„Ekoodpowiedzialni w biznesie” – pobierz dodatek

Od wydawcy
Dodatek specjalny
„Ekoodpowiedzialni w biznesie”
Wydawca:
N
a przestrzeni ostatnich kilku lat znacznie zmieniło się podejście przedsiębiorstw do ochrony środowiska. Kiedyś troska
o otaczającą przyrodę ograniczała się do przestrzegania (i to
nie zawsze!) licznych wymogów, określonych w przepisach
prawnych. Dziś coraz częściej firmy chwalą się wdrożonymi strategiami
w zakresie ochrony środowiska, politykami środowiskowymi czy różnego rodzaju deklaracjami zrównoważonego rozwoju. Cieszy fakt,
że wreszcie dbanie o środowisko nie jest w przedsiębiorstwach sprawą
drugorzędną.
Niestety, zdarza się też, że firmy pod „zielonym płaszczem”, często wykreowanym przez specjalistów w dziedzinie marketingu i PR, próbują
ukryć to, co nie do końca świadczy o ich trosce o środowisko. Bez trudu
można wskazać przykłady podmiotów, które zostały posądzone o tzw.
greenwashing, gdyż ich działania w zakresie ochrony środowiska miały
więcej wspólnego z public relations niż z jakąkolwiek kampanią społeczną czy ekologiczną.
Aby w systematycznie powiększającej się grupie „zielonych” przedsiębiorstw móc z łatwością znaleźć te, które rzeczywiście podejmują ogromny wysiłek, żeby niwelować swój wpływ na środowisko, a jednocześnie
nie zapominają o edukacji swoich pracowników i lokalnej społeczności,
firma Abrys organizuje konkurs „Ekoodpowiedzialni w biznesie”. Jego celem jest wyłonienie przedsiębiorstw z sektora przemysłu, które, realizując
swoją podstawową działalność, podejmują liczne inicjatywy dotyczące
ochrony środowiska, wykraczające poza to, czego wymaga od nich prawo. Pod uwagę brane są nie tylko działania inwestycyjne, zmierzające
do zmniejszenia wpływu firmy i wytwarzanych przez nią produktów
na środowisko, ale także akcje edukacyjne i informacyjne w zakresie
ochrony środowiska, prowadzone w roku poprzedzającym edycję konkursu. O tym, jakie firmy zwyciężyły w dwóch pierwszych odsłonach
konkursu „Ekoodpowiedzialni w biznesie” i komu należy pogratulować
kreatywnych pomysłów na funkcjonowanie w zgodzie z naturą, można
przeczytać w niniejszym dodatku specjalnym.
Zachęcam do lektury, a firmy „ekoodpowiedzialne” zapraszam do udziału w trzeciej edycji konkursu.
Wydawnictwa Komunalne
60-124 Poznań, ul. Daleka 33
www.abrys.pl
e-mail: [email protected]
NIP 781-00-23-628
Tomasz Szymkowiak,
dyrektor – redaktor naczelny wydawnictw
60-124 Poznań,
ul. Daleka 33
tel. 61 655 81 62,
fax 61 655 81 01
www.ecomanager.pl,
e-mail: [email protected]
Redaguje zespół:
Tomasz Szymkowiak,
dyrektor – redaktor naczelny wydawnictw
Małgorzata Masłowska-Bandosz,
redaktor
Mikołaj Maternik,
adiustacja językowa
Dagmara Bołtrukiewicz,
korekta
Infografika:
AMA
Projekt układu graficznego:
AMA
Druk:
Poligrafia Janusz Nowak Sp. z o.o
Oddano do druku:
1.03.2013
Nakład:
3500 egz.
© Copyright by ABRYS
Tomasz Szymkowiak
dyrektor – redaktor naczelny wydawnictw
Okładka:
www.pl.depositphotos.com/D. Shironosov
Ekoodpowiedzialni w biznesie
Wywiad
Ekoodpowiedzialność
to nie slogan
Z Michałem Kiełsznią,
generalnym dyrektorem ochrony środowiska,
przewodniczącym kapituły konkursu
„Ekoodpowiedzialni w biznesie”,
rozmawia Małgorzata Masłowska-Bandosz.
Inicjatyw promujących postawy proekologiczne przedsiębiorstw w Polsce jest sporo. Na czym, Pana zdaniem, polega
wyjątkowość konkursu „Ekoodpowiedzialni w biznesie”?
Konkursów promujących postawy proekologiczne rzeczywiście jest dużo, podobnie jak firm, promujących się, jako
„zielone” i przyjazne środowisku. Chodzi więc o to, by znaleźć
sposób, na wyłonienie właśnie tych przedsiębiorstw, które, realizując swoją podstawową działalność, rzeczywiście podejmują liczne inicjatywy w zakresie ochrony środowiska, wykraczające poza to, czego wymaga od nich prawo. Ważne jest to, by
dokonując oceny, wziąć pod uwagę nie tylko działania inwestycyjne, zmierzające do zmniejszenia negatywnego wpływu
firmy i wytwarzanych przez nią produktów na środowisko,
ale także wszelkie przedsięwzięcia edukacyjne i informacyjne
w zakresie ochrony środowiska. Taki właśnie jest konkurs
„Ekoodpowiedzialni w biznesie”. Jego wyjątkowość polega
na tym, że ocenia również faktyczną aktywność przedsiębiorstwa, związaną z szerzeniem wiedzy na tematy środowiskowe
wśród lokalnej społeczności, podnoszenie świadomości ekologicznej pracowników i otoczenia firmy, a także ochronę różnorodności biologicznej.

Od samego początku funkcjonowania tego konkursu jest
Pan przewodniczącym jego kapituły. Czy wybór laureata
bywa trudny?
 Idea konkursu jest bardzo bliska misji i wizji Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska. To przecież właśnie my,
realizując politykę państwa, troszczymy się o ochronę i racjonalne korzystanie z zasobów środowiska, a naszą codzienną
pracą chcemy przyczyniać się do sprawnego zarządzania środowiskiem i jego zrównoważonego rozwoju. Robimy wszystko, by podejmowane przez nas decyzje były ekoodpowiedzialne – stąd mój udział w kapitule konkursowej. Już po raz
drugi dokonaliśmy niemal jednomyślnego wyboru zwycięzcy. Nie oznacza to jednak, że było łatwo. Wygrało przedsiębiorstwo z sektora przemysłu, które, mając świadomość negatywnego wpływu na środowisko naturalne, nie zapomniało o trosce o otaczającą przyrodę i w związku z tym zrealizowało liczne działania inwestycyjne oraz edukacyjne.
To właśnie wielość inicjatyw na rzecz ochrony środowiska
podjętych przez Grupę LOTOS w 2011 r. oraz ich różnorodność i nieszablonowość, sprawiły, że kapituła konkursowa
nie miała wątpliwości, wybierając najbardziej ekoodpowiedzialną firmę.
Jak Pan ocenia drugą edycję konkursu „Ekoodpowiedzialni
w biznesie”?
 Cieszy fakt, że z roku na rok do konkursu zgłasza się
coraz więcej przedsiębiorstw, bo to oznacza, że wpisały one
w strategię swojego działania ideę zrównoważonego rozwoju, przyczyniając się tym samym do korzystniejszego rozwoju
naszej gospodarki. Dla ochrony środowiska w naszym kraju,
to bardzo dobra wiadomość.
Firmy biorące udział w konkursie rzadko mogą pochwalić się
certyfikatem EMAS, promowanym przez Generalną Dyrekcję Ochrony Środowiska. Jak przekonać przedsiębiorstwa do
rejestracji w tym systemie ekozarządzania i audytu?
 Przedsiębiorców trzeba przekonywać konkretami. Należy pokazać im, że EMAS to narzędzie zarządzania, porządkujące cały obszar ochrony środowiska w firmie. Z jednej strony
buduje wizerunek przedsiębiorstwa przyjaznego środowisku,
a z drugiej pomaga wdrażać konkretne rozwiązania, ułatwiające prowadzenie biznesu. Oczywiście ważne są też zachęty sys­
temowe, takie jak obowiązujące już zwolnienie dla firm zarejestrowanych w EMAS z akcyzy na wyroby węglowe czy z opłat
rejestrowych w ramach rejestrów dotyczących odpadów.
Czy Pana zdaniem, kryzys gospodarczy ma wpływ na działalność prośrodowiskową przedsiębiorstw? W jaki sposób
zachęcić firmy do podejmowania inicjatyw sprzyjających
poprawie stanu środowiska naturalnego?
 Kryzys nie jest dogodnym okresem do podejmowania
inicjatyw w zakresie ochrony środowiska. W krótkiej perspektywie wydaje się, że są sprawy ważniejsze, ale tak naprawdę dbałość o środowisko, to czysty zysk ekonomiczny.
Działania prośrodowiskowe sprzyjają oszczędnościom.
W czasie kryzysu gospodarczego tylko te firmy, które ekoodpowiedzialność traktują jako slogan reklamowy, nie będą interesowały się ochroną środowiska. Ekoodpowiedzialność
to ekozarządzanie, które zmniejsza presję na środowisko,
a zarazem przynosi firmom wymierne oszczędności w takich
obszarach jak gospodarka odpadami, gospodarka wodnościekowa czy zużycie zasobów i energii. Jestem przekonany,
że zwycięzcy i wyróżnieni w konkursie „Ekoodpowiedzialni
w biznesie” doskonale zdają sobie z tego sprawę.
Wywiad przeprowadzono drogą elektroniczną 28 lutego 2013 r.
Ekoodpowiedzialni w biznesie
II edycja
Nagrodzeni
za ekoodpowiedzialność
Firmy przywiązują coraz większą wagę do kwestii dotyczących minimalizowania ich wpływu na środowisko, nie zapominając przy tym o edukowaniu w tym zakresie pracowników i lokalnej społeczności. Niestety, często pod „zielonym płaszczem” kryje się to, co niewiele ma wspólnego z troską
o otaczającą przyrodę.
J
ak zatem w gąszczu firm promujących się jako „przyjazne
środowisku”, „zielone”, „ekologiczne”, „działające w zgodzie z zasadami zrównoważonego rozwoju” czy też „ekoodpowiedzialne” znaleźć takie, które rzeczywiście wykazują się troską o środowisko i podejmują szereg związanych
z tym inicjatyw (inwestycyjnych, edukacyjnych i informacyjnych)? Odpowiedzią mogą być działania podjęte wśród firm,
które zostały nagrodzone w konkursie „Ekoodpowiedzialni w biznesie”, organizowanym przez firmę Abrys. W listopadzie 2012 r. zakończyła się już druga edycja tego przedsięwzięcia.
Ocena formalna i merytoryczna
M. Masłowska-Bandosz
Warunkiem przystąpienia do konkursu było przesłanie
na adres redakcji „Ecomanagera” do końca września 2012 r.
wniosku konkursowego wraz z odpowiednimi załącznikami.
Nadesłane informacje oceniano w dwóch etapach: podczas
oceny formalnej, a także w trakcie przeprowadzonej przez kapitułę konkursu oceny merytorycznej (skład kapituły drugiej
edycji konkursu zawiera ramka). Posiedzenie kapituły miało
miejsce 7 listopada 2012 r. w siedzibie Generalnej Dyrekcji
Ochrony Środowiska w Warszawie (fot. 1).
– Poprzez konkurs „Ekoodpowiedzialni w biznesie” chcemy
wyróżnić firmy z sektora przemysłu, które, mając negatywny
wpływ na środowisko naturalne, nie zapominają o trosce o otaczającą przyrodę i podejmują w tym celu liczne działania inwestycyjne oraz edukacyjne – powiedziała, otwierając posiedzenie kapituły, Magdalena Dutka, prezes Zarządu firmy Abrys.
Z kolei Michał Kiełsznia, generalny dyrektor ochrony środowiska, a jednocześnie przewodniczący kapituły konkursu „Ekoodpowiedzialni w biznesie” zwrócił uwagę na to, że kryzys
nie jest łatwym okresem dla działań w zakresie ochrony środo-
Fot. 1. Otwarcie posiedzenia kapituły konkursowej. Od lewej: Tomasz
Szymkowiak, Magdalena Dutka i Michał Kiełsznia
wiska. – W krótkiej perspektywie wydaje się, że są sprawy ważniejsze, ale tak naprawdę dbałość o środowisko to czysty zysk
ekonomiczny. Mam też wrażenie, że firmy, które troszczą się
o nie, a które dzisiaj będziemy nagradzali, dostrzegają ten odległy cel – powiedział. Ponadto dodał, że zaszczytem jest to,
że możemy wyróżnić firmy, które nie tylko robią dużo dla środowiska, ale także przekazują istotną wiedzę o nim społeczeństwu. – Sama ochrona środowiska, bez edukowania obywateli,
jest skazana na porażkę. Dlatego wyróżnianie firm, które podejmują wysiłki w tym zakresie, jest jak najbardziej słuszne
– stwierdził dyrektor.
Dokonując wyboru laureata oraz wyróżnionych, kapituła
oceniała m.in. skuteczność i innowacyjność działań mających
na celu minimalizowanie wpływu firmy i jej produktów na środowisko, sposoby szerzenia wiedzy na tematy środowiskowe
wśród lokalnej społeczności, metody i skuteczność podnoszenia świadomości ekologicznej pracowników, sposoby ochrony
bioróżnorodności, posiadane certyfikaty środowiskowe, a także perspektywiczne ujęcie działań na rzecz ochrony środowiska. Decyzją kapituły wyłoniono jednego laureata, a trzem firmom przyznano wyróżnienie. Uhonorowanie zwycięzców nastąpiło podczas uroczystej Gali Międzynarodowego Kongresu
Ochrony Środowiska ENVICON, która miała miejsce 19 listopada 2012 r. w Poznaniu.
Wieniec laurowy
Laureatem drugiej edycji konkursu „Ekoodpowiedzialni
w biznesie” została Grupa LOTOS. Firma, już na etapie projektowania, następnie budowy oraz eksploatacji jednostek produkcyjnych dba o to, aby stosować tylko nowoczesne technologie, posiadające rozwiązania techniczne, minimalizujące emisję zanieczyszczeń poprzez wybór procesów materiało- i energooszczędnych, o niskim zużyciu energii elektrycznej, wody
i surowców pochodzących z zasobów nieodnawialnych. Pomimo braku zatwierdzonych przepisów prawnych, w firmie
monitorowana jest emisja gazów cieplarnianych w cyklu życia
paliw, począwszy od wydobycia, poprzez przerób w instalacjach technologicznych, aż po dostawę paliw do końcowego
odbiorcy. Uruchomione w 2011 r. instalacje, wybudowane
w ramach Programu 10+ pozwoliły na zwiększenie elastyczności rafinerii w zakresie przerobu różnych gatunków ropy. Dzięki temu dywersyfikacja zakupu ropy umożliwia również najbardziej efektywny ekonomicznie przerób. Ponadto nowo uruchomiona instalacja hydrokrakingu MHC zapewniła strumień
tzw. frakcji parafinowej, co wpłynęło na wzrost efektywności
bloku olejowego. Pod koniec 2011 r. przeprowadzono także
próbę technologiczną destylacji próżniowej czystej frakcji parafinowej. Wstępne rezultaty dają nadzieję na produkcję wyso-
II edycja
Ekoodpowiedzialni w biznesie
kiej jakości tzw. baz grupy II, które charakteryzują się niską
zawartością siarki (poniżej 0,03%). Dużą wagę w firmie przywiązuje się też do jakości produktów. Wytwarzane przez Grupę LOTOS paliwa mają niską zawartość siarki i zawierają pakiety dodatków uszlachetniających, które poprawiają spalanie
oraz chronią silniki przed zanieczyszczeniami. W produkcji
benzyn i olejów napędowych stosowane są biokomponenty,
których produkcja opiera się na surowcach ze źródeł odnawialnych. Rok 2011 zaowocował w firmie także zainicjowaniem procesu wdrażania systemu zarządzania energią
wg wymagań norm EN 16001:2009 oraz ISO 50001:2011.
Akcja – edukacja
Archiwum Grupy LOTOS
Spółka przykłada także dużą wagę do podnoszenia świadomości ekologicznej lokalnej społeczności, której poprzez
różnorodne działania przybliżana jest problematyka ochrony
środowiska. Przykładowo w maju 2011 r. firma zaangażowała
się w zorganizowanie Międzynarodowego Dnia Bałtyckiego
Morświna ASCOBANS, podczas którego upowszechniana była
wiedza o tych ssakach (fot. 2), a we wrześniu współorganizowała akcję „Posprzątaj z nami Bałtyk, posprzątaj z nami świat”.
Grupa LOTOS w 2011 r. była też organizatorem „Dni Mewiej
Łachy”, wystawy fotografii pt. „Okiem Mewy”, a także kampanii „Natura pod kilem”.
W firmie nie zapomina się również o edukacji pracowników w zakresie ochrony środowiska, a także o informowaniu
ich o tym, jakie inicjatywy w tym celu są podejmowane
przez firmę. Pracownikom poprzez komunikację wewnętrzną
wyjaśniane są kwestie związane z ochroną środowiska, rozumiane jako działania indywidualne, zakładowe, regionalne
oraz globalne. We wrześniu 2011 r. dla pracowników firmy
i ich rodzin zorganizowano „Eko-party”. Celem tej imprezy
motywacyjno-integracyjnej było propagowanie zasad zrównoważonego rozwoju poprzez ekologiczną edukację. Informacje
na tematy środowiskowe pracownicy mogą też pozyskiwać
dzięki zakładce „Środowisko”, zlokalizowanej na wewnętrznym portalu informacyjnym „Lotostrada” czy też gazetce pracowniczej „Lotosfera”. W 2011 r. LOTOS opublikował też szereg raportów i broszur informujących o realizacji przez firmę
polityki środowiskowej. W drugim półroczu 2011 r. w firmie
był też realizowany program „LOTOS optymalna jazda”, którego założeniem było przekazywanie zasad umożliwiających
kierowcom optymalne wykorzystanie samochodu, a dzięki
temu obniżenie kosztów jego eksploatacji (mniejsze zużycie paliwa i części), redukcję emisji szkodliwych gazów
do środowiska oraz zwiększenie poziomu bezpieczeństwa
jazdy.
Skład kapituły konkursowej w 2012 r.

Magdalena Dutka, prezes Zarządu, ABRYS

Arkadiusz Kamiński, dyrektor Biura Ochrony Środowiska,
PKN ORLEN

Michał Kiełsznia, generalny dyrektor ochrony środowiska, Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska – przewodniczący kapituły

Barbara
ABRYS

Dominika Kulczyk-Lubomirska, vice president, CEO, Fundacja
Green Cross Poland

Majchrzak Jerzy, dyrektor, Departament Innowacji i Przemysłu,
Ministerstwo Gospodarki

Małgorzata Masłowska-Bandosz, z-ca redaktora naczelnego
czasopisma „Ecomanager”, ABRYS

Robert Pochyluk, prezes, Stowarzyszenie Polskie Forum ISO
14000

Maciej Rossa, dyrektor, Centrum Informacji o Środowisku

dr hab. inż. Jan Bartłomiej Skowronek, dyrektor, Instytut Ekologii
Terenów Uprzemysłowionych

Agata Stafiej-Bartosik, menedżer zespołu ds. zrównoważonego
rozwoju i odpowiedzialnego biznesu, PwC

Tomasz Szymkowiak, dyrektor ds. wydawnictw, ABRYS

Anna Wajnbergier, radca ministra, Departament Instrumentów
Środowiskowych, Ministerstwo Środowiska
Krawczyk,
redaktor
czasopisma
„Ecomanager”,
Bioróżnorodność w programach
Grupa LOTOS w 2011 r. realizowała dwa ciekawe programy, związane z ochroną bioróżnorodności. Jednym z nich był
„LOTOS pomaga bałtyckiej przyrodzie”, którego cele stanowiły
ochrona przyrody i gatunków żyjących w Morzu Bałtyckim, ze szczególnym uwzględnieniem bałtyckiego morświna,
oraz edukacja ekologiczna w zakresie dbałości o Bałtyk.
Od 2009 r. spółka współpracuje z Fundacją Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego i Stacją Morską Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego w Helu. Wspólne działania mają pomóc
w zahamowaniu procesu wymierania najbardziej zagrożonych
gatunków fauny morskiej, a przede wszystkim morświna. Drugi program wspierający ochronę bioróżnorodności to „Chronimy NATURĘ na Wyspie Sobieszewskiej”, który jest realizowany w partnerstwie z Grupą Badawczą Ptaków Wodnych Kuling, Stacją Ornitologiczną MiIZ PAN oraz Stowarzyszeniem
Przyjaciół Wyspy Sobieszewskiej. W 2011 r. w ramach przedsięwzięcia wykonano i zakonserwowano ścieżkę przyrodniczo-edukacyjną, a także edukowano uczniów, mieszkańców
Gdańska i turystów w zakresie bioróżnorodności występującej
w rezerwatach: „Mewia Łacha” oraz „Ptasi Raj”.
Mnogość działań na rzecz ochrony środowiska, podjętych
przez Grupę LOTOS w 2011 r., ich różnorodność i nieszablonowość, sprawiły, że kapituła konkursowa niemal jednogłośnie dokonała wyboru laureata drugiej edycji konkursu „Ekoodpowiedzialni w biznesie”. Inaczej było w przypadku przyznawania wyróżnień, gdyż w tej kategorii konkurencja okazała się
spora. Jednak ostateczną decyzją kapituły na podkreślenie zasłużyła działalność prośrodowiskowa firm: Carlsberg Polska,
Mazowiecka Spółka Gazownictwa, a także Unilever Polska.
Małgorzata Masłowska-Bandosz,
Barbara Krawczyk
Fot. 2. Mimo niesprzyjającej aury, w Międzynarodowym Dniu Morświna
wzięło udział ok. 5000 osób.
Materiał dotyczący Grupy LOTOS opracowano na podstawie informacji
zamieszczonych we wniosku konkursowym. Artykuł w pełnej wersji został
opublikowany w styczniowym wydaniu „Ecomanagera”.
6
Ekoodpowiedzialni
w biznesie 2012
Uroczysta gala Międzynarodowego Kongresu Ochrony Środowiska ENV
Uroczystość otworzyła Magdalena Dutka, prezes Zarządu firmy
Abrys, wydawcy miesięcznika
„Ecomanager”.
Michał Kiełsznia, przewodniczący Kapituły konkursu, Magdalena Dutka oraz zwycięzcy drugiej edycji konkursu „Ekoodpowiedzialni w biznesie”
Finanse
Efektywność energetyczna
W gali wzięło udział blisko pół tysiąca osób.
VICON odbyła się w Auli Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu.
Biznesowe rozmowy podczas bankietu uprzyjemniał
występ trio smyczkowego.
Galę uświetnił koncert GENESIS Classic – Ray Wilson&the Berlin
Symphony Ensemble
Podczas bankietu można było spotkać się z Rayem Wilsonem.
7
Ekoodpowiedzialni w biznesie
II edycja
Rafineria na medal
Z Mieczysławem Broniszewskim,
szefem Biura Ochrony Środowiska w Grupie LOTOS,
m.in. na temat konkursu „Ekoodpowiedzialni w biznesie”,
Programu 10+, a także najbliższych planów inwestycyjnych,
rozmawia Małgorzata Masłowska-Bandosz.
Grupa LOTOS została laureatem drugiej edycji konkursu
„Ekoodpowiedzialni w biznesie”, a zwycięzcą pierwszej
edycji tego konkursu był PKN ORLEN. Czy wynik pierwszej edycji miał wpływ na Państwa decyzję o udziale w tym
przedsięwzięciu?
wych w Polsce wiąże się z niskim poziomem zaufania społecznego. Objawem tego jest bardzo częste przypisywanie
takim firmom jak nasza roli truciciela. Informujemy społeczeństwo, wykorzystując do tego m.in. roczne raporty,
o tym, jaka jest skala środowiskowego oddziaływania przedsiębiorstwa i czy nasi sąsiedzi mogą czuć się bezpiecznie.
 Decyzję o uczestnictwie w konkursie podjęliśmy przede wszystkim dlatego, że wysoko oceniamy dokonania orgaOstatnio zrealizowaliśmy program rozwojowy, który nienizatorów tego ciekawego projektu. Jesteśmy pilnymi czytelmalże podwoił nasze zdolności produkcyjne. Na etapie
nikami „Ecomanagera”. Poruszana w nim tematyka i sposób
przygotowania tej inwestycji przeprowadziliśmy, zgodnie
z wymaganiami prawa, szerokie konsultacje społeczne.
prezentowania zagadnień z obszaru ochrony środowiska
Na spotkaniach rzetelnie informowano, co zamierzamy zrowskazują na profesjonalizm kolegium redakcyjnego, którego
przedstawiciele zasiadali, razem z uznanymi specjalistami
bić i jak zmieni się nasze oddziaływanie na otoczenie. Nie
z organów administracji państwowej (na co dzień zajmującybyło skarg, protestów czy też akcji wstrzymujących nasze
mi się kwestiami środowiskowymi), w kapitule oceniającej
plany. Nasi sąsiedzi nie znają się przecież na przerobie rownioski konkursowe. Potraktowaliśmy to jak swego rodzaju
py. Chcą jedynie, do czego mają pełne prawo, informacji
– czy im nie zagrażamy i czy nie pogorszymy ich komfortu
wyzwanie i wyraziliśmy chęć sprawdzenia się. Chcieliśmy
też poddać ocenie nasze dokonania.
życia. Mamy dużą świadomość konieczności stałego rozwiWiedzieliśmy oczywiście o sukcesie grupy PKN ORLEN
jania swojego potencjału produkcyjnego. W naszej branży
i można powiedzieć, że wpłynęło to w jakiś sposób na nautarło się wręcz powiedzenie, że ten, kto się nie rozwija, ten
szą decyzję. Zwycięstwo rynkowych konkurentów w pierwsię cofa. Stale rosnące wymagania jakościowe, dążenie
do wyciśnięcia z baryłki surowca maksymalnej ilości najszej edycji – w naszej opinii – podniosło skalę trudności
dla nas i naszych starań o kolejny laur dla firmy z tej samej
bardziej wartościowych produktów, ostra konkurencja
na otwartym rynku paliwowym, a w przypadku Polski dobranży.
datkowo konieczność rozbudowy skromnych możliwości
Czy na podstawie wyników konkursu można postawić produkcyjnych krajowych rafinerii, to bardzo mocne impultezę, że przemysł paliwowo-energetyczny ma najwięk- sy do prowadzenia permanentnego procesu rozwojowego.
szy potencjał inwestycyjny i ogromne środki finansowe Uznana za priorytetową i wpisana w misję Grupy LOTOS
na realizację przedsięwzięć sprzyjających poprawie stanu zasada zrównoważonego rozwoju oznacza, że z należytą
środowiska naturalnego? A może poprzez swoje działa- troską i starannością – już na etapie projektowania, a potem
nia chce zmienić wizerunek branży jako tej, która często budowy i w końcu eksploatacji jednostek produkcyjnych
postrzegana jest jako „najbardziej zatruwająca środo- – dbamy o stosowanie nowoczesnych technologii, minimawisko”?
lizujących emisję zanieczyszczeń poprzez wybór procesów
materiało- i energooszczędnych, a tak Nie uważam, abyśmy byli branżą, która „najbardziej zatruwa środowiże charakteryzujących się niskim zużyJako duża rafineria mamy
ciem energii elektrycznej, wody i susko”. Jako duża rafineria mamy istotny
istotny wpływ na otoczewpływ na otoczenie, ale nasze oddziarowców pochodzących z zasobów
nie,
ale nasze oddziaływanie
ływanie na środowisko jest nawet
nieodnawialnych.
na środowisko jest dużo mniejmniejsze niż to dopuszczane przez
Instalacje wyposażone są w odpostandardy, wytyczające przecież bezwiednie, wielopoziomowe zabezpiesze niż to dopuszczane przez
pieczne granice (dla przyrody i człoczenia przed awarią: systemy alarmostandardy, wytyczające przewieka), w jakich możemy funkcjonowe, najnowocześniejsze w świecie
cież bezpieczne granice (dla
wać.
rozproszone sterowanie komputeroprzyrody i człowieka), w jakich
Zdajemy sobie sprawę z tego,
we, z elementami optymalizacji procemożemy funkcjonować.
że działalność zakładów przemysłosów oraz możliwością natychmiasto-
Ekoodpowiedzialni w biznesie
II edycja
wego blokowania rozwoju zdarzeń, które mogłyby być
w ratowaniu zagrożonego wyginięciem „bałtyckiego delfiniebezpieczne dla urządzeń oraz środowiska. Ryzyko zaistna” – morświna – będącego jedynym przedstawicielem wanienia awarii zostało przez nas zakwalifikowane jako jedleni zamieszkujących wody naszego morza.
no z kluczowych, dlatego w swojej codziennej działalChroniąc bioróżnorodność, staramy się też ugruntowyności dużą wagę przywiązujemy m.in. do prewencji. Prowawać świadomość ekologiczną i wiedzę na temat ekodzimy badania diagnozujące stan urząsfery Bałtyku. Czynimy to szczególnie
dzeń, organizujemy regularne szkolenia
z myślą o dzieciach oraz młodzieży,
Każda inwestycja, zanim
oraz ćwiczenia praktycznego reagobo to przecież od nich zależeć będą
zostanie rozpoczęta, podwania na awarie itp. W przypadku
efekty naszych dzisiejszych starań
lega wstępnej ocenie pod kąi na nich ciąży odpowiedzialność
awarii dokonywana jest jej dokładna
tem swojego potencjalnego
za ich utrzymanie. W ramach współanaliza. Zdarzenie omawia się podczas
oddziaływania na środowisko.
szkoleń w celu zapobiegania ponowpracy z różnymi partnerami współOcenę taką za każdym razem
nemu jego wystąpieniu.
uczestniczymy m.in. w organizacji
zlecamy specjalistycznej, nieTo wszystko, moim zdaniem, buspotkań z edukatorami pod nazwą
zależnej firmie zewnętrznej.
duje dobry wizerunek firmy w otocze„Błękitne szkoły”, kampanii informaniu i decyduje o postrzeganiu nas jako
cyjno-edukacyjnych na statkach żeprzedsiębiorstwa z dużym potencjałem inwestycyjnym
glugi gdańskiej, promujących ochronę obszarów „Natuoraz dobrze wykorzystującego szanse rozwojowe, przy więra 2000”, czy Międzynarodowego Dnia Bałtyckiego Morcej niż odpowiednim poszanowaniu środowiska naturalświna.
nego.
Czwarty rok z rzędu udało nam się też zaangażować
dzieci i młodzież w międzynarodową akcję „Sprzątanie
Jednym z elementów oceny kapituły konkursowej były świata”. W zeszłorocznej edycji „Posprzątaj z nami Bałtyk.
działania dotyczące różnorodności biologicznej. Pod tym Posprzątaj z nami świat”, w której wzięło udział ok. 750 uczwzględem firma znacznie wyróżniła się na tle konkuren- niów z 70 gdańskich szkół podstawowych, oczyszczono
cji. Dlaczego ochrona bioróżnorodności jest dla Was tak gdańską plażę z 6000 litrów śmieci.
istotna?
Wymienione działania są jedynie częścią przedsięwzięć,
 Jak już wspomniałem, branża rafineryjna – w tym
dzięki którym chcemy osiągnąć kilka celów. Po pierwsze,
Grupa LOTOS, będąca jej częścią – jest często niesłusznie
zamierzamy przekonać ludzi do postrzegania marki Grupy
oskarżana o nadmierne wykorzystywanie i zanieczyszczanie
LOTOS jako nowoczesnego i coraz mniej uciążliwego
dla środowiska przedstawiciela przemysłu rafineryjnego.
środowiska. Wszechobecne w mediach, często wyrwane
Po drugie, pragniemy uczestniczyć w ochronie najpiękniejz kontekstu, zdjęcia buldożerów i koparek zrównujących
z ziemią lasy tropikalne, wielkich i „kopcących” platform
szych i najbardziej zagrożonych form przyrody, a po trzecie,
wiertniczych oraz plaż pełnych wyrzuconych na brzeg marzależy nam na upewnieniu się, że nasze prośrodowiskowe
twych zwierząt oblepionych ropą, bardzo mocno zapisują
podejście zostanie zaszczepione również w świadomości
się w świadomości społeczeństwa. Efektem tego jest uponastępnych pokoleń. Tylko dzięki temu efekty wszystkich
wszechnianie się stereotypu przemysłu rafineryjnego jako
działań na rzecz ochrony bioróżnorodności nie zostaną zanajgorszego truciciela. Nasza kontrargumentacja to mówieprzepaszczone.
nie o tym, że Unia Europejska nakłada na rafinerie bardzo
restrykcyjne wymagania środowiskowe i pokazywanie, z jak
Jakie działania inwestycyjne, edukacyjne i informacyjne
dużym zapasem jesteśmy w stanie je wypełniać. Ponadto
w zakresie ochrony środowiska będą realizowane w bieprzedstawiamy wskaźniki osiągniętej redukcji emisji i wielżącym roku?
kości przeznaczanych na to nakładów. Ale to wydaje się nie
 Przede wszystkim dokończymy „gazyfikację” zakładu.
przemawiać do społeczeństwa w wystarczającym stopniu.
Bardzo ciekawy projekt, który zrealizujemy również w tym
Bardzo zależy nam na tym, aby udowodnić ludziom, że dbaroku, związany jest z odzyskiem gazów zrzutowych. System
łość o środowisko naturalne nie jest tylko sloganem. Do tebezpieczeństwa każdej rafinerii wymaga posiadania tzw.
go potrzebne są dowody, oddziałujące na wyobraźnię rówsieci gazów zrzutowych. Do niej trafiają zrzuty z zaworów
nie silnie, jak przywołane wcześniej obrazy katastrof ekolobezpieczeństwa, chroniących aparaty technologiczne przed
gicznych.
niebezpiecznym wzrostem ciśnienia. Chcemy wykorzystyOchronę bioróżnorodności zaczynamy od naszego
wać energię, którą obecnie „traci się” w płomieniach ponajbliższego otoczenia. Każda inwestycja, zanim zostanie
chodni, kierując odzyskiwane gazy (węglowodory i wodór)
rozpoczęta, podlega wstępnej ocenie pod kątem swojego
do sieci gazu opałowego. Ponadto, podczas zaplanowanego
potencjalnego oddziaływania na środowisko. Ocenę taką
w bieżącym roku postoju rafinerii, wymienimy – w dwóch
za każdym razem zlecamy specjalistycznej, niezależnej firinstalacjach – stare piece na nowe, co znacząco poprawi
mie zewnętrznej.
sprawność procesów, a przez to zmniejszy emisję. W sferze
Oprócz zapobiegania negatywnemu wpływowi na bioinformacji i edukacji kontynuowane będą działania, o któróżnorodność, Grupa LOTOS bardzo intensywnie uczestnirych mówiłem wcześniej.
czy w jej odtwarzaniu. Od 2009 r. ściśle współpracujemy
z Fundacją Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego i Stacją MorWywiad przeprowadzono drogą elektroniczną 25 stycznia br.
ską Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego w Helu na rzecz zahamowania procesów wymierania lub wręcz
Wywiad w pełnej wersji został zamieszczony w lutowym wydaniu „Ecomaodtworzenia populacji najbardziej zagrożonych gatunków
nagera”.
zwierząt morskich. Skupiliśmy się zwłaszcza na pomocy
Ekoodpowiedzialni w biznesie
10
II edycja
Ekoodpowiedzialność wyróżniona!
Druga edycja konkursu „Ekoodpowiedzialni w biznesie” zaowocowała przyznaniem trzech wyróżnień. Za innowacyjne działania na rzecz ochrony środowiska statuetki otrzymały firmy: Carlsberg
Polska, Mazowiecka Spółka Gazownictwa oraz Unilever Polska.
K
ażde z przedsiębiorstw, które zgłosiło swój udział
w konkursie „Ekoodpowiedzialni w biznesie”,
w 2011 r. podjęło interesujące działania, sprzyjające poprawie stanu środowiska naturalnego.
W zależności od firmy dominowały inwestycje
prośrodowiskowe, edukacja ekologiczna lub wdrażanie systemów zarządzania środowiskowego czy ochrona bioróżnorodności. Ze względu na zróżnicowanie inicjatyw, ich pomysłowość oraz wpływ na zmniejszenie uciążliwości dla środowiska, wybór firm, które otrzymały wyróżnienie, nie był łatwy.
„Prawdopodobnie” najlepsi
Archiwum Carlsberg Polska
Polityka ekologiczna jest jednym z najważniejszych filarów
działalności Carlsberg Polska. By minimalizować wpływ browarów i biur na otoczenie, w ostatnich latach w zakładach zrealizowano wiele inwestycji proekologicznych. W 2011 r. firma
skupiła się jednak szczególnie na przeprowadzeniu licznych
działań w zakresie edukacji ekologicznej, szczególnie dotyczącej racjonalnej gospodarki odpadami, wyróżniając się w tym
zakresie na tle innych przedsiębiorstw, biorących udział w konkursie. W połowie maja 2011 r. w dwunastu miastach Polski
odbyła się EKOAkcja Szkła Segregacja (fot. 1). Została ona zorganizowana we współpracy z firmą Tesco. Uczestniczyło w
niej ok. 30 tys. osób, które dostarczyły łącznie ok. 60 ton szkła
(butelki, słoiki itp.), za co otrzymały sadzonki roślin. Podobne
przedsięwzięcie przygotowano w październiku 2011 r. pod nazwą „Pielęgnujemy EKOzwyczaje”. Każda osoba, która dostarczyła pięć opakowań szklanych do wybranych sklepów, zlokalizowanych w Krakowie, Poznaniu, Lublinie, Szczecinie,
Warszawie i Wrocławiu, otrzymywała sadzonkę wrzosu. W akcji udział wzięło ok. 25 tys. ludzi, którzy do sklepów objętych
akcją dostarczyli łącznie ponad 40 ton szkła. W ramach kampanii rozdawano także ulotki, informujące o korzyściach płynących z recyklingu szkła oraz poprawnej segregacji odpadów. Partnerem akcji była sieć sklepów Biedronka.
Cel przeprowadzonych działań stanowiło budowanie świadomości ekologicznej wśród konsumentów w obszarze segregacji opakowań szklanych i recyklingu. Jednak promocja zachowań przyjaznych środowisku była realizowana nie tylko
Fot. 1. Celem akcji edukacyjnych, realizowanych przez firmę Carlsberg
Polska, jest budowanie świadomości ekologicznej, dotyczącej zagospodarowania odpadów.
na terenie sklepów i hipermarketów – partnerów firmy
Carlsberg Polska, ale również podczas imprez plenerowych.
W trakcie festiwalu muzycznego Przystanek Woodstock firma
zorganizowała akcję edukacyjną pn. „Bądź FAIR wobec środowiska. Daj śmieciom kosza”. Celem inicjatywy, prowadzonej
przy pomocy wolontariuszy, było zwrócenie uwagi na problem zaśmiecania terenów bliskich zamieszkania (w szczególności zieleni i rekreacyjnych), a także uświadomienie uczestnikom imprezy, jak należy postępować z odpadami opakowaniowymi. W trakcie trzech dni festiwalu zebrano łącznie
5,5 tony kubków i puszek po wypitym piwie. W zamian za pomoc w uprzątnięciu terenu, na którym odbywał się festiwal,
można było otrzymać m.in. długopisy ze skrobi kukurydzianej,
a także latarki na baterie słoneczne. Podczas akcji rozdawano
również ulotki edukacyjne, w których zawarto spis kluczowych zagrożeń, wynikających ze śmiecenia, oraz porady,
jak dbać o środowisko naturalne. Podobne przedsięwzięcie
przygotowano też podczas Festiwalu Sonisphere w czerwcu
2011 r. W ramach akcji edukacyjnej pn. „Segreguj koncertowo
– daj śmieciom kosza” uczestnicy imprezy zebrali łącznie
ok. 40 tys. plastikowych kubków po wypitym piwie.
Rok 2011 był pod kątem ochrony środowiska wyjątkowy
również ze względu na fakt otrzymania po raz drugi w historii
firmy certyfikatu „Zielone biuro”, przyznawanego przez Fundację Partnerstwo dla Środowiska. Program ten jest realizowany przez firmę już od trzech lat (pierwszy certyfikat przyznano
grupie Carlsberg Polska w 2009 r.) i stanowi ważny obszar społecznej odpowiedzialności biznesu, zarówno w kontekście minimalizowania wpływu biur na otoczenie, jak i edukacji ekologicznej pracowników.
Z energią dla środowiska
Drugą firmą, która została wyróżniona w konkursie „Ekoodpowiedzialni w biznesie”, jest Mazowiecka Spółka Gazownictwa. W 2011 r. firma dokonała modernizacji i wymiany źródeł
ciepła, wykorzystywanych na własne potrzeby, a także przeprowadziła liczne remonty infrastruktury gazowniczej. W ramach
prac nad ograniczeniem emisji gazów cieplarnianych wprowadzono wewnętrzne i zewnętrzne systemy kontroli jakości gazu.
W Piszu w 2011 r. uruchomiono stację regazyfikacji LNG, dzięki
czemu gaz propan-butan-powietrze zastąpiono gazem ziemnym. W celu minimalizowania negatywnego wpływu na środowisko Mazowiecka Spółka Gazownictwa w 2011 r. rozpoczęła
segregację wszystkich odpadów powstających w trakcie jej działalności, a zebrane surowce są poddawane odzyskowi. Na skutek zrealizowanych inicjatyw blisko 85% wytwarzanych odpadów przekazano do odzysku. Do innych działań sprzyjających
środowisku można zaliczyć wymianę żarówek na energooszczędne, wdrożenie zasad obiegu korespondencji wewnętrznej
drogą elektroniczną, a także przeprowadzenie „przeglądu środowiskowego” we wszystkich jednostkach organizacyjnych
spółki, podnoszącego świadomość ekologiczną pracowników.
Istotnym wydarzeniem w 2011 r. dla MSG było też wdrożenie
systemu zarządzania środowiskowego wg normy ISO 14001:2004
(certyfikat firma uzyskała w II kwartale 2012 r.).
II edycja
Ekoodpowiedzialni w biznesie
Archiwum MSG w Warszawie
tworzenia energii w obiekcie. Fabryka w Baninie została także
rozbudowana o instalację ciekłego mleka – to w proszku zastąpiono skoncentrowanym płynnym mlekiem, dzięki czemu obniżono zawartość wody w recepturze lodów o ok. 15%. Ponadto
zrealizowano projekty prowadzące do zmniejszenia zużycia energii (odzysk ciepła ze skraplaczy amoniakalnych), a także przeprowadzono Awareness Campaign w zakresie segregacji odpadów
na terenie fabryki. W rezultacie o 60% zmniejszono ilość odpadów zmieszanych. W 2011 r. w porównaniu z rokiem poprzednim w fabryce w Katowicach zmniejszono emisję CO2 o 56,6%,
zużycie energii o 3,2%, wody o 10,5%, a ilość odpadów kierowanych na składowisko o 88,5%. Natomiast w Bydgoszczy zredukowano zużycie wody o 6% i energii elektrycznej o 14%.
W 2011 r. firma była również zaangażowana w szerzenie
wiedzy na tematy środowiskowe, zarówno wśród lokalnej społeczności, jak i swoich pracowników. Przykładowo we współpracy z Urzędem Miasta w Katowicach przeprowadzono dwie
akcje sadzenia zieleni w parku miejskim, natomiast w Kujawsko-Pomorskim Centrum Edukacji Ekologicznej dla uczniów
szkół ponadpodstawowych przygotowano seminarium na temat
zagadnień środowiskowych. Z kolei dla pracowników firmy
zorganizowano ćwiczenia praktyczne z zakresu usuwania wycieków oraz reagowania na sytuacje awaryjne, ćwiczenia ekologiczne na wypadek zdarzenia środowiskowego, a także szkolenia dotyczące prawidłowej segregacji odpadów oraz ograniczenia ilości ścieków. W obszarach produkcyjnych rozwieszono
Po pierwsze: oszczędność!
Niekwestionowanym liderem w zakresie podjętych w 2011 r.
działań, mających na celu minimalizowanie wpływu firmy
na środowisko, było przedsiębiorstwo Unilever Polska. Zgodnie
z założeniami planu „Życie w sposób zrównoważony”, w 2011 r.
o 13% (w porównaniu z rokiem poprzednim) zredukowano zużycie energii w biurze głównym w Warszawie. Oszczędności
na poziomie ok. 164 000 kWh uzyskano m.in. dzięki wymianie
komputerów, przeprowadzeniu akcji edukacyjnych i komunikacyjnych na temat racjonalnego wykorzystywania energii, a także
przy pomocy firmy sprzątającej, która wyłączała na noc niepotrzebne sprzęty i oświetlenie. W tym samym czasie w fabryce
w Poznaniu zredukowano ilość odpadów komunalnych o 42%,
usprawniono segregację makulatury, poprawiono jakość ścieków (COD), a także podjęto liczne kroki, zmierzające do redukcji zużycia wody (skrócenie etapu chłodzenia w procesach termicznych, optymalizacja programów mycia CIP). Z kolei w fabryce w Baninie w 2011 r. trwała budowa nowej biologicznochemicznej podczyszczalni ścieków (fot. 3). Wyposażono ją
w nowoczesne technologie tlenowego i beztlenowego oczyszczania ścieków, spełniające najwyższe standardy środowiskowe.
Nowa instalacja pozwala na oczyszczenie 240 m3 ścieków na dobę. Powstały w tym procesie biogaz wykorzystywany jest na potrzeby podczyszczalni, a jego nadwyżki zostaną użyte do wy-
Archiwum Unilever Polska
Fot. 2. Lokator placówki MSG w Mikołajkach – gacek brunatny
Ponadto zorganizowano konkurs dla pracowników, dotyczący kwestii środowiskowych, a także imprezę, popularyzującą
korzystanie z przyjaznych środowisku środków transportu. Zatrudnieni w przedsiębiorstwie, oprócz systematycznie odbywających się szkoleń, programie w których uwzględniono zagadnienia z zakresu ochrony środowiska, mają również możliwość
pogłębienia tej wiedzy za pośrednictwem strony internetowej
spółki, czasopisma „GAZZETA”, a także wydawanego każdego
roku raportu społecznego.
Niesztampowe działania były prowadzone przez firmę również w zakresie ochrony bioróżnorodności. Miały one związek
m.in. z ochroną gacka brunatnego (fot. 2), który osiedlił się
na strychu placówki w Mikołajkach. W momencie, kiedy pojawiła się konieczność przeprowadzenia termomodernizacji dachu tego obiektu, nie zapomniano o tym nietypowym „lokatorze” i dostosowano termin rozpoczęcia inwestycji do dnia, kiedy
nietoperze opuszczą strych (bytują tam od wiosny do końca lata). Remont dachu został tak zrealizowany, by zwierzęta te mogły bez problemu powrócić. Innym przykładem działań w zakresie ochrony różnorodności biologicznej były kroki podjęte
w celu przeniesienia pleszki z terenu budowy nowej siedziby
MSG w Warszawie. Wraz z Ogólnopolskim Towarzystwem
Ochrony Ptaków budkę lęgową tego gatunku ptaka zlokalizowano w innym miejscu.
11
Fot. 3. Podczyszczalnia ścieków w Baninie
plakaty, zachęcające do oszczędzania wody i energii elektrycznej, a każdego miesiąca pracowników informowano na tablicach ogłoszeń o osiąganych wynikach (emisja CO2, ilość wytworzonych odpadów zmieszanych). Postępy w realizacji planu
„Życie w sposób zrównoważony” były publikowane także
w specjalnej sekcji na korporacyjnej stronie internetowej.
Wszystkie firmy biorące udział w konkursie „Ekoodpowiedzialni w biznesie” wykazały się interesującymi inicjatywami
na rzecz ochrony środowiska. Wśród nich można znaleźć zarówno spektakularne inwestycje, jak i drobne działania. Ważne, że przedsiębiorstwa mają swoje „zielone” sukcesy i chętnie
się nimi chwalą. Najistotniejsze jest jednak to, że nie boją się
poddać wnikliwej ocenie kapituły konkursowej, w której zasiadają specjaliści z zakresu ochrony środowiska. Wszystkie odważne i ekoodpowiedzialne firmy serdecznie zapraszam
do udziału w kolejnej edycji konkursu!
Małgorzata Masłowska-Bandosz
Artykuł opracowano na podstawie formularzy zgłoszeniowych.
Ekoodpowiedzialni w biznesie
I edycja
Ekoodpowiedzialni na podium
Tradycja organizacji konkursów sięga korzeniami czasów antycznych. O wieniec laurowy rywalizowano już w starożytności, ku czci Zeusa. Z kolei redakcja „Ecomanagera” postanowiła umożliwić
zmagania firmom, czego efektem jest konkurs „Ekoodpowiedzialni w biznesie”.
Ochrona środowiska oraz zrównoważony rozwój to ogromne wyzwania,
przed którymi stoi dzisiejszy przemysł.
Chcąc wyróżnić firmy, które w sposób
wyjątkowy minimalizują swój negatywny wpływ na środowisko, redakcja miesięcznika „Ecomanager” w 2011 r. zorganizowała pierwszą edycję konkursu
pn.: „Ekoodpowiedzialni w biznesie”.
O palmę pierwszeństwa walczyły
przedsiębiorstwa, które w 2010 r. podjęły szereg inicjatyw, mających na celu
minimalizowanie wpływu swojej działalności i wytwarzanych produktów
na środowisko, oraz działania edukacyjne i informacyjne w zakresie ochrony środowiska. Laureaci zostali wybrani
przez współpracującą z redakcją Kapitułę konkursu, której przewodniczył
Michał Kiełsznia, generalny dyrektor
ochrony środowiska. Uhonorowanie
zwycięzców nastąpiło podczas uroczystej Gali Międzynarodowego Kongresu
Ochrony Środowiska ENVICON, poprzedzającej Międzynarodowe Targi
Ochrony Środowiska POLEKO (21 listopada 2011 r.). W ferii świateł i przy
dźwiękach fanfar statuetkę oraz dyplom
wręczała Magdalena Dutka, prezes firmy Abrys, wraz z Bernardem Błaszczykiem, podsekretarzem stanu w Ministerstwie Środowiska (fot.).
Grono „szczęśliwców”
Za prowadzenie działalności proekologicznej oraz wdrażanie innowacyjnych rozwiązań, minimalizujących
wpływ przedsiębiorstwa na środowisko, kapituła konkursu wyróżniła trzy
przedsiębiorstwa. Jedną ze statuetek
otrzymała firma DANONE. Może się
ona pochwalić nie tylko licznymi
inwestycjami proekologicznymi, ale też
bardzo szeroką działalnością edukacyjną. W 2010 r. dla pracowników
zorganizowano m.in. akcję „Zielony tydzień”, w ramach której promowane
były zachowania prośrodowiskowe,
oraz „Dzień zrównoważonego transportu”, zachęcający do korzystania
z transportu zbiorowego oraz stosowania zasad ecodrivingu. Z kolei miesz-
kańcy mogli wziąć udział w wielu akcjach (konkursy, zabawy), odbywających się w ramach tzw. pikników ekologicznych. Drugi laur przypadł firmie
International Paper – Kwidzyn, która
w sposób szczególny dba o to, by produkowany przez nich papier miał jak
najmniejszy wpływ na środowisko.
Z tego względu pozyskiwany jest m.in.
surowiec drzewny z lasów, zarządzanych zgodnie z zasadami zrównoważonej gospodarki leśnej. Firma prowadzi
też szeroką działalność inwestycyjną
(instalacja schładzania ścieków, modernizacje elektrofiltrów, instalacja nowego filtra szlamu itp.) oraz edukacyjną
(pracownicy uczestniczyli m.in. w spotkaniach Eko Szkoły). Trzecią statuetkę otrzymał Zespół Elektrowni Wodnych Niedzica. Firmę nagrodzono m.in.
za szeroką działalność na rzecz ochrony bioróżnorodności (udział w programie reintrodukcji motyla – niepylaka
Apollo, stworzenie stawów rozrodczych
dla płazów), a także realizację licznych
inwestycji proekologicznych, minimalizujących zużycie wody oraz energii.
Przedsiębiorstwo, planując wszelkie inwestycje, zwraca uwagę na ekologiczne
aspekty swoich działań i w związku
z tym poszukuje alternatywnych rozwiązań konstrukcyjnych i technologicznych.
The winner is…
Prestiżowym tytułem „Ekoodpowiedzialni w biznesie” uhonorowano Polski Koncern Naftowy ORLEN. Przyznana nagroda główna stanowi dowód na
to, że firma przestrzega i promuje zasady zrównoważonego rozwoju. Ciągłe
doskonalenie jakości paliw, unowocześnienie instalacji rafineryjno-petrochemicznych, szeroka działalność informacyjna, udział w odbudowie krajowej
populacji zagrożonego wyginięciem sokoła wędrownego i przeznaczenie
na ochronę środowiska ponad 20% nakładów inwestycyjnych są potwierdzeniem wyboru słusznej strategii, ukierunkowanej na ograniczanie wpływu
Koncernu na środowisko. – Nasza stra-
tegia opiera się na zasadach zrównoważonego rozwoju z uwzględnieniem
Społecznej Odpowiedzialności Biznesu
i kryteriów ekologicznych. Jej elementem jest poszanowanie określonych prawem warunków środowiskowych. Jesteśmy świadomi swojego oddziaływania
na środowisko, dlatego prowadzimy
działalność biznesową z zachowaniem
możliwie najwyższej neutralności ekologicznej procesów produkcyjnych oraz
Archiwum Abrys
12
Magdalena Dutka oraz Bernard Błaszczyk, podsekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska,
wraz z laureatami pierwszej edycji konkursu
„Ekoodpowiedzialni w biznesie”
magazynowania i dystrybucji produktów – powiedział Arkadiusz Kamiński, dyrektor Biura Ochrony Środowiska w PKN ORLEN. W 2010 r. firma
realizowała szereg inwestycji proekologicznych, dzięki którym zostanie
m. in. zmniejszony wpływ na środowisko przez utylizację większej ilości paliw o głębokim stopniu odsiarczania.
Duże nakłady inwestycyjne poniesiono
także na minimalizację oddziaływania
wytwarzanych produktów na środowisko oraz działalność informacyjną, związaną z podnoszeniem świadomości ekologicznej zarówno lokalnej społeczności, jak i pracowników firmy. – Nagroda
w konkursie „Ekoodpowiedzialni w biznesie” jest dla nas kolejnym dowodem
na to, że przyjęta przez koncern strategia, ukierunkowana na ograniczanie
oddziaływania na środowisko, jest właściwa – dodał A. Kamiński.
Łukasz Bandosz
Ekoodpowiedzialni w biznesie
I edycja
Ekoodpowiedzialni 2011
Na temat działań prośrodowiskowych
z Arkadiuszem Kamińskim,
dyrektorem Biura Ochrony Środowiska
w PKN ORLEN,
rozmawia Małgorzata Masłowska-Bandosz
Jak to możliwe, że firma, która nie tak
dawno figurowała na liście „80 najbardziej uciążliwych dla środowiska
w skali kraju zakładów”, dziś jest liderem w zakresie proekologicznych
rozwiązań?
Wymagało to ogromnego wysiłku
inwestycyjnego i czasu. Firma zrealizowała szereg projektów, zarówno w obszarze produkcji, jak i magazynowania
oraz dystrybucji paliw. Zmiany polegały
także na modyfikacji i integracji systemów zarządzania. Społeczne postrzeganie firmy poprawiła też realizacja dobrowolnych programów środowiskowych.
Najważniejszymi działaniami w tym zakresie były: wprowadzenie i certyfikacja
Systemu Zarządzania Środowiskowego
wg normy ISO 14001 oraz wieloletnie
uczestnictwo w międzynarodowym programie „Responsible Care”, w ramach
którego zrealizowaliśmy już ponad 100
dobrowolnych zadań z obszaru HSE
(środowisko, bezpieczeństwo, zdrowie).
Efektem tego jest większa neutralność
naszej działalności dla otoczenia, liczne
nagrody i pozytywne opinie specjalistów z zakresu ochrony środowiska.

Jakie inwestycje ograniczające negatywny wpływ zakładu na środowisko
zrealizowano w ostatnim czasie?
 Realizujemy wszelkie niezbędne
inwestycje, które są zabezpieczeniem
dość specyficznej działalności firmy,
i to zarówno na etapie produkcji, transportu, jak i magazynowania oraz dystrybucji. Oprócz działań modernizacyjnych
na stacjach i terminalach paliw, które zapewniają hermetyzację procesu magazynowania i dystrybucji, w ostatnim czasie
w zakładzie produkcyjnym wybudowaliśmy m.in. instalację HON VII, umożliwiającą wytwarzanie paliw o bardzo niskiej zawartości siarki, instalację Claus II,
ograniczającą emisję siarkowodoru oraz
węzeł oczyszczania ścieków z benzenu
na wydziale Olefin II. Obecnie koncentrujemy się na inwestycji dostosowania
zakładowej elektrociepłowni do wymagań UE, przewidywanych od 2016 r.
Na ten rok planujemy budowę instalacji
odsiarczania spalin dla kotłów w elek-
trociepłowni oraz instalacji odazotowania i odpylania spalin z elektrociepłowni.
Ile rocznie pieniędzy jest wydatkowanych na działania środowiskowe?
 W 2010 r. nakłady poniesione
na projekty środowiskowe stanowiły
prawie 21% całkowitych nakładów inwestycyjnych, a w 2011 r. – więcej niż
16%. W br. na tego typu realizacje planujemy przeznaczyć ponad 23% budżetu inwestycyjnego.
Czy projekty ekologiczne mają swoje
uzasadnienie ekonomiczne?
 Systematycznie realizujemy programy inwestycyjne, w których każde
z zadań ukierunkowane jest nie tylko
na korzyści technologiczne, ale też
na wymierne efekty ekologiczne. Dlatego
wiemy, że zastosowane rozwiązania projektowe, właściwa obsługa i ciągłe monitorowanie oddziaływania inwestycji przyczyniają się nie tylko do poprawy stanu środowiska, ale także efektywności,
co stanowi uzasadnienie ekonomiczne.
Każdego roku firma bierze udział
w licznych konkursach z zakresu ochrony środowiska i CSR. Jakie korzyści
przynosi przedsiębiorstwu uczestnictwo w tego typu przedsięwzięciach?
 Konkursy weryfikują osiągnięcia,
wskazują liderów, dają satysfakcję nagradzanym. Otrzymywane nagrody są też
bodźcem do prowadzenia dalszych działań związanych z ochroną środowiska.
Dla PKN ORLEN uzyskanie prestiżowego tytułu, takiego jak „Partner Polskiej
Ekologii”, „Firma Bliska Środowisku”,
„Ekostrateg” czy „Ekoodpowiedzialni
w biznesie”, jest dużym wyróżnieniem
i potwierdzeniem wyboru właściwego
kierunku rozwoju technologicznego.
Co więcej, w każdym z tych konkursów
oceny merytorycznej zgłoszeń dokonują
komisje konkursowe, składające się z ekspertów w dziedzinie ochrony środowiska, przedstawicieli resortu ochrony środowiska i organizacji pozarządowych.
Wywiad przeprowadzono drogą elektroniczną
1 marca 2012 r.
13
Okiem kapituły
Czy konkursy promujące postawy ekologiczne przedsiębiorstw
są potrzebne?
Generalna Dyrekcja Ochrony Środo-wiska, mając na uwadze jakość życia
obecnego i przyszłych pokoleń, a także
realizując politykę państwa, troszczy się
o ochronę i racjonalne korzystanie z zasobów środowiska. Naszą pracą mamy nadzieję przyczyniać się w znacznym stopniu
do sprawnego zarządzania środowiskiem.
Z tego względu – jako generalny dyrektor
ochrony środowiska – zdecydowanie popieram ideę konkursów, takich jak „Ekoodpowiedzialni w biznesie”. W konkursach
tych wyłaniani są przedsiębiorcy dbający
o zrównoważony rozwój. Ponadto nagradzane są firmy, które w sposób wyjątkowy
minimalizują negatywny wpływ na środowisko, realizując swoją działalność.
Michał Kiełsznia,
generalny dyrektor ochrony środowiska
Konkurs prowadzony w gronie przedsiębiorców to zauważenie i docenienie tych,
którzy wnoszą znaczący wkład w rozwój
gospodarczy i ochronę środowiska, udowadniając, że inwestowanie w ekologię sprzyja konkurencyjności i innowacyjności.
Jednocześnie konkurs to bodziec do naśladowania dla innych przedsiębiorców,
niekoniecznie z tej samej branży. Idea
konkursów ekologicznych to najlepsza
droga do promowania i popularyzacji
niestandardowych działań w zakresie
ochrony środowiska i korzystania z jego
zasobów. Pierwsza edycja konkursu „Ekoodpowiedzialni w biznesie” stworzyła
nową formę współpracy i działań na rzecz
zrównoważonego rozwoju.
Anna Wajnbergier,
radca ministra,
Ministerstwo Środowiska
Trudno przecenić znaczenie działań
proekologicznych w przemyśle, ale często
są one kosztowne i na krótką metę mogą
pogorszyć konkurencyjność firmy. Takie
inicjatywy powinno się nie tylko prawnie wymuszać, ale też do nich zachęcać.
Na szczęście w naturze człowieka tkwi
chęć rywalizacji, co trzeba wykorzystać.
W związku z tym kompetentnie zorganizowany konkurs przez promowanie najlepszych rozwiązań technicznych dobrze
motywuje do kolejnych potrzebnych działań. Opracowanie wniosku często daje też
okazję do podsumowania własnych działań i ułatwia ich prezentację na zewnątrz.
Ogólnopolski konkurs „Ekoodpowiedzialni
w biznesie” jest odpowiednią platformą
do zaprezentowania swoich osiągnięć
i poprawy reputacji każdej firmy.
Jerzy Majchrzak,
dyrektor Departamentu Innowacji i Przemysłu,
Ministerstwo Gospodarki
14
Ekoodpowiedzialni w biznesie
I edycja
Wyróżnieni w konkursie
Co Państwa skłoniło do udziału w konkursie „Ekoodpowiedzialni w biznesie”? Jakie należy podjąć
działania, aby efektywnie chronić środowisko?
Agnieszka
Koc-Ankiersztajn
Grzegorz
Podlewski
Marek
Krzykowski
kierownik
ds. ochrony środowiska,
Danone
prezes Zarządu,
Zespół Elektrowni
Wodnych Niedzica
prezes Zarządu,
International Paper
– Kwidzyn
Konkurs „Ekoodpowiedzialni w biznesie” wzbudził nasze zainteresowanie
ze względu na tematykę, ukierunkowaną na aspekty odpowiedzialnego zarządzania ochroną środowiska. Chcieliśmy
podzielić się informacjami o działaniach,
które podejmujemy w tym obszarze.
W firmie Danone zdajemy sobie sprawę z tego, że każda działalność wytwórcza jest związana z ingerencją w środowisko naturalne. Wytwarzając produkty
i wprowadzając je na rynek, nie tylko
korzystamy z naturalnych zasobów Ziemi, ale i emitujemy do atmosfery substancje powodujące zmiany klimatyczne, wytwarzamy ścieki itd. Jednak jako
firma odpowiedzialna staramy się tak
prowadzić działalność biznesową, aby
w jak największym stopniu ograniczać
nasz negatywny wpływ na środowisko.
Z tego względu ochrona środowiska
została w 2009 r. wpisana przez Zarząd
w Architekturę Strategiczną firmy na lata
2009-2013 jako część Strategii Zrównoważonego Rozwoju. W 2010 r. redukcja
emisji CO2 została włączona do celów
biznesowych wspólnych dla wszystkich
pracowników spółki. Oznacza to, że 5%
premii każdego pracownika firmy zależy
od realizacji celu redukcji emisji CO2.
Co należy robić, by efektywnie chronić środowisko? Naszym zdaniem ograniczenie się do przestrzegania przepisów prawnych w kwestiach ochrony
środowiska to za mało. Kluczem jest odpowiedzialne wobec środowiska zarządzanie firmą we wszystkich obszarach
działalności, mających wpływ na otaczającą nas naturę. Naszymi działaniami
obejmujemy wszystkie etapy powstawania i „życia” produktów, począwszy
od jego koncepcji, przez pozyskanie surowców niezbędnych do jego wytworzenia, proces produkcyjny, transport,
aż po losy opakowania, które po spożyciu produktu może stać się uciążliwym
dla środowiska odpadem.
Jako przedsiębiorstwo, które w pełni
rozumie znaczenie społecznej odpowiedzialności biznesu, chętnie podejmujemy inicjatywy proekologiczne oraz działania mające na celu podniesienie świadomości ekologicznej społeczności.
Funkcjonowanie przedsiębiorstwa w otulinie Pienińskiego Parku Narodowego,
a także sam charakter prowadzonej działalności obligują do dbania o zrównoważony rozwój, ze szczególnym uwzględnieniem najbliższego otoczenia środowiska naturalnego. Konkurs „Ekoodpowiedzialni w biznesie” jest doskonałą okazją
do przedstawienia działalności firmy
w tym obszarze, porównania naszej aktywności proekologicznej z innymi firmami, a także zaprezentowania spółki
szerszemu gronu odbiorców. Z tego
względu z prawdziwą przyjemnością
przyjęliśmy wyróżnienie w ogólnopolskim konkursie. Zaszczytem dla nas jest
także fakt znalezienia się naszej spółki
w gronie tak szacownych laureatów.
Ze względu na fakt, iż działalność
firmy opiera się również na gospodarowaniu wodą, przykładamy dużą wagę
do zachowania równowagi naturalnej
środowiska. Prowadząc gospodarkę
wodną, spółka utrzymuje stałą rezerwę
powodziową w zbiorniku czorsztyńskim, dzięki czemu możliwa jest aktywna ochrona terenów poniżej zapory i redukcja fali powodziowej o ponad 60%.
Spółka podejmuje także działania i bierze udział w programach proekologicznych, takich jak reintrodukcja motyla niepylaka apollo, przywracanie
na skarpie zapory roślinności typowej
dla łąk pienińskich czy też utworzenie
na sztucznym zbiorniku wodnym tzw.
Ptasiej Wyspy, będącej miejscem odpoczynku i lęgu ptaków. Oprócz działań
związanych z prawem ochrony środowiska, dla ZEW Niedzica szczególne znaczenie mają badania nad alternatywnymi
rozwiązaniami w pozyskiwaniu energii.
Produkcja papieru nadal budzi wiele
kontrowersji. Na ten temat często wygłaszane są opinie sprzeczne z rzeczywistością. Nierzadko można usłyszeć,
iż przemysł papierniczy niszczy lasy.
Nic bardziej mylnego, gdyż dzięki takim
zakładom jak nasz, las może zachować
swoje podstawowe funkcje. By przekonać konsumentów do szczerości naszych
intencji i działań proekologicznych, zdecydowaliśmy się skorzystać z możliwości zbadania naszej organizacji pod kątem zgodności z wytycznymi dotyczącymi ochrony środowiska. Świetną okazją
do poddania się takiej ocenie jest konkurs „Ekoodpowiedzialni w biznesie”,
którego kapituła zupełnie niezależnie
ocenia osiągnięcia firm na polu ekologii.
Dbałość o środowisko jest wpisana
w działalność International Paper – Kwidzyn, począwszy od pozyskiwania podstawowego surowca do produkcji papieru, jakim jest drewno, na ograniczaniu ilości wytwarzanych odpadów kończąc. Jako firma odpowiedzialna ekologicznie stale monitorujemy i ulepszamy
procesy, mając na celu zminimalizowanie wpływu, jaki bez wątpienia ma przemysł na środowisko. Każdego roku firma wykorzystuje kilkadziesiąt tysięcy
ton CO2 do produkcji papieru, dzięki
czemu nie trafia on do atmosfery.
Działania na rzecz ochrony środowiska w naszym przypadku to nie tylko
przestrzeganie przepisów prawa i spełnianie najwyższych standardów niezależnych jednostek certyfikujących.
To także wychodzenie z inicjatywą, edukowanie i uświadamianie społeczności
lokalnej. W ramach propagowania zachowań ekologicznych rozpoczęliśmy
program „Eko-szkoła”, czyli szereg spotkań o charakterze ekologicznym, mających na celu i kształtowanie dobrych
praktyk wśród pracowników.
Przygotowała Barbara
Krawczyk
EKOODPOWIEDZIALNI
W BIZNESIE
Czy Twoje przedsiębiorstwo podejmuje inicjatywy
minimalizujące jego wpływ na środowisko?
Czy prowadzi działania związane z szerzeniem wiedzy
w zakresie ochrony środowiska?
Zapraszamy do wzięcia udziału w III edycji konkursu
EKOODPOWIEDZIALNI W BIZNESIE
TERMIN NADSYŁANIA ZGŁOSZEŃ:
9 września br.
Do udziału zgłaszać się mogą przedsiębiorstwa
z sektora przemysłu prowadzące szeroką
działalność związaną z ochroną środowiska