J. Żukowska - Wizja Zero - przegląd doświadczeń międzynarodowych
Transkrypt
J. Żukowska - Wizja Zero - przegląd doświadczeń międzynarodowych
2013-01-14 „WIZJA ZERO” W PRAKTYCE Joanna Żukowska WORD-RCBRD w Olsztynie Joanna Żukowska Politechnika Gdańska 2 z 23 Joanna Żukowska Politechnika Gdańska LICZBA SAMOCHODÓW OSOBOWYCH I LICZBA ZABITYCH W WYPADKACH DROGOWYCH W SZWECJI 3 z 23 Joanna Żukowska Politechnika Gdańska 4 z 23 TEZA ŹRÓDŁEM SZWEDZKIEGO SUKCESU JEST PODEJŚCIE DO ZARZADZANIA SYSTEMEM BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO WEDŁUG TZW. „WIZJI ZERO” Joanna Żukowska Politechnika Gdańska POCZĄTKI „WIZJI ZERO” 1994 – nowa Minister Transportu deklaruje, że brd będzie jednym z jej priorytetów Rozmowy ministerstwa z SRA (Szwedzką Administracja Drogową) nt. możliwych, nowoczesnych rozwiązań SRA (Claes Tingvall) prezentuje pani Minister nowe podejście „Wizję Zero”: „Nawet jeśli nie jesteśmy w stanie uniknąć wypadków w ruchu drogowym należy zrobić wszystko by nie prowadziły one do śmierci lub ciężkich obrażeń” Minister akceptuje to podejście; rozpoczyna się polityczna debata na temat tego: ile wypadków śmiertelnych rocznie są Szwedzi skłonni zaakceptować? 5 z 23 Joanna Żukowska Politechnika Gdańska 6 z 23 Joanna Żukowska Politechnika Gdańska 1 2013-01-14 POCZĄTKI „WIZJI ZERO” POCZĄTKI „WIZJI ZERO” W efekcie rodzi się konkluzja: „… jedynym akceptowalnym celem może być zero śmiertelnych ofiar w ruchu drogowym” Minister przyjmuje to podejście i w 1997 r. prezentuje przed szwedzkim Parlamentem, który jednogłośnie je przyjmuje i zapis w Ustawie: „Wizja Zero oznacza, że z czasem nikt nie będzie płacił życiem lub ciężkimi obrażeniami za błąd popełniony w ruchu drogowym” Joanna Żukowska Politechnika Gdańska 7 z 23 8 z 23 PODEJŚCIE DO SYSTEMU BRD Podejście tradycyjne ENERGIA UDERZENIA VS. BIOMECHANICZNE OGRANICZENIA CIAŁA LUDZKIEGO Podejście wg Wizji Zero Pytanie: Pytanie: Jak zmniejszyć liczbę wypadków? Strategia: Co zrobić by wyeliminować ryzyko chronicznego zagrożenia życia? - Budowa szerszych jezdni - Budowa prostszych odcinków dróg - Budowa większych skrzyżowań - Redukcja energii, na którą człowiek jest narażony podczas wypadku Strategia: Odpowiedzialność: Odpowiedzialność: - Wina po stronie użytkownika - Wina po stronie twórców systemu Efekt: Efekt: - Brak spodziewanej redukcji wypadków - Redukcja ciężkości wypadków Joanna Żukowska Politechnika Gdańska 9 z 23 10 z 23 ZŁOTE ZASADY „WIZJI ZERO” Większość pieszych zginie przy uderzeniu pojazdu jadącego ponad 50 km/h Piesi nie powinni być narażeni na zderzenie z pojazdem jadącym z prędkością wyższą niż 30km/h Pasażerowie pojazdu nie mogą być narażeni na zderzenie czołowe z pojazdem jadącym z prędkością wyższą niż 70 km/h Pasażerowie pojazdu nie mogą być narażeni na uderzenie boczne pojazdu, jadącego z prędkością wyższą niż 50 km/h 11 z 23 Joanna Żukowska Politechnika Gdańska Joanna Żukowska Politechnika Gdańska Joanna Żukowska Politechnika Gdańska ZŁOTE ZASADY VS. INŻYNIERIA Budowa „wybaczających dróg” Ograniczenia prędkości na drogach, które nie spełniają zasad Separacja kierunków ruchu za pomocą barier Budowa rond zamiast skrzyżowań tradycyjnych Separacja ruchu pieszego i rowerowego od ruchu samochodowego „Uspokojenie ruchu” w strefach, gdzie występuje ruch pieszy i rowerowy 12 z 23 Joanna Żukowska Politechnika Gdańska 2 2013-01-14 OCHRONA PIESZYCH FIZYCZNE OGRANICZENIE PRĘDKOŚCI DO 30 KM/H „Przed” 13 z 23 Joanna Żukowska Politechnika Gdańska 14 z 23 LIMITY 30KM/H 15 z 23 Joanna Żukowska Politechnika Gdańska „Po” Joanna Żukowska Politechnika Gdańska DROGI TYPU 2+1 16 z 23 RONDA VS. SKRZYŻOWANIA KLASYCZNE Joanna Żukowska Politechnika Gdańska ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA BRD 1. Twórcy systemu są odpowiedzialni za projekt, działanie i sposób wykorzystania systemu transportu i dlatego – w rachunku ostatecznym - zawsze biorą odpowiedzialność za poziom bezpieczeństwa całego systemu 2. Użytkownicy są odpowiedzialni za przestrzeganie zasad ustanowionych przez twórców systemu 3. Jeśli użytkownik popełni błąd w wypełnianiu tych zasad z powodu braku wiedzy, braku akceptacji lub braku zdolności lub jeśli zdarzy się wypadek, twórcy systemu są zobowiązani do podjęcia wszelkich kroków, które przeciwdziałają obrażeniom (śmierci) i zminimalizują straty 17 z 23 Joanna Żukowska Politechnika Gdańska 18 z 23 Joanna Żukowska Politechnika Gdańska 3 2013-01-14 PODEJŚCIE DO SYSTEMU BRD ZMIANA PARADYGMATU Bezpieczeństwo jest warunkiem wstępnym dla mobilności Nie ma bezpieczeństwa = nie ma mobilności Powyższa zasada działa w systemach: Bhp (bezpieczeństwo i higiena pracy) Transporcie kolejowym Transporcie lotniczym Transporcie wodnym Dlaczego mamy tolerować odstępstwa od niej w transporcie drogowym? 19 z 23 Joanna Żukowska Politechnika Gdańska 20 z 23 Joanna Żukowska Politechnika Gdańska LICZBA SAMOCHODÓW OSOBOWYCH I LICZBA ZABITYCH W WYPADKACH DROGOWYCH W SZWECJI SYSTEMY INFORMACJI O BRD Joanna Żukowska WORD-RCBRD w Olsztynie 21 z 23 Joanna Żukowska Politechnika Gdańska Modelowy system bezpieczeństwa transportu Joanna Żukowska Politechnika Gdańska Joanna Żukowska Politechnika Gdańska Zintegrowany System Bezpieczeństwa Transportu „ZEUS” Joanna Żukowska Politechnika Gdańska 4 2013-01-14 Seminarium ITS/POLICJA 21 listopada 2008 r. Czym jest system informacji o brd? Zorganizowany zespół osób, baz danych, procedur przetwarzania, oraz urządzeń wykorzystywanych do przekazywania informacji o bezpieczeństwie ruchu drogowego. Rola: Zapewnienie stałego i bezpośredniego dostępu do zebranych w systemie danych (pochodzących z różnych źródeł) Zapewnienie możliwości korzystania z tych danych Zapewnienie dostępu do baz wiedzy o skutecznych metodach poprawy brd Zadania systemów informacji o brd Śledzenie trendów brd (poprzez gromadzenie danych, analizy i badania) Formułowanie wniosków, wskazywanie kierunków działań, zalecenia Ocena realizowanych działań (programów) Informowanie decydentów, społeczeństwa i specjalistów (rozpowszechnianie wiedzy i najlepszych doświadczeń) Joanna Żukowska Politechnika Gdańska Użytkownicy systemu informacji o brd Władze rządowe i samorządowe Rady bezpieczeństwa ruchu drogowego Instytucje współtworzące system brd Inżynierowie i specjaliści brd Kadra pedagogiczna, szkoleniowcy, instruktorzy Media Odbiorcy indywidualni 27 Joanna Żukowska Politechnika Gdańska ONISR – Francuskie Obserwatorium BRD Joanna Żukowska Politechnika Gdańska Korzyści z funkcjonowania systemu Wzrost poziomu wiedzy o bezpieczeństwie ruchu drogowego Podejmowanie decyzji popartych obiektywną znajomością zagadnienia Możliwość rozwiązywania problemów o większym stopniu złożoności Usprawnienie wykonywania zadań powtarzalnych Wzrost szybkości obiegu informacji Skrócenie czasu wyszukiwania informacji 28 Joanna Żukowska Politechnika Gdańska Misja ONSIR Gromadzenie danych i informacji bazujących na analizach naukowych w celu usprawnienia procesu podejmowania decyzji w zakresie brd, a także udzielanie wsparcia i współpraca z obserwatoriami regionalnymi Innymi słowy: zapewnienie naukowych podstaw dla podejmowania decyzji Joanna Żukowska Politechnika Gdańska Joanna Żukowska Politechnika Gdańska 5 2013-01-14 Naukowe podstawy polityki brd ERSO – European Road Safety Observatory Wiarygodne informacje (dane o wypadkach, dane o narażeniu na ryzyko, dane o niebezpiecznych zachowaniach: alkohol, prędkość, telefony komórkowe) Szacowanie ryzyka (alkohol, prędkość, telefony komórkowe) Zarządzanie ryzykiem poprzez monitoring, benchmarking i wyznaczanie nowych kierunków polityki brd Joanna Żukowska Politechnika Gdańska Joanna Żukowska Politechnika Gdańska Seminarium ITS/POLICJA 21 listopada 2008 r. SafetyNet – projekt unijny Projekt na zlecenie Komisji Europejskiej w ślad za zaleceniem Białej Księgi: Europejska Polityka Transportowa do 2010 roku: „Czas na decyzje” oraz III Europejskiego Programu Działań na rzecz Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego. Cel – stworzenie podstaw dla utworzenia Europejskiego Obserwatorium Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego (European Road Safety Observatory) Realizatorzy: międzynarodowe konsorcjum:19 instytucji, 30 głównych ekspertów Czas realizacji 2004-2008 Joanna Żukowska Politechnika Gdańska Seminarium ITS/POLICJA 21 listopada 2008 r. Cele ERSO Monitorowanie realizacji zamierzonych działań (np. celu KE: „-50% zabitych w okresie dekady”) Dostarczanie wiedzy nt. problemów brd (nadmierna prędkość, młodzi kierowcy, pasy, jazda pod wpływem alkoholu i narkotyków) Promowanie najlepszych rozwiązań Wspomaganie działań systemowych Joanna Żukowska Politechnika Gdańska Sieć obserwatoriów brd wg SafetyNET 35 Joanna Żukowska Politechnika Gdańska 6