metrykaprojektu

Instrukcja gospodarowania wodą na korzystanie z wód powierzchniowych za pomocą urządzeń do jej piętrzenia
zbiornika wodnego „Kwadratówka” na dz. nr 1 w Parku Wolności w Brzegu
1
Brzeg, kwiecień 2008 r.
METRYKA PROJEKTU
Nazwa obiektu:
„Odbudowa zbiornika wodnego Kwadratówka na
dz. Nr 1 w Parku Wolności”
Lokalizacja: Miasto Brzeg, powiat brzeski,
województwo opolskie
Stadium dokumentacji: Instrukcja gospodarowania wodą
na korzystanie z wód
powierzchniowych za pomocą
urządzeń do jej piętrzenia
Użytkownik:
Burmistrz Miasta Brzegu
ul. Robotnicza 12
49-300 Brzeg
Jednostka projektująca: Przedsiębiorstwo Usług
Melioracyjnych „ZAR-MEL”
pl. Dąbrowskiego 1/1 49-300 Brzeg
Autor opracowania: inż. Czesław Zaremba
upr. proj. Nr 236/83/Op
specjalność: melioracje wodne
zam. pl. Dąbrowskiego 1/1 49-300 Brzeg
Podpis autora opracowania:
Instrukcja gospodarowania wodą na korzystanie z wód powierzchniowych za pomocą urządzeń do jej piętrzenia
zbiornika wodnego „Kwadratówka” na dz. nr 1 w Parku Wolności w Brzegu
2
Zawartość opracowania:
I.
1.
2..
3.
4.
5.
6.
6.1.
6.2.
6.3.
6.4.
6.5.
6.6.
6.7.
7.
8.
9.
10.
11.
Część opisowa
Dane ogólne
Cel i zakres opracowania
Właściciel, zarządca i użytkownik
Określenie pojęć i oznaczeń
Wyszczególnienie zadań stawu rekreacyjnego
Podstawowe informacje dotyczące stawu rekreacyjnego
Poziomy piętrzenia i okresy
Wysokości piętrzenia
Pojemności zbiornika wodnego „Kwadratówka”
Przepływy
Dopuszczalne prędkości obniżania i podwyższania poziomów wody
Maksymalna przepustowość zastawki
Zagrożenia i uwarunkowania w gospodarowaniu wodą
Sposób gospodarowania wodą w normalnych warunkach użytkowania
Sposób gospodarowania wodą w okresie powodzi
Opis sieci obserwacyjno-pomiarowej
Wykaz urządzeń pomiarowych
Określenie podstawowych czynności związanych z gospodarowaniem wodą
i osób odpowiedzialnych za ich wykonywanie
12. Określenie trybu powiadamiania o niebezpiecznych zjawiskach, będących
skutkiem sytuacji hydrometeorologicznych
II. Część graficzna
1. Mapa sytuacyjna w skali 1:2000
2. Schematy gospodarowania wodą
Instrukcja gospodarowania wodą na korzystanie z wód powierzchniowych za pomocą urządzeń do jej piętrzenia
zbiornika wodnego „Kwadratówka” na dz. nr 1 w Parku Wolności w Brzegu
I. Część opisowa
do „Instrukcji gospodarowania wodą na korzystanie z wód
powierzchniowych za pomocą urządzeń do jej piętrzenia”
w zbiorniku wodnym Kwadratówka na dz. Nr 1
w Parku Wolności w Brzegu
1.
Dane ogólne
Instrukcja gospodarowania wodą na korzystanie z wód powierzchniowych za
pomocą urządzeń do jej piętrzenia w zbiorniku wodnym „Kwadratówka” na
działce nr 1 w Parku Wolności w Brzegu opracowano jako załącznik do
„operatu wodnoprawnego na pobór wody na wykonanie urządzeń wodnych i
retencjonowanie wody powierzchniowej” opracowanego w kwietniu 2008 r.
w Przedsiębiorstwie Usług Melioracyjnych „ZAR-MEL” w Brzegu zgodnie z
umową Nr OR.IV-342-68/07 z dnia 21 listopada 2007 roku zawartą z
Burmistrzem Miasta Brzegu. Autorem opracowania jest inż. Czesław
Zaremba posiadający uprawnienia projektowe w specjalności melioracje
wodne Nr 236/83/Op.
2. Cel i zakres opracowania
Instrukcja gospodarowania wodą zbiornika wodnego „Kwadratówka” na
działce nr 1 w Parku Wolności w Brzegu jest załącznikiem do operatu
wodnoprawnego na wykonanie urządzeń wodnych i retencjonowanie wód
powierzchniowych.
Instrukcja gospodarowania wodą określa zasady użytkowania zbiornika
wodnego „Kwadratówka” w warunkach normalnych i w okresie powodzi.
Obowiązek opracowania Instrukcji gospodarowania wodą wynika z art. 128
ust. 3 ustawy Prawo Wodne (jednolite Dziennik Ustaw 2005 Nr 239 poz.
2019).
Zakres i sposób opracowania Instrukcji jest zgodny z Rozporządzeniem
Ministra Środowiska z dnia 17 sierpnia 2006 r. w sprawie zakresu instrukcji
gospodarowania wodą (Dz.U. Nr 150 z dnia 23 sierpnia 2006 r. poz. 1087).
3.
Właściciel, zarządca i użytkownik
Właścicielem zbiornika wodnego „Kwadratówka” na działce nr 1 w Parku
Wolności w Brzegu jest Gmina Miasto Brzeg ul. Robotnicza 12 49-300
Brzeg tel. 077-416 99 70.
Zarządcą, użytkownikiem i osobą odpowiedzialną jest Burmistrz Miasta
Brzegu.
3
Instrukcja gospodarowania wodą na korzystanie z wód powierzchniowych za pomocą urządzeń do jej piętrzenia
zbiornika wodnego „Kwadratówka” na dz. nr 1 w Parku Wolności w Brzegu
4
4. Określenie pojęć i oznaczeń
Ilekroć w instrukcji jest mowa o:
- minimalnym poziomie piętrzenia – rozumie się przez to najniższe
położenie zwierciadła wody umożliwiające prawidłową pracę urządzenia
wodnego – Min PP,
- normalnym poziomie piętrzenia – rozumie się przez to najwyższe
położenie zwierciadła wody spiętrzonej wody w okresach poza
wezbraniami – NPP,
- maksymalnym poziomie piętrzenia – rozumie się przez to najwyższe
położenie zwierciadła wody spiętrzonej - ze względu na brak pojemności
powodziowej,
- maksymalny poziom piętrzenia jest równy normalnemu poziomowi
piętrzenia – Max PP ( = NPP),
- maksymalnej przepustowości urządzenia wodnego – rozumie się przez to
przepustowość zastawki i koryta rzeki Odrzyca poniżej zastawki,
- pojemności martwej zbiornika – rozumie się przez to pojemność p0oniżej
minimalnego poziomu piętrzenia – Vm,
- pojemności użytkowej – rozumie się przez to pojemność przeznaczoną do
wykorzystania zawartą między minimalnym poziomem piętrzenia a
normalnym poziomem piętrzenia – Vu,
- normalnych warunkach użytkowania – rozumie się przez to użytkowanie
zbiornika wyrównawczego przy poziomach wody w granicach od
minimalnego poziomu piętrzenia do normalnego poziomu piętrzenia,
- warunkach użytkowania w okresie powodzi – rozumie się przez to
użytkowanie stawu rekreacyjnego przy poziomach wody powyżej
normalnego poziomu piętrzenia,
- przepływie średnim niskim – SNQ – rozumie się przez to przepływ
naturalny średni niski,
- przepływie gwarantowanym – rozumie się przez to przepływ poniżej
zastawki, będący sumą przepływu nienaruszalnego oraz przepływu
niezbędnego do pokrycia potrzeb wodnych innych użytkowników
posiadających pozwolenie wodnoprawne – Qgw,
- przepływie nienaruszalnym – rozumie się przez to przepływ poniżej
zastawki, niezbędny do zachowania życia biologicznego – Qnh,
- przepływie dozwolonym – rozumie się przez to przepływ poniżej zastawki,
który nie powoduje szkód powodziowych poniżej budowli – Qdoz.,
- wysokości piętrzenia – rozumie się przez to różnicę rzędnej maksymalnego
poziomu piętrzenia i rzędnej zwierciadła wody dolnej – odpowiadającej
przepływowi średniemu niskiemu (MaxPP – rz. zw. SNQ),
- zjawisku suszy w stawie – rozumie się przez to sytuację, w której przy
gospodarowaniu wodą zgodnie z instrukcją gospodarowania wodą,
zachodzi obawa szybkiego wyczerpania pojemności użytkowej.
Instrukcja gospodarowania wodą na korzystanie z wód powierzchniowych za pomocą urządzeń do jej piętrzenia
zbiornika wodnego „Kwadratówka” na dz. nr 1 w Parku Wolności w Brzegu
5.
5
Wyszczególnienie zadań zbiornika wodnego „Kwadratówka”
Zbiornik wodny „Kwadratówka” na działce nr 1 w Parku Wolności w Brzegu
ma za zadanie retencjonowanie wody pobranej z rowu K-7 km 0+523.
Retencja wodna stwarza możliwość poprawy walorów estetycznych Parku, a
ponadto możliwość utrzymywania form przyrodniczych przez cały rok.
6. Podstawowe informacje dotyczące zbiornika wodnego „Kwadratówka”
Zbiornik wodny „Kwadratówka” w konstrukcji żelbetowej na podłożu
uszczelnionym folią PVC ze skarpami na działce nr 1 o powierzchni
całkowitej 0,18 ha, leży pomiędzy rowem K-7 a Potokiem Kościelna.
Retencja wodna powstaje dzięki piętrzeniu wody na istniejącej zastawce w km
0+523 i skierowanie jej rurociągiem doprowadzającym do zbiornika wodnego
„Kwadratówka”.
Elementami regulacyjnymi korzystanie z wody powierzchniowej są:
1. zastawka na rowie K-7 km 0+523 (1),
2. zawór na rurociągu wlotowym (2),
2. przelew górny zbiornika wodnego „Kwadratówka” (3),
3. spust denny zbiornika wodnego „Kwadratówka” (4)
W nawiasie podano numery oznaczenia elementu na schemacie
funkcjonalnym.
6.1. Poziomy piętrzenia i okresy
Piętrzenie wody na zastawce na rowie K-7 km 0+523 (1) jest warunkiem
pierwotnym tworzenia retencji wodnej w zbiorniku.
Rzędna dna progu zastawki (1) – 140,93 m n.p.m.
Rzędna MaxPP(1) – 141,55 m n.p.m.
Spiętrzenie wody na zastawce (1) spowoduje skierowanie wody do rurociągu
doprowadzającego o średnicy 150 mm PVC, która po oczyszczeniu na filtrze
żwirowo-koksowym wpłynie do zbiornika wodnego „Kwadratówka”.
Zbiornik wodny nie posiada urządzeń do bezpośredniego piętrzenia wody. W
zbiorniku będzie przelew górny (3), którego dolna krawędź wyznaczy poziom
MaxPP = 140,85 m n.p.m.
W dnie zbiornika będzie spust denny (3), którego górna krawędź wyznaczy
MinPP = 139,90 m n.p.m.
Napełnianie zbiornika wodnego „Kwadratówka” przewidziano na okres od
1 - 10 kwietnia każdego roku.
Okres retencji wody w zbiorniku przewidziany jest na okres od 11 kwietnia do
15 listopada każdego roku.
Okres zrzutu zretencjonowanej wody przewidziano na okres od 16 – 30
listopada każdego roku.
Piętrzenie wody na zastawce (1) winno zapewnić odpływ przepływu
nienaruszalnego Qnh = 0,0049 m3/s.
Instrukcja gospodarowania wodą na korzystanie z wód powierzchniowych za pomocą urządzeń do jej piętrzenia
zbiornika wodnego „Kwadratówka” na dz. nr 1 w Parku Wolności w Brzegu
6
Odpływ wody ze zbiornika w całym okresie eksploatacji tj. od 1 kwietnia do
30 listopada zapewni rurociąg odprowadzający. Odpływ przewidziano do
Potoku Kościelna km 4+927. Na rurociągu znajdzie się studzienka zasuw z
zaworem żeliwnym ze spustu dennego oraz osadnik pionowy o średnicy 1500
mm, głębokości 2,5 m.
Poziomy wody w zbiorniku wodnym „Kwadratówka” pośrednie pomiędzy
MaxPP = 140,85 a MinPP = 139,90 można regulować poprzez spust denny.
6.2. Wysokości piętrzenia
Wysokość piętrzenia na zastawce (1) tj. różnica rzędnej maksymalnego
poziomu piętrzenia (Max PP(1) = NPP ) i rzędnej progu wynosi:
141,55 – 140,93 = 0,62 m.
Wysokość piętrzenia wody w zbiorniku wodnym „Kwadratówka” ro różnica
MaxPP = 140,85 i MinPP = 139,90 i wynosi 0,95 m.
6.3. Pojemności zbiornika wodnego „Kwadratówka”
Zbiornik wodney „Kwadratówka” na działce nr 1 w Parku Wolności w
Brzegu ma następującą objętość:
- pojemność martwa zbiornika przy MinPP = 139,90 –Vm = 6 m3,
- pojemność całkowita (po spiętrzeniu wody do rzędnej projektowej
(MaxPP(7)) = 140,85 m n.p.m.) – Vc = 1464 m3.
- objętość użytkowa (retencja) t.j. różnica poziomów wody spiętrzonej do
rzędnej 140,85m n.p.m. i górną krawędzią spustu dennego (MinPP) - Vu 1458 m3.
6.4. Przepływy
Źródłem retencji wodnej w stawie jest przepływ rowu K-7.
Użytkowanie zbiornika wodnego przewidziano od 1 kwietnia do 30 listopada,
z tym, że;
- od 1 – 10 kwietnia jest okresem napełniania zbiornika (retencji),
- od 11 kwietnia do 15 listopada – okres eksploatacji z częściową wymianą
wody w zbiorniku,
- od 16 - 30 listopada – okres zrzutu wody.
Zbiornik po jednorazowym napełnieniu do poziomu MaxPP, będzie przez cały
okres eksploatacji wymagał bieżącej wymiany wody i uzupełnienie strat
wskutek parowania.
Przewiduje się napełnianie zbiornika w okresie 10 dni tj. od 1 – 10 kwietnia w
ilości 1,6 dm3/s przy przepływie nienaruszalnym poniżej zastawki (1),
gwarantującym utrzymanie życia biologicznego w rowie K-7. Po tym okresie
pobór będzie wynosił do 1,4 dm3/s. W miesiącach letnich może nastąpić
niewielki deficyt wody uniemożliwiający wymianę wody w ilości 10 dm3/s
Instrukcja gospodarowania wodą na korzystanie z wód powierzchniowych za pomocą urządzeń do jej piętrzenia
zbiornika wodnego „Kwadratówka” na dz. nr 1 w Parku Wolności w Brzegu
6.5. Dopuszczalne prędkości obniżania i podwyższania poziomów wody
Spuszczanie wody ze zbiornika przewidziano przed planowaną konserwacją
tj. w okresie 15 dni tj. od 16-30 listopada w ilości 1,1 dm3/s.
W okresie normalnej eksploatacji tj. od 11 kwietnia do 15 listopada
odprowadzanie wody będzie przybliżone do ilości pobranej wody i będzie
wynosiło 1,4 dm3/s.
6.6. Maksymalna przepustowość zastawek
Zastawka na rowie K-7 (1 ) o szerokości 0,55 m i wysokości 1,13 m ma
możliwość przepuszczenia około 1,3 m3/s.
Rurociąg doprowadzający i odprowadzający o średnicy wewnętrznej 150 mm
może przepuścić około 10 dm3/s.
6.7. Zagrożenia i uwarunkowania w gospodarowaniu wodą
Normalne użytkowanie zbiornika winno odbywać się przy pełnej objętości
użytkowej (Vu = 1458 m3), czyli przy MaxPP = 140,85 m n.p.m. Przy tym
stanie zbiornik będzie spełniał swoje funkcje, dla których odbudowa została
wykonana.
Zmiana poziomu wody w zbiorniku może wynikać z konieczności
przeprowadzania bieżącej konserwacji lub przygotowania do corocznej
konserwacji po sezonie.
7. Sposób gospodarowania wodą w normalnych warunkach użytkowania
W normalnych warunkach gospodarowanie zbiornikiem odbywa się przy
MaxPP.
Do retencjonowania wody w zbiorniku należy przystąpić po wykonanej
odbudowie i każdorazowej gruntownej konserwacji w okresie od 1-10
kwietnia poprzez zamknięcie zastawki (1). Retencjonowanie wody należy
prowadzić przy otwartym zaworze (2) i zamkniętym zaworze na rurociągu ze
spustu dennego (4).
Po osiągnięciu MaxPP należy prowadzić stałą wymianę wody w zbiorniku w
sposób identyczny jak przy napełnianiu.
Należy prowadzić stały dogląd przelewu górnego i usuwać wszelkie
zanieczyszczenia mogące powodować utrudnienia w swobodnym odpływie
wody z poziiomu wyższego niż MaxPP..
W przypadku planowanego spuszczania wody ze zbiornika przed planowaną
konserwacją należy:
- otworzyć zastawkę na rowie K-7 (1),
- zamknąć zawór za wlocie rurociągu doprowadzającego (2)
- otworzyć zawór spustu dennego (4) tak, aby odpływ nie przekraczał 1,1
dm3/s
7
Instrukcja gospodarowania wodą na korzystanie z wód powierzchniowych za pomocą urządzeń do jej piętrzenia
zbiornika wodnego „Kwadratówka” na dz. nr 1 w Parku Wolności w Brzegu
8.
8
Sposób gospodarowania wodą w okresie powodzi
Lokalizacja zbiornika wodnego w zasadzie wyklucza warunki użytkowania w
stanie powodziowym
W przypadku wystąpienia wysokich stanów wody w rowie K-7 należy:
- otworzyć zastawkę na rowie (1),
- zamknąć zawór na rurociągu wlotowym (2),
Zmniejszenie przepływu wielkich wód w rowie K-7 winien być sygnałem do
ponownego przystąpienia do retencjonowania wody jak w pkt. 6
9. Opis sieci obserwacyjno-pomiarowej
Na rowie K-7 nie istnieje sieć obserwacyjno-pomiarowa. O wielkości
przepływu w danym okresie muszą decydować obserwacje własne.
Każdorazowe wystąpienie deszczów nawalnych w zlewni eowu K-7j może
powodować dość znaczny i szybki wzrost przepływów, ze względu na
odprowadzanie wód deszczowych z części osiedla Skarbimierz.
10. Wykaz urządzeń pomiarowych
Na zbiorniku wodnym „Kwadratówka” nie ma żadnych urządzeń
pomiarowych. Maksymalny poziom piętrzenia na zastawce (MaxPP(1))
wyznacza wysokość zasuwy (1) .Maksymalny poziom piętrzenia w zbiorniku
(MaxPP0 wyznacza dolna krawędź przelewu górnego. (3). Przy wypełnieniu
stawu, nadmiar wody przelewać się będzie przez przelew górny (3).
11. Określenie podstawowych czynności związanych z gospodarowaniem
wodą i osób odpowiedzialnych za ich wykonywanie
Gospodarowanie wodą w zbiorniku jest przewidziane przez okres od 1
kwietnia do 30 listopada każdego roku. W okresie zimowym tj. od 1 grudnia
do 31 marca należy przeprowadzić konserwację polegającą głównie na
usunięciu warstwy namułu i umyciu skarp i dna zbiornika.
Osobę odpowiedzialną za utrzymanie w należytym stanie zbiornika wodnego
„Kwadratówka” wraz z wszystkim urządzeniami wodnymi wyznaczy
Burmistrz Miasta Brzegu. Nadzór winien być prowadzony przez cały rok.
12. Określenie trybu powiadamiania o niebezpiecznych zjawiskach,
będących skutkiem sytuacji hydrometeorologicznych
Mała powierzchnia i objętość zbiornika nie stwarza żadnych warunków
niebezpieczeństwa mogących być skutkiem sytuacji hydrometeorologicznej.
O wszelkich zaistniałych przypadkach mogących stwarzać takie zagrożenia
należy jedynie powiadomić Burmistrza Mista Brzegu, Powiatowy Sztab
Kryzysowy, RZGW we Wrocławiu lub WZMiUW Opole O/Brzeg.
Instrukcja gospodarowania wodą na korzystanie z wód powierzchniowych za pomocą urządzeń do jej piętrzenia
zbiornika wodnego „Kwadratówka” na dz. nr 1 w Parku Wolności w Brzegu
9
Elementy regulacyjne na korzystanie z wody powierzchniowej
Oznaczenie
elementu
1
Rodzaj elementu
Zastawka na rowie
K-7 km 0+523
Parametry elementu
- rzędna piętrzenia
Szerokość b – 0,55 m,
H – 0,62 m
Rzędna dna 140,93 (MinPP)
Rz. piętrz.141,55 (MaxPP)
Średnica 110 mm,
rzędna dna 141,40 m n.p.m.
2
Zawór na rurociągu
doprowadzającym
3
Przelew górny w
zbiorniku
Szerokość b = 4,0 m,
Rzędna dolnej krawędzi
(MaxPP) = 140,85
Rz. piętrz.139,70 (MaxPP
4
Spust denny
Szerokość 4,0 m
Rzędna górnej krawędzi
(MinPP) – 139,90
Funkcja elementu
Pobór wody z rowu i
skierowanie do
rurociągu
doprowadzającego
1. Zamknięcie dopływu
wody do zbiornika w
czasie przerw w
poborze wody
2. Zamknięcie dopływu
wody do zbiornika w
czasie prac
konserwacyjnych
3. Regulacja wielkości
dopływu wody do
stawu
Utrzymywanie
poziomu wody w
zbiorniku,
odprowadzanie
nadmiaru wody
Zrzut wody ze
zbiornika
Instrukcja gospodarowania wodą
10
na korzystanie z wód powierzchniowych za pomocą urządzeń do jej piętrzenia
we wsi Popielów, gmina Popielów
Układy eksploatacyjne przy gospodarowaniu wodą z rz. Budkowiczanka km 8+270
Warunki*
eksploatacja
Okres
eksploatacji
miesiące
(dni)
Ujęcie wody (1) w tym:
Klapa
Zasuwa (3)
zwrotna (2)
N
NES
NEQ i NES
22 III – 31 X
22 III – 31 III
1 IV – 31 X
opuszczona
podniesiona
podniesiona
I. Warunki normalne użytkowania
zamknięta
otwarta
otwarta
otwarta
uniesiona
zamknięta
zamknięta
otwarta
uniesiona
zamknęta
zamknięta
zamknięta
NZ
NM
1 XI – 10 XI
11 XI – 21 III
opuszczona
opuszczona
zamknięta
zamknięta
P
I - XII
opuszczona
zamknięta
•
•
•
•
•
•
•
Zastawka
na rowie
BU-7-1 (4)
Stan elementu
Zastawka
na rowie
BU-5-1-2
(5)
otwarta
otwarta
otwarta
otwarta
II. Warunki powodziowe
otwarta
otwarta
regulacyjnego
Przepust z
Zastawka
zastawką
na rowie
na rowie
„A” (7)
„A” (6)
Zastawka
na rowie „A”
(9)
otwarta
otwarta
zamknięta
otwarta
otwarta
otwarta
otwarta
otwarta
otwarty
otwarty
zamknięty
/ otwarty
otwarty
otwarty
otwarta
otwarta
otwarty
- N – warunki normalne
- E – warunki normalne z poborem wody do rowu „A”
- S – warunki normalne z napełnianiem stawu
- Q – warunki normalne z nawodnieniem podsiąkowym
- Z - warunki normalne ze zrzutem wody ze stawu
- M – okres nieeksploatacyjny
- P - warunki powodziowe bez poboru wody do rowu „A”
otwarta
zamknięta
zamknięta
Mnich
zrzutowy
na rowie
„A” (8)
otwarta
otwarta
Instrukcja gospodarowania wodą
na korzystanie z wód powierzchniowych za pomocą urządzeń do jej piętrzenia
we wsi Popielów, gmina Popielów
II. C Z Ę Ś Ć G R A F I C Z N A
11