
19
Najbardziej uciąŜliwymi, szczególnie w okresie zimowym, są w gminie małe źródła emisji, które
ze względu na warunki odprowadzania zanieczyszczeń do atmosfery (ograniczony pułap
rozprzestrzeniania) oraz ich lokalizacje (zagęszczenie źródeł na stosunkowo nieduŜych
powierzchniach) w istotny sposób wpływają na jakość powietrza gminy. Omawiane źródła
„niskiej emisji” to przede wszystkim paleniska domowe. Ich szczególna uciąŜliwość związana
jest z liczebnością źródeł, zlokalizowanych blisko siebie, niskimi gatunkami opałów,
stosowanych w paleniskach oraz faktem częstego spalania w nich róŜnego rodzaju odpadów.
Paliwa ekologiczne i związane z nimi systemy grzewcze, choć preferowane z punktu ochrony
widzenia środowiska, stanowią bardzo kosztowne inwestycje, wprowadzane głównie do
instytucji o charakterze publicznym.
Lokalizacja źródeł niskiej emisji zanieczyszczeń do atmosfery związana jest z terenami
zabudowanymi poszczególnych wsi. Skala tego zjawiska zaleŜy przede wszystkim od wielkości
osadnictwa. Redukcja istniejącej emisji postępować będzie wraz rozwijającą się gazyfikacją
gminy (stan na koniec 2011 r. wynosił 26,5%). Do tego czasu wskazana jest preferencja
ekologicznych źródeł energii, zarówno przy modernizacji istniejących obiektów, jak i nowo
projektowanych.
Źródłem zanieczyszczeń do atmosfery jest takŜe średnia i wysoka emisja, związana z lokalnymi
kotłowniami i przemysłem w gminie. Główni potencjalni przemysłowi emitorzy zanieczyszczeń
w gminie to takie zakłady, jak m.in.: Kopalnia Piasku Kwarcowego „Grudzień Las”, Nordkalk Sp.
z o.o. (kopalnia i zakład przetwórczy wapienia w Owadowie-Brzezinkach), Tombud – zakład
produkcji elementów betonowych oraz betonu towarowego w Kozeninie, Franspol – wytwórnia
suchych mieszanek cementowych w Sławnie, Vinderen Sp. z o.o. – recykling opon i produkcja
nawierzchni gumowych.
Źródłem emisji do atmosfery w gminie jest równieŜ transport, wytwarzający tlenki węgla,
węglowodory aromatyczne i alifatyczne, związki ołowiu i tlenki azotu. Przyczynia się do tego
przede wszystkim intensywny rozwój komunikacji, cechujący cały obszar kraju, niski poziom
techniczny pojazdów oraz ogólnie zły stan sieci dróg.
Głównym emitorem zanieczyszczeń w gminie są obecnie droga krajowa nr 12 relacji Piotrków
Trybunalski-Radom oraz droga wojewódzka nr 713 relacji Opoczno-Łódź. Poza nimi na terenie
gminy występują juŜ tylko drogi publiczne powiatowe i gminne oraz drogi niepubliczne
wewnętrzne, o znacznie mniejszym obciąŜeniu ruchem i związanej z tym znacznie mniejszej
emisji.
20
Emisja komunikacyjna stwarza zagroŜenia przede wszystkim w pobliŜu dróg i ma niekorzystny
wpływ na uprawy polowe. Zmniejszanie zanieczyszczeń transportowych wymaga prowadzenia
systematycznych działań w kierunku poprawy stanu technicznego dróg w gminie.
2.6. Hałas i promieniowanie elektromagnetyczne
Degradacja klimatu akustycznego gminy Sławno następuje poprzez hałas komunikacyjny,
emitowany przez środki transportu drogowego i kolejowego oraz źródła przemysłowe.
NatęŜenie hałasu drogowego jest proporcjonalne do obciąŜenia transportowego dróg w gminie.
Głównym źródłem degradacji w gminie jest droga krajowa nr 12 relacji Piotrków TrybunalskiRadom (natęŜenie ruchu > 10 000 pojazdów/dobę). Przebiega ona przez tereny zabudowane
wsi Kozenin i Owadów. Oddziaływanie akustyczne drogi wojewódzkiej Nr 713 Opoczno-Łódź
jest słabsze i proporcjonalne do natęŜenia prowadzonego przez nią ruchu samochodowego
(natęŜenie ruchu od 4 000 do 9 000 pojazdów na dobę). Droga ta przebiega przez tereny
zabudowane wsi: Tomaszówek, Kamień, Antonówka, Kunice i Gawrony.
Z uwagi na wzrastającą liczbę pojazdów i zwiększające się natęŜenie ich ruchu moŜna przyjąć,
Ŝe na terenie gminy utrzymuje się tendencja wzrostowa natęŜenia hałasu drogowego. Przyczyną
uciąŜliwości jest takŜe zła jakość nawierzchni dróg.
Nowe źródła degradacji klimatu akustycznego gminy będą z czasem takŜe stanowić dwie
projektowane drogi ekspresowe: S12 relacji A1 (Piotrków Trybunalski) – Sulejów-Radom i S74
relacji S12 (Sulejów)-Kielce-Opatów z węzłem w rejonie miejscowości Kozenin.
Źródłem hałasu kolejowego w gminie Sławno są dwie linie kolejowe relacji Tomaszów
Mazowiecki-SkarŜysko Kamienna oraz Warszawa-Zawiercie (CMK). Hałas kolejowy najbardziej
odczuwalny jest wzdłuŜ linii kolejowych oraz
w pobliŜu stacji kolejowych i zaleŜy od
częstotliwości przejazdów pociągów i ich prędkości
Ze względu na dominujący rolniczy charakter gminy na jej terenie występują jedynie niewielkie
źródła hałasu przemysłowego, raczej o lokalnym oddziaływaniu, zlokalizowane głównie
w miejscowości gminnej, Sławnie.
ZagroŜenie promieniowaniem elektromagnetycznym i niejonizującym na terenie gminy Sławno
związane jest z przebiegiem dwóch napowietrznych linii elektroenergetycznych wysokiego
napięcia 110kV „Ceramika-Myślibórz” i „Opoczno-Tomaszów I” oraz terenową siecią linii
niskiego napięcia.
WzdłuŜ linii WN 110kV obowiązuje strefa ochronna 40 m, wzdłuŜ linii ŚN 15kV – 15m
z zakazem zabudowy i stałego pobytu ludzi.
21
2.7. Walory przyrodnicze i krajobrazowe
Gmina Sławno (według W.Szafera, Szata roślinna Polski) połoŜona jest w Okręgu ŁódzkoPiotrkowskiej Krainy Północnych Wysoczyzn BrzeŜnych.
Szata roślinna większości terenu gminy Sławno jest dość urozmaicona; składa się na nią
roślinność pól, łąk, torfowisk i lasów. Walory florystyczne terenu gminy tworzą przede wszystkim
gatunki szeroko rozpowszechnione w północnej i środkowej Europie, w tym równieŜ gatunki
o charakterze eurosyberyjskim. Najliczniej spotykane są jednak rośliny mające swoje centrum
występowania w Europie Środkowej (buk zwyczajny, grab pospolity, dąb szypułkowy, lipa
szerokolistna i klon zwyczajny, z roślin zielnych naleŜy wymienić: turzyce palczastą, zawilec
gajowy i szczyr trwały).
Obszary leśne skupione są głównie w północnej części terenu.
Wg Banku Danych Lokalnych GUS na koniec 20011 r. powierzchnia gruntów leśnych
i zadrzewionych w gminie Sławno wynosiła ogółem ponad 2 418,9 ha, w tym lasy publiczne
ogółem 1 264,9 ha i lasy prywatne 1 154 ha.
Lasy i grunty leśne stanowią więc w gminie Sławno 18,7% jej ogólnej powierzchni.
W lasach dominują bory sosnowe i mieszane, co wynika z wieloletniego protegowania sosny w
gospodarce leśnej. Główne gatunki lasotwórcze to: sosna zwyczajna oraz modrzew, brzoza,
świerk, jodła i buk.
NajwyŜszymi wartościami florystycznymi i największą bioróŜnorodnością, jak równieŜ walorami
krajobrazowymi w gminie odznaczają się jej skrajne: północne i południowe fragmenty.
Pierwsze z nich naleŜą do otuliny Spalskiego Parku Krajobrazowego i obejmują skrajne
północne obrzeŜa omawianego terenu. Podstawa prawna obecnie istniejącej otuliny SpPK to
rozporządzenie Nr 4/95 Wojewody Piotrkowskiego z dnia 5 października 1995 r. w sprawie
utworzenia Spalskiego Parku Krajobrazowego (Dz. Urz. Woj. Piotr. Nr 15 z 1995 r., poz.113) i
rozporządzenie nr 26/2006 Wojewody Łódzkiego z dnia 13 lipca 2006 r. w sprawie Spalskiego
Parku Krajobrazowego (Dz. Urz. Woj. Łódz. Nr 258 z 2006 r., poz. 1990). Aktualnie omawiany
teren otuliny Spalskiego Parku Krajobrazowego proponowany jest do objęcia ochroną jako
fragment Spalsko-Sulejowskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu.
Południowe fragmenty gminy proponowane są do objęcia ochroną prawną jako część
Potencjalnego Obszaru Mającego Znaczenie dla Wspólnoty „Drzewiczka z Opocznianką”.
Obszar ten, pomimo, Ŝe obecnie nie znalazł się w sieci Natura 2000, moŜe jednak zostać objęty
ochroną w ramach np.: kompensacji przyrodniczej.
22
W południowej części gminy znajduje się równieŜ projektowany Białaczowski Obszar
Chronionego Krajobrazu.
Poza granicami gminy Sławno, lecz w bliskim jej sąsiedztwie (około 200 m od północnej granicy
gminy) występuje Obszar Mający Znaczenie dla Wspólnoty „Lasy Smardzewickie” PLH 100024
z licznymi starodrzewiami sosnowo-dębowymi na siedliskach grądów wysokich.
Na terenie gminy Sławno występują 2 pomniki przyrody:
−
4 dęby szypułkowe w miejscowości Sługocice – podstawa prawna: zarządzenie
Nr 45/87 Wojewody Piotrkowskiego z dnia 15 grudnia 1987 r. w sprawie uznania za
pomniki przyrody (Dz. Urz. Woj. Piotr. Nr 17 poz.177 z 1987 r.);
−
11 jesionów wyniosłych, 10 topoli białych, 6 dębów szypułkowych, 3 klony
pospolite, lipa drobnolistna w miejscowości Prymusowa Wola – podstawa prawna:
rozporządzenie Nr 4/96 Wojewody Piotrkowskiego z dnia 4 listopada 1996 r. w sprawie
uznania za pomniki przyrody (Dz. Urz. Woj. Piotr. Nr 21 poz.75 z 1996 r.).
Do 2001 r. na terenie gminy Sławno występowały takŜe 2 uŜytki ekologiczne (bagna śródleśne
w Nadleśnictwie Smardzewice, Leśnictwie Twarda), utworzone na mocy rozporządzenia Nr 5/96
Wojewody Piotrkowskiego z dnia 4 listopada 1996 r. w sprawie uznania za zespoły
przyrodniczo-krajobrazowe i uŜytki ekologiczne (Dz. Urz. Woj. Piotr. Nr 21 poz.76 z 1996 r.).
UŜytki te nie zostały jednak potwierdzone rozporządzeniem Nr 57/2001 Wojewody Łódzkiego
z dnia 17 grudnia 2001 r. w sprawie uznania za uŜytki ekologiczne (Dz. Urz. Woj. Łódz. nr 272
z 2001 r.) i od tej pory formalnie jako prawne formy ochrony przestały istnieć.
Tereny zieleni gminnej w Sławnie stanowią:
- pięć parków połoŜonych w: Pyrusowej Woli, Sławnie, Kunicach, Modrzewie-Dąbrówce
i Unewelu;
- cztery cmentarze, zlokalizowane w miejscowościach: Sławno, Kunice, Kamień i Zachorzów.
Tereny zieleni odpowiednio zagospodarowane i pielęgnowane podnoszą atrakcyjność
krajobrazu, tworzą mikroklimat oraz pełnią funkcje ochronne.
Pod względem typologicznym na obszarze opracowania występuje krajobraz równinny.
Na większości terenu gminy jest to juŜ krajobraz kulturowy, przekształcony w wyniku
wielowiekowej działalności człowieka. WyróŜnić tu moŜna krajobraz ruralistyczny, związany
z terenami zabudowy wiejskiej, jak i rolny.
23
Krajobraz subnaturalny, związany jest z najmniej przekształconymi fragmentami naturalnego
krajobrazu leśnego oraz krajobrazem dolinnym.
Walory krajobrazowe na terenie gminy nie są objęte ochroną prawną.
2.5. Walory kulturowe
Zasoby kulturowe gminy stanowią zabytki wpisane do rejestru zabytków, do gminnej ewidencji
oraz stanowiska archeologiczne.
Najcenniejsze zabytki, zapisane w rejestrze, zlokalizowane są w:
- Prymusowej Woli – zespół dworski;
- Sławno – kościół parafialny p.w. św. Gereona;
- Sławno Kościelne – park dworski;
- Zachorzów – kaplica p.w. św.Izydora – obecnie kościół p.w. św. Michała Archanioła.
3. PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA NA TERENIE GMINY SŁAWNO ISTOTNE
Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI SUiKZP GMINY SŁAWNO
ZagroŜenia wód podziemnych i powierzchniowych
NiezaleŜnie od jakości wód powierzchniowych w gminie (brak badań) omawiany obszar
zlokalizowany jest w zasięgu Głównych Zbiorników Wód Podziemnych, na znacznym terenie
objętych najwyŜszą ochroną (ONO).
Główne źródła zanieczyszczenia wód stanowią:
− ścieki nieoczyszczone lub niedostatecznie oczyszczone;
− punktowe źródła zanieczyszczeń np.: nieszczelne szamba;
− ścieki opadowe i spływy powierzchniowe z terenów zanieczyszczonych;
− niedostateczny rozwój sieci kanalizacyjnej wobec silnie rozwiniętej sieci wodociągowej;
− wylewiska odpadów rolniczych.
NaleŜy liczyć się z tym, Ŝe wielkość emisji nieczystości do wód moŜe przekraczać ich zdolności
samooczyszczania. MoŜliwość regeneracji spada takŜe ze względu na charakter rzek i ich
zlewni – są one niewielkie powierzchniowo i o małym spadku.
24
Degradacja powierzchni ziemi
Odporność podłoŜa jest stosunkowo wysoka ze względu na charakter rzeźby. JednakŜe
pozbawienie znacznych obszarów we wschodniej części gminy pokrywy roślinnej oraz
eksploatacja występujących tu kopalin doprowadza do degradacji powierzchni ziemi. Pojawia się
więc problem przyszłej rekultywacji tych terenów.
Zanieczyszczenie powietrza
Źródłem zanieczyszczeń powietrza w gminie jest niska emisja zanieczyszczeń, pochodząca
z lokalnych
kotłowni
węglowych
i
indywidualnych
palenisk
domowych
oraz
emisja
z rozwijających się zakładów przemysłowych. Wielkość emisji, szczególnie z palenisk
domowych jest trudna do oszacowania, szczególnie na terenach wiejskich. Znajduje ona jednak
swoje odzwierciedlenie we wzrostach stęŜeń dwutlenku siarki i pyłu zawieszonego w sezonie
grzewczym.
Jednocześnie na terenie gminy jest słabo rozwinięte wykorzystywanie w energetyce źródeł
energii odnawialnej. Obecnie w ramach planowanej fermy wiatrowej pomiędzy miejscowościami
Sławno i Sepno-Radonia wybudowano dwie elektrownie wiatrowe o łącznej mocy 1,6 MW.
Problemem gminy jest równieŜ przebiegający przez jej teren jeden z głównych ciągów
komunikacyjnych województwa – droga krajowa nr 12, stanowiący juŜ obecnie znaczące źródło
emisji zanieczyszczeń z wykorzystujących go pojazdów. Na terenie gminy planowane są
ponadto do budowy dwie drogi ekspresowe wraz z węzłem komunikacyjnym, co spotęguje
wzrost emisji zanieczyszczeń do atmosfery.
Zasoby przyrodnicze
Z form prawnej ochrony przyrody na terenie gminy proponuje się do ochrony prawnej dwa
obszary chronionego krajobrazu oraz obszar Natura 2000. Tereny proponowane do ochrony
wymagają
podjęcia
zdecydowanych
działań
zmierzających
do
jej
usankcjonowania,
prowadzącego do określenia konkretnych zakazów i nakazów w zakresie moŜliwości korzystania
z tych obszarów i ich dostępności. Uporządkowania wymaga równieŜ sprawa uŜytków
ekologicznych, formalnie nie istniejących od 2001 roku.
Realizacja wymienionych form ochrony stwarza warunki dla kształtowania zewnętrznych
powiązań ekologicznych gminy Sławno i tworzenia wspólnej polityki proekologicznej na poziomie
województwa, powiatu lub przynajmniej związków międzygminnych. Daje to takŜe nadzieje na
zwiększenie moŜliwości kształtowania przestrzeni w zgodzie z zasadami zrównowaŜonego
25
rozwoju. DuŜym problemem związanym z ochroną róŜnorodności przyrodniczej jest bowiem
silna antropopresja na tereny cenne przyrodniczo, która powinna być kierunkowana
i kontrolowana poprzez trwałą strategię, zapisaną w dokumentach z zakresu planowania
przestrzennego,
w
tym
planach
miejscowych
i
studiach
uwarunkowań
i
kierunków
zagospodarowania. Zapisy tych strategicznych dokumentów powinny być jednak wsparte
odpowiednimi przepisami szczególnymi.
Hałas
Głównym źródłem problemów akustycznych w gminie Sławno są: droga krajowa nr 12 i droga
wojewódzka nr 713, szczególnie na odcinkach przechodzących przez tereny zabudowane. Poza
nimi nie występują w gminie inne drogi krajowe ani wojewódzkie, co sprzyja ograniczaniu
uciąŜliwości akustycznej na omawianym terenie. Nie mniej istniejące drogi wymagają
modernizacji oraz wprowadzania w najbardziej newralgicznych miejscach naturalnych lub
sztucznych barier akustycznych.
Dodatkowym źródłem hałasu w gminie są równieŜ dwie linie kolejowe, jak równieŜ punktowo –
zakłady przemysłowe zlokalizowane w róŜnych miejscowościach.
ZagroŜenie awariami
Transport oraz miejsca postojów pojazdów przewoŜących materiały niebezpieczne stanowią
potencjalne zagroŜenie dla środowiska, szczególnie w przypadku wystąpienia awarii lub kolizji
z udziałem takiego pojazdu.
Przez teren gminy Sławno odbywa się juŜ tranzyt pojazdów przewoŜących materiały
niebezpieczne, odbywający się po drodze krajowej Nr 12, drogą wojewódzką nr 713, liniami
kolejowymi.
26
4. CELE
OCHRONY
ŚRODOWISKA
USTANOWIONE
NA
SZCZEBLU
MIĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM I KRAJOWYM, ISTOTNE DLA
SUiKZP GMINY SŁAWNO ORAZ ZAKRES I SPOSOBY ICH UWZGLĘDNIENIA
W STUDIUM
Projekt Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Sławno
jest sporządzany w trybie ustawy z dnia 27 marca 2003r o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym (Dz.U. z 2003 r. Nr 80 poz.717 z poźn. zm.), która określa jego cele i miejsce
w systemie planowania przestrzennego – tu na szczeblu lokalnym. Dokument ten, zgodnie
z zapisami
wymienionej
przestrzennym
ustawy,
regionalnym
pozostaje
(planem
jednak
w ścisłej
zagospodarowania
korelacji
przestrzennego
z planowaniem
województwa
łódzkiego), a za jego pośrednictwem z polityką przestrzenną państwa, zawartą np.: w „Koncepcji
Polityki Przestrzennego Zagospodarowania Kraju” czy „Polityce Ekologicznej Państwa” i stanowi
przełoŜenie zawartych w nich treści na poziom gminy.
Uwzględniając fakt, Ŝe dokumenty krajowe oraz regionalne w duŜej mierze przyswoiły cele
i załoŜenia europejskiej i światowej polityki ekologicznej moŜna z duŜym prawdopodobieństwem
przyjąć, Ŝe cele przyrodnicze w gminie Sławno oraz zasady ich realizacji są zbieŜne
z odpowiadającymi im celami oraz zasadami polityki ekologicznej, ustanowionymi na poziomie
międzynarodowym i krajowym.
Znajduje to swoje odzwierciedlenie w kształtowaniu gminnego systemu ekologicznego,
stanowiącego przełoŜenie europejskiej, krajowej i regionalnej sieci ekologicznej na szczebel
lokalny – konkretnych propozycji obszarów chronionego krajobrazu, a właściwie ich fragmentów
w gminie.
Spójność
systemu
stwarza
moŜliwość
skuteczniejszej
ochrony
środowiska
i
jego
bioróŜnorodności.
Cel ten znajduje swoje przełoŜenie równieŜ w dąŜeniu do wzrostu lesistości gminy, który stanowi
standardową formę działań stosowanych w całej Unii Europejskiej.
Strategiczne znaczenie ma równieŜ racjonalna gospodarka zasobami wodnymi i glebowymi
i intensyfikacja działań na rzecz ich ochrony oraz przeciwdziałanie powstawaniu czynników
degradujących poszczególne komponenty środowiska.
27
5. IDENTYFIKACJA, ANALIZA I OCENA ODDZIAŁYWANIA PROJEKTOWANEGO
ZAGOSPODAROWANIA TERENU NA SRODOWISKO
5.1. RóŜnorodność biologiczna
Projekt SUiKZP Gminy Sławno dotyczy zmian w polityce przestrzennej gminy, które m.in. wiąŜą
się z rozwojem zainwestowania, a co za tym idzie bezpośrednim oddziaływaniem na
środowisko. Nowe tereny zabudowane i towarzysząca im infrastruktura techniczna niewątpliwie
doprowadzą lokalnie do degradacji powierzchni glebowej, szaty roślinnej czy zaburzeń lokalnych
stosunków wodnych. Wszystko to będzie miało wpływ na ograniczenie na tych terenach
pierwotnej bioróŜnorodności siedlisk, gatunków roślinnych czy zwierzęcych.
Biorąc pod uwagę fakt, Ŝe przewaŜająca część terenów przeznaczonych do zainwestowania jest
jednak juŜ tak naprawdę w jakimś stopniu zagospodarowana – co sugeruje wprowadzony
w dokumencie
zapis:
„…adaptacja
istniejącego
układu
funkcjonalno-przestrzennego
z moŜliwością intensyfikacji zabudowy mieszkalnej, siedliskowej i usługowej”, naleŜy stwierdzić,
Ŝe zasięg rzeczywistych zmian wywołanych projektowanym dokumentem będzie jednak
znacznie ograniczony przestrzennie.
Proponowane nowe tereny zainwestowane stanowią w wielu wypadkach kontynuację lub
uzupełnienie pasm obecnej zabudowy, czy teŜ zlokalizowane są w sąsiedztwie funkcjonujących
ciągów komunikacyjnych. Są to więc obszary pozostające juŜ pod jakimś wpływem
antropopresji. RóŜnorodność gatunkowa tych terenów, zarówno florystyczna, jak i faunistyczna,
jest juŜ w jakimś stopniu przekształcona przez gatunki tolerujące sąsiedztwo człowieka i jego
działalności.
Poza tym tylko część terenów wskazanych do zainwestowania zostanie całkowicie
zagospodarowana. Część z nich pozostanie aktywna biologicznie – ustalenia Studium zakładają
zachowanie
minimalnych
powierzchni
biologicznie
czynnych
w zaleŜności
od
rodzaju
proponowanej funkcji (np.: na terenach budownictwa mieszkaniowego jednorodzinnego
i zagrodowego – minimum 45% powierzchni kaŜdej lokalizacji, na terenach usługowych – 40%,
a produkcyjnych i magazynowych – 20%).
Nie mniej realizacja ustaleń Studium, poprzez umoŜliwienie dalszego rozwoju zainwestowania,
z pewnością wpłynie na dalsze ograniczenie zróŜnicowania gatunków i ekosystemów,
występujących na danym obszarze.
Tereny rozwojowe, proponowane w gminie Sławno, zlokalizowane są jednak poza terenami
chronionymi. NajbliŜszą lokalizację, jednak juŜ poza granicami, w stosunku do proponowanego
28
Spalsko-Sulejowskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu mają tereny zabudowane wsi
Wincentynów i Tomaszówek.
Profilaktycznie
zakres
przypuszczalnej
degradacji
środowiska
wywołany
nowym
zainwestowaniem ograniczony został profilaktycznie wprowadzonym w studium zapisem
uwzględnienia
obowiązku
wszelkich
ustaleń
ochronnych,
wynikających
z przepisów
szczególnych (zapis ten dotyczy np.: proponowanych form ochrony).
PoniewaŜ
znaczna
część
proponowanych
w
studium
funkcji
dotyczy
terenów
juŜ
zainwestowanych w całości lub częściowo – naleŜy dla tych obszarów przede wszystkim zadbać
o właściwe warunki sanitarne. Zapisy Studium czynią to np.: poprzez kontynuację rozwoju
kanalizacji sanitarnej.
Generalnie na terenie gminy Sławno ograniczanie zróŜnicowania gatunków i ekosystemów
będzie procesem nieuniknionym na terenach rozwojowych. Wyłączone zostaną z niego obszary
najwartościowsze dla środowiska przyrodniczego gminy – dna dolin rzek, tereny podmokłe, lasy
i tereny dolesień, gleby o najwyŜszych klasach bonitacyjnych. Studium będzie takŜe chronić
pasma zieleni śródpolnej. Projektowane dolesienia mają umoŜliwić ukształtowanie powiązań
ekologicznych gminy z sąsiedztwem i regionem.
Równocześnie zapisy Studium wprowadzają na obszarze gminy nowe tereny wskazane do
dolesień (gleby marginalne, obszary enklaw i półenklaw leśnych). Powstaną nowe warunki
siedliskowe, na których mogą pojawić się nowe gatunki, przy czym na terenach dolesień
wskazane jest wykorzystywanie gatunków rodzimych dla tego regionu.
W przestrzeni całej gminy nastąpi więc swoista kompensacja przyrodnicza przynajmniej części
utraconych walorów przyrodniczych w innych jej fragmentach.
5.2. Ludzie
Projekt Studium wykonano starając się o zachowanie bezpieczeństwa ludzi, zarówno pod
względem jakości środowiska, jak i bezpieczeństwa powszechnego. Ustalenia Studium dąŜą do
poprawy warunków aerosanitarnych w gminie. Wprowadzają zabezpieczenie przed istniejącymi
i potencjalnymi uciąŜliwościami akustycznymi i ewentualnymi zanieczyszczeniami powietrza
atmosferycznego, zapewniając przyszłym mieszkańcom i uŜytkownikom terenu największy w tej
sytuacji komfort warunków Ŝycia. Sprzyjać będą temu m.in. ustalenia zachowujące
niezabudowane doliny oraz tereny zieleni urządzonej, w tym 5 parków, które pełnią waŜne
29
funkcje wentylacyjne w zabudowie poszczególnych wsi, a zarazem określają ich walory
estetyczne, odczuwane kaŜdego dnia przez przebywających tu ludzi czy teŜ terenów leśnych
i projektowanych dolesień.
Zapisy studium mają na celu ukształtowanie (m.in. poprzez wprowadzane dolesienia) lokalnych
i regionalnych powiązań ekologicznych, stanowiących dodatkowo korytarze wentylacyjne gminy.
ZagroŜenia bezpośrednie dla ludzi i ich bezpieczeństwa wynikać będą raczej z róŜnych katastrof
np. w wyniku powaŜnej awarii przemysłowej (np.: na nowo projektowanych terenach
produkcyjnych dopuszcza się lokalizację przedsięwzięć mogących potencjalnie pogorszyć stan
środowiska) lub komunikacyjnej (bezpośrednie raŜenie określoną substancją lub poŜar,
szczególnie w przypadku awarii pojazdów przewoŜących materiały niebezpieczne) albo
gwałtownej powodzi spowodowanej w przyszłości awarią projektowanego obecnie zbiornika
retencyjnego.
Większość oddziaływań Studium na bezpieczeństwo ludzi będzie mieć charakter pośredni –
poprzez degradację powierzchni ziemi, obniŜenia jakości powietrza czy klimatu akustycznego.
Zapisy Studium wprowadzają w tej sytuacji szereg profilaktycznych ustaleń, mających
ograniczać potencjalne zagroŜenia.
Wprowadzony w projekcie Studium zakaz zabudowy w dolinach rzek słuŜyć będzie zachowaniu
walorów
przyrodniczych
gminy
(wyłączenie
z
zainwestowania
waŜnych
głównych
i wspomagających ciągów i węzłów ekologicznych pozwoli na zachowanie bioróŜnorodności,
korytarzy wentylacyjnych i walorów krajobrazowych gminy) potrzebnych dla rozwoju turystyki
w gminie oraz stanowiących warunek podniesienia jakości Ŝycia codziennego jej mieszkańców.
Pozwoli to równieŜ na zmniejszanie ryzyka wystąpienia zanieczyszczeń wód powierzchniowych
i podziemnych (np.: ochrona dolin jako obszarów szczególnie podatnych na degradację
zasobów wodnych).
Ochrona zasobów leśnych wpłynie na poprawę retencji analizowanego obszaru. Sprzyjać będą
teŜ temu nowe projektowane zbiorniki retencyjne.
Rozwiązania Studium w zakresie infrastruktury technicznej umoŜliwią:
- poprawę stanu gospodarki ściekowej (szczególnie waŜne dla ochrony GZWP „Niecka Łódzka”
i „Opoczno” oraz zlewni Zbiornika Sulejowskiego);
- zaopatrzenie gminy w gaz jako alternatywnego i ekologicznego źródła ciepła.
Stworzone zostaną warunki do rozwoju energetyki odnawialnej, m.in. poprzez wspieranie
przedsięwzięć zmierzających do realizacji urządzeń i instalacji wykorzystujących źródła
odnawialne (wiatr, energia słoneczna, złoŜa geotermalne) do produkcji energii elektrycznej
i ciepła lecz wyłącznie do maksymalnej mocy 100kW.
30
Ustalenia w zakresie komunikacji zakładają przebudowę i modernizację wielu dróg publicznych,
prowadząc
do
wzrostu
bezpieczeństwa
ruchu
drogowego
oraz
zmniejszania
ilości
zanieczyszczeń i uciąŜliwości transportowych (np.: poprzez budowę ekranów akustycznych,
przejść dla zwierząt).
Zapisy Studium spowodują równieŜ wzrost moŜliwości zachowania podstawowych standardów
warunków Ŝycia mieszkańców gminy np. poprzez zakaz realizacji obiektów przemysłowych,
przemysłowo-składowych,
przemysłowo-usługowych
i
magazynowych
poza
terenami
wyznaczonymi konkretnie pod tę funkcję. Funkcje uciąŜliwe nie będą więc przemieszane
z funkcjami chronionymi, tym usług zdrowia, oświaty czy mieszkalnictwa.
W projekcie Studium zadbano ponadto o zaspokojenie potrzeb rekreacyjnych ludności, zarówno
zamieszkującej ten teren, jak i korzystającej z jego walorów. W ustaleniach Studium utrzymano
wyznaczane w dotychczas obowiązujących dokumentach planistycznych tereny budownictwa
letniskowego. Projektowanie w ich sąsiedztwie zbiornika retencyjnego stwarza szanse
rozwojowe dla usług turystycznych (dotyczy to szczególnie terenów zlokalizowanych po
wschodniej stronie proponowanej drogi ekspresowej S-74) w gminie umoŜliwiając jej rozwój
gospodarczy, odbijający się na poziomie Ŝycia jej mieszkańców.
5.3. Zwierzęta
Ustalenia Studium, prowadząc do rozwoju terenów zainwestowanych, mogą przyczynić się
zarazem do degradacji lub migracji na tych obszarach róŜnych gatunków fauny.
Projekt Studium wykonano jednak starając się o utrzymanie walorów przyrodniczych terenu.
Zachowano istniejące tereny uŜytków zielonych i lasów, obszary bagienne, podmokłe
i torfowiskowe, zaproponowano nowe tereny do dolesień. Obszary te generalnie wyłączono
z zainwestowania kubaturowego, za wyjątkiem obiektów niezbędnych dla ich funkcjonowania
lub infrastruktury technicznej i komunikacyjnej. Zachowane więc zostaną liczne naturalne
siedliska fauny leśnej i nadrzecznej oraz stworzone nowe miejsca ich bytowania (dolesienia).
Ustalenia Studium w zakresie infrastruktury technicznej wpłyną pozytywnie na obecny stan
sanitarny gminy – zmaleje zagroŜenie zanieczyszczeń wód i powierzchni ziemi ściekami czy
odpadami (w tym likwidacja dzikich wysypisk śmieci w lasach) – w efekcie pośrednio wzrośnie
takŜe jakość sanitarna całego środowiska, a więc i siedlisk wielu dziko Ŝyjących zwierząt.
Oczywiście projektowane w Studium inwestycje drogowe z pewnością prowadzić będą do
zagroŜenia przerwania naturalnych szlaków migracyjnych wielu gatunków.
31
Najbardziej newralgiczna z inwestycji drogowych w gminie będzie realizacja drogi ekspresowej
S12 i S74 wraz z węzłem. Droga S74 stanowi barierę przyrodniczą w zachodniej części gminy,
a droga krajowa nr 12 i późniejsza S12 rozetną gminę równoleŜnikowo. Przy realizacji tych
inwestycji, szczególnie na etapie opracowywania decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych,
będzie szczególnie waŜne zapewnienie połączeń ekologicznych i stworzenia odpowiednich
warunków dla migracji zwierząt.
Z kolei nowe zbiorniki retencyjne, projektowane w dokumencie, umoŜliwią powstanie nowych
warunków siedliskowych dla gatunków związanych z sąsiedztwem wodnym.
Prawidłowe respektowanie wszystkich zapisów Studium, a szczególnie obowiązku zachowania i
kształtowania
systemu
powiązań
ekologicznych,
powinno
ewentualne
zagroŜenia
minimalizować, przynajmniej na etapie tak ogólnego dokumentu, jakim jest studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego.
5.4. Rośliny
W zakresie ochrony szaty roślinnej gminy projekt Studium kontynuuje politykę wcześniejszego
dokumentu (pierwszej edycji studium gminy). Poprzez ochronę i wykluczenie z zabudowy
terenów lasów i dolin rzecznych, ochronę zadrzewień śródpolnych projekt studium chroni
występujące w gminie zróŜnicowane gatunki flory.
Wskutek realizacji ustaleń planu tereny leśne ulegną znacznemu powiększeniu – umoŜliwi to
realizacja zapisanych w studium dolesień.
Zapisy o moŜliwości budowy nowych zbiorników retencyjnych pozwolą na poprawę stosunków
wodnych w gminie i stworzą nowe warunki siedliskowe dla nowych gatunków roślin związanych
z siedliskami wilgotnymi.
RównieŜ respektując zapisy uchwał ustanawiających istniejące formy ochrony przyrody (pomniki
przyrody) oraz wprowadzając propozycje nowych obszarów (chronionego krajobrazu) studium
chroni róŜnorodność flory tych terenów oraz jej warunki siedliskowe.
5.5. Wody powierzchniowe i podziemne
Zgodnie z ustaleniami Studium na terenie gminy Sławno przewidziano rozwój sieci
kanalizacyjnej, nie nadąŜającej obecnie za rozwiniętą w znacznie większym stopniu siecią
wodociągową.
Rozbudowa sieci kanalizacyjnej w zachodniej części gminy jest szczególnie waŜnym dla
środowiska wodnego przedsięwzięciem ze względu na ochronę wód Zbiornika Sulejowskiego,
32
stanowiącego serce Sulejowskiego Parku Krajobrazowego, jak równieŜ ochronę zasobów wód
podziemnych naleŜących do GZWP „Niecka Łódzka” i „Opoczno”.
Dla terenów o rozproszonej zabudowie, gdzie koszty realizacji sieci kanalizacyjnej byłyby zbyt
wysokie, ze względów ekonomicznych dopuszcza się realizację przydomowych biologicznych
oczyszczalni ścieków. Na innych terenach rozwiązanie takie, jak równieŜ szczelne atestowane
zbiorniki bezodpływowe mogą stanowić jedynie rozwiązanie tymczasowe – do czasu realizacji
zbiorczego systemu kanalizacji sanitarnej.
W analizowanym dokumencie wprowadzono zakaz odprowadzania nieoczyszczonych ścieków
do wód powierzchniowych.
ZagroŜenie wód, związane z gromadzeniem i składowaniem odpadów, reguluje zapisana
w Studium kontynuacja prowadzenia gospodarki odpadami zgodnie z „Planem gospodarki
odpadami dla gminy Sławno”. Dodatkowo - na terenach leśnych wprowadzono jednoznaczny
zakaz lokalizacji składowisk odpadów.
Dla ochrony ujęć wód wprowadzono w studium zapisy o utworzeniu wokół wszystkich ujęć 810 m pasy ochronne.
Zakazano takŜe naruszania istniejących systemów melioracji oraz obudowywania cieków
wodnych.
Dla wzrostu retencji powierzchniowej w gminie załoŜono realizację 1 zbiornika retencyjnego
o powierzchni ponad 5 ha (Unewel) oraz 7 zbiorników retencyjnych o powierzchni poniŜej 5 ha.
Przy prawidłowej realizacji wszystkich ustaleń Studium nie powinny wystąpić nowe zagroŜenia
jakości wód podziemnych i powierzchniowych omawianego terenu, a istniejące zagroŜenia
powinny ulec ograniczeniu.
Realizacja projektowanych zbiorników małej retencji zdecydowanie pozytywnie i długoterminowo
wpłynie na dotychczas ograniczone zasoby wód powierzchniowych gminy.
5.6. Powietrze
Obszar gminy Sławno jest juŜ częściowo zainwestowany. Sposoby ogrzewania zabudowań
w poszczególnych
miejscowościach
są
róŜne,
szczególnie
indywidualnych
budynków
mieszkalnych, w których powszechnie stosowane są paliwa stałe, często niskiej jakości.
Omawiany teren znajduje się więc obecnie pod wpływem oddziaływania niskiej emisji
zanieczyszczeń.
Ustalenia Studium mogą doprowadzić do poprawy tego stanu. Projekt zakłada bowiem
stopniowe zastępowanie kotłów i pieców ciepłowniczych niskoemisyjnymi urządzeniami
grzewczymi posiadającymi certyfikaty bezpieczeństwa ekologicznego. Do realizacji tych
33
zamierzeń znacznie przyczyni się równieŜ projektowana sieć gazowa w gminie. Nastąpią więc
modernizacje istniejących indywidualnych źródeł ciepła, prowadzące do ograniczania ich
uciąŜliwości w zakresie niskiej emisji.
Ewentualne uciąŜliwości, wynikające z równoczesnego wzrostu zainwestowania terenu
opracowania i związanego z tym wzrostu niskiej lub średniej emisji zanieczyszczeń zostaną więc
w najgorszej sytuacji co najmniej zrównowaŜone przez proponowane działania.
Docelowo na omawianym obszarze nie nastąpi przekroczenie dopuszczalnych norm, zarówno
w stosunku do zabudowy mieszkaniowej, jak i produkcyjno-usługowej. I będzie to pozytywne
oddziaływanie długoterminowe.
Napływ zanieczyszczeń z zewnątrz pozostanie niezaleŜny od zapisów omawianego projektu.
Ustalenia Studium ograniczają zasięg przestrzenny ewentualnej uciąŜliwości obiektów
produkcyjnych na terenach przemysłowych i przemysłowo-usługowych, do granic terenu, do
którego inwestor posiada tytuł prawny. Na terenach, gdzie pojawia się funkcja mieszkaniowa –
zapisy Studium nie dopuszczają w ogóle lokalizacji zabudowy produkcyjno-usługowej mogącej
zawsze lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. Zabudowa produkcyjnousługowa mogąca zawsze znacząco oddziaływać na środowisko nie jest projektowana nawet na
terenach o funkcji przemysłowej.
Analizując powyŜsze elementy moŜna stwierdzić, Ŝe prawidłowa realizacja kierunków zawartych
w Studium w przyszłości nie tylko nie stworzy nowych, ale i ograniczy obecnie funkcjonujące
indywidualne źródła emisji. Nie wystąpią wskutek tego przekroczenia dopuszczalnych stęŜeń
zanieczyszczeń do powietrza i stan sanitarny atmosfery nie ulegnie zmianie, a wręcz przeciwnie
moŜe ulec lokalnej poprawie, podnosząc jakość aerosanitarnych warunków Ŝycia mieszkańców
projektowanego terenu i jego sąsiedztwa.
W zakresie zanieczyszczeń komunikacyjnych naleŜy natomiast zauwaŜyć, Ŝe obecnie omawiany
teren obsługują: droga krajowa nr 12, droga wojewódzka nr 713 i ciągi komunikacyjne,
posiadające rangę dróg powiatowych i gminnych. Ich modernizacja oraz wzrost powierzchni
obsługiwanych terenów (rozwój zainwestowania), przewidziane w zapisach Studium, mogą
doprowadzić do wzmoŜenia na nich ruchu komunikacyjnego. Wzrost ten nie będzie jednak zbyt
znaczący, gdyŜ generalnie gmina i tak wykazuje tendencje spadkowe, jeśli chodzi o liczbę
mieszkańców.
Przyrost
terenów
zainwestowanych
nie
zrównowaŜy
w
pełni
stałego,
zachodzącego od lat, ubytku mieszkańców gminy. Poza tym część ruchu będzie takŜe wynikiem
rozwoju motoryzacji, a więc czynnikiem niezaleŜnym od ustaleń projektu Studium.
Głównym i znaczącym problemem pozostaną jednak nowe drogi ekspresowe: S12 i S74.
34
Drogi te niewątpliwie będą kumulować duŜy ruch tranzytowy, a w konsekwencji w ich
sąsiedztwie nastąpi znaczny wzrost natęŜenia emitowanych przez pojazdy zanieczyszczeń.
Tereny zlokalizowane w bezpośrednim sąsiedztwie drogi zostaną poddane wzrastającej
antropopresji
i
jej
negatywnym
skutkom.
Będzie
to
oddziaływanie
długoterminowe
i prawdopodobnie narastające. Szczególnie naraŜone będą tereny zabudowy mieszkaniowej
w Sławnie, Sepno-Radoni i Olszowcu oraz projektowana zabudowa letniskowa w Unewelu.
5.7. Powierzchnia ziemi
Projekt SUiKZP Gminy Sławno stanowi kontynuację polityki przestrzennej gminy, zawartej
w obecnie
obowiązującym
i przewidzianych
do
Studium
zainwestowania
Gminy.
w
Większość
Studium
została
terenów
zainwestowanych
przełoŜona
z dotychczas
obowiązujących dokumentów. Faktyczne zmiany w zagospodarowaniu przestrzennym gminy
dotyczą niejednokrotnie tylko fragmentów terenu. Występują one głównie w sołectwach: Sławno,
Kunice, Grudzeń Las, Grudzeń Kolonia, Owadów, Zachorzów i Zachorzów Kolonia oraz
Kozenin.
Realizacja projektu planu, poprzez wprowadzenie nowego zainwestowania, niewątpliwie
przyczyni się do dalszej degradacji powierzchni glebowej obszaru gminy.
Powstaną nowe tereny zainwestowane, nowe drogi dojazdowe. Obszary te są jednak z reguły
kontynuacją obecnych skupisk ludności, a więc terenów, które mają moŜliwości podłączeń do
istniejącej lub projektowanej infrastruktury, mają połączenie z istniejącymi drogami publicznymi
lub kształtują się w rejonie nowych (okolice węzła Kozenin na projektowanych drogach
ekspresowych S12 i S74) albo wynikają z ponadlokalnych przesłanek (projektowane
zainwestowanie w ŁSSE).
Regulacja wyłączania gleb z uŜytkowania rolnego odbywać się będzie na poziomie
opracowywania konkretnych planów miejscowych zgodnie z obowiązującymi przepisami
szczególnymi.
Nowe tereny o funkcji eksploatacji surowców to obszary nieodwracalnej degradacji powierzchni
ziemi. Ich lokalizacja oraz zakres uzaleŜnione są jednak od zasięgu udokumentowanych złóŜ
surowców. Eksploatacja nie musi jednak odbywać się od razu na całej powierzchni złoŜa, moŜe
postępować równolegle do działań rekultywacyjnych. Na omawianych obszarach istotne będą
zasady rekultywacji wyeksploatowanych złóŜ zawarte w planach urządzania kaŜdego złoŜa i
prowadzące z czasem np.: do rekompensacji przyrodniczej w przypadku leśnego kierunku
rekultywacji.
35
Ustalenia Studium wyłączają z proponowanego zainwestowania tereny najatrakcyjniejsze dla
gminy z punktu widzenia walorów środowiskowych i krajobrazowych, w tym doliny rzek,
w których pojawiają się chronione gleby organiczne.
Część powierzchni gminy wskazana została do dolesień – tereny te zostaną docelowo
zaktywizowane przyrodniczo, co na środowisko gminy będzie niewątpliwie bezpośrednio
oddziaływać pozytywnie.
Studium zakłada takŜe likwidację i zapobieganie powstawaniu „dzikich wysypisk”. W zakresie
rolnictwa dokument zawiera ustalenia preferujące rolnictwo zrównowaŜone i ekologiczne,
prowadzące do ograniczania degradacji gleb pestycydami.
Skutki omawianych oddziaływań będą długotrwałe i pozytywne.
5.8. Krajobraz
Zainwestowanie omawianego terenu jest konsekwencją wcześniejszej polityki przestrzennej
i stanowi
naturalną
ewolucję
terenów
zainwestowanych,
głównie
wzdłuŜ
ciągów
komunikacyjnych i infrastrukturalnych w celu wypełniania luk pomiędzy kolejnymi pasmami
zabudowy. Na terenie gminy nadal dominować będzie wiejski krajobraz kulturowy, choć lokalnie
nastąpią w nim nieodwracalne zmiany, wywołane np.: nowymi inwestycjami drogowymi, budową
nowych zbiorników retencyjnych czy rozwojem eksploatacji występujących tu złóŜ surowców.
Chronione przed zainwestowaniem i degradacją krajobrazu będą doliny rzek, lasy, tereny zieleni
urządzonej (parki, cmentarze). Niewielkie fragment gminy objęte zostana ochroną w formie
obszarów chronionego krajobrazu. Zasady szczegółowej ochrony tych terenów będą wynikać
z przepisów szczególnych.
Z kolei projektowane w studium nowe tereny leśne wzmocnią powiązania ekologiczne
i krajobrazowe istniejących kompleksów leśnych i urozmaicą całą przestrzeń gminy.
Wyeksploatowane złoŜa po przeprowadzeniu procesów rekultywacyjnych równieŜ mogą
urozmaicić krajobraz gminy i stać się atrakcją turystyczną.
Projektowane zbiorniki małej retencji pozwolą na stworzenie nowych warunków siedliskowych
nowych gatunków roślin, stwarzając kolejne ciekawe akcenty krajobrazowe.
5.9. Klimat
Ustalenia Studium nie spowodują zachwiania lokalnych warunków klimatycznych na terenie
gminy. Doliny rzek pozostaną terenami niezainwestowanymi, otwartymi na grawitacyjny spływ
powietrza, istotny dla przewietrzanie terenu gminy.
36
Projektowane zainwestowanie nie spowoduje na tyle znaczących zmian w rzeźbie wysoczyzny
morenowej, by powodowały one zmiany klimatyczne. Niska intensywność projektowanej
zabudowy i jej lokalizacja w sąsiedztwie juŜ istniejącego zainwestowania, nie przyczynią się do
powstania nowych źródeł kształtowania warunków klimatycznych.
Najbardziej znaczące zmiany topoklimatyczne moŜe spowodować wzrost powierzchni terenów
leśnych, w tym w ramach ewentualnych działań rekultywacyjnych po wyeksploatowaniu złóŜ.
Będą to jednak zmiany pozytywne dla zdrowia mieszkańców gminy, choć ich zasięg będzie miał
równieŜ tylko lokalny charakter.
W zakresie klimatu akustycznego moŜna stwierdzić, Ŝe część terenu opracowania,
bezpośrednio przyległa do dróg, a zwłaszcza drogi krajowej, pozostaje w zasięgu oddziaływania
ich hałasu komunikacyjnego.
Nowe źródła degradacji klimatu akustycznego gminy będą z czasem takŜe stanowić dwie
projektowane drogi ekspresowe: S12 relacji A1 (Piotrków Trybunalski) – Sulejów-Radom i S74
relacji S12 (Sulejów)-Kielce-Opatów z węzłem w rejonie miejscowości Kozenin.
Poprawa klimatu akustycznego sąsiedztwa istniejącej drogi krajowej nr 12 moŜe nastąpić
poprzez wdroŜenie opracowywanego między innymi dla niej „Programu ochrony środowiska
przed hałasem dla terenów poza aglomeracjami, połoŜonych wzdłuŜ dróg krajowych
i ekspresowych
z
terenu
województwa
łódzkiego,
których
eksploatacja
spowodowała
negatywne oddziaływanie akustyczne tj. przekroczone zostały dopuszczalne poziomy hałasu,
określone wskaźnikiem LDWN i LN na lata 2009-2014”.
Zmniejszenie szkodliwej emisji hałasu dla zdrowia człowieka moŜe nastąpić poprzez budowę
ekranów akustycznych i modernizację dróg.
NiŜsza ranga pozostałych dróg w gminie i ich ograniczone obciąŜenie komunikacyjne będą mieć
wpływ na zasięgi ich uciąŜliwości. Lokalnie – projektowane tereny zabudowy, w tym zabudowy
produkcyjnej, magazynowej i usługowej będą mieć wpływ na wzrost intensywności ruchu
samochodowego na poszczególnych drogach i powiązany z tym wzrost hałasu. Faktyczny
zasięg przestrzenny oddziaływania tych obszarów i przyległych do nich dróg będzie jednak
moŜliwy do określenia dopiero na poszczególnych etapach realizacji przedsięwzięć w ramach
odpowiednich
procedur
OOŚ.
Wstępnie
moŜna
jedynie
załoŜyć
ich
przypuszczalne
oddziaływanie.
5.10. Zasoby naturalne
Na terenie gminy Sławno występuje kilka udokumentowanych złóŜ surowców naturalnych.
Część znich zlokalizowana jest na terenach leśnych lub przewidywanych do zainwestowania.
37
SUiKZP gminy Sławno wprowadza obowiązek ochrony udokumentowanych złóŜ kopalin przed
zainwestowaniem niezwiązanym z pozyskiwaniem i przetwórstwem kopalin oraz ewentualną
rekultywację wyrobisk.
5.11. Zabytki i dobra materialne
Zapisy Studium uwzględniają wymogi ochrony środowiska kulturowego gminy.
Zabytki oraz stanowiska archeologiczne, traktowane jako podstawowe wartości kulturowe
gminy, mają wpisany do ustaleń Studium obowiązek uzgodnień i nadzoru Wojewódzkiego
Konserwatora Zabytków nad wszelkimi pracami. W projekcie wskazuje się takŜe potrzebę
sporządzenia analizy historycznej umoŜliwiającej wyznaczenie stref ochrony konserwatorskiej
w gminie (A, B, E, K i W).
Ustalenia Studium zakładają takŜe szczególną ochronę cmentarzy i mogił historycznych oraz ich
otoczenia, w tym zagospodarowania terenów sąsiadujących i usuwania z nich elementów
zniekształcających.
38
6. PROPOZYCJE ROZWIĄZAŃ SŁUśĄCYCH ZAPOBIEGANIU, OGRANICZANIU
LUB KOMPENSACJI PRZYRODNICZEJ NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA
ŚRODOWISKO BĘDĄCYCH REZULTATEM REALIZACJI SUiKZP GMINY
SŁAWNO
Do działań, realizowanych w ramach ustaleń SUiKZP Gminy Sławno, które mogą negatywnie
oddziaływać na poszczególne elementy środowiska, naleŜą przede wszystkim wszelkie formy
zainwestowania, i to zarówno funkcjami uznawanymi za chronione – mieszkaniową, jak i tymi
bardziej uciąŜliwymi – produkcyjną, usługową lub eksploatacją surowców.
Negatywnie na środowisko, szczególnie w fazie budowy, mogą takŜe oddziaływać inwestycje
w zakresie infrastruktury komunalnej: wodociągi, kanalizacja, oczyszczalnie ścieków, sieć
gazowa, a takŜe w fazie realizacji i eksploatacji: drogi, zbiorniki retencyjne i inne urządzenia
hydrotechniczne. Negatywne oddziaływanie wymienionych inwestycji moŜna ograniczyć do
racjonalnego poziomu poprzez dobrze przemyślany wybór ich lokalizacji, poniewaŜ skala
wywołanych przez nie przekształceń środowiska zaleŜeć będzie w znacznym stopniu od
lokalnych uwarunkowań. Ponadto prawidłowe projekty, uwzględniające potrzeby ochrony
środowiska, zarówno na etapie budowy, jak i w fazie eksploatacji kaŜdej inwestycji, pozwolą
takŜe ograniczyć te oddziaływania.
Do ogólnych działań ograniczających oddziaływanie naleŜą:
-
w czasie realizacji inwestycji prawidłowe zabezpieczenie techniczne sprzętu i placu
budowy, w tym zwłaszcza w miejscach styku z ekosystemami szczególnie wraŜliwymi na
zmiany warunków siedliskowych;
-
stosowanie odpowiednich technologii, materiałów i rozwiązań konstrukcyjnych;
-
maskowanie elementów dysharmonijnych dla krajobrazu;
-
takie planowanie zakresu prac budowlanych, które w moŜliwie najwyŜszym stopniu
zapewni ochronę gleb, siedlisk, naturalnego ukształtowania terenu i stosunków wodnych;
-
w przypadku inwestycji drogowych – budowa ekranów akustycznych, budowa
przepustów lub kładek dla zwierząt, wprowadzanie nasadzeń wzdłuŜ drogi jako
naturalnej bariery, ograniczającej rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń.
W celu ograniczenia najwaŜniejszych potencjalnych negatywnych oddziaływań zapisów Studium
dokument uwzględnia:
-
wprowadzenie dla zabudowy, istniejącej na obszarach chronionej zlewni Zbiornika
Sulejowskiego i GZWP, priorytet rozwoju kanalizacji sanitarnej;
-
wprowadzenie dla terenów niezabudowanych zasady równoczesnego realizowania
niezbędnej infrastruktury technicznej (dotyczy to przede wszystkim sieci kanalizacyjnej
39
i deszczowej oraz dróg) wraz z pojawiającym się zainwestowaniem jako wytyczne dla
przyszłych planów miejscowych
-
wprowadzenie zakazu realizacji przedsięwzięć mogących potencjalnie negatywnie
oddziaływać na środowisko dla których moŜe być wymagany raport, oczywiście
z wyłączeniem niezbędnej infrastruktury i dróg z obowiązkiem wpisania tego zakazu do
planów miejscowych.
Działania, realizowane w oparciu o ustalenia Studium, rozpatrywane w szerszym aspekcie same
w sobie stanowią liczne rozwiązania ograniczające negatywne oddziaływanie na środowisko.
Budowa sieci kanalizacyjnej ograniczy degradację środowiska wodnego gminy. Modernizacja
dróg – poprawi płynność ruchu i wpłynie na ograniczenie zanieczyszczeń komunikacyjnych
atmosfery. Wprowadzenie Obszarów Chronionego Krajobrazu stworzy formalne podstawy
formułowania zasad ochrony walorów przyrodniczych i krajobrazowych gminy oraz umocni jej
system ekologiczny. Budowa zbiorników retencyjnych poprawi jakość środowiska wodnego
gminy. Ochrona lasów i dolesienia poprawią bioróŜnorodność omawianego terenu.
W przypadku, gdy całkowite usunięcie danego oddziaływania jest niemoŜliwe i istnieje
niebezpieczeństwo nieodwracalnego zniszczenia szczególnie cennych elementów przyrody,
konieczne jest podjęcie wcześniej działań kompensacyjnych.
W skali Studium – do takich działań moŜna zaliczyć wprowadzane jego ustaleniami dolesienia,
stanowiące nowe, alternatywne połączenia przyrodnicze i wzmocnienia istniejącego systemu
ekologicznego gminy. NaleŜałoby dodać jeszcze do nich działania wynikające z planowanych
procesów rekultywacyjnych dla udokumentowanych złóŜ surowców naturalnych.
7. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ
W PROJEKCIE SUiKZP GMINY SŁAWNO
ZAPROPONOWANYCH
Zaproponowane w projekcie Studium rozwiązania w zakresie przeznaczenia terenu, sposobu
jego zagospodarowania oraz zasad obsługi technicznej i komunikacyjnej, umoŜliwiają w miarę
prawidłowe funkcjonowanie omawianego obszaru. Są kontynuacją prowadzonej od lat na tym
terenie
polityki
przestrzennej,
wykorzystują
naturalne
predyspozycje
poszczególnych
fragmentów obszaru, uwzględniając zachodzące w gminie i regionie przemiany społecznogospodarcze.
Rozwiązania
zaproponowane
w
dokumencie
pozwalają
na
realizację
Studium
przy
jednoczesnym ograniczeniu moŜliwych negatywnych oddziaływań projektowanych funkcji na
środowisko przyrodnicze. Zapisy Studium zapobiegają wielu negatywnym skutkom wpływu
40
nowych funkcji na środowisko oraz proponują działania kompensujące utracone wartości
środowiska.
Ponadto dokument jest na wysokim stopniu ogólności i w związku z tym brak jest moŜliwości
precyzyjnego określania konkretnych działań alternatywnych dla wskazanych ustaleń.
Nie istnieje więc potrzeba wskazania alternatywnego w stosunku do rozwiązania w zakresie
kierunków zagospodarowania przestrzennego, przedstawionych w projekcie Studium.
Natomiast w odniesieniu do bardziej konkretnych przedsięwzięć proponowanych w Studium
naleŜy stwierdzić, Ŝe dokładnej ocenie oddziaływania inwestycji na środowisko, słuŜą osobne
procedury
OOŚ,
które
powinny
przesądzić
o
wydaniu
decyzji
o
środowiskowych
uwarunkowaniach oraz wydaniu pozwolenia na budowę dla danego przedsięwzięcia. RównieŜ
na tym etapie powinny być wskazane warianty rozwiązań tych przedsięwzięć, określone np.: pod
względem rozwiązań technicznych i technologicznych.
8. POTENCJALNE ZMIANY ŚRODOWISKA W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI
PROJEKTU SUiKZP GMINY SŁAWNO
Przy formułowaniu ustaleń projektu Studium przyjęto zasadę zrównowaŜonego rozwoju gminy.
Przeznaczenie poszczególnych fragmentów terenu gminy i sposób ich zagospodarowania
zostały zdeterminowane uwarunkowaniami środowiska, zarówno w zakresie jego zasobów, jak
i ograniczeń oraz potrzebą zachowania ładu przestrzennego, opartego na kontynuacji
dotychczasowej myśli planistycznej gminy.
Wśród kierunków określonych w Studium uwzględniono ochronę przyrody, zasobów środowiska
i walorów krajobrazowych i kulturowych gminy – w oparciu o aktualnie obowiązujące dokumenty
nadrzędne, w tym dokumenty przyjęte juŜ po sporządzeniu poprzedniej edycji SUiKZP Gminy
Sławno.
Ustalenia, zawarte w obecnym projekcie, podporządkowano takŜe aktualnie obowiązującym
przepisom prawa.
Brak zmiany Studium oznacza prowadzenie polityki przestrzennej gminy w oparciu
o wcześniejsze, często juŜ nieaktualne, dokumenty i przepisy, niejednokrotnie odbiegające od
obecnych wymogów prawa i potrzeb mieszkańców gminy.
Prowadzona polityka ekologiczna gminy oparta będzie prawdopodobnie nadal o Program
Ochrony Środowiska dla Gminy Sławno na lata 2009-2012 z perspektywą na 2013-2016, a Ŝe
nadrzędnym celem tego dokumentu jest „poprawa warunków Ŝycia mieszkańców Gminy Sławno
poprzez poprawę jakości środowiska i racjonalne gospodarowanie jego zasobami” – naleŜy
41
przyjąć, Ŝe stan środowiska i jego zasobów będzie podlegał sukcesywnej, choć z pewnością
powolnej, poprawie, jakkolwiek w niektórych dziedzinach sytuacja moŜe ulec pogorszeniu:
- zbyt powolny proces kanalizowania gminy;
- brak działań dla określenia stref ochrony konserwatorskiej w gminie;
- ukierunkowanie procesów zalesiania i wzrostu bioróŜnorodności obszaru gminy itp.
Wobec powyŜszych faktów aktualizacja Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy Sławno wydaje się więc konieczna.
9. NIEDOSTATKI
I
BRAKI
MATERIAŁÓW
UTRUDNIAJĄCE
OCENĘ
ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO USTALEŃ PROJEKTU SUiKZP GMINY
SŁAWNO
W trakcie opracowywania prognozy nie stwierdzono istotnych niedostatków lub braków
materiałów, które ograniczyłyby moŜliwość wykonania prognozy.
10. ODDZIAŁYWANIE TRANSGRANICZNE ZWIĄZANE Z REALIZACJĄ PROJEKTU
SUiKZP GMINY SŁAWNO
Obowiązek rozwaŜenia moŜliwości transgranicznego oddziaływania na środowisko planowanych
przedsięwzięć wynika z Konwencji o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście
transgranicznym, sporządzonej w Espoo dnia 25 lutego 1991r.
Specjalnej analizie powinny podlegać inwestycje zlokalizowane blisko granic, a takŜe te
realizowane dalej, ale ze względu na rozmiar przedsięwzięcia mogące powodować znaczące
emisje lub zmiany w środowisku.
Gmina Sławno nie jest połoŜona w obszarze przygranicznym, a realizacja SUiKZP Gminy nie
tworzy Ŝadnych ewentualnych skutków środowiskowych, których charakter mógłby posiadać
znaczenie transgraniczne. Skala przedsięwzięć proponowanych w ramach ustaleń Studium ma
charakter regionalny i ewentualne negatywne oddziaływanie tych przedsięwzięć będzie miało
wyłącznie zasięg lokalny.
42
11. ANALIZA SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ PROJEKTU SUiKZP GMINY
SŁAWNO ORAZ CZĘSTOTLIWOŚĆ JEJ PRZEPROWADZANIA
Zgodnie z zapisami art. 32 ustawy z dnia 27 marca 2003r o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym (Dz.U. z 2003r Nr 80 z późn. zm.) Wójt Gminy dokonuje oceny aktualności
Studium przynajmniej raz w czasie trwania kadencji Rady Gminy.
KaŜdorazowo wraz z oceną aktualności Studium powinna zostać wykonana analiza skutków
środowiskowych (przestrzennych i jakościowych) realizacji ustaleń Studium.
12. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM
Prognoza oddziaływania na środowisko jest dokumentem sporządzanym obowiązkowo dla
wszystkich studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, zgodnie
z art. 51 ustawy z dnia 3 października 2008r o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na
środowisko (Dz.U. z 2008r Nr 199 poz. 1227 ze zmianami) i stanowi element procedury
strategicznej oceny oddziaływania na środowisko.
Zakres merytoryczny prognozy wynika z art. 51 i 53 w/w ustawy.
Opracowanie to poddaje analizie obecny stan środowiska przyrodniczego, jego zagroŜenia
i walory, oraz potencjalne zmiany, jakie mogą wystąpić w wyniku realizacji ustaleń projektu
Studium.
Ocena stanu środowiska na terenie gminy Sławno pozwoliła wskazać następujące problemy
ochrony środowiska:
-
zbyt niski stopień skanalizowania gminy;
-
występowanie „dzikich” wysypisk śmieci, najczęściej zlokalizowanych na terenach
kompleksów leśnych;
-
negatywne oddziaływanie drogi krajowej nr 12 – głównego czynnika degradującego
powietrze atmosferyczne i klimat akustyczny gminy.
Wskazane problemy środowiskowe gminy Sławno znajdują rozwiązanie w ramach kierunków
polityki przestrzennej sformułowanych w Studium.
Większość funkcji, projektowanych w Studium, stanowi kontynuację obecnego zainwestowania
i obecnie obowiązujących funkcji, wynikających z aktualnie obowiązującego Studium. Nowe
tereny, proponowane w Studium, stanowią odzwierciedlenie nowych potrzeb rozwojowych
gminy.
43
W Prognozie przeanalizowano moŜliwy wpływ proponowanych w Studium rozwiązań
funkcjonalnych na poszczególne elementy środowiska: róŜnorodność biologiczną, ludzi,
zwierzęta i rośliny, wody powierzchniowe i podziemne, powietrze, powierzchnię ziemi, krajobraz,
klimat oraz zasoby naturalne. Określono czy oddziaływanie to moŜe mieć kierunek negatywny,
pozytywny czy obojętny na poszczególne elementy. Przy tak przeprowadzonej ocenie moŜliwe
było generalne określenie potencjalnych niekorzystnych skutków środowiskowych. Stwierdzono
jednak, ze oddziaływanie to moŜe być znacznie ograniczone poprzez wybór odpowiedniej
lokalizacji dla konkretnego przedsięwzięcia (na etapie planu miejscowego), jego właściwą
realizację i uŜytkowanie inwestycji.
Realizacja ustaleń Studium nie pociągnie za sobą transgranicznego oddziaływania na
środowisko.
Większość ustaleń Studium ma pozytywny lub obojętny wpływ na środowisko i proponowanie
rozwiązań alternatywnych nie ma uzasadnienia. W przypadku funkcji, których oddziaływanie na
środowisko moŜe być negatywne naleŜy rozwaŜać warianty alternatywne, przy czym
szczegółowa analiza oddziaływań na środowisko poszczególnych inwestycji moŜliwa będzie na
etapie wydawania decyzji środowiskowej.
W przypadku, gdy zmiana Studium dla gminy Sławno nie zostanie wdroŜona, prowadzić to
będzie do pogłębiania się zidentyfikowanych problemów w zakresie gospodarki przestrzennej
gminy, co negatywnie odbije się na stanie ochrony środowiska w gminie.
Przeprowadzona w ramach prognozy analiza pozwala na generalne stwierdzenie, Ŝe realizacja
zapisów SUiKZP Gminy Sławno nie doprowadzi do znaczącego i nieodwracalnego pogorszenia
stanu jakości środowiska gminy, powinna natomiast przyczyniać się do jego poprawy (np.:
poprzez wzrost terenów wskazanych do dolesień, wyłączenie terenów szczególnie cennych
przyrodniczo z zainwestowania), zachowania róŜnorodności biologicznej oraz dziedzictwa
przyrodniczo-kulturowego, a takŜe wpłynie na poprawę warunków sanitarnych (ograniczenie
degradacji wód i powietrza atmosferycznego). Nowe zagroŜenia mogą stanowić jednak duŜe
tereny eksploatacji surowców w rejonie wsi Grudzeń Las i Grudzeń Kolonia. Ich potencjalne
negatywne oddziaływanie moŜna jednak ograniczyć poprzez odpowiednie zapisy, adresowane
do obowiązkowo opracowywanych dla tych terenów mpzp, w tym właściwe ukierunkowanie
późniejszych procesów rekultywacyjnych tych terenów.
Łódź, październik 2013r.
Opracowanie:
Małgorzata Wrąbel-Budner

Pobierz plik - Gmina Sławno

Transkrypt

Podobne dokumenty

DOM MIESZKALNY (wielorodzinny)

Sławno, dnia .............................. BIBLIOGRAFIA I

rajd rowerowy łętowo 21.06.2014

ul. I Pułku Ułanów 11

Życzenia

stacja kolejowa - wieża ciśnień

Regulamin konkursu plastycznego

zapytanie - ubezpieczenie dzieci

Szpital - Dom Starców, ob. Szpital Powiatowy (zespół budynków)