Wykład 1

Nazewnictwo związków
heterocyklicznych
Tabela 2
Tabela 1
Tlen
oksa-
Siarka
Selen
Tellur
Azot
Fosfor
Arsen
Antymon
Bizmut
Krzem
German
Cyna
Ołów
Bor
Rtęć
tiaselenatelluraazafosfaarsastilbabizmasilagermastannaplumbaboramerkura-
Liczba Pierścień
Pierścień
nienasycony
nasycony
3
-iren [-iryna (N)] -iran [irydyna
(N)]
4
-et
-etan
[etydyna
(N)]
5
-ol
-olan
[olidyna
(N)]
6A
-yn
-an
[O,S,Se,Te,Bi,Hg]]
6B
-yn/-in (po f,g,h,l) -inan
[
N,Si,Ge,Sn,Pb]
6C
-inin
-inan
[B,P,Ar,Sb]
7
-epin
-epan
8
-ocyn
-okan
9
-onin
-onan
Kryteria wyboru podstawowego układu heterocyklicznego:
1. Składnik zawierający atom lub atomy azotu
2. Składnik zawierający heteroatom (inny niż azot) położony najbliżej początku tabeli 1.
3. Związek zawierający największą liczbę pierścieni.
4. Składnik zawierający największy pierścień pojedynczy.
5. Składnik zawierający największą liczbę dowolnych heteroatomów.
6. Składnik zawierający największą różnorodność heteroatomów.
7. Składnik zawierający największą liczbę heteroatomów położonych na początku tabeli 1.
8. Gdy istnieje możliwość wyboru pomiędzy składnikami o tych samych rozmiarach,
zawierającymi tę samą liczbę i rodzaj heteroatomów, za składnik podstawowy przyjmuje
się układ, w którym heteroatomy mają przed kondensacją niższe lokanty.
Nazwy zwyczajowe:
Związki heterocykliczne w układzie pierścieni skondensowanych
Kryteria wyboru podstawowego układu heterocyklicznego:
1. Składnik zawierający atom lub atomy azotu
2. Składnik zawierający heteroatom (inny niż azot) położony najbliżej
początku tabeli 1.
3. Związek zawierający największą liczbę pierścieni.
4. Składnik zawierający największy pierścień pojedynczy.
5. Składnik zawierający największą liczbę dowolnych heteroatomów.
6. Składnik zawierający największą różnorodność heteroatomów.
7. Składnik zawierający największą liczbę heteroatomów położonych na
początku tabeli 1.
8. Gdy istnieje możliwość wyboru pomiędzy składnikami o tych samych
rozmiarach, zawierającymi tę samą liczbę i rodzaj heteroatomów, za
składnik podstawowy przyjmuje się układ, w którym heteroatomy mają
przed kondensacją niższe lokanty.
1,3-Dipole:
Otrzymywanie związków trójczłonowych
OKSIRANY
Utlenianie alkenów:
Katalizator Jacobsena:
(R,R)-(−)-N,N′-Bis(3,5-di-tert-butylsalicylidene)-1,2-cyclohexanediaminomanganese(III)
chloride
Sigma-Aldrich
Epoksydacja Sharplesa (AE – asymmetric epoxidation)
Cyklizacja wewnątrzcząsteczkowa:
Kondensacja Darzensa:
Reakcje aromatycznych aldehydów z aminofosfinami:
Reakcja Coreya-Chaykowskiego:
AZIRYDYNY
Synteza Wenkera:
Azirydyny podstawione na atomie azotu:
Reakcje cykloaddycji:
TIIRANY:
Pierścienie trójczłonowe nienasycone:
Z izoksazoli:
Pierścienie trójczłonowe z dwoma heteroatomami
1-benzylo-1,2-diazaspiro[2.5]oktan
Utlenianie:
PIERŚCIENIE CZTEROCZŁONOWE
AZETIDYNY:
H2N
X
NH
4-Exo-Tet
-Laktamy:
Reakcje cykloaddycji:
Powiększenia pierścienia:
Oksetany
Reakcja fotochemicznej cyklizacji (reakcja Paterno-Büchi)
Insercja grupy metylenowej, reakcje z ylidami
Wewnątrzcząsteczkowa
reakcja Mitsunobu
Reakcje cykloaddycji:
TIETANY
Pierścienie pięcioczłonowe niearomatyczne
PIROLIDYNY
TETRAHYDROFURANY
TETRAHYDROTIOFENY
PIROLE
Synteza Knorra
Synteza Paala-Knorra
Synteza pirolu podstawionego w pozycji 3 i 4
Kondensacja a,b-diketonów z aminą z aktywną grupą metylenową.
FURANY
Synteza Paala-Knorra
Synteza Feista-Benary’ego
TIOFENY
Synteza Paala
Synteza Hinsberga
Benzologi pirolu, furanu i tiofenu
Synteza indolu metodą Fishera
Drogi syntezy benzologów
Synteza indolu metodą Reisserta
Synteza indolu Bishlera
Analogiczne syntezy benzofuranu i benzotiofenu
Synteza Madelunga
Pierścienie pięcioczłonowe z dwoma heteroatomami
Reakcje dipolanej cykloaddycji 1,3
1,3-Azole
1,2-Azole
Problem:
Reakcje dipolarnej cykloaddycji 1,3
Benzo-1,3-azole
Benzo-1,2-azole
TRIAZOLE
Reakcje cyklizacji
Reakcje cykloaddycji dipolarnej 1,3
kat. Cu+1, „clic chemistry”
Pierścienie sześcioczłonowe
Synteza Hantzscha
Reakcja Guareschi
Reakcja Chichibabina
Reakcja Krohnke
Zastosowanie reakcji cykloaddycji – Reakcja Dielsa-Aldera
Heteroatom Chemistry, 2005, 49 – 55
Reakcja elektrocyklizacji
Chinoliny i izochinoliny
Synteza Skraupa
Synteza Bischlera-Napieralskiego
Synteza Pomeranza-Fritscha