Justyna Kinga Stępkowska Ilościowa ocena wybranych antygenów

Warszawski Uniwersytet Medyczny
Wydział Nauki o Zdrowiu
Justyna Kinga Stępkowska
Ilościowa ocena wybranych antygenów nowotworowych u zdrowych
kobiet stosujących dwuskładnikową antykoncepcję hormonalną
Quantitative assessment of chosen carcinoma antigens in healthy women taking
combined hormonal contraception
Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych w dyscyplinie medycyna
przedłożona Radzie Wydziału Nauki o Zdrowiu
Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Praca doktorska przygotowana pod kierunkiem
Dr hab. n. med. prof. WUM Ewy Dmoch-Gajzlerskiej
w Zakładzie Dydaktyki Ginekologiczno-Położniczej
Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Warszawa 2016
Słowa kluczowe: antykoncepcja hormonalna, dwuskładnikowa antykoncepcja hormonalna,
antygeny nowotworowe, CA 125, CA 15-3, SCC-Ag
Key words: hormonal contraception, combined hormonal contraception, carcinoma antigens,
CA 125, CA 15-3, SCC-Ag
2
Streszczenie
Wprowadzenie
W Polsce rocznie ponad 40 000 kobiet umiera przedwcześnie z powodu nowotworów
złośliwych, z których blisko połowę stanowią pierwotne nowotwory układu rozrodczego.
Podobna sytuacja ma miejsce w innych krajach Europy i w USA. Globalnie stwierdza się
tendencję do wzrostu liczby zachorowań na nowotwory. Pomimo rozwoju technik
diagnostycznych i terapeutycznych umieralność w przypadku chorób onkologicznych jest
bardzo wysoka. W takiej sytuacji największą rolę w rozwoju nauk medycznych należy
przypisać zagadnieniom profilaktyki oraz metodom jak najwcześniejszego wykrywania
procesu nowotworowego.
Cel badań
Celem badań była ocena stężeń antygenów nowotworowych: CA 125, CA 15-3, SCC-Ag
w surowicach krwi zdrowych młodych kobiet przyjmujących dwuskładnikową antykoncepcję
hormonalną (DAH), w zależności od ocenionych w wywiadzie i badaniu lekarskim
zmiennych: długości okresu stosowania DAH, wieku, wieku menarche, faktu rozpoczęcia
współżycia seksualnego, wieku inicjacji seksualnej, BMI, wyniku badania cytologicznego,
stosowania antykoncepcji mechanicznej, palenia papierosów, grupy krwi w układzie AB0
oraz Rh.
Metodologia
W badaniach wzięły udział 333 kobiety. Do ostatniego etapu badań zakwalifikowano 138
zdrowych kobiet, które nie chorowały nigdy na schorzenia nowotworowe i u wstępnych nie
było stwierdzonych złośliwych nowotworów ginekologicznych, w wieku od 18-35 r. ż.;
68 kobiet stosowało DAH (grupa badana) a 69 nigdy nie stosowało antykoncepcji
hormonalnej (grupa kontrolna). Kwalifikacja do badań prowadzona była w oparciu o wyniki
szczegółowego wywiadu i badania lekarskiego oraz o wyniki badań dodatkowych (w tym
badania cytologicznego oraz ultrasonograficznego). W doborze grupy badanej i grupy
kontrolnej uwzględniono jednorodność grup pod względem wieku i pozostałych zmiennych.
3
Stężenia antygenów nowotworowych oznaczano następującymi metodami:
•
CA 125: metoda elektrochemiluminescencji, COBAS 8000 e 602, Roche
•
CA 15-3: metoda elektrochemiluminescencji, COBAS 8000 e 602, Roche
•
SCC-Ag: metodą chemiluminescencji, ARCHITECT i2000SR, Abbott
Wyniki
•
Stężenie
CA
15-3
wykazuje
dodatnią
korelację
z
długością
stosowania
dwuskładnikowej antykoncepcji hormonalnej.
•
Stosowanie dwuskładnikowej antykoncepcji hormonalnej wiąże się z niższymi
stężeniami CA 125 oraz SCC-Ag.
•
Stężenie SCC-Ag jest istotnie niższe u kobiet, które nie rozpoczęły współżycia
seksualnego.
Konkluzja
Stosowanie DAH wpływa na wartości stężeń antygenów nowotworowych: CA 125, CA 15-3
oraz
SCC-Ag.
Zależności
między
stosowaniem
środków
hormonalnych
(DAH)
a wartościami stężeń antygenów nowotworowych zaobserwowano u kobiet w młodym wieku,
co powinno być uwzględnione w profilaktyce i wczesnej detekcji chorób nowotworowych.
4
Abstract
Introduction
Every year in Poland, over 40 000 women die untimely owing to malignant tumours among
which nearly a half are primary tumours of the reproductive system. Similar situation
is observed in other European countries and in the USA. Globally we can notice a rising
tendency in the number of tumour cases. Despite the development of diagnostic and
therapeutic strategies, mortality rates in oncological disorders is still very high. Such situation
calls for a focus on prevention and early-detection of tumour processes.
Objectives
The objective of the research was to assess concentrations of tumor antigens: CA 125,
CA15-3 and SCC-Ag in sera of healthy young women taking combined hormonal
contraception (CHC), in relation to the variables obtained in medical interviews and
examinations: the treatment duration, the age of women, the age of menarche, the start
of sexual life, the age of sexual initiation, BMI, the result of cytological examination, the use
of barrier contraception, smoking, the group of blood in the system of AB0 and Rh.
Methodology
The research included 333 women. To the final stage of the research were included 138
healthy women which had never cancer disease and without gynecological malignant tumours
in the family, age: 18-35 years old: within 68 taking CHC (the experimental group) and 69
who have never taken CHC (the control group). The qualification was based on detailed
interview and physical examination results and results on additional examinations (including
cytology and ultrasonography).
Sets was formed respecting the uniformity of age and other characteristics.
Designations of cancer antigens was carried out by the following methods:
• CA 125: electrochemiluminescence assay COBAS 8000 e 602, Roche
• CA 15-3: electrochemiluminescence assay, COBAS 8000 e 602, Roche
• SCC-Ag: chemiluminescence assay, ARCHITECT i2000SR, Abbott
5
Results
• The concentration of CA 15-3 shows a positive correlation with the length of duration of
CHC use.
• Using of CHC is connected with the decrease of the concentrations of CA 125 and
SCC-Ag in sera.
• The concentration of SCC-Ag in sera is significantly lower in women who have not
begun sexual life.
Conclusions
The levels of the carcinoma antigens: CA 125, CA 15-3 and SCC-Ag were affected by CHC
using. Significant relationship between the use of hormonal contraception (CHC) and the
values of the tumor antigens concentrations was observed in young women what should
be taken into consideration in prevention and early detection of cancer.
6